Migracje ludności Od początku istnienia ludzie przemieszczali się z różnych przyczyn. Z reguły powodem było poszukiwanie lepszych warunków życia, gdy kończyła się żywność i woda człowiek szukał ich gdzie indziej. Ludy zajmujące się zbieractwem i myślistwem częściej zmieniały miejsce pobytu niż ludy rolnicze. Jednak i te na skutek wyczerpywania się żyzności gleby zmuszone były do wędrówek. Następstwem tych wędrówek było zaludnienie wszystkich kontynentów z wyjątkiem Antarktydy. Za kolebkę ludzkości uważa się Afrykę. Z czasem człowiek nauczył się pokonywać barierę mórz i oceanów zasiedlając nawet drobne wysepki znacznie oddalone od kontynentów. Przemieszczanie się ludności w celu zmiany miejsca pobytu na stałe lub na pewien czas odbywa się również współcześnie. Ruch ten nazywamy migracją. Może ona być stała lub okresowa. Migracja stała to długotrwała zmiana miejsca zamieszkania natomiast migracja okresowa to zmiana miejsca pobytu na pewien czas. Opuszczanie przez ludność stałego miejsca zamieszkania nosi nazwę emigracji a ludzi nazywamy emigrantami. Przybycie na nowe miejsce to imigracja a przyjeżdżający ludzie to imigranci. Jeżeli przemieszczanie się występuje w obrębie jednego państwa będziemy mówić o migracji wewnętrznej, jeżeli odbywa się między różnymi państwami o migracji zewnętrznej. Migracje wewnętrzne. Najwięcej migracji wewnętrznych odbywa się ze wsi do miast a w ostatnich latach także z miast do większych aglomeracji. Powodów tych migracji jest bardzo wiele. Do dużych miast przybywają ludzie w poszukiwaniu dobrej pracy. Można ją tutaj łatwiej znaleźć choćby w przemyśle czy usługach. Dodatkowo w większości krajów świata praca w mieście daje możliwość wyższych zarobków niż w przypadku rolnictwa. Dla ludzi młodych jedynym sposobem zdobycia wykształcenia często staje się migracja okresowa, lecz w bardzo wielu przypadkach pozostają oni w mieście na stałe. Poza nauką w mieście jest łatwiejszy dostęp do kultury i służby zdrowia. Rolnicy przenoszą się do miast zazwyczaj z powodów ekonomicznych, kiedy to www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 1/9
gospodarstwa rolne stają się nisko opłacalne i nie zaspokajają ich podstawowych potrzeb. Sprzedaż ziemi umożliwia im wtedy rozpoczęcie życia w mieście. Zjawisko to typowe jest dla takich krajów jak Meksyk lub Bangladesz. Na terenach o dużym przyroście naturalnym i gęsto zaludnionych powodem migracji bywa brak ziemi uprawnej. Brak jest miejsca na nowe gospodarstwa, stąd też młode pokolenia opuszczają wieś i rozpoczynają życie w mieście. Sytuacja taka ma miejsce np. w www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 2/9
Chinach. Migracja wewnętrzna polega nie tylko na przemieszczaniu się ludzi ze wsi do miast. W wielu krajach szczególnie wysoko rozwiniętych mnóstwo osób decyduje się zamieszkać w podmiejskich wsiach, z których w miarę szybko można dotrzeć do miejsca pracy w mieście a jednocześnie przebywa się bliżej natury i żyje o wiele spokojniej i ciszej. Czynniki powodujące napływ do miast możliwość wykształcenia Czynniki powodujące odpływ ze wsi brak pracy łatwiejszy dostęp do rynku pracy wyższe zarobki lepsza opieka medyczna szeroki zakres dostępu do kultury i rozrywki niedostatek ziemi przeznacz. pod uprawę wyjałowienie gleb trudny dostęp do edukacji, kultury i usług często zacofanie cywilizacyjne, brak wody pitnej i innych mediów Migracje zewnętrzne. Część z nich to migracje polityczne spowodowane wojnami i prześladowaniami z powodu posiadania innych poglądów politycznych lub wyznawania innej religii. Zjawisko to silnie występowało podczas II wojny światowej. Dużą liczbę Polaków deportowano na tereny Syberii oraz wywieziono na przymusowe roboty do Niemiec. Po zakończeniu wojny zmiana terytorium Polski wymusiła kolejne wędrówki. Polskę opuścili Białorusini, Ukraińcy i Litwini, wysiedlono również Niemców. Mamy do czynienia także z powrotem do ojczyzny ludności rozproszonej po całym świecie w wyniku działań wojennych. Takich właśnie powracających ludzi nazywać będziemy repatriantami. Współcześnie również wielu ludzi w www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 3/9
obawie przed prześladowaniem opuszcza swój kraj, mówimy wtedy że są uchodźcami. Ostatnie dziesięciolecia XX wieku przyniosły tragedie wojen domowych zmuszając do opuszczenia swoich domów wielu ludzi m.in. w Afganistanie, Ruandzie czy w Liberii. Udają się oni zazwyczaj do państw najbliżej położonych gdzie w krótkim czasie pojawia się problem ekonomiczny w udzielaniu pomocy uciekającym ludziom szczególnie w przypadku kiedy kraje te są biedne. Innym czynnikiem powodującym www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 4/9
międzynarodowe migracje ludności nie wymuszone sytuacją polityczną lub klęskami żywiołowymi jest sytuacja ekonomiczna. Mieszkańcy krajów biedniejszych starają się przenieść do krajów wysoko rozwiniętych gospodarczo. Krajem przyjmującym najwięcej migrantów z całego świata są Stany Zjednoczone. Duży odsetek stanowią ludzie przybywający z Ameryki Łacińskiej. Do Australii emigruje ludność południowo-wschodniej Azji a do Europy Zachodniej przyjeżdżają najczęściej z Afryki Północnej. Z www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 5/9
zagadnieniem migracji bezpośrednio związany jest problem integracyjny z ludnością kraju imigracji. Różnice etniczne, religijne i kulturowe powodują narastanie napięć społecznych i agresji jakie miały i mają miejsce np. w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii czy Francji. Dlatego też władze poszczególnych państw starają się ograniczyć napływ cudzoziemców, co też nie rozwiązuje problemu i powoduje z kolei wzrost liczby nielegalnych imigrantów. Rozpatrzmy sytuację Polski po www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 6/9
przystąpieniu do Unii Europejskiej. Po roku 2004 stopniowo poszczególne kraje otwierać zaczęły swoje rynki pracy, co umożliwiło legalne znalezienie pracy za granicą. Wtedy to liczba polskich emigrantów znacznie wzrosła. Najwięcej osób wyjeżdżało do Wielkiej Brytanii i Niemiec. Wzrost wyjazdów nastąpił także do takich krajów jak Irlandia i Holandia. Tak jak w większości przypadków emigrantami są ludzie wykształceni, przedsiębiorczy poszukujący wyższego zarobku nawet kosztem obniżenia swoich kwalifikacji. Zatrudnienie znajdują głównie w usługach, gastronomii, hotelarstwie oraz budownictwie i służbie zdrowia. Emigracja pozytywne skutki odciążenie rynku pracy i spadek bezrobocia napływ obcej waluty polepszenie się jakości życia rodzin emigrantów www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 7/9
Imigracja pozytywne skutki napływ ludności wykształconej, wyspecjalizowanej w wielu dziedzinach a często niżej opłacanej stykanie i poznawanie wielu kultur dynamiczny wzrost liczby ludności a co za tym idzie duża konkurencja na rynku pracy problemy z przystosowaniem się emigrantów zatłoczenie miast i trudności w zapewnieniu dostatecznych warunków życia Migracja obok przyrostu naturalnego bezpośrednio wpływa na wzrost lub spadek liczby ludności na danym terenie. Wartość tę możemy poznać obliczając przyrost rzeczywisty. Różnicę między wartościami imigracji i emigracji nazywamy saldem migracji. Może ono mieć wartość dodatnią lub ujemną. Jej wartość zależy od tego czy w danym przedziale czasu więcej było emigrantów czy imigrantów. Aby obliczyć przyrost rzeczywisty liczby mieszkańców na danym obszarze w określonym czasie należy pomniejszyć lub powiększyć wartość przyrostu naturalnego o saldo migracji. Chcąc obliczyć saldo migracji skorzystamy z następującego wzoru: SM=I-E SM(saldo migracji) = I(imigracja) E(emigracja) Do obliczenia przyrostu rzeczywistego potrzebny będzie następujący wzór: PR=PN+SM PR(przyrost rzeczywisty) = PN(przyrost naturalny) + SM(saldo migracji) Klasyfikację migracji Ze względu na czas trwania Ze względu na kierunek przemieszczania Ze względu na zasięg Ze względu n stałe imigracja wewnętrzne ekonomiczne przymusowe osiedlanie się na stałe okresowe pobyt chwilowy, na jakiś czas napływ na dane terytorium emigracja odpływ z danego miejsca w obrębie danego państwa zewnętrzne poza granice państwa wywołane chęcią poprawy warunków życia i osiągnięcia jak najwyższych dochodów polityczne wywołane sytuacja polityczną, wojnami lub prześladowaniami zdrowotne mające na celu poprawę stanu zdrowia, obejmują czasowe wyjazdy do kurortów a także zmiany miejsca zamieszkania z powodu korzystniejszych warunków opuszczenie miejsca zamieszkania wbrew woli dobrowolne spowodowane własn www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 8/9
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org) Ściąga eksperta klimatycznych rodzinne związane z zakładaniem rodzin, np. przenoszenie się do miejsca zamieszkania jednego z małżonków religijne spowodowane prześladowaniem na tle religijnym lub dobrowolne w celu przebywania w miejscu kultu religijnego lub wśród współwyznawców turystyczne charakteryzują się sezonowością i przewagą wyjazdów do krajów bogatszych www.edudu.pl - filmy edukacyjne on-line Strona 9/9