Prosektywne badanie oceniaj¹ce czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego acjentów rzewlekle hemodializowanych rzy u yciu dializatorów high-flux z b³on¹ Helixon PRACE ORYGINALNE RUTKOWSKI Boles³aw 1 DÊBSKA-ŒLIZIEÑ Alicja 1 MA GORZEWICZ Sylwia 1, DUDZIAK Maria 3 Choroby sercowo-naczyniowe s¹ najczêstsz¹ rzyczyn¹ zgonów u chorych z rzewlek³¹ niewydolnoœci¹ nerek. W tej gruie chorych wystêuj¹ tyowe, takie jak: nadciœnienie têtnicze, hiercholesterolemia, alenie tytoniu, nadwaga oraz dodatkowe - swoiœcie zwi¹zane z rocesem dializoteraii - czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego. Dodatkowymi czynnikami, które w szczególny sosób rzysieszaj¹ roces mia d ycowy s¹: wtórna nadczynnoœæ rzytarczyc (zaburzenia gosodarki waniowo-fosforanowej) oraz rzewlek³y stan zaalny. Zastosowanie nowoczesnych dializatorów z b³on¹ tyu Helixon (Fresenius Medical Care) mo e orawiæ klire substancji o ma³ej i du ej masie cz¹steczkowej oraz zwiêkszyæ efektywnoœæ zabiegu dializy. Zastosowanie dializy high-flux z u yciem b³on tyu Helixon ma w³ywaæ na zmniejszenie œmiertelnoœci w leczonej gruie chorych. Cel badania: celem badania by³o orównane ryzyka sercowo-naczyniowego u chorych rzewlekle dializowanych rzy omocy dializy highflux z zastosowaniem b³ony tyu Helixon w orównaniu do dializy low-flux. Materia³ i Metody: W badaniu tyu cross-over trwaj¹cym 1 miesiêcy wziê³o udzia³ 90 chorych z 6 oœrodków hemodializacyjnych w Polsce. Chorzy byli randomizowani do dwóch gru. Grua I rzez ierwsze 6 miesiêcy dializowana by³a za omoc¹ dializatorów tyu Helixon, a nastênie rzez 6 miesiêcy za omoc¹ dializatorów olisulfonowych low-flux. Grua II rzez ierwsze 6 miesi¹ce leczona by³a za omoc¹ standardowych dializatorów olisulfonowych low -flux, a nastênie rzez 6 miesiêcy za omoc¹ dializatorów tyu Helixon. Podstawowe wskaÿniki kliniczne i dane dotycz¹ce zabiegu hemodializy by³y notowane zgodnie z rutynowymi rocedurami obowi¹zuj¹cymi w oœrodku dializ. Co 3 miesi¹ce oceniano arametry biochemiczne: morfologiê krwi, rofil liidowy, gosodarkê elazow¹, gosodarkê waniowo-fosforanow¹, stê enie albuminy, CRP, trooninê T, lioroteinê (a) i ß mikroglobulinê. Przed badaniem, a nastênie co 6 miesiêcy wykonywano u chorych badanie echokardiograficzne (ECHO) oraz badanie USG têtnic biodrowych z wykorzystaniem techniki Dolera. Wyniki: rzetoczeñ rearatów krwioochodnych, incydentów hioteji, incydentów wieñcowych, TIA, jak równie iloœæ hositalizacji by³y zbli one w okresie stosowania dializy standardowej (low-flux) jak i high-flux (Helixon). W gruie I o 3- miesiêcznym okresie stosowania dializatorów tyu Helixon stwierdzono sadek stê enia w surowicy bmikroglubuliny, lioroteiny (a) oraz tendencjê do obni enia siê stê enia CRP. Podobnie, w gruie II zaobserwowano sadek stê enia bmikroglobuliny o zastosowaniu dializy high-flux. Analiza wyników wszystkich acjentów (n=90) którzy rzez okres 6 miesiêcy byli leczeni za omoc¹ dializatorów tyu Helixon wykaza³a statystycznie istotne zmniejszenie siê stê enia bmikroglobuliny, lioroteiny (a), triglicerydów, CRP, ferrytyny, TSAT i PTH. Stwierdzono równie wzrost stê enia albuminy o 6 miesi¹cach leczenia za omoc¹ dializy high-fux. Ocena wyników badania echokardiograficznego: w obu badanych gruach obserwowano cechy rzerostu lewej komory serca. W gruie I i II o 6 miesi¹cach stosowania dializatorów tyu Helixon zmniejszy³ siê czas relaksacji izowolumetrycznej (IVRT) oraz wzros³y: ojemnoœæ wyrzutowa oraz indeks ojemnoœci wyrzutowej serca (CO oraz CI). W badaniu USG z ocen¹ rzy omocy techniki Dolera w obu badanych gruach nie stwierdzono istotnych ró nic dotycz¹cych zmian mia d ycowych. Wnioski: Zastosowana dializa high-flux wraz z dializatorami tyu Helixon w orównaniu do dializy low-flux wi¹ e siê ze zmniejszeniem rzewlek³ego stanu zaalnego oraz zmniejszeniem stê eñ b mikroglobuliny oraz lioroteiny (a) i w koekwencji mo e orawiæ rokowanie acjentów rzewlekle dializowanych. (NEFROL. DIAL. POL. 011, 15, 7-79) The evaluation of cardiovascular risk in atients treated by high-flux hemodialysis with Helixone membrane ŒWIETLIK Dariusz 4 NOWACZYK Ryszard 5 w imieniu Komitetu Steruj¹cego i Zeso³u Badaczy 1 Katedra i Klinka Nefrologii, Tralantologii i Chorób Wewnêtrznych, Gdañski Uniwersytet Medyczny Kierownik: Prof. Boles³aw Rutkowski Katedra ywienia Klinicznego, Gdañski Uniwersytet Medyczny 3 Zak³ad Diagnostyki Chorób Serca, II Katedra Kardiologii, Gdañski Uniwersytet Medyczny 4 Wydzia³owe Studium Informatyki Medycznej i Biostatystyki, Gdañski Uniwersytet Medyczny 5 Nefmed SA, Poznañ Komitet Steruj¹cy: Prof. Boles³aw Rutkowski (GUMed) - rzewodnicz¹cy Prof. Alicja Dêbska -Œlizieñ (GUMed) - sekretarz Prof. Andrzej Ksi¹ ek (UM Lublin) Prof. W³adys³aw Su³owicz (Uniwersytet Jagielloñski CM, Kraków) Zesó³ Badaczy: W³adys³aw Grzeszczak (Zabrze) Andrzej Ksi¹ ek (Lublin) Micha³ Myœliwiec (Bia³ystok) Maria Stanek-Piotrowska (Wroc³aw) Boles³aw Rutkowski (Gdañsk) W³adys³aw Su³owicz (Kraków) S³owa kluczowe: dializa high-flux b³ony dializacyjne tyu Helixon ryzyko sercowo naczyniowe Key words: high-flux dialysis Helixone membranes cardiovascular risk Adres do koresondencji: Prof. Boles³aw Rutkowski Katedra i Klinika Nefrologii, Tralantologii i Chorób Wewnêtrznych 80-11 Gdañsk, ul Dêbinki 7 tel.: 58 349505, fax 349 3551 e-mail: bolo@gumed.edu.l 7 B. Rutkowski i ws.
Cardiovascular disease is the most often cause of death in atients with chronic renal failure. In this grou of atients there are classical risk factors as: hyerteion, hyerliidemia, smoking, overweight, and non-classical factors, related to chronic renal failure. Hyerarathyroidism (calcium- hoshorus disturbances) and chronic inflammation accelerated atherosclerosis in hemodialysis atients. Dialysis with a novel high-flux olysulfone dialyzer membrane (Helixone; Fresenius Medical Care) modified in the fiber-sinning rocess to enhance middle-molecule clearance through changing the distribution of ore size and increased filtration. High-flux dialysis with Helixone membrane may imrove clinical outcome in chronic dialysis atients. The main advantage of high-flux dialysis is the greatest solute fluxes both for low (urea, creatinin, hoshorus) and higher (bmicroglobulin, cytoki, advanced glycation end roducts) molecular weight uraemic toxi. The aim of the study was the comarison of cardiovascular risk in dialysis atients after 6 months treatment of high-flux dialysis with Helixone membranes in comarison to low-flux dialysis. Material and methods The cross-over study was erformed in 90 HD atients. The eriod of observation was 1 months. Patients were randomized to two grous. Grou I during first 6 months were treated by high-flux dialysis (with Helixone membrane) and next 6 months by low-flux dialysis. Grou II started from low-flux dialysis and after 6 months was changed to high-flux dialysis (with Helixone membrane). The clinical data, information about dialysis, adequacy of dialysis and routine biochemical measurements (C-reactive rotein (CRP), albumin, iron status, calcium, hoshorus and hematology) and concentration of homocysteine, troonin T, liorotein (a), b microglobulin were evaluated before study and every 3 months. Before study and every 6 months ECHO and Doler ultrasonograhy of iliac arteries examinatio were erformed. Results. In grous I and II number of blood trafusion, incidents of hositalization, intradialytic hyoteion incidents, acute coronary events, TIA (Temorary Ischemic Attacks) were not changed during observation. In grou I after 3 months eriod of high-flux dialysis decrease of bmicroglobulin and liorotein (a) concentration and tendency to decrease of CRP was observed. Similarly, in grou after changed on high-flux dialysis decrease of bmicroglobulin concentration was noticed. In all study oulation (n=90) after 6 months eriods of high-flux dialysis statistically significant decrease of bmicroglobulin, liorotein (a), TG, CRP, ferritin, TSAT and PTH was observed. Also, increase of serum albumin level was noticed during the first 6 months of high-flux dialysis treatment. Echocardiograhic arameters. In both studied grous hyertrohy of left ventricle was observed. After 6 months of high-flux dialysis in grou I and II the increase of CI and CO and decrease of IVRT was noticed. Doler ultrasonograhy. No differences in Doler ultrasonograhy of iliac arteries measurements was observed in both studied grous. Conclusio. High-flux dialysis with Helixone membrane in comarison to standard hemodialysis may decrease of chronic inflammation in dialysis atients and in coequence imrove their rognosis (NEPHROL. DIAL. POL. 011, 15, 7-79) Wstê W gruie chorych rzewlekle dializowanych, mimo ostêu technik dializacyjnych i coraz leszej oieki medycznej nadal roblemem jest wysoka œmiertelnoœæ - rocznie na oziomie 15% w Euroie i 0 % w USA (4,13,14). G³ówn¹ rzyczyn¹ œmierci tych chorych s¹ choroby sercowo-naczyniowe (ChSN). Istotnymi czynnikami ryzyka ChSN, które w szczególny sosób rzysieszaj¹ roces mia d ycowy s¹ zaburzenia gosodarki waniowo-fosforanowej, oraz rzewlek³y stan zaalny (7,8,11). Przewlek³y roces zaalny jest tzw. nietradycyjnym czynnikiem ryzyka wystêuj¹cym owszechnie u acjentów z rzewlek³¹ niewydolnoœci¹ nerek. Przewlek³y roces zaalny z aktywacj¹ bia³ka C-reaktywnego, interleukiny 6, czynnika martwicy nowotworów alfa i innych cytokin rozaalnych jest zwi¹zany z narastaniem stresu oksydacyjnego oraz uszkodzeniem funkcji œródb³onka. Aktywny roces zaalny czêsto wsó³istnieje z rzeci¹ eniow¹ niewydolnoœci¹ kr¹ enia. Powy sze rocesy s¹ miêdzy innymi nastêstwem bioniezgodnoœci b³on dializacyjnych, zanieczyszczeñ ³ynu dializacyjnego oraz stanu zaalnego zwi¹zanego miêdzy innymi z dostêem naczyniowym (n. u chorych z cewnikami dializacyjnymi w naczyniach ylnych oraz o nak³uciach rzetok têtniczo- ylnych) (15). Dializatory tyu Helixon s¹ now¹ klas¹ dializatorów o zmodyfikowanej i udoskonalonej kotrukcji, wyró niaj¹c¹ siê wyj¹tkowo wysok¹ biozgodnoœci¹ b³ony wykonanej rzy zastosowaniu nanotechnologii. Cechuje je brak reakcji alergicznych lub irogennych, co mo e wi¹zaæ siê ze zmniejszeniem odowiedzi ze strony organizmu w ostaci mniejszej aktywacji substancji rozaalnych oraz nasilaj¹cych stres oksydacyjny (11). Zastosowanie tych dializatorów, ze wzglêdu na wiêksz¹ biozgodnoœæ i zdolnoœæ usuwania zwi¹zków o wiêkszej, w orównaniu do tradycyjnych b³on, masie cz¹steczkowej mo e w³ywaæ na lesze wyrównanie niedokrwistoœci, zmniejszenie stanu zaalnego, a nawet zmniejszenie œmiertelnoœci chorych (9). Cel racy: celem badania by³a ocena w³ywu zastosowania dializatorów tyu Helixon na wybrane czynniki ryzyka ChSN u chorych hemodializowanych. Materia³ i Metody: W badaniu tyu cross-over wziê³o udzia³ 90 chorych z 6 oœrodków hemodializacyjnych w Polsce. Chorzy byli randomizowani do dwóch gru. Grua ierwsza rzez ierwsze 6 miesiêcy dializowana by³a za omoc¹ dializatorów high-flux z b³on¹ Helixon, a o 4 tygodniach wash-out rzez 6 miesiêcy za omoc¹ dializatorów olisulfonowych low -flux ( vs ). Grua druga rzez ierwsze 6 miesiêcy leczona by³a za omoc¹ standardowych dializatorów olisulfonowych low -flux, a nastênie rzez 6 miesiêcy za omoc¹ dializatorów high-flux z b³on¹ Helixon ( vs ) Schemat badania rzedstawiono na Rycinie 1. Podstawowe wskaÿniki kliniczne i dane dotycz¹ce zabiegu hemodializy by³y notowane zgodnie z rutynowymi rocedurami obowi¹zuj¹cymi w oœrodku dializ. Oceniano czêstoœæ wystêowania: Nefrologia i Dializoteraia Polska 011 15 Numer 73
Grua I Helixon high-flux Dializatory olisulfonowe low-flux Rycina 1 Schemat badania. The scheme of the study. Grua II Dializatory olisulfonowe low-flux Helixon high-flux \ 1 miesi¹c rzed randomizacj¹ dializatory olisulfonowe low-flux 4 tygodniowy wash-out na dializatorach low-flux Grua I: n=56 vs Grua II: n=34 vs : Grua I + II n=90 Wiek lata 48, ±10, 50,7 ±11, 9 49,9 ± 10, 8 P³eæ M/K 6/30 15/19 41/49 BMI kg/m 4,5 ±3, 4 6,6 ±4, 7 5,4 ± 5, 7 Kt/V 1,4±0, 5 1,4±0, 4 1,4 ± 0, 5 Pe³en cykl badañ 50 3 8 Zgony 1 1 Przeszczeienie nerki 1-1 Rezygnacja z udzia³u w badaniu 4 1 5 Tabela II Wyniki uzyskane w czasie obserwacji w gruie I ( vs ) (n=56). The results obtained in grou I ( vs ) (n=56). t =0 t =1 (3 m-c) t = (6 m-c) t =3 (10 m-c) t=4 (13 m-c) Hb [g/dl] 11,8 ± 1, 1 1 ± 1, 1 11,7 ± 1, 11,7 ± 1, 11,6 ± 1, Cholesterol ca³kowity 168,6 ± 41 169,9±33, 9 166,1±33, 3 169,4±35, 7 171,7±47, 6 HDL-cholesterol 45,0 ± 3, 3 43,4 ± 3, 3 4,4 ± 5, 44,7 ± 1, 5 40,8 ± 13, t=0vst=4; 0,00 LDL cholesterol 85,5 ± 34, 3 88 ± 3, 86,9 ± 33, 9 84,4 ± 9, 7 87, ± 41, 8 Triglicerydy 188,9±93, 5 185,3 ± 93 183 ± 90 183,7 ± 91 188,5 ± 79 Wañ 8,7 ± 1, 1 8,8 ± 1 9,0 ± 1, 3 8,6 ± 0, 9 8,7 ± 1, 0 Fosfor 5,3 ± 1, 8 5,4 ± 1, 8 5,0 ± 1, 8 5,6 ±, 4 5, ± 1, 7 CRP [mg/l] 9,3 ± 19, 5 9,1 ± 19, 3 6,0± 6, 9 5,8 ± 7, 3 7,8 ± 14, 6 ferrytyna [ng/ml] 616,4±557, 5 548,4±433, 6 491,3±399, 7 58,1± 443 541,3±410, 4 t=0vst=; t=vst=3,4; 0,00 TSAT [%] 9,7 ± 15, 3,8 ± 13, 34,1 ± 19, 9 3,4 ± 11, 1 43,6 ± 79, 4 Albumina [g/l] 38,7 ± 10, 39,7 ± 6, 4 38,4 ± 7, 3 40, ± 6, 7 39,0 ± 8, 6 Lioroteina (a) 1,0 ± 5, 7 0, ± 0, 0,1 ± 0, 1 0,1 ± 0, 1 0, ± 0, bmikroglobulina [mg/l] 34,7 ± 14 9,3 ± 9, 7 38,6 ± 13, 4 39,1 ± 4, 9 41, ± 16, 1 t=0vs t=3; 0,00 t=0vst=1,,- 3,4; 0,01 t=1vst=,4; 0,01 PTH [g/ml] 437,6 ± 419, 47,7 ± 40, 9 439,3 ± 45, 4 55,1 ± 454, 6 493,5 ± 446, Ns Troonina t [ng/ml] 0,0± 0, 1 0,0 ± 0, 0 0,1 ± 0, 1 0,1 ± 0, 1 0,1 ± 0, 1 Ns Homocysteina 5, ± 16 5,3 ± 4, 8 3, ± 13, 3,3 ± 40 6,7 ± 13, 1 Ns Kt/V 1,4 ± 0, 1,4 ± 0, 1,3 ± 0, 1,4 ± 0, 3 1,4 ± 0, Ns Prze³yw krwi [ml] 87,1±33, 4 9 ± 36, 8 91,3±35, 8 9,8±35, 9 90,±33, 9 Ns Czas HD [godz] 4,4 ± 0, 5 4,4 ± 0, 5 4,4 ± 0, 5 Ns RR skurczowe [mmhg] 16,4 ± 19 15,3±17, 8 16,0±17, 8 16,4±17, 1 13,8±0, 1 Ns RR rozkurczowe [mmhg] 76,8 ± 9 77 ± 9, 5 77,4 ± 8, 1 76, ± 7, 8 76,1 ± 7, 8 Ns serca [min] 79,4 ± 9 78 ± 7, 5 78,6 ± 8, 9 76 ± 5, 3 74,7 ± 4, 7 Ns UF [ml] 555,1 ± 843, 3 695, ± 99, 615,8± 955, 7 507,1± 991, 6 55,1±896, 8 Ns Masa cia³a [kg] 67,5 ± 14, 1 68 ± 14, 67,5 ± 13, 9 68, ± 13, 9 68,1 ± 14, Ns Dane rzedstawiono jako œrednie ± SD Tabela I Charakterystyka badanych acjentów (n=90). The characteristics of studied atients (n=90). Dane rzedstawiono jako œrednie ±odchylenie standardowe incydentów wieñcowych (w tym liczbê wykonanych zabiegów PTCA i CABG), incydentów zaburzeñ rytmu, hositalizacji, zgonów i rzetoczeñ krwi. Krew do badañ laboratoryjnych obierana by³a na czczo rzed œrodkow¹ sesj¹ dializacyjn¹. Badania rzerowadzane by³y co 3 miesi¹ce wg schematu: t=0 rzed rozoczêciem badania t=1 o 3 miesi¹cach badania t= o 6 miesi¹cach badania t=3 o 10 miesi¹cach badania t=4 o 1 miesi¹cach badania. W badaniu oceniano morfologiê krwi, rofil liidowy, gosodarkê elazow¹, gosodarkê waniowo-fosforanow¹, stê enie albuminy, CRP, trooniny T, lioroteiny (a) i ß mikroglobuliny w surowicy. Trzykrotnie w czasie rocznej obserwacji (t=0, t= oraz t=4) wykonano u chorych badanie echokardiograficzne (ECHO) serca oraz badanie USG têtnic biodrowych i szyjnych z wykorzystaniem techniki Dolera. Kryteria w³¹czenia do badania by³y nastêuj¹ce: Wiek 18-65 lat Czas leczenia za omoc¹ hemodializy minimum 3 miesi¹ce Hemodializa rzed badaniem za omoc¹ dializatorów olisulfonowych low-flux oraz niezmienne arametry zabiegu, co najmniej rzez 1 miesi¹c Kt/V - 1, Dobrze funkcjonuj¹ca rzetoka naturalna lub PTFE (minimalny rze³yw krwi 300 ml/min) Brak cech infekcji w ci¹gu miesi¹ca rzed badaniem (CRP <30 mg/l) Stabilne stê enie hemoglobiny w granicach 11-13 g/dl i odowiednie wyrównanie gosodarki elazem wg Euroean Best 74 B. Rutkowski i ws.
Practice Guidelines (EBPG) (3) Dializa z u yciem ultra czystej wody. Przy kwalifikacji brano od uwagê nastêuj¹ce kryteria wy³¹czenia: Niekontrolowane nadciœnienie têtnicze (? 160/100 mmhg rzed dializ¹) Koniecznoœæ hositalizacji Aktywny roces nowotworowy Powa na choroba serca, ³uc lub w¹troby Stê enie albuminy w osoczu < 3,0 g/dl Niezdolnoœæ do wyra enia œwiadomej zgody Pacjenci, których szacowany okres rze ycia by³ krótszy ni 1 miesiêcy Udzia³ w innym badaniu klinicznym. Przyczyny rzewlek³ej choroby nerek wymagaj¹cej leczenia dializami w badanej oulacji chorych by³y nastêuj¹ce: Nefroatia cukrzycowa -3,0% Nefroatia niedokrwienna - 4,4% K³êbuszkowe zaalenie nerek- 35,5% Odmiedniczkowe zaalenie nerek -7,3% Wielotorbielowatoœæ nerek -7,7% Inne (nefroatia zaorowa, amyloidoza) - 10,0% Nefroatia o nieustalonej etiologii - 10,1% Podstawowa charakterystyka acjentów zakwalifikowanych do badania rzedstawiona jest w Tabeli I. Analiza statystyczna. Ka d¹ zmienn¹ o charakterze ci¹g³ym oceniano od wzglêdem zgodnoœci jej rozk³adu z rozk³adem normalnym (ocena histogramów, test Ko³mogorowa-Smirnowa). Zmienne o rozk³adzie zgodnym z rozk³adem normalnym analizowano metodami arametrycznymi. Do oceny ró nic omiêdzy takimi zmiennymi stosowano test t-studenta oraz analizê wariancji (ANOVA) z testami ost-hoc. Zmienne, których rozk³ad odbiega³ od rozk³adu normalnego analizowano metodami niearametrycznymi. Dla orównania dwóch zmiennych o charakterze ci¹g³ym stosowano test U Manna-Whitneya. Korelacje oceniano metod¹ Searmana. Zwi¹zki omiêdzy zmiennymi skategoryzowanymi oceniano rzy omocy testu chi. W racy rzyjêto oziom istotnoœci statystycznej <0,05. Obliczenia zosta³y rzerowadzone rzy u yciu rogramu komuterowego "Statistica 7.1" firmy Stat-Soft licencjonowanego dla Gdañskiego Uniwersytetu Medycznego. Wyniki Wyniki uzyskane w badaniu rzedstawione s¹ w tabelach oni ej. Wiêkszoœæ badanych acjentów chorowa³a na nadciœnienie têtnicze, z wyj¹tkiem 16 osób (17,7%). W badaniu uczestniczy³o 84 acjentów z rawid³owo funkcjonuj¹c¹ rzetok¹ naturaln¹, ozostali mieli rzetokê syntetyczn¹ (PTFE). U trzech acjentów w trakcie obserwacji dosz³o do zakrzeniêcia rzetoki têtniczo - ylnej. W badaniu uczestniczy- ³o 0 osób z cukrzyc¹, 1 z rozoznan¹ chorob¹ wieñcow¹, w tym osoby mia³y wykonany w rzesz³oœci zabieg CABG oraz 8 osób o wykonanym w rzesz³oœci PTCA. U 10 osób rozoznawano chorobê naczyñ mózgowych oraz równie u 10 chorobê na- Tabela III Wyniki uzyskane w gruie II ( vs ) (n=36). The results obtained in grou II ( vs ) (n=36) t =0 t =1 (3 m-c) t = (6 m-c) t =3 (10 m-c) t=4 (13 m-c) Hb [g/dl] 11,7 ± 0, 8 11,6 ± 1, 5 11,4 ± 1, 3 11,9 ± 1, 8 11,7 ± 1, 1 Cholesterol ca³kowity 179,1 ± 53,6 184,6 ± 48, 4 171,8 ± 37, 17 ± 47, 5 175,1 ± 37, 5 HDL-cholesterol 45,6 ± 1, 8 40, ± 10, 3 39,8 ± 11, 9 43, ± 13 40,4 ± 1, 9 t=0 vst=; 0,0 LDLcholesterol 9,4 ± 41, 9 107,9 ± 38, 1 98,9 ± 31, 9 89,4 ± 38, 95,1 ± 6, 1 Triglicerydy 06,0 ± 138, 1 4,6 ± 153, 1 00,1 ± 17, 9 07,7 ± 116, 6 15, ± 16, 4 Wañ 9,0 ±, 9 8,5 ± 1, 8,6 ± 0, 7 8,4 ± 0, 9 8,6 ± 1, 1 Fosfor 5,4 ± 1, 6 5,5 ±, 3 5,1 ±, 0 5 ± 1, 9 5,6 ±, 0 CRP [mg/l] 5,6 ± 4, 7 6,8 ± 7, 9 1, ± 7, 8 8,8 ± 16, 5 6,5 ± 9, Ferrytyna [ng/ml] 533,9 ± 599, 9 468,8 ± 464, 8 539,1 ± 50, 5 54,0 ± 444, 0 539,3 ± 44, 8 TSAT [%] 9,1 ± 16, 9 33,8 ± 18, 1 3 ± 0 34,4 ± 18, 4 39,5 ± 4, 6 Albumina [g/l] 40,5 ± 7, 5 39,8 ±, 3 40,0± 6, 9 40,9 ±, 9 41,1 ± 8, 6 Lioroteina (a) 3,4 ± 18, 1 0, ± 0, 0,1 ± 0, 0 0,1 ± 0, 1 0,1 ± 0, 0 bmikroglobulina [mg/l] 41,5 ± 15, 5 38,4 ± 13, 4 40,8 ± 14 8,9 ± 11, 34,8 ± 1, 5 t=1vst=4; 0,0 t=0vst=1; 0,05 t=0vst=3; 0,01 PTH [g/ml] 596,3 ± 85, 5 54,3 ± 643, 435,7 ± 485, 7 499,4 ± 470, 9 535,3 ± 501, 3 Troonina t [ng/ml] 0,1 ± 0, 1 0,1 ± 0, 3 0,0 ± 0, 1 0,0 ± 0, 0 0,0± 0, 0 Homocysteina 6,9 ± 14, 8 8, ± 18, 8 19,3 ± 15 34,6 ± 16, 3 ± 4, 9 Kt/V 1,4 ± 0, 1,5 ± 0, 1,4 ± 0, 1,4 ± 0, 1,4 ± 0, Prze³yw krwi [ml] 95,8 ± 38, 301,8 ± 39, 99,4 ± 38, 9 303, ± 39, 4 308,0 ± 38, 0 Czas HD [godz.] 4,4 ± 0, 4 RR skurczowe [mmhg] 130 ± 15, 8 18,1 ± 15, 1 130,4 ± 14, 9 19,0 ± 14, 3 18,9 ± 16 RR rozkurczowe [mmhg] 77, ± 8,7 76,8 ± 9, 4 78,0 ± 6, 9 77,7 ± 6, 75,3 ± 8, serca [min.] 76,1 ± 11, 1 75,0 ± 9, 4 75,4 ± 8, 4 73,9 ± 5, 8 74,5 ± 7, 1 UF [ml] 774,1 ± 805, 6 971,5 ± 805 635,8 ± 885, 7 77,8 ± 1145, 8 717,3±1018, Masa cia³a [kg] 74,1 ± 14, 3 74 ± 13, 8 73,7 ± 13, 8 73,8 ± 14, 73,3 ± 14, 8 Dane rzedstawiono jako œrednie ±odchylenie standardowe Tabela IV Zmiany badanych arametrów biochemicznych w okresie 6 miesiêcy leczenia za omoc¹ dializatorów tyu Helixon (n=90). The changeability of studied biochemical arameters during 6 months treatment by high-flux dialysis with Helixone membrane (n=90). Wyniki wyjœciowe Wyniki o 3 miesi¹cach Wyniki o 6 miesi¹cach Hb [g/dl] 11,8 ± 1, 4 11,9 ± 1, 1 11,9 ± 5, 1 Cholesterol ca³kowity 169,8 ± 43,1 171,8 ± 35, 1 141,5 ± 46 HDL-cholesterol 44,4 ± 0, 3 4,3 ± 0, 6, ± 8, 6 0,0 LDL cholesterol 86,8 ± 35, 5 90,6 ± 30, 93,4 ± 33 Triglicerydy 195,3 ± 101, 7 196,1 ± 106, 5 114, ± 113, 8 0,0 Wañ 8,6 ± 1, 1 8,7 ± 1, 1 8,6 ± 4, 5 Fosfor 5, ± 1, 8 5,5 ± 1, 9 5,1 ±, 8 CRP [mg/l] 9,1 ± 18, 4 8, ± 16, 5 3,9 ± 6 0,01 Ferrytyna [ng/ml] 583,4 ± 519, 545, ± 47, 9 306,9 ± 394, 8 0,03 TSAT [%] 31,6 ± 16, 6 35,3 ± 18, 4 1,0 ±, 6 0,05 Albumina [g/l] 39,4 ± 8, 6 40,3 ± 7, 4 43,8 ± 19, 6 0,05 Lioroteina (a) 0,7 ± 4, 7 0, ± 0, 0,1 ± 0, 0,05 b mikroglobulina[mg/l] 33,5 ± 13, 6 31,8 ± 11, 3 3,0 ± 1, 7 0,01 PTH [g/ml] 457,9 ± 434, 8 503,5 ± 451, 66,7 ± 41, 0,05 Troonina t [ng/ml] 0,0± 0, 1 0,0 ± 0, 0 0,6 ±, 3 Homocysteina 7,0 ± 16, 3 9,3 ± 4, 8 14,3 ± 14, 9 Dane rzedstawiono jako œrednie ±odchylenie standardowe Nefrologia i Dializoteraia Polska 011 15 Numer 75
czyñ obwodowych. 3 acjentów mia³o otwierdzon¹ chorobê wrzodow¹. Wyniki dotycz¹ce adekwatnoœci leczenia nerkozastêczego, leczenia rzeciwkrzeliwego oraz leczenia erytrooetyn¹ nie ró ni³y siê istotnie w czasie obserwacji. Tabela V Obserwacje kliniczne acjentów w gruie I ( vs ) (n=56). The clinical data of atients in grou I ( vs ) (n=56). W badanych gruach nie stwierdzono ró nic dotycz¹cych klinicznych obserwacji. Liczba rzetoczeñ rearatów krwioochodnych, incydentów hioteji, incydentów wieñcowych, TIA (traient ischemic attack), jak równie hositalizacji by³y zbli one w okresie stosowania dializy low -flux (-low-flux) jak i high-flux (Helixon) (Tabela V i VI). Badanie ukoñczy³y 8 osoby, w ci¹gu ca³ej obserwacji zmar³o acjentów. biochemiczne biochemiczne oznaczane co 3 miesi¹ce u chorych w obu gruach by³y stabilne. W gruie I ( vs ) nie zmieni³y siê istotnie statystycznie œrednie stê enia: hemoglobiny, cholesterolu, triglicerydów, albuminy, wania, fosforu, trooniny T oraz homocysteiny. WskaŸniki gosodarki elazowej, z wyj¹tkiem ferrytyny, której stê enia obni y³y siê o 6 miesi¹cach obserwacji, równie by³y stabilne (Tabela II). Po 3- miesiêcznym okresie stosowania dializatorów tyu Helixon stwierdzono sadek stê- enia w surowicy bmikroglubuliny oraz lioroteiny (a), a o 6 miesi¹cach tendencje do obni enia siê stê enia CRP. Podobnie w gruie II badane arametry biochemiczne nie zmieni³y siê znacz¹co, jednak o zmianie z metody low-flux na dializê z u yciem dializatorów Helixon zaobserwowano sadek stê enia b mikroglobuliny (Tabela III). Œredni czas zabiegu dializy waha³ siê w granicach 4-4,5 godzin, uzyskiwana ultrafiltracja wynosi³a 000-3000 ml, ciœnienie têtnicze by³o w granicach rawid³owych. Œrednie wartoœci rze³ywu krwi waha³y siê od 87 do 300 ml/min. Analiza wyników rzedstawionych w tabeli IV dotycz¹cych wszystkich acjentów (n=90), którzy rzez okres 6 miesiêcy (t=0 do t= w gruie I i t= do t=4 w gruie II) byli leczeni za omoc¹ dializatorów tyu Helixon wykaza³a statystycznie istotne zmniejszenie siê stê enia b mikroglobuliny oraz lioroteiny (a) oraz triglicerydów, CRP, ferrytyny, TSAT i PTH. Stwierdzono równie wzrost stê enia albuminy w orównaniu do badañ wyjœciowych oraz sadek stê eñ HDL-cholesterolu. Po 6 -miesiêcznym stosowaniu dializatorów tyu Helixon zaobserwowano niezamienny: sadek stê eñ w surowicy homocysteiny, cholesterolu ca³kowitego, LDL-cholesterolu oraz wzrost trooniny T. Badania oceniaj¹ce uk³ad sercowo-naczyniowy Echokardiografia serca Wyniki uzyskane w badaniu ECHO serca rzestawione s¹ w Tabelach VII i VIII. Analiza uzyskanych wyników ozwala stwierdziæ, e badani chorzy rezentowali rzerost lewej komory serca. W gruie I ( vs ) (Tabela VII) o 6 miesi¹cach stosowania dializatorów Helixon zmniejszy³ siê istotnie statystycznie czas relaksacji izowolumetrycznej (IVRT), oraz istotnie statystycznie wzrós³ indeks ojem- Hearyna frakcjonowana (mg)/ kg mc niefrakcjonowana (j.m)/kg mc 0,55±0,14 87,8±39,0 0,50±0,1 80,4±3,9 Dawka ESA* (j/tydz) /kg mc 60,5±4, 0 67,7±5, 6 rzetoczeñ rearatów krwiozastêczych w czasie 6 miesiêcy 0 3 incydentów hioteji 14 13 incydentów wieñcowych 1 0 incydentów zaburzeñ rytmu serca 0 1 incydentów TIA 0 1 incydentów niedokrwienia koñczyn dolnych 1 Liczba hositalizacji 14 1 *ESA - (Erythrooiesis Stimulating Agents) czynniki stymuluj¹ce erytrooezê Dane rzedstawiono jako œrednie ±odchylenie standardowe oraz jako iloœæ zdarzeñ Tabela VI Obserwacje kliniczne acjentów w gruie II ( vs ) (n=36). The clinical data of atients in grou II ( vs ) (n=36). Hearyna frakcjonowana (mg)/ kg mc niefrakcjonowana (j.m)/kg mc 0,54 ± 0, 71,5 ± 37,5 0,54 ± 0, 74,7 ± 31,5 Dawka ESA* (j/tydz) /kg mc 58,5 ± 9, 56,0 ± 30, 3 rzetoczeñ rearatów krwiozastêczych w czasie 6 miesiêcy incydentów hioteji 10 10 incydentów wieñcowych 0 incydentów zaburzeñ rytmu serca 0 0 incydentów TIA 1 incydentów niedokrwienia koñczyn dolnych 1 0 Liczba hositalizacji 8 1 *ESA- (Erythrooiesis Stimulating Agents) czynniki stymuluj¹ce erytrooezê Dane rzedstawiono jako œrednie ±odchylenie standardowe oraz jako iloœæ zdarzeñ noœci wyrzutowej serca (CI). Nieznamiennie wzros³a ojemnoœæ wyrzutowa (CO). Pozosta³e arametry utrzymywa³y siê na oziomie odobnym jak œrednie wartoœci wyjœciowe. W gruie II ( vs ) (Tabela 8) o zmianie dializatorów z low-flux na Helixon zaobserwowano istotny statystycznie wzrost CI oraz nieznamienne statystycznie skrócenie IVRT i wzrost CO. W Tabeli IX rzedstawiono wyniki badania ECHO serca, dotycz¹ce wszystkich acjentów dializowanych rzez okres 6 miesiêcy za omoc¹ metody high-flux z u yciem dializatorów Helixon (n=90). Obserwowano znamienny statystycznie wzrost CI, oraz niezamienn¹ statystycznie tendencjê do skrócenia IVRT i wzrostu CO. Badanie ultrasonograficzne du ych naczyñ têtniczych rzy omocy techniki Dolera. W badaniu USG Doler têtnic biodrowych oraz szyjnych u czêœci acjentów stwierdzono zmiany mia d ycowe. Badania wykonane kontrolnie o 6 i o 1 miesi¹cach nie wykaza³y istotnych statystycznie ró nic w orównaniu do badania wyjœciowego. W badaniu USG têtnic biodrowych w gruie I ( vs ) o 6 miesi¹cach stwierdzono u dwóch acjentów rogresjê zmian, a o 13 miesi¹cach dodatkowo u jednego acjenta. W gruie II ( vs ) o 6 miesi¹cach nie stwierdzono zmian w badaniu USG têtnic, a o 1 miesi¹cach u acjentów zanotowano rogresjê zmian mia d ycowych. W badaniu USG têtnic szyjnych w gruie I ( vs ) u 7 osób stwierdzono zmiany mia d ycowe w ierwszym badaniu, w óÿniejszych badaniach nie zaobserwowano adnych ró nic, natomiast w gruie II ( vs ) u 16 acjentów stwierdzono zmiany mia d ycowe w ierwszym badaniu, o 6 miesi¹cach u jednego acjenta stwierdzono rogresjê zmian, a o 1 miesi¹cach rogresja ojawi³a siê u kolejnych dwóch. Dyskusja W dotychczasowych wytycznych EBPG z 007 roku (3) zaleca siê stosowanie dializatorów o wysoko rzeuszczalnych b³onach dializacyjnych (high-flux) jako re- 76 B. Rutkowski i ws.
: t= 0 lewej komory (mm): LV d; LV s 46,6 ± 8,5 31,4 ± 7,1 Dane rzedstawiono jako œrednie ±odchylenie standardowe Badanie ko ñcowe i wyj œciowe rzed zmian¹ metody: t= 47,4 ± 8,0 30,8 ± 7,9 : t=4 47,4 ± 8,4 31,8 ± 8, ouszki aorty Ao (mm) 6,9 ± 6 6,5 ± 7, 5 5,7 ± 6, 4 Czas relaksacji izowolumetrycznej IVRT (msek) Na³yw y³ ³ucnych (cm/s): Fala S Fala D 19,1 ± 47,1 108,3 ± 1, 7 100,8 ± 3, 8 0,05 58,5 ± 15,4 47,3 ± 14,6 7,3 ± 15, 55,5 ± 11,4 65,5 ± 10,7 49,8 ± 0,4 y³y g³ównej dolnej IVC (mm) 1, ±, 3 11, ± 1, 9 13,3 ± 3, 9 Na³yw mitralny (cm/s): Fala A 8,3 ± 5, 6 79 ± 1, 1 75,8 ± 6, 6 Fala E 77,1 ± 31 73,5 ± 3 79,5 ± 5, 7 E/A 1,0 ± 0, 3 1,0 ± 0, 4 1,0 ± 0, 4 serca (iloœæ/min) HR 77,9 ± 11, 9 75 ± 10, 78,3 ± 8, 9 rzegrody rozkurcz (mm) IVDd 13,0 ±, 0 11,8 ±, 1,3 ±, 0 rzegrody rozkurcz (mm) IVSs 14,6 ± 3, 6 15,9 ±, 9 16,0 ± 1, 9 lewego rzedsionka (mm) LP 38,6 ± 6, 37,1 ± 8, 3 37,6 ± 7, 3 Indeks ojemnoœci wyrzutowej serca CI 4,1 ± 1, 3 8,6 ± 13, 3 4,5 ± 1, 0 0,05 Pojemnoœæ wyrzutowa serca CO 7,6 ±, 9 9,7 ± 6, 7 8,0 ±, Ciœnienie skurczowe rawej komory (mmhg) RVSP 5,8 ± 9,7 4,1 ± 8, 3 6,6 ± 10, 4 rawej komory (mm) PK 6,7 ± 4, 5 6,0± 3, 5 7,3 ± 5, 9 tylnej tylnej œciany serca PWd œciany serca PWs rozkurcz (mm) skurcz (mm) lewej komory (mm) LVE d LVEs 10,6 ± 1,6 10,1 ± 1, 7 10,5 ± 1, 9 13,0 ± 3,5 16,7 ± 3, 0 16,8 ± 1, 8 Wyniki rzed w³¹czeniem: HDF 33,9±7,7 51,7±7,6 Wyniki o 6 miesi¹cach leczenia: HDF 33,80±7,83 51,9±7,60 ouszki aorty Ao (mm) 8,4±6, 5 8,95±6,15 Czas relaksacji izowolumetrycznej IVRT (msek) 105, ± 36, 8 115,5±7, Wy³yw y³ ³ucnych (cm/s) Fala S Fala D S/D 6,4±17,4 56,0±1,7 1,11 64,6±15,6 57,7±11,1 1,11 y³y g³ównej dolnej IVC (mm) 18,1±5, 8 15,9±4, 4 Na³yw mitralny (cm/s)a 83,6±0, 8 87,±18, 1 E 78,6±5, 9 79,6±3, 4 E/A ( 1,06) ±0, 5 ( 0,98)±0, serca (iloœæ/min) HR 69,6 ± 18, 7 67,9±18, 1 rzegrody rozkurcz (mm) IVDd 13,84 ±,85 14,1±, 7 rzegrody skurcz (mm) IVSs 16,08 ± 1, 9 17,3±, 6 lewego rzedsionka (mm) LP 4,6±6, 4,±5, 9 Indeks rzutu serca CI 4,± 1, 9 4,±, 1 Rzut serca CO 7,90 ± 3, 5 7,4±3, 3 Nadciœnienie ³ucne (mmhg) PH 36,34 ± 11, 37,3±14, 0 rawej komory (mm) PK 5,83± 5, 1 5,0±6, tylnej œciany serca rozkurcz (mm) PWd 11,48±, 1 1,±1, 7 tylnej œciany serca skurcz (mm) PWs 16,31 ±, 16,5±, 1 Tabela VII Wyniki uzyskane w badaniu ECHO serca w gruie I (HS vs ). The results of ECHO examination obtained in grou I (HS vs ). Tabela VIII Wyniki uzyskane w badaniu ECHO serca w gruie II ( vs ). The results of ECHO examination obtained in grou II ( vs ). Dane rzedstawiono jako œrednie ±odchylenie standardowe Nefrologia i Dializoteraia Polska 011 15 Numer 77
Tabela IX Wyniki badania ECHO serca uzyskane w czasie 6 miesiêcy stosowania dializatorów tyu Helixon (grua I+II) (n=90). The results of ECHO examination obtained during 6 months of use high flux dialysis with Helixone membrane (grou I+II) (n=90). lewej komory (mm) LVE d LVEs Dane rzedstawiono jako œrednie ± odchylenie standardowe wencji odleg³ych owik³añ d³ugotrwa³ej dializoteraii. Dializa z u yciem tych b³on zmniejsza ryzyko wyst¹ienia amyloidozy dializacyjnej, orawia kontrolê gosodarki waniowo-fosforanowej, orawia skutecznoœæ leczenia niedokrwistoœci oraz redukuje ryzyko sercowo-naczyniowe (9). Chocia w badaniu HEMO (Hemodialysis Study) (17) nie stwierdzono ró nic w rze yciu omiêdzy acjentami leczonymi za omoc¹ dializy low-flux w orównaniu do high-flux, to jednak analiza odgru uczestnicz¹cych w tym badaniu sugeruje, e zastosowanie dializatorów tyu high-flux rzynosi sadek ryzyka zgonu z owodów sercowo-naczyniowych u acjentów d³ugo leczonych za omoc¹ dializy. W badaniu MPO (Membrane Permeability Outcome study) (9) zbadano rze ycie 647 acjentów w zale noœci od zastosowanej dializy high flux lub low-flux i równie w tym rzyadku nie stwierdzono ró nicy omiêdzy badanymi gruami. Jednak odobnie jak w badaniu HEMO dalsza analiza wyników badania MPO wykaza³a sadek ryzyka zgonu w gruie acjentów ze stê eniem albuminy?40 g/l oraz w gruie acjentów z cukrzyc¹, których dializowano za omoc¹ metody high-flux (1,16) We wczeœniejszych badaniach z u yciem b³on high-flux stwierdzano równie sadek stê- enia ß-mikroglobuliny w surowicy (10). W naszym badaniu z u yciem b³on high-flux, w orównaniu z konwencjonaln¹ Wyniki rzed w³¹czeniem: HDF 33,9±7,7 51,7±7,6 Wyniki o 6 miesi¹cach leczenia: HDF 33,80±7,83 51,9±7,60 ouszki aorty Ao (mm) 8,4±6, 5 8,95±6,15 Czas relaksacji izowolumetrycznej IVRT (msek) 105, ± 36, 8 115,5±7, Wy³yw y³ ³ucnych (cm/s) Fala S Fala D S/D 6,4±17,4 56,0±1,7 1,11 64,6±15,6 57,7±11,1 1,11 y³y g³ównej dolnej IVC (mm) 18,1±5, 8 15,9±4, 4 Na³yw mitralny (cm/s)a 83,6±0, 8 87,±18, 1 E 78,6±5, 9 79,6±3, 4 E/A ( 1,06) ±0, 5 ( 0,98)±0, serca (iloœæ/min) HR 69,6 ± 18, 7 67,9±18, 1 rzegrody rozkurcz (mm) IVDd 13,84 ±,85 14,1±, 7 rzegrody skurcz (mm) IVSs 16,08 ± 1, 9 17,3±, 6 lewego rzedsionka (mm) LP 4,6±6, 4,±5, 9 Indeks rzutu serca CI 4,± 1, 9 4,±, 1 Rzut serca CO 7,90 ± 3, 5 7,4±3, 3 Nadciœnienie ³ucne (mmhg) PH 36,34 ± 11, 37,3±14, 0 rawej komory (mm) PK 5,83± 5, 1 5,0±6, tylnej œciany serca rozkurcz (mm) PWd 11,48±, 1 1,±1, 7 tylnej œciany serca skurcz (mm) PWs 16,31 ±, 16,5±, 1 dializ¹ - low-flux zaobserwowaliœmy znamienny sadek stê enia ß-mikroglobuliny. Ponadto stwierdzono znamienny sadek stê eñ: lioroteiny (a), cholesterolu ca³kowitego, LDL-cholesterolu, jak równie HDLcholesterolu. W czasie stosowania b³on stwierdzono równie sadek stê enia CRP co mo e byæ wynikiem zastosowania dializatorów o zmodyfikowanej i udoskonalonej kotrukcji, wyró niaj¹cych siê wyj¹tkowo wysok¹ biozgodnoœci¹. Oczywiœcie nie mo - na wykluczyæ innych czynników maj¹cych w³yw na stê enie CRP n. ostrego stanu zaalnego. Jednak analiza danych klinicznych (w tym badanie fizykalne) nie wskazywa³a na obecnoœæ ostrych stanów zaalnych w okresie wykonywania badañ kontrolnych. Zmniejszenie siê stê enia CRP w trakcie stosowania dializy high-flux z u yciem b³on helixonowych jest niezwykle wa ne, oniewa wiele badañ wskazuje na lesze rze- ycie acjentów z niskimi wartoœciami CRP. W naszym badaniu stê enia hemoglobiny i dawki ESA oraz iloœæ zastosowanej hearyny by³y stabilne w czasie obserwacji. Równie stê enia wania i fosforu utrzymywa³y siê na stabilnym oziomie, warto zauwa yæ, e œrednie wartoœci tych arametrów znajdowa³y siê w granicach zalecanych. Wyniki badania ECHO serca oraz USG têtnic biodrowych i szyjnych otwierdzaj¹ obecnoœæ rzerostu miêœnia sercowego oraz mia d ycy têtnic u chorych dializowa- nych, jak równie ukazuj¹ tendencjê do rogresji mia d ycy wraz z czasem obserwacji. Odsetek osób z uwidocznion¹ mia d yc¹ w badaniu USG by³ stosunkowo du y wynosi³ 44,4% w badaniu USG têtnic biodrowych oraz 5,5% w badaniu USG têtnic szyjnych. Wa n¹ obserwacj¹ jest stwierdzony w badaniu ECHO serca znamienny wzrost CI oraz tendencja do skrócenia IVRT o 6 miesi¹cach stosowania dializy high-flux z u yciem b³on helixonowych. Mo e to œwiadczyæ o orawie funkcji skurczowej serca rzez zmniejszenie obci¹ enia nastêczego (5). Nale y zauwa yæ, e badana grua 90 acjentów by³a w dobrym stanie klinicznym. Odsetek osób z cukrzyc¹ wynosi³,%, hioalbuminemi¹ 11,1% (albumina < 38 g/l) oraz z odwy szonym CRP 3,3% (CRP >10, ale <30 mg/l). Zaewne t³umaczy to fakt, e w czasie 13 miesiêcy zmar³y tylko osoby, co stanowi znacznie mniejszy odsetek ni w oulacji ogólnej chorych dializowanych, ale wynika z kryteriów kwalifikuj¹cych do badania oraz wymienionych wczeœniej korzyœci ze stosowania w okresie 6 miesiêcy dializatorów high-flux z b³on¹ helixonow¹, co otwierdzaj¹ równie badania innych autorów (,6,1). Oieraj¹c siê na dotychczasowej wiedzy oraz na niniejszych badaniach mo na rzyuszczaæ, e dla acjentów d³ugotrwale leczonych za omoc¹ dializy redukcja stê eñ lioroteiny (a) oraz ßmikroglobuliny bêd¹ mia³y istotne znaczenie w zmniejszeniu ryzyka owik³añ sercowo-naczyniowych. Wnioski 1. Dializa tyu high-flux z u yciem b³on heliksonowych zmniejsza nasilenie stanu zaalnego mierzonego stê eniem CRP oraz orawia wskaÿniki gosodarki liidowej.. Dializa tyu high-flux z u yciem b³on helixonowych orzez zmniejszenie stê eñ B-mikroglobuliny mo e zmniejszyæ ryzyko amyloidozy u d³ugo dializowanych chorych. 3. Stosowanie udoskonalonej techniki dializacyjnej (o³¹czenie dializy high-flux oraz b³on heliksonowych) mo e zmniejszyæ ryzyko sercowo-naczyniowe u chorych rzewlekle dializowanych. Piœmiennictwo 1. Cheung A.K., Sarnak M.J., Yan G. et al.: Cardiac diseases in maintenance hemodialysis atients: results of the HEMO Study. Kidney Int. 004, 65, 380.. Cheung A.K., Greene T.: Effect of membrane ermeability on survival of hemodialysis atients. J. Am. Soc. Nehrol. 009, 0, 46. 3. Euroean Best Practice Guidelines on Haemodialysis. Nehrol. Dial. Tralant. 007, (Sul. ), 1. 4. Goodkin D.A., Maes D.L., Held P.J.: The dialysis outcomes and ractice atter study (DOP): how can we imrove the care of hemodialysis atients? Semin. Dial. 001, 14, 157. 5. Gulel O., Soylu K., Yuksel S. et al.: Evidence of left ventricular systolic and diastolic dysfunction by colour tissue Doler imaging desite normal ejection fraction in atients on chronic haemodialysis rogram. Echocardiograhy 008, 5, 569. 6. Herselman M., Esau N., Kruger J.M. et al.: Relatiohi between serum rotein and mortality in adults on long-term hemodialysis: exhaustive review and meta-analysis. Nutrition 010, 6, 10. 7. Honda H., Quereshi A., Heimburger O. et al.: Serum albumin, C-reactive rotein, interleukin-6 and fetuin A as redictors of malnutrition, cardiovascular disease and mortality in atients with end-stage re- 78 B. Rutkowski i ws.
nal disease. Am. J. Kidney Dis. 005, 47,139. 8. Kalantar-Zadeh K., Abbott K.C., Kronenberg F. et al.: Eidemiology of dialysis atients and heart failure atients; secial review article for the 5th anniversary of the Seminars in Nehrology. Semin. Nehrol. 006, 6,118. 9. Locatelli F., Martin-Malo A., Hannedouche T. et al.: Membrane Permeability Outcome (MPO) Study Grou. Effect of membrane ermeability on survival of hemodialysis atients. J. Am. Soc. Nehrol. 009, 0, 645. 10. Locatelli F., Hannedouche T., Jacobson S. et al.: The effect of membrane ermeability on ESRD: design of rosective randomised multicentre trial. J. Nehrol. 1999, 1, 85. 11. Longenecker J.C., Coresh J., Klag M.J. et al.: Liorotein(a) level as a redictor of cardiovascular disease and small aolirotein(a) isoforms in dialysis atients: assay-related differences are imortant. Clin. Chim. Acta 008, 397, 36. 1. Nishizawa Y., Shoji T, Ishimura E.: Body comosition and cardiovascular risk in hemodialysis atients. J. Ren. Nutr. 006, 16, 41. 13. Rutkowski B. (red): Leczenie nerkozastêcze. Czelej, Lublin 007. 14. Rutkowski B., Czekalski S., Korejwo G., Bautembach S.: Hemodializa w:. Raort o stanie leczenia nerkozastêczego w Polsce - 005. Zesó³ Koultanta Krajowego w Dziedzinie Nefrologii (red.) Gdañsk 006, 8. 15. Schiffl H., Lang S.M., Bergner A.: Ultraure dialysate reduces dose of recombinant human erythrooetin. Nehron 1999, 83, 78. 16. Tattersall J., Canaud B., Heimburger O. et al.: Euroean Renal Best Practice advisory Board. Highflux or low-flux dialysis: a osition statement following ublication of the Membrane Permeability Outcome Study. Nehrol. Dial. Tralant. 010, 5, 130. 17. Tattersall J., Martin-Malo A., Pedrini L. et al.: EBPG guideline on dialysis strategies. Nehrol.Dial. Tralant. 007; (Sul. ), 5. 18. Vanholder R., Glorieux G., Van Biesen W.: Advantages of new hemodialysis membranes and equiment. Nehron. Clin. Pract. 010, 114, 165. Nefrologia i Dializoteraia Polska 011 15 Numer 79