PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH I-III GIMNAZJUM

Podobne dokumenty
PRZEDMIOTOWE ZSADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM NR 7 PRZY ZSO NR 7 W CHEŁMIE

2. Prace klasowe, sprawdziany z literatury i nauki o języku są obowiązkowe i poprzedzone tygodniową zapowiedzią.

Przedmiotowy system oceniania z matematyki w Gimnazjum w Grzegorzewie

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W GIMNAZJUM NR 2 W SOSW W WĘGORZEWIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Zajęcia komputerowe Zgodny z Wewnątrzszkolnym Systemem Oceniania

OGÓLNE ZASADY OCENIANIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ W POCZESNEJ OBOWIĄZUJĄCE OD 1 WRZEŚNIA 2012R.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA : WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE (WOS) ZSO NR 1 w MIELCU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO

Zespół Szkół w Augustowie. Przedmiotowy system oceniania z matematyki w klasach I,II,III gimnazjum. Opracował: zespół n-li matematyki

Przedmiotowy system oceniania Chemia ZKPiG 12 Gimnazjum 16

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W Gimnazjum Nr 4 Sportowym w Zielonej Górze

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 7 ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH NR 7 W KLASACH IV VI

STOPIEŃ OZNACZENIE CYFROWE SKRÓT LITEROWY Celujący 6 Cel Bardzo dobry 5 Bdb Dobry 4 Db Dostateczny 3 Dst Dopuszczający 2 Dop Niedostateczny 1 Ndst

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA HISTORIA W KLASACH I III

Zespół Szkół nr 7 w Tychach - rok szkolny 2017/2018. Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego dla uczniów zasadniczej szkoły zawodowej

Przedmiotowe Ocenianie z języka niemieckiego w Gimnazjum nr 7 w Bytomiu

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA NIEMIECKIEGO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII

Zasady oceniania przedmiotowego z języków obcych

PRZEDMIOTOWE OCENIANIANIE Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-8 SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 W BISKUPCU

Przedmiotowy system oceniania z matematyki

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA NA LEKCJACH MATEMATYKI. w Szkole Podstawowej w Babimoście

Przedmiotowy System Oceniania z języka angielskiego (klasy IV - VI i klasy VII szkoły podstawowej)

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO w klasach II i III gimnazjum

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO Zespół Szkół Politechnicznych im. Bohaterów Monte Cassino we Wrześni

Przedmiotowe Zasady Oceniania z historii i społeczeństwa. w Publicznej Szkole Podstawowej Mileszki. w Łodzi. Rok szkolny 2016/2017

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO Klasa V

Przedmiotowy system oceniania z podstaw przedsiębiorczości oraz działalności gospodarczej w branży informatycznej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla klas IV VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W ZESPOLE SZKÓŁ MORSKICH.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MATEMATYKA SZKOŁA PODSTAWOWA NR 3 WĘGORZEWO

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA WOS W KLASACH II III

KRYTERIA OCENIANIA Z MATEMATYKI

Kryteria oceniania z języka angielskiego. dla Gimnazjum

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W GIMNAZJUM NR 3 W MIELCU Oparty o Wewnątrzszkolny System Oceniania ZSO nr1 w Mielcu

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII W JĘZYKU ANGIELSKIM W LICEUM

KRYTERIA I ZASADY OCENIANIA Z MATEMATYKI. zgodne z Wewnątrzszkolnymi Zasadami Oceniania w Zespole Szkół przy ul. Grunwaldzkiej 9 w Łowiczu.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z CHEMII

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA DLA TECHNIKUM I ZASADNICZEJ SZKOŁY ZAWODOWEJ Z

Przedmiotowy System Oceniania

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA ANGIELSKIEGO

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA W SZKOLE PODSTAWOWEJ JĘZYK POLSKI KLASA V

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego dla klas IV-VI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA W EDUKACJI WCZESNOSZKOLNEJ

PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKÓW OBCYCH W ZESPOLE SZKÓŁ MECHANICZNYCH NR 1 W BYDGOSZCZY na rok szkolny 2018/2019

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego w klasach IV - VI

Przedmiotowy system oceniania biologia

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH IV-V

Przedmiotowy System Oceniania Język angielski rok szkolny 2015/2016 XLV Liceum Ogólnokształcące im. Romualda Traugutta w Warszawie

ZASADY OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO

SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI

Przedmiotowy system oceniania z biologii w szkole podstawowej

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZEDMIOTÓW ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

BIOLOGIA Szkoła podstawowa Przedmiotowy System Oceniania

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI Klasy IV VI szkoła podstawowa

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W PUBLICZNYM GIMNAJZUM IM. ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU W POSKWITOWIE

Przedmiotowy System Oceniania z Chemii w Gimnazjum Nr 105 w Warszawie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA - JĘZYK POLSKI KLASY I - III GIMNAZJUM

1. Dopuszcza się stosowanie plusów i minusów przy ocenach bieżących.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z PRZYRODY

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z FIZYKI W ZESPOLE SZKÓŁ POLITECHNICZNYCH IM.BOHATERÓW MONTE CASSINO WE WRZEŚNI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z INFORMATYKA W KLASIE IV i VII SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII, BOLOGII DWUJĘZYCZNEJ, BIOLOGII DOŚWIADCZALNEJ, METODOLOGII PRAC BADAWCZYCH I PRZYRODY

Przedmiotowy system oceniania z przedmiotów elektrycznych i elektronicznych w Zespole Szkół Politechnicznych im. Bohaterów Monte Cassino we Wrześni

Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 2 w Legionowie Gimnazjum nr 5. Przedmiotowy system oceniania na języku angielskim

Przedmiotowy system oceniania MATEMATYKA Miejskie Gimnazjum nr 3 im. Jana Pawła II

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W GIMNAZJUM

HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA. - ma wiedzę i umiejętności, których zakres jest szerszy niż wymagania programowe,

Przedmiotowy system oceniania z chemii rok szkolny 2017/2018

Przedmiotowy system oceniania. język polski. Joanna Samosiej

JĘZYK ANGIELSKI. 2. WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY według Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania 4. KRYTERIA WYSTAWIANIA STOPNI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z HISTORII ZGODNY Z WZO W GIMNAZJUM IM. MACIEJA RATAJA W ŻMIGRODZIE

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW KLAS I III GIMNAZJUM NR 3 W ŁOWICZU

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA ZAJĘCIA KOMPUTEROWE. Klasy IV VI szkoła podstawowa

Przedmiotowy System Oceniania z języka polskiego w Szkole Podstawowej w Wólce Hyżneńskiej.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z GEOGRAFII W GIMNAZJUM

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA PRZEDMIOTÓW ZAWODOWYCH W TECHNIKUM ARCHITEKTURY KRAJOBRAZU

Zespół Szkół im. Polskich Noblistów w Nowym Folwarku

Przedmiotowy system oceniania z matematyki.

KRYTERIA OCENIANIA Z FIZYKI

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z ZAJĘĆ KOMPUTEROWYCH W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ I. OBSZARY AKTYWNOŚCI.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W KLASACH IV VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W WÓLCE HYŻNEŃSKIEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA BIOLOGIA

WEWNĄTRZSZKOLNE ZASADY OCENIANIA Z HISTORII

Przedmiotem oceniania są: A. Wiadomości. B. Umiejętności. C. Postawa ucznia i jego aktywność

Przedmiotowe Zasady Oceniania. Edukacja dla bezpieczeństwa

Wymagania są zgodne z zasadami wpisanymi w wewnątrzszkolnym systemie oceniania ( WSO)

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS 4-6 SZKOŁY PODSTAWOWEJ

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA MATEMATYKA. Bielska szkoła Przemysłowa

WMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH VII-VIII SZKOŁY PODSTWOWEJ. obowiązujące od roku szkolnego 2017/2018

Przedmiotowy System Oceniania z wiedzy o społeczeństwie w Szkole Podstawowej nr 1 w Łukowie

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA KLAS II i III GIMNAZJUM.

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII W GIMNAZJUM NR 1

Transkrypt:

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH I-III GIMNAZJUM Rok szkolny 2015/2016

Przedmiotowy system oceniania z języka polskiego ( kryteria ogólne ) I. Obszary oceniana Ocenianiu podlegają wiedza i umiejętności określone programem nauczania oraz następujące formy aktywności ucznia: a) pisemne: prace klasowe (wypracowania połączone z zadaniami rozszerzonej odpowiedzi oraz testowymi), testy, sprawdziany (literackie, gramatyczne), sprawdziany z lektury, dyktanda, kartkówki, prace domowe na określony temat. b) ustne: aktywność (kreatywność) na lekcjach, wypowiedzi ustne na zadany temat, czytanie tekstów, recytacja, opowiadanie odtwórcze i twórcze, udział w dyskusji (argumentowanie, przemówienie). c) praktyczne: praktyczne posługiwanie się podstawowymi pojęciami i terminami wyszczególnionymi w programie nauczania, przygotowanie do lekcji, praca w grupie, rozwiązywanie problemów (umiejętność zastosowania wiedzy przedmiotowej w sytuacji praktycznej), inscenizacja, prezentacja referatu bądź informacji przygotowanych samodzielnie, a także prace nadobowiązkowe, jak np.: realizacja projektu (gazetka, album, plakat, pomoc dydaktyczna, audycja radiowa, nagranie, ankieta itp.). II. Umowa nauczyciel uczeń 1. Uczeń ma obowiązek prowadzić zeszyt przedmiotowy i zeszyt ćwiczeń.

2. Prace klasowe, sprawdziany z nauki o języku, sprawdziany ortograficzne (dyktanda) są obowiązkowe i poprzedzone tygodniową zapowiedzią. Jeżeli z przyczyn losowych uczeń nie może napisać ich z całą klasą, powinien to uczynić w terminie dwóch tygodni od rozdania pracy. 3. Poprawa ocen niedostatecznych z prac pisemnych jest dobrowolna i musi odbywać się w terminie ustalonym z nauczycielem w ciągu dwóch tygodni od oddania prac. Poprawę uczeń pisze tylko raz. 4. Krótkie sprawdziany (kartkówki), obejmujące trzy ostatnie tematy, nie są zapowiadane. 5. Oceny są jawne i umotywowane przez nauczyciela, zarówno dla ucznia, jak i rodziców. 6. Każdy uczeń ma prawo do zdobycia dodatkowych ocen za prace nadobowiązkowe zlecone przez nauczyciela, bądź podjęte z własnej inicjatywy. 7. Ocena semestralna i końcoworoczna uwzględniająca stopień opanowania wskazanych w programie kompetencji oraz motywująca do dalszej pracy nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. 8. Na ocenę końcową większy wpływ mają oceny cząstkowe z prac klasowych, wypracowań, testów i sprawdzianów obejmujących większą partię materiału, oceny z odpowiedzi na lekcjach powtórzeniowych i syntetyzujących oraz z pracy projektowej, niż oceny cząstkowe za pozostałe formy aktywności ucznia (np. prace domowe, kartkówki z bieżącego materiału, recytacje). Oceny te mogą podwyższyć lub obniżyć notę semestralną lub końcoworoczną. 9. Uczeń, który nie zaliczył przynajmniej 50% sprawdzianów i prac klasowych na ocenę pozytywną, nie może uzyskać na koniec semestru, bądź roku szkolnego oceny dostatecznej, mimo pozytywnych ocen cząstkowych za

pozostałe formy aktywności (np.: prace domowe, kartkówki z bieżącego materiału, recytacje). 10. Uczeń zagrożony oceną niedostateczną na semestr, bądź koniec roku ma możliwość jej poprawienia najpóźniej na dwa tygodnie przed radą klasyfikacyjną. Inne oceny nie podlegają poprawie na ocenę końcową uczeń pracuje przez cały semestr. 11. Uczeń dwukrotnie w ciągu semestru może zgłosić nieprzygotowanie do zajęć, a także trzykrotnie - brak pracy domowej. Na następnej lekcji pokazuje uzupełnioną pracę domową, jeżeli nadal jej nie ma otrzymuje ocenę niedostateczną. 12. Warunki i tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej reguluje WSO.

WYMAGANIA Z JĘZYKA POLSKIEGO W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 DLA UCZNIÓW KLAS I - III GIMNAZJUM NAUCZYCIEL: Jolanta Telega 1. Podręcznik: Uczniowie powinni posiadać co najmniej jeden podręcznik na ławce ( na dwóch uczniów). 2. Zeszyt Uczeń powinien posiadać zeszyt na każdej lekcji. Zeszyty będą sprawdzane w następujący sposób: - w czasie sprawdzania pracy domowej całej klasie (pobieżnie); - w czasie sprawdzania pracy domowej lub sprawdzania wiadomości ucznia(dokładniej); - raz w semestrze wybrane losowo zeszyty będą dokładnie sprawdzane przez nauczyciela wraz z odnotowaniem wpisu na ostatniej stronie zeszytu, składającego się z oceny oraz ewentualnych uwag, bądź komentarzy. 3. Praca domowa Uczeń zawsze powinien mieć odrobioną pracę domową (jeżeli uczeń przychodzi do szkoły po przerwie spowodowanej okolicznościami zdrowotnymi, nie otrzymuje oceny niedostatecznej. Ma dwa tygodnie na uzupełnienie zaległości), jednakże w uzasadnionych przypadkach uczeń może skorzystać z prawa zgłoszenia braku zadania (trzykrotnie w ciągu semestru), co nie skutkuje otrzymaniem oceny niedostatecznej. Po trzykrotnym wykorzystaniu tej możliwości,

przy każdym kolejnym braku zadania uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. 4. Praca klasowa Przez pracę klasową rozumiem syntezę wiadomości z językoznawstwa i literatury, a także lektur. Poprawić można jedynie ocenę niedostateczną. Nie można poprawić oceny dopuszczającej i każdej innej na stopień wyższy. Jeżeli uczeń był nieobecny, ma prawo pisać pracę klasową w terminie wyznaczonym przez nauczyciela. 5. Wypracowania / dłuższe formy wypowiedzi będą sprawdzane w następujący sposób: - po zebraniu w klasie nauczyciel poprawia wypracowania w domu; na poprawę wypracowań klasowych i innych dłuższych form wypowiedzi przewiduję około 4 tygodni. - uczniowie sami sobie sprawdzają( klasa III)* * Po oddaniu poprawionych przez nauczyciela wypracowań uczeń czyta wypracowanie w klasie(w klasie III uczniowie po każdym przeczytaniu wypracowania, próbują słownie oceniać wypracowanie swojego kolegi) 6. Lektura: Uczeń ma obowiązek czytać lektury. Lista książek podawana jest we wrześniu.

Uczniowie wpisują tytuły i autorów do zeszytu. Dodatkowo lista lektur zostaje wywieszona w bibliotece szkolnej. Z każdej lektury robiony jest sprawdzian ze znajomości tekstu. Jeżeli uczeń nie był na takim sprawdzianie(z przyczyn zdrowotnych), ma prawo zaliczenia sprawdzianu w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.

KRYTERIA OCEN Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASACH GIMNAZJALNYCH Oceny klasyfikacyjne okresowe i roczne oraz cząstkowe wystawia się według następującej skali (zgodnej z wewnątrzszkolnym systemem oceniania) : * stopień celujący cel-6 * stopień bardzo dobry bdb - 5 * stopień dobry db-4 * stopień dostateczny dst-3 * stopień dopuszczający dop - 2 * stopień niedostateczny ndst -1 Ustala się następujące ramowe kryteria odpowiadające poszczególnym stopniom szkolnym: OCENA CELUJĄCA - zakres wiadomości i umiejętności ucznia jest znacznie szerszy niż wymagania programowe, a treści powiązane ze sobą w systematyczny układ; - zgodne z wymaganiami nauki rozumienie uogólnień i związków między nauczanymi treściami; wyjaśnianie zjawisk bez jakiejkolwiek ingerencji i pomocy nauczyciela; samodzielne i sprawne posługiwanie się wiedzą humanistyczną dla celów teoretycznych i praktycznych, umiejętność rozwiązywania problemów w twórczy sposób; - poprawny styl i język wypowiedzi, swoboda w posługiwaniu się terminologią właściwą dla danego etapu kształcenia, wysoki stopień spójności wypowiedzi; - uczestnictwo i znaczące sukcesy w szkolnych i pozaszkolnych konkursach polonistycznych; OCENA BARDZO DOBRA - wyczerpujące opanowanie całego materiału programowego w obszarze wiadomości i umiejętności, przyswojone treści są ze sobą powiązane w logiczny, zrozumiały dla ucznia układ;

- właściwe rozumienie uogólnień i związków między treściami programowymi, samodzielne wyjaśnianie zjawisk literackich i językowych, wykorzystanie posiadanej wiedzy w praktyce, rozwiązywanie problemów w twórczy sposób; - poprawny język i styl wypowiedzi, sprawne posługiwanie się terminologią teoretycznoliteracką, precyzja i dojrzałość wypowiedzi ustnych i pisemnych; OCENA DOBRA - opanowanie większości materiału programowego (75%), chociaż występują pewne braki w umiejętności pełnego wiązania treści kulturalnych i filozoficznych; - poprawne rozumienie i związków między treściami humanistycznymi oraz przy inspiracji nauczyciela- wyjaśnienie zjawisk i umiejętna ich interpretacja; stosowanie wiedzy w typowych sytuacjach teoretycznych i praktycznych samodzielnie, w sytuacjach nietypowych z pomocą nauczyciela; - podstawowe pojęcia i prawa ujmowane za pomocą większości pojęć z zakresu literatury i językoznawstwa, wypowiedzi klarowne w stopniu zadawalającym, nieliczne usterki stylistyczne, zwięzłość wypowiedzi umiarkowana; OCENA DOSTATECZNA - zakres opanowanego materiału literackiego i gramatycznego ograniczony do treści podstawowych (w zakresie odtwarzania powyżej 50%), uczeń rozumie tylko najważniejsze związki i powiązania logiczne między treściami; poprawne rozumienie podstawowych uogólnień, stosowanie wiedzy i umiejętności w sytuacjach typowych (teoretycznych i praktycznych) z pomocą nauczyciela; - przeciętny zasób słownictwa, język zbliżony do potocznego, mała kondensacja i klarowność wypowiedzi, niewielkie i nieliczne błędy; OCENA DOPUSZCZAJĄCA - uczeń posiada, niezbędne do kontynuowania nauki na dalszych etapach kształcenia wiadomości i umiejętności, luźno zestawione bez porozumienia związków i uogólnień; - słabe rozumienie treści programowych, podstawowe wiadomości i procedury są odtwarzane, brak umiejętności wyjaśniania zjawisk kulturowych literackich, językowych, ani relacji przyczynowo - skutkowych w lekturze; nieporadny styl wypowiedzi, ubogie słownictwo, liczne błędy, trudności w formułowaniu myśli; OCENA NIEDOSTATECZNA - otrzymuje ją uczeń, który nie spełnia wymagań nawet na ocenę dopuszczającą, którego wiadomości i umiejętności nie dają szans na sukces w dalszych etapach kształcenia, który nie skorzystał z pomocy nauczyciela bądź

szkoły w ogóle, nie wykorzystał szans uzupełnienia wiedzy i umiejętności z języka polskiego; mgr Jolanta Telega