PRZEMÓWIENIE OTWIERAJĄCE PRZEWODNICZĄCEGO RADY GUBERNATORÓW AM101e-X(Polish) 1 EA
Marek Belka, Przewodniczący Rady Gubernatorów EBOR Doroczne Zgromadzenie, Warszawa, 14-16 maja 2014 r. Przemówienie otwierające Przewodniczącego Ekscelencje, Wielce Szanowni Gubernatorzy, Panie Prezesie, Panie i Panowie! Ogromnie mi miło powitać Państwa na 23. Dorocznym Zgromadzeniu EBOR w Warszawie. Nasze spotkanie tutaj ma miejsce 25 lat po pierwszych wolnych wyborach w Polsce. Wybory te zapoczątkowały proces przemian politycznych i ekonomicznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Przed dwoma tygodniami obchodziliśmy uroczyście 10. rocznicę wstąpienia do Unii Europejskiej wielu tzw. nowych członków. Dziś jest więc odpowiedni moment, aby zastanowić się nad doświadczeniami zgromadzonymi przez ostatnie ćwierćwiecze. Jestem pewien, że nasze Doroczne Zgromadzenie tutaj będzie doskonałą okazją dla nas, Gubernatorów Banku a także dla wielu innych zainteresowanych osób zaangażowanych w pracę Banku do omówienia wszystkiego tego, czego nauczyliśmy się przez te lata. Jak mówi temat przewodni naszego Dorocznego Zgromadzenia Zmieniamy gospodarki, zmieniamy życie był to okres wielu zmian. W moim dzisiejszym wystąpieniu chciałbym jednak spojrzeć wstecz na drogę przebytą przez Bank od czasu naszego ubiegłorocznego spotkania w wielkim mieście Stambule. Na szerszy kontekst działań Banku na rzecz transformacji w 2013 roku składają się dwa elementy. Po pierwsze, wiele krajów leżących w obszarze działania Banku było nadal słabych gospodarczo. Światowe ożywienie gospodarcze nie było wystarczająco silne, aby dać tym krajom odpowiednio mocny zewnętrzny bodziec rozwojowy. Nie dziwi nas więc, że werdykt wydany w ubiegłorocznym Raporcie o postępach transformacji był surowy: wiele regionów Banku utknęło na etapie transformacji. Po drugie, na scenie politycznej w ostatnich miesiącach obserwowaliśmy z wielkim i rosnącym niepokojem zajścia w południowej i wschodniej Ukrainie oraz w Egipcie. AM101e-X(Polish) 2 EA
W tak niepokojącym kontekście społeczność międzynarodowa ma do odegrania ważniejszą niż kiedykolwiek dotąd rolę w szukaniu wspólnych rozwiązań, łagodzeniu trudności i przygotowywaniu gruntu do pokojowego i zrównoważonego rozwoju. W ciągu ostatniego roku EBOR odegrał kluczową rolę w tych wspólnych wysiłkach na rzecz promowania dobrobytu i zrozumienia we wszystkich regionach objętych działaniami Banku. Skupię się na wybranych głównych wynikach Banku w roku 2013. Bank utrzymał wysoki poziom aktywności w swoich regionach oraz co ważne utrzymany został silny nacisk na efekty procesu transformacji. Roczne inwestycje wyniosły 8,5 mld euro, co świadczy o zaangażowanej pracy Banku w trudnym środowisku operacyjnym. Ponadto w swoich projektach Bank był w stanie utrzymać wysoki standard pod względem ich wpływu na transformację. Działania Banku prowadzone były w całym jego pierwotnym obszarze operacyjnym i dotyczyły rozwiązywania konkretnych problemów w krajach na wczesnym etapie transformacji, jak i w krajach bardziej rozwiniętych. Bank dokonał także znacznych postępów, rozszerzając swoje działania w najnowszych krajach będących biorcami pomocy w regionie SEMED. W krajach tych inwestycje Banku sięgnęły ok. pół miliarda euro i skupiły się na kluczowych obszarach, takich jak infrastruktura, MŚP, instytucje finansowe, efektywność energetyczna oraz energia zrównoważona. Bank zaczął otwierać stałe biura w tych krajach, co jeszcze bardziej wzmocni jego lokalną obecność oraz znajomość środowiska biznesowego i potencjalnych partnerów biznesowych, a także będzie prowadzić do dalszego wzmocnienia inwestycji Banku i jego zdolności do wspierania procesu transformacji. Podczas obecnego Dorocznego Zgromadzenia mamy w programie podjęcie uchwały w sprawie członkostwa kolejnego kraju z regionu SEMED Libii. Byłby to pierwszy krok prowadzący do nadania Libii także statusu kraju biorcy. Zdecydowanie wspieram ten proces, gdyż oznacza to, że Bank będzie mógł wykorzystać swoją rozległą wiedzę i doświadczenie w celu pokonania problemów związanych z transformacją w Libii. W związku z tym pragnę powitać oficjalną delegację libijską, która jest tu dziś z nami. W innych częściach swojego pierwotnego obszaru działania Bank kolejny już raz zademonstrował swoją zdolność do szybkiego reagowania na zmieniające się okoliczności. Dotyczy to także krajów, które są tradycyjnie uważane za bardziej zaawansowane w procesie transformacji. Bank postanowił otworzyć ponownie swoje biuro w Ljubljanie, aby pomóc Słowenii w pokonaniu sytuacji kryzysowej oraz wspierać władze w realizacji programu reform rynkowych AM101e-X(Polish) 3 EA
obejmującego duże prywatyzacje i restrukturyzację gospodarki. Podobnie też zarząd Banku i Rada Dyrektorów błyskawicznie zareagowali na prośbę Cypru o ograniczone czasowo przyznanie statusu biorcy, aby pomóc władzom cypryjskim w ich wysiłkach zmierzających do zreformowania i restrukturyzacji gospodarki w celu wprowadzenia jej na ścieżkę bardziej zrównoważonego rozwoju. Propozycja ta uwzględniona jest w programie naszego obecnego Dorocznego Zgromadzenia. Cieszy mnie szczególnie to, że Bank ma za sobą rekordowy rok pod względem wyników operacyjnych w Europie Południowo-Wschodniej. Wieloletnie wysiłki Banku na rzecz promowania transformacji w tym regionie odegrały kluczową rolę w rozwiązaniu problemów związanych z jego trudną przeszłością i skierowaniu krajów Bałkanów Zachodnich na ścieżkę trwalszych reform. W swojej centrali w Londynie Bank zorganizował wyjątkowe spotkanie na wysokim szczeblu dla premierów z całego regionu Bałkanów Zachodnich. Podkreśliło ono nie tylko wkład Banku w znaczący postęp transformacji w tym regionie, ale także ogromne zaufanie, jakie liderzy ci pokładają w Banku. Aby jak najefektywniej wykorzystać swoje wysiłki na rzecz transformacji, w minionym roku Bank kontynuował przygotowywanie działań w kontekście programów i inicjatyw strategicznych. Bank rozpoczął program zrównoważonego wykorzystania zasobów, który my, Gubernatorzy, poparliśmy podczas Dorocznego Zgromadzenia w Stambule. Program przyniósł już duże efekty, zarówno w bardziej tradycyjnym obszarze energii zrównoważonej, jak i w nowych dziedzinach dotyczących efektywnego wykorzystania wody i surowców. W ubiegłym roku poparliśmy również stworzenie programu dla małych przedsiębiorstw, który został zatwierdzony później w tym samym roku przez Radę Dyrektorów. Program ten łączy różne kierunki działań w bardziej strategiczne ramy w celu jeszcze lepszego wykorzystania zaangażowania Banku w tym istotnym obszarze operacyjnym. Pomoc Banku dla małych przedsiębiorstw będzie nadal grać zasadniczą rolę we wspieraniu transformacji gospodarczej oraz poprawie życia mieszkańców. Inne elementy, które wzbogacają działania Banku na rzecz transformacji i mają bezpośredni wpływ na poprawę życia zwykłych ludzi, to, między innymi, wysiłki na rzecz inkluzji gospodarczej i silny nacisk na promowanie transformacji w krajach na jej wczesnym etapie. Zadowolenie budzi fakt, że Bank osiągnął pozytywne wyniki operacyjne i w zakresie postępów transformacji gospodarczej, utrzymując jednocześnie silną pozycję finansową. W ubiegłym roku Bank utrzymał rentowność na AM101e-X(Polish) 4 EA
satysfakcjonującym poziomie, uzyskując zysk netto w wysokości ponad 1 mld euro. Dzięki tym mocnym wynikom finansowym Bank może być nadal solidnym partnerem dla krajów biorców i stawiać czoła wyzwaniom związanym z ich transformacją. Bank działa w oparciu o zasady rynkowe, co jest jednym z głównych atutów jego modelu biznesowego oraz źródłem wartości dodanej dla wszystkich udziałowców EBOR. Wiąże się z tym jednak to, że w trudniejszych środowiskach, takich jak kraje na wczesnym etapie transformacji, Bank potrzebuje ciągłego wsparcia ofiarodawców na rzecz współpracy technicznej, a także w celu rozłożenia ryzyka inwestycyjnego. Pragnę uhonorować ofiarodawców, którzy wspierali działania Banku przez ostatni rok, oferując darowizny sięgające imponującej sumy niemal 340 mln euro. Są Państwo integralnym elementem wysiłków i sukcesów Banku w dziedzinie transformacji. Przegląd ubiegłorocznych działań nie byłby kompletny bez podziękowania tym, którzy z powodzeniem nieustannie realizują misję Banku. Mam na myśli oddanych pracowników Banku, którzy ciężko pracują, wspierając proces transformacji w regionach objętych działalnością Banku. W imieniu nas wszystkich pragnę podziękować im, a także zarządowi Banku oraz Radzie Dyrektorów za ich cenną pracę. Podsumowanie Ekscelencje, Gubernatorzy, Panie i Panowie! W najbliższych dniach przeprowadzimy szereg ważnych dyskusji i podejmiemy istotne decyzje, które wyznaczą kolejne kroki Banku z myślą o realizacji jego misji. Dzisiaj, podczas naszej popołudniowej dyskusji przy okrągłym stole, wymienimy się poglądami na temat strategii średnioterminowej Banku, aby pomóc mu pozostać w centrum wspólnych wysiłków zmierzających do nadania nowej dynamiki procesom transformacji w regionie objętym działaniami EBOR. Omówimy także inne dokumenty dotyczące kierunku strategicznego Banku i takich procesów jak przegląd realizacji strategii Banku oraz reforma jego procesu planowania. Będziemy głosować w kwestii nadania Libii statusu członka EBOR oraz poszerzenia grona biorców pomocy o Cypr. AM101e-X(Polish) 5 EA
Z niecierpliwością oczekuję Państwa uwag i opinii w tych kwestiach. Nie wątpię, że do końca obecnego Dorocznego Zgromadzenia dzięki naszym debatom i decyzjom wypracowane zostaną wyraźne wytyczne, jak ukierunkować działania Banku, aby mógł on nadal zmieniać gospodarki i zmieniać życie ludzi na lepsze. AM101e-X(Polish) 6 EA