Formy pracy i sprawdzania wiedzy oraz umiejętności.

Transkrypt

1 SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW Z JĘZYKA POLSKIEGO Wewnątrzszkolny system oceniania język polski Ocenę śródroczną i roczną ustala nauczyciel. Formy pracy i sprawdzania wiedzy oraz umiejętności. 1. Zadanie klasowe w formie wypracowania typu maturalnego.. Sprawdzian wiedzy i umiejętności z określonego przez nauczyciela zakresu materiału.. Odpowiedź ustna na lekcji z trzech ostatnich tematów.. Sprawdzian z rozumienia czytanego tekstu. 5. Kartkówka: z określonego przez nauczyciela zakresu materiału, kartkówka z trzech ostatnich tematów niezapowiedziana, kartkówka z treści omawianych lektur. Wypowiedź ustna zgodna z formułą ustnego egzaminu maturalnego z języka polskiego. 7. Praca na lekcji. 8. Praca w grupach 9. Przygotowanie do lekcji 1. Zadanie domowe 11. Inne UWAGA Ustalając ocenę śródroczną, nauczyciel uwzględnia wszystkie oceny bieżące uzyskane w ciągu semestru, a przy ustalaniu oceny rocznej wszystkie oceny bieżące uzyskane w ciągu roku szkolnego. Szczególne znaczenie przy ustalaniu oceny śródrocznej i rocznej mają oceny bieżące z form:1,,,5,. Ustalając ocenę śródroczną i roczną, nauczyciel bierze pod uwagę stopień opanowania Podstawy Programowej z Języka Polskiego.

2 Kryteria ocen odpowiedzi ustnej z języka polskiego w klasach I,II,III z trzech ostatnich tematów ( trwającej ok. 5 min.) CELUJĄCY Uczeń: w pełni opanował materiał, umie odwołać się do odpowiednich kontekstów (kontekstu) kulturowych lub umie samodzielnie zastosować opanowaną wiedzę do poprawnego omówienia nowego tekstu kultury poprawnie formułuje wypowiedź, zarówno pod względem kompozycyjnym (kompozycja spójna, logiczna), jak i językowym ( poprawna, oficjalna polszczyzna, opanowana terminologia fachowa, pełne zdania powiązane logicznie ) samodzielnie formułuje wnioski BARDZO DOBRY Uczeń: PLUS DOBRY Uczeń: w pełni opanował materiał lub umie samodzielnie zastosować opanowaną wiedzę do poprawnego omówienia nowego tekstu kultury poprawnie formułuje wypowiedź, zarówno pod względem kompozycyjnym (kompozycja spójna, logiczna), jak i językowym ( poprawna, oficjalna polszczyzna, opanowana terminologia fachowa, pełne zdania powiązane logicznie ) samodzielnie formułuje wnioski DOBRY Uczeń: w swojej wypowiedzi realizuje kryteria na ocenę dobrą i niektóre z kryteriów na ocenę bardzo dobrą opanował wiadomości ( zna treść lektury, najważniejsze zagadnienia i problemy związane z omawianymi treściami, potrafi dokładnie odtworzyć omawiany na lekcji problem, rozumie zagadnienie ) dokonuje z pomocą nauczyciela analizy i syntezy materiału literackiego, potrafi sformułować wnioski poprawnie formułuje odpowiedź ( dopuszczalne niewielkie językowe lub kompozycyjne) PLUS DOSTATECZNY Uczeń:

3 w swojej wypowiedzi realizuje kryteria na ocenę dostateczną i niektóre z kryteriów na ocenę dobrą DOSTATECZNY Uczeń: opanował podstawowe wiadomości z bieżącego materiału (zna treść lektury, pojęcia kluczowe związane z omawianymi treściami) umie (z pomocą nauczyciela) podsumować odpowiedź wypowiedź ma usterki kompozycyjne i językowe w czasie wypowiedzi istnieje potrzeba ingerencji nauczyciela ( pytania pomocnicze, korygowanie błędów ) DOPUSZCZAJĄCY Uczeń: NIEDOSTATECZNY Uczeń: zna treść omawianej lektury, niektóre fakty, pojęcia, problemy wypowiedź wymaga stałej kontroli nauczyciela, pytań pomocniczych, naprowadzania ucznia na właściwy temat i tok wypowiedzi w wypowiedzi występują językowe w znaczącej ilości uczeń nie spełnia wymagań na ocenę dopuszczającą, nie zna treści utworu, co przekreśla sformułowanie ( nawet pod kierunkiem nauczyciela) poprawnej odpowiedzi. Praca pisemna na poziomie podstawowym to rozprawka lub interpretacja tekstu poetyckiego. W obu przypadkach uczeń formułuje samodzielną wypowiedź pisemną na zadany temat w oparciu o załączone fragmenty tekstu literackiego. W przypadku rozprawki jest to fragment tekstu epickiego lub dramatycznego. Szczegółowe kryteria oceny wypowiedzi pisemnej na poziomie podstawowym

4 Kryteria oceny rozprawki A Sformułowanie stanowiska wobec problemu podanego w poleceniu B stanowiska C rzeczowa D Zamysł kompozycyjny E Spójność lokalna F tekstu G językowa H zapisu Stanowisko jest adekwatne do problemu podanego w poleceniu Stanowisko jest adekwatne do problemu podanego w poleceniu Stanowisko jest nieadekwatne lub brak stanowiska trafne, szerokie i pogłębione trafne i szerokie trafne, ale wąskie częściowe Brak uzasadnienia stanowiska Brak błędów rzeczowych Nie więcej niż jeden błąd rzeczowy Błędy rzeczowe Kompozycja funkcjonalna Zaburzenia funkcjonalności kompozycji Brak zamysłu kompozycyjnego 1 Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności Znaczne zaburzenia spójności Wypowiedź niespójna stosowny stosowny niestosowny Brak błędów Liczne rażące Liczne rażące Zapis w pełni poprawny Liczne rażące Liczne rażące

5 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie 11 UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska punkty, a w kategorii B punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż 5 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę zdający otrzymuje punktów. Objaśnienia dotyczące kryteriów oceny rozprawki A. Sformułowanie stanowiska (np. w postaci tezy lub hipotezy). Zdający powinien zrozumieć problem postawiony w poleceniu i sformułować stanowisko będące rozwiązaniem problemu. Stanowisko jest oceniane ze względu na to, czy jest udaną próbą rozwiązania problemu. Adekwatność to odpowiedniość (zgodność, współmierność) stanowiska i problemu (zdający może się zgodzić, nie zgodzić, zachować postawę ambiwalentną wobec istoty problemu). Sformułowanie stanowiska będącego udaną próbą rozwiązania problemu jest skutkiem niepełnego zrozumienia problemu lub niepełnego zrozumienia tekstu. Wypowiedź argumentacyjna, w której brak stanowiska, może zawierać jedynie streszczenie tekstu, biografię autora itp. lub rozwijać myśli niezwiązane z poleceniem. Sformułowanie stanowiska nie musi stanowić wyodrębnionej części rozprawki. B. stanowiska jest oceniane ze względu na to, czy jest trafne, czy jest szerokie i czy jest pogłębione. nie musi być graficznie wyodrębnioną częścią rozprawki. pogłębione to uzasadnienie, w którym zdający wnikliwie odniósł się w rozwinięciu do wszystkich elementów polecenia. trafne zawiera logicznie poprawne argumenty (czyli stwierdzenia poparte przykładami) za przyjętym rozwiązaniem problemu. Szerokość uzasadnienia ocenia się na podstawie tego, czy zdający w swojej wypowiedzi odniósł się do wszystkich elementów wskazanych w poleceniu. jest szerokie, jeśli zdający trafnie odniósł się do wszystkich elementów wskazanych w poleceniu. jest wąskie, jeśli zdający trafnie odniósł się tylko do niektórych elementów wskazanych w poleceniu (np. nie odniósł się do podanego w zadaniu tekstu lub nie przywołał innego tekstu kultury). jest częściowe, jeżeli (a) niektórych argumentów nie można uznać za logicznie poprawne wobec przyjętego stanowiska lub (b) niektóre argumenty są niepoparte przykładami, lub (c) niektóre argumenty są wzajemnie sprzeczne. Wypowiedź argumentacyjna, w której brak uzasadnienia, nie zawiera logicznie poprawnych argumentów za przyjętym rozwiązaniem problemu lub rozwija myśli niezwiązane ze stanowiskiem. C. rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na uzasadnienie stanowiska wobec problemu uważa się za usterki, a nie rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz () kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione językowo i graficznie części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego przedstawienia stanowiska i uzasadniających je argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie oraz konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście

6 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie 1 od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna. E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń).

7 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie 1 F. tekstu ocenia się ze względu na stosowność. uznaje się za stosowny, jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszczalne są drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. stosowny dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. jest niestosowny, jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora. G. językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za stylistyczne. H. zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę ( rażące i ). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego.

8 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie 1 Kryteria oceny interpretacji utworu poetyckiego A interpretacyjna B tezy interpretacyjnej C rzeczowa D Zamysł kompozycyjny E Spójność lokalna F tekstu G językowa H zapisu 9 niesprzeczna z utworem, spójna i obejmująca sensy niedosłowne 15 trafne i pogłębione Brak błędów rzeczowych Kompozycja funkcjonalna Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności stosowny Brak błędów Zapis w pełni poprawny niesprzeczna z utworem, ale niespójna i/lub obejmująca w większości znaczenia dosłowne sprzeczna z utworem 1 5 trafne, ale niepogłębione trafne Nie więcej niż jeden błąd rzeczowy Zaburzenia funkcjonalności kompozycji 1 Znaczne zaburzenia spójności stosowny Liczne rażące Liczne rażące Brak koncepcji lub koncepcja całkowicie sprzeczna z utworem Brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację Błędy rzeczowe Brak zamysłu kompozycyjnego Wypowiedź niespójna niestosowny Liczne rażące Liczne rażące UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska punkty, a w kategorii B punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż 5 słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę zdający otrzymuje punktów.

9 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie 1 Objaśnienia dotyczące kryteriów oceny interpretacji utworu poetyckiego A. interpretacyjna jest efektem poszukiwania przez zdającego całościowego sensu utworu, tzn. jest pomysłem na jego odczytanie (wyrażonym np. w postaci tezy lub hipotezy interpretacyjnej). Ocenia się ją ze względu na to, czy jest niesprzeczna z utworem i czy jest spójna, a także czy zdający dociera do sensów niedosłownych interpretowanego utworu, czy czyta go jedynie na poziomie dosłownym. jest sprzeczna z utworem, jeśli jedynie we fragmentach (lub fragmencie) znajduje potwierdzenie w tekście. jest całkowicie sprzeczna z utworem, jeśli nawet we fragmentach (lub fragmencie) nie znajduje potwierdzenia w tekście. jest spójna, gdy obejmuje i łączy w całość odszukane przez piszącego sensy utworu. jest niespójna, gdy jest fragmentaryczna, tzn. rekonstruuje pojedyncze sensy cząstkowe (np. z poszczególnych strof tekstu) bez wskazania całościowego sensu utworu, oraz gdy zawiera luźno powiązane, niepowiązane lub wzajemnie wykluczające się odczytania sensu utworu (niesprzeczne z interpretowanym utworem). Brak koncepcji to brak śladów poszukiwania sensu utworu (całościowego i/lub sensów cząstkowych) praca nie jest interpretacją, a np. streszczeniem. interpretacyjna nie musi stanowić wyodrębnionej części pracy, może wynikać z jej całościowej wymowy. B. interpretacji jest oceniane ze względu na to, czy jest trafne i czy jest pogłębione. trafne zawiera wyłącznie powiązane z tekstem argumenty za odczytaniem sensu utworu. Argumenty muszą wynikać ze sfunkcjonalizowanej analizy, to znaczy wywodzić się z formy lub/i treści tekstu. jest trafne, jeśli w pracy oprócz argumentów niepowiązanych z tekstem lub/i niewynikających ze sfunkcjonalizowanej analizy został sformułowany przynajmniej jeden argument powiązany z tekstem i wynikający ze sfunkcjonalizowanej analizy. jest pogłębione, jeśli znajduje potwierdzenie nie tylko w tekście, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym). Uczeń powinien choć rozwinąć przywołany kontekst, aby uzasadnić jego pojawienie się. jest niepogłębione, gdy zdający przywołuje argumenty tylko z tekstu albo tylko z kontekstu. Wszystkie argumenty muszą być sfunkcjonalizowane. C. rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na koncepcję interpretacyjną uważa się za usterki, a nie rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz () kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja jest oceniana ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez ucznia gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione językowo i graficznie części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego przedstawienia koncepcji interpretacyjnej i uzasadniających ją argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie oraz konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna.

10 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie 15 E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń). F. tekstu ocenia się ze względu na stosowność. uznaje się za stosowny, jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszcza się drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. stosowny dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. jest niestosowny, jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora. G. językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za stylistyczne. H. zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę ( rażące i ). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego.

11 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie 1 Kryteria oceny wypowiedzi argumentacyjnej A Określenie problemu B Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu C rzeczowa D Zamysł kompozycyjny E Spójność lokalna F tekstu G językowa H zapisu 9 Określenie problemu zgodne z tekstem i pełne 9 Stanowisko adekwatne do tekstu i pełne Kompozycja funkcjonalna Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności stosowny Brak błędów lub nieliczne Zapis w pełni poprawny Określenie problemu zgodne z tekstem, ale niepełne Określenie problemu zgodne z tekstem Stanowisko adekwatne do tekstu, ale niepełne Stanowisko adekwatne do tekstu Brak błędów rzeczowych Zaburzenia funkcjonalności kompozycji 1 Znaczne zaburzenia spójności stosowny Liczne lub nieliczne rażące Liczne rażące Brak określenia problemu lub problem niezgodny z tekstem Brak stanowiska lub stanowisko nieadekwatne do tekstu Jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych Brak zamysłu kompozycyjnego Wypowiedź niespójna niestosowny Liczne rażące Liczne rażące UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska punkty, a w kategorii B punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę zdający otrzymuje punktów.

12 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym 19 Objaśnienia dotyczące oceny wypowiedzi argumentacyjnej A. Określenie problemu. Zdający powinien zrozumieć, jaki problem podejmuje autor w przedstawionym fragmencie tekstu oraz sformułować ten problem. Określenie problemu jest oceniane ze względu na to, czy jest zgodne z tekstem i czy jest pełne. Określenie problemu uważa się za pełne, jeśli praca zawiera zarówno odtworzenie problemu (np. w postaci pytania), jak i jego interpretację, czyli umieszczenie tego problemu w odpowiednim kontekście. Interpretacja problemu powinna być uzasadniona (np. wagę problemu można uzasadnić jego historycznymi uwarunkowaniami lub współczesnymi implikacjami). Określenie problemu uważa się za niepełne, jeśli praca nie zawiera interpretacji trafnie rozpoznanego problemu. Określenie problemu uważa się za zgodne z tekstem, jeśli zdający nie w pełni rozpoznaje problem główny lub wydobywa z tekstu tylko problem drugorzędny. B. Sformułowanie stanowiska zdającego wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu. Uczeń powinien omówić i ocenić rozwiązanie zaproponowane przez autora w przedstawionym tekście. Sformułowanie stanowiska zdającego wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu jest oceniane ze względu na to, czy jest adekwatne do tekstu i czy jest pełne. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu adekwatne do tekstu zniekształca rozwiązanie proponowane przez autora. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za pełne, gdy zawiera ono odtworzenie rozwiązania przyjętego przez autora tekstu oraz trafne odwołania do innych tekstów kultury uzasadniające stanowisko zdającego. Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za niepełne, kiedy brak trafnego odwołania do innych tekstów kultury uzasadniających stanowisko zdającego. C. rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za usterki, a nie rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz () kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez zdającego gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione językowo i graficznie części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego sformułowania stanowiska i uzasadniających je argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie i konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna. Wagę zaburzenia funkcjonalności ocenia egzaminator na podstawie całości pracy (np. brak zakończenia w pracy, w której uczeń jasno rozwija swoją myśl, uznaje się za niewielkie zaburzenie, natomiast brak rozdzielenia interpretacji problemu od interpretacji rozwiązania lub podważenie w zakończeniu wcześniejszych wywodów za znaczne zaburzenie). E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń).

13 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym 15 F. tekstu ocenia się ze względu na stosowność. uznaje się za stosowny, jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszcza się drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. stosowny dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. jest niestosowny, jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora. G. językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za stylistyczne. H. zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę ( rażące i ). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego.

14 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym 151 Kryteria oceny interpretacji porównawczej A porównywania utworów B tezy interpretacyjnej C rzeczowa D Zamysł kompozycyjny E Spójność lokalna F tekstu G językowa H zapisu niesprzeczna z utworami i spójna niesprzeczna z utworami i spójna sprzeczna z utworami 1 8 trafne, pogłębione trafne, ale niepogłębione trafne Brak błędów rzeczowych Kompozycja funkcjonalna Zaburzenia funkcjonalności kompozycji 1 Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójności Znaczne zaburzenia spójności stosowny stosowny Brak błędów Liczne rażące Zapis w pełni poprawny Liczne rażące sprzeczna z utworami lub brak koncepcji Brak trafnych argumentów uzasadniających interpretację porównawczą Jeden błąd rzeczowy lub więcej błędów rzeczowych Brak zamysłu kompozycyjnego Wypowiedź niespójna niestosowny Liczne rażące Liczne rażące UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska punkty, a w kategorii B punktów, egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż słów, egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się rzeczowego błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę zdający otrzymuje punktów.

15 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym 15 Objaśnienia dotyczące oceny interpretacji porównawczej A. interpretacji porównawczej jest efektem poszukiwania przez zdającego sensów wynikających z zestawienia tekstów i wymaga ustalenia pewnych obszarów porównania, w których szuka się podobieństw i/lub różnic między utworami, a następnie wyciąga z tego wnioski. jest oceniana ze względu na to, czy jest niesprzeczna z utworami i czy jest spójna. jest niesprzeczna z utworami, jeśli znajduje potwierdzenia w obu tekstach, przy czym porównywane obszary są dla tekstów trafne i istotne, a nie drugorzędne. jest sprzeczna z utworami, jeśli jedynie we fragmentach (lub fragmencie) znajduje potwierdzenie w tekstach lub porównywane obszary są dla tekstów drugorzędne. jest całkowicie sprzeczna z utworami, jeśli nawet we fragmentach (lub fragmencie) nie znajduje potwierdzenia w tekstach. jest spójna, gdy wypowiedź w sposób wystarczający dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej obejmuje i łączy w całość sensy obu utworów. jest spójna, gdy wypowiedź obejmuje i łączy sensy obu utworów, ale w sposób niewystarczający dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej. jest niespójna, gdy wypowiedź obejmuje sensy każdego tekstu, ale ich nie łączy (tzn. wypowiedź składa się z dwóch niepowiązanych ze sobą interpretacji). Brak koncepcji to brak wskazania zasady zestawienia utworów. B. interpretacji jest oceniane ze względu na to, czy jest trafne i czy jest pogłębione. trafne zawiera wyłącznie powiązane z tekstami argumenty na rzecz odczytania sensów wynikających z zestawienia utworów. Argumenty muszą wynikać ze sfunkcjonalizowanej analizy, to znaczy wywodzić się z formy lub/i treści tekstów. jest trafne, jeśli w pracy oprócz argumentów niepowiązanych z tekstami lub/i niewynikających ze sfunkcjonalizowanej analizy pojawi się przynajmniej jeden argument powiązany z tekstami i wynikający ze sfunkcjonalizowanej analizy. jest pogłębione, jeśli znajduje potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym). Zdający powinien choć rozwinąć przywołany kontekst, aby uzasadnić jego pojawienie się. jest niepogłębione, gdy wszystkie argumenty są sfunkcjonalizowane, ale zdający przywołał je tylko z tekstów albo tylko z kontekstów. C. rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na koncepcję interpretacyjną uważa się za usterki, a nie rzeczowe. Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz () kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego. D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez ucznia gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione językowo i graficznie części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego przedstawienia koncepcji interpretacyjnej i uzasadniających ją argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie oraz konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń). Kompozycja jest funkcjonalna, jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna. E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń).

16 Załącznik. Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi pisemnej na poziomie rozszerzonym 15 F. tekstu ocenia się ze względu na stosowność. uznaje się za stosowny, jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszcza się drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. stosowny dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. jest niestosowny, jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora. G. językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za stylistyczne. H. zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę ( rażące i ). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego. Uzyskany wynik punktowy/procentowy z pisemnych form sprawdzania wiedzy i umiejętności przeliczany jest na ocenę szkolną: Poniżej % Od % poniżej 5% Od 5% poniżej 5% Od 5% poniżej 7% Od 7% poniżej 85% Od 85% poniżej 9% Od 9% poniżej 98% Od 98% stopień niedostateczny stopień dopuszczający stopień dostateczny stopień plus dostateczny stopień dobry stopień plus dobry stopień bardzo dobry stopień celujący