Symbole emerytury wcześniejszej

Podstawa prawna: ustawa o emeryturach i rentach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity z 2009r., Dz. U. Nr 153, poz. 1227, ze zm.) Ustawa z 11.5.2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS Dz. U. z 6.6.2012r poz.637 rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. z 1983r., Nr 8, poz.43, ze zm.) 2 2

Symbole emerytury wcześniejszej ENMS, ENS -Emerytura wcześniejsza - na podstawie art. 184 i obliczana z zastosowaniem art. 183 lub 26 z uwzględnieniem art.185 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, tj. obligatoryjnym przeliczeniem kapitału początkowego poprzez dodanie do okresów składkowych okresu równego różnicy pomiędzy wiekiem emerytalnym a faktycznym wiekiem przejścia na emeryturę RNS- renta rodzinna po osobie uprawnionej do emerytury z art. 184obliczonej w całości po nowemu tj. wg art. 26 RNMS- renta rodzinna po osobie uprawnionej do emerytury z art. 184 obliczonej metoda mieszana tj. wg art..183 3

Warunki nabywania uprawnień do emerytury wcześniejszej - ENMS/ENS ( art. 184 ustawy emerytalnej ) 4

Emerytura wczesniejsza - art. 184 w zw. z art. 32 ustawy emerytalnej warunki uzyskania uprawnień osiągnięcie wieku, o którym mowa w art. 32 ustawy emerytalnej, osiągnięcie na dzień 1 stycznia 1999 r. okresu składkowego i nieskładkowego: 20 lat przez kobietę i 25 lat przez mężczyznę, w tym 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w ramach stosunku pracy, wymaganego w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, brak członkostwa w OFE lub złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa, 5

Emerytura wcześniejsza - art. 184 w zw. z art. 33 ustawy emerytalnej warunki uzyskania uprawnień osiągnięcie wieku, o którym mowa w art. 33 ustawy emerytalnej, osiągnięcie na dzień 1 stycznia 1999 r. okresu składkowego i nieskładkowego: 20 lat przez kobietę i 25 lat przez mężczyznę, w tym co najmniej 15 - letniego okresu ubezpieczenia z tytułu działalności twórczej lub artystycznej, określonej w 12 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, brak członkostwa w OFE lub złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa. 6

Emerytura wcześniejsza - art. 184 w zw. z art. 39 ustawy emerytalnej warunki uzyskania uprawnień osiągnięcie wieku określonego w art. 39 ustawy emerytalnej, osiągnięcie na dzień 1 stycznia 1999 r. : okresu składkowego i nieskładkowego: 20 lat przez kobietę i 25 lat przez mężczyznę, w tym co najmniej 5 - letniego okresu pracy górniczej, o której mowa: w art. 50c ustawy emerytalnej, wykonywanej pod ziemią stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, w art. 50c ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy emerytalnej, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na odkrywce w kopalniach siarki i węgla brunatnego oraz w kopalniach otworowych siarki brak członkostwa w OFE lub złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa 7

Emerytura wcześniejsza - art. 184 w zw. z art. 40 ustawy emerytalnej warunki uzyskania uprawnień osiągnięcie wieku, o którym mowa w art. 40 ustawy emerytalnej, osiągnięcie na dzień 1 stycznia 1999 r.: okresu składkowego i nieskładkowego:. 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, w tym:. co najmniej 15 letniego okresu zatrudnienia na kolei, łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczanymi do okresów zatrudnienia na kolei, o których mowa w art. 44 45 ustawy emerytalnej oraz brak członkostwa w OFE lub złożenie wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa, nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego, rozwiązali stosunek pracy, o ile są pracownikami. 8

Przy ustalaniu uprawnień do emerytury z art. 184 ustawy emerytalnej z tytułu zatrudnienia na kolei : zalicza się pracownikom jednostek wydzielonych z przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe - przy ustalaniu stażu pracy na kolei - okres równorzędny z okresem zatrudnienia na kolei, określony w art. 44 pkt 5 ustawy, przyjmuje się za okresy zaliczalne do okresów zatrudnienia na kolei ; okresy działalności kombatanckiej, służby wojskowej oraz okresy służby w: Policji (Milicji Obywatelskiej), Urzędzie Ochrony Państwa (w organach bezpieczeństwa publicznego), Straży Granicznej, Służbie Więziennej i Państwowej Straży Pożarnej, o ile z tytułu tych okresów nie zostało ustalone prawo do emerytury na podstawie jednej z ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym tzw. służb mundurowych. 9

Przy ustalaniu uprawnień do emerytury wcześniejszej z art. 184 z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze: stosuje się przepisy obowiązujące w dniu 1 stycznia 1999 r., jeżeli obecnie obowiązujące przepisy nie przewidują uwzględnienia danego okresu (np. pracy górniczej mieszanej lub pracy zaliczanej dotychczas do pracy nauczycielskiej), nie uwzględnia się jako okresu pracy w szczególnym charakterze okresów służby tzw. mundurowej, przebytej przed dniem 1 stycznia 1999 r., jeżeli z tytułu tej służby ustalone zostało prawo do emerytury mundurowej, 10

Podstawę obliczenia emerytury wcześniejszej z art. 184 ( POEK) stanowi: kwota składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury, zwaloryzowanych według art. 25 ustawy emerytalnej (KS) oraz kwota przeliczonego i zwaloryzowanego kapitału początkowego ( KKPP). POEK = KS + KKPP 11

Przy ustalaniu (POEK) z art. 184 kapitał początkowy podlega przeliczeniu w następujący sposób: ustala się różnicę między wiekiem 60-67 lat dla kobiety lub 65-67 lat dla mężczyzny, a ustalonym - w latach i miesiącach - wiekiem, w którym powstało prawo do emerytury, dodaje się tak ustalony okres w latach i miesiącach - do ustalonego na dzień 1 stycznia 1999 r. okresu składkowego i ustala się ponownie jego wymiar, a następnie ustala się ponownie wysokość kapitału początkowego i dokonuje jego waloryzacji. 12

Kwota emerytury wcześniejszej z art. 184 ustawy emerytalnej (ENS) to równowartość kwoty stanowiącej wynik podzielenia: podstawy obliczenia emerytury POE oraz średniego dalszego trwania życia dla osoby w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego ŚDTZ. ENS = POE / ŚDTŻ 13

Podstawę obliczenia emerytury z art. 184 ( POEK) dla byłych członków OFE stanowi: Przy ustalaniu podstawy obliczenia emerytury ubezpieczonego, który złożył wniosek o przekazanie środków na dochody budżetu państwa, składki na ubezpieczenie emerytalne, zaewidencjonowane na indywidualnym koncie emerytalnym w ZUS, zwiększa się przez pomnożenie wskaźnikiem korygującym 19,52/12,22 stanowiącym stosunek pełnej wartości składki na ubezpieczenie emerytalne do wysokości zewidencjonowanej na koncie ubezpieczonego w ZUS-ie POEK = KS x 19,52/12,22 + KKPP 14

Przykład wyliczenia wysokości emerytury wcześniejszej mieszanej dla mężczyzny, który: Ur.24.02.1953 Prawo do emerytury nabył od 1.3.2013r.( od miesiąca złożenia wniosku) Staż składkowy 45 lata, 03 miesięcy i 11 dni Staż nieskładkowy 0 lat 2 miesiące i 06 dni Wskaźnik zarobków z 10 najkorzystniejszych lat wynosi 250% Kwota bazowa na 1.03.2013.r wynosi- 3080,84zł. Kwota zwaloryzowanych składek 350084,06 zł Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego 948396,08 zł 15

Obliczenie emerytury z art. 53 tj. wg starych zasad Podstawa wymiaru=(3080,84x250%) =7702,10 24% x 3080,84 ( kwoty bazowej ) = 739,40 zł. 543 miesięce okr. składk. X 1.3%x7702,10 = 4522,67 zł. 02 miesiące okr. nieskł. X 0,7%7702,10 = 9,24 zł. ------------------------------------------------------------------- Razem = 5271,31zł. Obliczenie emerytury z art.. 26 tj. wg nowych zasad Kwota zwaloryz. składek 350084,06 Kwota zwaloryz. kapitału początkowego 948396,08 =1298480,14:254,8( przez średnie dalsze trwanie życia : --------------------------------------------------------------------------- Razem = 5096,08zł 16

Wyliczenie emerytury metodą mieszaną zgodnie z art.183 20% z kwoty 5271,31 = 1054,26 wg starych zasad 80% z kwoty 5096,08 = 4076,86 wg nowych zasad ------------------------------------------------------ Razem 1054,26 + 4076,86 = 5131,12 zł. 17

Minimalna wysokość emerytury mieszanej z art. 184 w 2013r r stanowi: Kwota nowej emerytury 80% EMERYTURA MIESZANA Kwota emerytury na dotychczasowych zasadach 20% NIE MNIEJ NIŻ MINIMALNA EMERYTURA 18

Prawo do podwyższenia nowej emerytury do kwoty minimalnego świadczenia nie przysługuje: emerytom, którzy osiągają przychód z tytułu zatrudnienia, służby lub innej pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności, w tym wykonywanej za granicą, jeżeli przychód ten przekracza kwotę podwyższenia emerytury do kwoty emerytury minimalnej, w razie zbiegu prawa do nowej emerytury w kwocie określonej w art. 26 ustawy emerytalnej i emerytury dożywotniej z zakładu emerytalnego z prawem do emerytury wojskowej lub policyjnej. W razie zbiegu z emeryturą rolniczą 19

Wysokość emerytury mieszanej jest obliczana w zależności od roku, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny jako odpowiedni procent emerytury ustalonej na dotychczasowych zasadach i nowej emerytury. Bez znaczenia dla obliczenia wysokości emerytury mieszanej pozostaje data zgłoszenia wniosku o świadczenie. 20

Emeryturę mieszaną oblicza się dla: kobiet, które wiek 60 lat osiągną w roku: 2009, 2010, 2011, 2012, 2013 i 2014, oraz kobiet i mężczyzn występujących o przyznanie wcześniejszej emerytury na podstawie art. 184 ustawy, którzy wiek uprawniający do tej emerytury osiągną w latach 2009 2014 o ile: nie są członkami OFE, albo złożyły wnioski o przekazanie środków zgromadzonych w OFE za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa (DZ.U. z 2009r Nr 8, poz.38), nie pobrali choćby za 1 miesiąc emerytury przyznanej i obliczonej na dotychczasowych zasadach. 21

Wysokość emerytury w latach 2009 2013 tzw. emerytura mieszana ( art.183 ustawy emerytalnej ) 22

Emerytura mieszana wynosi: dla osoby, która osiągnie wiek emerytalny w roku 2009: - 80% emerytury na dotychczasowych zasadach oraz -20% nowej emerytury ; dla osoby, która osiągnie wiek emerytalny w roku 2010: - 70% emerytury na dotychczasowych zasadach oraz - 30% nowej emerytury ; 23

dla osoby, która osiągnie wiek emerytalny w roku 2011: - 55 % emerytury na dotychczasowych zasadach oraz - 45 % nowej emerytury ; dla osoby, która osiągnie wiek emerytalny w roku 2012: - 35% emerytury na dotychczasowych zasadach oraz - 65 % nowej emerytury ; dla osoby, która osiągnie wiek emerytalny w roku 2013 albo w 2014r.: - 20 % emerytury na dotychczasowych zasadach oraz - 80 % nowej emerytury. 24

Ponowne ustalanie wysokości emerytury z art. 24 ust.1, art. 24 a lub 184 ustawy emerytalnej na zasadach określonych w art. 108 tej ustawy ( z tytułu okresów ubezpieczenia po jej przyznaniu) Jeżeli po przyznaniu nowej emerytury emeryt podlegał ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, świadczenie powiększa się o kwotę wynikającą z podzielenia: kwoty składek zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego po dniu ustalenia prawa do emerytury i zwaloryzowanych zgodnie z art. 25 ( POZ) przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku danego ubezpieczonego w dniu złożenia wniosku o przeliczenie wysokości emerytury (ŚDTŻp). POZ = kwota składek zewidencjonowanych od miesiąca, od którego została podjęta wypłata emerytury po raz pierwszy lub po ponownym ustaleniu do miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku o ponowne (kolejne ponowne) ustalenie emerytury. 25