Spis treści Wykaz skrótów Wykaz literatury Przedmowa Rozdział I. Pojęcie i skład 1. Pojęcie. Pozytywne i negatywne kryteria określenia składu (art. 922 KC) I. Prawa i obowiązki o charakterze cywilnoprawnym II. Prawa i obowiązki o charakterze majątkowym III. Prawa i obowiązki ściśle związane z osobą spadkodawcy IV. Prawa przechodzące na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami 2. Prawa wchodzące w skład 3. Dziedziczenie ekspektatywy 4. Dziedziczenie posiadania 5. Obowiązki wchodzące w skład I. Obowiązki powstałe za życia spadkodawcy II. Obowiązki związane z otwarciem 1. Koszty pogrzebu i koszty związane z chorobą spadkodawcy 2. Koszty postępowania spadkowego 3. Inne długi spadkowe Rozdział II. Otwarcie. Nabycie przez spadkobierców 6. Pojęcie otwarcia. Chwila otwarcia I. Śmierć spadkodawcy II. Uznanie za zmarłego III. Sądowe stwierdzenie zgonu 7. Nabycie przez spadkobierców I. Nabycie z mocy prawa II. Dziedziczenie jako sukcesja uniwersalna III. Przesłanki nabycia 8. Zdolność do dziedziczenia I. Pojęcie zdolności do dziedziczenia II. Zdolność do dziedziczenia osób fizycznych. Status prawny nasciturusa III. Zdolność do dziedziczenia osób prawnych IV. Warunkowa zdolność do dziedziczenia fundacji 9. Bezwzględna i względna niezdolność do dziedziczenia
10. Niegodność dziedziczenia I. Pojęcie i funkcja niegodności dziedziczenia II. Przyczyny niegodności dziedziczenia 1. Ciężkie, umyślne przestępstwo przeciwko spadkodawcy 2. Nakłonienie spadkodawcy podstępem lub groźbą do sporządzenia lub odwołania testamentu albo w taki sam sposób przeszkodzenie mu w dokonaniu jednej z tych czynności 3. Ukrycie lub zniszczenie testamentu spadkodawcy, jego podrobienie, przerobienie, bądź świadome skorzystanie z testamentu podrobionego lub przerobionego przez inną osobę III. Tryb orzekania o niegodności dziedziczenia 1. Termin do wniesienia powództwa 2. Legitymacja czynna i bierna w procesie o niegodność dziedziczenia. Właściwość sądu 3. Charakter prawny i skutki orzeczenia o niegodności dziedziczenia IV. Przebaczenie 11. Zrzeczenie się dziedziczenia I. Pojęcie zrzeczenia się dziedziczenia II. Strony, treść i forma umowy o zrzeczenie się dziedziczenia III. Skutki zrzeczenia się dziedziczenia Rozdział III. Dziedziczenie testamentowe 12. Testament jako tytuł powołania do dziedziczenia I. Testament jako czynność prawna 1. Charakter prawny testamentu 2. Testament bezwzględnie nieważny 2.1. Brak zdolności testowania 2.2. Wady oświadczenia woli 2.2.1. Brak świadomości albo swobody w powzięciu decyzji i wyrażeniu woli 2.2.2. Błąd 2.2.3. Groźba 2.2.4. Powołanie się na nieważność testamentu spowodowaną wadą oświadczenia woli 2.3. Niedochowanie zastrzeżonej formy 2.4. Stwierdzenie nieważności testamentu 3. Testament bezskuteczny II. Testament jako dokument 13. Sporządzenie i odwołanie testamentu
I. Zdolność testowania II. Swoboda testowania III. Wykładnia testamentu IV. Odwołanie testamentu V. Rejestr testamentów Rozdział IV. Treść testamentu 14. Uwagi ogólne 15. Powołanie spadkobiercy I. Indywidualizacja spadkobiercy II. Zakaz powołania spadkobiercy pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu III. Powołanie kilku spadkobierców. Zasady ustalania wielkości udziałów 1. Podstawienie 1.1. Podstawienie zwykłe 1.2. Podstawienie powiernicze 2. Przyrost IV. Testament negatywny 16. Inne rozrządzenia testamentowe I. Zapis 1. Zapis zwykły 1.1. Pojęcie i przedmiot zapisu zwykłego 1.2. Zapis bezskuteczny 1.3. Roszczenie o wykonanie zapisu 2. Zapis windykacyjny 2.1. Pojęcie i przedmiot zapisu windykacyjnego 2.2. Bezskuteczność zapisu windykacyjnego 2.3. Sytuacja prawna zapisobiercy windykacyjnego II. Polecenie 1. Pojęcie polecenia 2. Wykonanie polecenia III. Wykonawca testamentu 1. Powołanie wykonawcy lub wykonawców testamentu 2. Prawa i obowiązki wykonawcy testamentu Rozdział V. Forma testamentu 17. Uwagi ogólne 18. Testamenty zwykłe I. Testament holograficzny (własnoręczny) 1. Własnoręczność pisma testatora 2. Podpis testatora 3. Datowanie testamentu II. Testament notarialny
1. Testament jako akt notarialny 2. Obowiązki notariusza III. Testament allograficzny (administracyjny) 1. Oświadczenie woli testatora 2. Organy uprawnione do odebrania oświadczenia woli testatora 3. Świadkowie testamentu allograficznego 4. Protokół ze sporządzenia testamentu allograficznego 19. Testamenty szczególne I. Testament ustny 1. Przesłanki ważności testamentu ustnego 1.1. Okoliczności uzasadniające sporządzenie testamentu ustnego 1.1.1. Obawa rychłej śmierci spadkodawcy 1.1.2. Niemożność lub znaczna trudność w zachowaniu zwykłej formy testamentu spowodowana szczególnymi okolicznościami 1.2. Oświadczenie woli testatora 1.3. Świadkowie testamentu ustnego 2. Przesłanki skuteczności testamentu ustnego 2.1. Stwierdzenie treści testamentu ustnego przez spisanie treści oświadczenia testatora 2.2. Stwierdzenie treści testamentu ustnego przed sądem II. Testament podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym 1. Dopuszczalność sporządzenia testamentu podróżnego 2. Podmioty uprawnione do odebrania oświadczenia woli testatora 3. Spisanie woli testatora III. Testament wojskowy 1. Dopuszczalność sporządzenia testamentu woj skowego 2. Formy testamentu wojskowego Rozdział VI. Dziedziczenie ustawowe 20. Spadkobiercy uprawnieni do dziedziczenia z ustawy I. Uwagi ogólne II. Spadkobiercy ustawowi I grupy 1. Dzieci i dalsi zstępni spadkodawcy. Dzieci przysposobione 2. Małżonek III. Spadkobiercy ustawowi II grupy 1. Małżonek 2. Rodzice IV. Spadkobiercy ustawowi III grupy. Dziedziczenie przez
rodzeństwo i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy V. Spadkobiercy ustawowi IV grupy. Dziadkowie spadkodawcy i ich zstępni VI. Spadkobiercy ustawowi V grupy. Pasierbowie spadkodawcy VII. Spadkobiercy ustawowi VI grupy 1. Gmina ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy 2. Skarb Państwa 21. Ustawowy zapis naddziałowy I. Treść roszczenia o ustawowy zapis naddziałowy II. Przesłanki roszczenia o ustawowy zapis naddziałowy 22. Wyłączenie małżonka spadkodawcy od dziedziczenia I. Przesłanki wyłączenia małżonka spadkodawcy od dziedziczenia II. Legitymacja czynna w procesie o wyłączenie małżonka spadkodawcy od dziedziczenia. Właściwość sądu III. Charakter prawny i skutki orzeczenia o wyłączeniu małżonka spadkodawcy od dziedziczenia 23. Uprawnienia dziadków spadkodawcy w dziedziczeniu ustawowym Rozdział VII. Status prawny spadkobiercy 24. Sytuacja prawna spadkobiercy do chwili przyjęcia 25. Przyjęcie lub odrzucenie I. Termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu II. Transmisja III. Treść i forma oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu IV. Skutki oświadczenia o odrzuceniu. Odrzucenie z pokrzywdzeniem wierzycieli V. Wady oświadczenia woli przy przyjęciu lub odrzuceniu VI. Częściowe przyjęcie lub odrzucenie 26. Sposoby dokumentowania praw do I. Stwierdzenie nabycia 1. Właściwość sądu w postępowaniu o stwierdzenie nabycia 2. Legitymacja czynna w postępowaniu o stwierdzenie nabycia
3. Postępowanie o stwierdzenie nabycia 4. Charakter prawny i skutki postanowienia o stwierdzeniu nabycia 5. Uchylenie lub zmiana postanowienia o stwierdzeniu nabycia II. Akt poświadczenia dziedziczenia 27. Ochrona dziedziczenia Rozdział VIII. Odpowiedzialność za długi spadkowe 28. Uwagi ogólne 29. Odpowiedzialność za długi spadkowe do chwili przyjęcia 30. Treść oświadczenia o przyjęciu a zakres odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe I. Oświadczenie o przyjęciu wprost II. Oświadczenie o przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza 1. Skutki oświadczenia o przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza 2. Spis inwentarza 3. Zasady spłacania długów spadkowych przez spadkobiercę, który przyjął spadek z dobrodziejstwem inwentarza 4. Bezskuteczność oświadczenia o przyjęciu z dobrodziejstwem inwentarza 31. Odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe przed i po dziale 32. Odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za długi spadkowe Rozdział IX. Zachowek 33. Funkcja i pojęcie zachowku I. Funkcja zachowku II. Uprawnienie do zachowku. Powstanie roszczenia z tytułu zachowku 34. Podmioty uprawnione do zachowku 35. Wysokość zachowku I. Udział stanowiący podstawę do obliczania zachowku II. Substrat zachowku 1. Pojęcie substratu zachowku
2. Czysta wartość 3. Zasady doliczania darowizn oraz zapisów windykacyjnych do czystej wartości 36. Podmioty zobowiązane z tytułu zachowku I. Odpowiedzialność spadkobierców za zachowek II. Odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych za zachowek III. Odpowiedzialność obdarowanych za zachowek 37. Realizacja roszczenia o zachowek I. Treść roszczenia o zachowek. Zaliczanie darowizn, zapisów windykacyjnych i innych przysporzeń na poczet należnego zachowku II. Postępowanie sądowe w sprawach o zachowek III. Przedawnienie roszczenia o zachowek IV. Dziedziczenie roszczenia o zachowek 38. Wydziedziczenie I. Pojęcie wydziedziczenia II. Przyczyny wydziedziczenia 1. Uporczywe postępowanie wbrew woli spadkodawcy w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego 2. Umyślne przestępstwo przeciwko zdrowiu, życiu, wolności lub rażącej obrazy czci względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób 3. Uporczywe niedopełnianie względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych III. Tryb wydziedziczenia IV. Przebaczenie Rozdział X. Sytuacja prawna współspadkobierców. Dział 39. Wspólność majątku spadkowego I. Uwagi ogólne II. Rozporządzanie udziałem w III. Rozporządzanie udziałem w przedmiocie należącym do 40. Dział I. Pojęcie i przedmiot działu II. Sposoby działu 1. Podział fizyczny 2. Przyznanie przedmiotów spadkowych jednemu spadkobiercy
z obowiązkiem spłaty pozostałych 3. Podział cywilny III. Tryby działu 1. Umowny dział 1.1. Strony umowy o dział 1.2. Treść i forma umowy o dział 1.3. Wady oświadczenia woli przy umowie o dział 2. Sądowy dział 2.1. Postępowanie sądowe o dział 2.2. Uczestnicy postępowania o dział 2.3. Charakter prawny i skutki orzeczenia o dziale IV. Zaliczanie darowizn oraz zapisów windykacyjnych na schedy spadkowe 1. Uwagi ogólne 2. Podmioty zobowiązane do zaliczenia darowizn i zapisów windykacyjnych na schedę spadkową 3. Darowizny podlegające zaliczeniu na schedę spadkową 4. Zasady obliczania wartości przedmiotu darowizny i przedmiotu zapisu windykacyjnego Rozdział XI. Umowy dotyczące 41. Zakaz zawierania umów o spadek po osobie żyjącej 42. Umowa o zbycie lub udziału w I. Strony, treść i forma umowy o zbycie lub udziału w II. Charakter prawny umowy o zbycie lub udziału w III. Skutki umowy o zbycie lub udziału w Rozdział XII. Dziedziczenie gospodarstw rolnych 43. Uwagi ogólne 44. Znaczenie wyroku TK z 31.1.2001 r. dla porządku dziedziczenia gospodarstw rolnych 45. Dziedziczenie gospodarstw rolnych wchodzących w skład spadków otwartych przed 14.2.2001 r Indeks rzeczowy ISBN: 978-83-255-6642-5