1 METODOLOGIA BADAŃ POLITOLOGICZNYCH 2016.2017 / KONWERSATORIUM studia dzienne P l a n : 01 MIEJSCE WIEDZY METODOLOGICZNEJ W NAUCE O POLITYCE 02 WSTĘP DO ZAGADNIEŃ METODOLOGICZNYCH 03 NAUKA O POLITYCE W OGÓLNEJ KLASYFIKACJI NAUK 04 POZNANIE A RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA. GRANICE POZNANIA NAUKOWEGO 05 TEORIA NAUKOWA. ROLA WIEDZY EMPIRYCZNEJ I TEORETYCZNEJ W PROCESIE POZNANIA 06 INDUKCJONIZM i DEDUKCJONIZM. METODA IDEALIZACJI (ABSTRAKCJI) 07 WYJAŚNIANIE - PODSTAWOWA FUNKCJA TEORII 08 METODA INTERPRETACJI HUMANISTYCZNEJ. TEORIA RACJONALNEGO WYBORU 09 BEHAWIORALIZM. ANALIZA SYSTEMOWA 10 PROBLEM OBIEKTYWIZMU W NAUKACH SPOŁECZNYCH - POLITOLOGIA A IDEOLOGIA 11 KONCEPCJA METODOLOGICZNA MAXA WEBERA 12 S p r a w d z i a n 13 CZY MOŻNA UNAUKOWIĆ POLITYKĘ? - ROLA POLITOLOGII I POLITOLOGA W SPOŁECZEŃSTWIE L i t e r a t u r a : 01 MIEJSCE WIEDZY METODOLOGICZNEJ W NAUCE O POLITYCE Ernest NAGEL, Struktura nauki. Zagadnienia logiki wyjaśnień naukowych, PWN, Warszawa 1970 Nauka i zdrowy rozsądek, s. 11-22. Chava FRANKFORT-NACHMIAS, David NACHMIAS, Metody badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001 Rola metodologii, s. 28-32. Barbara KRAUZ-MOZER, Teorie polityki. Założenia metodologiczne, PWN, Warszawa 2005 R. 1. O nauce, metodzie i języku, s. 17-32. 02 WSTĘP DO ZAGADNIEŃ METODOLOGICZNYCH + 03 NAUKA O POLITYCE W OGÓLNEJ KLASYFIKACJI NAUK Kazimierz AJDUKIEWICZ, Logika pragmatyczna, Warszawa 1965 O metodologii nauk, s. 173-180. Władysław KRAJEWSKI, Prawa nauki, Warszawa 1982 fragm. s. 92-95, 336-356. W wydaniu z 1998 r. fragm. s. 74-81, 215-230.
2 Antoni SUŁEK, Metodologia socjologiczna /w:/ Encyklopedia socjologii, tom 2 (K-N), Oficyna Naukowa, Warszawa 1999, s. 209-217. Earl BABBIE, Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 2003 fragm. R. 1. Teoria indukcyjna i dedukcyjna, s. 46-48. Ryszard WÓJCICKI, Wykłady z metodologii nauk, Warszawa 1982 R. I. Metodologia ogólna - przedmiot i problemy badawcze, s. 9-34. W. Phillips SHIVELY, Sztuka prowadzenia badań politycznych, Zysk i S-ka, Poznań 2001 R. 10. Skąd się biorą teorie?, s. 208-211. Thomas S. KUHN, Droga po strukturze, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2003 R.10. Nauki przyrodnicze a humanistyka, s. 199-205. 04 POZNANIE A RZECZYWISTOŚĆ SPOŁECZNA. GRANICE POZNANIA NAUKOWEGO Leszek NOWAK, Wstęp do idealizacyjnej teorii nauki, Warszawa 1977 Trzy koncepcje nauki, s. 17-22. Jan KUROWICKI, Poznanie a społeczeństwo, Warszawa 1977 Problem podmiotu zbiorowego, s. 141-173. Georges GURVITCH, Społeczne ramy poznania /w:/ Andrzej Chmielecki i inni (wybór), Problemy socjologii wiedzy, PWN, Warszawa 1985, s. 460-476. Thomas S. KUHN, Struktura rewolucji naukowych, PWN, Warszawa 1968 R.1. Wstęp o rolę dla historii, s. 17-25, R. 2. Droga do nauki instytucjonalnej, s. 26-38. Karl Raimund POPPER, Nędza historycyzmu, Wyd. Krąg, Warszawa 1989 R. I. cz. 10. Esencjalizm i nominalizm, s. 20-24. Willard QUINE, Granice wiedzy i inne eseje, Warszawa 1986 Granice wiedzy, s. 17-26. Jan SUCH, Małgorzata SZCZEŚNIAK, Filozofia nauki, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2002 (wyd. IV) Rewolucje naukowe. Determinanty rozwoju nauki. Autonomiczne i heteronomiczne modele rozwoju nauki, s. 103-117. Earl BABBIE, Badania społeczne w praktyce, PWN, Warszawa 2003 fragm. R. 1. Działalność badawcza człowieka a nauka, s. 28-45. 05 TEORIA NAUKOWA. ROLA WIEDZY EMPIRYCZNEJ I TEORETYCZNEJ W PROCESIE POZNANIA Janet Buttolph JOHNSON, Henry T. REYNOLDS, Jason D. MYCOFF, Metody badawcze w naukach politycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010 fragm. R.2. Naukowe badanie polityki (Cechy wiedzy naukowej. Waga teorii), s. 41-54. Chava FRANKFORT-NACHMIAS, David NACHMIAS, Metody badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001 R. 2. Badanie podstawowe pojęcia, s. 42-65.
3 Jonathan H. TURNER, Struktura teorii socjologicznej (wydanie nowe), PWN, Warszawa 2004 R. 1. Teoria socjologiczna, s. 1-5. Olgierd CETWIŃSKI, U podstaw teorii polityki, PWN, Warszawa 1979 R.II. Specyfika poznawczych funkcji teorii, s. 32-52. David SILVERMAN, Prowadzenie badań jakościowych, PWN, Warszawa 2009 R. 7. Zastosowanie teorii, s. 133-147. W. Phillips SHIVELY, Sztuka prowadzenia badań politycznych, Zysk i S-ka, Poznań 2001 R. 2. Teorie zjawisk politycznych a problemy badawcze, s. 29-49. Barbara KRAUZ-MOZER, Teorie polityki, PWN, Warszawa 2005 R. 2. Politologia jako nauka empiryczna, s. 34-51. Janina KOWALIK, Władysław SZOSTAK, Metodologiczne problemy nauk o polityce, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2007 fragm. R.4. Wzorzec metodologiczny empirycznej nauki o polityce (założenia, wątpliwości, stanowiska), s. 68-84. 06 INDUKCJONIZM i DEDUKCJONIZM. METODA IDEALIZACJI (ABSTRAKCJI) Władysław KRAJEWSKI, Prawa nauki, PWN, Warszawa R.VII. Idealizacja, (wyd. 1982) s. 129-151, (wyd. 1998) s. 104-119. Tadeusz CZEŻOWSKI, Empiria i teoria, Studia Filozoficzne 1973, nr 6, s. 25-33. Leszek NOWAK, Filozoficzne podstawy teorii naukowej, Studia Filozoficzne 1973, nr 3, s. 159-168. Barbara KRAUZ-MOZER, Teorie polityki, PWN, Warszawa 2005 R. 5. Strategie budowy empirycznych teorii naukowych, czyli jak powstają teorie, s. 88-104. Jerzy TOPOLSKI, Dyrektywa formułowania praw idealizacyjnych /w:/ Jerzy Kmita (red.), Elementy marksistowskiej metodologii humanistyki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1973, s. 23-41. Leszek NOWAK, Idealizacja /w:/ Zdzisław Cackowski i inni (red.), Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, 1987, s. 209-212. Józef PIETER, Ogólna metodologia pracy naukowej, Ossolineum, Wrocław 1967 R. IV. Badania naukowe, s. 176-222. W. Phillips SHIVELY, Sztuka prowadzenia badań politycznych, Zysk i S-ka, Poznań 2001 R. 6. Myślenie przyczynowe i plany badawcze, s. 106-136. 07 WYJAŚNIANIE - PODSTAWOWA FUNKCJA TEORII Piotr SZTOMPKA, Teoria i wyjaśnienie. Z metodologicznych problemów socjologii, PWN, Warszawa 1973, R. 6. Teoria jako system wyjaśnień, s. 70-86. Władysław KRAJEWSKI, Prawa nauki, PWN, Warszawa Wyjaśnianie, s. 52-59.
4 Andrzej SIEMIANOWSKI, Wyjaśnianie /w:/ Zdzisław Cackowski i inni (red.), Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Ossolineum, 1987, s. 741-752. Barbara KRAUZ-MOZER, Teorie polityki, PWN, Warszawa 2005 R. 6. Teoria jako wiedza wyjaśniająca, s. 105-135 lub Barbara KRAUZ-MOZER, Metodologiczne problemy wyjaśniania w nauce o polityce, UJ, Kraków 1992 R. III. Wyjaśnianie zjawisk społecznych, s. 77-105. Tadeusz KLEMENTEWICZ, Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2010 R. 4. Rozumienie polityki - interpretacja humanistyczna, wyjaśnianie przyczynowe, wyjaśnianie integralne, s. 107-138. Barbara KRAUZ-MOZER, Władysław SZOSTAK, Teoria polityki. Podstawy metodologiczne politologii empirycznej, UJ, Kraków 1993 R. VI. Rola teorii w nauce, s. 51-61. 08 METODA INTERPRETACJI HUMANISTYCZNEJ. TEORIA RACJONALNEGO WYBORU Jerzy KMITA, Wykłady z logiki i metodologii nauk, Warszawa 1977, s. 15-26. Olgierd CETWIŃSKI, U podstaw teorii polityki, PWN, Warszawa 1979, s. 55-64, 125-135. Wacław MEJBAUM, Racjonalność i racjonalizacja /w:/ Tenże, Amor fati. Eseje filozoficznoliterackie, Wydawnictwo Literackie, Kraków-Wrocław 1983, s. 140-159. David MARSH, Gerry STOKER (red.), Teorie i metody w naukach politycznych, Wyd. UJ, Kraków 2006 Teoria racjonalnego wyboru, s. 63-87. Klaus von BEYME, Współczesne teorie polityczne, Warszawa 2007 fragm. R. II. Podejście racjonalnego wyboru, s. 120-132. 09 BEHAWIORALIZM. ANALIZA SYSTEMOWA Janet Buttolph JOHNSON, Henry T. REYNOLDS, Jason D. MYCOFF, Metody badawcze w naukach politycznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010 Krótka historia politologii jako dyscypliny naukowej, s. 63-68. Leszek PORĘBSKI, Behawioralny model władzy, Wyd. Universitas, Kraków 1996 s.11-44 (R.I), s. 145-158 (R. VI). David MARSH, Gerry STOKER (red.), Teorie i metody w naukach politycznych, Wyd. UJ, Kraków 2006 Behawioralizm, s. 43-61. Jerzy WIATR, Metody behawioralne w nauce o polityce /w:/ Kazimierz Opałek (red.) Metodologiczne i teoretyczne problemy nauk politycznych, Warszawa 1975, s. 109-133. Piotr SZTOMPKA, Analiza systemowa w naukach politycznych. Próba rekonstrukcji /w:/ Kazimierz Opałek (red.), Metodologiczne i teoretyczne problemy nauk politycznych, PWN, Warszawa 1975, s. 77-108. Klaus von BEYME, Współczesne teorie polityczne, Wyd. Naukowe Scholar, Warszawa 2005 R. II. Podejścia metodyczne w badaniach politologicznych, s. 79-108.
5 Janina KOWALIK, Władysław SZOSTAK, Metodologiczne problemy nauk o polityce, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2007 R.9. Analiza systemowa, s. 209-221. Stanisław LEM, Dialogi, Wydawnictwo Literackie, Kraków-Wrocław 1984 (wyd. 3) Cybernetyka stosowana: przykład z dziedziny socjologii, s. 328-358. Ludwig von BERTALANFFY, Ogólna teoria systemów, PWN, Warszawa 1984 fragm. R. 8. Systemy w naukach społecznych, s. 232-243. 10 PROBLEM OBIEKTYWIZMU W NAUKACH SPOŁECZNYCH - POLITOLOGIA A IDEOLOGIA Ted BENTON, Ian CRAIB, Filozofia nauk społecznych. Od pozytywizmu do postmodernizmu, Wydawnictwo Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław 2003 fragm. Pozytywizm i socjologia, s. 32-38, R. 3. Niektóre problemy empiryzmu i pozytywizmu, s. 39-62. Karl MANNHEIM, Ideologia i utopia, Test, Lublin 1992, przedmowa Louisa Wirtha, s. XVII-XXXIII. David MARSH, Gerry STOKER (red.), Teorie i metody w naukach politycznych, Wyd. UJ, Kraków 2006 R.11, s. 233-249. Olgierd CETWIŃSKI, U podstaw teorii polityki, PWN, Warszawa 1979 Wartościowanie jako istota antypozytywistycznego charakteru metodologii marksistowskiej, s. 83-112. John R. SEARLE, Umysł, mózg, nauka, PWN, Warszawa 1995 Nadzieje dla nauk społecznych, s. 64-76. Janina KOWALIK, Władysław SZOSTAK, Metodologiczne problemy nauk o polityce, Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, Kielce 2007 fragm. 4.6. Rola wartości w poznaniu naukowym, s. 92-94, 99-100. 11 KONCEPCJA METODOLOGICZNA MAXA WEBERA Stanisław ANDRESKI, Maxa Webera olśnienia i pomyłki, PWN, Warszawa 1992 R.2. Filozofia nauk społecznych, s. 32-74. Reinhard BENDIX, Max Weber. Portret uczonego, PWN, Warszawa 1975, R. XIV Koncepcja społeczeństwa Maxa Webera, s. 410-432, Marian ORZECHOWSKI, Polityka, władza, panowanie w teorii Maxa Webera, Warszawa 1984, R.III i IV. Golo MANN, Ludzie myśli, ludzie władzy, historia, Oficyna Literacka, Kraków 1997 - Max Weber jako polityk, s. 164-194. Peter WINCH, Umysł a społeczeństwo, Pojęcia a działania /w:/ tenże, Idea nauki o społeczeństwie i jej związki z filozofią, Oficyna Naukowa, Warszawa 1995, s. 98-138. Max WEBER, Polityka jako zawód i powołanie, Wyd. Znak, Kraków 1998, wstęp i tekst tytułowy s. 5-110.
6 13 CZY MOŻNA UNAUKOWIĆ POLITYKĘ? - ROLA POLITOLOGII I POLITOLOGA W SPOŁECZEŃSTWIE Jurgen HABERMAS, Unaukowiona polityka a opinia publiczna /w:/ tenże: Teoria i praktyka, Warszawa 1983, s. 402-421; C. Wright MILLS, Wyobraźnia symboliczna, PWN, Warszawa 2007 O polityce, s. 277-300. Także /w:/ Janusz Mucha: C. W. Mills, Warszawa 1985 O polityce, s. 243-264. Karl MANNHEIM, Ideologia i utopia, Test, Lublin 1992 R. III. Czy możliwa jest polityka jako nauka? (Problem teorii i praktyki), s. 89-157. Peter L. BERGER, Zaproszenie do socjologii, PWN, Warszawa 1988 R. VIII. Socjologia jako dyscyplina humanistyczna, s. 170-182. Tadeusz KLEMENTEWICZ, Rozumienie polityki. Zarys metodologii nauki o polityce, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2010 fragm. R. 5. Ograniczenia praktyczno-prognostycznej funkcji nauki o polityce, s. 139-147. zbikedu.pl zbik@world.pl 2016