RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 179940 (21) Numer zgłoszenia: 323105 (22) Data zgłoszenia: 27.03.1996 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 27.03.1996, PCT/EP96/01347 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: 07.11.1996, W096/35242, PCT Gazette nr 49/96 (13)B1 (51) Int.Cl.7: H01R 4/50 (54)Zacisk do przewodów elektrycznych (30) Pierwszeństwo: (73) Uprawniony z patentu: 04.05.1995,DE,19516338.9 Feistkorn Vera, Bamberg, DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: (72) Twórca wynalazku: 16.03.1998 BUP 06/98 Vera Feistkorn, Bamberg, DE (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: (74) Pełnomocnik: 30.11.2000 WUP 11/00 Dziarnowska Monika, POLSERVICE PL 179940 B1 (5 7) 1. Zacisk do przewodów elektrycznych w postaci drutu lub skrętki do rozłącznego łączenia przewodów z przewodzącą elektrycznie szyną stykową, w którym to zacisku przewód jest dociskany do szyny stykowej za pomocą tarczy zaciskowej, ułożyskowanej obrotowo-wychylnie w obudowie zacisku, znamienny tym, że tarcza zaciskowa (3) posiada na swoim obwodzie ostrze (7) do oddzielania izolacji od przewodu elektrycznego (14) i dociskania przewodu elektrycznego (14) do szyny stykowej (8), współpracujące z przeciwostrzem (13) znajdującym się na szynie stykowej (8), przy czym na tarczy zaciskowej (3) znajduje się również blokujący nosek zatrzaskowy (11) zwalniany z położenia blokującego z zewnątrz. Fig. 1
Zacisk do przewodów elektrycznych Zastrzeżenia patentowe 1. Zacisk do przewodów elektrycznych w postaci drutu lub skrętki do rozłącznego łączenia przewodów z przewodzącą elektrycznie szyną stykową, w którym to zacisku przewód jest dociskany do szyny stykowej za pomocą tarczy zaciskowej, ułożyskowanej obrotowo-wychylnie w obudowie zacisku, znamienny tym, że tarcza zaciskowa (3) posiada na swoim obwodzie ostrze (7) do oddzielania izolacji od przewodu elektrycznego (14) i dociskania przewodu elektrycznego (14) do szyny stykowej (8), współpracujące z przeciwostrzem (13) znajdującym się na szynie stykowej (8), przy czym na tarczy zaciskowej (3) znajduje się również blokujący nosek zatrzaskowy (11) zwalniany z położenia blokującego z zewnątrz. 2. Zacisk według zastrz. 1, znamienny tym, że tarcza zaciskowa (3) ma przed ostrzem (7), patrząc w kierunku wychylania tarczy zaciskowej (3), dodatkowy element wspomagający zabieranie oddzielonego odcinka izolacji, w postaci obszaru ząbkowanego (9). 3. Zacisk według zastrz. 1 albo 2, znamienny tym, że ma elastyczny występ (4) do rozłącznego blokowania tarczy zaciskowej (3) w położeniu zaciskowym, umieszczony na obudowie (1). 4. Zacisk według zastrz. 1, znamienny tym, że ma suwak (5) do wychylania tarczy zaciskowej (3), osadzony suwliwie w obudowie (1). 5. Zacisk według zastrz. 4, znamienny tym, że ma występ zaczepowy (4a) do blokowania suwaka (5), umieszczony na obudowie (1). 6. Zacisk według zastrz. 4 albo 5, znamienny tym, że posiada dodatkowe suwaki (5) do równoczesnego zaciskania większej ilości przewodów elektrycznych (14). 7. Zacisk według zastrz. 1, znamienny tym, że tarcza zaciskowa (3) jest ułożyskowana w połączonych trwale z obudową (1) prowadnicach (2), przylegających obwodowo do wspomnianej tarczy zaciskowej (3). 8. Zacisk według zastrz. 1, znamienny tym, że tarcza zaciskowa (3) i szyna stykowa (8) posiadają półokrągłe rowki wzdłużne dopasowane do przekroju odizolowanego przewodu elektrycznego (14), umieszczone w obszarze zaciskania. 9. Zacisk według zastrz. 1, znamienny tym, że ostrze (7) i przeciwostrze (13) mają kształt odpowiadający swoim przekrojem kształtowi oddzielanej izolacji. 10. Zacisk według zastrz. 1, znamienny tym, że ma zagłębienie (15) umieszczone w obudowie (1) w obszarze zaciskowym, a szyna stykowa (8) ma postać sprężyny płytkowej przekrywającej to zagłębienie (15). * * * Przedmiotem wynalazku jest zacisk do przewodów elektrycznych w postaci drutu lub skrętki do rozłącznego łączenia przewodów z przewodzącą elektrycznie szyną stykową w którym to zacisku przewód jest dociskany do szyny stykowej za pomocą tarczy zaciskowej, ułożyskowanej obrotowo-wychylnie w obudowie zacisku. Tego rodzaju zacisk jest znany z opisu patentu niemieckiego DE-PS 904304. W tym znanym zacisku z dźwignią wahliwą" przewód jest dociskany do szyny stykowej za pomocą dźwigni wahliwej, poprzez włączanie pośrednie sprężyny. Wadą tego znanego rozwiązania jest to, że przewód musi być wcześniej odizolowany. Ponadto, uzyskiwany dzięki sprężynie styk nie jest optymalny (powierzchnia styku). W opisie amerykańskim US 30 64 227 został ujawniony zacisk, w którym przewód nie musi być wcześniej odizolowywany. Ponieważ w tym złączu element kontaktowy musi być lancetowato wciskany pomiędzy przewód i izolację, złącze to nadaje się tylko do
179 940 3 miękkich i podatnych izolacji. Trwały kontakt jest przy tym osiągany dopiero wtedy kiedy zostaje wprowadzona zwiększona siła dociskająca przez przyłożenie do przewodu siły ciągnącej sprężyny. W niemieckim opisie DE 29 22 447 Al jest natomiast opisany zacisk, w którym odizolowany wcześniej przewód jest, za pomocą siły sprężyny, dociskany do powierzchni styku. Występująca tam dźwignia służy do odciągnięcia sprężyny zacisku, przez co zostaje ponownie uwolniony przewód. Z opisu DE 29 02 536 B1 znany jest zacisk, w który może być wprowadzany przewód bez wcześniejszego odizolowania. Zestyk jest realizowany przez oddzielenie izolacji za pomocą ostrza tnącego widełkowego uchwytu. Przewód jest przez urządzenie przetykające dociskany płasko względem tego ostrza tnącego. Celem wynalazku jest rozwinięcie wielostronnej techniki połączeń, znajdującej zastosowanie w złączach szeregowych, zaciskach przyłączowych płyt okablowanych, lub blokach zaciskowych, które czynią niepotrzebnym wcześniejsze odizolowywanie przewodów, lub stosowanie narzędzi podczas przeprowadzania zaciskania, co pozwala użytkownikom na zaoszczędzenie kosztów. Równocześnie, połączenie powinno oferować pewne i obejmujące dużą powierzchnię miejsce styku, chronić przewód przed uszkodzeniami w miejscach cięcia jak również oferować możliwie najbardziej proste wytwarzanie z użyciem małej ilości części i poza tym szybką i prostą obróbkę ręczną co również prowadzi do zmniejszenia kosztów tak dla producenta jak i użytkownika. Zacisk do przewodów elektrycznych w postaci drutu lub skrętki do rozłącznego łączenia przewodów z przewodzącą elektrycznie szyną stykową charakteryzuje się według wynalazku tym, że jego osadzona w obudowie tarcza zaciskowa posiada na swoim obwodzie ostrze do oddzielania izolacji od przewodu elektrycznego i dociskania przewodu elektrycznego do szyny stykowej, współpracujące z przeciwostrzem znajdującym się na szynie stykowej, przy czym na tarczy zaciskowej znajduje się również blokujący nosek zatrzaskowy zwalniany z położenia blokującego z zewnątrz. Korzystnie, tarcza zaciskowa ma przed ostrzem, patrząc w kierunku wychylania tarczy zaciskowej, dodatkowy element wspomagający zabieranie oddzielonego odcinka izolacji, w postaci obszaru ząbkowanego, przy czym zwłaszcza na obudowie znajduje się elastyczny występ do rozłącznego blokowania tarczy zaciskowej w położeniu zaciskowym. Korzystnie, w obudowie zacisku jest osadzony suwliwie co najmniej jeden suwak do wychylania tarczy zaciskowej a na obudowie znajduje się co najmniej jeden występ zaczepowy do blokowania suwaka. Zacisk może też być wyposażony w wiele suwaków do równoczesnego zaciskania większej ilości przewodów elektrycznych. Korzystnie, tarcza zaciskowa jest ułożyskowana w połączonych trwale z obudową prowadnicach, przylegających obwodowo do wspomnianej tarczy zaciskowej. Korzystnie, obszar zaciskania tarczy zaciskowej i szyny stykowej posiada półokrągłe rowki wzdłużne dopasowane do przekroju odizolowanego przewodu. Korzystnie, ostrze i przeciwostrze suwaka mają kształt odpowiadający swoim przekrojem kształtowi oddzielanej izolacji. Korzystnie, obudowa w obszarze zaciskowym ma zagłębienie, a szyna stykowa w obszarze zaciskowym ma postać sprężyny płytkowej przekrywającej to zagłębienie w obudowie. W rozwiązaniu suwaka według wynalazku, znaczną poprawę usuwania odcinków izolacji uzyskuje się jeżeli tarcza zaciskowa ma przed ostrzem obszar ząbkowany, który przylega dodatkowo do odcinka izolacji. Umocnienie położenia zacisku jest osiągnięte przez zamocowane trwale do obudowy występy zatrzaskowe, które przylegają do tarczy zaciskowej lub do suwaka uruchamiającego tarczę zaciskową i są rozłączalne. Stabilność łożyskowania tarczy zaciskowej uzyskuje się dzięki temu, że w obudowie przewidziane są prowadnice, na których wspiera się zewnętrzny kontur tarczy zaciskowej. Poprawę działania zaciskającego można uzyskać dzięki temu, że szyna stykowa w obszarze zaciskowym, mostkuje na kształt sprężyny płytkowej zagłębienie w obudowie i przez to wywiera siłę taką jak sprężyna. Zacisk może być w razie potrzeby ponownie rozłączony za pomocą odpo-
4 179 940 wiedniego narzędzia, na przykład śrubokrętu, poprzez naciśnięcie noska zatrzaskowego w kierunku obudowy. Zacisk według wynalazku zostanie bliżej przedstawiony w oparciu o przykład wykonania uwidoczniony na załączonym rysunku, którego kolejne figury pokazują: fig. 1 - zacisk po wprowadzeniu końcówki przewodu, w stanie niezaciśniętym, fig. 2 - zacisk podczas zazębienia wcinającego w izolację, podczas przebiegu cięcia, fig. 3 - zacisk w stanie zaciśnięcia. Przykład wykonania pokazuje schematycznie zacisk szeregowy, w którym są połączone dwa przewody 14 z szyną stykową 8. W izolowanej obudowie 1 jest ułoży skowana obrotowo, za pomocą związanych trwale z obudową prowadnic 2, tarcza zaciskowa 3. Tarcza zaciskowa 3 posiada ząbkowany obszar 9, ostrze 7 i powierzchnię zaciskową 6. Jest ona przesuwana za pomocą suwaka 5 w swoje położenie zaciskowe, przy czym suwak 5 oddziaływuje na górną powierzchnię 10 tarczy zaciskowej 3 za pomocą popychacza 12 /fig. 1/. Przewód 14 jest wsuwany przez otwór 16 aż do zderzaka 4b w obudowę 1. Przewód 14 przylega po tym swoją końcówką do szyny kontaktowej 8, która na swoim przednim końcu posiada przeciwostrze 13. Podczas uruchamiania suwaka 5, odcinana jest izolacja przewodu 14 za pomocą ostrza 7 i przeciwostrza 13 /fig. 2/ i podczas następującego następnie ruchu obrotowego tarczy zaciskowej 3 jest usuwana izolacja z końcówki przewodu 14, za pomocą jej uzębionego obszaru 9. Podczas dalszego obrotu tarczy zaciskowej 3 powodowanego suwakiem 5 obszar zaciskania dociera do układu odizolowanej końcówki przewodu 14 i zaciska ją względem szyny stykowej 8 /fig. 3/. W obszarze zaciskania szyna stykowa 8 mostkuje zagłębienie 15 w obudowie 1 na kształt sprężyny płytkowej. W położeniu zaciskania /fig. 3/ tarcza zaciskowa 3 jest podtrzymywana przez elastyczny występ obudowy 4, poza którym zatrzaskuje się nosek zatrzaskowy 11 w tarczy zaciskowej 3. Może być uzyskiwana dodatkowa siła przytrzymująca, uzyskiwana dzięki występowi zatrzaskowemu 4a na obudowie 1, który zazębia się z suwakiem 5. Połączenia zatrzaskowe mogą być ewentualnie rozłączane, poprzez nacisk za pomocą odpowiedniego narzędzia na nosek zatrzaskowy 11 i rozłączenie połączenia. Rozłączenie połączenia zatrzaskowego może również następować za pomocą, stanowiącego integralną część obudowy 1, guzika naciskowego, który jest wciskany przez otwór 16 pomiędzy przewód 14 i elastyczny występ obudowy przeciwnie do noska zatrzaskowego 11.
179 940 Fig. 2 Fig. 3
179 940 Fig. 1 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 60 egz. Cena 2,00 zł.