6.4. Rozpoczęcie pracy



Podobne dokumenty
Zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej

Zakłady pracy chronionej i zakłady aktywności zawodowej

Umowa co powinniśmy wiedzieć

2009, str Prawo pracy w pytaniach i odpowiedziach. M. Gersdorf, K. Rączka, LexisNexis Polska Sp.zo.o. Warszawa

INFORMACJA O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY

INFORMACJE O WARUNKACH ŚWIADCZENIA PRACY

Warunki świadczenia pracy. Celem informatora jest przybliżenie wymagań formalnych związanych z procesem wykonywania pracy.

REGULAMIN ODBYWANIA STAŻY w ramach projektu SPRAWNI w działaniu

Formy zatrudniania pracowników. Prawa i obowiązki pracodawców i pracowników.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Poznań, dnia PS V PROTOKÓŁ KONTROLI

SPECJALISTA DS. KADROWO-PŁACOWYCH

Zmiany w prawie pracy

Omówienie najważniejszych zmian w przepisach dotyczących zatrudniania Pracowników Tymczasowych po 1 czerwca 2017 r.

UMOWA ZLECENIA - PROJEKT UMOWY Nr /2017 r.

Warszawa, dnia 30 czerwca 2014 r. Poz. 865 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ 1) z dnia 25 czerwca 2014 r.

Program Kursu Kadry z Płatnikiem

Czwarte wydanie Leksykonu kadrowego dotyczy stanu prawnego na dzień r. Spis treści: Część I. Stosunek pracy. Rozdział 1.

Umowy zlecenia i o dzieło nie są umowami o pracę, a więc podpisując je, nie stajesz się pracownikiem i nie masz praw opisanych w tej ulotce.

REGULAMIN WYNAGRADZANIA

Protokół kontroli okresowej NORD SECURITY Sp. z o.o. ul. Partyzantów 76, Gdańsk Regon:

Aktywni obywatele świadome społeczeństwo. Prawo pracy. zagadnienia ogólne

Zmiany w umowach cywilnoprawnych Paweł Ziółkowski prawnik, specjalista w dziedzinie prawa pracy i podatków

pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie przez niego wyznaczonym to: A) umowa zlecenie B) umowa o dzieło C) umowa o pracę.

1. Dofinansowanie wynagrodzeń dla pracowników niepełnosprawnych

Stosunek pracy- Umowa o pracę a umowy cywilnoprawne.

Zatrudnienie r. Warsztaty dla PCSS

ROZDZIAŁ I Zatrudnianie pracowników

WIELKOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI Poznań, dnia... w Poznaniu PS- V PROTOKÓŁ KONTROLI

Zalety umowy o pracę: Należy ci się płatny urlop. Niezależnie od tego czy jesteś zatrudniony na umowę terminową, czy też bezterminową,

Umowa powinna zawierać: Datę rozpoczęcia i zakończenia Oświadczenie zleceniobiorcy, czy ma inne tytuły do objęcia ubezpieczenie społecznym

Pan Mariusz Umyszkiewicz Prezes Zarządu Fundacja Ekonomii Społecznej PRZYSTAŃ ul. Tumska 13 lok Płock

DOFINANSOWANIE DO WYNAGRODZEŃ I ZUS PROWADZĄCEGO DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ

Umowa kontraktowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne w zakresie Gabinetu Radiodiagnostyki

CENNIK USŁUG KSIĘGOWYCH KPiR & RYCZAŁT & KADRY.

Leksykon kadrowego : zawiera wzory pism i umów / Rafał Styczyński. - wyd. 3. Warszawa, Spis treści

PRAWO PRACY i WYNAGRODZENIA z uwzględnieniem zmian w 2017 roku - warsztaty dla praktyków -

Dofinansowanie do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

PROTOKÓŁ KONTROLI PROBLEMOWEJ

KOMPLEKSOWY KURS KADROWY OD PODSTAW

I. Postanowienia ogólne

Zrozumieć ZUS, zrozumieć prawo pracy - e-learning

Ubezpieczenia społeczne i zasiłki w 2016r. - stosowanie w praktyce nowych przepisów - opłacanie składek, dokumenty do wypłaty zasiłków, e-zla

UMOWA ZLECENIA. Zleceniodawca zleca, a Zleceniobiorca zobowiązuje się do...

Wsparcie firm zatrudniających osoby niepełnosprawne

Gdańsk, dnia 24 maja 2016 r. PS-III TB

REGULAMIN WYNAGRADZANIA pracowników Zachodniopomorskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli

Umowa nr... o realizację stażu

PROTOKÓŁ KONTROLI DORAŹNEJ

Spis treści. Wykaz skrótów 11 Wstęp 13

Załącznik nr.2.1 Umowa kontraktowa o udzielenie zamówienia na świadczenia zdrowotne w zakresie Podstawowej Opieki Zdrowotnej

WIELKOPOLSKI URZĄD WOJEWÓDZKI Poznań, dnia... w Poznaniu PS- V ,10 PROTOKÓŁ KONTROLI

UMOWA ZLECENIA Nr. /2012

Pracuję legalnie NOWY PRACOWNIK OBOWIĄZKI PRACODAWCY

P R O T O K Ó Ł. kontroli okresowej przeprowadzonej w zakładzie pracy chronionej Włodzimierz Pokorski, ul. Kilińskiego 93, Trzebiatów.

S AW P R O T O K Ó Ł

A K T A O S O B O W E

Umowa nr.. wzór. W wyniku rozstrzygnięcia konkursu ofert nr : przeprowadzonego na podstawie:

PRACA ZBIOROWA REFUNDACJA KOSZTÓW ZATRUDNIENIA Z URZĘDÓW PRACY PFRON

SPECJALISTA DS. KADROWO- PŁACOWYCH

UMOWA ZLECENIA - PROJEKT UMOWY. Nr /2017 r.

Wykaz skrótów... Wprowadzenie Oferta zawarcia umowy Podpis... 4

Uprawnienia pracodawcy zatrudniającego osobę niepełnosprawną oraz osoby niepełnosprawnej prowadzącej działalność gospodarczą.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ. z dnia 28 maja 1996 r.

DEK-II 3. SPOSÓB WYPEŁNIANIA DEKLARACJI A. DANE EWIDENCYJNE PRACODAWCY

PROTOKÓŁ KONTROLI OKRESOWEJ

Pan Michał Jerzy Wroniszewski Prezes Zarządu Fundacja SYNAPSIS ul. Ondraszka Warszawa

Sporządzanie dokumentacji kadrowo-płacowej w trudnych przypadkach - kontrole PIP oraz wpływ dokumentacji pracowniczej na rozliczenia z ZUS i US

Numer identyfikacyjny REGON: Numer Identyfikacji Podatkowej:

UMOWA O DOSTARCZANIE PRACOWNIKÓW TYMCZASOWYCH

Prawo pracy w przebudowie

SPECJALISTA DS. KADROWO-PŁACOWYCH

RODZAJE FORM ZATRUDNIENIA:

UMOWA ZLECENIE NR /2015 O UDZIELANIE PRZEZ LEKARZY ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH

I. SYSTEM UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH... str. 8

ZASADY PRZYZNAWANIA DOFINANSOWANIA WYNAGRODZENIA ZA ZATRUDNIENIE SKIEROWANEGO BEZROBOTNEGO, KTÓRY UKOŃCZYŁ 50 ROK ŻYCIA

Długa nieobecność chorego pracownika a możliwość zwolnienia go z art. 53 kp

Pracownik w firmie od przyjęcia do zwolnienia. Wydanie II Agnieszka Kowalska, Małgorzata Czeredys-Wójtowicz, Aleksandra Szafran, Artur Kowalski

OBSŁUGA KADROWA W PRAKTYCE W 2018 roku. Kompendium wiedzy

UMOWA O ŚWIADCZENIE USŁUG KSIĘGOWYCH NR /20

Obowiązki i korzyści związane z zatrudnianiem osób niepełnosprawnych

Opis szkolenia. Dane o szkoleniu. Program. BDO - informacje o szkoleniu

UMOWA O DZIEŁO. zwanym dalej Wykonawcą, reprezentowanym przez: zawarta została umowa o dzieło następującej treści: 1.

Opłacanie składek od umów cywilnoprawnych

WARUNKI ŚWIADCZENIA PRACY

POWIATOWY URZĄD PRACY W IŁAWIE

Vademecum Prawa pracy i czasu pracy w 2016r. z uwzględnieniem planowanych zmian od 2017r.

OGŁOSZENIE. ul. Bączkowskiego 11a, Kościan. Ośrodek Rehabilitacyjny w Kościanie

zatrudnionych w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Wyszkach

Postanowienia szczegółowe Zasady udzielania świadczeń zdrowotnych przez Zleceniobiorcę 2

Praca tymczasowa DEFINICJE praca tymczasowa pracownik tymczasowy - pracodawca użytkownik agencja pracy tymczasowej

Uprawnienia pracodawcy zatrudniającego osobę niepełnosprawną

Brak zwolnień podatkowych. Obniżanie wpłat na PFRON. Jakie przywileje utraciły zakłady pracy chronionej?

b) po ust. 4 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu:

Protokół kontroli problemowej

REGULAMIN ODBYWANIA STAŻU. Rozdział I Informacje Ogólne

WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ

Transkrypt:

Rozdział 6. Świadczenie pracy 6.4. Rozpoczęcie pracy Umowy cywilnoprawne a umowa o pracę Tabela 26 cywilnoprawnych form zatrudnienia Formy zatrudnienia W ogłoszeniu o pracy, podczas rozmowy kwalifikacyjnej lub po zakończeniu rekrutacji osobie szukającej pracy zostaje złożona nie tylko oferta pracy, ale również propozycja formy zatrudnienia. Formą zatrudnienia najbardziej oczekiwaną przez kandydatów jest zazwyczaj umowa o pracę, jednak bardzo często stosowane jest też samozatrudnienie, umowa o dzieło oraz umowa-zlecenie. Trzy ostatnie formy zatrudnienia pracodawcy wybierają przede wszystkim po to, aby zmniejszyć koszty pracy oraz wyeliminować obowiązki wynikające z umowy o pracę (np. prowadzenie akt osobowych, udzielanie urlopów wypoczynkowych, szczególny tryb rozwiązywania umowy). Umowy cywilnoprawne Umowa-zlecenie, umowa o dzieło i samozatrudnienie są określane jako cywilnoprawne formy zatrudnienia i stosowane są do nich przepisy prawa cywilnego zawarte w kodeksie cywilnym. Dlatego osobom wykonującym pracę na podstawie cywilnoprawnych form zatrudnienia nie przysługują uprawnienia przewidziane dla pracowników w kodeksie pracy, np. prawo do urlopu wypoczynkowego, zasiłku chorobowego czy urlopu macierzyńskiego. Ten, kto wykonuje pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, nie jest nazywany pracownikiem, lecz np. przyjmującym zlecenie, a ten, kto zatrudnia, nie jest nazywany pracodawcą, lecz np. dającym zlecenie. Natomiast stronami umowy o pracę są zawsze pracownik i pracodawca. Jednak o tym, czy dana osoba jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę czy innej umowy, nie decyduje nazwa umowy, ale jej treść. Każda praca wykonywana w miejscu i czasie wskazanym przez pracodawcę oraz pod jego kierownictwem może być wykonywana jedynie na podstawie umowy o pracę. Jeżeli spełnione są te warunki, a mimo wszystko została podpisana umowa cywilnoprawna, można zwrócić się do sądu pracy z pozwem o uznanie podpisanej umowy za umowę o pracę. Charakterystykę cywilnoprawnych form zatrudnienia przedstawiono w tabeli Tabela 26. Forma zatrudnienia Samozatrudnienie polega na wykonywaniu określonych czynności (pracy) w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonywanie pracy odbywa się najczęściej na podstawie umowy o świadczenie usług umowę może wypowiedzieć każda ze stron w dowolnym terminie za świadczone usługi wystawiana jest w ustalonych terminach faktura VAT osobom wykonującym pracę w tej formie nie przysługują prawa pracownicze określone w kodeksie pracy osoby samozatrudnione same opłacają składki na ubezpieczenia społeczne oraz zdrowotne osoby samozatrudnione same opłacają zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych ciąg dalszy tabeli na następnej stronie 226

6.4. Rozpoczęcie pracy Forma zatrudnienia Umowazlecenie Umowa o dzieło stronami umowy są przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) oraz dający zlecenie (zleceniodawca) przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do wykonywania określonych czynności dla zleceniodawcy (np. układanie towarów na półkach, sprzątanie, usuwanie śniegu) może to być umowa odpłatna lub nieodpłatna w zależności od ustaleń stron jeżeli umowa jest odpłatna, wynagrodzenie powinno być wypłacone po wykonaniu zlecenia umowa może być zawarta tylko na czas określony zleceniobiorcy nie przysługują prawa pracownicze określone w kodeksie pracy zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym tylko w przypadkach określonych w przepisach dotyczących ubezpieczeń z wypłacanego wynagrodzenia zleceniodawca potrąca zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych umowę może wypowiedzieć każda ze stron w dowolnym terminie jej stronami są przyjmujący zamówienie oraz zamawiający przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła (np. wygłoszenia wykładu, napisania artykułu, uszycia płaszcza), a zamawiający zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia strony umowy ustalają termin ukończenia dzieła i wydania go zamawiającemu oraz termin wypłaty wynagrod zenia przyjmującemu zamówienie nie przysługują prawa pracownicze określone w kodeksie pracy przyjmujący zamówienie nie podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym z wypłacanego wynagrodzenia zamawiający potrąca zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych od umowy może odstąpić zarówno przyjmujący zamówienie, jak i zamawiający Źródło: opracowanie własne. Umowa o pracę Wykonywanie pracy na podstawie umowy o pracę jest najczęściej stosowaną formą zatrudnienia, a z punktu widzenia pracownika jest to forma najbardziej korzystna. Po zawarciu umowy o pracę pracownika i pracodawcę obowiązują prawa i obowiązki określone przepisami prawa pracy, z których najważniejsze zawarte są w kodeksie pracy. Umowa o pracę powinna być zawarta na piśmie. Pracownik zobowiązuje się w niej do wykonywania określonego rodzaju pracy, a pracodawca do zapłaty wynagrodzenia. Więź prawna, jaka powstaje między pracownikiem a pracodawcą, jest określana jako stosunek pracy. Pracownik i pracodawca mogą dowolnie ustalić treść umowy o pracę, jednak zawarte w niej postanowienia nie mogą być dla pracownika mniej korzystne niż przepisy prawa pracy np. wymiar urlopu wypoczynkowego nie może być niższy od wymiaru urlopu określonego w kodeksie pracy, może być natomiast wyższy. Jeżeli umowa o pracę zawiera postanowienia, które są dla pracownika mniej korzystne niż przepisy prawa pracy, to takie postanowienia są nieważne i zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy. Umowa o pracę (wzór 5.) musi zawierać zapisy określające: strony umowy, rodzaj umowy, datę zawarcia umowy, rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wynagrodzenie za pracę, wymiar czasu pracy, termin rozpoczęcia pracy. Treść umowy o pracę Elementy umowy o pracę 227

Rozdział 6. Świadczenie pracy Wzór 5. Umowa o pracę DRUK Sp. z o.o. Turek, 25 stycznia 2012 r. ul. Wyspiańskiego 10 62-700 Turek NIP 521-104-39-48 PKD 18.12.Z UMOWA O PRACĘ NA CZAS NIEOKREŚLONY zawarta w dniu 25 stycznia 2012 r. w Turku pomiędzy: Spółką z o.o. DRUK w Turku reprezentowaną przez Pawła Wójcika Prezesa Zarządu, (zwaną w dalszej części umowy Pracodawcą) a Ewą Nowak zam. w Turku przy ulicy Mickiewicza 7 m. 8 (zwaną w dalszej części umowy Pracownikiem) 1. Zatrudnienie i rodzaj pracy Z dniem 1 lutego 2012 r. Pracodawca zatrudnia Pracownika na stanowisku księgowej w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracownik obowiązany jest zgłosić się do pracy w dniu 1 lutego 2012 r. Miejscem pracy Pracownika jest siedziba pracodawcy w Turku, przy ulicy Wyspiańskiego 10. 2. Wynagrodzenie Z tytułu świadczonej pracy Pracownik będzie otrzymywał stałe miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości 2500 zł (słownie: dwa tysiące pięćset złotych). 3. Inne postanowienia Umowa wchodzi w życie z dniem podpisania. W sprawach nieuregulowanych niniejszą umową mają zastosowanie przepisy kodeksu pracy oraz przepisy wykonawcze. Wszelkie zmiany i uzupełnienia niniejszej umowy wymagają formy pisemnej. Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. Pracownik poświadcza, że zapoznał się z obowiązującymi u pracodawcy regulaminami pracy i wynagradzania i zobowiązuje się do ich przestrzegania. PRACODAWCA Paweł Wójcik podpis osoby reprezentującej pracodawcę PRACOWNIK Ewa Nowak podpis pracownika 228

6.4. Rozpoczęcie pracy Rodzaje umów o pracę Umowy o pracę można podzielić (rys. Rysunek 29.) na dwie grupy: umowy terminowe oraz umowy bezterminowe. Na okres próbny Umowy o pracę Rysunek 29 Rodzaje umów o pracę Terminowe Bezterminowe Na czas określony Na czas wykonywania określonej pracy Na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy Na czas nieokreślony Kryterium podziału stanowi czas trwania stosunku pracy. W przypadku umów terminowych jest on określony, w przypadku umów bezterminowych nieokreślony. Wśród umów terminowych wyróżnia się: umowy zawarte na czas określony, umowy zawarte na czas wykonania określonej pracy oraz umowy zawarte na czas określony obejmujący czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy innego pracownika. W grupie umów bezterminowych znajdują się tylko umowy o pracę zawarte na czas nieokreślony. Na rysunku znajduje się jeszcze umowa na okres próbny. Jest to umowa, która może poprzedzać każdą z pozostałych umów o pracę. poszczególnych rodzajów umów o pracę została przedstawiona w tabeli Tabela 27. Rodzaj umowy o pracę Umowa o pracę zawarta na czas nieokreślony Umowa o pracę zawarta na czas określony Umowa o pracę zawarta na czas wykonania określonej pracy Umowa o pracę zawarta na czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy Jest to umowa, na podstawie której stosunek pracy jest najbardziej trwały. Umowa na czas określony zawiera tylko datę rozpoczęcia pracy, a nie zawiera daty jej zakończenia. Jest to umowa, której czas trwania jest dokładnie oznaczony, np. umowa zawarta na okres od 1 stycznia do 31 marca 2012 r. Jednak długość przedziału czasowego, na jaki może być zawarta taka umowa, nie jest ograniczona (może być zawarta np. na 5 lat). Jest to umowa, która nie zawiera dokładnego terminu zakończenia pracy, ponieważ w chwili podpisywania umowy nie można go określić. Czas jej trwania zależy od czasu wykonania konkretnego zadania, np. zbioru owoców, remontu budynku, odśnieżania. Jest to tzw. umowa na zastępstwo i jest ona zawierana w sytuacji, gdy pracodawca musi znaleźć zastępstwo dla pracownika, który nie może pracować z powodu usprawiedliwionej nieobecności w pracy (np. w związku z urlopem macierzyńskim czy długotrwałym zwolnieniem lekarskim). Terminem zakończenia tej umowy jest termin powrotu do pracy nieobecnego pracownika. Jeżeli jest on znany, wówczas umowa może zawierać dokładną datę jej zakończenia. Jeżeli data ta nie jest znana, umowa może zawierać wskazanie okoliczności, która spowoduje jej rozwiązanie (np. powrót zastępowanego pracownika do pracy po długotrwałej chorobie). ciąg dalszy tabeli na następnej stronie Tabela 27 Rodzaje umów o pracę i ich charakterystyka 229

27. Rozdział 6. Świadczenie pracy Rodzaj umowy o pracę Umową o pracę na okres próbny Umowa ta może poprzedzać każdą z ww. umów o pracę. Nie ma jednak obowiązku jej podpisywania zależy to wyłącznie od woli pracodawcy i pracownika. Maksymalny okres, na jaki może być zawarta, wynosi 3 miesiące. Umowa na okres próbny pozwala pracodawcy poznać poziom kwalifikacji i kompetencji zawodowych pracownika, natomiast pracownikowi pozwala na dokładne poznanie warunków pracy. Po okresie próbnym pracownik i pracodawca mogą podpisać inny rodzaj umowy o pracę, ale mogą też podjąć decyzję, że po zakończeniu okresu próbnego nie przedłużą stosunku pracy. Źródło: opracowanie własne. Umowa o pracę z telepracownikiem Podmioty w pracy tymczasowej Telepraca Pracownik zatrudniony na podstawie każdej z umów o pracę wymienionych w tabeli Tabela może regularnie wykonywać pracę poza zakładem pracy (np. w swoim mieszkaniu), wykorzystując do pracy środki komunikacji elektronicznej (np. pocztę elektroniczną). Praca wykonywana w ten sposób nazywana jest telepracą, a wykonujący ją pracownik telepracownikiem. Telepraca może być wykonywana przez przedstawicieli każdego zawodu, a szczególnie przez osoby, które przy wykonywaniu zadań w dużym stopniu pracują samodzielnie (np. programiści, graficy komputerowi, tłumacze, redaktorzy, twórcy stron internetowych). Umowa o pracę zawarta z telepracownikiem posiada takie same elementy, jak inne umowy o pracę, ale szczegółowe zapisy tej umowy będą się różnić od zapisów zawartych w innych umowach (np. miejscem wykonywania pracy może być mieszkanie pracownika, a nie siedziba pracodawcy). Umowa o pracę zawarta z telepracownikiem musi zawierać dodatkowo określenie warunków wykonywania pracy, charakterystycznych wyłącznie dla telepracy (np. sposób przekazywania wyników pracy). Warunki umowy o telepracę nie mogą dyskryminować telepracownika w stosunku do innych pracowników zatrudnionych u tego samego pracodawcy. Wykonywanie pracy w formie telepracy jest dobrowolne. Telepraca może być zaproponowana zarówno pracownikowi przyjmowanemu do pracy, jak i temu, który jest już zatrudniony. W trakcie zatrudnienia z inicjatywą dotyczącą zmiany tradycyjnej pracy na telepracę może wystąpić pracownik i pracodawca. Praca tymczasowa84 Jeżeli pracodawca potrzebuje pracownika na krótki okres (np. w sklepie spożywczym przed świętami) lub jeżeli nagle dowiaduje się o konieczności jego zatrudnienia (np. w przypadku choroby innego pracownika), może skorzystać z pracownika tymczasowego. W pracy tymczasowej występują trzy podmioty: pracownik, pracodawca (agencja pracy tymczasowej) oraz pracodawca-użytkownik (podmiot, na rzecz którego pracownik wykonuje pracę). Agencja pracy tymczasowej prowadzi działalność gospodarczą związaną z kierowaniem pracowników 84 Praca tymczasowa jest odrębną formą zatrudnienia i nie można jej mylić z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę na czas określony lub na czas wykonywania określonej pracy: w przypadku pracy tymczasowej występują trzy podmioty, tj. pracownik, agencja pracy tymczasowej i pracodawca-użytkownik; w przypadku umów o pracę występują tylko dwa podmioty, tj. pracownik i pracodawca. 230

6.4. Rozpoczęcie pracy do innego pracodawcy na określony czas, w celu zastępstwa lub uzupełnienia jego personelu. Agencje te podlegają wpisowi do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia. Dlatego podejmując decyzję o podjęciu współpracy z agencją pracy tymczasowej, należy sprawdzić na stronie www.kraz.praca. gov.pl, czy działa ona legalnie i czy jest wpisana do tego rejestru. Pracownicy wykonujący pracę tymczasową są zatrudniani przez agencje pracy tymczasowej na podstawie umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy. Pracownik zostaje skierowany do pracy u konkretnego pracodawcy-użytkownika, który wyznacza pracownikowi zadania i kontroluje ich wykonanie. Pracownik tymczasowy pracuje na takich samych warunkach, jak pracownicy zatrudnieni bezpośrednio przez pracodawcę-użytkownika. Przysługuje mu urlop wypoczynkowy w wymiarze dwóch dni za każdy miesiąc pracy. Wynagrodzenie pracownika tymczasowego jest wypłacane przez agencję pracy tymczasowej, która z kolei wystawia fakturę pracodawcy-użytkownikowi. Podejmując pracę tymczasową, pracownik może zdobyć doświadczenie zawodowe oraz podwyższyć poziom swoich kwalifikacji i kompetencji zawodowych. Ponadto, praca tymczasowa stwarza pracodawcy-użytkownikowi możliwość poznania pracownika oraz zaproponowania mu stałej umowy o pracę, jeżeli w przyszłości pojawi się wolne miejsce pracy. Praca osób niepełnosprawnych Znalezienie pracy jest trudne dla wszystkich, a szczególnie dla osób niepełnosprawnych, które ze względu na stan zdrowia nie mogą starać się o pracę na każdym stanowisku. Chcąc zachęcić pracodawców do tworzenia miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, państwo udziela im pomocy, która może mieć formę: dofinansowania wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego; zwrotu kosztów przystosowania stanowiska pracy dla osoby niepełnosprawnej; zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej; zwrotu kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego; zwrotu kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy; zwolnienia z wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych85. Niektórym pracodawcom decyzją wojewody może być nadany status zakładu pracy chronionej (ZPChr). Aby otrzymać ten status, pracodawca musi spełnić warunki dotyczące okresu prowadzenia działalności gospodarczej oraz ogólnej liczby pracowników i udziału w niej osób niepełnosprawnych. Zakłady pracy chronionej są zobowiązane do zapewnienia pracownikom doraźnej i specjalistycznej opieki medycznej, a także poradnictwa i usług rehabilitacyjnych. Użytkowane przez nie obiekty i pomieszczenia muszą być przy- Praca u pracodawcyużytkownika Pomoc państwa dla pracodawców tworzących miejsca pracy dla niepełnosprawnych Zakłady pracy chronionej 85 Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (w skrócie PFRON) jest to instytucja (fundusz celowy), którego środki przeznaczane są na rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych oraz ich zatrudnianie. Każdy pracodawca, który zatrudnia co najmniej 25 pracowników, ma obowiązek dokonywania co miesiąc wpłat na PFRON. 231

Rozdział 6. Świadczenie pracy Zakłady aktywności zawodowej Badania lekarskie Szkolenie BHP Wymagane dokumenty Założenie akt osobowych Informacja o warunkach zatrudnienia stosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Zakłady pracy chronionej są zwolnione z niektórych podatków i opłat na rzecz państwa i samorządów lokalnych. Z kwot uzyskanych z tych zwolnień tworzą one zakładowy fundusz rehabilitacji osób niepełnosprawnych, z którego środki przeznaczone są na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej pracowników. Innym miejscem pracy dla osób niepełnosprawnych są zakłady aktywności zawodowej (ZAZ), tworzone przez powiaty, gminy, fundacje, stowarzyszenia oraz inne organizacje społeczne, których statutowym zadaniem jest rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. Zakłady aktywności zawodowej są tworzone w celu zatrudnienia osób niepełnosprawnych ze znacznym stopniem niepełnosprawności oraz osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, u których stwierdzono autyzm, upośledzenie umysłowe lub chorobę psychiczną. Udział osób niepełnosprawnych w ogólnej liczbie zatrudnionych w zakładzie aktywności zawodowej musi osiągać określone prawem wielkości, a użytkowane obiekty i pomieszczenia muszą być przystosowane do potrzeb osób niepełnosprawnych. Decyzję w sprawie przyznania statusu zakładu aktywności zawodowej wydaje wojewoda. Stworzenie i działanie zakładu aktywności zawodowej może być dofinansowane przez PFRON. Zakłady aktywności zawodowej są zwolnione z niektórych podatków i opłat, a z uzyskanych z tego pieniędzy tworzą zakładowy fundusz aktywności, przeznaczony na zaspokajanie potrzeb osób niepełnosprawnych (np. wyposażenie stanowiska pracy w komputer przystosowany do potrzeb osoby słabo widzącej, zakup wózka inwalidzkiego, remont i wyposażenie mieszkania, dokształcanie i doskonalenie zawodowe). Obowiązki pracodawcy związane z zatrudnieniem pracownika Przed rozpoczęciem pracy przez pracownika pracodawca jest zobowiązany skierować go na wstępne badania lekarskie. Pracownik może być dopuszczony do pracy tylko wtedy, gdy lekarz medycyny pracy wyda zaświadczenie o braku przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Kolejnym obowiązkiem pracodawcy jest przeszkolenie pracownika w zakresie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów przeciwpożarowych, a także zapoznanie go z treścią regulaminu pracy86, jeżeli taki regulamin obowiązuje. Potwierdzeniem tego jest podpisanie przez pracownika stosownych oświadczeń. Przyszły pracownik powinien złożyć pracodawcy wymagane przepisami prawa dokumenty, tj. wypełniony kwestionariusz osobowy, świadectwa pracy z poprzednich miejsc zatrudnienia oraz dokumenty potwierdzające posiadane przez niego kwalifikacje zawodowe. Pracodawca zobowiązany jest do założenia akt osobowych pracownika i prowadzenia ich przez cały okres zatrudnienia. W aktach osobowych znajdują się wszystkie dokumenty zgromadzone w związku z ubieganiem się pracownika o zatrudnienie oraz przebiegiem i ustaniem zatrudnienia. Jednym z ważniejszych dokumentów jest umowa o pracę, która powinna być zawarta na piśmie przed rozpoczęciem pracy. W ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pracę pracodawca ma obowiązek poinformowania pracownika o tych warunkach zatrudnienia, które 86 Regulamin pracy określa prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników, związane z porządkiem w zakładzie pracy. Regulaminu nie muszą posiadać pracodawcy zatrudniający mniej niż 20 pracowników. 232

6.4. Rozpoczęcie pracy nie zostały zapisane w umowie o pracę. Obejmują one m.in. dobową i tygodniową normę czasu pracy pracownika, wymiar urlopu wypoczynkowego czy częstotliwość wypłat wynagrodzenia. Liczne obowiązki pracodawcy są związane z pełnieniem przez niego roli płatnika składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. W terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy pracodawca ma obowiązek zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń. W tym celu musi on wypełnić formularz ZUS ZUA i przesłać go do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) elektronicznie, wykorzystując program komputerowy Płatnik87, lub w formie tradycyjnej. Pracodawca zobowiązany jest również do przekazywania do ZUS składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz dokumentów rozliczeniowych za przekazane składki. Z wypłacanego wynagrodzenia pracodawca potrąca również zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i przekazuje je na rachunek bankowy urzędu skarbowego. Zgłoszenie do ZUS Obowiązki w zakresie podatku dochodowego od osób fi z y c z n y c h ĆWICZENIA I PYTANIA 1. W których z niżej wymienionych form zatrudnienia pracownikowi nie przysługują prawa wynikające z prawa pracy? A. Umowa o pracę B. Umowa zlecenia C. Praca tymczasowa D. Samozatrudnienie E. Telepraca F. Umowa o dzieło 2. Czy osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia ma prawo do urlopu wypoczynkowego? 3. Jaka forma zatrudnienia jest Twoim zdaniem najkorzystniejsza dla pracowników? Uzasadnij swoją odpowiedź. 4. Czy praca wykonywana we wskazanym przez pracodawcę miejscu i czasie oraz według jego wskazówek może być wykonywana na podstawie umowy zlecenia? 5. Czy zawarcie umowy na czas określony może być poprzedzone zawarciem umowy na okres próbny? 6. Jaka jest różnica pomiędzy umową o pracę zawartą na czas określony a umową o pracę zawartą na czas wykonywania określonej pracy? 7. W jakich sytuacjach pracodawca korzysta z pracy pracowników tymczasowych? 8. W jakiej postaci państwo pomaga pracodawcom, którzy tworzą miejsca pracy dla niepełnosprawnych? 9. Jaki wpływ na zatrudnienie osób niepełnosprawnych ma Twoim zdaniem możliwość świadczenia pracy w formie telepracy? 10. Czy znasz zakłady pracy chronionej, które znajdują się w pobliżu Twojego miejsca zamieszkania? 11. Kto może utworzyć zakład aktywności zawodowej? 12. Kto może znaleźć zatrudnienie w zakładzie aktywności zawodowej? 13. Znajdź adres oddziału Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) znajdującego się najbliżej Twojego miejsca zamieszkania. 14. W jakim terminie pracodawca ma obowiązek zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych? 87 Płatnik jest to bezpłatny program do obsługi (wypełniania i wysyłania) deklaracji ZUS. 233