Rozkład materiału i wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z fizyki i astronomii dla klasy II TE, IITI, II TM w roku szkolnym 2012/2013 Lp. Temat lekcji Uszczegółowienie treści Wymagania na ocenę dopuszczającą dostateczną dobrą bardzo dobrą Uczeń: 1 2 3 4 5 6 7 1. Prawo powszechnego ciążenia Pojęcie grawitacji. Poglądy Newtona na temat zjawiska grawitacji. Graficzny obraz pola sil. Pole centralne i jednorodne. Prawo powszechnego ciążenia. Stalą grawitacji. 1. Pole grawitacyjne przedstawia graficznie siły działające na ciało pozostające w spoczynku na powierzchni Ziemi; zna prawo powszechnego ciążenia; przedstawia graficznie siły wzajemnego oddziaływania dwóch mas i określa cechy tych sił; przedstawia graficznie pole grawitacyjne centralne i jednorodne; oblicza wartość siły grawitacyjnej, korzystając z prawa powszechnej grawitacji; porównuje pole grawitacyjne masy punktowej i jednorodnej kuli o tej samej masie; charakteryzuje pole grawitacyjne w różnych jego punktach na podstawie kształtu i gęstości linii sił pola; określa kierunek siły grawitacyjnej w każdym punkcie pola na podstawie linii pola grawitacyjnego; uzasadnia wzór na siłę grawitacji wynikający z prawa powszechnego ciążenia; interpretuje pole grawitacyjne jako pole sił; uzasadnia zależność siły grawitacyjnej od odległości między środkami mas; przedstawia graficznie zależność siły grawitacyjnej od odległości dla masy punktowej i dla jednorodnej kuli; 2. Natężenie pola grawitacyjnego Pojęcie natężenia pola grawitacyjnego i jego interpretacja. Zależność natężenia pola grawitacyjnego od masy ciała wy- podaje definicję natężenia pola grawitacyjnego; zna związek między natężeniem pola grawitacyjnego a przyspieszeniem ziemskim; posługuje się zależnością definiującą natężenie pola grawitacyjnego w celu obliczenia siły grawitacyjnej; określa kierunek i zwrot interpretuje natężenie pola porównuje wartości natężeń grawitacyjnego jako siłę pól grawitacyjnych działającą na jednostkową masę; wytworzonych przez dwie stosuje w zadaniach obliczeniowych zależność ściach od masy w pewnych odległo- nich; twarzającego pole i od odległości od środka masy. wskazuje związek między kierunkiem i zwrotem wektorów siły i natężenia pola; wektora natężenia w polu grawitacyjnym centralnym; natężenia pola grawitacyjnego od masy wytwarzającej pole i odległości od środka masy; stosuje zasadę superpozycji natężeń pól;
Ciężar ciała a siła grawitacji Siły działające na nieruchome ciało na biegunie i na równiku. Ciężar ciała na dowolnej szerokości geograficznej. Sposoby wyznaczenia przyspieszenia ziemskiego (powtórzenie z dynamiki). zna pojęcie ciężaru ciała; porównuje ciężar ciała na biegunie i na równiku; zna wartość przyspieszenia ziemskiego; przedstawia graficznie siły działające na nieruchome ciało na biegunie i na równiku; omawia sposób wyznaczenia przyspieszenia ziemskiego; uzasadnia związek ciężaru ciała z siłą reakcji podłoża; zapisuje i uzasadnia związek między ciężarem ciała i siłą grawitacji na równiku; przedstawia graficznie siły działające na nieruchome ciało na dowolnej szerokości geograficznej; omawia sposób wyznaczenia stałej grawitacji; 3. Wytwarzanie i badanie pól elektrycznych Oddziaływanie ładunków elektrycznych. Mikroskopowy obraz elektryzowania ciał. Obserwacja pola elektrycznego centralnego i jednorodnego. Prezentacja graficzna pola elektrycznego. Jednostka ładunku elektrycznego, ładunek protonu i elektronu. 2. Pole elektryczne wymienia przykłady elektryzowania ciał w swoim otoczeniu; opisuje zjawisko elektryzowania ciał w ujęciu makroskopowym; określa znak ładunku protonu i elektronu; opisuje mikroskopowy obraz elektryzowania ciał; podaje przykłady wykorzystania zjawiska elektryzowania ciał; wyraża ładunek elektryczny w kulombach i w ładunkach elementarnych; przedstawia graficznie pole elektryczne za pomocą linii sił; omawia znane sobie doświadczenia wyznaczające kształt linii pola elektrostatycznego; interpretuje pole elektryczne jako pole sił; określa cechy pola elektrycznego na podstawie kształtu linii sił; planuje doświadczenie w celu wyznaczenia kształtu linii pola elektrycznego; 4. Natężenie pola elektrycznego Definicja natężenia pola elektrycznego i jego jednostki. Siła działająca na ładunek w polu jednorodnym. zna definicję natężenia pola elektrycznego; określa kierunek i zwrot wektora natężenia pola elektrycznego w danym punkcie pola na podstawie kształtu linii sił; posługuje się jednostką natężenia pola elektrycznego N/C; oblicza siłę działającą na ładunek w polu jednorodnym; określa kierunek i zwrot siły elektrostatycznej działającej na ładunek dodatni i ujemny na podstawie kształtu linii pola elektrostatycznego; interpretuje wzór definiujący natężenie pola elektrycznego; dostrzega związek między gęstością linii pola a wartością natężenia pola elektrycznego; rozwiązuje zadania problemowe i rachunkowe z wykorzystaniem definicji natężenia pola elektrycznego; 5. Potencjał elektryczny i napięcie Potencjał elektryczny, napięcie, jednostka potencjału i napięcia. Związek natężenia pola elektrycznego z napięciem i odległością między dwoma punktami pola. posługuje się pojęciem napięcia i jego jednostką; określa napięcie dla znanych sobie źródeł napięcia; zna związek między natężeniem pola a różnicą potencjałów między dwoma punktami pola; interpretuje napięcie jako różnicę potencjałów; uzasadnia równość jednostek N/C i V/m; definiuje natężenie prądu i jego jednostkę; wyjaśnia związek potencjału elektrycznego z energią potencjalną; oblicza pracę w polu elektrycznym jako różnicę energii potencjalnej; rozwiązuje zadania problemowe i obliczeniowe, wykorzystując zależności między takimi wielkościami, jak natężenie pola, potencjał elektryczny, napięcie i siła elektryczna;
6. Siły w polu elektrycznym Prawo Coulomba. Przenikalność elektryczna próżni. Pomiar siły elektrostatycznego oddziaływania ładunków. Natężenie centralnego pola elektrycznego. Porównanie opisu pól grawitacyjnego i elektrycznego. zna prawo Coulomba; określa kierunek i zwrot siły wzajemnego oddziaływania dwóch ładunków punktowych; zna pojęcie przenikal-ności elektrycznej próżni; stosuje wzór wynikający z prawa Coulomba dla określenia wartości siły wzajemnego oddziaływania ładunków punktowych; interpretuje prawo Coulomba; uzasadnia równość sił wzajemnego oddziaływania dwóch ładunków punktowych; uzasadnia wzór określający natężenie centralnego pola elektrycznego; stosuje prawo Coulomba w zadaniach problemowych i rachunkowych; porównuje wielkości opisujące pole grawitacyjne i elektrostatyczne; Kondensatory 7. Kondensatory i ich pojemność elektryczna 8. Energia naładowanego kondensatora 9. Łączenie kondensatorów Budowa i zastosowanie kondensatorów. Mikroskopowy opis jakościowy lądowania i rozładowania kondensatora. Pojemność elektryczna kondensatora i jej jednostki. Pojemność kondensatora płaskiego. Wyznaczanie pojemności kondensatora. Zależność energii zgromadzonej w kondensatorze od ładunku i napięcia. Praca wykonana przy ładowaniu kondensatora (uzasadnienie wzoru na energię kondensatora). Obliczanie energii zgromadzonej w ondensatorze. Łączenie równoległe. Pojemność układu kondensatorów połączonych równolegle. Łączenie szeregowe. Pojemność układu kondensatorów połączonych szeregowo. omawia budowę kondensatora; zna definicję pojemności; zna jednostkę pojemności i jej związek z jednostkami ładunku i różnicy potencjałów; wymienia wielkości, od których zależy ojemność elektryczna kondensatora płaskiego; podaje przykład zjawiska świadczącego o tym, że kondensator gromadzi energię; zna wzór na energię zgromadzoną w kondensatorze; rozpoznaje na schemacie połączenie równoległe i szeregowe dwóch kondensatorów; oblicza pojemność układu dwóch kondensatorów połączonych szeregowo lub równo-legle; przedstawia mikroskopowy obraz ładowania i rozładowania kondensatora; posługuje się jednostkami pochodnymi pojemności; odczytuje pojemność elektryczną kondensatora na podstawie oznaczeń producentów; przekształca wzory w celu obliczenia energii zgromadzonej w kondensatorze, znając jego pojemność i ładunek lub napięcie; oblicza energię zgromadzoną w kondensatorze, znając jego ładunek i napięcie; stosuje w zadaniach obliczeniowych wzór wyrażający zależność pojemności od rozmiarów kondensatora płaskiego; interpretuje pojęcie pojemności jako stosunku zgromadzonego ładunku do różnicy potencjałów na jego okładkach; uzasadnia wzór na energię zgromadzoną w kondensatorze przez obliczenie pracy wykonanej przy ładowaniu kondensatora; określa zmiany energii zgromadzonej w kondensatorze na podstawie zmian napięcia między jego okładkami; uzasadnia wzór na pojemność układu oblicza pojemność układu kilku kondensatorów połączonych kondensatorów połączonych równolegle ;porównuje napięcia na równolegle lub szeregowo; kondensatorach połączonych szeregowo i równolegle oraz ładunki w nich zgromadzone; uzasadnia brak zależności funkcyjnej między pojemnością elektryczną kondensatora a ładunkiem i różnicą potencjałów; opisuje przebieg doświadczenia, w którym wyznaczamy pojemność kondensatora; rozpoznaje symbole umieszczane przez producentów na kondensatorach; interpretuje wykres zależności napięcia od ładunku kondensatora; rozwiązuje zadania rachunkowe i problemowe związane z energią zgromadzoną w kondensatorze; interpretuje pole pod wykresem zależności napięcia od ładunku jako energię zgromadzoną w kondensatorze; wyprowadza wzory na pojemność układu kondensatorów połączonych równolegle lub szeregowo na podstawie zasady zachowania ładunku; oblicza pojemność zastępczą dla połączeń mieszanych;
10 Sprawdzian wiadomości Dział 2. Ruch elektronów 4. Prąd elektryczny 11 Ruch ładunków elektrycznych Umowny kierunek prądu elektrycznego. Przepływ prądu w metalach i elektrolitach. Nośniki prądu elektrycznego. zaznacza na schemacie obwodu umowny kierunek przepływu prądu; omawia wykorzystanie prądu elektrycznego w życiu człowieka; opisuje przepływ prądu w metalu, posługując się pojęciem elektronów przewodnictwa; opisuje przepływ prądu w elektrolitach; podaje przykłady materiałów półprzewodnikowych; interpretuje prąd elektryczny jako ukierunkowany ruch nośników ładunków elektrycznych; porównuje przepływ prądu w metalach i elektrolitach oraz w gazach; posługuje się mikroskopowym obrazem przepływu prądu elektrycznego w metalu w celu wyjaśnienia nagrzewania się przewodników podczas przepływu prądu; 12. Natężenie prądu elektrycznego i jego gcstość Związek między natężeniem prądu i przepływającym ładunkiem. Gęstość prądu. zna symbole ładunku i natężenia prądu elektrycznego i posługuje się nimi; posługuje się jednostkami ładunku i natężenia prądu elektrycznego; wyjaśnia, jaką funkcję pełni bezpiecznik w instalacji elektrycznej; zna symbol oporu; objaśnia definicję natężenia prądu i jego jednostkę; definiuje gęstość prądu elektrycznego; wskazuje na zagrożenia wynikające z użytkowania energii elektrycznej; definiuje opór elektryczny; stosuje w zadaniach obliczeniowych związek między natężeniem prądu i ładunkiem elektrycznym; wykorzystuje pojęcie gęstości prądu przy opisie prądu przepływającego przez przewodnik; posługuje się pojęciem ładunku elementarnego; oblicza liczbę elektronów przewodnictwa na podstawie ładunku wyrażonego w kulombach i odwrotnie; 5. Opór elektryczny i opór właściwy 13 Opór elektryczny Pojęcie oporu elektrycznego. Definicja oporu elektrycznego i jego jednostki. Wyznaczanie oporu przewodnika. posługuje się pojęciem oporu elektrycznego; zna i stosuje jednostkę oporu elektrycznego; oblicza opór elektryczny na podstawie napięcia i natężenia prądu; korzysta w zadaniach obliczeniowych ze wzoru definiującego opór; rysuje schemat obwodu do wyznaczenia oporu opornika; zestawia obwód według narysowanego schematu; interpretuje opór elektryczny jako wielkość stałą dla danego przewodnika; określa niepewność pomiarową wyznaczonego oporu;
14 Związek między natężeniem prądu i napięciem 15 Zależność oporu przewodu od jego wymiarów Charakterystyka prą-dowonapięciowa przewodnika. Prawo Ohma. Zależność natężenia prądu od napięcia przyłożonego do diody. Badanie zależności oporu przewodu od jego długości i pola przekroju poprzecznego. Opór właściwy. rozpoznaje na wykresie zależność proporcjonalną; spośród podanych wykresów wskazuje charakterystykę prądowo--napięciową przewodnika i diody; określa związek oporu elektrycznego przewodu z jego długością; określa związek oporu elektrycznego z polem przekroju poprzecznego przewodu; oblicza opór elektryczny na podstawie charakterystyki prądowo--napięciowej; omawia wykres zależności natężenia prądu od napięcia przyłożonego do diody; porównuje opory elektryczne przewodów wykonanych z tego samego metalu i o różnych rozmiarach; wyjaśnia pojęcie oporu właściwego; zestawia obwód potrzebny do sprawdzenia słuszności prawa Ohma; przewiduje przebieg zależności natężenia prądu od przyłożonego napięcia, znając wartość oporu elektrycznego; wykorzystuje pojęcie oporu właściwego w zadaniach problemowych i obliczeniowych; porównuje opory dwóch przewodów na podstawie ich wykresów zależności natężenia prądu elektrycznego od przyłożonego napięcia; interpretuje dane dotyczące pomiaru napięcia i natężenia prądu dla danego opornika, uwzględniając niepewności pomiarowe mierzonych wielkości; porównuje właściwości elektryczne przewodów na podstawie ich oporu właściwego; 16 Związek napięcia z energią elektryczną Rola źródła napięcia w obwodzie elektrycznym. Definicja siły elektromotorycznej. Związek między pojęciami: napięcie, spadek potencjału i siła elektromotoryczna. Związek między zmianami energii ładunku a różnicą potencjałów. Straty energii w źródle. 6. Energia i moc prądu elektrycznego zna związek między różnicą potencjałów a przekazywaną w obwodzie energią; dostrzega związek między siłą elektromotoryczną źródła a energią przekazaną danemu ładunkowi; oblicza energię przekazaną danemu ładunkowi przez źródło o określonej sile elektromotorycznej; wyjaśnia rolę źródła napięcia w obwodzie elektrycznym; uzasadnia występowanie strat energii w źródle w czasie przepływu prądu; wyznacza siłę elektromotoryczną źródła napięcia; prowadzi rachunek na jednostkach, stosując zależność między jednostkami napięcia i energii; wyjaśnia pojęcie oporu wewnętrznego źródła; wskazuje na różnice między pojęciami napięcia i siły elektromotorycznej; analizuje przemiany energii związane z przepływem prądu elektrycznego w obwodzie zamkniętym; 17 Moc prądu elektrycznego Obliczanie energii elektrycznej Przypomnienie pojęcia mocy i jej jednostki. Moc prądu elektrycznego. Związek między jednostkami mocy, napięcia i natężenia prądu elektrycznego. Związek mocy z oporem odbiornika. Obliczanie energii elektrycznej w dżu-lach i kilowatogodzi-nach. zna związek między pracą i mocą; oblicza moc prądu elektrycznego, znając natężenie prądu i napięcie; oblicza energię elektryczną wyrażoną w kilowatogodzinach; korzysta w zadaniach obliczeniowych z zależności między mocą, natężeniem prądu, napięciem i oporem zamienia jednostki energii;; uzasadnia wzór yrażający zależność mocy od natężenia prądu elektrycznego i napięcia; uzasadnia wzory wyrażające związek mocy prądu elektrycznego z oporem odbiornika nergii elektrycznej; rozwiązuje zadania obliczeniowe dotyczące energii elektrycznej; interpretuje pojęcie mocy prądu elektrycznego; interpretuje związek między napięciem i mocą prądu elektrycznego; oblicza straty mocy w liniach przesyłowych rozwiązuje problemy związane z pobieraniem energii przez urządzenia stosowane w życiu codziennym;; 18 Sprawdzian wiadomości
Obwody prądu stałego 19 Szeregowe i równolegle obwody elektryczne Rysowanie i interpretowanie obwodów elektrycznych. Połączenie szeregowe i równolegle oporników. rozpoznaje na schematach symbole elektryczne; rozróżnia połączenia szeregowe i równoległe odbiorników; porównuje napięcia i natężenia prądów w przypadku połączeń szeregowych i równoległych oporników; oblicza opór zastępczy przy połączeniu szeregowym i równoległym; uzasadnia wzory na opory zastępcze przy połączeniu szeregowym i równoległym; 20 Amperomierze i woltomierze Obliczanie wielkości fizycznych dotyczących obwodów szeregowych i równoległych. Podłączanie amperomierza i woltomierza do obwodu elektrycznego. wie jak prawidłowo włączyć amperomierz i woltomierz do obwodu elektrycznego; określa cechy amperomierza i woltomierza; oblicza napięcia lub natężenia prądów przy szeregowych i równoległych połączeniach oporników; oblicza opór dla połączeń szeregowo-równo-ległych; Praktyczne obwody elektryczne 21 Opór wewnętrzny Zmiany napięcia na zaciskach źródła napięcia w zależności od natężenia pobieranego prądu. Opór wewnętrzny źródła. Prawo Ohma dla całego obwodu. wie, że ze wzrostem natężenia prądu pobieranego ze źródła maleje napięcie na jego zaciskach; zapisuje prawo Ohma dla danego obwodu; mierzy napięcie na oporze zewnętrznym; oblicza napięcie na oporze wewnętrznym; interpretuje pojęcie oporu wewnętrznego źródła; analizuje wykres zależności napięcia od natężenią prądu pobieranego ze źródła; stosuje prawo Ohma dla obwodu składającego się z ogniw połączonych szeregowo lub równolegle; 22 Wyznaczanie SEM i oporu wewnętrznego Wyznaczanie SEM i oporu wewnętrznego na podstawie zależności napięcia od natężenia prądu pobieranego ze źródła. Praktyczne skutki zmniejszania się napięcia ze wzrostem natężenia prądu pobieranego z akumulatora. podaje przykład zjawiska świadczącego o zmniejszaniu się napięcia na zaciskach źródła ze wzrostem natężenia prądu pobieranego ze źródła; rysuje schemat obwodu potrzebny do wyznaczenia SEM i oporu wewnętrznego; wskazuje wartość SEM na wykresie zależności I ) ; oblicza na podstawie wykresu interpretuje zależność U(I) jako U(I) wartość oporu funkcję liniową; wewnętrznego; korzysta w zadaniach obliczeniowych z prawa Ohma dla obwodu;
23 I i II prawo Kirchhoffa I prawo Kirchhoffa jako konsekwencja zasady zachowania ładunku (dla dwóch oporników połączonych równolege). II prawo Kirchhoffa dla obwodu złożonego ze źródła napięcia i dwóch oporników połączonych szeregowo. Prawa Kirchhoffa rysuje schemat fragmentu obwodu zawierający węzeł sieci; zna treść I prawa Kirchhoffa; zapisuje I prawo Kirchhoffa dla węzła sieci; oblicza natężenie prądu w rozgałęzieniu; zna treść II prawa Kirchhoffa; zapisuje II prawo Kirchhoffa dla obwodu złożonego ze źródła prądu i dwóch oporników połączonych szeregowo; uzasadnia I prawo Kirchhoffa, korzysta z II prawa Kirchhoffa opierając się na zasadzie zachowania ładunku; stosuje II elektrycznych w obwodzie w celu obliczenia wielkości prawo Kirchhoffa do obliczenia zawierającym dwa źródła wielkości elektrycznych w napięcia i dwa oporniki obwodzie zawierającym źródło połączone szeregowo; napięcia i dwa szeregowo połączone oporniki; 24 Zastosowanie praw Kirchhoffa Analiza obwodu zawierającego dwa oczka sieci. rysuje schemat obwodu zwierającego dwa oczka sieci; oznacza natężenia prądu w obwodzie; określa zależności między natężeniami prądów, korzystając z I prawa Kirchhoffa; stosuje konwencje dotyczące sposobów łączenia ogniw w obwodzie oraz kierunków przepływu prądów i wynikających z nich znaków; uzasadnia II prawo Kirchhoffa, korzystając z zasady zachowania energii; 25 Sprawdzian wiadomości Dział 3. Pole elektromagnetyczne Magnetyzm a prąd elektryczny 26. Pole magnetyczne 27 Przewód z prądem w polu magnetycznym Pole magnetyczne magnesu trwałego. Linie pola magnetycznego. Sposoby badania pól magne-tycznych. Pole ma-gnetyczne zwojnicy.elektromagnes. Reguły określające zwrot linii pola magnetycznego. Stru-ień magnetyczny. Silą elektrodynamiczna. Określanie kierunku siły za pomocą reguły lewej dłoni. Indukcja magnetyczna pola. Czynniki wpływające na wartość siły elek- określa oddziaływanie biegunów magnetycznych magnesu i zwojnicy; przedstawia graficznie pole magnesu sztabkowego i zwojnicy; określa bieguny magnetyczne magnesu i zwojnicy na podstawie zwrotu linii pola ma-gnetycznego; określa kierunek i zwrot siły elektrodynamicznej za pomocą reguły lewej dłoni; wymienia urządzenie, w którym zastosowano zjawisko oddziaływania pola magnetycznego na określa zwrot linii pola magnetycznego wokół przewodnika prostoliniowego; omawia budowę i zastosowanie elektromagnesu; wyjaśnia rolę rdzenia w elektromagnesie; wyjaśnia pojęcie strumienia magnetycznego; spośród różnych ustawień przewodu z prądem elektrycznym w polu magnetycznym wskazuje te, w których na przewód działa siła elektrodynamiczna; oblicza wartość siły określa ustawienie igły magnetycznej w różnych punktach pola magnetycznego na podstawie przebiegu linii pola; wyznacza bieguny magnetyczne zwojnicy na podstawie kierunku przepływu prądu; opisuje doświadczenie pozwalające wyznaczyç wartość siły elektrodynamicznej; definiuje jednostkę indukcji magnetycznej; wyjaśnia zasadę działania silnika elektryczne- omawia sposoby badania pola magnetycznego; dostrzega związek między natężeniem prądu a gęstością linii pola magnetycznego wytworzonego przez zwojnicę lub przez przewód prostoliniowy; wyjaśnia powstawanie siły elektrodynamicznej jako wynik oddziaływania pól magnetycznych; interpretuje wartość indukcji magnetycznej jako wielkość określającą, jak silne" jest pole
trodynamicznej. Definicja jednostki indukcji magnetycznej. Budowa silnika elektrycznego. przewód z prądem elektrycznym; opisuje budowę silnika elektrycznego; elektrodynamicznej; go; magnetyczne; 28 Oddziaływania przewodów, w których płyną prądy Oddziaływanie dwóch prostoliniowych przewodów, w których płyną prądy o zgodnych i przeciwnych kierunkach. Wyjaśnienie przyczyn wzajemnego oddziaływania tych przewodów. Definicja jednostki natężenia prądu. określa kierunek i zwrot sił wzajemnego oddziaływania przewodów, gdy płyną w nich prądy o zgodnych i przeciwnych kierunkach; definiuje jednostkę natężenia prądu na podstawie wzajemnego oddziaływania przewodów, w których płyną prądy; definiuje inne jednostki elektryczne (wolt, ku-lomb, tesl), przyjmując, że amper jest podstawową jednostką w układzie SI; wyjaśnia oddziaływanie przewodów, w których płyną prądy za pomocą pojęcia siły elektrodynamicznej; Ruch cząstek naładowanych 29 Ruch cząstki naładowanej w polu magnetycznym Wartość siły elektrodynamicznej, gdy przewodnik prostoliniowy jest ustawiony pod pewnym kątem w stosunku do linii pola magnetycznego. Wartość, kierunek i zwrot siły działającej na ładunek dodatni i ujemny poruszający się w polu magnetycznym. porównuje umowny kierunek prądu oraz ruch ładunków dodatnich i ujemnych; omawia budowę lampy kineskopowej; wskazuje wielkości, od których zależy wartość siły Lorentza; oblicza wartość siły Lorentza, gdy cząstka wpada w pole magnetyczne prostopadle do linii pola magnetycznego; określa kierunek i zwrot siły Lorentza działającej na ładunek dodatni i ujemny; oblicza wartość siły elektrodynamicznej, gdy przewodnik nie jest prostopadły do linii pola magnetycznego; oblicza wartość siły Lorentza, gdy cząstka wpada w pole magnetyczne pod pewnym kątem do linii pola magnetycznego; uzasadnia równoważność wzorów określających wartość siły elektrodynamicznej i siły Lorentza; omawia sposoby wykorzystania pola magnetycznego do separacji takich cząstek, jak pozytony i elektrony;
30. Analiza ruchu cząstki naładowanej w polu magnetycznym Silą Lorentza jako silą dośrodkowa. Praktyczne wykorzystanie oddziaływania pola magnetycznego na poruszający się ładunek. określa tor ruchu cząstki naładowanej dodatnio i ujemnie w polu magnetycznym; uzasadnia tor ruchu cząstki naładowanej w polu magnetycznym; określa znak ładunku elektrycznego cząstki na podstawie odchylenia jej toru w polu magnetycznym; interpretuje siłę Lorentza jako omawia przykłady wykorzystania pola ma- siłę dośrodkowa; oblicza promień okręgu, po którym w gnetycznego i elektrycznego w polu magnetycznym porusza się badaniach cząstek naładowana cząstka; naładowanych; 12. Indukcja elektromagnetyczna 31. Wytwarzanie prądu indukcyjnego Zjawisko indukcji elektromagnetycznej - wytwarzanie prądu indukcyjnego za pomocą pola magnetycznego. Wyjaśnienie zjawiska indukcji elektromagnetycznej. Czynniki wpływające na kierunek prądu indukcyjnego. Pojęcie siły elektromotorycznej indukcji. opisuje zjawisko indukcji elektromagnetycznej; demonstruje zjawisko za pomocą magnesu, zwojnicy i miernika; podaje przykłady wykorzystania tego zjawiska; wymienia warunki występowania zjawiska indukcji elektromagnetycznej; spośród podanych przykładów wskazuje te, w których indukowany jest prąd elektryczny; wymienia czynniki, które wpływają na kierunek prądu indukcyjnego; omawia warunki powstawania prądu indukcyjnego, posługując się pojęciem strumienia magnetycznego; opisuje zjawisko indukcji magnetycznej; określa kierunek prądu indukcyjnego za pomocą reguły prawej dłoni; wyjaśnia pojęcie siły elektromotorycznej indukcji; określa czynniki, od których zależy wielkość siły elektromotorycznej indukcji w przewodzie prostoliniowym oraz w cewce; 32. Obliczanie strumienia magnetycznego i siły elektromotorycznej indukcji Definicja strumienia magnetycznego i jego jednostki. Strumień magnetyczny przechodzący przez cewkę. Prawo Faradaya. podaje definicję strumienia magnetycznego; posługuje się jednostką strumienia magnetycznego; stosuje zależność wynikającą z prawa Faradaya do obliczenia SEM indukcji; definiuje jednostkę strumienia magnetycznego; oblicza strumień magnetyczny przechodzący przez pojedynczą ramkę; stosuje prawo Faradaya w prostych zadaniach obliczeniowych; oblicza strumień magnetyczny dla zwojnicy znajdującej się w zewnętrznym polu magnetycznym; oblicza siłę elektromotoryczną indukcji dla pojedynczej ramki i zwojnicy wysuwanej z pola magnetycznego; wyjaśnia pojęcie strumienia magnetycznego; wykorzystuje pojęcie strumienia magnetycznego w rozwiązywaniu problemów związanych z indukcją elektromagnetyczną; interpretuje treść prawa Faradaya;
33. Związek reguły Lenza z zasadą zachowania energii Wyjaśnienie zjawiska indukcji elektromagnetycznej, opierające się na pojęciu siły elektrodynamicznej. Reguła Lenza. Określenie kierunku indukowanego prądu na podstawie zasady zachowania energii. podaje treść reguły Lenza; na podstawie zasady zachowania energii określa bieguny magnetyczne zwojnicy wytworzone przez prąd indukowany podczas zbliżania i oddalania magnesu; określa kierunek prądu indukcyjnego, korzystając z reguły Lenza; określa kierunek prądu indukowanego w zwojnicy podczas zbliżania i oddalania magnesu, korzystając z zasady zachowania energii; na podstawie siły działającej na elektrony określa kierunek prądu w przewodniku prostoliniowym przy jego przemieszczaniu w polu magnetycznym; korzysta z reguły Lenza w zadaniach problemowych; uzasadnia słuszność reguły Lenza za pomocą zasady zachowania energii; interpretuje znak minus w prawie Faradaya; 34 Wykorzystanie zjawiska indukcji elektromagnetycznej Wykorzystanie zjawiska indukcji elektromagnetycznej w prądnicach i transformatorach. opisuje budowę prądnicy rowerowej; omawia budowę transformatora. wyjaśnia zasadę działania prądnicy i transformatora. opisuje zmiany SEM dla prądu zmiennego; wymienia inne zastosowania indukcji elektromagnetycznej. określa czynniki, od których zależy maksymalna wartość SEM indukowanej w obracającej się ramce. 35 Sprawdzian wiadomości Uczeń otrzymuje ocenę celująca gdy został laureatem olimpiady fizyki i astronomii, w pełni opanował materiał przewidziany programem(postawa programowa). Uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną, gdy nie spełnia kryteriów określonych na ocenę dopuszczającą.