Wydział Filozoficzny w Zagrzebiu Instytut Języków i Literatur Zachodniosłowiańskich Katedra Języka i Literatury Polskiej STUDIA HUMANISTYCZNE W ZAKRESIE JĘZYKA I LITERATURY POLSKIEJ PROJEKT PROGRAMU Treść 1. WSTĘP...1 2. CZĘŚĆ OGÓLNA...2 2.1. Nazwa studiów...2 2.2. Jednostka organizacyjna...3 2.3. Czas trwania studiów...3 2.4. Warunki rekrutacji...3 2.5. Studia licencjackie...3 2.6. Studia magisterskie...4 3. OPIS PROGRAMU...5 3.1. Lista przedmiotów...5 3.2. Opis przedmiotów...8 3.2.1. Studia licencjackie...8 3.2.2. Studia magisterskie...28 3.3. STRUKTURA STUDIÓW...50 3.3.1. Studia licencjackie...50 3.3.2. Studia magisterskie...52 3.3.2.1. Specjalizacja kulturologiczna...54 3.3.2.2. Specjalizacja językoznawcza...55 Zagrzeb 2005 r.
1 Wydział Filozoficzny w Zagrzebiu Instytut Języków i Literatur Zachodniosłowiańskich Katedra Języka i Literatury Polskiej PROJEKT PROGRAMU STUDIÓW HUMANISTYCZNYCH W ZAKRESIE JĘZYKA I LITERATURY POLSKIEJ 1. WSTĘP Studia humanistyczne w zakresie języka i literatury polskiej opierają się na długotrwałej i owocnej tradycji chorwacko-polskich kontaktów kulturowych i naukowych, sięgających aŝ XV wieku. Kierunek powstał w roku 1966 jako rozszerzenie lektoratu języka polskiego, działającego na Wydziale Filozoficznym w Zagrzebiu od 1919 roku. Studia początkowo trwały trzy lata (tzw. kierunek B), a od 1986 roku są studiami czteroletnimi (kierunek A). Katedra Języka i Literatury Polskiej, studia filologiczne w zakresie języka i literatury polskiej (polonistykę) uwaŝa za jeden z głównych programów, mogących wesprzeć rozwój dobrych stosunków pomiędzy dwoma krajami i dwoma narodami w ramach szerszych europejskich procesów integracyjnych. Język polski jest, z jednej strony, jednym z języków urzędowych Unii Europejskiej, z którego Chorwacja musi mieć specjalistów wykwalifikowanych tłumaczy, dobrych znawców języka i kultury. Z drugiej strony, mając na uwadze duŝe zainteresowanie studiami filologicznymi w zakresie języka i literatury chorwackiej w Polsce (sześć kroatystyk, kilkuset studentów), studia polonistyczne w Zagrzebiu stanowią nieodzowny element w procesie umacniania stosunków bilateralnych, zarówno w sferze kulturowo-naukowych kontaktów jak i kontaktów ekonomicznych (dowodem tego są choćby potrzeby «Plivy» i «Podravki», firm działających w Polsce i zatrudniających sporą ilość absolwentów zagrzebskiej polonistyki; dowodzi tego równieŝ turystyka i inne gałęzie gospodarki). Dlatego teŝ Katedra Języka i Literatury Polskiej przystępuje do tworzenia nowego programu studiów z przekonaniem, iŝ na bazie postanowień procesu bolońskiego, moŝna stworzyć nowocześniejszy system studiowania, który sprosta wyzwaniom naszych czasów.
2 Nowy program studiów zgodny jest więc z przewidywanymi wymogami rynku pracy, nie zapomina jednak o własnych osiągnięciach i zainteresowaniach naukowych. Studia licencjackie (6 semestrów) oferują program kształcenia oparty na szeroko rozumianej fachowej mobilności, umoŝliwiając osiąganie kompetencji na poziomie podstawowej polonistycznej wiedzy i podstawowych umiejętności (dobra znajomość języka, wyobraŝenie o systemie językowym, znajomość najwaŝniejszych cech kultury i jej kodów, ogólna orientacja w literaturze polskiej), co jest warunkiem wstępnym do względnie szybkiej adaptacji na stanowiskach, w przypadku których znajomość języka i kultury polskiej stanowi zaledwie jeden z elementów profilu zawodowego. Studia magisterskie (4 semestry) umoŝliwiają zdobycie głębszej wiedzy i umiejętności, które dają podstawy do profesjonalnego i naukowego zajmowania się polonistyką w jej dwóch specjalizacjach: językoznawczej i kulturologicznej (bardzo dobra znajomość języka, fachowe wprowadzenie do wiedzy o języku i literaturze polskiej, głębsza wiedza na temat kontekstu kulturowego, nowe umiejętności, wgląd w metodologię pracy naukowej i inne). W ten sposób studia magisterskie dają moŝliwość dalszego zawodowego i naukowego doskonalenia na pokrewnych kierunkach studiów podyplomowych. Fundament programu studiów w zakresie języka i literatury polskiej stanowią współczesne osiągnięcia naukowe kierunku, jak i nowoczesne metodologie pracy dydaktycznej i naukowej, przy czym pod uwagę brana jest takŝe tradycja chorwackiej polonistyki i slawistyki oraz doświadczenie pedagogiczne i osiągnięcia polskich środowisk uniwersyteckich i naukowych (z którymi polonistyka zagrzebska utrzymuje Ŝywe kontakty). W kwestii organizacji zajęć i celów studiów, kierunek ten porównywalny jest przede wszystkim z polonistykami w innych krajach europejskich, co znaczy, Ŝe odpowiada specyficznym potrzebom środowiska lokalnego i wymogom jego rynkw: z powodu tradycyjnie silniejszych związków pomiędzy narodami słowiańskimi porównywalny jest przede wszystkim za studiami polonistycznymi w takich ośrodkach uniwersyteckich, jak np. Bratysława, Praga, Sofia itp. Bazując na systemie dwukierunkowym, studia w zakresie języka i literatury polskiej dąŝą jednocześnie do urzeczywistnienia funkcjonalnego otwarcia się na drugi kierunek wybrany zgodnie z zasadami obowiązującymi na Wydziale Filozoficznym w Zagrzebiu, jak i na programy innych kierunków na tymŝe wydziale, a takŝe na uniwersytetach europejskich co stanowi warunek osiągnięcia wysokiego stopnia mobilności studentów. 2. CZĘŚĆ OGÓLNA 2.1. Nazwa studiów Studia humanistyczne w zakresie języka i literatury polskiej
3 2.2. Jednostka organizacyjna Wydział Filologiczny u Zagrebu, Instytut Języków i Literatur Zachodniosłowiańskich Wykonawca : Katedra Języka i Literatury Polskiej 2.3. Czas trwania studiów Pięć lat (3 lata studiów licencjackich + 2 lata studiów magisterskich) 2.4. Warunki rekrutacji Zdany egzamin wstępny w ramach systemu ezgaminów wstępnych na Wydziale Filozoficznym w Zagrzebiu. 2.5. Studia licencjackie Program studiów licencjackich obejmuje ćwiczenia językowe, zajęcia z literatury, kultury i języka polskiego, przedmioty fakultatywne oraz wyjazd naukowy, przy czym wszystkie, z wyjątkiem fakultatywnych, tworzą kanon studiów licencjackich w zakresie języka i literatury polskiej. Celem studiów licencjackich jest przekazywanie podstawowej wiedzy, umiejętności i kompetencji z zakresu jęzka i literatury polskiej: przyswajanie kompetencji mówienia i pisania po polsku, zapoznawanie się z polską kulturą i cywilizacją oraz z głównymi kierunkami rozwoju literatury polskiej, opanowywanie podstaw gramatyki języka polskiego, ćwiczenie najwaŝniejszych stylów funkcjonalnych, przyswajanie podstawowych sprawności profesjonalnego tłumaczenia, przegląd podobieństw i róŝnic polonistyki i kroatystyki itp. Ćwiczenia językowe dają we wszystkich semestrach po 6 punktów, a przedmioty kierunkowe w zasadzie 4 lub 5 punktów. Wyjazd naukowy to dodatkowe 2 punkty. Studia licencjackie w zakresie języka i literatury polskiej kończą się zaliczeniem wszystkich egzaminów z przedmiotów, które tworzą kanon studiów, tj. zgromadzeniem 90 punktów (z wyjazdem 92 punkty). Zdobycie tego stopnia wykształcenia daje moŝliwość zatrudnienia w instytucjach z obszaru kultury, turystyki, ekonomii (inokorespondencja), urzędach państwowych, mediach itp. wszędzie tam, gdzie wymagana jest znajomość polskiego na poziomie kompetencji licencjackich studiów polonistycznych. Tytuł naukowy: Baccalaurea/baccalaureus nauk humanistycznych w zakresie języka i literatury polskiej.
4 2.6. Studia magisterskie Prawo przyjęcia na studia magisterskie w zakresie języka i literatury polskiej mają studenci, którzy zdobyli tytuł baccalaurea/baccalaureus nauk humanistycznych w zakresie języka i literatury polskiej lub teŝ studenci, którzy, po otrzymaniu odpowiedniego dyplomu na innych kierunkach, zdobyli tytuł baccalaurea/baccalaureusa nauk humanistycznych w innych dyscyplinach humanistycznych w Chorwacji bądź za granicą, oraz certyfikat potwierdzający znajomość języka polskiego na poziomie B2 (według standardów polskiego systemu certyfikatowego) lub przeszli sprawdzian znajomości języka polskiego w Katedrze Języka i Literatury Polskiej Wydziału Filozoficznego w Zagrzebiu. Na studiach magisterskich studenci mają do wyboru dwie specjalizacje: językoznawczą i kulturologiczną, specjalizacje zdefiniowane są za pomocą modułów. KaŜdy moduł zawiera przedmioty obowiązkowe i fakultatywne, przy czym przedmioty fakultatywne wybierane są zgodnie z wybranym modułem. Wybór przedmiotów fakultatywnych student uzgadnia z wykładowcą/promotorem. Ćwiczenia językowe na studiach magisterskich dają 5 punktów, a przedmioty kierunkowe po 4 lub 5 punktów. Do przedmiotów obowiązkowych, tworzących kanon studiów magisterskich z zakresu języka i literatury polskiej (specjalizacja językoznawcza i kulturologiczna), zalicza się takŝe indywidualną pracę ze studentami (o charakterze mentorskim) w ramach przygotowań do pisania pracy magisterskiej. Studenci decydują się na pisanie pracy magisterskiej z języka bądź literatury polskiej w zaleŝności od wybranego modułu/specjalizacji, najpóźniej do początku IX semestru, formułując we współpracy z wybranym wykładowcą (promotorem) temat przyszłej pracy. Przedmioty Metodologia językoznawczej pracy naukowej i Polska krytyka literacka i nauka o literaturze (metodologia), które studenci zaliczają w IX semestrze studiów magisterskich, mają bardziej praktyczny niŝ teoretyczny charakter: zakładają indywidualną pracę ze sudentami w ramach przygotowań metodologicznych do pisania pracy magisterskiej (dlatego dają po 5 punktów). Studia magisterskie w zakresie języka i literatury polskiej kończą się obroną pracy magisterskiej z wybranej specjalizacji/modułu w ramach kierunku. Łączna suma punktów zebranych na studiach magisterskich musi wynosić 60, z czego praca magisterska daje 15 punktów. JeŜeli student pisze pracę magisterską na drugim kierunku studiów a nie na studiach polonistycznych, musi zdać Egzamin końcowy ze specjalizacji/modułu studiów magisterskich w zakresie języka i literatury polskiej, który daje 15 punktów. Egzamin końcowy jest pisemny i ustny, sprawdza stan wiedzy i umiejętności zdobyte w ramach wybranej specjalizacji studiów magisterskich. Ustną część egzaminu zdaje się przed komisją w języku polskim.
5 Celem studiów magisterskich jest opanowanie podstaw w dziedzinie języka i literatury polskiej, ze szczególnym naciskiem na szerszy językoznawczy względnie literacko-kulturologiczny obszar naukowy. W ten sposób absolwent zdobywa kompetencje, umoŝliwiające mu, w razie potrzeby, kontynuację studiów polonistycznych w ramach własnych lub pokrewnych im studiów podyplomowych. Równocześnie, dzięki zintensyfikowanym ćwiczeniom przekładowym w ramach lektoratu, student zdobywa kompetencje takŝe w dziedzinie tłumaczenia z języka polskiego na chorwacki i odwrotnie. Ukończenie tego stopnia wykształcenia, niezaleŝnie od wybranej specjalizacji, daje moŝliwość zatrudnienia w szkolnictwie (stanowiska doradcze), kulturze, nauce, dyplomacji, pracach translatorskich, urzędach państwowych, mediach, sektorze ekonomicznym, itp. wszędzie tam, gdzie wymagana jest specyficzna wiedza fachowa i umiejętności z zakresu języka i literatury polskiej. Tytuł naukowy: Magistra/Magister nauk humanistycznych w zakresie języka lub literatury polskiej (w zaleŝności od wyboru specjalizacji: językoznawczej lub kulturologicznej). 3. OPIS PROGRAMU 3.1. Lista przedmiotów STUDIA LICENCJACKIE I semestr Przedmioty obowiązkowe: Ćwiczenia językowe I, 6 godzin 6 pkt. Wprowadzenie do literatury polskiej, 3 godziny (2+1) 4 pkt. Fonologia i historia polskich fonemów, 2 godziny Ćwiczenia fonolaboratoryjne i transkrypcja, 1 godzina razem 5 pkt. II semestr Przedmioty obowiązkowe: Ćwiczenia językowe II, 6 godzin 6 pkt. Polska kultura i cywilizacja, 3 godziny (2+1) 4 pkt. Fleksja i semantyka części mowy, 3 godziny 5 pkt. III semestr
6 Przedmioty obowiązkowe: Ćwiczenia językowe III, 6 godzin 6 pkt. Wprowadzenie do lingwistyki i standardyzacji polskiego języka literackiego, 3 godziny (2+1) 4 pkt. Słowotwórstwo z elementami gramatyki historycznej, 3 godziny (2+1) 5 pkt. IV semestr Przedmioty obowiązkowe: Ćwiczenia językowe IV, 6 godzin 6 pkt. Literatura polska od modernizmu do postmodernizmu, 3 godziny (2+1) 5 pkt. Składnia języka polskiego, 3 godziny (2+1) 5 pkt. V semestr Przedmioty obowiązkowe: Ćwiczenia językowe V, 6 godzin 6 pkt. Literatura polska do modernizmu, 4 godziny (2+2) 6 pkt. Przedmioty fakultatywne: Wprowadzenie do teorii literatury, 2 godziny 3 pkt. Język staro-cerkiewno-słowiański, 2 godziny 3 pkt. Dialekty i socjolekty polskie, 2 godziny 3 pkt. VI semestr Przedmioty obowiązkowe: Ćwiczenia językowe VI, 6 godzin 6 pkt. Frazeologia języka polskiego, 2 godziny (1+1) 3 pkt. Przedmioty fakultatywne: Język chorwacki, 4 godziny 5 pkt. Literacki/kulturologiczny przedmiot z pokrewnych kieruków studiów, 4 godziny 5 pkt. STUDIA MAGISTERSKIE VII semestr
7 Przedmioty obowiązkowe dla obydwu specjalizacji: Ćwiczenia językowe VII, 4 godziny 5 pkt. Specjalizacja językoznawcza: Przedmioty obowiązkowe: Suprasyntaksa, 2 godziny 4 pkt. Przedmioty fakultatywne: Socjolingwistyka, 2 godziny (1 +1) 4 pkt. Kognitywizm i przekład, 2 godziny (1+1) 4 pkt. Przedmiot z pokrewnych obszarów językoznawczych, 2 godziny 4 pkt. Specjalizacja kulturologiczna: Przedmioty obowiązkowe: Adam Mickiewicz, 2 godziny (1+1) 4 pkt. Przedmioty fakultatywne: Polska w XIX i XX wieku, 2 godziny 4 pkt. Historia i teoria literatury I, 2 godziny 4 pkt. VIII semestr Przedmioty obowiązkowe dla obydwu specjalizacji: Ćwiczenia językowe VIII, 4 godziny 5 pkt. Specjalizacja językoznawcza: Przedmioty obowiązkowe: Pragmatyka języka polskiego, 2 godziny Opracowywanie tekstów pragmatycznych, 1 godzina łącznie 4 pkt. Przedmioty fakultatywne: Gramatyka porównawcza języków słowiańskich, 2 godziny 4 pkt. Ekolingwistyka, 2 godziny 4 pkt. Przedmiot z pokrewnych obszarów językoznawczych, 2 godziny 4 pkt. Specjalizacja kulturologiczna: Przedmioty obowiązkowe: Polski dramat i teatr, 2 godziny (1+1) 4 pkt. Przedmioty fakultatywne: Polska powieść współczesna, 2 godziny 4 pkt. Historia i teoria literatury II, 2 godziny 4 pkt. IX semestr
8 Przedmioty obowiązkowe dla obydwu specjalizacji: Ćwiczenia językowe IX, 2 godziny. Przekład polskich tekstów literackich (część Ćwiczeń językowych IX ), 2 godziny łącznie 5 pkt. Specjalizacja językoznawcza: Przedmioty obowiązkowe: Metodologia językoznawczej pracy naukowej, 3 godziny (2+1) 5 pkt. Przedmioty fakultatywne: Etnolingwistyka, 2 godziny 4 pkt. Leksykologia i leksykografia polska, 3 godziny(2+1) 4 pkt. Specjalizacja kulturologiczna: Przedmioty obowiązkowe:: Polska krytyka literacka i nauka o literaturze (metodologia )2 godziny (1+1) 5 pkt. Przedmioty fakultatywne: Poezja polska XX wieku, 2 godziny 4 pkt. Literacki bądź kulturoznawczy przedmiot z pokrewnych kierunków, 2 godziny 4 pkt. X semestr Przedmioty obowiązkowe dla obydwu specjalizacji: Ćwiczenia językowe X: Retoryka i stylistyka języka polskiego, 2 godziny (część Ćwiczeń językowych) Przekład polskich tekstów literackich (część Ćwiczeń językowych), 2 godziny łącznie 5 pkt. 3.2. Opis przedmiotów 3.2.1. STUDIA LICENCJACKIE I SEMESTR Dziedzina: Język polski Przedmiot Ćwiczenia językowe I
9 Punkty ECTS: 6 pkt. Język: Polski Czas trwania: 1 semestr (zimowy) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 6 godzin (3x2 godziny tygodniowo) Warunki uczestnictwa: Przyjęcie na studia w zakresie języka i literatury polskiej Forma zaliczenia: Kolokwium Opis: Poprzez ćwiczenia językowe student w trakcie pierwszego semestru rozwija podstawowe kompetencje językowe. Stosowana jest komunikacyjna metoda nauczania z rozszerzonym zasobem słownictwa. W prowadzeniu zajęć wykorzystywane są materiały audio-wizualne (kurs języka polskiego na kasetach video Uczmy się polskiego). W ciągu całego semestru lektor śledzi i kontroluje postępy studentów poprzez małe sprawdziany pisemne i aktywne włączanie kaŝdego studenta do zajęć. Cel: Osiąganie podstawowych kompetencji językowych, co zakłada zdolność rozumienia elementarnych treści i intencji w wypowiedziach ustnych i pisemnych związanych z typowymi sytuacjami komunikacyjnymi. Podręczniki: W. Miodunka, Uczmy się polskiego I, Warszawa 1996; A. Dąbrowska, R. Łobodzińska, Polski dla cudzoziemców, Wrocław, 1998. Literatura uzupełniająca: M. Pasieka, Język polski dla cudzoziemców ćwiczenia dla początkujących, Wrocław, 2001; M. Moguš, N. Pintarić, Poljsko-hrvatski rječnik, Zagreb, 2002. Dziedzina: Literatura polska Przedmiot: Wstęp do literatury polskiej Punkty ECTS: 4 punkty Język: Chorwacki Czas trwania: 1 semestr (zimowy) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 3 godziny tygodniowo (2 godziny wykładu i 1 godzina konwersatorium) Warunki uczestnictwa: Przyjęcie na studia w zakresie języka i literatury polskiej Forma zaliczenia: Egzamin ustny Opis: Tematem tego przedmiotu jest przegląd historyczny formacji literackich, periodyzacja, ogólna charakterystyka poszczególnych epok, ich tło historyczne oraz porównanie do literatur zachodnioeuropejskich i literatury chorwackiej (a dokładniej, typowo polskie cechy poszczególnych epok). Charakterystyki poszczególnych okresów odnoszą się przede wszystkim do aspektów kulturowych, ale obejmują takŝe kształtowanie się i zmiany języka
10 literackiego, gatunki literackie, natomiast poszczególni pisarze i ich dzieła z konieczności sprowadzeni się do wąskiego wyboru najbardziej charakterystycznych nazwisk i tytułów. Cel: Ukończenie tego przedmiotu daje studentom podstawową wiedzę do dalszego studiowania literatury polskiej wiedzę o historycznych i kulturowych ramach, w których kształtowały się poszczególne epoki literackie. Z. Malić, Pregled poljske književnosti, w: Svjetska književnost, knjiga VII, Liber, Zagreb, 1975; Z. Malić, Mickiewicz itd. Rasprave, članci i eseji o poljskoj književnosti, Biblioteka Književna smotra, Hrvatsko filološko društvo, Zagreb, 2002. (wybrane rozdziały); Z. Malić, Iz povijesti poljske književnosti, Biblioteka Književna smotra, Hrvatsko filološko društvo, Zagreb, 2004. Literatura uzupełniająca: Z. Malić, O Janu Kochanowskom, Književna smotra, 1999, br. 112-113, s.109-121; Blažina, D., H. Sienkiewicz: povijesni roman i Quo Vadis, w: Sienkiewicz, H., Quo Vadis, Školska knjiga, Zagreb, 1995, s. 545-564. Literatura nadobowiązkowa: C. Miłosz, Historia literatury polskiej do roku 1939, Kraków 1994. Dziedzina: Gramatyka języka polskiego Przedmiot: Fonologia i historia polskich fonemów Punkty ECTS: 5 pkt. (łącznie z Ćwiczeniami fonolaboratoryjnymi i transkrypcją) Jezyk: Chorwacki i polski Trajanje: 1 semestr (zimowy) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 2 godziny tygodniowo (2 godziny wykładu) Warunki uczestnictwa: Przyjęcie na studia w zakresie języka i literatury polskiej Forma zaliczenia: Egzamin ustny i pisemny (transkrypcja polskiego tekstu); wspólny z przedmiotem Ćwiczenia fonolaboratoryjne i transkrypcja. Opis: Po wstępnym sprawdzeniu wiedzy z chorwackiej fonetyki i fonologii omawiany jest system fonologiczny języka polskiego ze szczególnym akcentem na historyczny rozwój fonemów. Osobno analizowane są systemy fonemów samogłoskowych i spółgłoskowych, grupy spółgłoskowe, zmiany fonetyczne, akcentuacja i prozodia. Prowadzący kontroluje udział studentów w zajęciach, a rezultaty zapisuje i ocenia pod koniec kaŝdego tygodnia pracy. Cel: Do końca zajęć studenci powinni opanować podstawową wiedzę na temat polskiej fonetyki i fonologii. Szczególną uwagę koncentruje się na kontrastywej analizie tych obszarów językoznawczych w obydwu językach. M. Dłuska, Fonetyka polska, PWN, Warszawa, 1981; D. Ostaszewska, J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, PWN, Warszawa, 2004; J. Strutyński, Zarys gramatyki
11 polskiej, I. Fonetyka i fonologia, Kraków, 1992; M. Wiśniewski, Zarys fonetyki i fonologii współczesnego języka polskiego, Toruń, 2001. Literatura uzupełniająca: S. Babić, D. Brozović, M. Moguš, S. Pavešić, I. Škarić, S. Težak, Povijesni pregled, glasovi i oblici hrvatskoga književnog jezika, HAZU - Globus, Zagreb, 1991; T. Lehr-Spławiński, Gramatyka języka polskiego, Ossolineum, Wrocław, 1952. Dziedzina: Język polski Przedmiot: Ćwiczenia fonolaboratoryjne i transkrypcja ECTS bodovi: 5 punktów (łącznie z przedmiotem Fonologia i historia polskich fonemów) Język: Chorwacki i polski Czas trwania: 1 semestr (zimowy) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 1 godzina w tygodniu (1 godzina ćwiczeń), z wykorzystaniem wyposaŝenia fonolaboratorium Forma zaliczenia: Wspólnie z przedmiotem Fonologia i historia polskich fonemów Opis: Ćwiczenia nawiązują do zajęć Fonologia i historia polskich fonemów. Nacisk kładzie się na praktyczną naukę prawidłowej wymowy z uwzględnieniem zjawisk fonetycznych, które są, ze względu na specyfikę języka polskiego, problematyczne dla uŝytkowników języka chorwackiego. Studenci, oprócz wymowy, uczą się takŝe transkrypcji języka polskiego. Ze względu na efektywność pracy i warunki techniczne fonolaboratorium ćwiczenia przeznaczone są dla małych grup. Cel: Opanowanie przez studentów prawidłowej wymowy i intonacji. Literatura: D. Ostaszewska, J. Tambor, Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego, PWN, Warszawa, 2004; własne audio-materiały. II SEMESTR Dziedzina: Język polski Przedmiot: Ćwiczenia językowe II ECTS: 6 pkt. Język: Polski Czas trwania: 1 semestr (letni) Status : Obowiązkowy
12 Forma zajęć: Ćwiczenia, 6 godzin tygodniowo (3x2 godziny) Warunki uczestnictwa: Zaliczone kolokwium z Ćwiczeń językowych I Forma zaliczenia: Egzamin pisemny i ustny; obejmuje wiedzę i umiejętności opanowane na Ćwiczeniach językowych I i II Opis: Kontynuacja pracy nad opanowywaniem podstawowych kompetencji językowych. Nadal stosowana jest komunikacyjna metoda nauczania z poszerzonym zasobem słownictwa oraz audio-wizualny kurs (Uczmy się polskiego II ). W ciągu całego semestru lektor śledzi i kontroluje postępy studentów poprzez małe sprawdziany pisemne i aktywne włączanie kaŝdego studenta do zajęć. Cel: Opanowanie kompetencji językowych w zakresie pisania i mówienia na certyfikatowym poziomie B1, a takŝe umiejętności rozróŝniania i stosowania oficjalnej i nieoficjalnej odmiany języka polskiego. Studenci poznają najwaŝniejsze konwencje socjokulturowe wykorzystywane w komunikacji. Podręczniki: W. Miodunka, Uczmy się polskiego II, Warszawa, 1996; A. Dąbrowska, R. Łobodzińska, Polski dla cudzoziemców, Wrocław, 1998. Literatura uzupełniająca: M. Pasieka, Język polski dla cudzoziemców ćwiczenia dla początkujących, Wrocław, 2001; M. Moguš, N. Pintarić, Poljsko-hrvatski rječnik, Zagreb, 2002. Dziedzina: Kultura polska Przedmiot: Polska kultura i cywilizacja Punkty ECTS: 4 pkt. Język: Chorwacki Czas trwania: 1 semestr (letni) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 3 godziny tygodniowo (2 godziny wykładu i 1 godzina konwersatorium) Warunki uczestnictwa: Zaliczony I semestr studiów w zakresie języka i literatury polskiej Forma zaliczenia: Egzamin ustny Opis: Studenci poznają polską historię kulturową i polityczną od początków Państwa Polskiego do końca XX wieku. Szczególna uwaga poświęcona jest tym okresom i wydarzeniom z historii Polski, które miały duŝe znaczenie w tworzeniu polskiej toŝsamości kulturowej. Prezentowane i omawiane są najwaŝniejsze osiągnięcia w historii polskiej sztuki: muzyki, malarstwa, architektury. Z zajęciami tymi związany jest wyjazd naukowy jednotygodniowy pobyt studentów w Polsce, w trakcie którego odbywają się spotkania z polskimi studentami, wizyty na polskich uniwersytetach, gdzie studenci uczestniczą w wykładach i zajęciach z języka i/lub literatury
13 polskiej oraz wyjścia do muzeów, na projekcje filmowe i przedstawienia teatralne. Uczestnictwo w wyjeździe naukowym jest osobno punktowane (daje 2 punkty), poniewaŝ na wyjazd naukowy udają się w zasadzie studenci wyŝszych lat, których kompetencje językowe umoŝliwiają pełne uczestnictwo w programie wyjazdu. Cel: Zapoznać studentów pierwszego roku polonistyki z polską historią, kulturą i tradycją. Student opanowuje podstawową wiedzę z polskiej historii społeczno-politycznej i historii sztuki, co wprowadza go w kontekst kulturowy i umoŝliwia dalsze studiowanie polonistyki. Prymarna: M. Tymowski, Kratka povijest Poljske, Matica hrvatska, Zagreb, 1999; A. Paczkowski, Pola stoljeća povijesti Poljske 1939-1989, Profil, Zagreb, 2001; D. Agičić, Podijeljena Poljska 1772-1918, Srednja Europa, Zagreb, 2004. Literatura uzupełniająca: M. Bogucka, Dzieje kultury polskiej do 1918 roku, Zakł. Nar. im. Ossolińskich, Oficyna wydawnicza Polczek, Wrocław, 1991; J. Topolski, Historia Polski, Warszawa-Kraków, 1992; A. Dybkowska, J. śaryn, Polskie dzieje, PWN, Warszawa, 1998; N. Davies, BoŜe igrzysko, Znak, Kraków, 2001. Dziedzina: Gramatyka języka polskiego Przedmiot: Fleksja i semantyka części mowy Punkty ECTS: 5 pkt. Język: Chorwacki i polski Czas trwania: 1 semestr (letni) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 3 godziny tygodniowo (krótkie wykłady, warsztaty, tłumaczenie fachowych tekstów gramatycznych związanych z tematem, prace pisemne, analiza materiału, dyskusje na tematy gramatyczne, ocenianie na podstawie prac pisemnych i przekładów). Warunki uczestnictwa: Zdany egzamin z przedmiotu Fonologia i historia polskich fonemów Forma zaliczenia: Egzamin ustny Opis: Studentom przedstawiane są paradygmatyczne modele deklinacji (rzeczowników, przymiotników, imiesłowów przymiotnikowych, zaimków i liczebników) oraz koniugacji (czasowników w róŝnych formach), następnie przystępuję się do problemów semantycznych. Najpierw prezentowane są róŝnorodne modele gramatyk (synchroniczne: opisowa, normatywna, kontrastywna, transformatywno-generatywna, formalna, gramatyka przypadka; diachroniczne: historyczna, porównawcza) ze wskazaniem zalet i wad poszczególnych kierunków gramatologii. Następnie omawiane są sposoby klasifikacji części mowy przy pomocy kryterium formalnego, semantycznego i syntaktycznego, a takŝe poszczególne fleksyjne i selektywne kategorie części mowy, po czym prezentowane są i analizowane funkcje
14 nieodmiennych części mowy (przysłówka, przyimka, spójnika, partykuły i wykrzyknika). Są to stałe jednostki gramatyczne, przy pomocy których realizują się relacje odmiennych części mowy oraz uwidocznia się ich modalna i emotywna wartość. Porównanie z chorwackimi problemami językowymi odbywa się na bieŝąco przy omawianiu zagadnień polskich. Cel: Zrozumienie i opanowanie problematyki zajęć Fleksja i semantyka części mowy, uświadomienie sobie funkcji poszczególnych części mowy i ich semantycznych oraz gramatycznych kategorii, a takŝe porównywanie z częściami mowy w języku chorwackim. Cel osiąga się następującymi krokami: przez opanowanie podstawowych modeli paradygmatycznych polskich form rzeczownikowych i czasownikowych; prezentowanie przeglądu róŝnorodnych podejść do gramatyki; rozwaŝanie nad kryteriami klasyfikacji części mowy, rozróŝnianiem fleksyjnych od selektywnych kategorii gramatycznych części mowy; opisywanie funkcji nieodmiennych części mowy (przysłówka, przyimka, spójnika, partykuły i wykrzyknika); porównywanie podobieństw i róŝnic pomiędzy przytoczonymi zagadnieniami w języku polskim i chorwackim. Obvezna literatura: A. Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, PWN, Warszawa, 1998; W. Cienkowski, Gramatyka języka polskiego dla cudzoziemców, część II, Fleksja z ćwiczeniami, WUW, 1970; J. Tokarski, Fleksja polska, PWN, Warszawa, 2002; D. Raguž, Praktična hrvatska gramatika, Medicinska naklada, Zagreb, 1997. Dodatna literatura: S. Jodłowski, Studia nad częściami mowy, PWN, Warszawa, 1971; H. Zwolski, Piszemy po polsku - podręcznik dla obcokrajowców, IBP UJ, skrypt nr. 506, Kraków, 1985; R. Grzegorczykowa, Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, PWN, Warszawa, 2001; S. Urbańczyk, M. Kucała (red) Encyklopedia języka polskiego, Ossolineum, Kraków, 1999. III SEMESTR Dziedzina: Język polski Przedmiot: Ćwiczenia językowe III Punkty ECTS: 6 pkt. Język: Polski Czas trwania: 1 semestr (zimowy) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: Ćwiczenia, 6 godzin tygodniowo (3x2 godziny); według zaleceń standardów prowadzenia zajęć z języka obcego grupy językowe maksymalnie 15 osób Warunki uczestnictwa: Zaliczony II semestr
15 Forma zaliczenia: Kolokwium Sadržaj: W ciągu semestru studenci piszą dyktanda, wypracowania, czytają zadane lektury (krótkie formy) oraz rozwiązują zadania z gramatyki. Zajęcia opierają się przede wszystkim na konwersacjach, warsztatach i innych aktywnych formach ćwiczeń (wywiad, przedstawienie itp.). Zdobyte umiejętności sprawdzane są na bieŝąco poprzez cotygodniowe zadania, dyktanda, miesięczne sprawdziany z gramatyki (testy z przerobionego materiału), miesięczne sprawdziany przeczytanej lektury, opowiadanie filmów, cotygodniowe wypracowania. Student w ciągu semestru musi przeczytać 5 zadanych opowiadań z najnowszej literatury polskiej, w sumie około 50 stron. Lista lektur jest co roku uzupełniana o nowe tytuły. Cel: Przygotowanie studentów do samodzielnego posługiwania się językiem polskim na poziomie odpowiadającym poziomowi B2 w systemie Certyfikacji Języka Polskiego. Opis kompetencji w: Państwowe Egzaminy Certyfikatowe z Języka Polskiego jako Obcego: Standardy wymagań egzaminacyjnych, MEN, 2003. Obvezna literatura: E. Lipińska, Nie ma róŝy bez kolców (serija:) Polski język dla cudzoziemców, Universitas, Kraków, 2000-2005: S. Mendak, Liczebniki teŝ się liczy, Universitas, Kraków, 2004; P. Garncarek, Czas na czasownik, Universitas, Kraków, 2001. Dziedzina: Język polski Przedmiot: Wprowadzenie do lingwistyki i standaryzacji polskiego języka literackiego Punkty ECTS: 4 pkt. Język: Polski Czas trwania: 1 semestr (zimowy) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: Konwersatorium, 3 godziny tygodniowo (2+1) Warunki uczestnictwa: Zaliczony II semestr Forma zaliczenia: Egzamin pisemny Opis: Zajęcia stanowią kombinację dwóch przedmiotów i składają się z dwóch części: w pierwszej (20 godzin) studenci przyswajają terminologię językoznawczą, krótką historię lingwistyki z odwołaniami do polskiej i słowiańskiej, a takŝe światowej tradycji teorii lingwistycznej; w drugiej (25 godzin) studenci poznają drogę języka polskiego do standardu, najstarsze zabytki piśmiennictwa polskiego. Konwersatorium prowadzone jest częściowo przy pomocy programu Omega (literatura, zadania tygodniowe, słownik), który motywuje studentów do pracy poza zajęciami. W zajęciach wykorzystuje się folie (przewidywane są prezentacje LCD), handouty. Cel: Przedmiot propedeutyczny. Poznawanie podstawowej terminologii językoznawczej, względnie wzbogacanie słownictwa lingwistycznego, przyswajanie podstawowych faktów z
16 historii językoznawstwa. Zapoznawanie studentów z procesem standardyzacji i prezentacja jej typologicznej charakterystyki. A. Dąbrowska Język polski, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław, 1998, s. 5-25; D. Sesar, Putovima slavenskih književnih jezika, Zavod za lingvistiku Filozofskoga fakulteta Sveučilišta u Zagrebu, Zagreb, 1996., s. 87-90; M. Tymowski, Kratka povijest Poljske, Matica hrvatska, Zagreb, 1999, s. 15-23; H. Dalewska-Greń, Języki słowiańskie, PWN, Warszawa, 1997, s. 560-605; B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 1999, s. 7-198; Z. Glovacki-Bernardi et al, Uvod u lingvistiku, Školska knjiga, Zagreb, 2001. Literatura uzupełniająca: A. Heinz, Historia Językoznawstwa, PWN, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk, 1979; D. Podlawska, I. Płóciennik, Leksykon nauki o języku, PARK, Bielsko-Biała, 2002. Dziedzina: Gramatyka języka polskiego Przedmiot: Słowotwórstwo opisowe z elementami gramatyki historycznej Punkty ECTS: 5 pkt Język: Chorwacki i polski Czas trwania: 1 semestr (zimowy) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 3 godziny tygodniowo (krótkie wykłady, warsztaty, konwersatoria, korzystanie ze słownika, ćwiczenia w rozkładaniu na morfemy i formanty, analiza porównawcza chorwackich i polskich znaczeń morfemowych, ustne i pisemne ocenianie w trakcie pracy) Warunki uczestnictwa: Zdany egzamin z II semestru (Fleksja i semantyka części mowy) Forma zaliczenia: Egzamin ustny Opis: Studenci poznają definicje leksemów i róŝne metody ich rozbioru na elementy morfologiczne, słowotwórcze i fleksyjne. Poprzez ćwiczenia z analizy słownictwa potwierdzane są podobieństwa i róŝnice pomiędzy polskimi i chorwackimi morfemami oraz synchroniczne zmiany morfemów. Studenci poznają historyczny rozwój morfemów w języku polskim i chorwackim od stanu praindoeuropejskiego do dziś. Aktywnie opracowują pojedyncze struktury morfologiczne słów zaczerpniętych z polskich słowników synchronicznych i diachronicznych oraz z gramatyk, wypisują róŝnorodne morfemy i szukają ich funkcji znaczeniowych w róŝnych okresach historycznych. Przygotowują schematy rodzin wyrazowych i gniazd morfemowych. Porównują synchroniczną dystrybucję podobnych morfemów w języku chorwackim i polskim dla poszczególnych części mowy. Cel: Zdobywanie kompetencji z przedmiotu kompetencija iz kolegija Słowotwórstwo opisowe z elementami gramatyki historycznej. Cel osiąga się następującymi krokami: przez poznanie
17 podstawowych słowotwórczych kategorii części mowy; ćwiczenie morfologicznej, słowotwórczej i fleksyjnej analizy leksemów; kontrastowanie historycznych i współczesnych morfemów słowotwórczych wyrazów polskich; porównywanie współczesnych chorwackich i polskich morfemów słowotwórczych. R. Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego, PWN, Warszawa, 1982; A. Nagórko, Słowotórstwo, w: Zarys gramatyki polskiej, PWN, Warszawa, Rozdział V, 1998; S. Babić, Tvorba riječi u hrvatskom književnom jeziku, JAZU, Zagreb, 1986; S. Szober, Gramatyka historyczna języka polskiego, PWN, Warszawa, 1965. Literatura uzupełniająca: K. Waszakowa, Słowotwórstwo współczesnego języka polskiego, WUW, Warszawa, 1996; H. Jadacka, System słowotwórczy polszczyzny, PWN, Warszawa, 2001; S. Urbańczyk, M. Kucała (red), Encyklopedia języka polskiego, Ossolineum, Kraków, 1999. IV SEMESTR Dziedzina: Język polski Przedmiot: Ćwiczenia językowe IV Punkty ECTS: 6 pkt. Język: Polski Czas trwania: 1 semestr (letni) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: Ćwiczenia, 6 godzin tygodniowo (3 x 2 godziny); według zaleceń standardów prowadzenia zajęć z języka obcego grupy językowe maksymalnie 15 osób. Warunki uczestnictwa: Zaliczony III semestr studiów w zakresie języka i literatury polskiej zaliczone kolokwium z Ćwiczeń językowych III Forma zaliczenia: Egzamin ustny i pisemny, obejmuje wiedzę i umiejętności zdobyte na Ćwiczeniach językowych III i IV Opis: Studenci piszą dyktanda, wypracowania, czytają zadane lektury (krótkie formy) oraz rozwiązują zadania z gramatyki. Zajęcia opierają się przede wszystkim na konwersacjach, warsztatach i innych aktywnych formach ćwiczeń (wywiad, przedstawienie itp.). Zdobyte umiejętności sprawdzane są na bieŝąco poprzez tygodniowe zadania, dyktanda, miesięczne sprawdziany z gramatyki (testy z przerobionego materiału), miesięczne sprawdziany przeczytanej, opowiadanie filmów, tygodniowe wypracowania. Student w ciągu semestru musi przeczytać 5 zadanych opowiadań z najnowszej literatury polskiej, w sumie około 50 stron. Lista lektur jest co roku uzupełniana o nowe tytuły.
18 Cele: Przygotowywanie studentów do samodzielnego posługiwania się językiem polskim na poziomie odpowiadającym poziomowi B2 w systemie Certyfikacji Języka Polskiego. Opis kompetencji w: Państwowe Egzaminy Certyfikatowe z Języka Polskiego jako Obcego: Standardy wymagań egzaminacyjnych, MEN, 2003. E. Lipińska, Nie ma róŝy bez kolców (serija:) Polski język dla cudzoziemców, Universitas, Kraków, 2000-2005: S. Mendak, Liczebniki teŝ się liczy, Universitas, Kraków, 2004; P. Garncarek, Czas na czasownik, Universitas, Kraków, 2001.. Dziedzina: Literatura polska Przedmiot: Literatura polska od modernizmu do postmodernizmu Punkty ECTS: 6 pkt. Język: Chorwacki i polski Czas trwania: 1 semestr (letni) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 3 godziny (2 godziny wykładu i 1 godzina ćwiczeń) Warunki uczestnictwa: Zaliczony III semestr studiów w zakresie języka i literatury polskiej Forma zaliczenia: Egzamin ustny Opis: Przedmiot, po omówieniu warunków rozwoju literatury polskiej pod koniec XIX wieku i wieku XX, przedstawia przegląd kierunków literackich i najwaŝniejszych zjawisk, obejmuje takŝe analizę i interpretację najwaŝniejszych dzieł literatury polskiej w tym okresie: od Młodej Polski do lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Wyjaśnia periodyzację literatury tych czasów, tłumaczy specyficzne terminy z zakresu historii literatury i poetyki. Historia literatury rozpatrywana jest nie tylko w aspekcie autorów i ich dorobku literackiego, ale równieŝ z punktu widzenia genologicznego. Studenci zobowiązani są do napisania i wygłoszenia pracy seminaryjnej na ustalony temat. Cel: Studenci zapoznają się z rozwojem i przemianami literatury polskiego modernizmu do współczesności oraz moŝliwymi interpretacjami kluczowych dzieł literackich z tego okresu. Primarna: S. W. Reymont, Chłopi; S. śeromski, Przedwiośnie; Z. Nałkowska, Granica; S. I. Witkiewicz, Szewcy; M. Choromański, Zazdrość i medycyna; J. Iwaszkiewicz, Panny z Wilka; W. Gombrowicz, Ferdydurke; B. Schulz, Sklepy cynamonowe; J. Andrzejewski, Popiół i diament; S. Dygat, Disneyland; C. Miłosz, Zniewolony umysł; T. Konwicki, Sennik współczesny; J. Andrzejewski, Miazga; O. Tokarczuk, Prawiek i inne czasy; J. Kajtoch i E. Sabelanka, Antologia noweli polskiej 1918-1978; Stwarzanie świata. Antologia współczesnego dramatu polskiego, (red. Bohdan Urbankowski), Warszawa, 1995; Poezja polska okresu
19 międzywojennego. Antologia, I i II, Wrocław, 1987; K. Karasek, Współcześni poeci polscy. Poezja polska od roku 1956, Warszawa, 1997. Sekundarna: Z. Malić, Mickiewicz itd. Rasprave, članci i eseji o poljskoj književnosti, Biblioteka Književna smotra, Hrvatsko filološko društvo, Zagreb, 2002; Z. Malić, Gombrowicziana, Biblioteka Književna smotra, Hrvatsko filološko društvo, Zagreb, 2004; J. Kwiatkowski, Literatura Dwudziestolecia, PWN, Warszawa, 1997 (lub inne wydania); P. Czapliński i P. Śliwiński, Literatura Polska 1976-1998. Przewodnik po prozie i poezji, Wydawnictwo Literackie, Kraków, 1999. Literatura uzupełniająca: J. Benešić, Poljska lirika, Zabavna biblioteka, Zagreb, 1939; Z. Malić, Antologija poljske pripovijetke, Veselin Masleša, Sarajevo, 1984; I. Bolt Vidović, D. Nowacki, Antologija poljske kratke priče, Naklada MD, Zagreb, 2002. Dziedzina: Gramatyka języka polskiego Przedmiot: Składnia języka polskiego Punkty ECTS: 5 pkt. Język: Polski i chorwacki Czas trwania: 1 semestr (letni) Status: Obowiązkowy Forma zajęć: 3 godziny tygodniowo (krótkie wykłady, konwersatoria, ćwiczenia przekładowe, warsztaty, ocenianie przyswojonego materiału poprzez prace seminaryjne i przekładowe) Warunki uczestnictwa: Zdany egzamin z Fleksji i semantyki części mowy w II semestrze studiów Forma zaliczenia: Egzamin ustny Opis: Badanie grup składniowych, ich relacji syntaktycznych i moŝliwości przekształceń, analiza podstawowych elementów zdania prostego (typy struktur oraz funkcje podmiotu, orzeczenia i dopełnienia), wskazywanie podobieństw i róŝnic w konstruowaniu polskich i chorwackich grup składniowych, dyskusja o róŝnicach koordynacyjnych i subordynacyjnych relacji syntaktycznych w polskich i chorwackich członów zdań złoŝonych, polskie poglądy na formalno-semantyczne modele zdań złoŝonych i porównanie z chorwackimi przykładami, przekład polskich artykułów dotyczących zagadnień syntaktycznych, zapoznanie ze stanem badań współczesnych polskich i chorwackich syntaktyków. Cel: Zdobywanie wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie funkcji syntaktycznych poszczególnych części grup składniowych oraz zdań prostych oraz opanowanie modusów komponowania członów zdań w złoŝone struktury syntaktyczne. Cel osiąga się następującymi krokami: przez opanowanie podstawowych relacji syntaktycznych w mikroskładni (w grupach składniowych i zdaniach prostych, analiza części zdania i ich tworzenie); przyswajanie