Polska Spółka Gazownictwa sp. z o. o. Oddział w Tarnowie Zakład w Jaśle ul. Floriańska Jasło

Wer. 1 INWESTOR: Polska Spółka Gazownictwa sp. z o. o. Oddział w Tarnowie Zakład w Jaśle ul. Floriańska 112 38-200 Jasło BIURO PROJEKTÓW: SANITGAZ CM Sp. z o. o. 20-207 Lublin ul. Turystyczna 44k PROJEKT WYKONAWCZY: Przebudowa sieci gazowej m. Pakoszówka gm. Sanok, dz. ew. 111/1 Autorzy opracowania Projektował: Projektował: (w zakresie instalacji elektrycznej, AKPiA oraz ochrony katodowej) Sprawdził: Imię i nazwisko Nr uprawnień Data Podpis mgr inż. C. Mróz Inż. Roman Basak mgr inż. P. Wiśniewski 2185/Lb/93 Upr. bud. W specjalności: instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci sanitarnych 2781/Lb/86 Upr. bud. w specjalności: instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie instalacji elektrycznych LUB/0120/PWBS/15 Upr. bud. W specjalności: instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci sanitarnych 11-15 11-15 11-15 Opracował: Mgr inż. Rafał Marciniak 11-15 Dyrektor biura: mgr inż. C. Mróz 2185/Lb/93 Upr. bud. W specjalności: instalacyjno-inżynieryjnej w zakresie sieci sanitarnych 11-15

Spis treści 1 Podstawa opracowania...3 2 Zakres opracowania...4 3 Projekt zagospodarowania terenu...5 3.1 Przedmiot inwestycji...5 3.2 Zagospodarowanie terenu stan istniejący...5 3.3 Zagospodarowanie terenu stan projektowany...5 4 Stacja redukcyjno-pomiarowa gazu...5 4.1 Usytuowanie i rodzaj stacji...5 4.2 Elementy stacji...6 4.2.1 Charakterystyka stacji...6 4.2.2 Rurociągi i armatura na terenie stacji gazowej...6 4.2.2.1 Urządzenia ciśnieniowe...6 4.2.2.2 Filtr gazu...7 4.2.2.2.1 Charakterystyka wkładów filtracyjnych...8 4.2.2.3 Ciągi redukcyjne...8 4.2.2.4 Armatura...9 4.2.2.5 Roboty spawalnicze, układy rurowe i kształtki...9 4.2.2.6 Elementy dodatkowe...12 5 Teren wokół stacji gazowej...12 6 Próby urządzeń stacji...13 7 Instalacja elektroenergetyczna stacji gazowej...13 7.1.1 Zasilanie i pomiar energii...13 7.1.2 Podrozdzielnica RE...13 7.1.3 Wykonanie linii kablowych...13 7.1.4 Oprzyrządowanie pomieszczeń stacji gazowej z instalacją en...14 7.1.5 Instalacja odgromowa stacji gazowej...14 7.2 Bezpieczeństwo p. pożarowe...14 7.3 Układ pomiaru ilości paliwa gazowego...15 7.4 Przystosowanie stacji do telemetrii...15 7.5 Układy zaporowo-upustowe...17 7.5.1 Ochrona antykorozyjna...17 7.6 Próby rurociągów na terenie stacji...18 7.7 Zalecenia dotyczące procesu budowy stacji gazowej i zagospodarowania terenu...18 7.8 Odbiór i eksploatacja stacji...19 8 Uwagi końcowe...19 9 Zestawienie podstawowych materiałów...21 10 Załączniki...24 10.1 Warunki techniczne przyłączenia do sieci gazowej...25 10.2 Wentylacja stacji gazowej (Zgodnie z ST-IGG-0401:2010 załącznik F - informacyjny)...35 10.3 Strefy zagrożenia wybuchem (Zgodnie z ST-IGG 401:2010 Sieci gazowe Strefy zagrożenia wybuchem Ocena i Wyznaczanie)...37 10.4 DOBÓR I SPRAWDZENIE GRUBOŚCI ŚCIANKI RUROCIĄGU...40 10.5 Obliczenia sprawdzenia doboru średnic...44 10.6 Dobór urządzeń...45 10.6.1 Dobór gazomierza...45 11 CZĘŚĆ RYSUNKOWA...47 2

OPIS TECHNICZNY Do projektu wykonawczego przebudowy sieci gazowej w zakresie gazowej stacji redukcyjnopomiarowej w/c Q n = 600Nm³/h (SRP w/c Q n =600 Nm³/h) oraz gazociągów w/c oraz ś/c na dz. ew. 111/1 w m. Pakoszówka gm. Sanok. 1 Podstawa opracowania Zlecenie na opracowanie projektu, Warunki techniczne, Wizja lokalna w terenie dla potrzeb projektu, Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 28 XII 2009 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchamiania instalacji gazowych gazu ziemnego (Dz. U. 10.2.6), ST-IGG-0401:2010 Sieci gazowe Strefy Zagrożenia wybuchem Ocena i Wyznaczenie tekst jednolity, ST-IGG-0503:2011 Stacje gazowe w przesyle i dystrybucji dla ciśnień wejściowych do 10 MPa włącznie oraz instalacje redukcji ciśnienia i/lub pomiaru gazu na przyłączach. Wymagania w zakresie obsługi. ST-IGG-0601:2012 Ochrona przed korozją zewnętrzną stalowych gazociągów lądowych. Wymagania funkcjonalne. ST-IGG-0602:2008 Ochrona przed korozją zewnętrznych stalowych gazociągów lądowych. Ochrona Katodowa Projektowanie, budowa i użytkowanie. ST-IGG-0501:2009 Stacje gazowe w przesyle i dystrybucji dl ciśnień wejściowych do 10 MPa włącznie. Wymagania w zakresie projektowania, budowy oraz przekazania do użytkowania ST-IGG-1001:2011 "Gazociągi Oznakowanie trasy gazociągów Wymagania ogólne", ST-IGG-1002:2011 "Gazociągi oznakowanie ostrzegawcze i lokalizacyjne Wymagania i badania", ST-IGG-1003:2011 "Gazociągi Słupki oznaczeniowe i oznaczeniowo-pomiarowe. Wymagania i badania", ST-IGG-1004:2011 "Gazociągi. Tablice orientacyjne. Wymagania i badania", ST-IGG-0503:2011 Stacje gazowe w przesyle i dystrybucji dla ciśnień wejściowych do 10 MPa włącznie oraz instalacje redukcji ciśnienia i/lub pomiaru gazu na przyłączach. Wymagania w zakresie obsługi. PN-ISO 3864-1:2008 Symbole graficzne barw bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa PN-EN ISO 7010:2012 Symbole graficzne barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa stosowane w miejscach pracy i obszarach użyteczności publicznej PN-EN ISO 8501-1 Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów PN-EN 12944-2:1998 Farby i lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocy ochronnych systemów malarskich. Część 2: Klasyfikacja środowisk PN-E-05003-01:1986 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych Wymagania ogólne. PN-E-05003-03:1989 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych Ochrona obostrzona PN-89/E-05003/03 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Ochrona obostrzna. PN-IEC 61024-1:2001 Ochrona odgromowa obiektów budowlanych Zasady ogólne. PN-EN ISO 12900-2 Farby lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 2: Klasyfikacja środowisk. PN-EN ISO 12900-2 Farby lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 5: Ochronne systemy malarskie. 3

PN-ISO 3864-1:2008 Symbole graficzne barw bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa PN-EN ISO 7010:2012 Symbole graficzne barwy bezpieczeństwa i znaki bezpieczeństwa stosowane w miejscach pracy i obszarach użyteczności publicznej PN-EN ISO 8501-1 Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów PN-EN 12944-2:1998 Farby i lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocy ochronnych systemów malarskich. Część 2: Klasyfikacja środowisk PN-EN ISO 12900-2 Farby lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 2: Klasyfikacja środowisk. PN-EN ISO 12900-2 Farby lakiery. Ochrona przed korozją konstrukcji stalowych za pomocą ochronnych systemów malarskich. Część 5: Ochronne systemy malarskie. Wytyczne wizualizacji stacji gazowych i naziemnych układów gazowych w Polskiej Spółce Gazownictwa sp. z o. o. Warszawa, maj 2015 r. Inne obowiązujące normy, przepisy i akty prawne. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. (Dz. U. 1994 nr 89 poz. 414) z późniejszymi zmianami Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie - Dziennik Ustaw z 2013 poz. 640 z dnia 26.04.2013, Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 06.02.2003 r. - w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (DZ.U. nr 47/2003 - poz. 410, Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchomieniu instalacji gazowych gazu ziemnego/dz. U. Nr 2 poz. 6 z 2010r., Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25-04-2012 w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego - Dz. U. nr 0 z dnia 27-04-2012 poz. 462., Warunki dotyczące wykonania gazociągów i urządzeń gazowniczych stalowych o MOP 0,5 MPa prace spawalnicze PSG Sp. z o.o. Oddział Tarnów czerwiec 2014 Normą PN-EN 12732:2014,,System dostawy gazu. Spawanie stalowych układów rurowych. Wymagania funkcjonalne". Polskie normy zharmonizowane z dyrektywami nowego podejścia; Standard Izby Gospodarczej Gazownictwa przytoczony w tekście warunków 2 Zakres opracowania Niniejszy projekt stanowi opracowanie techniczno-robocze realizacji projektu przebudowy sieci gazowej na dz. ew. 111/1 w msc. Pakoszówka w zakresie stacji redukcyjno-pomiarowej gazu w/c przepustowości Q n = 600 Nm³/h oraz gazociągów wraz z układami zaporowo-upustowymi w/c i śr/c. Projekt wykonawczy obejmuje swoim zakresem następujące elementy sieci gazowej, co jest zgodne ze Standardem ST-IGG-0501-2009 oraz z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe : technologię stacji gazowej z wymogami technicznymi doboru urządzeń oraz obudową, zagospodarowanie terenu wokół stacji, określenie lokalizacji stacji, rozwiązanie telemetrii stacji, określenie zasięgów stref zagrożenia wybuchem dla stacji gazowej. 4

3 Projekt zagospodarowania terenu 3.1 Przedmiot inwestycji Przedmiotem inwestycji jest przebudowa sieci gazowej na dz. ew. 111/1 w msc. Pakoszówka w zakresie stacji redukcyjno-pomiarowej gazu w/c przepustowości Q n = 600 Nm³/h oraz gazociągów wraz z układami zaporowo-upustowymi w/c i śr/c. 3.2 Zagospodarowanie terenu stan istniejący Istniejąca stacja gazowa znajduje się w na terenie wygrodzonym. Obudowa stacji jest kontenerowa z lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Dostęp do urządzeń stacji gazowej zapewnia brama wjazdowa w linii wygrodzenia terenu stacji w północno-zachodniej jego części. Na terenie istniejącej stacji gazowej jako bezobsługowej brak jest ciągów komunikacyjnych oraz jakiegokolwiek utwardzenia terenu, nie występuje zieleń wysoka w postaci drzew. Istniejące gazociągi, przeznaczone do przebudowy nie krzyżują się z urządzeniami uzbrojenia podziemnego. Rozwiązania techniczne stacji na podstawie przepisów prawa obowiązujących w czasie budy wy obiektu. Elementy sieci gazowej przeznaczone do przebudowy znajdują się w granicy działki nr ew. 111/1. 3.3 Zagospodarowanie terenu stan projektowany Projektuje się nową stację gazową zamiast istniejącej, przeznaczonej do likwidacji. Projektowane są nowe gazociągi stalowe DN100 wysokiego i średniego zamiast istniejących na przedmiotowej działce, przewidzianych do likwidacji. Projektuje się nowy nadziemny układ zaporowo-upustowy ś/c zamiast istniejącego przewidzianego do likwidacji. ZZU w/c DN100 należy w trakcie prowadzenia robót poddać oczyszczeniu i odmalowaniu i zamontować ponownie w nowej lokalizacji. Szczegóły zamierzenia zobrazowano w części rysunkowej. Szczegóły elementów zagospodarowania terenu przedstawiono w części graficznej opracowania. Projektuje się wykonanie ciągów komunikacji pieszej. Miejscach ułożenia podziemnych gazociągów pod utwardzeniem terenu, należy oznakować układając w miejscach ich przebiegu kostkę w kolorze czerwonym. Nie dopuszcza się oznakowania za pomocą malowania farbami. Jest konieczne dokonanie zmian w ukształtowaniu terenu. Przewiduje się układanie gazociągów, dostosowując, w miarę możliwości, ich spadki podłużne do istniejącego ukształtowania terenu. Przewiduje się przykrycie gazociągów (od nawierzchni docelowej do stropu gazociągu) min. 1,0 m. 4 Stacja redukcyjno-pomiarowa gazu 4.1 Usytuowanie i rodzaj stacji Stacja gazowa zlokalizowana jest i pozostanie w m. Pakoszówka gm. Sanok na działce nr ew. 111/1. W chwili obecnej na ww działce oraz na działce 111/1 znajdują się stacja gazu, gazociągi oraz układy zaporowo-upustowe DN100 w/c oraz śr/c. Istniejąca stacja gazowa wraz z istniejącą armaturą i gazociągami przewidziana jest do likwidacji w celu udostępnienia miejsca na nową stację, sieć i układy zaporowo-upustowe. 5

Przebudowywane elementy sieci gazowej znajdujące się na działce nr 111/1 będą zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. Brak dostępu do stacji gazowej zapewni ogrodzenie z paneli systemowych. Dostęp do terenu działki dla służb Dostawcy gazu zapewni nowa furta wejściowa w miejscu istniejącej. Stacja w obudowie kontenerowej o wymiarach zewnętrznych 5,0m x 3,0m x 3,27 m (szerokość głębokość wysokość), zostanie posadowiona na fundamencie betonowym. W przestrzeni zagrożonej wybuchem, gdzie stacja jest zlokalizowana nie ma innych obiektów. Zagospodarowanie terenu wokół stacji zgodnie z dalszymi punktami opisu. Przepustowość stacji określona została na Q n = 600Nm³/h. 4.2 Elementy stacji 4.2.1 Charakterystyka stacji rys. 4. W wyposażeniu stacji znajdują się urządzenia wg szczegółowej specyfikacji w części graficznej, na Charakterystyka stacji: rodzaj redukcji Wysokie ciśnienie temperatura gazu 5 C rodzaj gazu zgodnie z PN-C-04750 GAZ ZIEMNY PN-C-04750-E typoszereg ciś. dla urządzeń do I stop. red. PN 25 typoszereg ciś. dla urządzeń po I stop. red. PN 16 ciśnienie projektowe MOP=1,6 MPa min. ciśnienie robocze OP=0,6 MPa górny poziom ciśnienia roboczego MOP 1,075=1,72 MPa tymczasowe ciśnienie robocze TOP=MOP 1,3=2,08 MPa max ciśnienie przypadkowe MIP=1,4 MOP=2,24 MPa ciśnienie próby szczelności STP=MOP 1,5=2,40 MPa ciśnienie wejściowe 1,5-0,6 MPa ciśnienie wyjściowe max/min 0,15/0,35 MPa przepustowość nominalna stacji Q n = 600 Nm³/h instalacja elektryczna/telemetryczna Projektuje się stację kontenerową, wolnostojącą. W kontenerze znajdować będzie się orurowanie oraz urządzenia stacji. Układ technologiczny wewnątrz kontenera posiadać będzie konstrukcję wsporczą z kształtowników i profili stalowych. Stacja wyposażona zostanie w system transmisji danych z mikrokomputerowego przelicznika MacBAT III oraz z rejestratora MacREJ II. System transmisji danych oparty będzie na skrzynce AKPiA typ TELE200: 270.330 zasilanej z sieci elektroenergetycznej. Szczegóły telemetrii w części graficznej opracowania. 4.2.2 Rurociągi i armatura na terenie stacji gazowej 4.2.2.1 Urządzenia ciśnieniowe Montaż urządzeń ciśnieniowych przeprowadzić w zestawieniu zaślepka - okular. (przed i za urządzeniem), które umożliwi trwałe odcięcie. Urządzenia zaprojektować w sposób pozwalający obsłudze przygotowanie i wykonanie przeglądów UDT (Dyrektywa PED 6

szybkozamykającym 2. Zawór szybko zamykający PN-EN 14382 + A1:2009 (oryg) jako urządzenie oddzielne AG1 Działanie na wzrost i spadek, czas zadziałania nie dłuższy niż 2s, sygnalizacja działania w systemie telemetrycznym (bezpotencjałowym) jako urządzenie solo 3. wydmuchowy zawór upustowy AG2,5 Możliwość regulacji bez konieczności demontażu rury wydmuchowej, czas zadziałania nie dłuższy niż 2 s Ponadto ze względu na wartość ciśnienia dolotowego stację należy wyposażyć w układ podgrzewania gazu na rurkach impulsowych do pilotów pilotów reduktorów za pomocą grzewczego kabla oporowego. Zawór szybko zamykający powinien być wyposażony w możliwość ręcznego otwarcia oraz wskaźnik jego położenia. Konstrukcja urządzeń redukcyjno zabezpieczających powinna umożliwić przeprowadzenie przeglądu bez możliwości demontażu urządzeń z ciągu. Końcówki rur wydmuchowych zaworów upustowych wyposażyć w przerywacz płomieni. 4.2.2.4 Armatura Jako elementy odcinające przewidziano kurki kołnierzowe. Armaturę stacji gazowej stanowić będą kurki kulowe stalowe, które spełniają wymagania norm: PN-EN1983, PN-EN 12266-1, PN-EN 12266-2, PN-EN ISO 10497, PN-EM 13774, PN-EN 14141. Podstawowe wymagania dla kurków: pełnoprzelotowość, kula pływająca, wykonanie z wskaźnikiem położenia organu zamykającego, klasa temperaturowa TC2, końcówki kołnierzowe zgodnie z PN-EN 1092-1:2004, długość zabudowy kurków kołnierzowych zgodnie z PN-EN 588-1, kurki manometryczne bez dławikowe wykonane ze stali kwasoodpornej, kurki o średnicach od DN150 włącznie należny wyposażyć w przekładnie ręczną. Wykonanie kurków gwintowych zgodne z PN EN 331. 4.2.2.5 Roboty spawalnicze, układy rurowe i kształtki Roboty spawalnicze wykonywać zgodnie z obowiązującymi normami spawalniczymi oraz warunkami technicznymi wykonania i odbioru gazociągów i urządzeń gazowniczych stalowych o MOP > 0,5bar (WTWiO) obowiązujące na terenie PSG Sp. z o. o. w Warszawie. Obowiązuje posiadanie przez Wykonawcę stacji uznania technologii spawania, stosowania odpowiednich materiałów spawalniczych, odpowiednich spawaczy, kontrolerów spawów. Przed przystąpieniem do spawania należy uzgodnić WPS na złącza spawane. Jakość spawania należy zapewnić przez kontrolę spoin z zastosowaniem badań nieniszczących. Ocenie wizualnej należy poddać 100% spoin. 9

Dla złączy spawanych przed redukcją wykonać badania 100% spoin, badania radiograficzne (RT). Dla złączy spawanych po redukcji wykonać badania 100% spoin, badania radiograficzne (RT). Dla złączy pachwinowych przed i po redukcji wykonać badania 100% spoin, badania penetracyjne (PT). Odcinek stalowy przed i za stacją (kategoria wymagań jakościowych B - zakres ciśnienia > 5 bar) ma być wykonany z rur przewodowych stalowych, zgodnie z wymaganiami określonymi w Polskich Normach: rury stalowe przewodowe dla mediów palnych o klasie wymagań S wg PN-EN ISO 3183:2013-05 lub rury do zastosowań ciśnieniowych wg normy PN-EN 10208-2:2011 dla średnic zewnętrznych równych lub większych od φ33,7 mm, rury stalowe bez szwu do zastosowań ciśnieniowych wg normy PN-EN 10216 lub wykonanych wg innych norm pod warunkiem spełnienia wymagań wytrzymałościowych oraz za zgodą Projektanta i operatora sieci dla średnic zewnętrznych mniejszych od φ33,7 mm. rury wg. normy PN EN ISO 3183, klasa materiału zgodna z warunkami technicznymi do projektowania stacji gazowej udarność materiału rodzimego oraz szwu rury sprawdzona winna być wg tablicy 7 normy PN- EN10208-2:2009 w -30 C. Dodatkowo wymagane są badania udarności strefy wpływu ciepła wg p. 9.2.2. normy PNEN10208-2:2009 w -20 C. Ponadto powołując się na punkt 8.2.3.8. normy PN-EN 10208-2+AC rury muszą być poddane hydraulicznej próbie szczelności na ciśnienie nie mniejsze niż 10 MPa u producenta. Wymagania i warunki badań jak dla szwu spajanego. Kształtki stosowane do budowy fragmentów gazociągów powinny być wykonane z materiałów spawalnych odpowiadających właściwościami materiałów rur, z którymi mają być pospawane. Kształtki stalowe - zwężki redukcyjne, trójniki, kolana hamburskie - należy stosować wg normy PN-EN 10253-1:2006. Kształtki powinny mieć dopasowaną grubość ścianki do grubości ścianki rury, do której mają być przyspawane zgodnie z pkt. 6.1.6 i 6.2.2 normy PN-EN 12732:2004. Rury i kształtki powinny być łączone z zastosowaniem złączy doczołowych. Łączenie elementów powinno być wykonane metodą 141 (TIG - spawanie łukowe w osłonie gazów. Grubość ścianki rur zgodna z tab. W 65. Pkt. 3. ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie. Preferowane materiały dla w/c to rury stalowe z materiału nie gorszego niż L360 NB zaś dla śr/c L290 (wg 10208-2+AC: 1999), kołnierze P355QH w/c, P245GH śr/c, kształtki P265GH (wg 10216-1). Rury i kształtki stalowe powinny posiadać padania udarności min 27J w temperaturze -29 C zgodnie z normą PN- EN ISO 148-1. Wszystkie materiały użyte do budowy gazociągów lub urządzeń gazowniczych muszą posiadać świadectwo odbioru 3.1 wg PN-EN 10204. Wykonawca powinien spełniać wymagania stawiane w PN-EN ISO 3834:2007. Wykonawca powinien wykazać swoją zdolność do wykonania prac spawalniczych i posiadać system jakości. Wykonawca powinien opracować lub posiadać uznaną (kwalifikowaną) technologię spawania łukowego zgodnie z Polskimi Normami (np. PN-EN 288-3/PN-EN 15614-1/ lub PN-EN 288-9). Uznana (kwalifikowana) technologia spawania powinna obejmować swoim zakresem zmiennych zasadniczych zakres określonych w projekcie: rodzajów złączy, grup materiałowych, średnic, grubości ścianek itp. Spawacze wytypowani przez Wykonawcę do spawania rurociągów i/lub konstrukcji stalowych powinni posiadać uprawnienia wg PN-EN 287-1. Zakres uprawnień spawaczy powinien pokrywać się z metodami spawania, grupami materiałowymi, geometrią i wymiarami elementów spawanych, materiałami dodatkowymi oraz pozycjami spawania, jakie przewidziane są w projektowanej sieci. Osoba odpowiedzialna za wszystkie prace spawalnicze powinna posiadać certyfikat zgodnie z normą PN-EN ISO 14731:2006 inżyniera spawalnika (EWE) lub technologa spawalnika (EWT) Wykonawca winien zapewnić nadzór nad procesem spawania zgodnie z normą PN-EN 12723 "Systemy dostawy gazu. Spawanie stalowych układów rurowych. Wymagania funkcjonalne". 10

Wykonawca powinien dysponować sprawnym sprzętem w rodzaju i ilości niezbędnej do wykonania gazociągów lub urządzeń gazowniczych przewidzianych w projekcie. Przy wykonaniu prac spawalniczych uwzględnić: Wszystkie czynności obejmujące wykonanie złączy spawanych (przygotowanie krawędzi, centrowanie, wykonanie spoin sczepnych, podgrzewanie wstępne, rodzaj i czas usunięcia centrownika, rodzaj materiałów dodatkowych i gazów osłonowych, obróbka cieplna i inne) powinny być wykonywane zgodnie z zatwierdzoną instrukcją technologiczną spawania WPS Wytwórcy. Łączenie odcinków rurowych oraz kształtek należy wykonywać zgodnie z wymaganiami norm PN-EN 12732:2004. Dotyczy to przede wszystkim rodzaju złączy, minimalnych długości odcinków oraz sposobu dopasowywania odcinków o różnej grubości ścianek. Nie dopuszcza się dopasowywania odcinków ze stali obrabianych termo-mechanicznie oraz ulepszanych cieplnie poprzez nagrzewanie i obróbkę plastyczną. W przypadkach gdy występuje przesunięcie krawędzi poza zakresem tolerancji określonym w załączniku C normy PN-EN 12732:2004 zaleca się stosowanie kształtek przejściowych. Preferowane jest cięcie na wymiar i ukosowanie brzegów rur za pomocą obróbki mechanicznej. Dopuszcza się cięcie tlenowe w przypadku stali niestopowych i niskostopowych oraz plazmowe w przypadku stali austenitycznych. Krawędzie po cięciu termicznym należy wyszlifować na głębokość 1 mm na całym obwodzie rury. Złącza spawane nie spełniające warunków akceptacji należy naprawić w oparciu o instrukcję technologiczną spawania dotyczącą napraw. Dopuszcza się wykonanie jednej naprawy złącza spawanego na podstawie dodatkowej instrukcji WPS Spoiny z pęknięciami powinny być wycięte w całości. Najniższą temperaturę otoczenia, w jakiej można prowadzić prace spawalnicze ustala się na plus pięć stopni (+5 C), w sprzyjających warunkach atmosferycznych, niezależnie od miejsca spawania (prefabrykacja, montaż), metody spawania, gatunku i grubości materiału. Wykonawca zobowiązany jest do zapewnienia takich środków i metod zaradczych, adekwatnych do występujących zagrożeń, aby spawanie odbywało się w warunkach, które nie wpływają ujemnie na jakość wykonywanych złączy spawanych. Przy kontroli jakości i badań spoin należy uwzględnić: Właściwa jakość połączeń spawanych powinna być stwierdzona przez kontrolę i nadzór Wykonawcy oraz nadzór Inwestora na miejscu spawania w oparciu o badania nieniszczące oraz próbę ciśnieniową. Kontrola powinna obejmować sprawdzenie przed, podczas spawania oraz badania końcowe po spawaniu. Wszystkie badania nieniszczące należy wykonać w oparciu o wymagania określone w normie PN-EN 12732:2004 i należy je przeprowadzić przed próbą ciśnieniową. Dla połączeń spawalniczych należy przyjąć kategorię wymagań jakości,,d"- wymagania ostre. Badania wizualne spoin wg normy PN-EN 970:1999 należy wykonać w 100%. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku badań wizualnych spoinę można dopuścić do kolejnych badań nieniszczących, radiograficznych wg PN-EN 1435:2001, klasa techniki badań B, poziom akceptacji 1 wg PN-EN 12517:2001. Przeprowadzenie badań penetracyjnych 100% zgodnie z PN-EN 571-1:1999 Zakres i rodzaj badań nie może być mniejszy niż zakres określony w tablicy 4 normy PN-EN 12732:2004. Kryteria akceptacji badanych spoin powinny być zgodne z EN 25817 i nie mogą być niższe niż wymagania określone w normie PN-EN 12732:2004. Procedury badań nieniszczących i kryteria akceptacji należy przyjąć zgodnie z pkt. 8.3 oraz rysunkiem 1 normy PN-EN 12732:2004. 11

Wymagania w zakresie personelu badań nieniszczących: Wykonanie wszystkich badań nieniszczących winno być przeprowadzone przez wykwalifikowany i kompetentny personel stopnia drugiego wg PN-EN473:2008. lub PN-EN ISO 9712. Jednostka wykonująca badania powinna posiadać akredytację zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Zakres badań nieniszczących rur zgodnie z wymaganiami normy PN-EN10208-2:2011 Jeżeli badania nieniszczące obejmują mniej niż 100% złączy spawanych, a jakość niektórych z nich nie spełnia wymagań, należy zbadać kolejne spoiny w celu oceny rozległości problemu przyjąć zasadę, że na każdą odrzuconą spoinę należy przeprowadzić kontrolę dwóch kolejnych spoin. 4.2.2.6 Elementy dodatkowe Śruby i nakrętki powinny spełniać wymagania norm PN-EN 1515-1 do 4, PN-ISO 8992, PN-EN 20898-2, PN-EN ISO 4016 i mieć klasę własności mechanicznej 5.6/5.Wykonane śrubek i nakrętek powinno być w średnio dokładnej klasie wyrobu oznaczoną literą B oraz ocynkowane zgodnie z normą PN-EN 12329. Do połączeń kołnierzowych należy stosować uszczelki płaskie bezazbestowe wykonane z płyt uszczelniających o grubości od 2 [mm] do 3 [mm] zgodnie z PN-EN 1514-1 oraz metalowych uszczelek spiralnych zgodnie z PN-EN 1514-2, PN-EN 1514-3, PN-EN 1514-4. 5 Teren wokół stacji gazowej Stacja zaprojektowana jest jako wolnostojąca. Teren wokół stacji będzie wygrodzony. Dostęp dla służb Właściciela zapewni furta wejściowa. Szczegóły zagospodarowania terenu znajdują się w części graficznej opracowania. Projektuje się ciągi komunikacji pieszej wokół kontenera stacji gazowej z kostki betonowej gr. 6cm. Całość terenu ukształtować zgodnie planem sytuacyjnym. Dojazd do stacji odbywa się z drogi gminnej. Teren stacji gazowej na który zaprojektowano chodniki pozbawić humusu organicznego. Spadek poprzeczny i podłużny ciągów komunikacji pieszej winien wynosić min.2% utrzymać się w kierunku jak w części graficznej opracowania. Układ komunikacyjny został zaprojektowany w sposób umożliwiający przeprowadzenie prac technologicznych na obiekcie stacji gazowej. Chodniki i place wokół układów zaporowo-upustowych wykonać z kostki brukowej o gr. 6 cm na materiale niewysadzeniowym o gr 2,5cm oraz podsypce z piasku i cementu w stosunku 1:4 stabilizowanym mechanicznie Rm=1,5MPa, 10cm. Chodniki należy oddzielić od placów obrzeżami betonowymi. Place wyłożyć dwukrotnie agromatą separacyjną i wysypać grysem o uziarnieniu 1cm grubości 10cm. Stacja zostanie posadowiona na fundamencie betonowym wzmocnionym wylanym na mokro na placu budowy. Dla projektowanej stacji projektuje się fundament o wymiarach 5,0 x 3,0 m i wysokości ścian fundamentowych 1,2 m poniżej terenu. Stację należy posadowić na płycie betonowej o wymiarach 5,96x 4,17 m i grubości 0,2 m zbrojonej siatką stalową fi12 mm. Wysokość ścian fundamentowych ponad powierzchnię terenu 0,2m. Parametry fundamentu: fundament należy wykonać jako wylewany na mokro, ławy fundamentowe wykonać z betonu marki C 12/15 wg PN-EN 206-1:2003 z zbrojeniem siatką zbrojarską prefabrykowaną fi 12 (w środkowej warstwie ławy), fundament od wewnątrz i zewnątrz należy zaizolować podwójną warstwą izolacyjna 2 abizol przestrzeń pomiędzy fundamentem a obudową należy zaizolować poziomo folia budowlaną, przestrzeń wewnątrz fundamentu należy wypełnić materiałem suchym, przepuszczalnym (piasek), górną część wysypać grysem Biała Marianna. 12

Opis ogrodzenia, podstawowe parametry dla elementów składowych i sposobu wykonania Teren na którym zlokalizowana zostanie stacja gazowa zostanie ogrodzony ogrodzeniem panelowym na cokole betonowym lanym na mokro na placu budowy o wysokości 0,25 m. Słupy należy zamontować w betonie klasy C16/20 na długości 1,2 m pod poziomem terenu przed związaniem. Montaż paneli do słupów za pomocą śrub hakowych i nakrętek zrywanych (nakrętka zrywana zabezpiecza przed demontażem panela przez osoby niepożądane). Łączenie paneli (poza słupem) odbywa się poprzez zastosowanie złączek. Akcesoria do montażu (ze stali nierdzewnej): śruby hakowe, nakrętki zrywalne, złączki do paneli. Od strony drogi dojazdowej projektuje się furtkę wejściową. Projektuje się typową furtkę ze słupami i kompletem zawiasowo zamkowym. Szczegóły i wymiary elementów ogrodzenia przedstawiono w części graficznej. 6 Próby urządzeń stacji Stacja wykonana w warunkach warsztatowych musi posiadać dokumenty stwierdzające przeprowadzenie prób ciśnieniowych szczelności ciągu i urządzeń technologicznych. Próby szczelności oraz wytrzymałości stacji przeprowadzić przy ciśnieniu 1,5 MOP tj. 2,40 MPa na odcinkach przeznaczonych do pracy w zakresie ciśnień wysokich oraz 0,75 na odcinkach przeznaczonych do pracy w zakresie ciśnień średnich, za pomocą sprężonego powietrza przez okres 24 godzin. Próbę należy wykonać zgodnie ze standardem ST-IGG 0501:2009. Połączenia rur podlegają oględzinom zewnętrznym w celu sprawdzenia czy wymiary połączeń są właściwe i czy nie zawierają wad. 7 Instalacja elektroenergetyczna stacji gazowej 7.1.1 Zasilanie i pomiar energii Projektuje się pozostawienie istniejącego przyłącza oraz szafy z rozdzielnicą elektroenergetyczną. W ramach przebudowy stacji gazowej planowana jest przebudowa kabla WLZej, zasilającego istniejącą stację gazową, na nowy YDY 2 2,5mm². Zamiana jest konieczna w związku z zaprojektowanymi kablami grzewczymi na oimpulsowaniu ciągów redukcyjnych stacji gazowej. 7.1.2 Podrozdzielnica RE Za złączem kablowo-pomiarowym na jego obudowie zainstalowana pozostanie podrozdzielnica WO z zabezpieczeniami obwodów zasilających szafkę AKPiA oraz kable grzewcze w stacji gazowej. Nie przewiduje się wymiany istniejącej podrozdzielnicy WO na nową. Szczegóły przedstawiono na rys. nr 19. 7.1.3 Wykonanie linii kablowych Kabel układać na dnie rowu na 10cm podsypce piasku. Ułożony kabel przysypać 10cm warstwą piasku i 15cm warstwą rodzimego gruntu i ułożyć folię koloru niebieskiego. Kabel układać na głębokości 0,6m za wyjątkiem miejsc kolizyjnych. Na całej trasie co 2,0m, kabel zaopatrzyć w oznaczniki (opaski) z trwałymi napisami określającymi typ kabla wg normy, rok ułożenia oraz relację kabla. Na skrzyżowaniach z uzbrojeniem podziemnym i chodnikami kabel układać w dwudzielnych rurach ochronnych dn50. Wykopy w miejscach skrzyżowań z istniejącym uzbrojeniem podziemnym wykonać ręcznie. Całość robót wykonać zgodnie z PN-76/E-5125 i N-SEP-004. 13

Kable instalacji wewnątrz stacji gazowej wykonywać poprzez układanie kabli w korytach stalowych cynkowanych z maskownicą na wcisk. 7.1.4 Oprzyrządowanie pomieszczeń stacji gazowej z instalacją en Nie przewiduje się oświetlenia w pomieszczeniu stacji gazowej ani oświetlenia terenu stacji gazowej. Za jedyne wyposażenie elektryczne pomieszczenia stacji przyjmuje się kable grzejne na oimpulsowaniu ciągów redukcyjnych stacji gazowej. Rozgałęzienia torów zasilających w pomieszczeniu w których zakłada się możliwość wystąpienia strefy wybuchowej należy wykonywać poprzez puszki rozdzielcze z cechą Ex. Zasilanie korektora i rejestratora realizowane będzie z umieszczonych w nich baterii. Szczegóły instalacji przedstawiono w części graficznej opracowania. 7.1.5 Instalacja odgromowa stacji gazowej Jako elementy instalacji odgromowej wykorzystano metalowe pokrycie kontenera. Do obudowy należy przymocować zwody z cynkowanej bednarki stalowej oraz podłączyć je do wykonanego uziomu wokół obudowy kontenera. Przekrój poprzeczny bednarki zastosowanej do zwodów i uziemienia nawanialni powinien być nie mniejszy niż 120 mm². Obudowę podłączyć do uziomu w 2 miejscach za pomocą złączy kontrolnych, które pozwolą na pomiar rezystancji uziemienia (złącza wykonać powyżej terenu). Złącza kontrolno-pomiarowe wykonać jako dwuśrubowe ze śrub M10 z podkładkami i nakrętkami. Łączenie taśm uziemienia przy obudowie stacji należy wykonać za pomocą złączy przykręcanych do przyspawanych elementów stalowych. Rezystancja wypadkowa uziemienia mieszanego dla obiektów zagrożonych wybuchem nie może przekraczać 10Ω przyjmując grunt inny niż kamienisty czy skalisty. Uziemienie stacji będzie uziemieniem wspólnym elementów stalowych nadziemnych sieci gazowej na terenie stacji gazowej oraz jego ogrodzenia. Odcinki bednarki przyspawane do kontenera stacji należy przymocować do kontenera spoiną pachwinową o długości co najmniej dwukrotności szerokości mocowanej bednarki. Wszystkie prace związane z wykonaniem instalacji uziemiającej należy wykonać w oparciu o PN-EN 62305-2011 Ochrona odgromowa Część 1-4. Wszystkie elementy metalowe urządzeń w obszarach zagrożonych wybuchem wewnątrz kontenera i na zewnątrz tj. złącza rurociągów i urządzeń technologicznych mające uszczelki izolacyjne należy bocznikować stosując przewody o poprzecznych wymiarach nie mniejszych niż przewidziane dla zwodów i przewodów odprowadzających tzn. każde połączenie kołnierzowe wyposażyć w czynne połączenia mostkujące za pomocą podkładek koronkowych po 2 na śrubę (łby śrub oznaczyć na czerwono lub wykonać mostkowanie bednarką kołnierzy). Każde połączenie powinno zawierać dwie takie śruby. Do odbioru technicznego przeprowadzić pomiary rezystancji uziemienia przez personel posiadający odpowiednie uprawnienia eksploatacyjne, pod nadzorem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia dozorowe oraz należy sporządzić metrykę urządzenia odgromowego. Badania winny być potwierdzone potwierdzone protokołem. 7.2 Bezpieczeństwo p. pożarowe Wokół stacji występuje strefa zagrożenia wybuchem 2 ze źródeł emisji drugorzędnej. Mieszanina wybuchowa występować może krótkotrwale w stanach awaryjnych. Wyznacza się dodatkową strefę 1. Strefy zewnętrzne zagrożenia wybuchem (zasięgi stref) obliczono wg ST-IGG-0401:2010 Sieci gazowe. Strefy Zagrożenia Wybuchem. Ocena i Wyznaczanie tekst jednolity i naniesiono na projekt zagospodarowania terenu (rys. 1). W strefie zagrożenia obowiązywać będzie zakaz palenia tytoniu, używania otwartego ognia i narzędzi mogących powodować iskrzenie w tym telefonów komórkowych. Oznaczenia kategorii i zasięgu stref zagrożenia wybuchem należy trwale oznakować na obiekcie. 14

Na obiekcie należy umieścić tablice ostrzegające o niebezpieczeństwie wybuchu i zakazie zbliżania się z otwartym ogniem oraz tablice z adresem i numerami telefonów kierownictwa zakładu, pogotowia gazowego, straży pożarnej oraz centrum powiadamiania ratunkowego. Tablice ostrzegawcze i informacyjne przed umieszczeniem na obudowie stacji powinny zostać wcześniej zaakceptowane przez Zamawiającego stację. Stacja nie posiada stałej obsługi. Personel obsługujący stację winien być przeszkolony w zakresie technologicznym, BHP i p.poż. oraz posiadać odpowiednie uprawnienia energetyczne. Sprzęt i urządzenia ratownicze tj. metanomierz, narzędzia nieiskrzące, rękawice i ubrania ognioodporne winny znajdować się na wyposażeniu obsługi technicznej. W razie zagrożenia stację można wyłączyć z ruchu zamykając dopływ gazu na kurkach układów zaporowo-upustowych. Substancją palną i wybuchową występującą na obiekcie jest gaz ziemny (głownie metan CH4) o granicach wybuchowości 5 15%, grupa wybuchowości IIA. 7.3 Układ pomiaru ilości paliwa gazowego Układ pomiarowy opart został na gazomierzu rotorowym G160 DN100 o za kresowości 1:100 szeregu 241. Gazomierz ten został dobrany na podstawie warunków technicznych oraz obliczeń zamieszczonych w niniejszym opracowaniu. Zastosowany gazomierz winien być zgodny z PN-EN 12480:2004, PN-EN 12480:2005/A1 oraz ZN-G- 4010:2001. Gazomierz rotorowy winien zostać zamontowany w ciągu stacji gazowej na odcinku rurowym za redukcją ciśnienia gazu. Gazomierz powinien zostać poprzedzony w stacji gazowej filtrem gazu. Gazomierz rotorowy dokonuje pomiaru przepływającego gazu wskazując ilość przepływającego paliwa w warunkach ruchowych. Do celów rozliczeniowych należny stosować wskazania korektora przepływu. Wskazania korektora oparte są o dokonywane pomiary aktualnego ciśnienia i temperatury przepływającego gazu a w szczególności o ilość impulsów LF i HF z gazomierza rotorowego. Gazomierz rotorowy będzie zamontowany w odcinkach pomiarowych zgodnych z ZN-G-4010:2001 Pomiary paliw gazowych. Gazomierze rotorowe. Wymagania i badania. posiadających świadectwo świadectwo odbioru 3.1 wg PN-EN 10204:2006. Schemat montażu oraz opomiarowania ciągu pomiarowego przedstawiają rys. 4 oraz 14. Wymagane jest by wlot gazu na gazomierz odbywał się od góry. L.p. Wyszczególnione Parametry techniczne i sposób działania 1. Typ układu pomiarowego U1 2. Rodzaj gazomierza Gazomierz rotorowy G 160 DN 100 PN 16 3. Rodzaj przelicznika MacBAT III P1-7A/T-140/PG- DN100/ZT/MO+legalizacja 4. Rejestracja ciśnienia i temperatury MacREJII P1-16G/P2-6G/T- 140/10C/PG DN100/2ZT/MO Dodatkowe informacje Zakresowość gazomierza rotorowego 1:100 nadajnik impulsów LF, konstrukcja dwukadłubowa, wlot gazu do góry (v.3) 2 wyjścia OC, 6 wejść sygnalizacji bezpotencjałowych Ciś. dolotowe (0-1,6 MPa) Ciś. wylotowe (0-0,6 MPa) Temp. na dolocie 7.4 Przystosowanie stacji do telemetrii 15

AKPiA stacji gazowej oparta jest o rejestrator MacREJ II oraz przelicznik MacBAT III. Do nich podłączone zostaną wszystkie w urządzenia tj. manometry różnicowe na filtrach gazu oraz sygnalizacja zadziałania zaworów szybkozamykających, sygnalizacja otwarcia i zamknięcia drzwi kontenera stacji gazowej. Zasilanie przewidziane jest z istniejącej rozdzielnicy elektroenergetycznej przyłącza elektroenergetycznego. Okablowanie stacji gazowej pomiędzy urządzeniami pomiarowymi a przelicznikiem bateryjnym i rejestratorem wykonać należy kablem IB-YSLCY w osłonie koloru niebieskiego jako obwody Ex. Tor sygnałowy w żadnym razie nie może być sztukowany. Powinien być prowadzony w korytach kablowych metalowych, cynkowanych. Wszystkie prace montażowe i uruchomieniowe muszą być wykonane wg. wskazówek producenta. Szczegółowe zestawienie układu telemetrii wraz z aparaturą kontrolno-pomiarową i opisaną sygnalizacją przedstawia poniższa tabela: L.p. Wyszczególnione Parametry techniczne i sposób działania 1. Układ telemetrii a. Zasilanie Zasilanie szafki telemetrycznej napięciem 230V AC Dodatkowe informacje Lokalizacja szafki telemetrycznej w ogrodzeniu jako wolnostojąca b. Sposób transmisji danych GSM/GPRS Modem IK 301 c. Skrzynka telemetryczna Typ 270.330,,PLUM" 2. Aparatura kontrolno-pomiarowa a. Manometr tarczowy b. Momentometr różnicowy filtrów 3. Sygnalizacja a. Sygnalizacja otwarcia drzwi stacji b. c. Sygnalizacja zadziałania zaworów szybko zamykających Z alarmem zbiorczym zasilana z sieci energetycznej. Skrzynkę zamontować jako wolnostojącą w ogrodzeniu działki, skrzynkę telemetryczną należy należy zabezpieczyć przed wpływem niekorzystnych warunków atmosferycznych (daszek nad skrzynką, skrzynka ocieplona, grzałka elektryczna wewnątrz skrzynki), akumulator w skrzynce telemetrii o pojemności min. 40h (0-1,6) MPa M100 kl. 1,6 6 szt. w obudowie kwasoodpornej i konstrukcji suchej (0-0,6) MPa M100 kl. 1,6 8 szt. w obudowie kwasoodpornej i konstrukcji suchej (0-600) mbar 2 szt. (ze stykiem kontaktronowym) Wymagana Wymagana MacREJ II MacREJ II Sygnalizacja wartości granicznych na Wymagana MacREJ II 16

manometrach różnicowych d. Sygnalizacja otwarcia skrzynki AKP e. Sygnalizacja alarmu zbiorczego z MacREJ II f. Sygnalizacja alarmu zbiorczego z Mac BAT III g. Wymagana IK 301 Wymagana IK 301 Wymagana IK 301 Sygnalizacja zaniku zasilania szafki telemetrycznej Wymagana IK 301 7.5 Układy zaporowo-upustowe Na terenie stacji zlokalizowane zostaną dwa nadziemne układy zaporowo upustowe DN100 na wysokim i średnim ciśnieniu. Szczegóły rozwiązań technicznych układów znajdują się w części graficznej opracowania. Przewidziano ponowne zamontowanie istniejącego ZZU DN100 w/c w nowej lokalizacji po jego wcześniejszym oczyszczeniu i odmalowaniu. 7.5.1 Ochrona antykorozyjna Ochrona antykorozyjna podziemnych odcinków sieci zapewniona zostanie poprzez zastosowanie rur z fabryczną powłoką antykorozyjną w klasie min. C50 (3LPE) - izolacja według normy DIN 30670. Przed nałożeniem powłoki taśmowej przygotować podłoże oczyszczając je do stopnia czystości Sa2½. Gazociągi na granicy,,ziemia - powietrze" wykonać z izolacji odpornej na promieniowanie UV. Projektuje się zastosowanie izolacji antykorozyjnej przestrzeni międzykołnierzowych napowietrznych połączeń kołnierzowych na układach zaporowo-upustowych. Projektuje się wypełnienie przestrzeni międzyflanszowej połączeń kołnierzowych masą hydrofobową STOPAQ i zabezpieczenie jej taśmową powłoką antykorozyjną klasy B30 a następnie powłoka taśmową UV. Powyższe rozwiązania stanowią ochronę antykorozyjna bierną. Ochronę przed prądami błądzącymi od sieci stanowić będą monobloki izolacyjne w miejscach włączenia przebudowywanej sieci do istniejącej stalowej sieci gazowej. Spoiny odcinków gazociągów wykonanych na placu budowy należy zabezpieczyć rękawami termokurczliwymi w klasie min. C50. W celu umożliwienia badania skuteczności zastosowanych monobloków projektuje się słupki pomiaru potencjału. Łączenie kabel/gazociąg wykonać metodą Pin-Brazing. Wykonawca (połączeń) winien posiadać wprowadzony system Zarządzania Jakością zgodnie z PN-EN ISO 9001 oraz system zapewniania jakości w spawalnictwie (wg PN-EN ISO 3848-2 oraz PN-EN ISO 3848-5). Połączenia kabel/gazociąg może być realizowane tylko przez uprawniony personel w oparciu o posiadane świadectwo lutowacza zgodnie z PN- EM ISO 13585 lub operatora wg PN-EN ISO 14732. Połączenia wykonane metodą Pin-Brazing wykonywać w oparciu o uznaną technologię zgodnie z normą PN-EN 12732 zał. H Przed realizacją połączeń kabel-/gazociąg wykonawca sporządzi i uzgodni instrukcję lutozgrzewania BPS i przedłoży wraz z nimi Inwestorowi wraz z kopiami WPQR oraz świadectwami operatorów. Do izolowania miejsca połączenia kabli pomiarowych ze ścianką gazociągu stosować zestawy naprawcze przeznaczone do tego celu (kołpak + żywica). Przy monobloku po stronie w/c dodatkowo projektuje się elektrodę odniesienia Cu CuSO 4. Szczegóły połączeń oraz okablowania przedstawiono w części graficznej opracowania. Układy rurowe, podpory, urządzenia, armatura i obudowa stacji wykonana z materiałów ulegających korozji należy chronić z wykorzystaniem powłok malarskich zgodnie z PN-EN ISO 12944:1 do 8. 17

Orurowanie stacji gazowej oraz innych elementów nadziemnych sieci należy zabezpieczyć zestawem malarskim przy założeniu korozyjności środowiska C4 na okres ponad 15 lat (C4H). Powłoka malarska winna być zgodna z PN-EN ISO 12944-5 (np. A1.22). Wykonawca przed przystąpieniem do prac izolerskich i lakierniczych uzgodni z Zamawiającym w formie karty technologicznej izolowania stosowane zestawy malarskie i powłoki antykorozyjne. 7.6 Próby rurociągów na terenie stacji Zamontowana stacja posiadać będzie dokumenty stwierdzające przeprowadzenie prób ciśnieniowych szczelności urządzeń technologicznych. Po wykonaniu stalowych odcinków gazociągów i podejść stalowych do stacji gazowej i po podłączeniu ich do tej stacji należy dokonać prób ciśnieniowych przewodów gazowych bez samej stacji przy 2,4 MPa na odcinkach przeznaczonych do pracy w zakresie ciśnień wysokich oraz 0,75 na odcinkach przeznaczonych do pracy w zakresie ciśnień średnich, za pomocą sprężonego powietrza przez okres 24 godzin. Połączenia rur podlegają oględzinom zewnętrznym. Odcinki stalowe przebudowywanej sieci gazowej należy poddać próbie szczelności na ciśnienie 2,4 MPa przez okres 24h. Próbę wytrzymałości dla obiektu wykonać zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie Dz.U. 2013 poz. 64 oraz ST-IGG-0501:2009 Stacje gazowe w przesyle i dystrybucji dla ciśnień wejściowych do 10 MPa włącznie. Wymagania w zakresie projektowania, budowy oraz przekazania do użytkowania. Próba musi być przeprowadzona przy udziale Inwestora. Wykonawca przed przystąpieniem do wykonania prób ma przedłożyć celem uzgodnienia: projekt przeprowadzenia próby, sposób wykonania próby, określenie technologię wykonania próby oraz opis stanowiska pomiarowego, kryteria odbioru. 7.7 Zalecenia dotyczące procesu budowy stacji gazowej i zagospodarowania terenu Przed rozpoczęciem robot Inwestor zobowiązany jest do zgłoszenia procesu budowy przedkładając oświadczenie kierownika budowy o przyjęciu obowiązku kierowania budową wraz z kopią aktualnych uprawnień i potwierdzeniem przynależności do Izby Inżynierów Budownictwa oraz oświadczenie Inspektora nadzoru o przejęciu obowiązku pełnienia nadzoru inwestorskiego. Całość procesu budowlanego należy dokumentować protokołami realizacji kolejnych etapów i robót zanikowych. Roboty budowlane w terenie powinny by poprzedzone wytyczeniem w terenie przez uprawnionego geodetę. Wszystkie elementy gazociągu i uzbrojenia muszą być inwentaryzowane przy niezasypanym wykopie. Oprócz inwentaryzacji w zakresie niezbędnym dla opracowania mapy uzbrojenia, wymagane jest opracowanie szkiców pomiarowych z domiarami polowymi wszystkich elementów gazociągowych tj.: rura przewodowa, kolan hamburskie, rury osłonowe. Prace związane z procesem budowy kontenera stacji z częścią technologiczną i zespołami zaporowo upustowymi zostaną wykonane na warsztacie producenta wyłonionego w drodze postępowania przetargowego. Przed rozpoczęciem robot producent zobowiązany jest przedłoży dokumenty potwierdzające zastosowane materiały, kwalifikacje personelu spawalniczego, instrukcje technologiczne spawania celem zatwierdzenia. Na całej długości projektowanych odcinków gazociągu wykonać wykop o głębokości min 1,2 m. Przy 18

wykonywaniu wykopu należy zwrócić uwagę na dokładne wyprofilowanie dna tak, aby ułożony w nim gazociąg przylegał do dna. Minimalna szerokość wykopu 0,4m. Na nierównościach i warstwach skalnych wykonać podsypkę piaskową o grubości min. 0,1 do 0,2m. W miejscach połączeń projektowanych odcinków z czynną siecią gazową należy wykonać doły montażowe o wymiarach 1,5 x 1,5m i głębokości 0,5m poniżej czynnego gazociągu, zapewniający swobodne wykonane połączenia. Odpowiednio wykonany gazociąg opuścić do przygotowanego wykopu. Zasypywanie przeprowadzać warstwami o grubości 0,1 do 0,15m ubijając poszczególne warstwy. Pierwszą warstwą powinien być piasek lub ziemia pozbawiona kamieni i zanieczyszczeń. Ostatnią warstwę powinien stanowić humus zdjęty podczas prowadzenia wykopów. Gazociąg ułożony w ziemi należy oznakować taśmami zgodnie z normą ST-IGG-1002:2011. Po przysypaniu gazociągu warstwą ziemi o grubości ok. 0,3-0,4m nad gazociągiem ułożyć taśmę z tworzywa koloru żółtego. Zasypywanie ułożonego w wykopie rurociągu należy przeprowadzić przy możliwie najniższych dodatnich temperaturach otoczenia, celem zminimalizowania naprężeń termicznych w trakcie eksploatacji sieci gazowej. Wskazane jest luźne układanie gazociągu w wykopie, aby zapewnić kompensację odkształceń termicznych. Przed całkowitym zasypaniem sporządzić inwentaryzację geodezyjną. Odbioru izolacji i wykopów wraz z oznaczeniem gazociągu dokona przedstawiciel Zakładu w Jaśle w obecności inwestora i wykonawcy. Z odbioru należy sporządzić protokół. Prace związane z odbiorem izolacji gazociągów wykonać przy użyciu poroskopu napięciem 15kV. Wykonawcy złączy spawanych w zależności od kategorii wymagań powinni posiadać odpowiednie uprawnienia spawalnicze. Całość prac spawalniczych należy wykonać metodą 141 spawanie elektrodą nieotuloną TIG. Personel wykonujący prace spawalnicze powinien być kwalifikowany: spawacze zgodnie z PN-EN 287-1+AC, personel nadzoru spawalniczego zgodnie z PN-EN 719, personel badający zgodnie z PN-EN 473. 7.8 Odbiór i eksploatacja stacji Przed oddaniem do eksploatacji stacja podlega odbiorowi wg wytycznych PSG. Producent stacji gazowej winien dostarczyć wszystkie dokumenty wymagane ustawą o wyrobach budowlanych oraz przywołanych wytycznymi i procedurami PSG. Ponadto wykonawca zobowiązany jest do skompletowania następujących dokumentów odbiorowych: dokumentacji powykonawczej, uprawnień kadry budowlanej, świadectwa jakości użytych materiałów i podzespołów. Po pozytywnym wyniku prób należy dokonać odbioru technicznego, sporządzić protokół w obecności Wykonawcy robót, Przedstawiciela Dostawcy gazu, Inspektora nadzoru i Inwestora. Personel obsługujący stację powinien być przeszkolony w zakresie technologicznym, BHP i p. poż. oraz posiadać odpowiednie uprawnienia. Obsługa urządzeń stacji winna być prowadzona zgodnie z instrukcją obsługi opracowaną przez użytkownika oraz dokumentacją techniczno-ruchową dostarczoną przez producenta. 8 Uwagi końcowe Na 7 dni przed przystąpieniem do robót zawiadomić o ich rozpoczęciu dostawcę gazu oraz użytkowników urządzeń technicznych występujących w tym terenie. Stacja gazowa podlega odbiorowi technicznemu przy udziale dostawcy gazu, Inwestora, Inspektora 19

nadzoru i Wykonawcy. W związku z wymogami prawa budowlanego, ustawy o normalizacji, certyfikacji i aprobatach technicznych wszystkie wbudowane urządzenia i materiały winny posiadać odpowiednie certyfikaty, deklaracje zgodności, świadectwa odbioru, protokoły, zaświadczenia, atesty wyrobów zabudowanych przy realizacji inwestycji (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 11.08.2004 w sprawie zgodności deklarowania wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. Nr 198 poz. 2041) oraz ZN-G 4120:2004). Projektowana stacja nie koliduje z zielenią wysoką. Złom powstały podczas prac likwidacyjnych wraz ze zdemontowanymi urządzeniami sieci gazowej ( w tym stacji gazowej) należy przekazać w miejsce wskazane przez Inwestora. Gruz oraz odpady niemetalowe powstałe podczas prac likwidacyjnych winny zostać, przez Wykonawcę, przekazane do odpowiedniego punktu utylizacji odpadów. Wykonawca zaś przedłoży Inwestorowi odpowiednie zaświadczenie o zutylizowaniu powstałych odpadów. 20

9 Zestawienie podstawowych materiałów Lp Urządzenie jedn. Ilość 1 Stacja gazowa 1.1 Filtr VPF-EV 1.150.1.25.50/25.1 UNION z manometrem oraz manometrem różnicowym kpl. 2 1.2 Reduktor BFL DN25 ANSI 600 z wbudowanym zaworem szybkozamykającym OS/80X-APA-D szt. 2 1.3 Zawór szybkozamykający BM 5 DN25 ANSI 600 szt. 2 1.4 Zawór wydmuchowy V/20-2 szt. 2 1.5 Gazomierz rotorowy G160 DN100 1:100 szt. 1 1.6 Zestaw montażowy gazomierza rotorowego G160 DN100 kpl. 2 1.7 Wstawka kołnierzowa o rozstawie gazomierza rotorowego G160 DN100 szt. 1 1.8 Manometr z kurkiem manometrycznym 0,0-1,6 MPa kl. 1.6 kpl. 1 1.9 Manometr z kurkiem manometrycznym 0,0-0,6 MPa kl. 1.6 kpl. 3 1.10 Kurek kulowy gwintowany DN15 PN16 szt.. 6 1.11 Kurek kulowy kołnierzowy DN25 PN25 szt. 2 1.12 Kurek kulowy kołnierzowy DN50 PN25 szt. 4 1.13 Kurek kulowy kołnierzowy DN100 PN16 szt. 7 1.14 Zaślepka okularowa DN50 szt. 4 1.15 Zaślepka okularowa DN100 szt. 4 1.16 Kurek trójdrogowy 1/4 szt. 3 1.17 Bezpiecznik ogniowy DN15 z kryzą Ø10 kpl. 4 1.18 Kurek trójdrogowy ¼' szt. 3 Punkt poboru próbki gazu do badań chromatograficznych SS- 1.19 QF4-S-400 SwageLock kpl. 1 1.20 Czujnik krańcowy otwarcia drzwi w wykonaniu Ex szt. 4 1.21 Szafka telemetrii 270.330-P kpl. 1 1.22 MacBAT III P1 7A/T 140 szt. 1 1.23 MacREJ II 2P 1T szt. 1 Kołnierze, rury, śruby, uszczelki, drobny osprzęt elektryczny wg propozycji 1.24 Dostawcy stacji 2 Kontener 3,0 5,0 3,27m kpl. 1 3 Fundament 3,0 7,5m kpl. 1 4 Stelaż pod szafkę telemetrii kpl. 1 5 Panel przeciwogniowy H=2,0m L=2,6m kpl. 1 6 Panel przeciwogniowy H=2,0m L=2,9m kpl. 1 7 Zespół zaporowo-upustowy 3 DN80 śr/c kpl. 1 7.1 Rura stalowa DN80 Dz=88,9mm s=4,0mm 6,1 mb 7.2 Rura stalowa DN25 Dz=33,7mm s=3,2mm 6,0 mb 7.3 Rura stalowa DN15 Dz=21,3mm s=3,2mm 0,7 mb 7.4 Kolano stalowe 2d 60 DN80 Dz=88,9mm s=4,0mm 6 szt. 7.5 Kolano stalowe 2d 90 DN15 Dz=21,3mm s=3,2mm 4 szt. 21

7.6 Zwężka symetryczna stalowa DN80/40 (88,9/48,3 3,2/2,6) 4 szt. 7.7 Zwężka symetryczna stalowa DN40/25 (48,3/33,7 2,6/2,6) 4 szt. 7.8 Zwężka symetryczna stalowa DN25/15 (33,7/21,3 2,6/2,0) 4 szt. 7.9 Trójnik stalowy równoprzelotowy DN80 (Dz=88,9mm s=3,2mm) 5 szt. Trójnik stalowy równoprzelotowy DN25 (Dz=33,7mm 7.10 s=2,6mm) 4 szt. 7.11 Kołnierz stalowy z szyjką DN80 PN16 7 szt. 7.12 Kołnierz stalowy zaślepiający DN80 PN16 1 szt. 7.13 Kołnierz stalowy z szyjką DN25 PN16 8 szt 7.14 Kurek kulowy kołnierzowy DN80 PN16 4 szt. 7.15 Kurek kulowy kołnierzowy DN25 PN16 4 szt. 7.16 Kurek manometryczny M20 1,5 PN16 4 szt. 7.17 Manometr tarczowy 0,0-0,6MPa, kl. 1.6, φ100mm 4 szt. 7.18 Uszczelka oktągła płaska DN80 FA-AM1-O 8 szt 7.19 Uszczelka oktągła płaska DN25 FA-AM1-O 8 szt 7.20 Śruba M16 75 kl. 5.8 64 szt. 7.21 Śruba M12 40 kl. 5.8 64 szt. 7.22 Nakrętka M16 64 szt. 7.23 Nakrętka M12 64 szt. 7.24 Podkładka okrągła płaska M16 64 szt. 7.25 Podkładka okrągła płaska M12 56 szt. 7.26 Podkładka sprężysta M16 8 szt. 7.27 Podkładka sprężysta M12 8 szt. 7.28 Bezpiecznik ogniowy DN25 4 szt. 7.29 Kryza φ25mm z otworem φ10mm 4 szt. 7.30 Taśmowa powłoka antykorozyjna klasy C50 (zakład 50%) 2,1 m² 7.31 Taśmowa powłoka antykorozyjna UV (zakład 50%) 1,2 m² 8 Elementy zagospodarowania terenu 8.1 Kostka brukowa szara gr. 8 cm m² 43 8.2 Kruszywo Biała Marianna m³ 51 8.3 Ogrodzenie panelowe mb 108 8.4 Furta wejściowa 1m w świetle kpl. 1 8.5 Agromata m² 102 8.6 Obrzeże chodnikowe szt. 53 8.7 Rura stalowa DN50 (60,3 4,0) L360 3LPE mb 28 8.8 Monoblok DN100 PN25 z iskrownikiem zewnętrznym szt. 1 8.9 Monoblok DN10 PN16 z iskrownikiem zewnętrznym szt. 2 8.10 Punkt pomiarów elektrycznych z PEMOg kpl. 1 8.11 Punkt pomiarów elektrycznych z P 2 MOg kpl. 1 8.12 Złącze kontrolne płaskownik-płaskownik szt. 9 8.13 Bednarka stalowa ocynkowana 30 4 mb 58 8.14 Uziom pionowy (L=2,5m) szt. 3 8.15 Dwudzielna rura osłonowa L=1,0 mb niebieska szt. 4 9 Instalacja elektryczna kpl. 1 9.1 Kabel YDY 3 2,5 mm² mb 12 22

9.2 Kabel YDY 3 1,0 mm² mb 8 9.3 Przejście szczelne fundamentowe na kabel Ø8 kpl. 1 9.4 Puszka rozdzielcza kablowa Ex 4 (PG16) szt. 1 9.5 rura karbowana niebieska Ø22 18 mb 6 23

10 Załączniki 24

wyznaczać na czas przeprowadzania robót i umieścić w instrukcji eksploatacji obiektu. Rzeczywiste maksymalne zasięgi stref powinny uwzględniać istniejącą w danej chwili wartość ciśnienia zrzutowego i być określane w poleceniach wykonania prac gazoniebezpiecznych. Strefy te (ich zasięgi) zostały naniesione w części graficznej opracowania. Ocena nie uwzględnia możliwych do powstania na stacji gazowej zdarzeń o charakterze katastrofy, których skutki są nieprzewidywalne. Ocenę stref zagrożenia wybuchem przedstawia Protokół oceny stref zagrożenia wybuchem zamieszczony poniżej. 38