Kraków, dnia ( ) Sygn. akt MP/OZ 05/12 D E C Y Z J A Na podstawie art. 25, art. 11 i art. 45 ust. 2 Ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz.U. z 2001r. nr 5, poz. 42, z poźn. zm.) w związku z art. 95, art. 96 i art. 98 Ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2006, nr 156, poz.1118 z poźn. zm.) oraz art. 104 2 Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000r. nr 98, poz. 1071 z poźn. zm.) w związku z wniesieniem przez Małopolskiego Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej wniosku o ukaranie architekta - ( ) urodzonego w dniu ( ) r. w ( ), zamieszkałego w ( ) przy ul. ( ), posiadającego uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności architektonicznej nr ( ) wydane przez Małopolską Okręgową Izbę Architektów - Okręgową Komisję Kwalifikacyjną,, wpisanego na listę samorządu zawodowego pod nr MP-( ). obwinionego o to, że uchylał się od dnia ( ) r. od wypełniania obowiązków projektanta, polegających na wyjaśnianiu wątpliwości dotyczących projektu budowlanego i zawartych w nim rozwiązań (art. 20 ust. 1 pkt 3) oraz sprawowaniu na żądanie inwestora nadzorów autorskich (art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo Budowlane) dla inwestycji pn.: Budowa budynku ( ) w ( ) wraz z wewnętrznymi instalacjami i przyłączem: kanalizacji sanitarnej, wody, teletechnicznym, budynku garażu z wewnętrzną instalacją elektryczną i wody, miejsca mycia samochodów, ogrodzenia, zjazdu publicznego, oświetlenia terenu. Czynami tymi architekt naruszył art. 95 pkt. 4,5. ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane. Okręgowy Sąd Dyscyplinarny Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów nakłada karę upomnienia 1
Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów zarzucił Panu inż. arch. ( ) naruszenie art. 95 pkt 4,5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane poprzez uchylanie się od dnia ( ) r. od wypełniania obowiązków projektanta, polegających na wyjaśnianiu wątpliwości dotyczących projektu budowlanego i zawartych w nim rozwiązań (art. 20 ust. 1 pkt 3) oraz sprawowaniu na żądanie inwestora nadzorów autorskich (art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo Budowlane) dla inwestycji pn.: Budowa budynku ( ) w ( ) wraz z wewnętrznymi instalacjami i przyłączem: kanalizacji sanitarnej, wody, teletechnicznym, budynku garażu z wewnętrzną instalacją elektryczną i wody, miejsca mycia samochodów, ogrodzenia, zjazdu publicznego, oświetlenia terenu na działkach nr ewid. ( ) w miejscowości ( ). Sąd ustalił i zważył co następuje: Architekt ( ) w roku 2010 na podstawie umowy o dzieło wykonał dla firmy ( ) Projekt budowlany architektury inwestycji pn. Budowa budynku ( ) w ( ) wraz z wewnętrznymi instalacjami i przyłączem: kanalizacji sanitarnej, wody, teletechnicznym, budynku garażu z wewnętrzną instalacją elektryczną i wody, miejsca mycia samochodów, ogrodzenia, zjazdu publicznego, oświetlenia terenu na działkach nr ewid. ( ) w miejscowości ( ). Firma ( ) na podstawie łączącej ją z Inwestorem ( ) w ( ) umową była zobowiązana wykonać m.in projekt budowlany, projekt wykonawczy, STWiOR inwestycji. Zgodnie z 2 ust. 7 umowy zakresem przedmiotu zamówienia było objęte pełnienie nadzoru autorskiego nad realizacją całości sporządzonej dokumentacji na podstawie odrębnej umowy. W trakcie realizacji prac projektowych Inwestor przyjął, że dokumentacja została wykonana przez ( ) z półrocznym opóźnieniem (120 dni - projekt budowlany, 160 dni projekt wykonawczy). Inwestor naliczył kary umowne tytułem nie dotrzymania terminów umownych następnie potrącone z wynagrodzenia Biura ( ), co stało się przedmiotem sporu pomiędzy stronami. Biuro ( ) w zebranym przez Rzecznika materiale dowodowym wskazywało, że niedotrzymanie terminów umownych wynikało z braku dokumentów koniecznych do uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, do których dostarczenia zobowiązany był Inwestor. Pismem z dnia ( ) r. Inwestor przesłał do Biura ( ) projekt umowy o pełnienie nadzorów autorskich. Następnie pismem z dnia ( ) ( ) jako biuro projektów zostało poinformowane przez Inwestora o rozpoczęciu budowy. Do przedmiotowego pisma dołączono w niewielkim zakresie zmodyfikowaną w stosunku do pierwotnej, propozycję umowy o pełnienie nadzorów autorskich. ( ) odpowiedziała na propozycję umowy pismem z dnia ( ) r. informując, że kwota nadzoru autorskiego wynosi 1500 zł netto za jeden pobyt. W odpowiedzi z dnia ( ), Inwestor 2
zaproponował kwotę 300 zł brutto za pełnienie jednego nadzoru autorskiego. W efekcie strony uzgodniły kwotę wynagrodzenia na kwotę 1200zł netto. Proponowane przez Biuro ( ) kwoty były wskazywane przez arch. ( ). Pismem z dnia ( ) r., został przesłany do ( ) przez ( ) kolejny projekt umowy o pełnienie nadzoru autorskiego przewidujący uzgodnioną kwotę wynagrodzenia 1200 zł netto. Jednak pismem z dnia ( ) r. Biuro ( ) przesłało akceptowany przez siebie projekt umowy, różniący się od proponowanego przez Inwestora. Trwający pomiędzy stronami spór dotyczył zakresu wykonywania nadzoru autorskiego - wprowadzonych przez Inwestora zapisów w umowie o nieodpłatności sprawowania nadzoru autorskiego w przypadku konieczności dokonania zmian dokumentacji wynikających z wykrytych błędów, a także kwoty kary umownej naliczanej przez Inwestora w przypadku opóźnienia w sprawowaniu czynności nadzoru autorskiego. W propozycji umowy Inwestora wynosiła ona 50% kwoty wynagrodzenia za jeden nadzór, a następnie w kolejnym projekcie umowy przesłanym przez Inwestora za pismem z dnia ( ) r. została pomniejszona do 30% kwoty wynagrodzenia za jeden nadzór. Umowa o sprawowanie nadzoru autorskiego nigdy nie została zawarta. Pismem z dnia ( ) r. Inwestor zwrócił się do Biura ( ) o sprawowanie nieodpłatnego nadzoru autorskiego Pismo to do wiadomości otrzymał również architekt ( ) jako projektant projektu budowlanego w zakresie architektury. Inwestor zwraca się w nim o przyjazd na budowę w celu wyjaśnienia rozwiązania projektowego elewacji z cegły klinkierowej. Załącza do tego pisma stanowisko Wykonawcy robót budowlanych, który twierdzi, że zaprojektowane rozwiązanie jest nieprawidłowe i niezgodne ze sztuką budowlaną. Wykonawca wskazał na brak możliwości wykonania ściany klinkierowej według proponowanego przez architekta ( ) rozwiązania i zwrócił się o przyjęcie rozwiązania zamiennego, np. ułożenie okładziny z płytek klinkierowych lub wykonanie tynku silikonowego w kolorach przyjętych w dokumentacji. W związku ze sporem pomiędzy ( ) a Inwestorem, architekt ( ) jako projektant projektu budowlanego w zakresie architektury został wezwany pismem z dnia ( ) r. bezpośrednio przez Inwestora o bezpłatne usunięcie wad projektowych i przedstawienie rozwiązań zamiennych dotyczących elewacji klinkierowej, uzgodnienie w terminie 1 miesiąca poprawionej i zaakceptowanej przez inwestora elewacji przez służby podległe Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków. Inwestor zwraca się również o przedłożenie oświadczenia, że roboty budowlane w zakresie dotyczącym elewacji powinny być wykonane wg rysunków zamiennych (zawierających inne rozwiązania niż podane w projekcie budowlanym), a przedstawione na rysunkach zamiennych rozwiązania stanowią nieistotne odstępstwo od projektu budowlanego. W odpowiedzi pismem z dnia ( ) r. arch. ( ) wskazał, że wobec przedstawionej sytuacji konieczne jest przeprowadzenie nadzoru autorskiego podczas, którego zostanie przeprowadzona wizja lokalną z porównaniem zapisów dokumentacji z prowadzonymi pracami budowlanymi. W razie konieczności, niezbędne będzie wykonanie inwentaryzacji. Dopiero na tej podstawie może zostać 3
określone rozwiązanie zamienne. Zwrócił się jednocześnie o przesłanie mu umowy o sprawowanie nadzoru autorskiego. Kolejnym pismem z dnia ( )r. ( ) zwróciła się ponownie do ( ) o sprawowanie nadzoru autorskiego oraz o usunięcie wad projektowych i przedstawienie rozwiązań zamiennych dotyczących elewacji klinkierowej. Mimo przedmiotowego wezwania projektant zwlekał z wykonaniem obowiązku. Dopiero pocztą e-mail dnia ( ) r. architekt ( ) przesłał Inwestorowi rysunki pokazujące sposób montażu elewacji z cegły klinkierowej. Ponadto architekt ( ) w lutym ( )r. nie informując Inwestora, pojechał na miejsce inwestycji. Jednak nie przeprowadził nadzoru autorskiego, ponieważ na placu budowy nie prowadzono żadnych robót i był on zamknięty. Umowa zawarta przez Inwestora z Biurem ( ) przewidywała zawarcie odrębnej umowy o sprawowanie płatnych nadzorów autorskich. Z uwagi na trwający konflikt pomiędzy stronami dotyczący terminowości wykonania prac projektowych oraz nie akceptowanie proponowanych przez Inwestora warunków współpracy na etapie realizacji inwestycji, polegających na rażąco wygórowanej karze umownej za opóźnienie w sprawowaniu nadzoru autorskiego oraz nie przewidzeniu odpłatności za sprawowanie nadzoru autorskiego w przypadku konieczności dokonania zmian dokumentacji wynikających z wykrytych w niej błędów, Biuro ( ) nie podpisało umowy na nadzory autorskie. Zgodnie z art. 21 ust. 3 ustawy Prawo budowlane Projektant jest zobowiązany do sprawowania nadzoru autorskiego na każde żądanie Inwestora w zakresie: a)stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, b) uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru inwestorskiego. Zatem projekt umowy uporczywie przesyłany przez Inwestora do ( ) przewidujący brak odpłatności za sprawowanie nadzoru autorskiego w przypadku konieczności dokonania zmian dokumentacji wynikających z wykrytych w niej błędów Biura ( ) oraz odpłatność za sprawowanie nadzoru autorskiego w przypadku konieczności dokonania zmian w dokumentacji wprowadzonych przez Zamawiającego lub wykonania rozwiązań alternatywnych faktycznie nie dotyczył ustawowego sprawowania nadzoru autorskiego. Niezależnie od konfliktu pomiędzy Biurem ( ) a Inwestorem, Inwestor był uprawniony, na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy Prawo budowlane, do żądania od architekta ( ) sprawowania nadzoru autorskiego a projektant miał obowiązek sprawowania takiego nadzoru na każde żądanie inwestora jednak obowiązek ten dotyczył ściśle wynikającego z ustawy Prawo Budowlane zakresu, a mianowicie. stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora 4
nadzoru inwestorskiego. Ponadto na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 3 Projektant był zobowiązany do wyjaśniania wątpliwości dotyczących projektu budowlanego i zawartych w nim rozwiązań. Pismem z dnia ( ) r., Inwestor wezwał projektanta do sprawowania nadzoru autorskiego w zakresie uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, polegających na zmianie elewacji klinkierowej na płytki klinkierowe lub wykonanie tynku silikonowego w kolorach przyjętych w dokumentacji. W projekcie budowlanym nie pokazano precyzyjnie sposobu montażu okładziny klinkierowej. W projekcie wykonawczym na detalu D-5 opisano montaż okładziny klinkierowej na konsolach HV HABE montowanych do konstrukcji stropu za pomocą kotew chemicznych. W specyfikacji określono mocowanie ściany klinkierowej na konsolach Halfen wg wytycznych producenta. W zwiazku z trudnościami w monażu na etapie realizacji inwestycji Inwestor słusznie zwrócił się do Biura ( ) i Projektanta o wyjaśnienie wątpliwośći dotyczących przyjętych rowiązań i sprawowanie nadzoru autorskiego. Na rysunkach przesłanych do Inwestora dopiero w lutym ( ) r. celem wyjaśnienia zgłaszanych przez niego od września ( ) r. wątpliwości opisano montaż na konsolach HK4-U + kątownik HW. Rysunki zostały sporządzone w sposób niedbały, ponieważ poziom zawieszenia elewacji klinkierowej w znaczący sposób odbiega od projektu budowlanego i wykonawczego oraz nie zawiera wymaganych przez Inwestora informacji odnośnie rodzaju, średnicy, długości i rozstawu śrub kotwiących. Sąd jednocześnie zauważa, że Pisma Inwestora z dnia ( ) r. ( )r. wskazują na żądania usunięcia wad dokumentacji projektowej. Do usunięcia wad dokumentacji projektowej Biuro ( ) było obowiązne na podstawie udzielonej rękojmi na dokumentację projektową, nie na podstawie obowiazku sprawowania nadzoru autorskiego. Sąd przychyla się do zarzutów postawionych we wniosku Rzecznika naruszenia przez arch. ( ) art. 95 pkt. 4, 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, wypełniania obowiązków projektanta polegających na wyjaśnianiu wątpliwości dotyczących projektu budowlanego i zawartych w nim rozwiązań (art. 20 ust. 1 pkt 3) oraz sprawowaniu na żądanie inwestora nadzorów autorskich (art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy Prawo budowlane) dla inwestycji pn.: Budowia budynku ( ) w ( ) wraz z wewnętrznymi instalacjami i przyłączem: kanalizacji sanitarnej, wody, teletechnicznym, budynku garażu z wewnętrzną instalacją elektryczną i wody, miejsca mycia samochodów, ogrodzenia, zjazdu publicznego, oświetlenia terenu. W ocenie Sądu w wyniku konfliktu Inwestora z Biurem ( ), arch. ( ) zwlekał z wykonywaniem na żądanie Inwestora nadzoru autorskiego, czym dopuścił się niedbalstwa w wykonywaniu obowiązku ustawowego. Następnie, podejmując się 5
wykonywania nadzoru autorskiego uczynił to w sposób niedbały przesyłając niekompletne rysunki i nie ustalając z inwestorem terminu przyjazdu na budowę celem sprawowania nadzoru autorskiego. Sprawowanie nadzoru autorskiego pozostaje obowiązkiem projektanta, zatem niezależnie od konfliktu Inwestora z Biurem ( ), mimo nie przesłania przez Inwestora projektu umowy o sprawowanie nadzoru autorskiego, Projektant był zobowiązany na wezwanie Inwestora do podjęcia czynności sprawowania nadzoru autorskiego w określonym ustawą zakresie a mianowicie stwierdzania w toku wykonywania robót budowlanych zgodności realizacji z projektem, bądź uzgadniania możliwości wprowadzenia rozwiązań zamiennych w stosunku do przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy. Natomiast za wykonanie powyższych czynności Projektant winien uzyskać od Inwestora stosowne wynagrodzenie. Wymierzając najniższy wymiar kary, Sąd wziął pod uwagę zgodnie z art. 96 ust. 2 ustawy Prawo budowlane dotychczasowy brak karalności arch. ( ) z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie. Wobec przytoczonych okoliczności Sąd postanowił orzec jak w sentencji. arch. ( ) Przewodniczący składu,... arch. ( ) Sędzia,... arch. ( ) Sędzia, Od niniejszej decyzji służy stronom odwołanie do Sądu Dyscyplinarnego Izby Architektów Rzeczypospolitej w Warszawie ul. Foksal 2 za pośrednictwem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów Rzeczypospolitej ul. Kraszewskiego 36 w Krakowie, w terminie 14 dni od daty otrzymania nin. decyzji. Otrzymują: 1) Obwiniony: arch. ( ) 2) Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej Małopolskiej Okręgowej Izby Architektów, 3) a/a 6