WOJEWODA OPOLSKI FBC.V.431.3.2014 Opole, 19 marca 2014 r. Pan Henryk Wróbel Wójt Gminy Dobrzeń Wielki WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092) oraz art. 175 ust. 1 pkt 2 i 3, ust. 2 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 885, z późn. zm.) i art. 28 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206, z późn. zm.), w dniach od 27 stycznia do 19 lutego 2014 r., Opolski Urząd Wojewódzki w Opolu przeprowadził w Urzędzie Gminy Dobrzeń Wielki (ul. Namysłowska 44, 46-081 Dobrzeń Wielki - dalej: Urząd) kontrolę problemową, której przedmiotem było wykorzystanie dotacji celowych udzielonych w 2013 r. z budżetu państwa na realizację zadań z zakresu administracji rządowej w dziale 750 Administracja publiczna, rozdział 75011 Urzędy wojewódzkie, postępowanie w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej oraz środków Funduszu Pracy na dofinansowanie pracodawcom kosztów kształcenia młodocianych pracowników. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. Kontrola została przeprowadzona przez Halinę Małolepszą - starszego inspektora w Wydziale Finansów, Budżetu i Certyfikacji Opolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Opolu, na podstawie upoważnienia Wojewody Opolskiego znak: FBC.V.057.1.2014 z dnia 23 stycznia 2014 r. W wyniku kontroli pozytywnie ocenia się działalność Gminy Dobrzeń Wielki (dalej: Gmina), w kontrolowanym zakresie, pomimo stwierdzonej nieprawidłowości. Powyższą ocenę uzasadniają przedstawione niżej ustalenia dotyczące kontrolowanych zagadnień. Środki dotacji celowych oraz środki Funduszu Pracy otrzymane w 2013 r. na realizację zadań objętych zakresem kontroli, Gmina Dobrzeń Wielki wykorzystała zgodnie z przeznaczeniem. Nieprawidłowość polegającą na wykorzystaniu dotacji w nadmiernej wysokości opisano w punkcie 2.2 niniejszego pisma. Opolski Urząd Wojewódzki, ul. Piastowska 14, 45-082 Opole, www.opole.uw.gov.pl
2 1. Wykorzystanie dotacji celowej udzielonej z budżetu państwa w ramach rozdziału 75011 Urzędy wojewódzkie na realizację zadań z zakresu administracji rządowej. Na realizację zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych ustawami Gmina otrzymała w 2013 r. w dziale 750 Administracja publiczna, rozdział 75011 Urzędy wojewódzkie, 2010 Dotacje celowe przekazane z budżetu państwa na realizację zadań bieżących z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych gminom (związkom gmin) ustawami dotację celową w kwocie 111.078,00 zł, którą wykorzystała w pełnej wysokości. Kontrola wykazała, że środki dotacji wydatkowano na wynagrodzenia i pochodne (w tym składki płacone przez pracodawcę), w ramach podanych niżej podziałek klasyfikacji budżetowej: 4010 Wynagrodzenia osobowe 89.361,00 zł, 4110 Składki na ubezpieczenia społeczne 18.996,00 zł, 4120 Składki na Fundusz Pracy 2.721,00 zł. Zadania administracji rządowej finansowane ze środków dotacji w rozdziale 75011 realizowało w Referacie Spraw Obywatelskich i Urzędzie Stanu Cywilnego 5 pracowników (w ramach 4,00 etatów), zatrudnionych na stanowiskach: kierownika Urzędu Stanu Cywilnego (1 etat), inspektorów (2 pracowników w ramach 1,5 etatu) i referentów (2 pracowników w ramach 1,5 etatu). Obowiązki związane z wykonywaniem ww. zadań ujęto w zakresach czynności pracowników. 2. Wykorzystanie dotacji z rezerwy celowej budżetu państwa udzielonej na realizację zadań dotyczących postępowania w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. 2.1. Na realizację zadań z zakresu administracji rządowej określonych ustawą z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. Nr 52, poz. 379 z późn. zm. dalej: ustawa), Gmina otrzymała w 2013 r. w dziale 010 Rolnictwo i łowiectwo, rozdział 01095 Pozostała działalność, 2010 dotację z rezerwy celowej budżetu państwa w kwocie 172.750,70 zł. Na wypłatę producentom rolnym zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (dalej: podatek akcyzowy) wydatkowano 169.363,43 zł, a należne Gminie koszty ustalania i wypłacania zwrotu podatku akcyzowego wynosiły 3.387,27 zł i zostały naliczone zgodnie z przepisem art. 8 ust. 5 ustawy (tj. w wysokości 2% łącznej kwoty dotacji celowej wypłaconej producentom rolnym). 2.2. Ustalono, że w 2013 r. producenci rolni z terenu Gminy złożyli 196 wniosków o zwrot podatku akcyzowego w dwóch terminach przewidzianych przepisem art. 6 ust. 1 ustawy, tj. w okresach: od 1 lutego do 28 lutego 2013 r. 108 wniosków i od 1 sierpnia do 31 sierpnia 2013 r. 88 wniosków. Realizując zadania określone przepisem art. 5 wymienionej ustawy, Wójt Gminy wydał 196 decyzji administracyjnych przyznających producentom rolnym zwrot podatku akcyzowego, na łączną kwotę 169.363,43 zł, z tego za okres rozliczeniowy od
3 1 sierpnia 2012 r. do 31 stycznia 2013 r. - 98.159,02 zł oraz za okres od 1lutego 2013 r. do 31 lipca 2013 r. - 71.204,41 zł. W wyniku kontroli 30 wniosków (15,31 % ogółu wniosków) złożonych przez producentów rolnych oraz wydanych na ich podstawie 30 decyzji przyznających zwrot podatku akcyzowego na łączną kwotę 67.001,26 zł (39,56% wypłaconych środków) stwierdzono, że wnioski spełniały wymogi art. 6 ust. 2 i 3 ustawy. Do wniosków załączono faktury VAT albo ich kopie potwierdzone za zgodność z oryginałem (łącznie 213), stanowiące dowód zakupu oleju napędowego. Na fakturach VAT dołączonych do wniosków dokonano adnotacji o treści: przyjęto w dniu... do zwrotu części podatku akcyzowego. Dokonana weryfikacja danych we wnioskach złożonych przez producentów rolnych dotyczących posiadanej przez nich powierzchni użytków rolnych, z danymi w ewidencji gruntów (według stanu na 1 lutego 2013 r.) rozbieżności nie wykazała. Kwoty zwrotu podatku akcyzowego oraz roczne limity zwrotu podatku akcyzowego przysługujące producentom rolnym i części limitu pozostałego do wykorzystania w 2013 r. zostały ustalone w decyzjach prawidłowo, zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa materialnego, z wyjątkiem przypadku opisanego niżej. W ramach czynności kontrolnych ustalono bowiem, że w sprawie zakończonej decyzją nr Fn-P.3153.29.30223.2013.1 z dnia 7 marca 2013 r. przyjęto do rozliczenia załączoną do wniosku fakturę VAT nr: 3089/CH/2012 z dnia 22 października 2012 r. na kwotę 200,12 zł, stanowiącą dowód zakupu 34,563 l benzyny bezołowiowej 95, nieobjętej takim zwrotem. Powyższe działanie stanowi naruszenie przepisów art. 4 ust. 1 przywołanej ustawy. W związku z powyższym, kwota przyznanego i wypłaconego producentowi rolnemu zwrotu podatku akcyzowego została zawyżona o 32,83 zł (34,56 l x 0,95 zł) oraz naliczone od tej kwoty koszty postępowania należne Gminie (0,66 zł), stanowią dotację wykorzystaną w nadmiernej wysokości. Środki dotacyjne w kwocie 33,49 zł podlegają zwrotowi do budżetu państwa (na rachunek dochodów Wojewody Opolskiego), na zasadach określonych przepisami art. 169 ustawy o finansach publicznych. W złożonym na tę okoliczność wyjaśnieniu Zastępca Wójta Gminy podała, że (...) Faktura na 34,563 litry benzyny bezołowiowej 95 (kwota dotacji 32,83 zł) została niesłusznie przyjęta przez pracownika do zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego, wśród 50 faktur złożonych przez producenta została przeoczona. Ponadto, 26 faktur VAT załączonych do wniosków producentów rolnych nie posiadało oznaczenia oleju napędowego klasyfikacją kodową, określoną w art. 1 ustawy.
4 3. Wykorzystanie środków Funduszu Pracy na dofinansowanie pracodawcom kosztów kształcenia młodocianych pracowników. 3.1. Na realizację zadań finansowanych ze środków Funduszu Pracy, w ramach umowy nr 11/2013 zawartej w dniu 28 lutego 2013 r. pomiędzy Wojewodą Opolskim a Gminą Dobrzeń Wielki w sprawie wysokości i trybu przekazywania w 2013 r. środków Funduszu Pracy na dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników oraz ich rozliczenia, Gmina otrzymała 234.482,62 zł, które wykorzystała w pełnej wysokości. Na podstawie prowadzonej ewidencji księgowej ustalono, że dofinansowanie kosztów kształcenia młodocianych pracowników otrzymało 31 pracodawców, w łącznej kwocie 234.482,62 zł, z tego 29 pracodawcom wypłacono 226.354,62 zł tytułem zwrotu kosztów nauki zawodu 34 uczniów a 2 pracodawcom wypłacono 8.128,00 zł tytułem przyuczenia 2 uczniów do wykonywania określonej pracy. 3.2.Kontrola dokumentacji 13 pracodawców, którym na podstawie 15 decyzji przyznano i wypłacono dofinansowanie w łącznej kwocie 102.699,00 zł (43,79 %) wykazała, że pracodawcy spełnili warunki określone przepisem art. 70b ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Postępowania administracyjne w niniejszych sprawach, wszczęte na podstawie złożonego przez pracodawców wniosku wraz z wymaganymi ustawowo dokumentami, przeprowadzone zostały prawidłowo. Wysokość kwoty dofinansowania kosztów kształcenia młodocianych pracowników, została ustalona w decyzjach w myśl przepisów art. 70b ust. 2 przywołanej wyżej ustawy. Od wydanych decyzji strony nie wniosły odwołania. 4. Prowadzenie ewidencji księgowej w zakresie spraw objętych kontrolą. W wyniku dokonanych czynności kontrolnych ustalono, że wydatki poniesione na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń pracowników realizujących zadania z zakresu administracji rządowej, na które w 2013 r. przekazana była w miesięcznych transzach dotacja w ramach rozdziału 75011 (opisane w pkt. 1), księgowano miesięcznie na podstawie dokumentów źródłowych w rozdziale 75023 Urzędy Gmin (miast i miast na prawach powiatu), jako sfinansowane w całości ze środków własnych. Następnie, na podstawie wewnętrznych dowodów PK (polecenia księgowania) Urząd dokonywał kwartalnie przeksięgowania wydatków z rozdziału 75023 do rozdziału 75011, do wysokości otrzymanych środków dotacji w danym kwartale. W poleceniach księgowania nie wskazano dokumentu źródłowego, tj. listy płac pracowników. W związku z powyższym, ewidencja księgowa nie przedstawia faktycznych wydatków na wynagrodzenia wraz z pochodnymi poniesionych w okresach miesięcznych z dotacji celowej, otrzymanej w rozdziale 75011. Ponadto, listy płac nie zawierały stwierdzenia sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych, wymaganego art. 21 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r., poz. 330, z późn. zm.).
5 W wyjaśnieniu złożonym przez Wójta Gminy podano, że począwszy od stycznia 2014 r. wydatki ponoszone w danym miesiącu na wynagrodzenia pracowników realizujących zadania administracji rządowej, będą bieżąco księgowane w rozdziale 75011, a na listach płac będzie zamieszczana dekretacja. Ewidencja księgowa otrzymanych i wydatkowanych środków dotacyjnych na zadania dotyczące postępowania w sprawie zwrotu podatku akcyzowego (opisane w pkt. 2) oraz środków Funduszu Pracy (opisanych w pkt. 3) prowadzona była prawidłowo, a poniesione wydatki właściwie udokumentowano. Dane wykazane w sprawozdaniach Rb-50 o dotacjach/wydatkach związanych z wykonywaniem zadań administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego ustawami za 2013 r., były zgodne z zapisami ewidencji księgowej. Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia kontrolne, zalecam: 1. Zapewnić prawidłowy tryb i zasady przyjmowania oraz rozpatrywania wniosków o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego (dot. pkt. 2.2). 2. Dokonać zwrotu nadmiernie pobranej przez Gminę dotacji z budżetu państwa w kwocie 33,49 zł, na rachunek bankowy Wojewody Opolskiego nr 22 1010 1401 0006 9322 3100 0000, w ciągu 15 dni od dnia otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego (dot. pkt. 2.2). 3. Prowadzić ewidencję księgową wydatków ponoszonych ze środków dotacyjnych otrzymanych w rozdziale 75011 Urzędy wojewódzkie, zgodnie z przepisami art. 21 i 24 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2013 r., poz. 330, z późn. zm. dot. pkt. 4). WOJEWODA OPOLSKI Ryszard Wilczyński