KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 214/215 - ETAP WOJEWÓDZKI 14 lutego 215 MODEL ODPOWIEDZI ZE SCHEMATEM PUNKTOWANIA Nr zadania Przykładowe odpowiedzi Punktacja Zasady przydzielania TEKST ŹRÓDŁOWY NR 1 kolory pastelowe, barwy jasne, nasycone bielą; róże, błękity, biele, 1. 1żółcie.. Funkcja: wywołanie pozytywnych odczuć, podkreślenie, że muzyka fascynuje dziewczęta. 2. - spojrzenia dziewcząt są skierowane na nuty, gdyż muzyka wyzwala w nich podobną ciekawość - mają pogodny wyraz twarzy, są zarumienione, co wyraża wspólną fascynację muzyką - są blisko siebie, jedna siedzi przy pianinie, druga stoi w swobodnej pozie, opiera ręce o brzeg pianina i o oparcie fotela - pastelowe barwy obrazu emanują ciepłem, podkreślają pozytywne przeżycia dziewcząt - światło, które pada z lewej strony i na wprost postaci, rozświetlając najbardziej rękaw sukni siedzącej osoby, podkreśla, że dziewczynki łączy uczucie bliskości duchowej za określenie kolorów. za trafne określenie funkcji kolorów. - za każde trafne wymienienie elementu wraz ze wskazaniem, że element ten przemawia za tezą: bohaterki obrazu są przyjaciółkami. 3. Stanowisko 1. i argument, np.: Tak, zachęca, gdyż obraz promieniuje radością dziewcząt, które łączy fascynacja muzyką. Wspólne zainteresowania to dobry sposób na zawiązywanie przyjaźni. Stanowisko 1. i argument, np.: Nie zachęca, gdyż obraz jest tylko dziełem sztuki do podziwiania. Przyjaźnie zawiązuje się, gdy osoby wzajemnie odczuwają do siebie sympatię i dobrze się znają. za trafny argument potwierdzający, że obraz zachęca do zawiązywania przyjaźni. za trafny argument potwierdzający, że obraz nie może zachęcać do zawiązywania przyjaźni. TEKST ŹRÓDŁOWY NR 2 4. Termin: aforyzm, maksyma, sentencja, złota myśl, skrzydlate słowa cytat Znaczenie, np.: - wyraża ogólną prawdę moralną, filozoficzną czy psychologiczną, - zawiera przesłanie - zawiera mądrość życiową Cechy językowo-stylistyczne, np.: - zwięzłe sformułowanie, - zwykle sformułowanie jednozdaniowe - sformułowanie błyskotliwe - sformułowanie wyraziste i dobitne - wskazanie konkretnych środków językowo-stylistycznych - wskazanie mowy niezależnej -4 - za podanie właściwego terminu (aforyzm, maksyma, sentencja złota myśl). za objaśnienie podanego terminu. za wskazanie jednej cechy językowo stylistycznej sposobu sformułowania myśli nazwanych właściwym terminem 1
5. 6. Ignacy Krasicki Lis i osioł, bajka Adam Mickiewicz Przyjaciele, bajka -1 Przyjaźń sprzyja dojrzewaniu do odpowiedzialności za drugą osobę. Przyjaźń nie jest przykrym i nieszczerym związkiem osób. 2 punkty za wskazanie dwóch cech językowo - stylistycznych sposobu sformułowania myśli nazwanych właściwym terminem. za wskazanie tytułu i gatunku. za każdą trafną myśl. 7. Kontrast. Swoją myśl oparł na kontraście, zestawiając dwa sprzeczne sądy, aby uwypuklić, że o trwanie przyjaźni muszą dbać obie osoby. Antyteza. Swoją myśl oparł na antytezie, czyli zestawił dwa sprzeczne sądy: 1) wiele lat szukamy przyjaciela, 2) w ciągu chwili go tracimy. Z myśli Leca wynika pouczenie, że przyjaźń należy pielęgnować. Paradoks. Myśl jest zbudowana na zasadzie paradoksu, gdyż myśl jest sprzeczna wewnętrznie (wiele lat chwila, to ostry kontrast), ale wyraża prawdę, że przyjaźń nie jest dana na zawsze. za właściwe nazwanie zabiegu stylistycznego (kontrast, antyteza paradoks). za objaśnienie trafnie wskazanego zabiegu stylistycznego. 8. krótko i wyraziście -1 9. Podstawa słowotwórcza Formant lapidarni- -e -1 poprawne objaśnienie znaczenia wskazanego pojęcia. za poprawne wskazanie podstawy słowotwórczej i formantu. TEKST ŹRÓDŁOWY NR 3 1. rozmowy na tematy nawet błahe telefoniczne wieczorne pozdrowienia rozmowy na temat wspólnych zainteresowań rozmowy o kształtowaniu charakterów poprzez wzajemne oddziaływanie -1 za dwa trafne przykłady. 11. 1P, 2P, 3F, 4P, 5F, 6P, 7P, 8F -3 12. Fragment 1., np.: Zdania wykrzyknikowe wyrażają silne emocje oddanych przyjaciół Rudego. Podkreślają wolę odbicia Rudego, przekonanie, że tak trzeba postąpić oraz są wyrazem nadziei na powodzenie akcji. Fragment 2., np.: Zdania wykrzyknikowe wyrażają radość z odbicia z rąk gestapowców przyjaciela, satysfakcję, że akcja okazała się sukcesem. za 6 poprawnych 2 punkty za 7 poprawnych 3 punkty za 8 poprawnych za trafne określenie funkcji zadań wykrzyknikowych występujących w jednym fragmencie. 2 punkty za trafne określenie funkcji zdań wykrzyknikowych 2
w obydwu fragmentach. 13. 14. 15. Funkcje czasu teraźniejszego w narracji zamiast czasu przeszłego, np.: Czas teraźniejszy w narracji: przenosi wydarzenia z przeszłości do teraźniejszości ożywia opisywaną akcję, czyni ją bardziej dynamiczną czytelnik przeżywa złudzenie, że jest świadkiem zdarzeń czytelnik silniej przeżywa przedstawiane wydarzenia Epitafium, np.: Powieść została napisana ku czci poległych harcerzy walczących z okupantem. Wysławia ich heroiczne męstwo i braterstwo. Testament, np.: Powieść zawiera przesłanie, by młodzież polska była wierna ojczyźnie w warunkach zagrożenia i by wolność ceniła w warunkach pokoju. Bohaterowie powieści realizowali testament romantycznego poety Juliusza Słowackiego i tę samą wolę walki o wolność ojczyzny przekazują potomnym. Dwa pierwsze wydania Kamieni na szaniec Aleksandra Kamińskiego wyzwalały wolę walki z okupantem hitlerowskim i umacniały wiarę w zwycięstwo. -1 za właściwie określoną funkcję czasu teraźniejszego. 2 punkty za dwie właściwie określone funkcje czasu teraźniejszego. za poprawne uzasadnienie, że Kamienie na szaniec są epitafium. za poprawne uzasadnienie, że Kamienie na szaniec są testamentem. za uwzględnienie w odpowiedzi kontekstu historycznego i spełnienie kryterium poprawności gramatycznej. TEKST ŹRÓDŁOWY NR 4 16. D -1 17. A -1 18. Mów do przyjaciela poprawną polszczyzną, unikaj skrótów myślowych i sformułowań niegrzecznych. Słuchaj przyjaciela uważnie, ponieważ także oczekujesz od niego uważnego wysłuchania. Traktuj przyjaciela podmiotowo, umożliwiając mu wypowiedzenie swoich racji. Rozmawiaj z przyjacielem szczerze i życzliwie oraz unikaj podniesionego głosu. za poprawną odpowiedź. za poprawną odpowiedź. za sformułowanie jednej rady mającej postać zdania złożonego. 2 punkty za sformułowanie dwóch trafnych rad mających postać zdań złożonych. PRACA PISEMNA (-13) Nr zadania Zasady przydzielania Punktacja Komentarz 19. - zawiera pogłębioną argumentację na podstawie dwóch wyjątkowo trafnie dobranych utworów literackich, dowolnego pozaliterackiego tekstu kultury, jak również własne refleksje na 6 punkty Cechy uwzględnione na skali: 1. Zgodność z tematem odniesienie do problemu sformułowanego w temacie. 3
temat znaczenia przyjaźni w życiu autora rozprawki - praca świadczy o wysokiej kulturze humanistycznej autora - zawiera pogłębioną argumentację na podstawie dwóch wyjątkowo trafnie dobranych utworów literackich, dowolnego pozaliterackiego tekstu kultury, jak również własne refleksje na temat znaczenia przyjaźni w życiu autora rozprawki praca odnosi się do problemu sformułowanego w temacie utworów literackich, dowolnego pozaliterackiego tekstu kultury, jak również własne refleksje na temat znaczenia przyjaźni w życiu autora rozprawki utworów literackich, dowolnego pozaliterackiego tekstu kultury, jak również własne refleksje na temat znaczenia przyjaźni w życiu autora rozprawki (dopuszczalne opuszczenie jednego elementu) utworów, jak również własne refleksje na temat znaczenia przyjaźni w życiu autora rozprawki (dopuszczalne użycie form 1. os. liczby mnogiej) - w przeważającej części zachowuje logikę wywodu - praca jest luźno związana z problemem sformułowanym w temacie - zawiera argumentację na podstawie dwóch utworów literackich, ale nie ma subiektywnego odniesienia - praca nie odnosi się do problemu sformułowanego w temacie 5 4 punkty 3 punkty 2 punkty 2. Stanowisko autora wobec problemu. 3. Argumentacja na podstawie dwóch trafnie utworów, jak również refleksje nad wpływem literackich obrazów pozytywnych cech człowieka. 4. Logika wywodu (błąd rzeczowy zakłócający logikę wywodu powoduje obniżenie oceny o jeden poziom). 2. Segmentacja tekstu zachowany logiczny tok rozważań, segmentacja konsekwentna i celowa brak uporządkowania logicznego, segmentacja przypadkowa brak segmentacji 3. Styl 4
styl konsekwentny i funkcjonalny (dostosowany do formy wypowiedzi) styl niekonsekwentny niedostosowany do formy wypowiedzi 4. Język poprawność składniowa, leksykalna, frazeologiczna, fleksyjna i stylistyczna poprawność składniowa, leksykalna, frazeologiczna, fleksyjna i stylistyczna; dopuszczalne nieliczne usterki dopuszczalne nieliczne i nierażące błędy składniowe, leksykalne, frazeologiczne, fleksyjne stylistyczne liczne nierażące błędy składniowe leksykalne, frazeologiczne, fleksyjne, stylistyczne liczne rażące błędy składniowe, leksykalne, frazeologiczne, fleksyjne stylistyczne 4 punkty 3 punkty 2 punkty 6. Poprawność ortograficzna i interpunkcyjna W poleceniu 19. nie przyznaje się, jeśli praca nie odnosi się do problemu sformułowanego w temacie. SUMA 45 5