PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE w Liceum Ogólnokształcącym i Technikum Gastronomiczno - Hotelarskim SIÓSTR URSZULANEK SJK W PNIEWACH Podstawa prawna do opracowania Przedmiotowego Systemu Oceniania : Rozporządzenie MENiS Statut szkoły Wewnątrzszkolny System Oceniania Program nauczania: Antonina i Jarosław Boneccy, Wiedza o społeczeństwie. Program nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych, zakres podstawowy wyd. Operon; Program nauczania: Artur Derdziak, Wiedza o społeczeństwie. Program nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych, zakres rozszerzony wyd. Operon; Program nauczania: Marek Grondas, Janusz Żmijski Wiedza o społeczeństwie. Program nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych, zakres podstawowy wyd. WSIP;
CELE OCENIANIA 1. Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 2. Pomoc uczniowi w samodzielnym planowaniu swojego rozwoju i motywowanie ucznia do dalszej pracy. 3. Dostarczenie rodzicom ( prawnym opiekunom) informacji o postępach i trudnościach w uczeniu się oraz specjalnych uzdolnieniach ucznia. 4. Umożliwienie nauczycielom doskonalenia organizacji i metod pracy dydaktycznowychowawczej. KONTRAKT 1. Ocenie podlegają: sprawdziany, testy, kartkówki, odpowiedź ustna, indywidualna praca ucznia, praca w grupie. 2. Sprawdziany, testy są obowiązkowe i zapowiedziane tydzień wcześniej. Omówiony jest ich zakres. 3. Uczeń nieobecny na ww. sprawdzianach jest zobowiązany napisać je w terminie uzgodnionym z nauczycielem. Nie napisanie sprawdzianu w uzgodnionym terminie jest równoznaczne z wystawieniem oceny niedostatecznej. 4. Uczeń, który uzyskał ocenę niedostateczną ze sprawdzianu z zapowiedzianej partii materiału, ma obowiązek przystąpienia do zaliczenia sprawdzanego materiału w terminie i w formie wyznaczonych przez nauczyciela. Termin ten nie może przekraczać dwóch tygodni od momentu uzyskania oceny niedostatecznej. Zapis dotyczy także uczniów, którzy uzyskali ocenę dopuszczającą z przedmiotów realizowanych w danym profilu klasy jako rozszerzone. Uczeń poprawia pracę tylko raz. Przy poprawianiu sprawdzianów, testów i pisaniu ich w drugim terminie, kryteria ocen nie zmieniają się. Nauczycielowi przysługuje czas 2 tygodni na sprawdzenie prac pisemnych. 5. Kartkówki nie są zapowiedziane i nie podlegają poprawie. 6. Każdy uczeń ma prawo do oceny za wykonane prace dodatkowe. 7. Prace domowe podlegają ocenie i mają wpływ na oceny śródroczne lub ocenę końcoworoczną. 8. Oceny śródroczne i końcoworoczne ustalane są na podstawie ocen cząstkowych uzyskanych w ciągu danego półrocza. Jeżeli uczeń opuści ½ zajęć będzie niesklasyfikowany z przedmiotu.
PRZEDMIOT OCENY OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA wiadomości uczeń wie i rozumie umiejętności uczeń potrafi zaangażowanie i postawa ucznia wobec przedmiotu NARZĘDZIA I CZAS POMIARU OSIĄGNIĘĆ UCZNIA EDUKACYJNYCH Pomiar osiągnięć edukacyjnych ucznia odbywa się za pomocą następujących narzędzi: prac pisemnych sprawdzających wiadomości i umiejętności ucznia : sprawdziany, testy, kartkówki, odpowiedzi ustnych z przerobionego materiału, wypowiedzi, zaangażowania podczas zajęć lekcyjnych, aktywność, prac domowych, przygotowanie skrótu najważniejszych wydarzeń z całego tygodnia, tzw. wiadomości politycznych, gospodarczych i kulturalnych prac długoterminowych ( recenzja, esej, referat, pisemne prace problemowe), innych form aktywności np. udział w konkursach, prace związane z realizacją projektów edukacyjnych. Zaangażowanie i postawa ucznia oceniane są na podstawie obserwacji, która obejmuje: przygotowanie do lekcji, praca na lekcji indywidualna lub w grupie, prowadzenie: zeszytu, zeszytu ćwiczeń. Ilość i częstotliwość pomiarów jest zależna od klasy i w zależności od realizowanego programu modyfikowana. ZASADY DOKONYWANIA POMIARU OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIA. KRYTERIA OCENIANIA. 1. Sprawdziany. Testy. Stanowią podsumowanie treści i umiejętności z danego działu tematycznego. Na tydzień przed sprawdzianem, testem uczeń otrzymuje dokładną informację o terminie oraz zakresie obowiązującego materiału. Skala ocen Dla TGH : celujący - od 98% możliwych punktów, bardzo dobry - od 90% możliwych punktów,
dobry - od 75 % możliwych punktów, dostateczny - od 55% możliwych punktów, dopuszczający - od 45 % możliwych punktów. dla LO : celujący od 98% możliwych punktów, bardzo dobry od 93 % możliwych punktów, dobry od 80 % możliwych punktów, dostateczny od 60% możliwych punktów, dopuszczający od 50% możliwych punktów. 2. Kartkówki Sprawdzają podstawowe wiadomości i umiejętności oraz systematyczność pracy. Obejmują materiał z trzech ostatnich tematów. Mogą być niezapowiedziane. 3. Prace domowe i przygotowanie do zajęć. Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy, w którym zamieszcza notatki z lekcji i zadania domowe. Zeszyt może być kontrolowany przez nauczyciela przedmiotu. Uczeń, który zapomniał zeszytu,(zeszytu ćwiczeń) zgłasza do nauczycielowi zaraz po wejściu do sali na lekcję. Fakt ten zostaje odnotowany w dzienniku. Jeżeli taka sytuacja powtórzy się trzykrotnie w semestrze, uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Brak zeszytu z odrobionym zadaniem domowym traktowany jest jak brak zadania domowego. Za brak zadania domowego uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną (zadanie domowe, uczeń musi nadrobić). Za źle wykonane zadanie domowe, uczeń nie otrzymuje oceny niedostatecznej. Uczeń ma obowiązek przynosić na każdą lekcję podręcznik. Jeżeli przedmiot realizowany jest raz w tygodniu, uczeń nie ma możliwości zgłoszenia nieprzygotowania do zajęć, poza sytuacją dłuższej nieobecności (minimum tydzień), natomiast jeżeli przedmiot realizowany jest więcej niż raz w tygodniu, uczeń ma prawo zgłosić dwa razy nieprzygotowanie do zajęć w ciągu roku szkolnego (nie dotyczy zapowiedzianych sprawdzianów, testów i zajęć, na których wystawiana jest ocena końcowa). 4. Odpowiedzi ustne. Obejmują materiał z ostatnich trzech tematów. Sprawdzają podstawowe wiadomości i umiejętności oraz systematyczność pracy. 5. Aktywność Częste zgłaszanie się na lekcji i udzielanie prawidłowych odpowiedzi oceniane jest + ; 5 + to ocena bardzo dobra. Za udział w konkursach historycznych ocena cząstkowa celująca. Prace dodatkowe : wykonywanie plakatów, pomocy dydaktycznych, albumów prace te zawsze podlegają ocenie : dobry, bardzo dobry, oraz +, które są przeliczane na ocenę, analogicznie jak za aktywność.
6. Uczeń uzyskuje w ciągu roku szkolnego oceny bieżące, które stanowią podstawę do wystawienia ocen śródrocznych i końcoworocznej oceny klasyfikacyjnej. Są one wystawiane na podstawie średniej ważonej ocen bieżących o wartości zróżnicowanej ze względu na ich kategorię (sprawdzian, kartkówka itp.). Średnia ważona ustalana jest według następującego wzoru : (ocena x waga) + (ocena x waga) +.. suma wag Ocena końcoworoczna wystawiana jest na podstawie średniej ważonej: średnia z I trymestru o wadze 0,4, średnia z II i III trymestru o wadze 0,6. Szczegóły w WSO na stronach szkoły. 7. Formy oceniania wraz z ich wartością przy obliczaniu średniej ważonej Forma oceniania Sprawdzian (min. 45 minut) Testy\ sprawdziany maturalne Kartkówka Odpowiedź ustna Praca pisemna maturalna Aktywność stosunek przedmiotu Praca domowa Prace nadprogramowe Waga 5 5 3 3 3 2 1-2 1-2 KATALOG OSIĄGNIĘĆ ( WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI) UCZNIA WEDŁUG POZIOMÓW WYMAGAŃ Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: dysponuje pełną wiedzą z zakresu podstawy programowej, wykazuje się opanowaniem wszystkich umiejętności określonych w podstawie programowej, współpracuje z nauczycielem, rozwija własne zainteresowania, wykazuje szczególne zainteresowanie przedmiotem i dysponuje pogłębioną wiedzą o zjawiskach i procesach społecznych, chętnie podejmuje się zadań dodatkowych, wykazuje się aktywnością i inicjatywą o charakterze obywatelskim w szkole i poza nią, przedstawia wyniki samodzielnej pracy przygotowanej z wykorzystaniem warsztatu naukowego,
osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, realizuje projekty edukacyjne. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który : bardzo aktywnie uczestniczy w zajęciach, dysponuje pełną wiedzą w zakresie podstawy programowej i potrafi ją wykorzystać w praktyce, samodzielnie wyszukuje informacje, potrafi je selekcjonować i hierarchizować, analizuje i interpretuje wydarzenia oraz potrafi uzasadnić sposób oceny, przedstawia własne opinie na forum publicznym (debaty, dyskusje), podejmuje skuteczne działania w instytucjach życia publicznego, integruje wiedzę z różnych przedmiotów, opracowuje projekty, uczestniczy i osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach przedmiotowych, ocenia otaczającą rzeczywistość społeczno-polityczną. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który : dysponuje pełną wiedzą określoną w podstawie programowej, wyjaśnia przyczyny różnic w interpretacji faktów, dokonuje interpretacji danych zawartych w źródłach, potrafi je wykorzystać do rozwiązania problemów, porównuje wydarzenia współczesne z przeszłością, potrafi formułować i uogólniać wnioski, aktywnie uczestniczy w zajęciach lekcyjnych, wykazuje zainteresowanie tematyką zajęć, starannie prowadzi zeszyt przedmiotowy, poprawnie wykorzystuje zdobytą wiedzę w praktyce. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który : dysponuje podstawową wiedzą określoną w programie, rozumie polecenia i instrukcje, zna podstawowe źródła informacji, wyszukuje niezbędne informacje w źródłach, formułuje proste wnioski, potrafi określić wnioski przyczynowo-skutkowe, dokonuje selekcji i porównania poznanych zjawisk, umie wykorzystać zdobytą wiedzę w praktyce, potrafi wypełnić formularz i napisać podanie, aktywnie uczestniczy w pracy zespołu, systematycznie prowadzi zeszyt przedmiotowy, przedstawia wyniki własnej pracy w formie ustnej i pisemnej.
Jeżeli uczeń w niewystarczającym stopniu zrealizował wymagania na ocenę dostateczną otrzymuje stopień dopuszczający. Uczeń: dysponuje niepełną wiedzą określoną w podstawie programowej, częściowo rozumie polecenia nauczyciela, wykonuje proste ćwiczenia i polecenia, rozróżnia podstawowe typy źródeł informacji, potrafi z pomocą nauczyciela nazywać zjawiska, procesy i postacie z życia publicznego, podstawowe dokumenty, prowadzi zeszyt przedmiotowy, przedstawia wyniki własnej pracy z pomocą nauczyciela, posiada skromny zasób słownictwa, popełnia błędy językowe. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który : pomimo pomocy nauczyciela nie potrafi się wypowiedzieć na dany temat, nie opanował wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań koniecznych niezbędnych do dalszego kształcenia, nie wykonuje ćwiczeń i zadań domowych, wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki, nie interesuje się przedmiotem, jest nieprzygotowany (brak podręcznika, zeszytu, ćwiczeń), nie uczęszcza na zajęcia, nie korzysta z możliwości nadrabiania zaległości wskazanych przez nauczyciela. Zakres rozszerzony: Stopień celujący: Wiedza i umiejętności ucznia charakteryzują się pełną znajomością dyscyplin WOS. Pochodzą one z różnych źródeł poza podręcznikowych. Oparte są na wnikliwej analizie rzeczywistości i różnorodności światopoglądowej. Uczeń twórczy w odpowiedzi, nieszablonowy, aktywny, nie unika krytyki i oceny. Ma własne zdanie. Potrafi sam stawiać pytania i przedstawić problemy do dyskusji. Wysoka kultura słowa mówionego. Stopień bardzo dobry: Uczeń posiada ogólne wiadomości i umiejętności z zakresu nauk społecznych. Podstawy teoretyczne i praktyczne oparte na najwyższym poziomie programowym i podręcznikowym. Żywo zainteresowany aktualną problematyką społeczno-polityczną i gospodarczą. W szczególny sposób ma opanowaną jedną z dyscyplin WOS: socjologia, ekonomia, politologia, stosunki międzynarodowe, podstawy prawoznawstwa, psychologia społeczna, etyka itd. Znajomość czynna języka danej dyscypliny. Postawa racjonalna, krytyczna, kreatywna. Umiejętność oceny problemów, procesów, zjawisk oraz osób. Stopień dobry: Uczeń nie wykazuje szczególnego zaangażowania. Opanował podstawy programowe. Umiejętnie stosuje słownictwo nauk społecznych nie jest ono bezbłędne. Przejawia przeciętne zainteresowanie otaczającą rzeczywistością. Poprawnie interpretuje informacje
mediów i potrafi je ocenić. Postawa krytyczna, chociaż niechętna ocenie. Kreatywność na słabym poziomie. Wiedza merytoryczna oparta na podręczniku. Stopień dostateczny: Brak zaangażowania w tematykę przedmiotu, wiedza w zakresie podstawowym. Błędy w stosowaniu pojęć naukowych. Brak orientacji w aktualnej problematyce społecznopolityczno-gospodarczej. Niechętnie ocenia lub nawet nie próbuje. Słaby poziom wnioskowania tylko przy pomocy nauczyciela. Mechanicznie odtwarza wiedzę. Nie potrafi praktycznie wykorzystać posiadanej wiedzy. Stopień dopuszczający: Uczeń ma poważne luki w wiedzy i umiejętnościach, ale przyswoił je w stopniu nieco poniżej wymagań podstawowych. Z tego powodu nie jest w stanie samodzielnie pracować i aktywnie uczestniczyć w zajęciach. Ma braki w zeszycie przedmiotowym (notatki z lekcji, prace domowe). Przy aktywnej i częstej pomocy rozwiązuje problemy typowe, o niewielkim stopniu trudności. Stopień niedostateczny: Uczeń nie opanował wiedzy w stopniu koniecznym. Nie rozumie wiadomości, myli je i zniekształca. Nie jest w stanie, nawet przy pomocy nauczyciela, rozwiązać problemu o elementarnym stopniu trudności. Wykazuje się brakiem systematyczności i chęci do nauki. Odpowiedź pisemna (wypracowanie) Stopień celujący: Uczeń w pełni zrozumiał temat, wyczerpał zakres rzeczowy i problemowy. Posiada erudycyjną wiedzę z zakresu dyscyplin WOS. W pracy ujmuje wiele sfer składających się na wiedzę o społeczeństwie, tj. socjologia, politologia, prawo, stosunki międzynarodowe. Stosuje hierarchizację materiału w dłuższych i krótszych okresach, umiejętnie posługuje się związkami przyczynowo-skutkowymi i przestrzenno-czasowymi, posiada zdolność do szczegółowej analizy poszczególnych faktów i zjawisk. Praca posiada kompozycję, proporcje są oparte na erudycyjnej wiedzy, zastosowano dobór materiału, stosuje samodzielne wnioski, samodzielnie ocenia zjawiska, postacie. Praca charakteryzuje się bezbłędnym stylem, wysoką poprawnością gramatyczną i bezbłędnie stosowaną terminologią z zakresu nauk składających się na wiedzę o społeczeństwie. Stopień bardzo dobry: Uczeń w pełni zrozumiał temat, wyczerpał zakres rzeczowy i problemowy. Praca zawiera dużą szczegółowość w przedstawianiu wydarzeń oraz znajomość różnych sfer składających się na wiedzę o społeczeństwie. Uczeń stosuje hierarchizację w dłuższych i krótszych okresach, umiejętnie posługuje się związkami skutkowymi i przestrzenno-czasowymi, posiada zdolność do szczegółowej analizy poszczególnych faktów i zjawisk. Praca posiada właściwą kompozycję, można w niej wyróżnić odpowiednio proporcjonalnie dobrane części pracy, uczeń wysuwa samodzielne wnioski, samodzielnie ocenia zjawiska, fakty, postacie. Praca charakteryzuje się bezbłędnym stylem, wysoką sprawnością językową, gramatyczną i bezbłędnie stosowaną terminologią historyczną. Stopień dobry: Uczeń rozwinął temat, zawarł w pracy prawidłowy zakres rzeczowy i problemowy, opanował wiadomości i umiejętności w zakresie programu, przedstawił różne sfery składające się na wiedzę o społeczeństwie. Uczeń posiadł umiejętność właściwej hierarchizacji, przedstawia związki przyczynowo-skutkowe, analizuje zjawiska, które mają charakter ciągły i spójny, chociaż czasami odtwórczy; poprawnie rozumie i stosuje pojęcia. Praca posiada dobrą konstrukcję (plan, trójdzielność), materiał poprawnie dobrany, ale nie wyczerpuje faktografii z zakresu wiedzy o społeczeństwie. Uczeń posiada podstawowe umiejętności uzasadniania.
Styl pracy oraz stosowana terminologia jest bez zastrzeżeń. Dopuszcza się przypadkowe błędy ortograficzne i interpunkcyjne. Stopień dostateczny: Praca zgodna z tematem, obejmuje zakres rzeczowy. Podano w niej podstawowe fakty, które pozwalają jeszcze na przedstawienie zagadnienia określonego w temacie. Posiada on trudności z właściwą hierarchizacją materiału, nielicznie i schematycznie przedstawia związki przyczynowo- skutkowe, zdarzają mu się błędy w stosowaniu pojęć, próba analizy ma charakter odtwórczy, związany z opisem wydarzeń. Można wyróżnić części pracy niespójne. Występują błędy w doborze materiału ograniczonego do podstawy programowej oraz pominięto niektóre sfery. Wnioski są błędne, niesamodzielne, niedostatecznie uzasadnione lub ich brak, charakter pracy odtwórczy. Dopuszczalne są błędy stylistyczne, gramatyczne oraz nieliczne błędy ortograficzne. Pojawiają się błędy w terminologii z zakresu nauk składających się na wiedzę o społeczeństwie. Stopień dopuszczający: Praca na temat, ale w zakresie podstawowych wiadomości temat tylko częściowo opisany. Brak wielu podstawowych faktów, a zamieszczone są przedstawione w sposób ogólnikowy. Występują liczne błędy rzeczowe. Zdarzają się zastosowania pojedynczych umiejętności, ale mają one charakter odtwórczy. Występują liczne błędy w rozumieniu i stosowaniu pojęć. Praca ma nieprawidłową konstrukcję, plan oraz zachwiane proporcje. Materiał został źle dobrany, ograniczony do jednej sfery, brak wniosków i uzasadnień, a występujące są często błędne. Styl miejscami niejasny, błędy składniowe, gramatyczne oraz poważne błędy ortograficzne. Słownictwo ubogie i naiwne. Stopień niedostateczny: Praca nie na temat, nie podjęto próby określenia problematyki. Fakty zostały przedstawione przypadkowo, brak podstawowych wiadomości, poważne błędy rzeczowe. Trudno dostrzec świadectwa stosowania umiejętności; liczne błędy w rozumieniu zjawisk i pojęć. Konstrukcja niewłaściwa, bez planu, materiał źle dobrany, chaotyczny, brak wniosków lub są fałszywe, brak ocen. Styl nieudolny, błędy stylistyczne i gramatyczne, brak znajomości zasad pisowni, ortografii i interpunkcji. Rażące błędy językowe. SPOSOBY INFORMOWANIA O POSTĘPACH W NAUCE. 1. Informacje o otrzymanej przez ucznia ocenie z odpowiedzi, z zadania domowego, z pracy na lekcji, z prac pisemnych (sprawdzian, kartkówka) są przekazywane rodzicom podczas zebrań, w uzasadnionych przypadkach rodzice informowani są indywidualnie. 2. Nauczyciel informuje ucznia na bieżąco o otrzymanych ocenach: słownie, wpis w dzienniku, wpis w zeszycie, wpis na pracy pisemnej. 3. Nauczyciel powiadamia wychowawcę o osiągnięciach uczniów za pomocą: -wpisów w e-dzienniku, -rozmów z wychowawcą, -przekazywanych informacji o uczniach, którzy są zagrożeni oceną niedostateczną. 4. Rodzice są informowani o sposobach dostępu do PSO z wiedzy o społeczeństwie: -przez nauczyciela, -poprzez informację na stronie internetowej szkoły. 5. Uczniowie na pierwszej lekcji organizacyjnej zostają zapoznani z PSO z wiedzy o społeczeństwie.