Projekt Wielkopolski Park Historii Kolei

Projekt Wielkopolski Park Historii Kolei Wolsztyn, dnia 27 lipca 2008 Opracowanie omawia następujące zagadnienia: Wstęp. Zarys koncepcji produktu turystycznego opartego na linii Wolsztyn-Poznań-Gniezno. Wstępne założenia do powstania Wielkopolskiego Parku Historii Kolei w Gnieźnie. Podsumowanie - dlaczego właśnie teraz? Kolej z dawnych lat atrakcją Wielkopolski co jeszcze. Wstęp Podjęta przez Wielkopolską Organizację Turystyczną praca nad opracowaniem koncepcji produktu turystycznego pt. Turystyka kolejowa w Wielkopolsce stwarza dla zabytków techniki kolejowej dużą szansę na ich zachowanie. Kolejowy produkt turystyczny jest tym ciekawszy im więcej zawiera prawdziwych, unikatowych i dobrze zachowanych eksponatów, które w profesjonalny sposób są prezentowane turystom. W Wielkopolsce pomimo zachowania wielu ciekawych obiektów kolejowych i dużego potencjału w zakresie turystyki kolejowej nie ma zorganizowanego skansenu lub muzeum kolejnictwa. Jedyna czynna w Europie parowozownia, duża ilość linii kolejowych z zachowaną ciekawą infrastrukturą oraz bliskość granicy niemieckiej sprawia, że region Wielkopolski jest często odwiedzany przez turystów zagranicznych zainteresowanych koleją. Często też organizowane są turystyczne przyjazdy zagranicznych pociągów prowadzonych parowozem. Wycieczki te organizowane są do różnych miejsc, gdzie można zobaczyć pozostałości dawnej kolei. Co więc można zaproponować polskim i zagranicznym turystom zainteresowanym koleją? Można w naszym regionie przejechać się rozkładowym pociągiem prowadzonym przez parowóz lub wąskotorówkami. Można odwiedzić ekspozycje zorganizowane w Poznaniu, Wolsztynie czy Ostrowie Wlkp. Można też odwiedzić stacje i różne inne zachowane obiekty kolejowe. Nie ma jednak kolejowego muzeum z prawdziwego zdarzenia. Jest to tym bardziej dziwne, jeśli weźmie się pod uwagę ilość lokomotywowni, jakie w Wielkopolsce funkcjonowały. Również w Wielkopolsce funkcjonował i nadal funkcjonuje zakład produkujący tabor kolejowy Zakłady Hipolita Cegielskiego. Nadal funkcjonują Zakłady Naprawcze Taboru Kolejowego w Poznaniu czy Ostrowie Wlkp. W Pile przestał funkcjonować jeden z większych ZNTK-ów, ale nadal wykonuje się naprawy parowozów i w dodatku jest to jedyny zakład w Polsce wykonujący naprawy główne kotłów. W Wolsztynie zgromadzono kilkanaście nieczynnych parowozów i kilka wagonów, ale jest to kolekcja wyłączonych z ruchu parowozów, a nie prawdziwa muzealna prezentacja. Biorąc pod uwagę, że głównym walorem Parowozowni Wolsztyn jest to, że jest nadal czynną parowozownią, nie jest wskazane rozbudowywanie tam wystawy taboru i lokowania tam innych kolejowych eksponatów. Ponadto z uwagi na wielkość terenu nie ma możliwości powiększania ekspozycji ani też prezentowania eksponatów z innych dziedzin kolejnictwa. Mając na uwadze wzrastającą popularność turystyki kolejowej oraz potencjał, jaki posiada Wielkopolska wskazane jest rozważenie możliwości zorganizowania muzeum kolejnictwa, w którym byłyby eksponowane najróżniejsze eksponaty kolejowe. Technika kolejowa składa się z wielu różnych dziedzin, w których występuje bardzo duża różnorodność ciekawych eksponatów. Nie ma jednak obecnie w Wielkopolsce miejsca, gdzie w jednym obiekcie prezentowane byłyby lokomotywy, wagony osobowe i towarowe, tabor specjalny, urządzenia warsztatowe i inne wyposażenie lokomotywowni. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się też urządzenia

zabezpieczenia ruchu, narzędzia i maszyny używane do naprawy torów, urządzenia łączności i sygnalizacji, a także wszelkiego rodzaju dokumentacje i pamiątki. W opracowaniu tym pragniemy przedstawić nie tylko argumenty przemawiające za utworzeniem WPHK, ale też wskazać wstępny przykładowy sposób zagospodarowania tych obiektów, który pozwoli lepiej ocenić możliwości i walory przyszłego muzeum. Celem niniejszego opracowania jest też wskazanie powodów, dla których utworzenie Wielkopolskiego Parku Historii Kolei w Gnieźnie w tym czasie jest zasadne. Zarys koncepcji produktu turystycznego opartego na linii Wolsztyn-Poznań-Gniezno Utworzenie w Wielkopolsce drugiego ważnego punktu turystyki kolejowej, jakim byłby obok Parowozowni Wolsztyn Wielkopolski Park Historii Kolei w Gnieźnie, pozwoli na stworzenie linii obejmującej swym zasięgiem znaczne obszary województwa. Połączenie Wolsztyna poprzez Poznań z Gnieznem stwarza zupełnie nowe możliwości dla wszystkich ośrodków turystyki leżących na tej linii, włączając w to również stolicę regionu Poznań. Dotychczas były już realizowane imprezy z udziałem parowozów i pociągów retro na liniach z Wolsztyna do Poznania, w samym Poznaniu, a także z Poznania do Gniezna. Ważnym czynnikiem w tej propozycji jest czas podróży pomiędzy poszczególnymi miastami, który jest odpowiedni dla pracy parowozu (konieczność uzupełnienia wody i sprawdzenia niektórych elementów) oraz dla turystów (przejazd w zakresie od 1 do 2 godzin nie wyczerpuje na tyle, aby z chęcią wziąć udział w następnej propozycji). Doświadczenia wskazują, że jest zainteresowanie tego typu turystyką, ale znacznie lepiej powinna być ona zorganizowana i dużo wcześniej zaplanowana. Umiejscowienie Wielkopolskiego Parku Historii Kolei w Gnieźnie ma jeszcze dodatkowe, poza-kolejowe zalety. Miasto Gniezno jest znane nie tylko w kraju. W mieście istnieje już duży ruch turystyczny wynikający z historii miasta, katedry i Muzeum Początków Państwa Polskiego. Ponadto na terenie wagonowni sąsiadującej z lokomotywownią funkcjonują Sekcje PKP CARGO S.A. Zakładu Taboru w Poznaniu. Ten sam Zakład zarządza też Parowozownią Wolsztyn. Istnieje, więc bezpośrednie połączenie czynnej parowozowni z proponowanym muzeum kolejnictwa. Łączenie różnych atrakcji turystycznych powoduje, że znacznie większa grupa turystów będzie zainteresowana danym produktem. Połączenie przejazdu pociągiem retro ze zwiedzaniem muzeum pożarnictwa lub rolnictwa czy wizytą w gospodarstwach agroturystycznych lub rajdami rowerowymi pokazuje ogromne możliwości tworzenia zupełnie nowych produktów. Co jest istotne przejazdy pociągiem retro dzięki zorganizowanemu zapleczu technicznemu w Wolsztynie, Poznaniu i Gnieźnie mogą się swobodnie odbywać na tej trasie. Pozwala to na wprowadzanie nowych propozycji w różnych rejonach województwa w zależności od pomysłów i chęci ludzi, organizacji, touroperatorów i samorządów. Te propozycje są adresowane do przeciętnego turysty chcącego przejechać się starym pociągiem, a przy okazji zobaczyć i przeżyć coś ciekawego po dojechaniu do stacji docelowej. Inną grupą, która będzie zainteresowana nową propozycją będzie grupa miłośników kolejowych. Z roku na rok rośnie grono ludzi interesujących się koleją z dawnych lat. Podobnie jak w wielu innych krajach również w Polsce propozycje skierowane tylko do tego grona spotykają się z coraz większym zainteresowaniem. Mało tego: uczestnikami propozycji kierowanych do polskich miłośników coraz częściej stają się miłośnicy z innych krajów. Jako przykład przekazywania informacji o ciekawych imprezach można podać uczestnika przejazdu pociągiem retro wokół Poznania, który przyjechał specjalnie na tą imprezę z Czech. Najciekawsze jest jednak to, że o imprezie dowiedział się od kolegi z Niemiec, który przeczytał o niej na polskich stronach internetowych. Innym przykładem zainteresowania polskimi imprezami jest pociąg Parowozem przez Wielkopolskę, jadący na trasie Leszno-Jarocin-Krotoszyn-Leszno, w którym około 20 %

uczestników stanowili turyści z Niemiec. Opracowanie to dotyczy zasadniczo koncepcji produktu na linii Wolsztyn-Poznań-Gniezno, ale rozwój tego produktu nie wyklucza rozwoju innych elementów Turystyki kolejowej w Wielkopolsce, wręcz przeciwnie: wszystkie elementy Turystyki kolejowej w Wielkopolsce oparte są lub znajdują się w pobliżu normalnotorowych linii kolejowych, tak więc pociągi retro mogą kursować do wszystkich tych elementów. Utrzymanie zaplecza i reorganizacja obiektów w Gnieźnie może tylko zwiększyć możliwości kursowania pociągów retro w inne obszary województwa.

Gdyby na mapę czynnych linii kolejowych z ruchem pasażerskim nanieść linie, po których prowadzony jest tylko ruch towarowy lub linie zamknięte (po których mogą kursować pociągi retro) oraz zaznaczyć miejsca gdzie występują atrakcje związane z koleją otrzymalibyśmy mapę z bardzo bogatą propozycją. TPWP planuje zebrać informacje o pojedynczych obiektach kolejowych w Wielkopolsce, następnie opublikować je. Powstałaby mapa Wielkopolski z najciekawszymi obiektami kolejowymi taka jak mapa zamków czy dworków. Wstępne założenia do powstania Wielkopolskiego Parku Historii Kolei w Gnieźnie. Muzeum kolejnictwa, żeby miało swój specyficzny klimat i była możliwość eksponowania taboru kolejowego w naturalnych warunkach, powinno być zlokalizowane w dawnej parowozowni. Jako przykład takiego muzeum można podać Węgierski Park Historii Kolei w Budapeszcie. Muzeum to zlokalizowano właśnie w dawnej lokomotywowni, w zaadaptowanych budynkach i hali naprawczej. Muzeum to jest dobrze zorganizowane i prezentuje dużą kolekcję parowozów oraz innego taboru kolejowego. Widok ogólny na obiekty muzeum. W głębi hala główna z obrotnicą

Ekspozycja parowozów zlokalizowana na miejscu zlikwidowanej hali wachlarzowej Analizując ewentualne miejscowości, gdzie w Wielkopolsce mogłoby być zorganizowane takie muzeum należy stwierdzić, że najlepszą lokalizacją jest Gniezno. Pierwszą zaletą obiektów w Gnieźnie jest ich położenie. Lokomotywownia zlokalizowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie dworca PKP (po przeciwnej stronie torów szlakowych) oraz obok wąskotorowej Gnieźnieńskiej Kolei Wąskotorowej. Dostęp do obiektów jest bezpośrednio z ulicy Składowej. Obiekty w Gnieźnie nie są użytkowane przez PKP, a wręcz przeciwnie PKP chce się ich pozbyć. Pomimo, że od dłuższego czasu stoją opuszczone nie uległy poważniejszej dewastacji (powybijane szyby w świetlikach i brak bieżącej konserwacji) i dlatego możliwe jest wejście do obiektów bez kapitalnych remontów. W przyszłości należałoby przeprowadzić właściwe prace konserwatorskie obiektów, ale na początku, kiedy fundusze potrzebne są na organizację ekspozycji, w niektórych obiektach powinny wystarczyć bieżące remonty i prace renowacyjne.

Lokomotywownia w Gnieźnie powstała w roku 1888, stąd większość obiektów przedstawia bardzo ciekawą architekturę kolejową. Obie hale wachlarzowe są podzielone na dwie części, budowane i modernizowane w różnych okresach. W części hali nr 1, nadal jeszcze naprawiane są parowozy. Bramy wjazdowe zachowały się drewniane z charakterystycznymi świetlikami podzielonymi na małe okienka. W środku zamontowanych jest sporo maszyn i urządzeń nadal służących do naprawy parowozów. Widok hali nr 1 część niska z charakterystycznymi drewnianymi bramami

Widok hali nr od drugiej strony Widok hali nr 1 część wysoka ze zmienionymi bramami i podniesionym dachem Widoczna jest też obrotnica, po której odbywa się wjazd na halę. Obrotnica nie jest w najlepszym stanie technicznym, ale biorąc pod uwagę, że wykorzystywana byłaby okazjonalnie do wtaczania zgromadzonych eksponatów, nie jest konieczny natychmiastowy remont, lecz tylko dobra konserwacja. Podobnie wygląda sytuacja z halą nr 2. Hala ta została zmodernizowana, posiada metalowe bramy wjazdowe, dach przykryty papą. Stan obrotnicy podobny do poprzedniej.

W obu halach mógłby być prezentowany tabor kolejowy, zarówno lokomotywy jak i wagony. W przyległych pomieszczeniach byłyby zorganizowane, podobnie jak to jest obecnie, warsztaty z maszynami i urządzeniami. Część wyposażenia mogłoby pozostać na swoim miejscu. Pozostałe wyposażenie należałoby poszukać w innych zakładach kolejowych. Do hali nr 2 przylega tzw. hala suwnic, bardzo wysoka hala, w której naprawiano podzespoły do parowozów. Z uwagi na wielkość, obiekt ten doskonale nadaje się do prezentacji dużych eksponatów.

Przylegający do hali suwnic budynek, to różnego rodzaju warsztaty, w których mogłyby być prezentowane eksponaty z różnych dziedzin kolejnictwa. Zarówno typowe maszyny i urządzenia służące do naprawy taboru, jak też narzędzia wykorzystywane do naprawy torów, urządzenia łączności i zabezpieczenia ruchu, a także urządzenia energetyczne stosowane na kolei.

Kolejny obiekt to portiernia i przyległy do niego budynek, który kiedyś wykorzystywany był jako stołówka zakładowa. Jak widać wejście na teren lokomotywowni jest również przez stylową portiernię. Sąsiedni budynek przylega bezpośrednio do ulicy i mógłby być wykorzystany przez administrację muzeum oraz na sale ekspozycyjne.

Pomiędzy dwiema halami wachlarzowymi znajduje się wieża wodna, która była kiedyś zasilana z ujęcia wodnego oddalonego o 7 km, w miejscowości Jankowo Dolne. Wnętrze wieży idealnie nadaję się na prezentację urządzeń zasilających instalacje wodne dawnych parowozowni i stacji.

Pomiędzy halami naprawczymi znajduje się też były budynek administracyjny, zachowany w dobrym stanie. Zarówno dach jak i okna nadają się do użytku.

Wcześniej ten budynek służył też jako noclegownia drużyn trakcyjnych. Obiekt ten doskonale nadaje się na hotel kolejowy - noclegownie. Inny budynek, który mógłby być przeznaczony na nietypowe ekspozycje to budynek pełniący funkcję warsztatów szkolnych lub później magazynu.

Jedynym nowoczesnym budynkiem w tym całym kompleksie jest budynek szatni. Parter mógłby służyć nadal jako zaplecze sanitarne (toalety), natomiast piętro mogłoby być wykorzystane jako sale konferencyjne oraz do prezentacji multimedialnych. Piętro służyłoby potrzebom muzeum, ale też w miarę potrzeb mogłoby być wykorzystywane na konferencje niezwiązane z koleją.

Najciekawszym budynkiem nigdzie indziej niespotykanym jest budynek dyspozytora, położony nad torem dojazdowym do hali nr 2.

Wejście do budynku umiejscowione jest w jednym z filarów, na którym opiera się zasadnicza bryła budynku. Na górze do dyspozycji jest znaczna powierzchnia z widokiem na wszystkie strony gnieźnieńskiej stacji. Jest to budynek, w którym mogłaby funkcjonować niekonwencjonalna restauracja. Na terenie gnieźnieńskiej lokomotywowni w dalszym ciągu pozostał zasiek węglowy, wewnątrz którego można urządzić ekspozycję różnego taboru pomocniczego i innych maszyn roboczych. Obok zasieku nadal stoi potężny dźwig używany kiedyś do załadunku węgla.

Patrząc w kierunku Poznania widać stalowy wiadukt też w starym stylu. Za wiaduktem mieści się Gnieźnieńska Kolej Wąskotorowa. Tak, więc obie kolejowe atrakcje czynna kolejka wąskotorowa i muzeum eksponatów byłyby umiejscowione obok siebie.

Zasadniczą zaletą wszystkich tych obiektów jest ich architektura, doskonale oddająca klimat dawnej dużej parowozowni. Właśnie w takim obiekcie umiejscowienie muzeum kolejnictwa może przyczynić się do stworzenia odpowiedniej atmosfery właściwej ekspozycji zabytków techniki kolejowej. Takiego klimatu i atmosfery brakuje w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, czy też we wspomnianym Węgierskim Parku Historii w Budapeszcie. Nowoczesne budynki i zmodernizowana hala dobrze służy obsłudze turystów, ale nie tworzy otoczenia, na tle którego pięknie prezentują się zabytkowe parowozy i maszyny. Pozostaje jeszcze kwestia gromadzenia i odnawiania eksponatów. Pierwsze eksponaty mogłyby być pozyskane od różnych organizacji i instytucji na zasadzie wypożyczenia lub prezentacji eksponatów-ambasadorów danej organizacji. Jest sporo eksponatów, które są przechowywane w nieodpowiednich warunkach. Zarówno w Gnieźnie jak i w Wolsztynie znajduje się tabor, który z uwagi na brak miejsca eksponowany jest na zewnątrz. Ustawienie ich na zasadzie wypożyczenia w Gnieźnie pozwoli z jednej strony na właściwe ich zabezpieczenie, a z drugiej na szybkie zgromadzenie eksponatów. Muzeum byłoby w stanie przy współpracy z różnymi organizacjami miłośników kolejowych prowadzić przez cały rok renowację zgromadzonych eksponatów. W najbliższych latach będzie modernizowanych na terenie Wielkopolski kilka linii kolejowych. Podczas ich modernizacji likwidacji ulegnie wiele zabytkowych urządzeń. Zamiast na złom można by wiele z tych ciekawych urządzeń zgromadzić w muzeum. Jest jeszcze jedno potencjalne źródło eksponatów. Obecna lokalizacja Muzeum Kolejnictwa w Warszawie sprawia, że będzie ono musiało być przeniesione gdzie indziej. W tej chwili nie ma innej lokalizacji dla tego muzeum. Istotnym aspektem jest również to, że Muzeum Kolei w Warszawie jest zarządzane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego, ewentualne rozmowy na temat przekazania w depozyt zbioru warszawskiego muzeum mogą odbywać się na poziomie samorządów wojewódzkich bez potrzeby pośredniczenia w tym procesie przez spółki z Grupy PKP. Jeśli WPHK byłby na etapie organizacji, to przy współpracy władz samorządowych, instytucji kolejowych oraz organizacji pozarządowych byłaby możliwość pozyskania ciekawych eksponatów. Poniżej prezentowana jest mapka z zaznaczonymi obiektami opisanymi w opracowaniu. 1. Portiernia, 2. Budynek warsztatowy ekspozycja maszyn i urządzeń, 3. Hala suwnic ekspozycja dużych eksponatów, 4. Budynek szatni ekspozycja makiet kolejowych i biblioteka, 5. Duża hala wachlarzowa nr 2 prezentacja dużych lokomotyw, 6. Budynek administracyjny noclegownia lub hotel, 7. Budynek magazynu prezentacje maszyn i urządzeń, 8. Wieża wodna prezentacja stacji wodnych, 9. Hala wachlarzowa nr 1 cz. wysoka prezentacja taboru mniejszego, 10. Hala wachlarzowa nr cz. niska prezentacja najmniejszych lokomotyw,

11. Budynek stołówki sale wystawowe i pomieszczenia administracyjne, 12. Budynek dyspozytora restauracja lub sala konferencyjna. Całość opracowania przedstawia tylko ogólne uwagi na temat organizacji dużego przedsięwzięcia, jakim może być Wielkopolski Park Historii Kolei. Należy jeszcze wiele zagadnień sprecyzować i dopracować, ale powinno być wystarczające jako wstęp do przeanalizowania tej koncepcji.

Podsumowanie dlaczego właśnie teraz? Na koniec należy podkreślić niektóre argumenty przemawiające za rozpoczęciem prac nad organizacją tego muzeum: - główny to lokalizacja, centrum miejscowości z wieloma atrakcjami turystycznymi, do którego przyjeżdża dużo grup turystycznych, szczególnie grupy autokarowe, - stosunkowo dobry stan techniczny poszczególnych obiektów (w porównaniu z innymi zachowanymi parowozowniami) i zachowanie kompleksu dużej parowozowni w całości, - możliwość rozwiązania problemu tułającego się taboru z Wolsztyna (przestawianego każdego roku podczas Parady Parowozów), pozwoli to Wolsztynowi skupić się na utrzymaniu eksploatowanego taboru. Wyczyszczenie tzw. ładowni, która to nie jest ani ekspozycją, ani zapasem części, lecz zbiorem pordzewiałych parowozów czekających latami na renowację. Podkreśli to wizerunek Wolsztyna jako czynnej szopy, w której jest tylko to, co konieczne do utrzymania ruchu, - w przypadku zgody władz samorządowych Warszawy jest to doskonałe rozwiązanie problemu Muzeum Kolejnictwa, niedopuszczalne byłoby, żeby z uwagi na konieczność opuszczenia zajmowanego terenu likwidacji uległy niektóre eksponaty (jak to już miało miejsce w przeszłości), - po sąsiedzku zlokalizowane są warsztaty remontowe dla Parowozowni Wolsztyn oraz Sekcja Napraw Wagonów Towarowych. Może to stanowić dodatkową atrakcję jako żywe muzeum, - bliskość czynnej i dobrze już znanej wąskotorówki, - stworzenie możliwości eksponowania taboru dla różnych podmiotów, w tym dla grup miłośników - tu znacznie łatwiej będzie się domówić w sprawie udostępnienia miejsca do ustawienia taboru będącego własnością różnych stowarzyszeń. Można w ten sposób wspierać mniejsze grupy, które posiadają zabytkowy tabor, ale nie mają gdzie go trzymać (GKD, KKD, TPWP). Prace konserwacyjne przy taborze i innych eksponatach mogliby wykonywać wolontariusze, na zasadzie organizacji różnych akcji i programów prowadzonych przez muzeum, - innym argumentem, który powinien wszystkich zdopingować do podjęcia działań w tym zakresie jest doświadczenie z obiektami kolejowymi, które dłuższy czas pozostają nieużytkowane. W niedługim czasie po zamknięciu danego obiektu był on w szybkim tempie dewastowany, a następnie likwidowany z uwagi właśnie na dewastację i stwarzające zagrożenie. - podobnie sytuacja ma się odnośnie innych zabytków techniki kolejowej, które z uwagi na brak miejsca na ich przechowanie lub eksponowanie ulegają likwidacji, - mając na uwadze temat i zainteresowanie koleją w Wielkopolsce oraz szerokie kontakty z podobnymi instytucjami można liczyć na pomoc merytoryczną z Węgier (Budapeszt), Niemiec (Dresden Altstadt, Berlin Schoneweide) i Anglii (York). Kolej z dawnych lat atrakcją Wielkopolski co jeszcze Koncepcja produktu turystycznego Turystyka kolejowa w Wielkopolsce zapewne przedstawi istniejącą obecnie infrastrukturę, produkty już funkcjonujące i możliwości jakie one dają. Nie można jednak tak obszernego i z tak ogromnym potencjałem tematu ograniczyć tylko do obecnie funkcjonujących rozwiązań. Utworzenie Wielkopolskiego Parku Historii Kolei jest zadaniem dużym i wymagającym wielu różnych działań. Znacznie łatwiejszymi do przeprowadzenia działaniami są zagadnienia opisane poniżej. Zmiana wizerunku wagonów w pociągach prowadzonych przez parowozy. Obecnie pociągi prowadzone przez parowozy na liniach Poznań-Wolsztyn i Wolsztyn-Leszno

zestawione są z wagonów w kolorach zielono-kremowym lub niebiesko-żółtym. Takie kolory w żaden sposób nie pasują do parowozów i nie tworzą wrażenia kolei zabytkowej. Nasza propozycja w tym temacie dotyczy zmiany malowania zewnętrznego wagonów tak, aby przypominały wagony z dawnych lat. Podczas najbliższej naprawy okresowej, kiedy odnawiane jest również zewnętrzne malowanie wagonów należy pomalować je w kolorze ciemno oliwkowym. Wnętrze wagonów natomiast powinno pozostać współczesne, aby komfort jazdy nie różnił się od innych współczesnych wagonów. Pozwoli to na zapewnienie odpowiedniego komfortu podróżowania osobom udającym się codziennie do pracy i szkoły, a jednocześnie zewnętrznie będzie przypominało kolej z dawnych lat. Uruchomienie wagonu motorowego SN80. Na terenie lokomotywowni w Lesznie stacjonuje wagon motorowy SN80-12 - unikatowy wagon motorowy produkcji HCP z 1965 roku. Jest to ostatni zachowany egzemplarz serii liczącej 13 sztuk. Podobnie jak sławna Piękna Helena, czyli Pm36-2 wagon ten jest ostatnim na świecie reprezentantem tej serii, w dodatku wyprodukowanym w Wielkopolsce!! Co jest ważne, do

uruchomienia tego pojazdu potrzebna jest tylko naprawa skrzyni biegów. Zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz wszystko jest zachowane w dobrym stanie. Wagon ten jest własnością Muzeum Kolejnictwa w Warszawie, użyczony PKP CARGO S.A. Zakład Taboru w Poznaniu. Remont parowozu TKi3-87, najstarszego sprawnego parowozu w Wielkopolsce. Parowóz TKi3-87 będący własnością Poznańskiego Klubu Modelarzy Kolejowych od kilku lat oczekuje naprawy okresowej. Do roku 2001 parowóz ten prowadził pociągi retro na liniach wokół Wolsztyna. Parowóz został wyprodukowany w 1908 roku i po uruchomieniu byłby najstarszym czynnym w Polsce parowozem.

Koncepcja przebudowy dworca PKP w Poznaniu. Prowadzone od pewnego czasu prace nad koncepcją przebudowy poznańskiego dworca i zagospodarowania terenów tzw. wolnych torów, nabrały w ostatnim czasie tempa. Powstała koncepcja zabudowy torów budynkami o różnym przeznaczeniu. Pociągi miałyby być prowadzone w zamkniętych tunelach. Mając na uwadze dalszy rozwój Turystyki kolejowej w Wielkopolsce należy zadać pytanie czy koncepcja budowy Zintegrowanego Centrum Komunikacyjnego w Poznaniu uwzględnia ruch parowozów. Większość usług okołodworcowych zostanie zlokalizowana na kilku poziomach na platformach nad istniejącymi torowiskami. Czy parowóz będzie mógł wjeżdżać pod taką platformę lub na peron, który nie jest przykryty? Gdyby okazało się, że podczas opracowywania koncepcji budowy nowego dworca kolejowego nie przewidziano możliwości wjazdu parowozu to mogłoby się okazać, że produkt markowy Wielkopolski nie może się pojawić w stolicy województwa. Modernizacji linii kolejowych. Postępująca modernizacja linii kolejowych powoduje automatycznie utratę wielu walorów turystycznych na tych liniach. Likwidacja starych urządzeń i montaż nowych powoduje utratę tła, na którym zabytkowe pociągi mogą się prezentować. Oczywiście nie jest możliwe zachowanie wszędzie zabytkowej infrastruktury, ale wyznaczenie kilku najciekawszych linii i odcinków gdzie powinny zostać zachowane (pomimo modernizacji) najciekawsze elementy byłoby właściwym krokiem do budowanego markowego produktu turystycznego. Oczywiście pozostaje kwestia, kto ma się zająć tymi tematami? Nie jest rolą władz samorządowych remontowanie zabytkowego taboru kolejowego, ale wspieranie podejmowanych działań i mobilizowanie poprzez takie programy jak ten do podjęcia określonych czynności w celu wzbogacenia oferty turystyki kolejowej. Większa współpraca i zaangażowanie przy organizowaniu ciekawych imprez kolejowych tak jak jest to robione w innych województwach przyczyni się do powstania produktów o zasięgu ponadregionalnym. Pomoc organizacjom pozarządowym w uzyskaniu funduszy unijnych na zakup i renowację zabytkowego taboru oraz infrastruktury bez wątpienia również przyczyniłaby się do wzrostu atrakcyjności tego produktu.