dr hab. Renata Marks-Bielska, prof. nadzw. UWM mgr inż. Wojciech Dereszewski
CEL: Wskazanie barier i możliwości rozwoju przedsiębiorczości gospodarczej kobiet REALIZACJA CELU: studium literatury przedmiotu analiza danych statystycznych wyniki badań empirycznych
Gmina Kurzętnik położona jest w Polsce północnej, w południowo- zachodniej części woj. warmińsko- mazurskiego struktura wieku mieszkańców gminy w 2011 r. Wiek przedprodukcyjny Wiek produkcyjny Wiek poprodukcyjny 23% 66% 11% struktura bezrobocia w latach 2007-2011 Wyszczególnienie 2007 2008 2009 2010 2011 Liczba bezrobotnych 603 385 655 628 682 Udział kobiet [%] 68,3 63,9 47,8 56,6 58,4 Stopa bezrobocia w gminie Kurzętnik na koniec 2011 r. wynosiła 11,3% ( w województwie 20,1%)
Według Centralnej Ewidencji Podmiotów Gospodarczych na koniec 2011 r. w gminie Kurzętnik zarejestrowanych było 341 podmiotów gospodarczych, z których 106 (ponad 31%) prowadzonych było przez kobiety.
Przedsiębiorczość kobiet w Polsce w świetle badań statystycznych Kraj Pracujący na własny rachunek ogółem mężczyźni kobiety Działalność gospodarcza na świecie różni się zarówno pod względem poziomu, jak i rodzaju przedsiębiorczości, lecz kraje o podobnym poziomie PKB per capita wykazują zasadniczo podobne tendencje. Generalnie mężczyźni są bardziej skłonni angażować się w działalność gospodarczą niż kobiety. Wskaźnik przedsiębiorczości kobiet w Polsce (w tym wskaźnik samozatrudnionych) pozostaje od lat jednym z najwyższych w Europie. Belgia 14,2 17,0 10,8 Finlandia 12,8 16,8 8,6 Francja 9,0 11,6 6,2 Grecja 35,1 37,8 30,9 Hiszpania 17,7 20,9 13,3 Irlandia 17,3 7,4 7,5 Japonia 13,0 24,9 12,4 Niemcy 11,7 14,1 8,9 Szwecja 10,4 14,5 5,9 USA 7,0 8,3 5,6 Wielka Brytania 13,4 17,8 8,2 Włochy 25,7 30,1 19,3 Polska 22,9 25,0 20,4
Przedsiębiorczość kobiet w świetle własnych badań empirycznych O BADANIU: Badania ankietowe przeprowadzono w lutym i marcu 2012 r. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką badań ankietowych, przy użyciu narzędzia badawczego kwestionariusza ankiety, który skierowano drogą pocztową do 106 kobiet prowadzących własną działalność gospodarczą. Kwestionariusz uzupełniło, w zakresie przydatnym do analizy 71 kobiet, co stanowi 66,98% KOBIETA PRZEDSIĘBIORCZA ( na podstawie analizy wyników badań) wiek wykształcenie stan cywilny 31-40 lat dobrze wykształcona zamężna
przyczyny materialne 64,79 % chęć uzyskania niezależności 43,66 % ambicje 32,39 % spełnienie marzeń 16,9%
działalność usługowa 50,77% działalność handlowa 43,66% działalność produkcyjna 12,67% ( w tym 5,63% -produkcja rolna) Struktura odpowiedzi ankietowanych kobiet ze względu na dziedzinę, w której najlepiej rozwijać przedsiębiorczość Ogółem Wyszczególnienie liczba osób udział Działalność produkcyjna 6 8,46 Handel 22 30,99 Usługi 38 53,52 Rolnictwo 5 7,04 Razem 71 100%
14,08% 8,47% 47,89% 1,41% 28,17% gmina powiat województwo kraj kraj i zagranica 9,86% 64,79% 1,41% 23,94% tak raczej tak raczej nie nie
inne motywy 8,46% spodziewane dochody 46,48% własne potrzeby w zakresie posiadanej wiedzy chęć pracy na własny rachunek 11,27% 60,56% zainteresowania 30,99% tradycja rodzinna opinie znajomych rozeznanie sytuacji na rynku 9,86% 14,08% 49,30% 0 10 20 30 40 50 60 70 %
Wśród respondentek 88,73% prowadziło własną działalność gospodarczą a znaczna część z nich (40,85%) zatrudniała dodatkowe osoby. Łącznie w 71 ankietowanych firmach pracuje ponad 210 osób. własne oszczędności 76,06 kredyty bankowe 36,62 pożyczka od rodziny lub znajomych 23,94 fundusze UE 19,72 darowizna 4,23
45 40 42,25% 35 30 25 20 15 10 5 21,13% 18,31% 18,31% 0 poniżej 25 25-50 50-75 75-100 100-125 Udział dochodu aktywnych zawodowo kobiet w budżecie gospodarstwa domowego %
Charakterystyka i postrzeganie przedsięwzięcia gospodarczego Postrzeganie przedsiębiorczości Ogółem Być przedsiębiorczym to : liczba udział odpowiedzi Prowadzić własną działalność gospodarczą 22 30,99 Wspinać się po szczeblach kariery na etacie 10 14,08 Wykazywać pewne cechy charakteru 29 40,85 Rozszerzać działalność o nowe zadania 26 36,62 Razem 87 100%
cierpliwość, wytrwałość, systematyczność optymizm, pewność siebie, odporność psychiczna 2,61 pkt 2,66 pkt wiara we własne siły, upór i konsekwencja w dążeniu do celu 2,92 pkt zaradność, operatywność 3,42 pkt pracowitość, rzetelność, sumienność 3,54 pkt
Wyszczególnienie liczba odpowiedzi Ogółem udział Wyłożenie odpowiednio dużego kapitału finansowego 19 26,76 Odpowiednie wykształcenie 22 30,99 Kapitał ludzki zdolności, umiejętności, kompetencje 58 81,69 Znajomości 17 23,94 Razem 116 100%
samorealizacja 18,31% zadowolenie z wykonywanej pracy 23,94% maksymalizowanie dochodów 38,03% dbałość o wystarczające dochody dla rodziny 40,85%
Bariery i możliwości funkcjonowania firmy na rynku BARIERY wysokie koszty zatrudniania pracowników wysokie podatki duża konkurencja trudności ze zbytem przepisy prawne brak akceptacji ze strony członków rodziny i przyjaciół MOŻLIWOŚCI pozyskiwanie środków unijnych rozwój rynku poszerzenie asortymentu produktów i usług większe zaangażowanie władz lokalnych w pomoc przedsiębiorcom atrakcyjne kredyty
16,90% 30,99% 5,63% 45,07% poniżej 2 tys.zł 2-5 tys.zl 5-10 tys.zł 10-20 tys.zł
Wyszczególnienie Badani liczba [%] Bardzo zadowalająca 12 16,90 Zadowalająca 31 43,66 Taka sama 11 15,49 Gorsza 7 9,86 Trudno powiedzieć 10 Razem 71 14,08 100,0
inne czynniki 2,82% dogodna lokalizacja 26,76%, duże zapotrzebowanie na produkty 26,76% szeroka oferta 36,62% wysoka jakość 47,89% konkurencyjność cenowa 59,15%
inne 1,41% trudny dostęp do obecnych źrodeł finansowania przedsięwzięć gosp. 19,72% słaby system informacji rynkowej 5,63% nieuczciwa konkurencja (szara strefa) 25,35% rosnąca liczba firm konkurencyjnych 59,15% ubożenie społeczeństwa 74,65% 0 10 20 30 40 50 60 70 80 %
Inne czynniki mogące zadecydować o pogorszeniu sytuacji firmy: niewystarczające kwalifikacje pracowników konieczność ograniczenia kosztów reklamy ograniczone profesjonalne działania marketingowe
19,72% 2,82% 28,17% 49,30% bezpieczne ulokowanie środków inwestycja w zasoby i prowadzenie działalności gospodarczej trudno powiedzieć inne (pomoc biednym)
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ KAPITAŁ ZIEMIA PRACA
Przedsiębiorczość w Polsce TRANSFORMACJA USTROJOWA PRZEDSIĘBIORSTWA PRYWATNE ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Sytuacja kobiet na rynku pracy ROZWÓJ GOSPODARCZY wysoka stopa bezrobocia dyskryminacja utrudniony dostęp do rynku pracy i możliwości zatrudnienia
Przedsiębiorczość a władze lokalne Duże znaczenie we wspieraniu rozwoju przedsiębiorczości przypisać należy władzom lokalnym. Polityka przez nie prowadzona powinna zmierzać w kierunku efektywnego i maksymalnego wykorzystania miejscowych potencjałów.
Dziękuję za uwagę