LISTA TRENINGOWA NR 1 po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w, np. przemoc, wyprzedaż, przekonanie, brzmienie, brzydota, zatrzymać, trzeba, drzwi, zedrzeć, krzak, zakrzepnąć, grzmot, grząski, chrzest, odchrząknąć, zajrzeć, dojrzały, wrzawa, wrzątek; Możesz spróbować zapamiętać te spółgłoski dzięki takiemu zdaniu (zwróć uwagę na pierwsze litery). Nie jest ono zbyt mądre, ale pomaga! Prosił Tadek Babkę, Daj Kawałek Gnatka, Woła Jeszcze Chleba 1. Odgadnij poszarpane wyrazy w wierszu. Każdy z nich odpowiada zasadzie rz po spółgłoskach 1. Niech pamięta każdy z was, Kiedy pióro puszcza w tan: oza, ydal,.ytwa, ask, ąstka, ąszczyk, est i an. Kto to wie, ten z dwójek drwi, Zapamięta bowiem w lot: mka, azga, ewo, wi, egorz, anka,.ebień, mot. Wesół będzie tata twój, Że już zastęp dwójek znikł: We yj, u yj, wy yj, spó, ejazd,.jście,.etak,.tyk. A profesor powie w głos: "Piątkę dam, niech ma ją raz!" ęsawisko, oda, os, osowisko,.enie,. ask. 3. Utwórz wyrażenia i zwroty, łącząc wyrazy w pary. Podkreśl rz po spółgłoskach ostrze srogo żelazne grząski przyjaciółka dróg kamienna sprzęt spojrzeć drzwiczki skrzyżowanie trzyczęściowy chrzcielnica garnitur wyprzedać grunt brzytwy najlepsza 1... 4... 7. 2. 5. 8..
3 6. 9 4. Ułóż zdania wpisując w wolne miejsca podane w nawiasach wyrazy w odpowiedniej formie. Uważaj, do zdań pasują tylko niektóre wyrazy. 1. wymienić od (trzepaczka trzepać trzonek trzymać trzeba potrzebować) 2. Wczoraj pewien dostał za próbę się przy. (grzałka zagrzmieć grzybiarz grząsko grzywka grzywna ogrzanie) 3. Powinien w końcu na oczy i do podjęcia decyzji. (podejrzany przejrzysty przejrzeć spojrzenie ujrzeć dojrzeć) 4. Mojemu ojcu strasznie. w zębach. (chrząstka chrześniak chrzestny chrzęścić chrzcielnica chrząszcz) LISTA TRENINGOWA NR 2 Pamiętasz już, że rz piszemy po spółgłoskach p, b, t, d, k, g, ch, j, w, ale niestety są wyjątki: Do wyjątków należą: a) wyrazy: kształt, kształcić, kształtny, wykształcenie, bukszpan, Oksza, kszyk (ptak), pszczoła, pszenica, Pszczyna, Pszoniak, wszystko, wszędzie, zawsze, piegża, gżegżółka, Mojżesz, bukszpan b) formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotników utworzone przyrostkiem -szy lub -ejszy, np. lepszy, najlepszy, grubszy, najgrubszy, krótszy, najkrótszy, większy, największy, potężniejszy, najpotężniejszy, c) partykuła -że, np. zróbże, skądże, podajże, kopże, d) wyrazy, w których zaczynająca się od ż część rdzenna stoi po przedrostku zakończonym na spółgłoskę, np. obżartuch, odżałować, odżyć, nadżółkły, podżebrowy; 1. Przeczytaj wiersz i wypisz z niego wszystkie wyrazy, które są wyjątkami od pisowni rz po spółgłoskach. Imć pan Bukszpan- hen pod Pszczyną Z wielkiej pszczół hodowli słynął. Pszczółki jego kształtne zawsze Od pszczół innych były żwawsze, Więc codziennie pszczelarz chwacki Jadał z miodem pszenne placki. Bo też dbał o pszczoły czule: Ciągle im ulepszał ule I upiększał sad co roku, Sadząc wonne róże wokół. Wreszcie, gdy już zrobił wszystko, Z wielkiej o swój owad troski Zmienił nawet swe nazwisko: Odtąd zwie się imć Pszczółkowski. 2. Dobierz i wpisz podane wyrazy we właściwe miejsca w zdaniach: Kształtna kształtował kształt ukształtowany przekształcić
Rzeźbiarz nadał kawałkowi gliny ptaka. Jednak figurka nie była tak, jak oczekiwał. Postanowił ją w ludzką postać. ją powoli, z pietyzmem. Tym razem osiągnął zamierzony efekt. Rzadko spotyka się tak talent. 3. Utwórz wyrazy dopisując brakującą sylabę. wszech wszy wszę wszczy wsze.....dzie......wać stko...nać teczny mocny 4. Uzupełnij tabelkę: przymiotnik Antonim (przeciwieństwo) Stopień wyższy antonimu Długi Krótki Krótszy Chudy Duży Brzydki Dobry. 5. Ułóż wyrazy, dopisując właściwe przedrostki: ob.-, po-, od-, wy-, pod- żegnać, żałować, żegać, żarstwo, żywać się, żywczy 6. Wypisz po dwa wyrazy które zawierają podane cząstki i jednocześnie ilustrują wyjątki od zasady rz po spółgłoskach: -bsz- 1) 2) -chsz- 1) 2) -dsz- 1) 2) -ksz- 1) 2) -jsz- 1) 2) -psz- 1) 2) -tsz- 1) 2) -wsz- 1) 2) 7. Do podanych wyrazów dodaj partykułę że lub właściwy przedrostek. Tak żegnać lulaj żałować żyrować skąd mów żyć tam 8. Do podanych wyrazów dopasuj definicje. W razie trudności posłuż się encyklopedią. 1. BUKSZPAN 2. PSZENICA 3. KSZYK 4. GŻEGŻÓŁKA 5. PIEGŻA chroniony ptak europejski gnieżdżący się w ciernistych krzewach gwarowa nazwa kukułki ozdobny krzew lub drzewo o drobnych skórzastych listkach
jedno z najważniejszych zbóż uprawiane na wszystkich kontynentach ptak łowny o charakterystycznym bekliwym głosie zamieszkujący wilgotne łąki i bagna 9. Rozwiąż rebus. LISTA TRENINGOWA NR 3 Literę ż piszemy wtedy, gdy w innych formach tego wyrazu lub w wyrazach pokrewnych wymienia się na g, dz, h, z, ź, s, np. trwożnie - trwoga, pieniążek - pieniądz, grożę - groza, obrażać - obraźliwy, drużyna - druh, boży - boski 1. Przeczytaj na głos ten wierszyk. Uzupełnij luki ż i głoską, na którą się ż wymienia. Ż piszemy wtedy gdy wymieniasz je na g, dz, h, z, ź czy s: trwo ny bo trwo a dró ka bo dro a. Mosią więc mosię ny, Pienią więc pienię ny. Bli ej jest bli ko, Ni ej jest ni ko. Wo nica więc wo ę, I gro ba więc gro ę.. 3. Podane wyrazy z ramki podziel na rodziny i wpisz je w odpowiednie miejsca poniżej: Koleżanka, przydrożny, odśnieżyć, podróżny, krążek, bieżnia, okrążenie, wybrzeże, rozdroże, krążownik, podróżnik, brzeżek, koleżeństwo, śnieżyca, wdrożyć, bieżyć, okrążyć, podróżować, śnieżynka, przybrzeżny, dróżnik, nabrzeże, koleżka, podróż, krążyć, śnieżka 1. bieg: 2. kolega 3. śnieg 4. brzeg 5. krąg 6. droga 4. Utwórz stopień wyższy i najwyższy podanych przymiotników: Bliski Wysoki Niski Wąski 5. Utwórz od rzeczowników w nawiasie wyrazy pokrewne, tak, by powstały zwroty: 1. wąska (droga) 3. kolorowa.(papuga) 2. oddana (sługa) 4. ciekawa (księga)
6. Do podanych wyrazów dopisz odpowiednie wyrazy z Ż : Groźba Pieniądz. Wozić Księstwo Odwaga Druh. 7. Podaj przykłady par wyrazów, w których zachodzi wymiana Ż na: KL I G - - Z - - Ź - - S - - DZ, DŹ - - H - - Rz po spółgłoskach, wyjątki, ż wymienne. DYKTANDO Moja chrzestna matka zabrała mnie na spacer. Byłam przygnębiona, bo zbliżała się jesień. Na smutki najlepsze są zakupy. Ugrzęzłyśmy więc w sklepie odzieżowym. Przez przypadek przymierzyłam płaszcz w paski. Przyjrzałam się sobie w lustrze. Trochę przypominałam pszczołę lub osę. Trzeba będzie przesunąć guziki, przyciąć rękawy. Przyjaciółki były przeciwne kupieniu czegoś równie mało przydatnego. Jednak nie uwierzyłam im. Pewnie moje koleżanki zazdroszczą mi pszczelego płaszcza i kształtnej talii. Trzymałam ten najnowszy nabytek w szafie. Wyobrażałam sobie, jak podróżuję w nim po całym świecie.