WYNIKI PLONOWANIA ODMIAN ZBÓŻ JARYCH I OZIMYCH W DOŚWIADCZENIACH POREJESTROWYCH W POKAZOWYM GOSPODARSTWIE EKOLOGICZNYM W CHWAŁOWICACH CENTRUM DORADZTWA ROLNICZEGO W RADOMIU Wstęp W roku w Pokazowym Gospodarstwie Ekologicznym w Chwałowicach działającym przy Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Radomiu prowadzone były kolejny rok Porejestrowe Doświadczenia Odmianowe zbóż z zastosowaniem uprawy metodami ekologicznymi. W doświadczeniu wykorzystano, podobnie jak w latach poprzednich odmiany dostępne w doborze Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego dla woj. mazowieckiego. W minionym okresie ( r) przebadano: 7 odmian owsa ( w tym 2 odmiany owsa nagoziarnistego), 18 jęczmienia jarego, 13 żyta ozimego( 6 odmian populacyjnych i 7 odmian mieszańcowych) oraz 20 odmian pszenżyta ozimego. Doświadczenie prowadzono na glebie klasy IIIa, o ph - 6,0, zawartości 13,3 mg/100g P 2 O 2, 20,3mg/100g K 2 O i 7,7mg/100g Mg. Przedplonami dla zbóż jarych w tym okresie były rośliny strączkowe, natomiast dla zbóż ozimych okopowe uprawiane na oborniku. Doświadczenia prowadzono w 4 powtórzeniach, na jednym poziomie agrotechnicznym. W uprawie były stosowane typowe zabiegi agrotechniczne typu: orka zimowa ( podorywka), orka siewna, bronowanie, agregatownie, siew, bronowanie posiewne, oraz 2-3 krotne bronowania odchwaszczające. Zabiegów ochrony roślin w tym okresie nie stosowano. Poniżej przedstawione wyniki dla poszczególnych odmian są uzyskane zgodnie z metodyką przyjętą dla Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego, pochodzą ostatnich trzech lat badań;,2011,2010. Korzystając z n/w informacji pamiętać należy wyniki pochodzą z jednego punktu doświadczalnego (brak porównania podobnych wyników w innych warunkach). 1
Tabela 1 OWIES. Plon ziarna odmian ( % wzorca). Lata zbioru,2011,2010 Lp. Odmiana 2011 2010 2011- * wzorzec dt/ha 62,2 68,4 40,6 65,3 57,1 63,7 Owies zwyczajny 1 Krezus 96 108 99 102 101 90 2 Zuch 100 98 100 99 99 89 3 Bingo 103 102 105 103 103 92 4 Arden 101 99 111 100 104 93 5 Haker 110 106 108 108 108 97 Owies nagi 6 Siwek 64 55 76 60 65 58 7 Nagus 65 53-59 - - Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 3 Wzorzec: badane odmiany: Krezus, Zuch, Bingo. * Plonowanie w stosunku do średniego plonowania dla województwa mazowieckiego za lata. Tabela 2 OWIES. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian ( odchylenia od wzorca). Lata zbioru:,2011,2010 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) 2011 2010 2011- Wzorzec w cm 76,6 97,8 92,0 87,2 88,8 30,6 1 Krezus -3,1-1,5-7,2-2,3-3,9 0,4 2 Zuch 0,9 6,5-2,0 3,7 1,8-0,6 3 Bingo 4,4 4,2 7,5 4,3 5,4 15,4 4 Arden 3,7-0,5 9,5 1,6 4,2 4,4 5 Haker -1,3 4,0-1,7 1,4 0,3 9,4 6 Siwek -8,3-4,3 0,3-6,3-4,1-15,6 7 Nagus 3,7 0,0-1,9 - -13,6 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 1 2
Tabela 1 JĘCZMIEŃ JARY. Plon ziarna odmian ( % wzorca). Lata zbioru,2011,2010 Lp. Odmiana 2011 2010 2011- * ** Wzorzec dt/ha 51,9 61,9 44,2 56,9 52,7 64,7 74,3 1 Blask 95 94 95 95 95 77 67 2 Conchita 97 101 117 99 105 85 74 3 Suweren 101 106 105 104 104 85 74 4 Iron 107 105-106 - - - 5 Stratus 107 109 100 108 105 85 74 6 Tocada 91 90 102 91 94 77 67 7 Skarb 89 101 115 95 102 83 72 8 Kormoran 87 98 109 93 98 80 69 9 Skald 100 109 95 105 101 82 72 10 Goodluck 83 103-93 - - - 11 Basic 78 105-92 - - - 12 Natasia 91 95-93 - - - 13 Despina 85 - - - - - - 14 Ella 108 - - - - - - 15 Fariba 85 - - - - - - 16 Gawrosz 82 - - - - - - 17 Kucyk 94 - - - - - - 18 Raskud 88 - - - - - - Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 3 3 Wzorzec: badane odmiany: Blask, Conchita, Suweren, Iron. * Plonowanie w stosunku do średniego plonowania na poziomie a 1 dla województwa mazowieckiego za lata. ** Plonowanie w stosunku do średniego plonowania na poziomie a2 dla województwa mazowieckiego za lata. 3
Tabela 2 JĘCZMIEŃ JARY. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian ( odchylenia od wzorca). Lata zbioru,2011,2010 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) 2011 2010 2011- Wzorzec 58,9 66,2 61,7 62,6 62,3 40,3 1 Blask -2,9-6,7-4,9-4,8-4,8-3,3 2 Conchita -4,1-0,7-0,7-2,4-1,8 1,7 3 Suweren 1,9 7,8 6,3 4,9 5,3-2,3 4 Iron 1,6-3,4 - -0,9 - -3,3 5 Stratus 1,6 6,6 1,3 4,1 3,2 2,7 6 Tocada -1,1-0,9-2,4-1 -1,5 1,7 7 Skarb 2,1 1,3 0,6 1,7 1,3 2,7 8 Kormoran 1,9 4,3-1,4 3,1 1,6-3,3 9 Skald 4,6-3,2-0,2 0,7 0,4-1,3 10 Goodluck -1,4 0,6 - -0,4-3,7 11 Basic -7,6-1,2 - -4,4-2,7 12 Natasia -7,4-5,7 - -6,6-1,7 13 Despina 2,6 - - - - 1,7 14 Ella 0,1 - - - - 0,7 15 Fariba -11,9 - - - - -1,3 16 Gawrosz 14,9 - - - - -3,3 17 Kucyk 3,6 - - - - -0,3 18 Raskud 1,9 - - - - -1,3 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 1 Wzorzec wszystkie odmiany badane 4
Tabela 3 JĘCZMIEŃ JARY. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby ( odchylenia od wzorca). Rok zbioru 2112, Lp. Odmiana Liczba lat badań Mączniak Rdza jęczmienia Plamistość siatkowa Wzorzec (skala9 0 ) 9,0 8,5 8,8 8,9 8,0 7,5 1 Blask 3 0,0-0,1 0,2-0,1 0,0 0,0 2 Conchita 3 0,0 0,0-0,4-0,1-0,3 0,1 3 Stratus 3 0,0 0,1 0,2-0,2-0,3 0,1 4 Tocada 3 0,0-0,6-1,3-0,8-0,5-0,1 5 Skald 3 0,0-0,3 0,2 0,1-0,1 0,0 6 Skarb 3 0,0-0,4-0,1-0,2-0,1-0,3 7 Kormoran 3 0,0 0,0 0,2 0,1 0,3 0,0 8 Suweren 2 0,0-0,4 0,2 0,1 0,0 0,3 9 Natasia 2 0,0 0,5 0,2 0,1 0,0 0,2 10 Goodluck 2 0,0 0,5 0,2 0,1 0,0 0,4 11 Iron 2 0,0 0,5 0,2 0,1 0,1 0,3 12 Basic 2 0,0 0,5-0,3-0,2 0,4 0,4 13 Despina 1 0,0 0,5 0,2 0,1-0,3 0,3 14 Ella 1 0,0 0,5 0,2 0,1 0,1 0,6 15 Fariba 1-0,3 0,3-0,6-0,7-0,4 0,1 16 Gawrosz 1-0,3 0,3-0,1-0,2 0,3 0,8 17 Kucyk 1 0,0 0,5 0,2 0,1 0,4 0,9 18 Raskud 1 0,0 0,5 0,2 0,1 0,1 0,6 Wzorzec wszystkie odmiany badane 5
Tabela 1 ŻYTO OZIME. Plon ziarna odmian ( % wzorca). Lata zbioru,2011,2010 Lp. Odmiana 2011 2010 2011- * ** Wzorzec dt/ha 57,4 72,1 48,3 66,8 60,3 72,2 90,1 1 Bosmo 75 86 93 81 85 71 57 2 Dańkowskie Diament 101 90 96 96 96 80 64 3 Minello F1 118 104 101 111 108 90 73 4 Brasetto F1 106 110 114 108 110 92 74 5 Stanko 97 92-95 - - - 6 Visello F1 115 107-111 - - - 7 Gonello F1 112 115 100 114 109 91 72 8 Palazzo F1 106 110 108 108 108 90 73 9 Dańkowskie Amber 104 86-95 - - - 10 SU Skaltio F1 110 107-109 - - - 11 Armand 102 - - - - - - 12 Horyzo 104 - - - - - - 13 SU Drive F1 108 - - - - - - Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 3 3 Wzorzec: badane odmiany: Bosmo, Dańkowskie Diament, Minello, Brasetto. * Plonowanie w stosunku do średniego plonowania na poziomie a 1 dla województwa mazowieckiego za lata. ** Plonowanie w stosunku do średniego plonowania na poziomie a 2 dla województwa mazowieckiego za lata. Tabela 2 ŻYTO OZIME. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian ( odchylenia od wzorca). Lata zbioru,2011,2010 Lp. Odmiana Masa 1000 Wysokość roślin (cm) ziaren (g) 2011 2010 2011- Wzorzec (w cm) 135,0 133,6 129,5 134,3 132,7 32,9 1 Bosmo 10,0 19,9 20,0 15,0 16,6-0,9 2 D. Diament 3,8 7,2 2,5 5,5 4,5-0,9 3 Minello F1-4,2-4,3-4,8-4,3-4,4 0,1 4 Brasetto F1-4,2-12,3-5,8-8,3-7,4 4,1 5 Stanko -1,7 6,2-2,3 - -1,9 6 Visello F1-8,0-4,3 - -6,2-1,1 7 Gonello F1-8,0-7,8-14,0-7,9-9,9-2,9 8 Palazzo F1 8,3 3,2-6,0 5,8 1,8 1,1 9 D. Amber 5,0 6,4-5,7-1,1 10 SU Skaltio -7,5-4,6 - -6,1-1,1 11 Armand -1,0 - - - - -0,9 12 Horyzo 12,5 - - - - 0,1 13 SU Drive -4,5 - - - - -0,9 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 1 6
Tabela 3 ŻYTO OZIME. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby ( odchylenia od wzorca). Rok zbioru 2112, badań Liczba Lp. Odmiana lat Mączniak Rdza brunatna Rynchosporioza Wzorzec (skala9 0 ) 9,0 8,0 7,7 7,3 7,9 7,3 1 Bosmo 3 0,0 0,1 0,9 0,9 0,5 0,2 2 Dańk. Diament 3 0,0 0,2-1,0-0,4 0,7 0,4 3 Minello F1 3 0,0-0,1 0,9 0,4 0,0 0,3 4 Brasetto F1 3 0,0 0,2-0,2 0,3 0,0 0,2 5 Gonello F1 3 0,0 0,4-1,6-0,6 0,6 0,1 6 Palazzo F1 3 0,0-0,1-0,2-0,2-0,8 0,1 7 Stanko 2 0,0 0,6 0,4 0,6-0,9-0,6 8 Visello F1 2 0,0 0,7 0,9 0,5-0,2 0,3 9 Dańk. Amber 2 0,0 0,5-0,7 0,1-0,3 0,0 10 SU Skaltio 2 0,0 0,6-0,6-0,2 0,1 0,7 11 Armand 1 0,0 1,0 0,4 0,8 0,4 1,0 12 Horyzo 1 0,0 1,0 0,3 0,7 0,1 0,7 13 SU Drive 1 0,0 1,0-0,1 0,3-0,4 0,2 Tabela 1 PSZENŻYTO OZIME. Plon ziarna odmian ( % wzorca). Lata zbioru,2011,2010 Lp. Odmiana 2011 2010 2011- * ** Wzorzec dt/ha 65,1 58,0 53,3 61,6 58,2 69,0 87,0 1 Algoso 98 111 112 105 107 90 72 2 Borwo 96 105 91 101 97 82 65 3 Elpaso 96 97-97 - - - 4 Fredro 111 108-110 - - - 5 Pawo 105 108 119 107 111 94 74 6 Todan 106-115 - - - - 7 Baltiko 95 99 88 97 94 79 63 8 Trismart 110 94-102 - - - 9 Leontino 99-121 - - - - 10 Pizarro 111-117 - - - - 11 Atletico 93 95 95 94 94 79 63 12 Tulus 104 108 114 106 109 92 73 13 Cerber 87 106-97 - - - 14 Cyrkon 89 108-99 - - - 15 Agostino 95 - - - - - - 16 Bereniko 89 - - - - - - 17 Borowik 109 - - - - - - 18 KWS Trisol 100 - - - - - - 19 Maestozo 104 - - - - - - 20 Mikado 100 - - - - - Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 3 3 7
Wzorzec: odmiany: Algoso, Borwo, Elpaso, Fredro.* Plonowanie w stosunku do średniego plonowania na poziomie a 1 dla województwa mazowieckiego za lata.** Plonowanie w stosunku do średniego plonowania na poziomie a 2 dla województwa mazowieckiego za lata. Tabela 2 PSZENŻYTO OZIME. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian ( odchylenia od wzorca). Lata zbioru,2011,2010 Lp. Odmiana Wysokość roślin (cm) Masa 1000 ziaren (g) 2011 2010 2011- Wzorzec 95,1 99,0 93,6 97,1 95,9 44,6 1 Algoso 1,9 10,8 12,9 6,4 8,5 4,4 2 Borwo -6,4-4,2-7,1-5,3-5,9 0,4 3 Elpaso 1,9 2,8-2,4 - -1,6 4 Fredro -1,1 9,0-4,0-0,4 5 Pawo 6,9 11,0 11,2 9,0 9,7-1,6 6 Todan 9,9-16,4-11,6 1,4 7 Baltiko -13,1-7,7-21,6-10,4-14,1-1,6 8 Trismart 10,9 11,0-11,0 - -6,6 9 Leontino 0,2-8,9-3,0-0,6 10 Pizarro 8,9-19,2-12,5 2,4 11 Atletico -11,8-6,5-13,8-9,1-10,7 1,4 12 Tulus -3,8 7,0 1,9 1,6 1,7 3,4 13 Cerber -4,4-5,7 - -5,1-1,4 14 Cyrkon -6,8-4,7 - -5,8-2,4 15 Agostino -15,1 - - - - 0,4 16 Bereniko 7,2 - - - - -2,6 17 Borowik 16,2 - - - - 6,4 18 KWS Trisol 4,2 - - - - -4,6 19 Maestozo 6,9 - - - - -1,6 20 Mikado -12,1 - - - - -3,6 Liczba doświadczeń 1 1 1 2 3 1 8
Tabela 3 PSZENŻYTO OZIME. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby ( odchylenia od wzorca). Rok zbioru 2112, Lp. Odmiana Liczba lat badań Mączniak Rdza brunatna Septorioza liści Wzorzec (skala9 0 ) 9,0 8,2 8,3 8,2 7,8 7,6 1 Algoso 3 0,0-0,2-0,9-0,9-0,2-0,2 2 Borwo 3 0,0-0,4 0,2 0,0 0,7 0,5 3 Pawo 3 0,0 0,2 0,6 0,3 0,2 0,4 4 Baltiko 3 0,0-0,3-0,7-0,9-0,3-0,3 5 Atletico 3 0,0-0,5-0,3 0,0 0,1 0,1 6 Tulus 3 0,0 0,0 0,6 0,1 0,5-0,3 7 Trismart 2 0,0 0,1-1,3-0,8-0,9-1,2 8 Todan 2 0,0 0,0 0,7 0,5-0,7-0,5 9 Leontino 2 0,0 0,2-0,3 0,1 0,3-0,2 10 Pizarro 2 0,0 0,2 0,4 0,4 0,2 0,0 11 Cerber 2 0,0 0,2-0,3-0,2-0,6-0,9 12 Cyrkon 2 0,0 0,7 0,7 0,3-0,3-0,5 13 Elpaso 2 0,0-0,5 0,6 0,0 0,1-0,2 14 Fredro 2 0,0 0,6 0,7 0,3 0,2-0,3 15 Agostino 1 0,0 0,8-1,0-0,9 0,0 0,2 16 Bereniko 1 0,0 0,8 0,7 0,8 0,5 0,7 17 Borowik 1 0,0 0,8 0,45 0,55 0,7 0,9 18 KWS Trisol 1 0,0 0,8 0,2 0,3-0,2 0,0 19 Maestozo 1 0,0 0,8 0,1 0,2 0,0 0,2 20 Mikado 1 0,0 0,8-0,4-0,3 0,2 0,4 9
Nowe odmiany wstępne wyniki po pierwszym roku badań w uprawie metodami ekologicznymi. Jęczmień jary Odmiany badane po raz pierwszy ( r) Plon ziarna odmian w % w stosunku do wszystkich badanych odmian w r. Ella 131 Raskud 96 Fariba 94 Gawrosz 87 Despina 84 Kucyk 82 Ella odmiana pastewna, dwurzędowa, wpisana do krajowego rejestru w r. W charakterystyce sporządzonej na podstawie ogólnokrajowych wyników PDOiR plonowała za lata powyżej wzorca, nawet na poziomie agrotechniki a1 wyżej niż na poziomie bardziej intensywnym a2. Także w obecnym sezonie w badaniach porejestrowych metodami ekologicznymi uzyskała najwyższe plony. Odporność na ważniejsze choroby po pierwszym roku badań okazała się także nieco powyżej wzorca. Wysokość odmiany na poziomie wzorca. Żyto ozime Odmiany badane po raz pierwszy ( r) Plon ziarna odmian w % w stosunku do wszystkich badanych odmian w r. SU Drive 102 Horyzo 98 Armand 96 SU Drive odmiana mieszańcowa, wpisana do krajowego rejestru w 2011r. W badaniach metodami ekologicznymi uzyskała podobnie wysokie plony ( powyżej wzorca), tak, jak w badaniach ogólnokrajowych PDOiR. Odmiana nieco niższa poniżej wzorca, odporność na ważniejsze choroby na poziomie wzorca (wszystkie odmiany). Pszenżyto ozime Odmiany badane po raz pierwszy ( r) Plon ziarna odmian w % w stosunku do wszystkich badanych odmian w r. Borowik 106 Maestozo 104 KWS Trisol 101 Mikado 101 Agostino 95 Bereniko 89 10
Borowik odmiana wpisana do krajowego rejestru w 2011roku. W badaniach porejestrowych metodami ekologicznymi zaplonowała najwyżej, podobnie wysoko ( powyżej wzorca) plonowała w badaniach ogólnokrajowych PDOiR. Odmiana najbardziej odporna na większość ważniejszych chorób ( stosunkowo wysoko powyżej wzorca). Także jedna z najwyższych odmian. Maestozo - wpisana do krajowego rejestru w 2011roku. W badaniach ogólnokrajowych PDOiR zawsze plonowała wyżej na poziomie agrotechniki a1 niż a2 w stosunku do innych badanych odmian. W roku poniżej wzorca, jednak w poprzednich dwóch latach powyżej. W badaniach ekologicznych w roku zaplonowała powyżej wzorca. Odmiana także nieco wyższa niż pozostałe, o średnim poziomie odporności na ważniejsze choroby. 11