Zadanie: 1 (1 pkt) Do probówki zawierającej świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi (II) dodano roztwór glukozy, całość ogrzano. Jakie zmiany zaobserwowano w probówce po zakończeniu reakcji chemicznej? a) roztwór zabarwił się na niebiesko b) pojawił się czarny osad c) powstał ceglasto-czerwony osad d) z niebieskiego osadu powstał bezbarwny roztwór Zadanie: 2 ( 1pkt) Oddychanie komórkowe polega na wieloetapowym utlenianiu wewnątrzkomórkowym związków organicznych w toku reakcji enzymatycznych i w rezultacie prowadzi do uwolnienia tlenku węgla (IV) i energii. Jedną z tych reakcji jest utlenianie glukozy. Napisz równanie reakcji utleniania glukozy. Zadanie 3. (1 pkt) Dobowe zapotrzebowanie szesnastolatka na węglowodany wynosi 340 g. Oblicz masę płatków śniadaniowych, które powinieneś zjeść w ciągu doby, by dostarczyć organizmowi pełną dobową ilość tych związków. Wynik podaj w kilogramach. Zadanie 4. (1 pkt) Uzupełnij schemat ilustrujący przebieg procesu fotosyntezy.
Zadanie: 5 (3 pkt) Zaprojektuj doświadczenie pozwalające odróżnić fruktozę od glukozy. W tym celu narysuj schematyczny rysunek, podaj obserwacje i wniosek Zadanie 6. (3 pkt) Poniższy rysunek przedstawia doświadczenie, które wykonano w celu odróżnienia roztworu wodnego glukozy od roztworu wodnego glicerolu (gliceryny). Przed ogrzaniem w obu probówkach niebieski osad wodorotlenku miedzi(ii) rozpuścił się (roztworzył się) i powstał roztwór o szafirowym zabarwieniu. Po ogrzaniu w probówce A wytrącił się ceglasty osad, a w probówce B pojawił się osad o czarnym zabarwieniu. a) Napisz, jaka cecha budowy cząsteczek glukozy i glicerolu (gliceryny) spowodowała powstanie szafirowego zabarwienia obu roztworów przed ich ogrzaniem. b) Podaj nazwę substancji, której wodny roztwór znajdował się w probówce A i krótko uzasadnij swój wybór.
Informacja do zadania 7. i 8. Przeprowadzono doświadczenia zilustrowane poniższym rysunkiem. Zadanie 7. (1 pkt) Jakich obserwacji dokonano po dodaniu świeżo sporządzonej zawiesiny Cu(OH) 2 do probówek I i III. Zadanie 8. (1 pkt) Po dodaniu świeżo sporządzonej zawiesiny Cu(OH) 2 do probówek I, II i III, probówki te ogrzano. Wyjaśnij, dlaczego po ogrzaniu zawartości probówek ceglastopomarańczowy osad wytrącił się tylko w probówkach II i III, a nie wytrącił się w probówce I. Zadanie 9. (1 pkt.) Dany jest fragment wzoru cząsteczki monooctanu celulozy
Zadanie 10. (1 pkt) Dane są nazwy czterech związków organicznych: glukoza, ryboza, fruktoza, 2-deoksyryboza. Przyporządkuj nazwy wzorom związków: Zadanie 11. (3 pkt.) Fermentacje to skomplikowane procesy przebiegające z udziałem enzymów wytworzonych przez mikroorganizmy. Podaj nazwy fermentacji ilustrowanych równaniami reakcji: Zadanie 12. (1 pkt) Dany jest zbiór procesów: a) kwaśnienie mleka, b) rdzewienie żelaza, c) destylacja ropy naftowej, d) fermentacja octowa, e) sublimacja jodu. Wskaż procesy, które nie są reakcjami chemicznymi:... Zadanie 13. (1 pkt) Glukoza, ryboza i fruktoza to cukry proste. Uzupełnij zdania: Aldopentozą jest...,... zaliczamy do aldoheksoz, natomiast... do ketoheksoz. Zadanie 14. (3 pkt.) Podaj nazwy związków: Zaznacz i nazwij występujące w nich charakterystyczne wiązania: P peptydowe, E estrowe, G glikozydowe.
Zadanie 15. (1 pkt) Przedstawiony poniżej wzór przedstawia strukturę cząsteczki: A. fruktozy. B. glukozy. C. maltozy. D. sacharozy. Zadanie 16. (1 pkt) Próby Tollensa i Trommera to specyficzne reakcje pozwalające wykryć związki należące do aldehydów i odróżnić je od ketonów, które nie poddają się tym próbom. Glukoza, która w swej cząsteczce posiada grupę aldehydową (jest aldoheksozą), daje pozytywny wynik obu opisanych powyżej prób. Obok glukozy rozpowszechnionym cukrem prostym jest fruktoza, która należy do ketoheksoz. Wyjaśnij, dlaczego fruktoza (mimo że jest ketozą) daje pozytywny wynik prób Trommera i Tollensa. Zadanie 17. (2 pkt) Przeprowadzono dwa doświadczenia jak na poniższym rysunku. W wyniku przeprowadzonych doświadczeń poczyniono następujące obserwacje: I W I doświadczeniu znika osad Cu(OH) 2 i pojawia się szafirowy, klarowny roztwór. II W II doświadczeniu powstaje osad barwy ceglastoczerwonej. Na podstawie poczynionych obserwacji sformułuj dwa wnioski.
Zadanie 18. (2 pkt) Przeprowadzono doświadczenie jak na poniższym rysunku. Zapisz obserwacje, jakich można dokonać na podstawie przeprowadzonego doświadczenia. Zadanie 19. (1 pkt) Poniżej przedstawiono schemat czterech doświadczeń: W której z powyższych probówek następuje roztworzenie niebieskiego osadu Cu(OH) 2 i utworzenie klarownego, szafirowego roztworu. A. we wszystkich probówkach B. w I, II, III C. w I, III, IV D. w II, III, IV Informacja do zadań 20, 21 Dla większości związków maksymalną liczbę stereoizomerów oblicza się na podstawie tzw. reguły Pasteura 2 n, gdzie n - liczba asymetrycznych atomów węgla. Zadanie 20. (2 pkt) Przedstaw wzór glukozy (w projekcji Fischera) i podaj liczbę stereoizomerów dla glukozy. Zadanie 21. (1 pkt) Podaj liczbę stereoizomerów glukozy o konfiguracji D.
Zadanie 22. (1 pkt) Sorbitol to sześciowodorotlenowy alkohol nasycony, występujący między innymi w owocach jarzębiny. Związek ten zawiera 6 atomów węgla w cząsteczce. Z glukozy można otrzymać ten alkohol w reakcji z: A. H 2 O B. O 2 C. CuO D. H 2 Zadanie 23. (2 pkt) Podano wzór łańcuchowy glukozy w projekcji Fischera. Napisz wzory anomerów i w projekcji Hawortha. Zadanie 24. (2 pkt) Grupa aldehydowa monosacharydów ulega utlenieniu. Powstają wówczas kwasy, które w nazwie mają końcówkę -onowy. Utlenieniu może ulec także ostatni atom węgla i powstają wtedy kwasy, które w nazwie mają końcówkę -uronowy, a także utlenieniu może ulec pierwszy i ostatni atom węgla - tworzą się wówczas kwasy mające w nazwie końcówkę -arowy. Poniżej podano wzory glukozy, kwasu glukonowego, kwasu glukuronowego i kwasu glukarowego. Podanym wzorom przyporządkuj odpowiednie nazwy związków. Zadanie 25. (1 pkt) W skład naturalnych białek i cukrów złożonych wchodzą kolejno: A. D-aminokwasy i L-monosacharydy B. L-aminokwasy i L-monosacharydy C. D-aminokwasy i D-monosacharydy D. L-aminokwasy i D-monosacharydy
Zadanie 26. (1 pkt) W nazwach systematycznych cukrów: di- i oligosacharydów dodaje się końcówkę -oza, jeżeli cukier jest redukujący, lub końcówkę -ozyd jeżeli cukier nie wykazuje właściwości redukujących. Spośród wymienionych nazw węglowodanów wybierz te, które wykazują właściwości redukujące: A. I, III B. III, IV C. I, II, IV D. I, IV Zadanie 27. (1 pkt) Która z reakcji pozwala odróżnić ketozy od aldoz? A. próba Trommera i Tollensa B. reakcja z wodą bromową w obecności NaHCO 3 C. reakcja z jodem D. wszystkie wymienione reakqe Zadanie 28. (1 pkt) Podaj nazwy związków chemicznych, których wzory przedstawiono poniżej: Zadanie 29. (1 pkt) Cząsteczka glukozy jest polihydroksyaldehydem. Na rysunkach przedstawiono schematy kilku doświadczeń. Wskaż, które z nich uzasadniają to stwierdzenie. Zadanie: 30 (1 pkt) Jakie składniki powietrza biorą udział w procesie fotosyntezy zachodzącej w organizmach roślinnych? a) Dwutlenek węgla i azot b) Dwutlenek węgla i woda c) Woda i argon d) Tlen i azot
Zadanie: 31 (1 pkt) Osoby przebywające w szpitalu po zabiegach operacyjnych otrzymują kroplówkę dla wzmocnienia organizmu. Paweł wykonał na pobranej próbce roztworu próbę Tollensa. Wynik był pozytywny, tzn powstało lustro srebrowe. Jaki jest główny składnik roztworu wodnego w zbiorniczku używanym do kroplówki? Zadanie: 32 (3 pkt) Badając właściwości glukozy dokonano szeregu spostrzeżeń. Sformułuj i zapisz w tabeli wynikające z nich wnioski (gdzie istnieje możliwość poprzyj je równaniami reakcji) SPOSTRZEŻENIE 1. W wyniku prażenia glukozy otrzymano węgiel i wodę WNIOSEK 2. W reakcji spalania 1 cząsteczki glukozy otrzymujemy 6 cząsteczek dwutlenku węgla 3. Z roztworu wodnego glukozy w obecności biokatalizatora wydziela się bezbarwny gaz powodujący mętnienie wody wapiennej. Pozostały roztwór ma charakterystyczną, ostrą woń 4. Jednym z produktów reakcji glukozy z wodorotlenkiem miedzi (II) jest tlenek miedzi (I)