1 Zarządzanie wynikiem finansowym Przykłady i techniki manipulacji finansowych Chapter 11-1
Rysunek 1. Schemat technik kreowania wyniku finansowego. Techniki kreowania wyniku finansowego Techniki oparte na prawach wyboru metod księgowych dozwolonych prawem Techniki związane z kształtowanie zdarzeń i transakcji Techniki łamiące zasady i normy rachunkowości Techniki manipulacji kosztami Techniki manipulacji przychodami Pozostałe techniki manipulacji Techniki pozwalające na bezpośredni wpływ na wynik finansowy Techniki za pomocą, których można pośrednio wpływać na wynik finansowy Źródło: opracowanie własne Chapter 11-2
Literatura przedmiotu wskazuje, iż do technik pozwalających na manipulowanie wartością kosztów w szczególności należy zaliczyć: l) aktywowanie niewłaściwych kosztów, 2) wadliwą prezentację kosztów prac rozwojowych, 3) manipulowanie odpisami amortyzacyjnymi, 4) tworzenie "fikcyjnych" (cichych) rezerw, 5) odpisy aktualizacyjne aktywów (w szczególności zapasów i należności), 6) brak uwzględniania normalnego rozmiaru działalności w wycenie zapasu. Chapter 11-3
Natomiast do technik pozwalających na manipulowanie wartością przychodów w szczególności należy zaliczyć: 1) przyspieszone fakturowanie i manipulowanie okresem ujęcia przychodów, 2) sprzedaże z klauzulą odkupu, 3) rozwiązywanie nieuzasadnionych rezerw, 4) fikcyjną sprzedaż (np. dostawy bez zamówień) 5) szacunek przychodu w kontraktach długoterminowych, 6) wykorzystanie cen transferowych. 7) wycena składników majątkowych (wzrost wartości ujmowany w przychodach) Chapter 11-4
Ostatnią z wyodrębnionych grup oszustw księgowych stanowią tzw. pozostałe oszustwa, które nie znajdują swojego bezpośredniego odzwierciedlenia w wyniku finansowym jednostki, tj.: 1) wadliwe ujęcie leasingu i leasing zwrotny, 2) manipulowanie terminami płatności (window dressing), 3) niewłaściwe klasyfikowanie rozrachunków ze względu na termin płatności, 4) ujęcie zobowiązań warunkowych, 5) brak rzetelnego wyodrębnienia strumieni działalności kontynuowanej i niekontynuowanej, 6) nie ujawnianie realnych zagrożeń kontynuacji działalności. Chapter 11-5
Ale zanim do sedna to mała przypowieść!!!!
Pojawiło się w ogólnokrajowej prasie ogłoszenie o zatrudnieniu księgowego w międzynarodowym koncernie. Po wstępnej ocenie aplikacji nadesłanych przez potencjalnych kandydatów, dyrektor kadr dokonał selekcji i wybrał na przesłuchanie trzech z nich, którzy posiadali największe doświadczenie i najwyższe kwalifikacje. Został stworzony panel pięciu dyrektorów działów, którzy mieli przesłuchać kandydatów. A oto jedno z pytań, które zadał dyrektor finansowy: Proszę o rozwiązanie tego księgowego problemu: Ile wynosi : 1 + 3 =?
1 st Kandydat odpowiedział 1 + 3 = 4 2 nd Kandydat odpowiedział 1 + 3 = 4 3rd kandydat odpowiedział 1 + 3 = matematycznie wynik wynosi 4 - księgowo zaś! hmmm, a ile chcielibyście żeby to wynosiło? Czytaj następny slajd
Prawda jest taka, że koncern ten stosował niedozwolone praktyki księgowe. Zatrudnił więc trzeciego kandydata. Niestety zarządzający pogubili się w swych finansowych machinacjach co spowodowało ich wykrycie prze komisję nadzoru. Publiczne ogłoszenie tego faktu spowodowało gwałtowny spadek cen akcji, spadek zaufania ze strony banków i dostawców a w konsekwencji bankructwo firmy i starty u następujących interesariuszy: - akcjonariuszy - dostawców firmy - bankach, - pracowników firmy (w tym także u nowego księgowego)
Wniosek! Nie należy stosować niedozwolonych technik księgowych, gdyż jest to nieetyczne i zawsze (wcześniej czy później) prowadzi do negatywnych konsekwencji zarówno dla firmy jak i jej otoczenia. W tym także dla księgowego!