Gmina Cekcyn PODSUMOWANIE I UZASADNIENIE DO PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA GMINY CEKCYN NA LATA 2016-2020 Cekcyn, listopad 2016 r.
1. Przedmiot opracowania. Zgodnie z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z poźn. zm.) do Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Cekcyn na lata 2016 2020, należy załączyć pisemne podsumowanie zawierające uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych, a także informację, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione: 1) ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko; 2) opinie właściwych organów tj. Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy; 3) zgłoszone uwagi i wnioski; 4) wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone; 5) propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. 2. Podstawa formalno prawna. W dniu 16 listopada 2016 r. Rada Gminy Cekcyn Uchwałą Nr XX/184/16 przyjęła dokument pn. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Cekcyn na lata 2016 2020 wraz z Prognozą Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Cekcyn na lata 2016 2020, zwany dalej Programem. Przyjęcie Programu, zgodnie z art. 46 pkt 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.), poprzedzone zostało strategiczna oceną oddziaływania na środowisko projektu tego dokumentu. W ramach oceny sporządzono prognozę oddziaływania projektu Programu na środowisko, uzyskano opinie właściwych organów, o których mowa w art. 57 i 58 w/w ustawy, oraz zapewniono możliwość udziału społeczeństwa. Niniejsze opracowanie wykonane zostało na podstawie art. 42 pkt 2 i art. 55 ust. 3 ww. ustawy. Zgodnie bowiem z art. 42 do przyjętego dokumentu dołącza się uzasadnienie zawierające informację o udziale społeczeństwa w postępowaniu oraz o tym, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa. Natomiast art. 55 zobowiązuje do załączenia do przyjętego dokumentu pisemnego podsumowania zawierającego uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych, a także informację, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione: - ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko, - opinie właściwych organów, o których mowa w art. 57 i 58 w/w ustawy, - zgłoszone uwagi i wnioski, - wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone, - propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. Przyjęty dokument wraz z niniejszym opracowaniem przekazany zostanie Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska w Bydgoszczy oraz Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Bydgoszczy. 2 z 6
3. Uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych. Większość proponowanych do realizacji przedsięwzięć w ramach programu ma zdecydowanie pozytywny wpływ na środowisko. Biorąc pod uwagę użyteczność działań odnoszącą się do uwarunkowań strategicznych, ekonomicznych, środowiskowych oraz stopnia zaawansowania już rozpoczętych działań o znaczeniu priorytetowym (wykonanie sieci kanalizacyjnej, budowa nowej stacji uzdatniani wody, rozbudowa infrastruktury drogowej), planowane działania mają charakter optymalny dla realizacji ustalonej wizji rozwoju Gminy Cekcyn. Proponowanie rozwiązań alternatywnych dla takich działań nie ma zatem uzasadnienia zarówno z formalnego jak i ekologicznego punktu widzenia. Ponadto, dokumenty te mają charakter strategiczny, na wysokim stopniu ogólności i w związku z tym brak jest możliwości precyzyjnego określenia działań alternatywnych dla wskazanych działań, w tym napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. Skutki środowiskowe podejmowanych działań zależą od lokalnej chłonności środowiska lub od występowania w rejonie realizacji przedsięwzięcia tzw. obszarów wrażliwych, dlatego przy np. budowie nowych dróg należy rozważać warianty alternatywne tak, aby wybrać ten, który w najmniejszym stopniu będzie negatywnie oddziaływać na środowisko. W przypadku wszystkich przedsięwzięć, rozwiązania alternatywne, winny być przeanalizowane na etapie wydawania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.). 4. Ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko. Na podstawie art. 53 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.), Pełnomocnik Wójta Gminy Cekcyn wystąpił pismem z dnia 23.03.2016 r. do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy oraz do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy o określenie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko dla projektu programu. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Bydgoszczy uzgodnił zakres prognozy w piśmie z dnia 14.04.2016 r. znak: WOO.411.50.2016.AG. Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy uzgodnił zakres prognozy w piśmie z dnia 11.04.2016 r. znak: NNZ.9022.1.169.2016. Po otrzymaniu w/w uzgodnień przystąpiono do opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Cekcyn na lata 2016 2020. Zakres prognozy wynika z art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.). Prognoza obejmuje ustalenia zawarte w w/w ustawie oraz w w/w piśmie Regionalnego Dyrektora ochrony Środowiska w Bydgoszczy, szczegółowo przedstawiające następujące zagadnienia w ramach zakresu określonego w tym przepisie: - stan środowiska na obszarach objętych znaczącym oddziaływaniem wskazanie obszarów problemowych gminy, takich jak tereny gdzie niedotrzymane są standardy jakości środowiska; 3 z 6
- istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2015 r. poz. 1651 z późn. zm.); - analizę i ocenę wytyczonych priorytetów i celów ekologicznych gminy w dziedzinie rozwoju: energetyki, transportu, infrastruktury ściekowej i jej urządzeń indywidualnych, gospodarki odpadami, także przez pryzmat potencjalnych oddziaływań przedsięwzięć mogących potencjalnie oddziaływać na środowisko, szczególnie obiektów energetyki: wiatrowej i biogazowni; kopalni kruszyw naturalnych; instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów; - obszary najcenniejsze przyrodniczo, które nie powinny podlegać zainwestowaniu z uwagi na możliwość znaczącego negatywnego wpływu na przyrodę; - wpływ założeń projektu na zdrowie i warunki życia ludzi, w kontekście istniejących oraz planowanych do realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie lub wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych; - omówienie założeń projektu w odniesieniu do celów środowiskowych dla jednolitych części wód powierzchniowych (JCWP) oraz jednolitych części wód podziemnych (JCWPd); - analizę zmian klimatycznych oraz negatywnych skutków z nich wynikających dla terenu opracowania, w tym omówienie założeń dokumentu w kontekście adaptacji i mitygacji do zmian klimatu; rozważenie, czy realizacja programu może mieć znaczący wpływ na te zmiany, a także różnorodność biologiczną czy skutki wynikające ze zmian klimatu mogą mieć znaczący wpływ na postanowienia przedmiotowego dokumentu; wskazanie możliwych rozwiązań alternatywnych, których realizacja wpłynęłaby na łagodzenie zmian klimatu. Program opracowany został w celu poprawy istniejącego stanu środowiska. Podstawowym celem prognozy było wskazanie potencjalnych skutków realizacji ustaleń Programu na środowisko. Oceną objęto przede wszystkim takie elementy środowiska jak: obszar Natura 2000, różnorodność biologiczna, ludzie, zwierzęta, rośliny, woda, powietrze, powierzchnia ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki i dobra materialne. Zidentyfikowano oddziaływania na środowisko poszczególnych zadań w odniesieniu do w/w aspektów. Przedstawiono je w formie matrycy pozwalającej na łatwą identyfikację aspektów środowiskowych. Sumaryczna analiza oddziaływań wykazała, że realizacja działań wynikających z Programu będzie miała zdecydowanie pro środowiskowe oddziaływanie. Wg ustaleń prognozy, realizacja zamierzonych działań przyczyni się do poprawy jakości środowiska, zachowania różnorodności biologicznej oraz dziedzictwa przyrodniczokulturowego, a także wpłynie pozytywnie na ograniczenie zużywania zasobów środowiskowych. Wnioski wynikające z pracy nad prognozą były na bieżąco wykorzystywane w procesie opracowywania projektu Programu. 5. Opinie właściwych organów. Projekt Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Cekcyn na lata 2016 2020 wraz z Prognozą oddziaływania programu na środowisko zgodnie z art. 54 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.), został przekazany do Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy i Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy celem zaopiniowania. Projekt Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Cekcyn na lata 2016 2020 wraz z Prognozą oddziaływania programu na środowisko zgodnie z art. 17 ust. 2 pkt 3 ustawy 4 z 6
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska Dz. U. z 2016 r. poz. 627 z późn. zm.) został przekazany do Zarządu Powiatu Tucholskiego celem zaopiniowania. Przedłożone dokumenty zostały zaopiniowane przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy pismem z dnia 11.08.2016 r., znak: WOO.410.344.2016.SŻ oraz Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Bydgoszczy pismem z dnia 13.07.2016 r. znak: NNZ.9022.1.334.2016 oraz Zarząd Powiatu Tucholskiego uchwałą nr 72/192/2016 z dnia 29 czerwca 2016 r. Zgodnie z w/w pismem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy uwzględniono opinie w/w organu dotyczące: - uzupełniono projekt Programu o aktualne akty prawne dot. obszarów chronionych (Tucholski Park Krajobrazowy, Wdecki Park Krajobrazowy, zespół przyrodniczo - krajobrazowy Dolina Rzeki Ryszki, pomniki przyrody, użytki ekologiczne); - zwrócono uwagę, na obowiązek poprzedzenia działań polegających na zwiększeniu lesistości oraz realizacji zbiorników retencyjnych, rozpoznaniem przyrodniczym terenu, w celu wykluczenia ich lokalizacji na obszarach wyróżniających się różnorodnością biologiczną np. murawy kserotermiczne, lub stanowiących siedliska gatunków chronionych, rzadkich i zagrożonych wyginięciem, tj. gniewosz plamisty; - bieżącej aktualizacji form ochrony przyrody. 6. Zgłoszone uwagi i wnioski. W ramach oceny oddziaływania na środowisko projektu Programu, zgodnie z art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.), zapewniono możliwość udziału społeczeństwa. Informację o opracowaniu projektu Programu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko podano do publicznej wiadomości w dniu 30 czerwca 2016 r. Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, stosowne obwieszczenie udostępnione zostało na tablicy ogłoszeń w siedzibie Urzędu Gminy Cekcyn, ul. Szkolna 2, na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy Cekcyn (www.bip.cekcyn.pl) oraz na łamach Tygodnika Tucholskiego (wydanie z dnia 30 czerwca 2016 r.). Projekt programu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko został wyłożony do wglądu w siedzibie Urzędu Gminy Cekcyn, ul. Szkolna 2, pokój nr 19 oraz umieszczony na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy Cekcyn w zakładce: Informacja o środowisku (www.bip.cekcyn.pl). Termin składania uwag i wniosków minął z dniem 21 lipca 2016 r. We wskazanym terminie nie wpłynęły żadne uwagi ani wnioski. Do w/w dokumentów należało wnieść poprawki zgodnie z opinią Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy. Wszystkie uwagi zostały uwzględnione. 7. Wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko. Realizacja przedsięwzięć zaproponowanych w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Cekcyn na lata 2016 2020 nie przyczyni się do możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko. Planowane zadania z uwagi na ich rodzaj, skalę i charakter oraz usytuowanie nie wymagają przeprowadzenia postępowania, o którym jest mowa w Dziale VI ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r. poz. 353 z późn. zm.). 5 z 6
8. Propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu. Wdrażanie Programu ochrony środowiska powinno podlegać regularnej ocenie w zakresie: efektywności wykonania zadań; aktualności zidentyfikowanych problemów ekologicznych oraz adekwatności podjętych działań; stopnia realizacji Programu w odniesieniu do stopnia realizacji założonych działań i przyjętych celów; rozbieżności pomiędzy założonymi celami i działaniami, a ich wykonaniem; przyczyn ewentualnych rozbieżności pomiędzy założonymi celami i działaniami, a ich wykonaniem; niezbędnych modyfikacji Programu. Ocena realizacji założeń Programu ochrony środowiska może polegać również na analizie i ocenie stanu poszczególnych komponentów środowiska w oparciu o wyniki pomiarów uzyskanych w ramach państwowego monitoringu środowiska, które będą odnosić się do obszaru opracowania. Dla prawidłowego przebiegu monitoringu realizacji celów i zadań Programu ochrony środowiska dla gminy Cekcyn niezbędna jest okresowa wymiana informacji ze Starostwem Powiatowymi pozostałymi jednostkami organizacyjnymi, w zakresie stopnia zaawansowania realizacji poszczególnych zadań. Monitoring obejmuje dwa podstawowe rodzaje kontrolowania zmian, które najogólniej można określić jako: monitoring ilościowy, monitoring jakościowy. Z wykonania Programu, zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2016 r. poz. 672 z późn. zm.), co 2 lata sporządzone zostaną raporty. Raporty przedstawia się radzie gminy, a następnie przekazuje do organu wykonawczego powiatu. 6 z 6