Friedemann Kraft Doradca ds. Rolnictwa i Środowiska Ambasada Republiki Federalnej Niemiec w Warszawie - Energiewende w Niemczech - Wejście w erę odnawialnych źródeł energii 18 grudnia 2014 r.
Wprowadzenie: Uzasadnienie niemieckiej koncepcji energetycznej Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu: ograniczenie emisji wymagane od krajów uprzemysłowionych do 2050 r. - 80-95%, kluczem jest rezygnacja z węgla w sektorze energetycznym Koncepcja Energetyczna z dnia 28 września 2010: określenie naszej polityki klimatycznej i energetycznej po 2020 r. Po awarii w Fukushimie - Niemcy przestały uważać energię atomową za technologię pomostową - wysokie ryzyko - nieprzewidywalne koszty Decyzje z dnia 6 czerwca 2011 r.: Stopniowe wyłączanie energii atomowej do 2022 r. Przyspieszenie transformacji systemu energetycznego, kompleksowy pakiet legislacyjny 2
Ekonomiczne uzasadnienie Niemieckiej Koncepcji Energetycznej Zwiększenie efektywności energetycznej zwiększa konkurencyjność gospodarki. Rozwój nowych technologii i systemów energetycznych napędza innowacyjność i zatrudnienie w dziedzinie zaawansowanych technologii. Odnawialne źródła energii (OZE) i efektywność energetyczna są wiodącymi rynkami przyszłości; pionierzy na tym polu mają szansę utrzymania pozycji lidera w dziedzinie technologii. Efektywność energetyczna i OZE zmniejszają wrażliwość na zmienne ceny energii i zależność od importu energii. Długofalowo: efektywne kosztowo systemy energetyczne.
Cele polityki energetycznej i klimatycznej Cele w zakresie Cele w odniesieniu do Wartości docelowe w roku (%) Ochona klimatu Odnawialne źrodła energii Efektywność energetyczna Emisja GHG w stosunku do 1990 roku Udział w produkcji energii elektrycznej Udzial w energii koncowej Zużycie energii pierwotnej Zużycie energii elektrycznej Zużycie energii w budynkach 2020 2030 2040 2050-40% -55% -70% -80 do- 95% 35% 50% 65% 80% 18% 30% 45% 60% -20% -50% -10% -25% -20*% -80**% * W odniesieniu do zapotrzebowania na ciepło ** W odniesieniu do zapotrzebowania na energię pierwotną 4
Gdzie dziś jesteśmy? Udział energii odnawialnej w dostawach elektryczności: wzrost z około 6% do 28% w ciągu 14 lat Nowe instalacje elektrownie wiatrowe: ponad 2 000 MW w 2012 r. (w sumie: 34 GW) fotowoltaika: 7 500 MW w 2011 r (w sumie: 37 GW) Odnawialne źródła energii stały się drugim największym źródłem energii w Niemczech (większym niż gaz, węgiel kamienny i energia atomowa) Emisje gazów cieplarnianych spadły o 25% w porównaniu do poziomów z 1990 r., przewyższając krajowy cel ustalony w Kyoto 5
Transformacja rozpoczęła się dawno Gdzie dziś jesteśmy? Udział odnawialnych energii w dostawach energii elektrycznej: wzrost z około 6% do 28% w ciągu ostatnich 14 lat Wzrost produkcji energii elektrycznej z OZE po 1990 roku
OZE - Gdzie dziś jesteśmy? Renewable energy sources shares of total final energy consumption in Germany 2011 Total: 8,685 PJ 1) Wind energy: 1.9 % Hydropower: 0.8 % Photovoltaics: 0.8 % Other energy resources (e.g. hard coal, lignite, mineral oils, natural gas) and nuclear energy: 87.8 % RES-share 2011: 12.2 % Biomass 2) : 8.2 % Solar thermal and geothermal energy: 0.5 % 1) Energy Environment Forecast Analysis (EEFA) GmbH & Co KG; 2) solid and liquid biomass, biogas, sewage and landfill gas, biogenic share of waste, biofuels; source: BMU-KI III 1 based on Working Group on Renewable Energy-Statistics (AGEE-Stat) and Centre for Solar Energy and Hydrogen Research Baden-Württemberg (ZSW), according to Working Group on Energy Balances e.v. (AGEB); RES: Renewable Energy Sources; deviations in the totals are due to rounding; 1 PJ = 10 15 Joule; as at: March 2012; all figures provisional
ct/kwh Zmiany cen energii elektrycznej w Niemczech oraz rozłożenie odnawialnych źródeł energii 30 25 20 15 10 5 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Households Industry RES apportionment 8
Rozwój gospodarczy w Niemczech - OZE i PKB idą ręka w rękę Mimo stosunkowo wysokich cen energii elektrycznej niemiecka gospodarka nie ucierpiała PKB (1991 = 100%) Udział OZE w miksie energetycznym PKB per capita (1991 = 100%) Emisja CO 2eq (1991 = 100%) Quelle: Agora Energiewende 2013
Feed-in Tariff [ct/kwh] Sukcesy i wyzwania - malejące taryfy gwarantowane Kilka nowelizacji Ustawy o energii odnawialnej dotyczących energii fotowoltaicznej spowodowało zmniejszenie taryf gwarantowanych 50 46,75 ct/kwh 45 40 35 30 25 20-69% 8% 9% 13 % 3% 13% 15% Taryfy gwarantowane dla dachowych instalacji fotowoltaicznych spadły z 47 centów/kwh w 2008 r. do 14 centów/kwh w październiku 2013 r. 15 10 5 0 14,27 ct/kwh OZE osiągają dojrzałość rynkową dzięki niemieckim taryfom gwarantowanym Źródło: BMU 2013
Wyzwania Transformacja niemieckiego systemu energetycznego dopiero się rozpoczęła Zwiększenie efektywności energetycznej (najtańsza opcja) Utrzymanie kosztów OZE na akceptowalnym poziomie Rynkowa integracja odnawialnych energii (nowy rynek premium) Rozszerzenie sieci elektrycznej Zarządzanie popytem - inteligentny licznik energii elektrycznej Magazynowanie Kluczowe: integracja systemu i koszty 11
Podejście wstępujące - kto jest właścicielem odnawialnych źródeł energii? Udziały własnościowe w instalacjach OZE do produkcji energii elektrycznej w 2010 r. (53 GW) Źródło: trend:research, 2010: "Anteile einzelner Marktakteure an Erneuerbaren Energien Anlagen in Deutschland"
Podejście wstępujące spółdzielnie posiadające odnawialne źródła energii Liczba spółdzielni energetycznych w Niemczech gwałtownie wzrosła od 101 w 2007 r. do 586 w 2011 r. Legenda Działające spółdzielnie energetyczne, 30.06.2011 r. Działające spółdzielnie energetyczne, 31.12.2011 r. Źródło: Klaus Novy Institut e.v. 2012, badanie w imieniu BMU
Podejście wstępujące regionów 100% OZE Liczba regionów: Regiony 100 % OZE: 73 Regiony 100 % OZE rozpoczynające: 60 Miasta 100 % OZE: 3 (dane z marca 2013 r.)
Więcej informacji na: www.bmu.de 15