W publikacji zamieszczono kompletny zbiór wzorów pism procesowych oraz zbiór przepisów obejmujący całość aktów prawnych z zakresu dziedziczenia.

Transkrypt

1 Opis Książka stanowi kompleksowy zbiór zagadnień odnoszących się do spadku. Autorzy w przystępny sposób opisują, jak prawidłowo sporządzić testament, przeprowadzić postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku oraz dział spadku, a także przedstawiają zagadnienia zachowku i zapisu windykacyjnego. Można tu również znaleźć informacje na temat: podatku od nabytego spadku, kosztów całego postępowania spadkowego, odpowiedzialności za długi spadkowe, obrotu spadkiem czy funkcji kuratora spadku. W publikacji zamieszczono kompletny zbiór wzorów pism procesowych oraz zbiór przepisów obejmujący całość aktów prawnych z zakresu dziedziczenia. W piątym wydaniu uwzględniono wszystkie zmiany legislacyjne, jakie miały miejsce od czasu poprzedniej edycji w 2012 r., a dotyczące m.in.: nowych zasad przyjęcia i zabezpieczania spadku, zwiększających ochronę spadkobierców przed długami spadkowymi, sporządzania spisu i wykazu inwentarza, opodatkowania nabycia własności gruntów stanowiących gospodarstwo rolne, europejskiego poświadczenia spadkowego, stawek wynagrodzenia adwokatów i radców prawnych będących pełnomocnikami procesowymi w postępowaniach spadkowych. Adresaci: Opracowanie jest skierowane do praktyków specjalizujących się w prawie spadkowym - sędziów, notariuszy, adwokatów, radców prawnych. Może zainteresować również studentów wydziałów prawa i administracji oraz aplikantów zawodów prawniczych. Informacje o autorach (redaktorach) Liliana Kaltenbek - sędzia wizytator w Sądzie Okręgowym w Krakowie; zajmuje się sprawami cywilnymi, w tym dotyczącymi spadków. Waldemar Żurek - sędzia Sądu Okręgowego w Krakowie, członek Krajowej Rady Sądownictwa; w roku 2016 został wybrany Najlepszym Sędzią w plebiscycie Złote Paragrafy "Dziennika Gazety Prawnej". Spis treści Wykaz skrótów str. 13 Podstawowe pojęcia str. 15

2 Część I Prawo spadkowe Rozdział pierwszy. Przedmiot prawa spadkowego str Prawa i obowiązki wchodzące w skład spadku str Prawa i obowiązki niewchodzące w skład spadku str Prawa i obowiązki publicznoprawne str Prawa i obowiązki osobiste zmarłego str Prawa i obowiązki rodzinne str Prawa i obowiązki przechodzące na oznaczone osoby na podstawie przepisów szczególnych str. 27 Rozdział drugi. Zagadnienia ogólne związane z dziedziczeniem str Otwarcie spadku i pojęcie dziedziczenia str Zdolność do dziedziczenia str Osoba fizyczna str Osoba prawna str Niegodność dziedziczenia str Uprawnienia małżonka i innych osób bliskich, zamieszkałych ze spadkodawcą str. 32 Rozdział trzeci. Dziedziczenie ustawowe str Porządek dziedziczenia ustawowego str Pierwsza grupa dziedziczących - małżonek i zstępni spadkodawcy str Druga grupa dziedziczących - małżonek, rodzice i rodzeństwo str Trzecia grupa dziedziczących - dziadkowie spadkodawcy str Czwarta grupa dziedziczących - pasierbowie spadkodawcy str Piąta grupa dziedziczących - gmina i Skarb Państwa str Dziedziczenie przez osoby przysposobione i dziedziczenie po nich str Szczególne uprawnienia quasi-alimentacyjne dziadków spadkodawcy str Uprawnienie małżonka do przedmiotów urządzenia domowego str. 39 Rozdział czwarty. Testament i dziedziczenie testamentowe str Testament str Swoboda testowania str Zagadnienia ogólne związane z testamentem str Pojęcie testamentu str Cechy czynności prawnej będącej testamentem i treść testamentu str Odwołalność testamentu str Tłumaczenie nieprecyzyjnych postanowień testamentowych str Ogłoszenie testamentu str Przesłanki ważności testamentu str Zdolność testowania str Wady oświadczenia woli str Treść testamentu str Forma testamentu str Testamenty zwykłe str Testament własnoręczny str Testament notarialny str Testament allograficzny str. 48

3 2.2. Testamenty szczególne str Testament ustny str Testament podróżny na polskim statku morskim lub powietrznym str Testament wojskowy str Notarialny rejestr testamentów (NORT) str Powołanie spadkobiercy testamentowego str Zagadnienia ogólne str Osoba spadkobiercy i jej określenie w testamencie str Rozrządzenia dotyczące poszczególnych przedmiotów majątkowych str Warunek i termin przy powołaniu spadkobiercy str Substytucja, czyli podstawienie str Przyrost str. 58 Rozdział piąty. Zapisy i polecenia str Zapis zwykły str Ustanowienie zapisu zwykłego str Przedmiot zapisu str Osoba zapisobiercy str Osoba obciążona zapisem zwykłym str Istota zapisu zwykłego i jego wykonanie str Przedawnienie roszczeń z tytułu zapisu zwykłego str Zapis windykacyjny str Istota zapisu windykacyjnego i jego ustanowienie str Przedmiot zapisu windykacyjnego str Osoba zapisobiercy i jej prawa str Polecenie testamentowe str Istota polecenia str Wykonanie polecenia str. 72 Rozdział szósty. Wykonawca testamentu str Powołanie wykonawcy testamentu, jego kwalifikacje i podjęcie przez niego funkcji str Zakres obowiązków i uprawnień wykonawcy str Wygaśnięcie obowiązków i uprawnień wykonawcy testamentu oraz jego rozliczenia ze spadkobiercami str. 76 Rozdział siódmy. Zachowek str Osoby uprawnione do zachowku str Wysokość zachowku str Wielkość udziału spadkowego str Osobiste kwalifikacje uprawnionego str Wartość spadku i substrat zachowku str Realizacja uprawnień z tytułu zachowku str Obdarowanie uprawnionego do zachowku str Powołanie do spadku uprawnionego do zachowku, uczynienie na jego rzecz zapisu zwykłego lub windykacyjnego str Roszczenie o zapłatę równowartości zachowku lub o jego uzupełnienie str Szczególna odpowiedzialność za zachowek zapisobierców zwykłych i uprawnionych z tytułu poleceń testamentowych str Przedawnienie roszczeń z tytułu zachowku str. 86

4 Rozdział ósmy. Wydziedziczenie str Przesłanki skuteczności wydziedziczenia str Skutki wydziedziczenia str. 88 Rozdział dziewiąty. Przyjęcie i odrzucenie spadku str Termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku str Zasady obliczania terminu str Skutki bierności spadkobiercy str Zasady i forma złożenia oświadczenia str Niepodzielność i bezwarunkowość przyjęcia lub odrzucenia spadku str Forma złożenia oświadczenia str Skutki przyjęcia spadku wprost i z dobrodziejstwem inwentarza str Wady oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku str Odrzucenie spadku str Skutki odrzucenia spadku str Odrzucenie spadku przez osobę nim zarządzającą str Odrzucenie spadku z pokrzywdzeniem wierzycieli str. 95 Rozdział dziesiąty. Stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego str Postępowanie sądowe w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego str Sąd właściwy do przeprowadzenia postępowania str Podmioty uczestniczące w postępowaniu str Zakres postępowania o stwierdzenie nabycia spadku str Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego str Postępowanie przed notariuszem o wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia str Zakres postępowania przed notariuszem str Akt poświadczenia dziedziczenia oraz stwierdzenie nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego str Uchylenie aktu poświadczenia dziedziczenia str Uzupełnienie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i aktu poświadczenia dziedziczenia str Wzruszenie prawomocnego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i zarejestrowanego aktu poświadczenia dziedziczenia oraz stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego str Znaczenie i skutki stwierdzenia nabycia spadku i stwierdzenia nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego str. 109 Rozdział jedenasty. Odpowiedzialność za długi spadkowe str Odpowiedzialność spadkobierców str Odpowiedzialność za długi spadkowe do chwili przyjęcia spadku str Odpowiedzialność za długi spadkowe od chwili przyjęcia spadku str Odpowiedzialność przy przyjęciu spadku wprost str Odpowiedzialność przy przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza str Wspólne zasady dla wypadków odpowiedzialności ograniczonej i nieograniczonej str Odpowiedzialność zapisobierców windykacyjnych str. 119

5 Rozdział dwunasty. Sytuacja prawna spadkobierców do chwili działu spadku i dział spadku str Wspólność majątku spadkowego do chwili działu spadku str Zasady ogólne str Zbycie udziału spadkowego str Rozporządzenie udziałem w poszczególnym przedmiocie należącym do spadku str Dział spadku str Umowny dział spadku str Sądowy dział spadku str Sąd właściwy do rozpoznania wniosku str Krąg podmiotów postępowania o dział spadku str Zakres postępowania str Cel postępowania str Zasady obliczania schedy spadkowej str Zasady podziału majątku spadkowego str Dział spadku i podział majątku dorobkowego małżonków str Długi spadkowe w postępowaniu działowym str Skutki działu spadku str. 131 Rozdział trzynasty. Umowy dotyczące spadku str Umowy o spadek po osobie żyjącej str Umowy o spadek po śmierci spadkodawcy str. 133 Rozdział czternasty. Dziedziczenie gospodarstwa rolnego str Ogólne zasady stosowania przepisów dotyczących dziedziczenia gospodarstw rolnych str Dziedziczenie gospodarstw rolnych w stosunku do spadków otwartych przed dniem 4 listopada 1971 r. lub pomiędzy dniem 4 listopada 1971 r. a 5 kwietnia 1982 r. str Dziedziczenie gospodarstw rolnych w stosunku do spadków otwartych pomiędzy dniem 6 kwietnia 1982 r. a 30 września 1990 r. str Dziedziczenie gospodarstw rolnych w stosunku do spadków otwartych pomiędzy dniem 1 października 1990 r. a 13 lutego 2001 r. str Dziedziczenie gospodarstw rolnych w stosunku do spadków otwartych od dnia 14 lutego 2001 r. str. 148 Rozdział piętnasty. Ochrona dziedziczenia str Zabezpieczenie spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego str Wykaz inwentarza str Spis inwentarza str Wyjawienie przedmiotów spadkowych str Zarząd spadku nieobjętego - kurator spadku str Powództwo o wydanie spadku i przedmiotu zapisu windykacyjnego str. 157 Rozdział szesnasty. Koszty związane z postępowaniem spadkowym str Wpisy sądowe str Opłaty kancelaryjne str Wynagrodzenie adwokata i radcy prawnego str Zwolnienie od kosztów sądowych str Zasady ponoszenia kosztów postępowania sądowego w orzeczeniu kończącym postępowanie str. 165

6 Rozdział siedemnasty. Podatek od spadków str Zakres przedmiotowy obowiązku podatkowego, czyli co podlega podatkowi str Zwolnienia podatkowe str Zwolnienie w przypadku rzeczy związanych z prowadzeniem gospodarstwa rolnego str Zakres podmiotowy, czyli kto płaci podatek, a kto go nie płaci str Wysokość podatku str Rozliczenie podatku str Ulga mieszkaniowa str. 175 Rozdział osiemnasty. Europejskie poświadczenie spadkowe str. 178 Rozdział dziewiętnasty. Prawo obowiązujące na terenach Rzeczypospolitej Polskiej w latach str. 181 Część II Wzory pism w sprawach spadkowych Wzór nr 1. Testament własnoręczny str. 185 Wzór nr 2. Wniosek o wyjawienie istnienia testamentu i nakazanie jego złożenia str. 187 Wzór nr 3. Wniosek o otwarcie i ogłoszenie testamentu str. 190 Wzór nr 4. Zawiadomienie o testamencie ustnym, którego treść nie została spisana str. 192 Wzór nr 5. Wniosek o zabezpieczenie spadku str. 194 Wzór nr 6. Wniosek o zabezpieczenie przedmiotu zapisu windykacyjnego str. 198 Wzór nr 7. Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza str. 202 Wzór nr 8. Wniosek o wyjawienie przedmiotów spadkowych str. 205 Wzór nr 9. Wniosek o ustanowienie kuratora spadku str. 208 Wzór nr 10. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z ustawy str. 210 Wzór nr 11. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z testamentu str. 214 Wzór nr 12. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku z testamentu i przedmiotu zapisu windykacyjnego str. 218 Wzór nr 13. Wniosek o stwierdzenie nabycia spadku obejmującego gospodarstwo rolne str. 223 Wzór nr 14. Wniosek o uzupełnienie postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku str. 228 Wzór nr 15. Wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku str. 231 Wzór nr 16. Wniosek o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia przedmiotu zapisu windykacyjnego str. 235 Wzór nr 17. Wniosek o dział spadku str. 239 Wzór nr 18. Wniosek o dział spadku i podział majątku dorobkowego małżonków str. 244 Wzór nr 19. Pozew o zachowek str. 250 Wzór nr 20. Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych w drodze dziedziczenia przez najbliższą rodzinę zmarłego str. 254 Wzór nr 21. Wniosek o zwolnienie od kosztów wraz z wzorem oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania str. 256 Część III Zbiór aktów prawnych

7 Dekret z dnia 8 października 1946 r. - Prawo spadkowe str. 265 Dekret z dnia 8 października 1946 r. - Przepisy wprowadzające prawo spadkowe str. 288 Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny str. 294 Ustawa z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw str. 318 Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego str. 326 Ustawa z dnia 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw str. 341 Rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 30 stycznia 1965 r. w sprawie testamentów wojskowych str. 348 Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych str. 350 Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn str. 377 Ustawa z dnia 28 listopada 2014 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego str. 389 Ustawa z dnia 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie str. 392 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 grudnia 1990 r. w sprawie warunków dziedziczenia ustawowego gospodarstw rolnych str. 399 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 października 1991 r. w sprawie szczegółowego trybu postępowania przy zabezpieczaniu spadku i sporządzaniu spisu inwentarza str. 401 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 października 2015 r. w sprawie niektórych czynności dokonywanych w ramach zabezpieczenia spadku str. 406 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe str. 408 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu str. 410 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie str. 418 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu str. 426 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu str. 434 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych str. 441 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu str. 449 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych str. 457 Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych str. 463

8 Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 31 stycznia 2001 r., sygn. akt P. 4/99 str. 469 Skorowidz str. 473