Sztukmistrzowie z Krakowa scenariusz lekcji podsumowującej grę Moduł 2 (2 godziny lekcyjne 90 min.) Cel zajęć: Lekcja jest podsumowaniem i uporządkowaniem informacji zdobytych podczas udziału w grze. Ma również wskazać fakty historyczne, do których odwołuje się scenariusz gry i występujące w nim wydarzenia fikcyjne. Zajęcia mogą być uzupełnieniem lekcji języka polskiego, wiedzy o kulturze, historii sztuki i historii, dotyczących okresu Młodej Polski. Lekcja odwołuje się do wiadomości zdobytych przez uczniów w szkole. Tematyka zajęć dotyczy przede wszystkim lokalnej kultury Krakowa jego topografii, miejsc związanych z kulturą okresu Młodej Polski, historii miasta, twórców oraz związanych z nimi pamiątek i dzieł zgromadzonych w kolekcjach krakowskich muzeów. Uczeń: - omawia topografię i dzieje Krakowa początku XX w., - odwołuje się do dokonań Juliusza Leo i Planu Wielkiego Krakowa, - potrafi wskazać, jak przeprowadzone wtedy zmiany wpłynęły na współczesny wygląd i funkcjonowanie miasta, - potrafi wskazać najważniejsze, związane z Krakowem przykłady młodopolskich dzieł architektury i malarstwa tego okresu, - wymienia miejsca i instytucje w Krakowie, w których można zobaczyć dzieła sztuki związane z okresem Młodej Polski i stylem secesyjnym, - potrafi scharakteryzować (na konkretnym przykładzie) styl secesyjny w malarstwie i w architekturze, - wymienia ważne przemiany kulturowe, które zaszły na pocz. XX w., - charakteryzuje społeczeństwo Krakowa początku XX w. odwołując się do postaci: polityka, artysty, poety, emancypantki, filistra, kolekcjonera sztuki,
Pojęcia: Młoda Polska, secesja, symbolizm, Plan Wielkiego Krakowa, industrializacja, krakowski Szlak Zabytków Techniki, dziedzictwo epoki przemysłowej, emancypacja, dekadentyzm, filister. Uwagi dotyczące przebiegu zajęć: Lekcja trwa 90 minut (2 godziny lekcyjne). Pierwsza część jest podsumowaniem gry i omówieniem topografii i przemian urbanistycznych Krakowa pocz. XX w.; druga godzina lekcyjna jest omówieniem życie społeczno-kulturalnego Krakowa okresu Młodej Polski oraz charakterystyką i omówieniem przykładów stylu secesyjnego. Podczas omawiania prezentacji uczniowie rozwiązują zadania i odpowiadają na zawarte w niej pytania, a także wypełniają test, który ma być podsumowaniem zajęć i notatką z lekcji. Dodatkowe zadania do lekcji zamieszczone zostały w załącznikach nr 1, nr 2 i nr 3. Dodatkowym uzupełnieniem zajęć szkolnych mogą być lekcje muzealne dotyczące epoki Młodej Polski prowadzone w Muzeum Narodowym w Krakowie oraz materiały dydaktyczne dla nauczycieli opracowane przez pracowników sekcji edukacji MNK Informacje: www.edukacja.muzeum.krakow.pl, edukacja@muzeum.krakow.pl Tematy lekcji muzealnych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych związane z okresem Młodej Polski w roku szkolnym 2011/2012: - w Gmachu Głównym Muzeum Narodowego w Krakowie - Galeria Sztuki Polskiej XX w. Al. 3 Maja 1, tel. 12 295 55 95 e-mail: edukacja@muzeum.krakow.pl 1. Tak to widzę. Analiza dzieła sztuki w kontekście literackim (powtórka dla maturzysty) 2. Młoda Polska i symbolizm (powtórka dla maturzysty) 3. Sztuka grozy. O młodopolskich demonach i smutkach - w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach Rynek Główny 3, tel.: 12 424 46 10 e-mail: agrzelak@muzeum.krakow.pl 1. Symbolizm jako sposób obrazowania świata w sztuce i literaturze (powtórka dla maturzysty) 2. Świat realny i fantastyczny w sztuce i literaturze XIX wieku
3. Natura w sztuce i literaturze XIX wieku - w Muzeum Stanisława Wyspiańskiego Kamienica Szołayskich, ul. Szczepańska 11 tel.: 12 292 81 83, 12 292 81 85, wew. 440 e-mail: kszczygiel@muzeum.krakow.pl, dbartik@muzeum.krakow.pl 1. Wszechstronna twórczość Stanisława Wyspiańskiego 2. Fascynacje teatralne Stanisława Wyspiańskiego 3. Barwny świat Wesela (powtórka dla maturzysty) 4. Inspiracje sztuką japońską w twórczości artystów Młodej Polski - w Domu Józefa Mehoffera ul. Krupnicza 26, tel.: 12 421 11 43, 12 370 81 80 1. Józef Mehoffer - twórca wszechstronny 2. Krakowskie dzieła Józefa Mehoffera 3. Oblicza polskiej secesji Mehoffer i Wyspiański (powtórka dla maturzysty) 4. Inspiracje sztuką japońską w twórczości artystów Młodej Polski Przebieg zajęć 1. Uczniowie tworzą mapę myśli, zapisując informacje i skojarzenia związane z młodopolskim Krakowem (załącznik nr 1). Celem zadania jest przypomnienie informacji zdobytych podczas gry oraz orientacja w topografii Krakowa. Na mapie miasta z przełomy XIX i XX w. uczniowie wpisują miejsca literackie, malarskie, miejsca związane z intrygą, obrazy miasta z pocz. XX w., a następnie dopisują do nich swoje skojarzenia, informacje uzyskane podczas gry, wspomnienia. Na mapę można wkleić notatki z przygotowań do gry i z czasu rozwiązywania intrygi, rysunki, zdjęcia. Praca w grupach 3-4 osobowych (15 minut) 2. Uczniowie rozwiązują test (załącznik nr 2), którego celem jest wyodrębnienie wydarzeń autentycznych i fikcyjnych w grze. Praca w grupach (3-4 osobowych) a następnie wspólna weryfikacja odpowiedzi (10 minut)
3. Nauczyciel omawia prezentację dotyczącą Krakowa w okresie Młodej Polski. Uczniowie podczas prezentacji omawianej przez nauczyciela rozwiązują test (załącznik nr 3) podsumowujący wiedzę dotyczącą tematów omówionych w prezentacji. 3.1. Pierwsza godzina lekcyjna czas: 20 minut, slajdy 1-10: 3.1.1. Przedstawienie postaci Juliusza Leo i założeń Planu Wielkiego Krakowa 3.1.2. Dziedzictwo architektury industrialnej i Szlak Architektury Przemysłowej 3.1.3. Uczniowie w grupach przygotowują trasę wycieczki śladem krakowskich zabytków techniki 3.1.4. Dyskusja na temat konieczności chronienia dziedzictwa budownictwa przemysłowego 3.2. Druga godzina lekcyjna, czas 45 minut (slajdy 11-33), tematy Życie społeczno-kulturalne Krakowa okresu Młodej Polski oraz Charakterystyka i przykłady stylu secesyjnego. 3.2.1.Typy postaci charakterystycznych dla krakowskiego życia społeczno-kulturalnego w pocz. XX w. 3.2.2 Uczniowie charakteryzują postacie, w które wcielili się podczas gry. Praca indywidualna a następnie prezentacje 2-3 uczniów 3.2.3. Inscenizacja scenki ilustrującej dyskusję pomiędzy reprezentantami różnych dziedzin aktywności(uczniowie ponownie wcielają się w charaktery osób, które odgrywali podczas gry miejskiej) dyskusja dotyczy tematu Jak Polska może wybić się na niepodległość uczniowie przedstawiają argumenty i punkt widzenia odgrywanej postaci, biorąc pod uwagę jej zawód, osobowość i życiorys (na podstawie informacji o postaci zdobytej w czasie gry). Praca w grupach 3-4 osobowych. 3.2.4. Dyskusja odbywa się w kawiarni Jama Michalika. Uczniowie opisują krótko wystrój wnętrza młodopolskiej kawiarni. 3.2.5. Uczniowie poznają cechy formy dzieła secesyjnego i wykonują zadanie dotyczące rozpoznania cech stylowych tych dzieł na podstawie wybranych przykładów 3.2.6. Przedstawienie przykładów dzieł z okresu Młodej Polski w Krakowie 3.3. Podsumowanie: rozpoznanie najważniejszych zabytków okresu Młodej Polski, jakie można oglądać w Krakowie oraz wspólne rozwiązanie testu.
4. Praca domowa: przygotuj własny, subiektywny, ilustrowany przewodnik po młodopolskim Krakowie. Forma prezentacji przewodnika jest dowolna (prezentacja multimedialna, opis ze zdjęciami, film nakręcony telefonem komórkowym, w którym uczeń wciela się w rolę przewodnika po Krakowie). Rozwiązanie zadań Załącznik 2 PRAWDA I FIKCJA Postacie prawdziwe: Jacek Malczewski Helena Donheiser Bronisław Malinowski Józef Mehoffer Zofia Nałkowska Tadeusz Boy-Żeleński Kazimiera Bujwidowa Kazimierz Sosnkowski Amalia Krieger Zdania fałszywe: Urzędnicy krakowskiego magistratu spotykali się w Pawilonie Wyspiański 2000. Z inicjatywy Juliusza Leo powstała nieformalna grupa dochodzeniowa zajmująca się nierozwikłanymi sprawami kryminalnymi. W Krakowie przed I wojną światową działała wspomagająca policyjne dochodzenia Fundacya Hrabiego Narancsa. Egzamin na Akademię Sztuk Pięknych polegał na rysowaniu i odgadywaniu kalamburów. Zenon Miriam Przesmycki przesiadywał w kawiarni Gmachu Głównego Muzeum Narodowego w Krakowie.
Załącznik 3 1: c 2: Idea Wielkiego Krakowa, podjęta przez Juliusza Leo, polegała na przemianie Krakowa w wielkomiejski, przemysłowy ośrodek będący nowoczesnym centrum. Zasadniczym elementem projektu było przyłączenie w latach 1909-1915 szeregu niezależnych podkrakowskich miejscowości, przez co obszar miasta powiększył się około dziewięć razy. W 1909r. został ogłoszony konkurs na plan regulacyjny Wielkiego Krakowa mający na celu stworzenie nowoczesnego planu rozwoju miasta i jego zagospodarowania przestrzennego. Zwycięski w rozstrzygniętym rok później konkursie projekt zbiorowego autorstwa był jedną z najdonioślejszych koncepcji urbanistycznych swoich czasów, ujmującą większość problemów rozwoju wielkiego miasta. 3: Juliusza Słowackiego 4: Muzeum Inżynierii Miejskiej 5: wiadukt kolejowy na ul. Lubicz; elektrownia Teatru Miejskiego (obecnie im. Juliusza Słowackiego); elektrownia miejska na ul. Św. Wawrzyńca; kompleks budynków zajezdni tramwajowej; bulwary wiślane; elektrownia podgórska 6: ul. Piłsudskiego; ul. Floriańska; Plac Szczepański; ul. Krupnicza 7: zdania fałszywe: - Rzym jako główny ośrodek artystyczny Europy i centrum sztuki secesyjnej - wyraźne rozróżnienie pomiędzy sztuką wysoką i niską oraz ścisła hierarchia gatunków malarskich - w architekturze wierne kopiowanie wcześniejszych stylów - spora liczba artystów pochodzenia japońskiego - tematyka sportowa: przedstawienia zmagań i zawodów sportowych, portrety wybitnych sportowców i akty ukazujące harmonię ciała podczas wykonywania ćwiczeń fizycznych 8: podkop pod wiaduktem kolejowym na ul. Lubicz: Teodor Talowski Pałac Sztuki: Franciszek Mączyński witraż Apollo w Domu Towarzystwa Lekarskiego: Stanisław Wyspiański Szał uniesień: Władysław Podkowiński Demon (W kawiarni): Wojciech Weiss
Czesząca się: Władysław Ślewiński Pomnik Artura Grottgera na Plantach: Wacław Szymanowski Wazon z korowodem postaci: Jan Szczepkowski esej Na drogach duszy: Stanisław Przybyszewski Moralność pani Dulskiej: Gabriela Zapolska Legenda Tatr: Kazimierz Przerwa-Tetmajer Bibliografia: Sztuka przełomu XIX i XX wieku: - I. Ł. Kossowscy, Malarstwo polskie. Symbolizm i Młoda Polska, Warszawa 2010 - U. Kozakowska-Zaucha (red.), Galeria Sztuki Polskiej XX wieku, Muzeum Narodowe w Krakowie: przewodnik Kraków 2005 - S. Krzysztofowicz-Kozakowska, Sztuka Młodej Polski, Kraków 2003 - S. Tschudi Madsen, Art Nouveau, Warszawa 1987 - M. Wallis, Secesja, Warszawa 1967 Literatura przełomu XIX i XX wieku: - A. Hutnikiewicz, Młoda Polska, Warszawa 2004 Kraków na przełomie XIX i XX wieku: - J. Bieniarzówna, J. M. Małecki, Kraków w latach 1796-1918, (Dzieje Krakowa, t.3) Kraków 1994 - M. Fabiański, J. Purchla, Przewodnik po architekturze Krakowa, Kraków 2001 - J. Purchla, Jak powstał nowoczesny Kraków, Kraków 1990 - http://archiwalny.krakow.pl/turystyka/trasy/krakowski_szlak_techniki/