Polska na tle innych krajów EU. Analiza skutków wprowadzenia nowej ustawy na rynek farmaceutyczny. Warszawa, kwiecień 2011

Polska na tle innych krajów EU Analiza skutków wprowadzenia nowej ustawy na farmaceutyczny Warszawa, kwiecień 2011

IMS Health jest największą na świecie firmą specjalizującą się w dostarczaniu informacji dla przemysłu farmaceutycznego i rynku ochrony zdrowia Nasze ponad 50-letnie doświadczenie zdobyte na ponad 100 rynkach stawia nas na pozycji lidera IMS Health jest jedyną firmą posiadającą informacje pochodzące ze wszystkich obszarów rynku farmaceutycznego - segmentów producenckiego, hurtowego, aptecznego, szpitalnego, promocyjnego, lekarskiego oraz płatników IMS Health jest jedną z największych firm na świecie świadczących usługi konsultingowe na rynku ochrony zdrowia 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved 2

Agenda Polska na tle innych krajów porównanie rynków Polska na tle innych krajów średnia cena leków Poziom odpłatności pacjentów Eksport równoległy Rynek hurtowy i apteczny Wpływ nowej ustawy na 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Wielkość rynku wartościowo MLD EURO 11 305 118 10 839 905 10 637 713 8 375 290 10 014 324 5 351 427 4 858 199 5 424 925 7 563 710 3 329 039 2 248 374 502 066 1 340 127 21 462 186 45 989 016 38 167 329 64 714 074 60 340 328 62 008 048 81 802 257 Pod względem wielkości rynku aptecznego, Polska zajmuje szóstą pozycję w Europie Rynek ten jest blisko 2,5 krotnie mniejszy niż porównywalnej liczbą mieszkańców Hiszpanii 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 RANKING 30 25,9 25 21,0 20 15 10 11,8 10,8 10,3 Liczba mieszkańców 5 4,4 3,7 3,1 2,4 2,1 1,9 1,7 1,4 1,0 1,0 0,6 0,4 0,2 0,2 0,1 0 GERMANY FRANCE ITALY SPAIN UK POLAND GREECE BELGIUM PORTUGAL AUSTRIA ROMANIA HUNGARY FINLAND NORWAY SLOVAKIA BULGARIA LITHUANIA LATVIA LUXEMBOURG ESTONIA Źródło: IMS MIDAS, Rynek apteczny, ceny producenta netto MLD EURO; 2010, leki (ATC1: A-V), 5 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Wielkość rynku wartościowo, per capita 502 066 11 305 118 10 839 905 5 351 427 8 375 290 10 637 713 4 858 199 5 424 925 10 014 324 3 329 039 1 340 127 2 248 374 64 714 074 81 802 257 45 989 016 60 340 328 62 008 048 38 167 329 21 462 186 7 563 710 Pod względem wielkości rynku w przeliczeniu na głowę mieszkańca Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w Europie Rynek Słowacji i Węgier jest większy od Polskiego o 47% i 60% Liczba mieszkańców EURO 400 350 300 250 200 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 15 RANKING 336 331 325 317 290 257 249 234 226 211 196 183 168 165 150 100 114 110 103 99 87 79 50 0 LUXEMBOURG GREECE FRANCE GERMANY BELGIUM FINLAND AUSTRIA SPAIN PORTUGAL NORWAY ITALY SLOVAKIA HUNGARY UK POLAND LITHUANIA ESTONIA LATVIA ROMANIA BULGARIA Źródło: IMS MIDAS, Rynek apteczny, ceny producenta netto EURO; leki (ATC1: A-V), 2010 6 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Na tle innych krajów europejskich Polska ma największy bo 65% udział wartościowy leków generycznych, istotnie przewyższając pod tym kątem inne kraje europejskie 70,00% 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 RANKING 65,5% 60,00% 50,00% 53,3% 45,9% 45,3% 43,7% 43,7% 43,2% 40,00% 30,00% 20,00% 37,7% 37,3% 36,8% 34,9% 34,0% 31,7% 31,5% 30,7% 22,8% 10,00% 0,00% POLAND BULGARIA SLOVAKIA GERMANY HUNGARY PORTUGAL UK ITALY NORWAY FINLAND FRANCE AUSTRIA GREECE BELGIUM SPAIN LUXEMBOURG N/A N/A N/A N/A ROMANIA LITHUANIA LATVIA ESTONIA * N/A - W niektórych krajach IMS Health nie analizuje produktów w podziale na oryginalne i generyczne Źródło: IMS MIDAS, ceny producenta netto EURO, apteczny, leki (ATC1: A-V), 2010 7 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Wielkość rynku wartościowo MLD EURO Polska jest 9 rynkiem leków innowacyjnych w Europie Rynek ten jest blisko 6 razy mniejszy niż porównywalnej Hiszpanii 20 18 18,4 1 2 3 4 5 6 7 8 9 RANKING 16,8 16 14 12 13,4 11,7 10 9,1 8 6 4 2 3,1 2,6 2,0 2,0 0 FRANCE GERMANY ITALY SPAIN UK BELGIUM GREECE AUSTRIA POLAND PORTUGAL HUNGARY FINLAND NORWAY SLOVAKIA 1,4 1,2 1,1 0,9 0,6 0,4 0,1 BULGARIA LUXEMBOURG ROMANIA N/A N/A N/A N/A LITHUANIA LATVIA ESTONIA Źródło: IMS MIDAS, leki (ATC1:A-V), 2010, ceny producenta netto, MLD EURO 8 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Pod względem ilości dostępnych produktów innowacyjnych Polska zajmuje 8 miejsce w Europie Większość z tych produktów to leki długo dostępne na rynku Na listach refundacyjnych brakuje nowych leków innowacyjnych 1800 1600 1 2 3 4 5 6 7 8 RANKING 1 639 1400 1 275 1200 1000 1 103 1 041 800 769 743 600 591 591 581 565 488 400 363 345 342 340 200 169 0 N/A N/A N/A N/A GERMANY ITALY SPAIN FRANCE BELGIUM UK GREECE POLAND AUSTRIA PORTUGAL HUNGARY NORWAY FINLAND SLOVAKIA BULGARIA LUXEMBURG ROMANIA LITHUANIA LATVIA ESTONIA Źródło: IMS MIDAS, leki (ATC1:A-V), liczba brandów, 2010 9 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

EURO, cena producenta netto Polska ma jedną z najniższych średnich cen leków w Europie, kształtującą się 55% poniżej średniej Jest to wynikiem dużego udziału leków generycznych oraz niskiego poziomu dostępności leków innowacyjnych Średnia cena leków generycznych i innowacyjnych, EURO, wyrażona w cenach producenta netto 18 17,1 16 14,6 14 13,3 12,9 12,6 12 10 8 6 4 10,0 9,2 9,0 8,3 7,1 6,6 6,5 6,4 5,9 5,9 4,7 4,5 Średnia 8,0 EURO 4,2 3,6 3,0 2 0 GERMANY FINLAND BELGIUM LUXEMBOURG NORWAY AUSTRIA PORTUGAL GREECE SPAIN FRANCE SLOVAKIA ITALY UK HUNGARY ESTONIA LATVIA LITHUANIA ROMANIA POLAND BULGARIA Źródło: IMS MIDAS, ceny producenta netto EURO Rynek apteczny, leki (ATC1: A-V), 2010 11 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

EURO, cena producenta Leki innowacyjne w Polsce to 591 produktów, w większości długo dostępnych na rynku gdzie średnia ich cena kształtuje się 54% poniżej średniej Średnia cena leku oryginalnego, EURO, wyrażona w cenach producenta netto 60 50 50,5 40 30 20 29,7 23,1 20,8 20,5 18,0 16,9 16,2 13,9 13,7 12,4 11,8 Średnia 16,1 EURO 10 8,7 8,6 7,4 6,4 0 N/A N/A N/A N/A GERMANY FINLAND NORWAY BELGIUM LUXEMBOURG UK FRANCE AUSTRIA SPAIN SLOVAKIA PORTUGAL GREECE HUNGARY ITALY POLAND BULGARIA ROMANIA LITHUANIA LATVIA ESTONIA Źródło: IMS MIDAS, ceny producenta netto EURO Rynek apteczny, leki (ATC1: A-V), 2010 12 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

EURO, cena producenta Ceny leków generycznych w Polsce również są jednymi z tańszych w UE i są niższe o 40% od średniej Cena leku generycznego, EURO, wyrażona w cenach producenta netto 10 9,5 9 8 7 6 5 4 3 2 7,8 7,5 7,1 7,0 6,0 5,7 5,7 4,7 4,4 4,2 4,1 3,5 3,4 2,8 2,0 Średnia 4,7 EURO 1 0 N/A N/A N/A N/A GERMANY FINLAND BELGIUM NORWAY PORTUGAL GREECE AUSTRIA LUXEMBOURG ITALY SPAIN HUNGARY SLOVAKIA UK FRANCE POLAND BULGARIA ROMANIA LITHUANIA LATVIA ESTONIA Źródło: IMS MIDAS, ceny producenta netto EURO, apteczny, leki (ATC1: A-V), 2010 13 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Polska ma najwyższy bo 67% poziom współpłacenia pacjenta w ogólnych wydatkach na ochronę zdrowia na tle innych krajów europejskich Poziom płacenia pacjentów za leki refundowane wynosi 32% SEGMENTY RYNKU 2010 % ODPŁATNOŚCI CAŁKOWITA WARTOŚĆ REFUNDACJI 12,6 WYDATKI PACJENTA - LEKI REFUNDOWANE 4,1 32% WYDATKI NFZ - LEKI REFUNDOWANE 8,5 68% WYDATKI PACJENTA - PRODUKTY RX NIE REFUNDOWANE 2,6 100% WYDATKI PACJENTA - PRODUKTY OTC 11,0 100% WARTOŚĆ RYNKU (MLD PLN) 26,2 CAŁKOWITE WYDATKI PACJENTA 17,7 67,5% CAŁKOWITE WYDATKI NFZ 8,5 32,5% Udział współpłacenia pacjenta w ogólnych wydatkach na ochronę zdrowia w wybranych krajach 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 67% 49% 41% 40% 35% 30% 29% 28% 26% 26% 26% 25% 25% 0,2 0,1 0 POLAND ITALY NORWAY PORTUGAL HUNGARY FINLAND SPAIN FRANCE SLOVAKIA AUSTRIA GERMANY UK CZECH Źródło: Dane NFZ, IMS PharmaTrend, IMS MIDAS 15 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Wartość wydatków na refundację, chemioterapię oraz programy terapeutyczne W wyniku wprowadzenia nowych regulacji NFZ zaoszczędzi w najbliższych 4 latach ponad 5 miliardów złotych na wydatkach na refundację leków, programy terapeutyczne oraz chemioterapię 16,0 ŁĄCZNIE 5,3 MLD PLN 14,0 12,0 0,5 1,0 1,6 2,1 10,0 8,0 6,0 11,8 11,8 11,8 11,8 11,8 4,0 2,0 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 Oszczędność NFZ wynikająca z zamrożenia wydatków na refundację leków Wydatki na refundację, programy terapeutyczne oraz chemioterapię po wprowadzeniu reformy Źródło: Dane Ministerstwa Zdrowia, IMS własne kalkulacje na podstawie danych historycznych i założeń ustawy 16 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Jednym ze skutków wprowadzenia nowej ustawy będzie w najbliższych latach zwiększenie wydatków pacjentów na leki refundowane o ponad 3 miliardy PLN oraz obniżenie rentowności firm generycznych ŁĄCZNIE 5,3 MLD PLN Scenariusz I - wszyscy producenci poniosą solidarnie koszty obniżki ceny leków (wariant MAŁO PRAWDOPODOBNY): 2012-2015 Firmy generyczne (kontrybucja według 68% udziału w rynku) -3,58 Firmy innowacyjne (kontrybucja według 32% udziału w rynku) -1,68 Koszt poniesiony przez pacjentów 0,00 Scenariusz II - tylko część producentów poniesie koszty obniżki ceny leków (wariant REALNY): 50% firm generycznych obniży ceny -1,79 25% firm innowacyjnych obniży ceny leków -0,42 Koszt poniesiony przez pacjentów 3,05 Źródło: Dane Ministerstwa Zdrowia, IMS własne kalkulacje na podstawie danych historycznych i założeń ustawy 17 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Net importer Net exporter Polska jest istotnym graczem na rynku eksportu leków w Europie Obniżenie cen spowodowane wprowadzeniem nowego prawa farmaceutycznego wpłynie na zwiększenie się zjawiska eksportu równoległego Kierunki handlu równoległego Eksport z Polski Klasyczne kierunki Nowe kierunki Źródło: Dane IMS Health 19 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Miliony W 2010 r eksport równoległy osiągnął poziom ~800 mln PLN Jednym ze skutków wprowadzenia nowej ustawy będzie 2 3 krotne zwiększenie poziomu eksportu ze względu na najniższe ceny leków w Polsce w porównaniu do innych krajów export z kanału aptecznego PLN import hurtownie PLN eksport hurtownie PLN Bilans import/export 800 600 400 2008 2009 2010 400 250 607 416 160 Wraz z oficjalnym eksportem prowadzonym przez licencjonowane hurtownie szacowana wartość eksportu z Polski sięga prawie 800 mln PLN/rok 200 0-200 -400 211 284 131-80 -117 410-203 Przedmiotem eksportu równoległego są głównie drogie leki innowacyjne Wiodące produkty importowane to: DETRALEX, EURESPAL oraz antykoncepcja Źródło: IMS Sales Shot Report, ceny producenta netto PLN Rynek apteczny, leki 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Na przykładzie leków innowacyjnych widać, że udział eksportu wynosi od 6% do blisko 50% całości sprzedaży danego leku w Polsce i liczony jest w dziesiątkach milionów PLN PRODUKT WARTOŚĆ EKSPORTU (MLN PLN) % UDZIAŁ EKSPORTU ZOLADEX 45,2 41% SERETIDE 44,8 41% SYMBICORT 33,6 49% CLEXANE 20,8 9% PULMICORT 9,3 11% TEGRETOL 6,8 29% FRAXIPARINE 3,6 6% OXIS 3,5 16% FRAGMIN 3,2 6% Źródło: IMS DataView, IMS Sales Shot Report, 2010 21 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

15 najpopularniejszych produktów innowacyjnych eksportowanych z Polski odpowiada za 13% europejskiego eksportu równoległego i udział ten stale rośnie ze względu na atrakcyjność cen leków w Polsce na tle Europy TOP 15 PRODUKTÓW ZOLADEX, SERETIDE, SYMBICORT, CLEXANE, SEREVENT, PULMICORT, FRAXIPARINE GSK, TEGRETOL, FORADIL, OXIS, ACCU-CHEK ACTIVE G, FRAGMIN, MIFLONIDE, CONTOUR TS, ASCENSIA ENTRUST % UDZIAŁ EKSPORTU Z POLSKI W SPRZEDAŻY W EUROPIE 2009 3 Q 2010 9% 13% Udział poszczególnych produktów w TOP 15 30,8% 19,5% 13,2% 9,7% 8,7% 3,7% 3,7% 2,8% 2,7% 1,8% 1,6% 0,9% 0,9% 0,1% 0,0% Źródło: IMS DataView, IMS MIDAS, ceny producenta netto PLN Rynek apteczny, leki 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Przykład leków Zoladex oraz Seretide pokazuje duże różnice w cenie pomiędzy państwami europejskimi Polska na tym tle ma najniższe ceny w Europie 382 342 66 52 270 46 281 367 67 388 322 212* 43 76 47 34* 323 338 275 220 50 42 46 38 281 45 315 230 52 39 Źródło: IMS MIDAS, ceny producenta netto EURO Rynek apteczny, leki *Cena maksymalna z list refundacyjnych z 31 grudnia 2010 roku 23 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Tak duża skala eksportu równoległego dla wielu ważnych produktów może skutecznie uniemożliwiać producentom zaspokojenie potrzeb pacjentów Takie zjawisko występuje w Wielkiej Brytanii, gdzie niekiedy nawet dostawy producentów przekraczające faktyczny popyt o 30% nie wystarczają, aby pacjenci mieli ciągły dostęp do potrzebnych preparatów BRAKI TOWAROWE ZGŁASZANE PRODUKT CHARAKTERYZUJĄCY SIĘ SZACOWANA WIELKOŚĆ NADWYŻKI POZYCJA W RANKINGU DO IZBY APTEKARSKIEJ W UK PONADNORMATYWNYM POPYTEM ZAOPATRZENIA NAD KONSUMPCJĄ IR DO NIEMIEC T A K MICARDIS 26% 57 T A K ZYPREXA 16% 1 T A K ARIMIDEX 13% 4 T A K SINGULAIR 13% 37 VIAGRA 13% 22 T A K SPIRIVA 12% 81 T A K SYMBICORT 11% 29 ZOLADEX 11% 59 T A K CIALIS 10% 44 SERETIDE 5% 27 Źródło: IMS Health Rynek apteczny, leki 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Rynek hurtowy i apteczny

Udział TOP10 hurtowni Polski hurtowy jest silnie skonsolidowany 3 największe hurtownie odpowiadają za blisko 70% rynku Tylko 2 firmy w Polsce to przedsiębiorstwa z zagranicznym kapitałem 100% 90% 80% 70% 60% 69% TOP 3 HURTOWNIE 50% 40% 92% 30% 20% 10% 23% 4-10 HURTOWNI 0% TOP 10 HURTOWNI TOP 10 HURTOWNI Źródło: IMS Poland, Dane z hurtowni; wartościowo, apteczny 26

Poziom marży hurtowej W Polsce średnia marża hurtowa jest na poziomie średniej dla krajów europejskich Średnia marża hurtowa na rynku hurtowym 20% 18% 17,5% 16% 15,2% 15,1% 14,3% 14% 12% 10% 11,1% 11,1% 11,0% 10,7% 9,9% 9,9% 9,8% 9,6% 9,0% 8,7% 8,4% 8,2% Średnia 9,9% 8% 6% 6,1% 5,3% 4% 4,4% 3,6% 2% 0% AUSTRIA LUXEMBOURG BELGIUM UK PORTUGAL ROMANIA SLOVAKIA FRANCE ESTONIA LATVIA POLAND BULGARIA GERMANY LITHUANIA GREECE SPAIN HUNGARY NORWAY ITALY FINLAND Źródło: IMS MIDAS, Rynek apteczny, leki (ATC1: A-V), 2010 27

Poziom marży hurtowej Ze względu na najniższe ceny leków wartość zysku hurtowni w Polsce na jednym opakowaniu jest jedna z najniższych w Europie Po wprowadzeniu nowej ustawy spadnie on do najniższego poziomu w Europie przy zachowaniu podobnych kosztów utrzymania hurtowni Średni zysk hurtowni na jednym opakowaniu leku 2,50 2,00 2,01 1,96 1,75 1,50 1,54 1,00 0,50 1,03 0,91 0,76 0,76 0,73 0,68 0,67 0,58 0,52 0,47 0,46 Średnia 0,82 EURO 0,39 0,36 0,35 0,29 0,29 0,18 0,00 BELGIUM LUXEMBOURG AUSTRIA GERMANY PORTUGAL UK GREECE FRANCE SLOVAKIA SPAIN NORWAY ESTONIA FINLAND LATVIA ROMANIA LITHUANIA HUNGARY POLAND POLAND 5% BULGARIA ITALY Źródło: IMS MIDAS, Rynek apteczny, leki (ATC1: A-V), 2010 28 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Średni roczny obrót apteki w Polsce jest niższy o 30% w porównaniu do UK gdzie mamy podobną liczbę aptek oraz jest niższy o 44% niż we Francji gdzie mamy podobną liczbę pacjentów przypadających na jedną aptekę KRAJ LICZBA HURTOWNI UDZIAŁ TOP 3 HURTOWNI LICZBA APTEK OSÓB / APTEKĘ ŚREDNI ROCZNY OBRÓT APTEKI (EURO) APTEK / HURTOWNIĘ NIEMCY 15 63% 21 561 3 809 1 122 397 1 437 FRANCJA 11 94% 22 514 2 748 928 311 2 047 WŁOCHY 231 50% 17 724 3 402 665 764 77 UK 10 87% 13 091 4 691 740 967 1 309 HISZPANIA 87 42% 21 051 2 193 503 539 242 BELGIA 21 62% 5 173 2 062 599 265 246 POLSKA 160 69% 13 680 2 790 515 578 980* * hurtownie odpowiedzialne za >95% dystrybucji Źródło: IMS Health; Dane hurtowni 29 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Wysokość marży % 35,0% 34,0% 29,8% Średnia marża apteczna na produkty refundowane w Polsce jest jedną z najniższych w Europie i jest niższa od średniej o blisko 9% 60,00% Średnia marża apteczna na leki refundowane 50,00% 48,0% 40,00% 30,00% 20,00% 27,9% 26,0% 25,0% 24,0% 24,0% 23,6% 23,0% 22,0% 21,3% 21,0% 21,0% 21,0% Średnia 24,7% 19,5% 17,5% 16,0% 14,0% 10,00% 0,00% Luxemburg Grecja Włochy Austria Hiszpania Belgia Portugalia Francja Niemcy Finlandia Estonia Rumunia Szwecja Bługaria Łotwa Słowacja Węgry Norwegia Polska Litwa 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved Źródło: IMS, PGEU-PGEU Database Economics Working Groups EMINET The Pharmaceutical Distribution Chain In European Union 30 Österreichische Bundesinstitut für Gesundheitswesen

Zmiana marży oraz średnich cen leków spowodowanych wprowadzeniem nowej ustawy spowoduje straty hurtowni na poziomie 47 mln PLN oraz aptek na poziomie 91 mln PLN Magazyn wartościowo w cenach sprzedaży (mln PLN) Wartość magazynu przed wejściem nowej ustawy Wartość magazynu po wejściu nowej ustawy Zmiana Wartość przeceny magazynu / straty na sprzedaży (mln PLN) Hurtownie (ceny hurtowe) 1 074 1 027 Obniżenie marży do 5% -47 Apteki (ceny detaliczne) 913 822 Obniżenie średniej ceny leku o 10% (tj o 2,58 PLN na 1 opakowaniu) -91 Dane na podstawie stanów magazynowych za 122010 roku Źródło: IMS, Pharmatrend, Dane hurtowe, 2010,

Średni obrót miesięczny apteki w Polsce wynosi około 171 tyś złotych miesięcznie Aż 29% aptek w Polsce nie przekracza progu rentowności na poziomie obrotu 100 tys Obrót Procent aptek w przedziale Liczba aptek do 50 tys 10% 1 352 do 100 tys 19% 2 493 do 150 tys 20% 2 622 do 200 tys 16% 2 170 do 250 tys 11% 1 394 do 300 tys 7% 951 do 350 tys 5% 664 powyżej 350 tys 12% 1 610 Źródło: Dane z aptek; średnie obroty 122010

Proponowane zmiany w nowej ustawie jako efekt domina wpłyną w znaczący sposób na funkcjonowanie łańcucha dystrybucji w Polsce 1 Zmiana poziomu marży hurtowej do poziomu 5%, koszty związane z przeceną zapasów oraz zakaz finansowania działalności aptek znajdującej się w trudnej sytuacji wpłyną na znaczące pogorszenie się rentowność hurtowni 2 Obniżenie marży aptecznej, koszty związane z przeceną zapasów, zmniejszenie wartości sprzedaży leków refundowanych mogą zachwiać kondycją finansową 10% - 15% aptek w Polsce szczególnie mocno zadłużonych i z obrotami poniżej 100 tys PLN 3 Efektem tych problemów mogą być bankructwa dużej liczby aptek oraz problemy finansowe hurtowni, które nie będą miały czasu na przygotowanie się do działania w nowej rzeczywistości 4 Zmniejszenie liczby aptek spowoduje ograniczenie dostępu pacjentów do leków oraz podobnie do innych krajów europejskich problemy ze stałym zaopatrzeniem w wybrane leki szczególnie tymi narażonymi na eksport równoległy oraz drogimi lekami 5 Efektem tych działań będzie wzmocnienie pozycji dużych aptek oraz aptek sieciowych Dodatkowo osłabienie kondycji finansowej hurtowni może spowodować wejście zagranicznych firm dystrybucyjnych do Polski Źródło: MIDAS 4Q 2010

Podsumowanie 1 Polska jest największym w Europie rynkiem leków generycznych (>65% udziału) 2 Polska jest krajem o najniższych cenach leków w Europie zarówno w przypadku produktów generycznych jak i oryginalnych (55% poniżej średniej) 3 W porównaniu do innych krajów europejskich na polskim rynku obecnych jest mało produktów innowacyjnych Nowa ustawa ograniczy dostęp do nowoczesnych terapii zarówno w aptekach jak i szpitalach (jesteśmy 9 rynkiem w EU) 4 W Polsce poziom współpłacenia pacjenta w ogólnych wydatkach na ochronę zdrowia jest jednym z najwyższych w Europie (współpłacenie > 67%) 5 Kondycja aptek w Polsce nie jest najlepsza i pracują na jednej z najniższych marż w Europie Mają również najmniejszą liczbę pacjentów na 1 aptekę (< 2 800 osób) 6 Marże hurtowe w Polsce są na średnim europejskim poziomie, przy czym kwotowo są na jednym z najniższych poziomów (0,35 EUR na jedno opakowanie przy średniej 0,82 EUR) 7 Polska jest istotnym krajem w Europie w obszarze eksportu równoległego ze względu na niskie ceny leków (13% wartości całego rynku w EU) 8 Wprowadzenie nowej ustawy obniży koszty NFZ o ponad 5 mld PLN a koszty tego poniosą głównie pacjenci w kwocie ponad 3 mld 9 Ustawa w obecnym kształcie jest bardzo skomplikowana implementacyjnie i będzie miała duże skutki dla całej branży 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Podsumowanie wpływ na firmy generyczne Obszar na jaki wpłynie nowa ustawa Koncentracja rynku Liczba podmiotów Ryzyko strategiczne Ryzyko bankructwa Kondycja finansowa Dodatkowe obciążenia Firmy Generyczne (>65% rynku leków Rx wartościowo; 37% rynku leków generycznych to firmy polskie) Zwiększy się koncentracja rynku - zyskają głównie firmy o dużym portfolio leków oraz firmy międzynarodowe Zwiększy się ryzyko wycofania się mniejszych firm ze względu na spadek marż i ryzyko biznesowe związane z dodatkowymi opłatami i karami Znaczący wzrost - możliwość wejścia tanich firm generycznych mających bardzo niskie koszty produkcji nastawionych na konkurowanie tylko ceną Zwiększy się istotnie dla małych firm zależnych od jednego leku Istotne pogorszenie poziomu marży wynikające z obniżenia cen oraz dodatkowych opłat i kar Spadek wyceny Polskich firm prywatnych i państwowych Pogorszy się płynność finansowa ze względu na konieczność zaspokojenia potrzeb rynku lokalnego w leki refundowane Duży wpływ ze względu na dodatkowe opłaty (3% podatek, payback, ryzyko kar) Sprzedaż leków Spadnie wartościowo ze względu na obniżki cen Dostępność leków Eksport równoległy Współpłacenie pacjentów Wzrośnie znaczenie substytucji leków na poziomie apteki Może wzrosnąć ze względu na różnice w cenach leków pomiędzy Polską a EU Wzrośnie w wybranych terapiach ze względu wzrost rynku, jako efekt nowego sposobu obliczania limitów i zamrożenia wydatków NFZ Wpływ na firmę Znaczący wpływ na Istotny wpływ na Duży wpływ na Istotny wpływ na Duży wpływ na Duży wpływ na Znaczący wpływ na Znaczący wpływ na Istotny wpływ na Duży wpływ na 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Podsumowanie wpływ na firmy innowacyjne Obszar na jaki wpłynie nowa ustawa Firmy Innowacyjne (<35% rynku leków Rx wartościowo) Wpływ na firmę Koncentracja rynku Bez zmian Bez zmian Liczba podmiotów Bez zmian Bez zmian Ryzyko strategiczne Ryzyko bankructwa Kondycja finansowa Dodatkowe obciążenia Sprzedaż leków Znaczący wzrost - ze względu na efekt presji cenowej ze strony firm generycznych i duże różnice w cenach leków innowacyjnych pomiędzy Polską a EU Bez zmian Istotne pogorszenie poziomu marży w wynikające z obniżenia cen oraz dodatkowych opłat i kar Pogorszy się płynność finansowa ze względu na konieczność zaspokojenia potrzeb rynku lokalnego w leki refundowane Duży wpływ ze względu na dodatkowe opłaty (3% podatek, payback, kary) Możliwy spadek sprzedaży uzależniony od decyzji związanych z pozostaniem lub nie na listach refundacyjnych (część firm może zdecydować się na wyjście z list) oraz możliwości obniżki cen leków w stosunku do cen referencyjnych w innych krajach (mały margines ze względu na niskie ceny w Polsce) Znaczący wpływ na Bez zmian Duży wpływ na Duży wpływ na Znaczący wpływ na Dostępność leków Eksport równoległy Współpłacenie pacjentów Ograniczenie dostępu do leków innowacyjnych Możliwe braki w dostępności związane ze wzrostem skali eksportu równoległego i kosztami przecen drogich leków w aptekach przy zmianach limitów Duży wzrost ze względu na różnice w cenach leków innowacyjnych pomiędzy Polską a EU Wzrośnie w wyniku nowego sposobu obliczania limitów i zamrożenia wydatków NFZ oraz dużej różnicy w cenach leków innowacyjnych pomiędzy Polską a EU Duży wpływ na Duży wpływ na Duży wpływ na 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Podsumowanie wpływ na hurtownie farmaceutyczne Obszar na jaki wpłynie nowa ustawa Koncentracja rynku Liczba podmiotów Ryzyko strategiczne Ryzyko bankructwa Hurtownie farmaceutyczne (TOP 3 odpowiada za 69% rynku wartościowo) Zwiększy się koncentracja rynku - przyspieszenie procesu konsolidacji w celu optymalizacji kosztów głównie na poziomie mniejszych podmiotów Zmniejszy się - wpływ procesu konsolidacji oraz wycofania się / bankructw mniejszych podmiotów Znaczący wzrost - pogorszenie kondycji finansowej umożliwi wejście firm zagranicznych Zwiększy się - szczególnie w przypadku małych lokalnych hurtowni oraz mocno zadłużonych hurtowni Jest to system naczyń połączonych i hurtownie zależą w dużym stopniu od kondycji finansowej aptek (wysoki poziom należności) Wpływ na firmę Znaczący wpływ na Znaczący wpływ na Znaczący wpływ na Duży wpływ na Kondycja finansowa Znacząco spadnie w okresie przejściowym do czasu dostosowania kosztów (restrukturyzacja, redukcja zatrudnienia, optymalizacja zapasów) i warunków współpracy dla aptek (obniżenie rabatów, zatrzymanie finansowania, zmniejszenie liczby dostaw, itp) Pogorszy się płynność finansowa ze względu na konieczność zaspokojenia potrzeb rynku lokalnego w leki refundowane Duży wpływ na Dodatkowe obciążenia Sprzedaż leków Dostępność leków Eksport równoległy Współpłacenie pacjentów Istotny wpływ ze względu koszty przeceny magazynów oraz ryzyko dodatkowych kar Spadek wartości sprzedaży wynikający ze zmiany cen Zmniejszenie kwoty realizowanej marży na leki refundowane Możliwe braki w dostępności związane ze wzrostem skali eksportu równoległego i kosztem przecen leków przy zmianach limitów a także koniecznymi zmianami w logistyce i magazynach (np zmniejszenie liczby dostaw do aptek i szpitali) Duży wzrost ze względu na różnice w cenach leków innowacyjnych pomiędzy Polską a EU Wzrośnie w wyniku zmiany cen za leki refundowane (ceny dla pacjentów wzrosną) oraz poprzez podniesienie marży na pozostałe leki nierefundowane i OTC Duży wpływ na Duży wpływ na Duży wpływ na Duży wpływ na Znaczący wpływ na 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved

Podsumowanie wpływ na apteki Obszar na jaki wpłynie nowa ustawa Koncentracja rynku Liczba podmiotów Ryzyko strategiczne Ryzyko bankructwa Kondycja finansowa Dodatkowe obciążenia Sprzedaż leków Dostępność leków Eksport równoległy Współpłacenie pacjentów Apteki (13 680 aptek w Polsce) Zwiększy się znaczenie sieci aptek i grup zakupowych Zmniejszy się - w wyniku obniżenia rentowności oraz zakazu reklamy znacząca część aptek będzie miała problemy finansowe Szczególnie małe, samodzielne apteki oraz te, które są obciążone długami, słabo zarządzane lub niekorzystnie usytuowane (zarówno indywidualne jak i sieciowe) Bez zmian Zwiększy się - zagrożonych jest około 2000 aptek o małych obrotach oraz aptek mocno zadłużonych (15% rynku) Pogorszy się ze względu na spadek sprzedaży, zmianę jej struktury oraz pogorszenie warunków handlowych od hurtowni Apteki zostaną pozbawione źródeł finansowania ze względu na zakaz udzielania pożyczek przez hurtownie na rozwój działalności Istotny wpływ ze względu na koszty przeceny magazynów Nastąpi wzrost wartości magazynów (zamrożenie kapitału) ze względu na konieczność zaspokojenia potrzeb rynku lokalnego w leki refundowane Spadek wartości sprzedaży wynikający ze zmiany cen Zmniejszenie kwoty realizowanej marży na leki refundowane Możliwe braki w dostępności związane ze zmniejszeniem przez hurtownie liczby dostaw i zwiększeniem odległości pacjentów do aptek (wynik zmniejszenia liczby aptek szczególnie w małych miejscowościach i na wsi) Spadek z poziomu aptek w wyniku zaostrzenia kontroli i kar Wzrośnie w wyniku zmiany cen za leki refundowane (ceny dla pacjentów wzrosną) oraz poprzez podniesienie marży na pozostałe leki nierefundowane i OTC Wpływ na firmę Znaczący wpływ na Duży wpływ na Bez zmian Duży wpływ na Duży wpływ na Duży wpływ na Znaczący wpływ na Znaczący wpływ na Duży wpływ na Znaczący wpływ na 2011 IMS Health Incorporated or its affiliates All rights reserved