MONOGRAFIE PRAWNICZE Przedmiot zobowiązania z umowy zlecenia Krzysztof Topolewski Wydawnictwo C.H.Beck
MONOGRAFIE PRAWNICZE KRZYSZTOF TOPOLEWSKI PRZEDMIOT ZOBOWIĄZANIA Z UMOWY ZLECENIA
Polecamy nasze najnowsze publikacje z tej serii: Dominika Opalska OBOWIĄZEK LOJALNOŚCI W SPÓŁKACH KAPITAŁOWYCH Wojciech Piątek POWAGA RZECZY OSĄDZONEJ WYROKU SĄDU ADMINISTRACYJNEGO Ewelina Cała-Wacinkiewicz, Kinga Flaga-Gieruszyńska, Daniel Wacinkiewicz (red.) WSPÓŁCZESNE INSTYTUCJE PRAWA. OBYWATEL PAŃSTWO SPOŁECZNOŚĆ MIĘDZYNARODOWA Katarzyna Górka JAWNOŚĆ POSIEDZEŃ SEJMU I SENATU ORAZ JEJ OGRANICZENIA W KONSTYTUCJI RP Magdalena Wilejczyk ZAGADNIENIA ETYCZNE CZĘŚCI OGÓLNEJ PRAWA CYWILNEGO Marek Szydło PRAWNA KONCEPCJA ZAMÓWIENIA PUBLICZNEGO Miłosz Kaczyński PEŁNOMOCNIK Z URZĘDU W SĄDOWYM POSTĘPOWANIU CYWILNYM www.ksiegarnia.beck.pl
PRZEDMIOT ZOBOWIĄZANIA Z UMOWY ZLECENIA KRZYSZTOF TOPOLEWSKI WYDAWNICTWO C.H.BECK WARSZAWA 2015
Wydawca: Natalia Adamczyk Wydawnictwo C.H.Beck 2015 Wydawnictwo C.H.Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: Wydawnictwo C.H.Beck Druk i oprawa: Elpil, Siedlce ISBN 978-83-255-7473-4 ISBN e-book 978-83-255-7474-1
Spis treści Wykaz skrótów... Bibliografia... Wstęp... XXXIII Rozdział I. Przedmiot głównego obowiązku zleceniobiorcy... 1 IX XIII 1. Modele przedmiotu głównego obowiązku zleceniobiorcy... 1 I. Modele przedmiotu głównego obowiązku zleceniobiorcy w polskim systemie prawnym... 1 II. Modele przedmiotu głównego obowiązku zleceniobiorcy w ujęciu prawnoporównawczym, ujęciu DCFR i ujęciu prawa rzymskiego... 3 2. Pojęcie dzieło a zakres przedmiotowy zlecenia... 5 3. Przedmiot zlecenia według art. 734 1 KC... 10 Rozdział II. Czynności prawne jako przedmiot zlecenia... 19 1. Czynności prawne jako wyznacznik zakresu przedmiotowego umowy zlecenia... 19 2. Pojęcie czynności prawnej... 23 I. Uwagi ogólne... 23 II. Oświadczenie woli a czynność prawna... 28 III. Reguły dokonywania czynności prawnych... 30 IV. Identyfikacja czynności prawnych... 34 3. Skutek czynności prawnej w kontekście cech konstytutywnych i cech uzupełniających świadczenia zleceniobiorcy... 38 4. Reguły konstytutywne a obowiązek przyjmującego zlecenie dokonania czynności prawnej... 41 5. Reguły istotnościowe a obowiązek przyjmującego zlecenie dokonania czynności prawnej... 51 6. Reguły konsekwencyjne a obowiązek przyjmującego zlecenie dokonania czynności prawnej... 58 7. Obowiązek dokonania określonej czynności prawnej a procedura zawierania umowy... 59 8. Określenie zleconej czynności prawnej... 66
Spis treści I. Określenie zleconej czynności prawnej a konkretyzacja przedmiotu głównego obowiązku przyjmującego zlecenie... 66 II. Wskazówki dającego zlecenie... 70 9. Świadczenie przyjmującego zlecenie... 81 10. Zlecenie a zobowiązania rezultatu i zobowiązania należytej staranności... 85 11. Problem odpłatności z tytułu dokonania czynności prawnej oraz nieodpłatne dokonanie czynności prawnej... 96 I. Uwagi ogólne... 96 II. Problem wzajemnego charakteru umowy zlecenia... 103 III. Kształtowanie przesłanek prawa do wynagrodzenia... 107 IV. Wysokość wynagrodzenia... 108 V. Nieodpłatność zlecenia a model zlecenia... 110 VI. Umowa zlecenia a czynności prawne przysparzające... 112 VII. Prawo do części wynagrodzenia... 113 Rozdział III. Dokonanie czynności prawnej dla dającego zlecenie... 115 1. Uwagi ogólne... 115 2. Dokonanie czynności prawnej dla dającego zlecenie a zastępstwo... 119 I. Uwagi ogólne... 119 II. Umocowanie przyjmującego zlecenie... 128 III. Prokura a zlecenie... 131 IV. Powiernictwo a zastępstwo pośrednie... 134 V. Zlecenie a tzw. nietypowe zastępstwo pośrednie... 138 VI. Śmierć i braki w zakresie zdolności do czynności prawnych a zlecenie i pełnomocnictwo... 140 1. Uwagi ogólne... 140 2. Skutki braku wiedzy zleceniobiorcy o wygaśnięciu zlecenia (art. 749 KC)... 141 3. Obowiązek prowadzenia powierzonych czynności na podstawie art. 747 zd. 2 KC... 148 3. Dokonanie czynności prawnej dla dającego zlecenie a interesy dającego zlecenie... 151 4. Wykonanie prawa zleceniodawcy a dokonanie czynności prawnej dla dającego zlecenie... 156 5. Osobisty charakter świadczenia zleceniobiorcy... 159 I. Ratio osobistego charakteru świadczenia zleceniobiorcy... 159 II. Osobisty charakter świadczenia zleceniobiorcy a substytucja.. 161 1. Uwagi ogólne... 161 2. Powierzenie wykonania zlecenia zastępcy... 168 VI
Spis treści 3. Odpowiedzialność za zastępcę... 177 III. Osobisty charakter świadczenia zleceniobiorcy a wygaśnięcie zlecenia... 179 IV. Znaczenie zaufania w zobowiązaniu z umowy zlecenia... 190 6. Zakaz używania oraz obowiązek wydania rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie a interesy związane z wykonaniem zlecenia... 192 7. Koszty wykonania zlecenia... 212 I. Ratio obowiązku zwrotu wydatków... 212 II. Koszty wykonania zlecenia według DCFR i w ujęciu prawnoporównawczym... 213 III. Zaliczka... 216 IV. Wydatki i nakłady... 224 V. Wydatki a szkoda... 228 VI. Odsetki od wydatków... 230 VII. Zwolnienie od zobowiązań zaciągniętych w celu należytego wykonania zlecenia... 231 VIII. Wygaśnięcie zlecenia a rozliczenie kosztów wykonania zlecenia... 233 IX. Wnioski... 236 8. Informowanie dającego zlecenie jako przedmiot obowiązków przyjmującego zlecenie... 246 I. Uwagi ogólne... 246 II. Charakter obowiązków z art. 740 zd. 1 KC... 253 III. Udzielanie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy... 259 IV. Złożenie sprawozdania... 261 V. Problem informacji o tożsamości osoby trzeciej... 266 VI. Problem obowiązków informacyjnych w przypadku śmierci strony zlecenia i braków w zakresie jej zdolności do czynności prawnych... 267 9. Dokonanie czynności prawnej dla dającego zlecenie a świadczenie zleceniobiorcy... 271 Rozdział IV. Zobowiązanie z umowy zlecenia granice typu... 274 1. Uwagi ogólne... 274 2. Zlecenie a umowy o pośrednictwo i umowy o zarządzanie... 276 I. Zlecenie a pośrednictwo giełdowe, usługi brokerskie w obrocie towarami giełdowymi, zarządzanie portfelem w obrocie instrumentami finansowymi, zarządzanie portfelem w obrocie towarami giełdowymi... 276 II. Zlecenie a umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem i kontrakt menedżerski... 279 VII
Spis treści III. Zlecenie a pośrednictwo w obrocie nieruchomościami i zarządzanie nieruchomościami... 281 IV. Zlecenie a zarządzenie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi... 284 V. Zlecenie a umowy o pośrednictwo i umowy o zarządzanie wnioski... 286 3. Zlecenie a umowa o pracę... 286 I. Uwagi ogólne... 286 II. Metody i kryteria identyfikacji umowy o pracę... 294 III. Kryterium podporządkowania pracownika... 299 IV. Zlecenie a kryteria stosunku pracy... 317 V. Zlecenie a instytucje prawa pracy... 331 VI. Umowa o pracę a granice typowego zlecenia... 337 4. Zlecenie a podstawa zatrudnienia w spółdzielni pracy... 339 5. Zlecenie a stosunek członkostwa w organach osób prawnych... 340 6. Zlecenie a zarząd wspólnoty mieszkaniowej... 348 7. Zlecenie a spółka cywilna... 352 8. Zlecenie a konsorcjum kredytowe (art. 73 PrBank)... 355 9. Zlecenie a reprezentowanie spółek osobowych... 356 10. Zlecenie a administrator hipoteki, administrator zastawu i administrator zabezpieczeń... 361 11. Zlecenie a zlecenie udzielenia kredytu oraz zlecenia w rozumieniu art. 80 PrBank... 364 12. Zlecenie a umowa o reprezentację z bankiem reprezentantem... 366 13. Zlecenie a stosunek wewnętrzny przedstawicielstwa ustawowego... 368 14. Zlecenie a pełnomocnictwo uregulowane w art. 6 KRO... 372 15. Uwagi końcowe... 374 Zakończenie... 375 Indeks rzeczowy... 379 VIII
Wykaz skrótów 1. Akty prawne DziałKultU... ustawa z 25.10.1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 406 ze zm.) GiełdyTowU... ustawa z 26.10.2000 r. o giełdach towarowych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 197 ze zm.) GospNierU... ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 518 ze zm.) KC... ustawa z 23.4.1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm.) KH... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z 27.6.1934 r. Kodeks handlowy (Dz.U. z 1934 r. Nr 57, poz. 502) KM... ustawa z 18.9.2001 r. Kodeks morski (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 758 ze zm.) KomPrywU... ustawa z 30.8.1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 216 ze zm.) KP... ustawa z 26.6.1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) KPA... ustawa z 14.6.1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 267 ze zm.) KPC... ustawa z 17.11.1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.) KPK... ustawa z 6.6.1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555 ze zm.) KPW... ustawa z 24.8.2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 395 ze zm.) KRO... ustawa z 25.2.1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 583) KSCU... ustawa z 28.7.2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1025 ze zm.) KSH... ustawa z 15.9.2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.) KWU... ustawa z 6.7.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 707 ze zm.) IX