HARCERSKIE CENTRUM EDUKACJI EKOLOGICZNEJ W FUNCE 8 9-6 0 6 C H A R Z Y K O W Y, t e l. / f a x. ( 0-5 2 ) 3 9 8 8-0 0 9, 3 9 8 8-0 0 1 Konto HCEE w Funce: BPH S.A.Oddział Chojnice nr 17106000760000402250057694 Biuro HCEE Funka w Bydgoszczy ul. Dworcowa 56, 85-010 Bydgoszcz tel. (052) 322-73-79, tel./fax. 322-20-69, www.funka.pl, e-mail: info@funka.pl Funka, dnia 30. 11. 2011 r. Końcowe sprawozdanie rzeczowe i merytoryczne z realizacji zadania: Edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2011 roku. Sprawozdanie za okres 01-03-2011 do 30-11-2011 roku. HCEE w Funce zrealizowało zadanie pod nazwą Edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2011 roku zgodnie z umowa zawartą z WFOŚiGW w Gdańsku nr D/290/48/2011 Termin realizacji zadania od 01.03.2011 do 30.11.2011. Przyznane środki wydano zgodnie z punktami harmonogramu rzeczowo-finansowego. W okresie rozliczeniowym zorganizowaliśmy zajęcia dla dzieci oraz młodzieży z różnych środowisk, mieszkańców województwa pomorskiego oraz miasta i gminy Chojnice. Łącznie zrealizowano 8986 osobodni. Udział w różnych formach edukacji ekologicznej wzięło 4101 osoby. W dniu 11 czerwca 2011 roku przy Ośrodku Profilaktyki Rodzinnej w Chojnicach, Centrum uczestniczyło w organizacji zajęć z edukacji ekologicznej w tym warsztatów wikliniarskich oraz warsztatów makramy dla dzieci z okazji Dnia Dziecka. Harcerskie Centrum Edukacji Ekologicznej wzięło również udział w III Jarmarku Ekoturystycznym w Charzykowach, zorganizowanym przez Stowarzyszenie Charzy ( 24.07.2011 rok ). Dzieci i młodzież mogły też uczestniczyć w zajęciach z makramy oraz filcowania na mokro podczas Turnieju Rycerskiego, który odbył się w dniu 27 sierpnia 2011 roku na Starym Rynku w Chojnicach. Jednym z elementów edukacji ekologicznej jest realizowany przez nas cykl konkursów o tematyce przyrodniczej i ekologicznej. Odbywające się w Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 1 z 8
kilku edycjach i podzielone na różnorodne formy pozwalają w atrakcyjny sposób utrwalić wiedzę i rozbudzić ciekawość swoją tematyką. W ramach Światowego Dnia Ziemi 28 kwietnia 2011 roku w SP Charzykowy po raz XVII odbył się Gminny Konkurs Ekologiczny. Co roku przebiega on pod innym hasłem, a tegoroczne brzmiało: W krainie borów i jezior XV lat Parku Narodowego Bory Tucholskie. Hasło to nawiązuje do tegorocznego jubileuszu XV-lecia funkcjonowania Parku Narodowego Bory Tucholskie. Harcerskie Centrum Edukacji Ekologicznej było współorganizatorem konkursu. Tabela I. Przedstawia zestawienie konkursów jakie zorganizowano w HCEE w Funce w roku 2011. Lp. 1 2 Tytuł konkursu Uczestnicy Data Osób Konkurs ekologiczny - konkurs wiedzy XVII Gminny Konkurs Ekologiczny W krainie borów i jezior XV lat PNBT 3 Konkurs ekologiczny 4 Konkurs plastyczny Młodzież ze szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych 24 lipca 2011 500 Uczniowie klas IV-VI 28 kwietnia 2011 100 Młodzież ze szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych Młodzież ze szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych 10 czerwca 2011 50 10 czerwca 2011 50 Łącznie we wszystkich konkursach wzięło udział 700 uczestników. Wszyscy uczestnicy biorący udział w konkursach poinformowani zostali o ufundowaniu nagród rzeczowych przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Informacje zamieszczane były na plakatach zapraszających do udziału w konkursach oraz materiałach informacyjnych. Podczas realizacji zajęć warsztatowych, uczestnicy wykorzystywali materiał pochodzenia naturalnego: wełna z merynosów, sznurek lniany i sizalowy, szyszki, różne gatunki wikliny i gatunki drewna oraz glinę. W trakcie zajęć instruktorzy omawiają właściwości danego materiału zwracając szczególną uwagę na jego pochodzenie. Wszystkie prace wykonywane są ręcznie, nie używamy maszyn. Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 2 z 8
Jeżeli to możliwe zajęcia odbywają się w plenerze. W celu jak najlepszego wykorzystania materiałów prace wykonane na jednych z zajęć, dokańczane są na innych zajęciach warsztatowych np. gliniane dzbanki ozdabiane są na zajęciach plastycznych, elementy makramy wplata się w wikliniane kosze itp. Uczestnicy warsztatów ekologicznych mają możliwość zabrania wykonanych samodzielnie prac. Prace, które zostają wykorzystywane są do wystroju pracowni bądź, jeżeli to możliwe przetwarzane są ponownie na materiał do zajęć ( np.glina). W ramach zajęć warsztatowych zrealizowano następujące propozycje programowe: MAKRAMA Podczas zajęć uczestnicy poznają rodowód wiązania węzłów, podstawowe sploty wyrobów m.in. płaski, spiralny, mocujący, tak aby samodzielnie mógł zrealizować swoje pomysły artystyczne lub przy pomocy instruktora wykonać następujące wyroby: bransoletkę, breloczek, serduszko, ślimak. Do zajęć wykorzystywany jest materiał naturalny- sznurek lniany i sizalowy, materiał ulegający całkowitej biodegradacji, dzięki temu nie produkujemy odpadów. OGRÓD EKOLOGICZNY Dzieci i młodzież mają możliwość obcowania z przyrodą, zaznajamiają się z zasadami uprawy ogrodu ekologicznego. Poznają gatunki roślin uprawnych i współzależności między nimi. Dowiadują się o właściwościach leczniczych roślin i ziół mają okazje dotknąć każdej z roślin, poznać jej zapach i smak. ASTRONOMIA Zajęcia maja na celu ukształtowanie wiedzy dotyczącej podstaw astronomii, nauczenie prostych technik obserwacyjnych, rozbudzanie chęci do własnych poszukiwań Zajęcia opierają się na części teoretycznej oraz praktycznej-obserwacja nieba przy użyciu lunet i teleskopów. CERAMIKA Uczestnicy poznają różne rodzaje gliny oraz historię powstania naczyń glinianych. Rozwijają zainteresowania formą, kształtują wyobraźnię plastyczną. Podczas zajęć również używany jest materiał naturalny. Uczestnicy poznają historię garncarstwa i ceramiki użytkowej w Polsce. Wykonują pracę prosta metodą wałeczkową do dyspozycji mają również nożne koła garncarskie. Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 3 z 8
RZEŹBA Warsztaty rzeźbiarskie uwrażliwiają plastycznie i estetycznie, rozbudzają w uczniach zdolności twórczego myślenia i aktywnego działania. Podczas zajęć każdy uczestnik wykonuje małą formę rzeźbiarską ( płaskorzeźbę ). Uczestnicy uczą się rozróżniać różne gatunki drewna nadające się do rzeźby i płaskorzeźby. Sprawdzają właściwości drewna : lipa, olcha, brzoza oraz buk. ORIGAMI Zajęcia mają na celu przybliżenie bogactwa i różnorodności japońskiej tradycji. Dzieci wykonują samodzielnie proste formy:,,głowa liska tulipan zajączek podwójny trójkąt z kolorowych kartek. PLASTYKA Warsztaty te mają za zadanie m.in. przekazać treści ekologiczne. Oprócz standardowych materiałów plastycznych podczas zajęć wykorzystuje się materiały naturalne takie jak : liście, szyszki, trawy, mchy, kwiaty, gałązki, kamyczki jak również materiały odpadowe: gazety, pojemniki plastikowe tektura. Jeśli tylko to możliwe zajęcia odbywają się na świeżym powietrzu. Wykorzystywane są rozmaite techniki od pasteli po akryle. WIKLINA Uczestnik poznaje różne gatunki i właściwości wikliny ( wiklina gotowana, zielona, biała ) oraz podstawowe narzędzia koszykarskie Ma możliwość obejrzenie gotowych wyrobów z wikliny (galanteria, wyroby użytkowe). Podczas zajęć uczy się podstawowych splotów do wykonania kwiatka (lub koszyczka grupy starsze ). FILCOWANIE Filcowanie to nowa propozycja zajęć manualnych, polegającą na wyrobie rozmaitych przedmiotów biżuterii, torebek, szali, obuwia z naturalnych składników (wełny z merynosów) metodą filcowania na mokro. Warsztaty doskonalą sprawność manualną, rozwijają wyobraźnie twórczą. W ramach zajęć terenowych zrealizowano następujące propozycje programowe: WYCIECZKA PIESZA NA TORFOWISKA Nauka rozpoznawania podstawowych gatunków mchów i porostów oraz innych gatunków runa i podszytu. Zapoznanie z gatunkami torfowiska wysokiego i niskiego, zwrócenie uwagi na różnice w powstawaniu poszczególnych typów torfowisk. Po zajęciach uczestnik potrafi wyjaśnić rolę torfowisk w kształtowaniu mikroklimatu w lesie, oznaczyć odczyn ph torfowiska, wymienic formy ochrony przyrody w Polsce. Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 4 z 8
FLORA WIOSENNA LASÓW Zajęcia terenowe, podczas których przy pomocy klucza do oznaczania roślin uczestnicy zielonych szkól poznają morfologie roślin i określają ich przynależność gatunkową. Poznają nazwy łacińskie roślin i ich właściwości. ORNITOLOGIA Wyposażenie uczestników w wiedzę o gatunkach ptaków występujących na obszarze Borów Tucholskich, zgłębianie wiedzy na temat ich wyglądu, głosów, zachowań i biologii. Ich roli i znaczenia w środowisku. Zapoznanie z zasadami obserwacji ( ograniczenie ich do minimum, niezakłócanie spokoju przy gnieździe), wskazywanie możliwości działania w celu ochrony gatunków, bezwzględne przestrzeganie prawa dotyczącego ochrony. WYCIECZKI ROWEROWE; ZABORSKI PARK KRAJOBRAZOWY ORAZ WYŁUSZCZARNIA NASION W KLOSNOWIE Podczas wycieczek rowerowych poznać można tereny Borów Tucholskich, nauczyć się wyróżniania faz życia lasu i ich porównywania, budzenie świadomości jak ważna jest trwałość lasu. Uczestnicy poznają różne formy ochrony przyrody; Park Krajobrazowy, Park Narodowy, ochrona gatunkowa roślin, zwierząt grzybów, pomnik przyrody. Mają możliwość zwiedzenia wyłuszczarni nasion i poznać metody ich pozyskiwania, nauczyć się rozpoznawania gatunków drzew po szyszkach. LIMNOLOGIA W terenie przy pomocy przenośnych zestawów do analizy jakości wód, określić podstawowe parametry (wskaźnik ph, zawartość fosforanów, azotanów) jak również określić przejrzystość wody, zawartego w niej ilości tlenu, pobrać bentos do obserwacji pod mikroskopami. WODNA ŚCIEŻKA DYDAKTYCZNA ŁUKOMIE To rejsy łodziami typu DZ oraz statkiem badawczym Bartek połączone z badaniem Jeziora Charzykowskiego. Uczestnicy zapoznają się z cechami morfologicznymi Jeziora Charzykowskiego, analizują cechy fizykochemicznych wód oraz poznają roślinność zlewni bezpośredniej. Dokonują poboru wody do poźniejszych analiz w laboratorium. LICHENOLOGIA Po zajęciach terenowych z lichenologii uczestnik potrafi wyjaśnić pojęcia: porost, symbioza, bioindykacja, potrafi wskazać ukazanie rolę porostów występujących a terenie Borów Tucholskich. Potrafi również oznaczyć zanieczyszczenia powietrza na podstawie występowania typów plech porostów. Zna gatunki: chrobotek reniferowy, płucnica, pustułka pęcherzykowata. Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 5 z 8
PSZCZELARSTWO Na zajęciach z pszczelarstwa poznać można historyczne formy rozwoju pszczelarstwa ze szczególnym uwzględnieniem ich związku z ogólnymi przemianami gospodarczymi i rozwojem technologicznym samego pszczelarstwa. Kształtowanie postaw: poczucia związków i wzajemnych zależności człowieka i przyrody, przywiązania do lokalnych form kultury i ich historii, szacunku do ludzkiej pracy oraz pracowitości jako samoistnej wartości uosabianej przez pszczoły. Podczas zajęć uczniowie obserwują eksponaty, budowę skrzydeł, aparaty gębowego pszczoły pod mikroskopem. Poznają produkty pszczele-wosk pszczeli, miód, pyłek samodzielnie wykonują preparaty mikroskopowe. Badają miód. KOMIKS PRZYRODNICZY Zajęcia plastyczne rozbudzające w młodzieży zainteresowania aktywnością twórczą poprzez atrakcyjną dla nich dziedzinę komiks. Wspomaganie i rozwijanie kreatywności młodych ludzi, rozszerzanie zainteresowań, wspomaganie umiejętności manualnych, zapoznanie z warsztatem grafika, rozwijanie umiejętności przekształcanie pomysłu w gotowy efekt (metoda małych kroczków) Do dyspozycji uczestników jest również pracownia komputerowa (internetowa), ułatwiająca analizę pozyskanych wyników ( zgromadzonych podczas zajęć terenowych), ułatwia pracę podczas m.in. zajęć plastycznych ( warsztaty komiksu tworzenie grafik ) oraz zajęć astronomicznych. Wszystkie przedstawione i omawiane zajęcia związane były z realizacją programu edukacji ekologicznej dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego. W różnych formach edukacji ekologicznej wzięło udział 18020 osób w ramach 1200 godzin zajęć a ich szczegółowy zapis ( ilość godzin i ilość korzystających z nich osób) przedstawia tabela II. Tabela II. Zestawienie ilości osób, mieszkańców województwa pomorskiego korzystających z oferty programowej w harcerskim centrum edukacji ekologicznej w Funce w roku 2011 r. Nazwa Godzin Osób Torfowisko 50 710 Lichenologia 50 800 Rowerowa Zaborski Park Krajobrazowy 71 925 Wodna Łukomie 120 1310 Filcowanie 85 1240 Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 6 z 8
Wiklina 100 1630 Plastyka 30 315 Orgiami 69 1090 Rzeźba 53 795 Ceramika 105 1430 Makrama 88 1390 Pszczelarstwo 50 920 Warsztaty plastyczne-komiks przyrodniczy 40 760 Pracownia internetowa 45 730 Astronomia 30 540 Limnologia 60 885 Ogród ekologiczny 80 1210 Flora wiosenna lasów 30 460 Ornitologia 44 880 Razem 1200 18020 Wszyscy uczestnicy realizujący program edukacji ekologicznej zostali poinformowani o dofinansowaniu działań programowych przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Opis osiągniętego efektu rzeczowego i ekologicznego zadania. Efektem ekologicznym, osiągniętym w wyniku realizacji przedsięwzięcia jest dotychczasowa liczba osób, która wzięła udział w działaniach edukacyjnych realizowanych przez Harcerskie Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce. Podczas 8986 osobodni liczba osób, z województwa pomorskiego, korzystająca z różnych form edukacji ekologicznej w naszym ośrodku wyniosła 4101 osób. Efektem rzeczowym realizowanego przedsięwzięcia jest: - wyposażenie uczestników w materiały programowe do realizacji zajęć i warsztatów związanych z edukacją ekologiczną w tym w materiały plastyczne, papier, kordonek, igły, kanwę, wiklinę, sznurek, rozsady warzyw i kwiatów, drukowane informatory i przewodniki, denka do wyplotu koszyków, Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 7 z 8
- utrzymanie sprawności technicznej statku badawczego w tym zakup nowego napędu elektrycznego, - zakup stołu laboratoryjnego, - utrzymanie sprawności technicznej różnych pomocy dydaktycznych komputerów, drukarek, kserokopiarki, drukarko-kopiarki, - zakup urządzenia wilofunkcyjnego, - upowszechnienie wśród dzieci i młodzieży multimedialnych ścieżek przyrodniczych oraz filmów dydaktycznych, - utrzymanie na wysokim poziomie łącza internetowego, - zakup nagród rzeczowych na konkursy i imprezy o tematyce ekologicznej, - druk informatora programowego, - zakup pojemników do słuchania szelestów, - zakup nowych UPS, - zakup projektora szerokokątnego i wizualizera, - zakup zestawu do badania jakości gleby, - zakup oprogramowania ochronnego, - zakup krążka secchiego, miernika promieniowania uv. Zakupiony sprzęt został oznakowany logo WFOŚiGW w Gdańsku oraz naklejką z napisem sfinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku zgodnie z regulaminem oznakowania przedsięwzięć. Sprawozdanie zamieszczono na stronie www.funka.pl Sprawozdanie z realizacji zadania: Doposażenie w techniczne środki nauczania i edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży z województwa pomorskiego w Harcerskim Centrum Edukacji Ekologicznej w Funce w 2009 roku. Str. 8 z 8