Scenariusz spotkań konsultacyjnych

Scenariusz spotkań konsultacyjnych dla osób z niepełnosprawnością, ich rodziców i opiekunów oraz wolontariuszy i pracowników małych domów pomocy opracowane przez Barbarę Kobyłecką i Aleksandrę Nawrocką Projekt Wzmocnić głos niemocnych 1

Spis treści Rozdziały strony 1. Wprowadzenie 3-4 2. Scenariusz spotkań konsultacyjnych dla rodziców, opiekunów, wolontariuszy i asystentów osób z niepełnosprawnością 5-7 3. Ankiety dla rodziców, opiekunów, wolontariuszy i asystentów osób z niepełnosprawnością 8-16 4. Scenariusz spotkań konsultacyjnych dla osób z niepełnosprawnością 17-24 5. Przykładowe pytania do konsultacji z osobami z niepełnosprawnością intelektualną nawiązujące do poszczególnych działów, standardów, kryteriów - Wersja A (pytania opracowane wspólnie podczas spotkania Zespołu Zadaniowego w styczniu 2013 w Krzeszowicach) 6. Przykładowe pytania do konsultacji z osobami z niepełnosprawnością intelektualną nawiązujące do poszczególnych działów, standardów, kryteriów - Wersja B 25-26 27-29 7. Arkusze odpowiedzi do zapisywania wypowiedzi osób z niepełnosprawnością intelektualną podczas spotkań konsultacyjnych 30-37 8. Lista obecności 38 2

1. Wprowadzenie Spotkania Konsultacyjne mają służyć wypracowaniu standardów określających usługi w domach pomocy typu rodzinnego. W konsultacjach biorą udział osoby z niepełnosprawnością intelektualną - potencjalni odbiorcy ww. usług oraz rodziny, opiekunowie, asystenci osób z niepełnosprawnością intelektualną (pracownicy) i wolontariusze czyli osoby, które towarzyszą w życiu codziennym osobom z niepełnosprawnością i znają oraz rozumieją ich potrzeby. 1. Spotkania konsultacyjne będą się odbywać oddzielnie dla: - osób z niepełnosprawnością intelektualną, - rodziców i opiekunów, - wolontariuszy i asystentów. 2. Cykl spotkań konsultacyjnych będzie obejmował co najmniej 2 spotkania w terminie od 1 kwietnia do 31 lipca 2013 roku a następnie przynajmniej 1 spotkanie w terminie od 1 września do 31 grudnia 2013 roku. 3. Spotkanie konsultacyjne będzie trwało od 15 minut do 1,5 godziny w zależności od możliwości koncentracji uczestników spotkania. 4. Spotkania konsultacyjne będą prowadzone metodą warsztatową. 5. Liczebność grup konsultowanych osób: - grupa osób z niepełnosprawnością intelektualną: nie więcej niż 3 osoby; - grupa rodziców i opiekunów oraz asystentów i wolontariuszy: nie więcej: niż 10 osób. 6. Spotkania prowadzone będą przez Animatorów Konsultacji, którzy będą korzystać z pomocy wolontariuszy. 7. Miejsce spotkania konsultacyjnego powinno być wyposażone w: stół, krzesła, flipchart oraz sprzęt materiały pomocnicze do przeprowadzenia konsultacji takie jak: laptop lub komputer, projektor multimedialny, ekran, arkusze papieru do flipchartu, papier na notatki, długopisy, ołówki, markery oraz dodatkowo do konsultacji osób z niepełnoprawnością: papier i przybory do rysowania, zdjęcia, filmy, piktogramy itp. 8. Materiały które należy przygotować/wydrukować na spotkanie konsultacyjne: - formularz listy obecności - ankiety służące do konsultacji rodziców, opiekunów, asystentów i wolontariuszy 3

- arkusze z pytaniami przykładowymi do konsultacji osób z niepełnosprawnością - arkusze odpowiedzi do zapisywania wypowiedzi osób z niepełnosprawnością intelektualną - inne dotychczas wypracowane materiały np. dokument prezentujący standardy obowiązujące w domach pomocy w Irlandii i ich uproszczoną wersję 9. Poczęstunek uczestnikom spotkania będzie zaproponowany poczęstunek, który zostanie przygotowany przed spotkaniem. 4

2. Scenariusz spotkań konsultacyjnych dla rodziców, opiekunów, wolontariuszy i asystentów osób z niepełnosprawnością A. ZAŁOŻENIA: 1. Konsultacje będą się odbywać oddzielnie dla rodziców i opiekunów, wolontariuszy i asystentów. 2. Cykl konsultacyjny będzie obejmował co najmniej 2 spotkania. 3. Grupy konsultowane nie będą większe niż 10 osób. 4. Rezultatem konsultacji będą wypracowane propozycje do standardów określających usługi w rodzinnych domach pomocy. 5. Spotkania konsultacyjne będą prowadzone metodą warsztatową. B. PRZYGOTOWANIE MIEJSCA SPOTKANIA: 1. Miejsce do przeprowadzenia konsultacji powinno być wyposażone w: stół, krzesła, tablicę sucho ścieralną lub flipchart, naczynia i czajnik do przygotowania herbaty. 2. Czas spotkania konsultacyjnego około 1 godziny. 3. Przed rozpoczęciem spotkania należy przygotować: świecę, herbatę, kawę, ciasteczka, papier, długopisy, pisaki do tablicy, ankiety na papierze ksero i na flipcharcie. 4. Przed zaproszeniem gości odwracamy wszystkie krzesła plecami do stołu. 5. Po wejściu do pomieszczenia pozwalamy uczestnikom uporządkować krzesła nie komentujemy. C. ROZPOCZĘCIE SPOTKANIA: 1. Witamy przybyłych, zapalamy świecę, modlimy się do Ducha Świętego. 5

2. Wprowadzamy uczestników w zajęcia wykorzystując sytuację z odwracaniem krzeseł (1 warsztat): standard zastany odwrócone krzesła, zauważenie niedoskonałości sytuacji doprowadziło do podjęcia działania zaradczego każda z osób odwróciła krzesło czyli zmieniła standard na oczekiwany. D. KONSULTACJE: 1. Na podstawie omówionego doświadczenia przedstawiamy projekt Wzmocnić głos niemocnych. Wprowadzenie powinno zawierać: a. informację kto realizuje projekt, b. dlaczego projekt jest realizowany, c. co będzie jego rezultatem. Wykorzystujemy prezentację przygotowaną w ramach projektu. 2. Przedstawiamy uczestnikom sposób przeprowadzenia konsultacji, zapoznajemy z formularzem ankiety (zał.1) 3. Krótko wprowadzamy uczestników w dział JAKOŚĆ ŻYCIA. Możemy znów posłużyć się doświadczeniem np. z krzesłami dążąc do uświadomienia uczestnikom ważność tematu. Nie omawiamy standardów ani kryteriów tego działu. Pozwalamy na krótką dyskusję na temat, po czym prosimy o wypełnienie ankiety. Jeżeli wyczuwamy w grupie opór przed pracą indywidualną korzystamy z tablicy i zapisujemy wypowiadane wnioski. 4. Podobnie postępujemy z kolejnymi działami: PERSONEL, OCHRONA, ZDROWIE I ROZWÓJ, PRAWA, OTOCZENIE, ZARZĄDZANIE I KIEROWNICTWO. 5. Jeżeli praca się przedłuża lub widzimy znużenie uczestników proponujemy przerwę rekreacyjną (10-15 min) po czym wracamy do pracy. E. ZAKOŃCZENIE SPOTKANIA: 1. Informujemy uczestników o potrzebie opracowania zebranego materiału i kolejnym spotkaniu konsultacyjnym, ustalamy jego termin. 2. W zależności od przebiegu, nastroju uczestników, pory dnia lub nocy animujemy swobodne rozmowy bądź dziękujemy za udział. 3. Spotkanie kończymy modlitwą. 6

F. KOLEJNE SPOTKANIE: 1. Przygotowanie jak poprzednio (bez odwracania krzeseł). 2. Omawiamy wyniki ankiet konsultacyjnych podkreślając szczególnie punkty, które wykraczały poza standard opracowany przez zespół projektowy jest to sukces tej konkretnej grupy. 3. Przy herbacie animujemy swobodną rozmowę na temat standardów zachęcając uczestników do dalszej współpracy i zgłaszania swoich przemyśleń. 7

3. Ankiety dla rodziców, opiekunów, wolontariuszy i asystentów osób z niepełnosprawnością 8

Dział 1 Jakość Życia JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 1: Autonomia i Uczestnictwo Każda osoba ma prawo do dokonywania wyborów i kontroli nad swoim życiem oraz swym wkładem w życie wspólnoty. Posiada także obowiązki wobec wspólnoty w jakiej żyje, uzależnione od stopnia niepełnosprawności i swoich indywidualnych możliwości. Standard 2: Prywatność I Godność Prywatność i godność każdej osoby jest szanowana i promowana. 9

Dział 2 Personel JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 5: Personel Każda osoba, w miarę możliwości usługodawcy oraz zgodnie ze swą wolą, otrzymuje zindywidualizowane wsparcie cechujące się poufnością. Wsparcie to jest udzielane zgodnie z jej aspiracjami przez personel wybrany według dobrych praktyk rekrutacyjnych, posiadający odpowiednie do rodzaju wykonywanej - pracy cechy osobowościowe, doświadczenie, kwalifikacje, kompetencje i umiejętności. 10

Dział 3 Ochrona JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 6: Ochrona i Obrona Warunkiem odpowiedniej jakości życia osób jest poczucie bezpieczeństwa i gwarancja zaspakajania wszystkich podstawowych potrzeb. Każda osoba jest chroniona i zabezpieczana przed nadużyciami. Standard 7: Prywatne finanse osoby Każda osoba sprawuje kontrolę nad swymi osobistymi finansami i jest chroniona przed nadużyciami finansowymi oraz wykorzystywaniem. 11

Dział 4 Zdrowie i rozwój JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 8: Indywidualny Plan Wsparcia Dla każdej osoby zostaje opracowany Indywidualny Plan Wsparcia, który uwzględnia jej możliwości i potrzeby, tak by mogła, zgodnie ze swą wolą, dążyć do maksymalnego rozwoju. Standard 9: Zdrowie Potrzeby zdrowotne każdej osoby są diagnozowane i zaspakajane. 12

Dział 5 Prawa i obowiązki JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 12: Prawa Obywatelskie Każda osoba wspierana jest - w korzystaniu ze swych praw obywatelskich, zgodnie ze swą wolą. Standard 13: Procesy Przyjmowania i Indywidualne Kontrakty o Usługach Decyzja o przyjęciu i wypisaniu każdej osoby podejmowana jest na podstawie uczciwych i jawnych kryteriów, a jej przyjęcie do domu opiera się na pisemnej umowie z usługodawcą. 13

Dział 6 Otoczenie JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 15: Środowisko Życia Dla każdej osoby dom jest miejscem przystępnym. Panuje w nim przyjazna atmosfera, przy jednoczesnym poszanowaniu godności i prywatności. Standard 15 a Uczestnictwo w życiu społecznym Funkcjonowanie domu zapewnia możliwość uczestnictwa domownikom w życiu społecznym. 14

Dział 6 Otoczenie JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 16: - Zdrowie i bezpieczeństwo Dom zapewnia bezpieczne warunki życia Zdrowie i bezpieczeństwo każdej osoby, pracownika i gościa w domu jest chronione i promowane. Jednocześnie chronione jest prawo każdej osoby do dobrej jakości życia. 15

Dział 7 Zarządzanie i Kierownictwo JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ Standard 17: Zarządzanie i kierownictwo Dom zarządzany i kierowany jest w sposób, który pomaga tworzyć i nieustannie udoskonalać usługi nakierowane na dobro jednostki i ogółu jego mieszkańców, które zaspokajają potrzeby każdej osoby i wspólnoty. Standard 18: Cele i Funkcja Istnieje pisemne oświadczenie o celu i funkcji, które dokładnie opisuje świadczoną usługę oraz sposób w jaki jest ona świadczona. Standard 19: Dokumentacja Każda osoba wspierana jest przez odpowiednie procedury, w tym poprzez odpowiednio prowadzoną dokumentację. 16

4. Scenariusz spotkań konsultacyjnych dla osób z niepełnosprawnością intelektualną UWAGA! W poniższym tekście termin: Osoby jest rozumiany jako osoby z niepełnosprawnością intelektualną. A. PRZYGOTOWANIA DO KONSULTACJI Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ: 1. Należy zastanowić się, jakie Osoba, z którą zamierzamy przeprowadzić konsultacje ma możliwości rozumienia i odpowiedzi. Jaki sposób wypowiedzi będzie dla niej najlepszy, najbardziej efektywny. Dlatego warto sobie zadać pytania: a) Czy danej Osobie łatwiej będzie wypowiadać się w grupie czy indywidualnie? b) Czy byłoby dobrze aby z daną Osobą przeprowadzić dwa spotkania: jedno indywidualne, drugie w kilku (2 lub 3)osobowej grupce? Osoby w grupce powinny mieć podobne umiejętności, możliwości komunikacji. c) Czy wiemy jakie Osoba ma doświadczenie bycia konsultowaną i co z tego wynika? d) Czy spotkanie, podczas którego zadaje się pytania Osobie, może być dla niej stresujące czy też lubi takie spotkania i dobrze się na nich czuje? e) Czy można się spodziewać, że Osoba odpowie na pytanie zaraz po jego usłyszeniu, czy też potrzebuje więcej czasu? f) Czy sformułowane pytanie jest całkowicie zrozumiałe dla Osoby? Czy rozumie o co chodzi? czy jest potrzeba aby pytanie przełożyć na język Osoby? Czy trzeba szukać innej formy porozumienia? g) Czy jest potrzeba aby przy rozmowie było obecnych 2ch konsultantów np. jeden prowadzący rozmowę i drugi zapisujący tę rozmowę? Czy też obecność dodatkowej osoby będzie źródłem stresu czy poczucia bycia zdominowanym? 2. Przemyśleć składy grup Osób, w których będą odbywały się spotkania. 17

3. Umówić z wyprzedzeniem spotkanie z Osobą lub grupką Osób. Niektóre Osoby potrzebują kilku dni by nastawić się na rozmowę, innym wystarczy kilkadziesiąt minut i nawet wolą wcześniej nie wiedzieć. 4. Przemyśleć miejsce konsultacji. Konsultacje powinny odbywać się w odpowiednim miejscu, tzn. w takim w którym: a. Osoby będą czuły się bezpiecznie i swobodnie; b. będą wygodne krzesła, stół, inne potrzebne wyposażenie; c. nie będzie elementów, sytuacji itp. które mogłyby rozpraszać Osoby; d. Osoby będą czuły, że uczestniczą w ważnych rozmowach; e. dobrze byłoby zadbać o przyjazną atmosferę spotkania I miły wystrój (np. świeca, elementy dekoracyjne); f. będzie możliwość poczęstunku. 5. Przemyśleć termin i czas spotkań. Spotkanie nie powinno być ani za krótkie ani za długie dla Osoby. Każda Osoba ma inne możliwości jeśli chodzi o koncentrację i potrzebny czas na wypowiedź. Można założyć, że spotkanie powinno trwać od 15 do 30 minut. 6. Zastanowić się nad sposobem komunikacji. Każda Osoba ma inne możliwości uczenia się i przyjmowania nowych terminów. Najlepiej byłoby budować pytania ze słów, które Osoba zwykle używa. Z niektórymi Osobami, podczas konsultacji należy używać języka prostego, unikać słów, których znaczenia Osoba może nie rozumieć. W rozmowie z niektórymi Osobami wystarczą nam słowa ale niektóre Osoby mogą potrzebować innych form porozumiewania się. Możemy stosować: rysowanie, zdjęcia, obrazy, scenki sytuacyjne, krótkie filmy itp. Przygotujmy się do spotkania uwzględniając wyżej wymienione środki komunikacji (mogą nam się przydać: tablica, papier, przybory do rysowania i pisana, laptop, projektor multimedialny, pomysł na prostą scenkę, która mogłaby przybliżyć Osobie temat konsultacji itp.). Weźmy pod uwagę, że dla niektórych Osób rozmowa może być zbyt stresująca, możemy wtedy nie otrzymać odpowiedzi na pytania. Osoby z niepełnosprawnością intelektualną w życiu codziennym często wypowiadają się na różne tematy, mówią o swoich oczekiwaniach. Słuchajmy uważnie i zapisujmy, bo prawdopodobnie znajdziemy w tych wypowiedziach ważne informacje, które są odpowiedziami na nasze pytania dotyczące standardów. 18

B. SCENARIUSZ SPOTKANIA KONSULATACYJNEGO: Kilka dni przed spotkaniem: 1. Przypomnienie Osobom (w grupie a następnie indywidualnie) o Projekcie i jego celu. Poinformowanie o zbliżających się konsultacjach i jak będą przebiegały. Zaproszenie Osób do wzięcia udziału i zapytanie czy się zgadzają. Podanie Osobom daty i miejsca spotkania. Można też zadać pytania, na które odpowiedzi pomogą nam zorientować się w jakim zakresie Osoby rozumieją o co chodzi w Projekcie i na czym będą polegały konsultacje. Niektóre Osoby mogą potrzebować, by kilkakrotnie przypomnieć im o Projekcie i konsultacjach, kilkakrotnie zapraszać i zachęcać do udziału. 2. Dla niektórych Osób warto przygotować spisany plan spotkania z uwzględnianiem pytań, które zostaną im zadane. 3. Podzielenie się rolami między animatorami konsultacji a wolontariuszami (kto zadaje pytania, kto zapisuje, kto i jakie środki/formy komunikacji przygotuje, itp.). 4. Poproszenie wolontariusza o pomoc w przygotowaniu miejsca spotkania i podaniu poczęstunku oraz o ewentualną inną pomoc w trakcie spotkania. W dniu spotkania: 1. Przygotować miejsce spotkania patrz A4. 2. Przygotować potrzebne materiały, które mogą wspomóc konsultację, patrz A6; Spotkanie I - konsultacje o ogólnym charakterze Konspekt spotkania: 1. Spotkanie można zacząć, krótką modlitwą o której poprowadzenie można poprosić jedną z Osób; 2. Przypomnienie celu spotkania; 3. Krótka rozmowa, aby upewnić się, że każdy rozumie cel spotkania; 19

4. Pokazanie całej grupie schematycznego obrazu domu w raz z otoczeniem i sylwetkami postaci i krótkie omówienie na temat tego co Osoby widziały na obrazie; 5. Pokazanie krótkiego filmu lub kilku zdjęć pokazujących dom z otoczeniem i ponowne krótkie omówienie; W zależności od potrzeb Osób, filmik można zatrzymywać i omawiać poszczególne jego fragmenty. 6. Postawienie pytań Osobom: a. Co jest najważniejsze, najlepsze, co najbardziej lubisz w domu, w którym mieszkasz? b. Czego najbardziej nie lubisz w domu, w którym mieszkasz? c. Co chciałbyś aby było w Twoim domu, czego jeszcze do tej pory nie ma? d. Czego byś nigdy nie chciał aby było w Twoim domu? 7. Zaproponowanie Osobom, którym trudno jest wypowiadać się werbalnie, aby w celu udzielenia odpowiedzi: rysowały lub posługiwały się gestami czy piktogramami. 8. Wysłuchanie każdego po kolei. Notowanie lub nagrywanie wypowiedzi. Prace manualne należy zebrać i zachować. Odpowiedzi można notować na odpowiednich arkuszach odpowiedzi, których wzory załączono do tego scenariusza (patrz: Rozdział 8). 9. Pod koniec spotkania dajmy Osobom informację zwrotną czyli wypowiedzmy co usłyszeliśmy i zrozumieliśmy z wypowiedzi Osób. Zapytajmy czy chciałyby coś dodać. 10. Podziękujmy za udział w spotkaniu i zapowiedzmy na czym będzie polegała dalsza praca nad projektem. Zapowiedzmy kolejne spotkanie, jeśli uznamy, że byłoby konieczne i potrzebne. 11. Poczęstunek herbata, soki, ciastka, owoce. 12. Spotkanie można zakończyć krótką modlitwą. 20

Spotkanie II konsultacje o bardziej szczegółowym charakterze, nawiązujące do poszczególnych działów Konspekt spotkania: 1. Spotkanie można zacząć, krótką modlitwą o której poprowadzenie można poprosić Jedną z Osób; 2. Przypomnienie celu spotkania, nawiązanie do Spotkania I 3. Krótka rozmowa, aby upewnić się, że każdy rozumie cel spotkania; 4. Nawiązanie rozmowy na temat domu w którym Osoby mieszkają. Pokazanie i jednocześnie krótkie omawianie zdjęć i filmów na których przedstawieni są różni ludzie ze wspólnoty i różne sytuacje. W rozmowie poruszamy kwestie kojarzące się z poszczególnymi działami. Zdjęcia i filmy mogą przedstawiać np.: - dom i otoczenie z mieszkańcami domu, pracownikami, gośćmi; - codzienne życie; - pokój Osoby, kuchnia, winda; - asystent wykonujący swoje obowiązki; - świętowanie - dyrektor pracujący - modlitwa; - dokumenty - inne Filmy i zdjęcia powinny być czytelne, inspirować do wypowiedzi na temat poszczególnych działów, na obrazie nie powinno być zbyt wiele niepotrzebnych szczegółów. Zalecany format zdjęć - A4; Filmy można zatrzymywać w celu omówienia istotnych fragmentów; 5. Postawienie pytań Osobom: a. Co jest najważniejsze, najlepsze, co najbardziej lubisz w domu, w którym mieszkasz, oraz w życiu we wspólnocie? b. Czego najbardziej nie lubisz w domu, w którym mieszkasz oraz w życiu we wspólnocie? 21

c. Co chciałbyś aby było w Twoim domu oraz w życiu we wspólnocie, czego jeszcze do tej pory nie ma? d. Czego byś nigdy nie chciał aby było w Twoim domu oraz w życiu we wspólnocie? Postawione pytania w trakcie rozmowy można poszerzać o pytania o konkretne szczegóły. Jako pomoc przy tworzeniu pytań można posłużyć się przykładowymi pytaniami załączonymi do tego scenariusza (patrz: Rozdział 6 i 7). 6. Zaproponowanie Osobom, którym trudno jest wypowiadać się werbalnie aby w celu udzielenia odpowiedzi: rysowały lub posługiwały się gestami czy piktogramami. 7. Wysłuchanie każdego po kolei. Notowanie lub nagrywanie wypowiedzi. Prace manualne należy zebrać i zachować. Odpowiedzi można notować na odpowiednich arkuszach odpowiedzi, których wzory załączono do tego scenariusza (patrz: Rozdział 8). 8. Pod koniec spotkania dajmy Osobom informację zwrotną czyli wypowiedzmy co usłyszeliśmy i zrozumieliśmy z wypowiedzi Osób. Zapytajmy czy chciałyby coś dodać. 9. Podziękujmy za udział w spotkaniu i zapowiedzmy na czym będzie polegała praca nad projektem. Zapowiedzmy kolejne spotkanie, jeśli uznamy, że byłoby konieczne i potrzebne. 10. Poczęstunek herbata, soki, ciastka, owoce. 11. Spotkanie można zakończyć krótką modlitwą. 22

Spotkanie III - po opracowaniu materiałów po zebranych wszystkich konsultacjach w celu zaprezentowania Osobom wyników dotychczasowej pracy nad projektem; według tego scenariusza można przeprowadzić zarówno (jeśli jest taka potrzeba)spotkanie konsultacyjne kończące pierwszy etap konsultacji jak i spotkania konsultacyjne drugiego etapu, które będą odbywać się w okresie od 1 września do 31 grudnia 2013 roku. konspekt spotkania: 1. Spotkanie można zacząć, krótką modlitwą o której poprowadzenie można poprosić Jeną z Osób; 2. Przypomnienie celu projektu, nawiązanie do Spotkania I i II ; 3. Przedstawienie celu spotkania a następnie upewnienie się, że każdy rozumie cel spotkania; 4. Zaprezentowanie streszczenia z wykonanej dotychczas pracy nad projektem. Prezentacja uproszczonej formy dokumentu o standardach. 5. Pokazanie zdjęć i filmów związanych tematycznie z tymi zagadnieniami, które wymagałyby jeszcze omówienia i wypowiedzi Osób Filmy i zdjęcia powinny być czytelne, inspirować do wypowiedzi na temat poszczególnych działów, na obrazie nie powinno być zbyt wiele niepotrzebnych szczegółów. Zalecany format zdjęć - A4; Filmy można zatrzymywać w celu omówienia istotnych fragmentów; 6. Postawienie pytań Osobom: a. Co myślisz o tym co zobaczyłeś, usłyszałeś o wykonanej dotychczas pracy? Czy chciałbyś coś dopowiedzieć do tego co Tobie zaprezentowaliśmy? Czy zapomnieliśmy o czymś co dla Ciebie jest ważne? Następnie, jeśli uznamy to za potrzebne z punktu widzenia wykonanej dotychczas pracy, można zadać pytania, które zadawano na poprzednich spotkaniach: 23

b. Co jest najważniejsze, najlepsze, co najbardziej lubisz w domu, w którym mieszkasz, oraz w życiu we wspólnocie? c. Czego najbardziej nie lubisz w domu, w którym mieszkasz oraz w życiu we wspólnocie? d. Co chciałbyś aby było w Twoim domu oraz w życiu we wspólnocie, czego jeszcze do tej pory nie ma? e. Czego byś nigdy nie chciał, aby było w Twoim domu oraz w życiu we wspólnocie? Postawione pytania w trakcie rozmowy można poszerzać o pytania o konkretne szczegóły dotyczące zagadnień, które uważamy za wymagające uzupełnienia, wyjaśnienia, poszerzenia. Jako pomoc przy tworzeniu pytań można posłużyć się przykładowymi pytaniami załączonymi do tego scenariusza (patrz: Rozdział 6 i 7). 7. Zaproponowanie Osobom, którym trudno jest wypowiadać się werbalnie aby w celu udzielenia odpowiedzi: rysowały lub posługiwały się gestami czy piktogramami. 8. Wysłuchanie każdego po kolei. Notowanie lub nagrywanie wypowiedzi. Prace manualne należy zebrać i zachować Odpowiedzi można notować na odpowiednich arkuszach odpowiedzi, których wzory załączono do tego scenariusza (patrz: Rozdział 8). 9. Pod koniec spotkania dajmy Osobom informację zwrotną czyli wypowiedzmy co usłyszeliśmy i zrozumieliśmy z wypowiedzi Osób. Zapytajmy czy chciałyby coś dodać. 10. Podziękujmy za udział w spotkaniu i zapowiedzmy na czym będzie polegała dalsza praca nad projektem. Zapowiedzmy kolejne spotkanie, jeśli uznamy, że byłoby konieczne i potrzebne. 11. Poczęstunek herbata, soki, ciastka, owoce. 12. Spotkanie można zakończyć krótką modlitwą. 24

5. Przykładowe pytania do konsultacji z osobami z niepełnosprawnością intelektualną nawiązujące do poszczególnych działów, standardów, kryteriów Wersja A (pytania opracowane wspólnie podczas spotkania Zespołu Zadaniowego w styczniu 2013 w Krzeszowicach) 1. Dział 1. Jakość życia a. Czy możesz decydować o sobie i o swoim czasie wolnym? b. Czy czujesz się szanowny w domu w którym mieszkasz? c. Czy masz przyjaciół w domu i poza domem? 2. Dział 2. Personel a. Czy asystenci Cię rozumieją i słuchają? b. Czy czujesz się bezpiecznie? c. Czy asystenci dobrze Ci pomagają? 3. Dział 3. Ochrona a. Czy czujesz się w domu bezpiecznie? b. Czy czujesz, że asystenci i inni troszczą się o Ciebie? c. Czy czujesz się zadbany? Czy dba się o Twoje dobra? d. Czy otrzymujesz pomoc gdy jej potrzebujesz? Czy wiesz do kogo pójść by prosić o pomoc? e. Czy masz dostęp do swoich pieniędzy? f. Czy robisz zakupy zgodnie z Twoimi potrzebami? 4. Dział 4. Zdrowie i rozwój a. Czy znasz swój INDYWIDUALNY PLAN WSPARCIA? b. W jakim kierunku chciałbyś się rozwijać? Jakie zainteresowania chciałbyś rozwijać? c. W czym potrzebujesz wsparcia? d. Czy ktoś w domu pomaga Ci dbać o Twoje zdrowie? 25

5. Dział 5. Prawa i obowiązki a. Czy lubisz być pytany co chcesz robić? b. W jakich sprawach podejmujesz decyzje? c. Z kim chciałbyś się konsultować w Twoich sprawach kogo pytasz o radę? d. U kogo szukasz pomocy? e. Jakie są Twoje obowiązki w domu? Co jest Twoim obowiązkiem? f. Czy lubisz chodzić do WTZ / pracy? 6. Dział 6. Otoczenie a. Czy masz dostęp do wszystkich pomieszczeń? b. Czy dobrze czujesz się swoim pokoju? c. Czy masz wpływ na wystrój domu, co chciałbyś zmienić? d. Czy możesz przyjmować gości? e. Czy świętujesz tak jak byś chciał i lubisz? f. Czy uczestniczysz tak jak chcesz i gdzie chcesz w praktykach religijnych? g. Czy wiesz co zrobić gdy się pali? h. Czy wiesz co zrobić jeśli zgubisz się na ulicy? i. Czy czujesz się bezpiecznie w naszym samochodzie? 7. Dział 7. Zarządzanie i kierownictwo a. Czy planujesz życie domowe? b. Czy czujesz się bezpiecznie w domu? c. Czy wiesz kto się zajmuje prowadzeniem dokumentów (dotyczących Ciebie) w domu i czy wiesz gdzie się znajdują? 26

6. Przykładowe pytania do konsultacji z osobami z niepełnosprawnością intelektualną nawiązujące do poszczególnych działów, standardów, kryteriów Wersja B Dział 1. Jakość życia 1. Z kim chciałbyś decydować o tym co robisz w domu, jak spędzasz wolny czas, z kim się spotykasz? 2. Jak chciałbyś czuć się w domu, w którym mieszkasz? Co jest dla Ciebie ważne? 3. Co to znaczy: czuć się bezpiecznie? 4. Z kim chciałbyś przyjaźnić się w domu? Kto spoza wspólnoty jest Twoim przyjacielem, znajomym, kimś ważnym dla Ciebie? Jak często i gdzie chciałbyś się z nimi spotykać? 5. Jak Ci się mieszka z innymi? 6. Jak chciałbyś aby z Tobą rozmawiano? Co Tobie się podoba gdy rozmawiasz z innymi? Co się Tobie nie podoba gdy rozmawiasz z innymi? Dział 2. Personel 1. Co chciałbyś aby asystenci robili, gdy im opowiadasz o swoich sprawach, problemach? 2. Co chciałbyś aby asystenci robili, gdy mówisz im, że jesteś zadowolony, szczęśliwy? 3. Co chciałbyś aby asystenci robili, gdy mówisz im, że jest Ci smutno, źle? 4. Co chciałbyś aby asystenci robili, gdy mówisz, że coś Cię boli? 5. Co chciałbyś aby asystenci robili, gdy mówisz, że się boisz? 6. W czym potrzebujesz pomocy? 7. Co chciałbyś aby asystenci robili gdy mówisz, że potrzebujesz pomocy? Dział 3. Ochrona 27

1. Jak chciałbyś cuć się w swoim domu? Powiedz czego się boisz, co może wydarzyć się w Twoim domu lub w pokoju? Co jest dla Ciebie trudne, czego nie chciałbyś aby inni robili w Twoim domu? 2. Co chciałbyś mieć w swoim pokoju? Kto powinien czuwać nad Tobą? Kto powinien pilnować Twoich rzeczy? 3. Kto mógłby pomóc Tobie gdyby wydarzyło się coś trudnego? Co można zrobić gdy wydarzy się trudna sytuacja? 4. Gdzie chciałbyś szukać pomocy, kogo chciałbyś prosić o pomoc gdybyś potrzebował pomocy? 5. Jak często i gdzie robisz zakupy? Co robisz gdy chcesz coś kupić? Skąd masz pieniądze? Kto pomaga Ci przy Twoich zakupach i jak to robi? Jak chciałbyś robić zakupy? Co mogłoby się zmienić aby zakupy były przyjemniejsze, łatwiejsze? Dział 4. Zdrowie i rozwój 1. W czym potrzebujesz pomocy? 2. Kto pomaga Tobie w myśleniu o Tobie i o tym jakiej pomocy potrzebujesz? abyś czuł się dobrze, aby żyło ci się dobrze, abyś miał to czego potrzebujesz i stawał się samodzielny i zaradny? Co Ty robisz a co robią inni aby o tym pamiętać? Co wiesz o Twoim INDYWIDUALNYM PLANIE WSPARCIA? Z kim i jak chciałbyś rozmawiać o Twoim INDYWIDUALNYM PLANIE WSPARCIA? 3. Jakie masz zainteresowania? które z nich są dla Ciebie najważniejsze i co chciałbyś robić aby te zainteresowania rozwijać, aby wiedzieć więcej, aby umieć więcej? 4. Kto w domu pomaga Tobie dbać o Twoje zdrowie? Dział 5. Prawa 1. Co chciałbyś móc robić jeśli coś w domu, w pokoju Ci się podoba lub nie podoba? Z kim chciałbyś o tym rozmawiać? 2. W jakich sprawach chciałbyś aby pytano Cię o twoje zdanie, opinię, decyzję? 3. Z kim chciałbyś konsultować swoją wolę, kogo pytać o radę? 4. U kogo chciałbyś szukać pomocy? 5. Jakie masz obowiązki w domu? Z kim i jak chciałbyś wybierać swoje obowiązki? Których obowiązków nie lubisz? co chciałbyś móc robić gdybyś nie lubił swoich obowiązków? 6. Opowiedz o warsztacie? Co tam robisz? Co chciałbyś zmienić w warsztacie? Z kim chciałbyś rozmawiać o warsztacie? 28

Dział 6. Otoczenie 1. Jak czujesz się w domu? Co chciałbyś zmienić? Do których pomieszczeń w domu często wchodzisz a do których nie wchodzisz i dlaczego? 2. Jak czujesz się w swoim pokoju? Co chciałbyś zmienić? Jak chciałbyś czuć się w swoim domu? 3. Jaki chciałbyś mieć wpływ na wystrój domu? 4. Jakich gości chciałbyś zapraszać, kiedy i jak często? 5. Jakie święta lubisz? Opowiedz jak chciałbyś świętować? 6. Co myślisz o modlitwie, o chodzeniu do kościoła? Jak i z kim chciałbyś o rozmawiać o modlitwie, chodzeniu do kościoła? 7. Co zrobiłbyś gdyby w domu pojawił się pożar, ogień? 8. Co zrobiłbyś gdybyś był na ulicy sam i nie wiedział gdzie jest droga do domu? 9. W jakim samochodem chciałbyś jeździć i z jakim kierowcą tak abyś się czuł bezpiecznie? Dział 7. Zarządzanie i kierownictwo 1. Jak chciałbyś, aby było planowane życie i wydarzenia w domu w którym mieszkasz? 2. Jak chciałbyś się czuć w swoim domu? 3. Co to znaczy: czuć się bezpiecznie, szanowanym.? 4. Jakie cechy powinna mieć osoba odpowiedzialna za dom (kierująca domem)? 5. Jak odpowiedzialny za dom powinien kierować domem w którym mieszkasz? Co powinien robić? Czego nie powinien robić? 6. Kto powinien zajmować się prowadzeniem dokumentów dotyczących Ciebie, domu, wspólnoty? 7. Gdzie te dokumenty powinny być przechowywane? 29

7. Arkusze odpowiedzi do zapisywania wypowiedzi osób z niepełnosprawnością intelektualną podczas spotkań konsultacyjnych 30

KONSULATCJE Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ INTELEKTULNĄ Dział 1 Jakość życia Lp. JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 31

KONSULATCJE Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ INTELEKTULNĄ Dział 2 - Personel Lp. JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 32

KONSULATCJE Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ INTELEKTULNĄ Dział 3 Ochrona Lp. JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 33

KONSULATCJE Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ INTELEKTULNĄ Dział 4 Zdrowie i rozwój Lp. JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 34

KONSULATCJE Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ INTELEKTULNĄ Dział 5 Prawa i obowiązki Lp. JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 35

KONSULATCJE Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ INTELEKTULNĄ Dział 6 Otoczenie Lp. JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 36

KONSULATCJE Z OSOBAMI Z NIEPEŁNOSPRAWNOSCIĄ INTELEKTULNĄ Dział 7 Zarządzanie i kierownictwo Lp. JAK JEST JAK CHCĘ ABY BYŁO JAK NIE POWINNO BYĆ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 37

LISTA OBECNOŚCI NA SPOTKANIU KONSULTACYJNYM Z... DATA SPOTKANIA: SPOTKANIE 1, SPOTKANIE 2, SPOTKANIE 3, SPOTKANIE 4../odpowiednie podkreśl/ Lp. Imię i nazwisko uczestnika konsultacji Podpis uczestnika konsultacji 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Potwierdzam, że wyżej wymienione osoby brały udział w spotkaniu konsultacyjnym../wyraźny podpis/ programu współpracy z nowymi krajami członkowskimi Unii Europejskiej 38