Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 226 2015 Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Wydział Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych Katedra Handlu Zagranicznego zyskw@uek.krakow.pl BRICS CZY NEXT ELEVEN NOWE CENTRUM GOSPODARCZE ŚWIATA Streszczenie: Tradycyjna Triada w handlu międzynarodowym (USA, Japonia, UE), dzięki której obserwowano wzrost gospodarczy na świecie, została kilkanaście lat temu zastąpiona przez kraje BRICS (Brazylia, Rosja, Indie, Chiny, Republika Południowej Afryki). Jednak w perspektywie dwóch-trzech dekad ważną rolę mogą odgrywać kraje tzw. grupy Next Eleven. W referacie dokonano próby udowodnienia tezy, iż na obecnym etapie globalizacji i regionalizacji najdynamiczniej rozwijające się obszary to kraje BRICS i Next Eleven wschodzące potęgi światowe. Kraje Triady rozwijają się w mniejszym tempie i w nieodległej przyszłości mogą odgrywać mniejszą rolę w gospodarce światowej. Słowa kluczowe: Next Eleven, BRICS, handel międzynarodowy. Wprowadzenie W gospodarce światowej w ostatnich latach obserwuje się słabnącą pozycję tzw. Triady w handlu międzynarodowym, tj. USA, UE i Japonii. Analizując tempo wzrostu PKB, zmiany udziału w światowym eksporcie i imporcie czy tempo przyrostu wartości skumulowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych można zauważyć rosnącą rolę krajów BRICS 1, czyli Brazylii, Rosji, Indii, Chin i Republiki Południowej Afryki, które napędzają gospodarkę światową. W perspektywie dwóch czy trzech dekad ważną rolę mogą odgrywać również 1 Akronimu BRIC użyto po raz pierwszy w listopadzie 2001 r. [O'Neill, 2001, s.12], a następnie rozpowszechniono w 2003 r., dzięki ogłoszonej przez Goldman Sachs prognozie, z której wynikało, że do połowy XXI wieku kraje te będą potęgami światowymi. W roku 2011 do BRIC dołączyła Republika Południowej Afryki, co zmieniło akronim na BRICS.
BRICS czy Next Eleven nowe centrum gospodarcze świata 157 kraje tzw. grupy Next Eleven 2 (N-11), czyli Bangladesz, Egipt, Indonezja, Iran, Meksyk, Nigeria, Pakistan, Filipiny, Korea Południowa, Turcja i Wietnam. W niniejszym opracowaniu na tle wybranych wskaźników gospodarczych krajów Triady dokonano próby udowodnienia tezy, iż rynki krajów BRICS i Next Eleven [www 2] mogą stać się najdynamiczniej rozwijającymi się obszarami na świecie. Celem niniejszego opracowania będzie próba empirycznej weryfikacji następujących tez badawczych: 1. Tempo wzrostu realnego PKB w krajach Triady było w badanym okresie niższe niż w krajach BRICS i Next Eleven. 2. Udział w światowym eksporcie krajów BRICS i Next Eleven w badanym okresie rósł, a w krajach Triady malał. 3. Udział w światowym imporcie krajów BRICS i Next Eleven w badanym okresie rósł, a w krajach Triady malał. 4. Wartość eksportu w krajach Triady przyrastała w wolniejszym tempie niż w krajach BRICS i Next Eleven. 5. Wartość importu w krajach Triady przyrastała w wolniejszym tempie niż w krajach BRICS i Next Eleven. 6. Przyrost wartości skumulowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych (zasobu BIZ) w krajach BRICS i Next Eleven był szybszy niż w krajach Triady. Przeprowadzone badania pozwolą zdaniem autora na wskazanie lidera w zakresie najdynamiczniej rozwijającej się części świata. 1. Charakterystyka badanych krajów W celu porównania obecnych potencjałów opisywanych gospodarek w tabeli 1 zestawiono realne PKB, wartość eksportu oraz liczbę ludności (wszystkie dane za rok 2013). Tabela 1. Kraje Triady, BRICS i Next Eleven porównanie potencjału gospodarczego Kraj (grupa krajów)/wskaźnik Realne PKB Eksport Liczba ludności (w mln USD) (w mln USD) (w mln) 1 2 3 4 USA 16 911 086 1 579 593 319 UE-28 17 355 091 6 076 451 511 Japonia 4 932 312 715 097 127 razem Triada 39 198 489 8 371 141 957 2 Termin Next Eleven powstał w roku 2005, autorem jest twórca akronimu BRICS J. O'Neill [O Neill i in., 2005, s. 21].
158 cd. tabeli 1 1 2 3 4 Brazylia 2 250 370 242 179 202 Rosja 2 144 146 523 294 142 Indie 1 924 452 313 235 1236 Chiny 9 318 901 2 209 007 1355 Rep. Południowej Afryki 352 475 95 942 48 razem BRICS 15 990 345 3 383 657 2983 Bangladesz 152 182 29 114 166 Egipt 248 304 28 492 87 Indonezja 868 991 183 344 253 Iran 502 834 82 000 81 Korea Południowa 122 1279 559 632 49 Meksyk 1 261 643 380 189 120 Nigeria 284 352 103 000 177 Pakistan 225 371 25 150 196 Filipiny 271 603 56 698 107 Turcja 827 378 151 787 81 Wietnam 170 862 132 033 93 razem Next Eleven 6 034 799 1 731 438 1410 Źródło: [www 3], [www 1]. Jak można zauważyć, w powyższym zestawieniu największy poziom realnego PKB odnotowały kraje Triady (ponad 39 bln USD), na drugiej pozycji znalazły się kraje BRICS (prawie 16 bln USD), na trzecim miejscu znalazły się kraje Next Eleven (ponad 6 bln USD). Jeżeli chodzi o poziom eksportu, to kraje Triady sprzedały za granicę za ponad 8,3 bln USD, drugie miejsce zajęły kraje BRICS (prawie 3,4 bln USD), trzecią pozycję zajęły kraje Next Eleven z wynikiem ponad 1,7 bln USD. Najludniejsze w tym zestawieniu są kraje BRICS (ponad 2,9 mld mieszkańców), drugim pod względem liczby ludności obszarem są kraje Next Eleven (ponad 1,4 mld), trzecie miejsce przypadło krajom Triady (950 mln). Podsumowując, można stwierdzić, że według danych z 2013 r. USA, kraje UE i Japonia zdecydowanie przewyższają swoim potencjałem gospodarczym kraje pretendujące do grona przyszłych liderów gospodarki światowej.
BRICS czy Next Eleven nowe centrum gospodarcze świata 159 1.1. Metodologia badań Na podstawie danych liczbowych zamieszczonych na stronie internetowej UNCTAD [www 3] obliczono dla opisywanych grup krajów tempo wzrostu PKB (w latach 1992-2010, 2005-2013 i w latach kryzysu finansowego 2008-2013). Następnie przenalizowano zmiany udziału w światowym eksporcie i imporcie oraz zmiany wartości eksportu i importu (w roku 2000, 2005, 2010 i 2013). Dodatkowo obliczono tempo przyrostu wartości skumulowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych (zasobu BIZ, stan na 2013 r. w porównaniu do roku 2000). Wymienione powyżej obliczenia będą miały na celu wskazanie tej grupy krajów (BRICS lub Next Eleven), które na tle Triady rozwijały się najszybciej. 1.2. Wyniki badań W tabelach 2-7 przedstawiono wyniki badań obliczenia według przyjętej metodologii dla analizowanych grup krajów w ramach czasowych określonych indywidualnie dla każdego zestawienia. Tempo wzrostu realnego PKB Tabela 2. Kraje Triady, BRICS i Next Eleven porównanie tempa wzrostu realnego PKB (lata 1992-2010, 2005-2013, 2008-2013, dane w %) Kraj (grupa krajów)/okres badań 1992-2010 2005-2013 2008-2013 1 2 3 4 USA 2,9 1,0 1,5 UE-28 2,2 0,4 0,1 Japonia 0,9 0,3 0,8 Średnia dla Triady 2,0 0,6 0,8 Brazylia 3,0 3,6 2,9 Rosja 3,2 2,8 1,9 Indie 6,8 7,1 6,7 Chiny 9,9 10,0 8,9 Rep. Południowej Afryki 3,4 2,7 2,2 Średnia dla BRICS 5,3 5,3 4,5 Bangladesz 5,5 6,3 6,2 Egipt 4,8 4,6 3,0 Indonezja bd. 5,9 6,0
160 cd. tabeli 2 1 2 3 4 Iran 4,7 3,4 2,1 Korea Południowa 5,0 3,3 3,3 Meksyk 2,6 2,1 2,5 Nigeria 6,6 6,8 7,0 Pakistan 4,1 3,1 2,9 Filipiny 4,2 5,0 5,4 Turcja 3,9 3,5 4,5 Wietnam 7,4 6,0 5,8 Średnia dla Next Eleven 4,4 4,5 4,4 Źródło: [www 3]. Jak przedstawiono w tabeli 2, największe przyrosty PKB w każdym badanym okresie zanotowano dla krajów BRICS (lata 1992-2010 5,3%, w latach 2005-2013 również 5,3%; nawet w latach kryzysu finansowego 2008-2013 4,5%). Drugie co do wielkości przyrosty można zaobserwować w krajach Next Eleven, odpowiednio 4,4%, 4,5% i ponownie 4,4%. Kraje Triady zanotowały w każdym analizowanym okresie najmniejsze przyrosty PKB: 2% w latach 1992-2010, tylko 0,6% w latach 2005-2013 i 0,8% w latach kryzysu finansowego 2008-2013. Warto oczywiście pamiętać, od jakich wyjściowych poziomów rozwoju gospodarczego analizowane kraje startowały, jednak można obserwować wysoki przyrost PKB np. w Chinach (8,9 % w latach 2008-2013), w Nigerii i w Indiach (7% i 6,7% w tym samym okresie). W analogicznym okresie w UE-28 zanotowano tylko 0,1% przyrostu realnego PKB, co oznacza, iż w ciągu 6 lat kryzysu finansowego gospodarki unijne traktowane łącznie prawie wcale nie rozwijały się. Nieco lepiej sytuacja wyglądała w USA (1,5% w latach kryzysu) czy w Japonii (0,8%), ale można zaryzykować twierdzenie, iż jeżeli opisywane gospodarki nadal będą rozwijały się w zanotowanym w badaniu tempie, to kraje BRICS (wyprzedzając również kraje Next Eleven) w ciągu kilku dekad znacząco zwiększą swój PKB. Oznaczać to będzie malejącą rolę krajów Triady, czyli USA, krajów UE i Japonii.
BRICS czy Next Eleven nowe centrum gospodarcze świata 161 Zmiany udziału w światowym eksporcie Tabela 3. Kraje Triady, BRICS i Next Eleven porównanie udziału w światowym eksporcie (lata 2000, 2005, 2010 i 2013, dane w %) Źródło: [www 3]. Kraj (grupa krajów)/rok 2000 2005 2010 2013 USA 12 9 8 8 UE-28 38 39 34 32 Japonia 7 6 5 4 Razem Triada 58 53 47 44 Brazylia 1 1 1 1 Rosja 2 2 3 3 Indie 1 1 1 2 Chiny 4 7 10 12 Rep. Południowej Afryki 0,5 0,5 0,6 0,5 BRICS bez Chin 4 5 6 6 Razem BRICS 7 12 16 18 Bangladesz 0,1 0,1 0,1 0,2 Egipt 0,1 0,1 0,2 0,2 Indonezja 1,0 0,8 1,0 1,0 Iran 0,4 0,5 0,7 0,4 Korea Południowa 2,7 2,7 3,0 3,0 Meksyk 2,6 2,0 1,9 2,0 Nigeria 0,3 0,5 0,5 0,5 Pakistan 0,1 0,2 0,1 0,1 Filipiny 0,6 0,4 0,3 0,3 Turcja 0,4 0,7 0,7 0,8 Wietnam 0,2 0,3 0,5 0,7 Razem Next Eleven 8,6 8,4 9,2 9,2 Jak pokazano w tabeli 3, udział w eksporcie światowym krajów Triady malał z poziomu 58% w roku 2000, poprzez 53% w roku 2005, 47% w roku 2010 do rekordowo niskiego poziomu 44% w roku 2013 (spadek o 1/4). W tym samym czasie udział w światowym eksporcie krajów BRICS zwiększył się z poziomu 7% w roku 2000 do 18% w roku 2013, tj. ponad dwuipółkrotnie. W tabeli zamieszczono też wartość przedmiotowego wskaźnika dla krajów BRICS, ale bez Chin (największy eksporter świata). Nawet bez uwzględnienia tego kraju, w którym poziom eksportu wzrósł od roku 2000 do 2013 prawie dziewięciokrotnie pozostałe analizowane
162 kraje tego ugrupowania zanotowały półtorakrotny wzrost udziału w światowym eksporcie (4% w roku 2000 do 6% w roku 2013). W krajach Next Eleven udział w światowym eksporcie również rósł (od 8,6% w roku 2000 do 9,2% w roku 2013), lecz nie jest to tak spektakularny wzrost jak w przypadku krajów BRICS. I znów można zaryzykować twierdzenie, iż jeżeli opisywane gospodarki nadal będą rozwijały eksport w zanotowanym w badaniu tempie to kraje BRICS (wyprzedzając ponownie kraje Next Eleven) w ciągu kilku dekad znacząco zwiększą swój udział w zakresie analizowanego wskaźnika. Oznaczać to będzie malejącą rolę krajów Triady, czyli USA, krajów UE i Japonii w eksporcie światowym. Zmiany udziału w światowym imporcie Tabela 4. Kraje Triady, BRICS i Next Eleven porównanie udziału w światowym imporcie (lata 2000, 2005, 2010 i 2013, dane w %) Źródło: [www 3]. Kraj (grupa krajów)/rok 2000 2005 2010 2013 USA 18 16 13 12 UE-28 38 39 35 32 Japonia 6 5 4 4 Razem Triada 62 60 52 49 Brazylia 1 1 1 1 Rosja 1 1 2 2 Indie 1 1 2 2 Chiny 3 6 8 10 Rep. Południowej Afryki 0,4 0,5 0,5 0,5 Razem BRICS 6 10 14 16 Bangladesz 0,1 0,1 0,2 0,2 Egipt 0,3 0,3 0,3 0,3 Indonezja 1 1 1 1 Iran 0,2 0,4 0,5 0,3 Korea Południowa 2 2 3 3 Meksyk 2 2 2 2 Nigeria 0,2 0,3 0,4 0,3 Pakistan 0,2 0,2 0,2 0,2 Filipiny 0,6 0,4 0,4 0,3 Turcja 1 1 1 1 Wietnam 0,2 0,3 0,5 0,6 Razem Next Eleven 8,1 8,1 8,9 8,9
BRICS czy Next Eleven nowe centrum gospodarcze świata 163 Jak możemy zauważyć (tabela 4), udział w imporcie światowym krajów Triady malał z poziomu 62% w roku 2000, poprzez 60% w roku 2005, 52% w roku 2010 do rekordowo niskiego poziomu 49% w roku 2013 (spadek o 1/5). W tym samym czasie udział w światowym imporcie krajów BRICS zwiększył się z poziomu 6% w roku 2000 do 16% w roku 2013, tj. ponownie ponad dwuipółkrotnie. W krajach Next Eleven udział w światowym imporcie również rósł (od 8,1% w roku 2000 do 8,9 % w roku 2013), lecz ponownie nie jest to tak widoczny wzrost jak w przypadku krajów BRICS. Bez szczegółowej analizy (na którą nie pozwala ograniczona objętość niniejszego artykułu) struktury importu badanych krajów, czyli określenia, czy był to import zaopatrzeniowy, inwestycyjny czy konsumpcyjny nie sposób ocenić, czy zmiany udziału w imporcie światowym to zjawisko korzystne czy niekorzystne. Warto jednak zauważyć, iż ponownie rola krajów Triady w zakresie przedmiotowego wskaźnika maleje, a pozostałych krajów rośnie (ponownie z przewagą BRICS nad Next Eleven). Wartość eksportu Tabela 5. Kraje Triady, BRICS i Next Eleven analiza przyrostu wartości eksportu (lata 2000, 2005, 2010 i 2013, dane w mln USD) Kraj (grupa krajów)/rok 2000 2005 2010 2013 1 2 3 4 5 USA 781 918 901 082 1 278 495 1 579 593 UE-28 2 453 375 4 074 385 5 183 906 6 076 451 Japonia 479 296 594 941 769 774 715 097 Razem Triada 3 714 589 5 570 408 7 232 174 8 371 141 Brazylia 55 119 118 529 201 915 242 179 Rosja 105 033 243 798 400 630 523 294 Indie 42 379 99 616 226 351 313 235 Chiny 249 203 761 953 1 577 754 2 209 007 Rep. Południowej Afryki 29 983 51 626 91 347 95 942 Razem BRICS 481 717 1 275 522 2 497 998 3 383 657 Bangladesz 6 389 9 297 19 194 29 114 Egipt 5 276 12 912 26 438 28 492 Indonezja 65 403 86 996 158 074 183 344 Iran 28 739 56 252 101 316 82 000 Korea Południowa 172 268 284 419 466 384 559 632 Meksyk 166 368 214 207 298 305 380 189 Nigeria 20 975 50 467 84 000 103 000
164 cd. tabeli 5 1 2 3 4 5 Pakistan 9 028 16 051 21 410 25 150 Filipiny 38 078 41 255 51 496 56 698 Turcja 27 775 73 476 113 883 151 787 Wietnam 14 447 32 442 72 237 132 033 Razem Next Eleven 554 746 877 774 1 412 737 1 731 438 Źródło: [www 3]. Jak przedstawiono w tabeli 5, w krajach Triady zaobserwowano prawie dwuipółkrotny przyrost wartości eksportu od roku 2010 do roku 2013 (z poziomu 3,7 bln USD do prawie 8,4 bln USD). Natomiast w krajach BRICS w tym samym okresie zanotowano ponad siedmiokrotny wzrost wartości eksportu (z poziomu 481 mld USD do 3,4 bln USD). Z kolei w krajach Next Eleven wzrost ten był ponad trzykrotny (z poziomu 554 mld USD do 1,75 bln USD). Również w tym zakresie przyrosty badanego wskaźnika są najsłabsze w krajach Triady (suma wartość sprzedaży za granicę jest największa). Wartość importu Tabela 6. Kraje Triady, BRICS i Next Eleven analiza przyrostu wartości importu (lata 2000, 2005, 2010 i 2013, dane w mln USD) Kraj (grupa krajów)/rok 2000 2005 2010 2013 1 2 3 4 5 USA 1 451 263 1 997 089 2 345 805 2 750 254 UE-28 3 036 551 5 006 193 6 519 921 7 325 725 Japonia 459 872 608 758 794 704 959 534 Razem Triada 4 947 686 7 612 041 9 660 430 11 035 513 Brazylia 72 443 97 962 244 434 326 349 Rosja 61 709 164 179 323 700 473 261 Indie 73 075 181 979 439 059 559 767 Chiny 250 688 712 261 1 523 321 2 194 734 Rep. Południowej Afryki 33 075 68 698 101 535 119 417 Razem BRICS 490 990 1 225 078 2 632 049 3 673 529 Bangladesz 9 673 14 708 29 471 42 474 Egipt 22 895 34 326 59 862 65 322 Indonezja 56 003 91 511 153 089 212 303
BRICS czy Next Eleven nowe centrum gospodarcze świata 165 cd. tabeli 6 1 2 3 4 5 Iran 18 213 54 221 94 351 64 400 Korea Południowa 192 970 316 712 517 271 617 203 Meksyk 191 818 243 259 327 631 413 624 Nigeria 12 017 32 627 67 786 73 406 Pakistan 12 148 29 281 40 017 48 883 Filipiny 48 565 53 901 65 517 78 142 Turcja 62 288 123 800 197 475 267 227 Wietnam 17 325 39 336 87 294 135 044 Razem Next Eleven 643 915 1 033 683 1 639 764 2 018 026 Źródło: [www 3]. Jak pokazano w tabeli 6, w krajach Triady zaobserwowano ponad dwukrotny przyrost wartości importu od roku 2010 do roku 2013 (z poziomu 4,9 bln USD do ponad 11 bln USD). Natomiast w krajach BRICS w tym samym okresie zanotowano ponad siedmiokrotny wzrost wartości importu (z poziomu 490 mld USD do 3,6 bln USD). Z kolei w krajach Next Eleven wzrost ten był ponad trzykrotny (z poziomu 643 mld USD do ponad 2 bln USD). Również w tym zakresie przyrosty badanego wskaźnika są najsłabsze w krajach Triady (sama zakupów zagranicznych jest największa). Przyrost wartości skumulowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych Tabela 7. Kraje Triady, BRICS i Next Eleven analiza tempa przyrostu wartości zasobu BIZ (lata 2000, 2005, 2010 i 2013, dane w mln USD) Kraj (grupa krajów)/rok 2000 2005 2010 2013 1 2 3 4 5 USA 2 783 235 2 817 970 3 422 293 4 935 167 UE-28 2 352 811 4 778 696 7 313 818 8 582 665 Japonia 50 322 100 899 214 880 170 929 Razem Triada 5 186 368 7 697 565 10 950 991 13 688 761 Brazylia 122 250 181 344 682 346 724 644 Rosja 32 204 180 228 490 560 575 658 Indie 16 339 43 202 205 580 226 748 Chiny 193 348 272 094 587 817 956 793 Rep. Południowej Afryki 43 451 96 693 179 564 140 047 Razem BRICS 407 592 773 561 2 145 867 2 623 890
166 cd. tabeli 7 1 2 3 4 5 Bangladesz 2 162 3 537 6 072 8 596 Egipt 19 955 28 882 73 095 85 046 Indonezja 25 060 41 187 160 735 230 344 Iran 2 597 16 005 28 953 40 941 Korea Południowa 43 740 104 880 134 230 167 350 Meksyk 101 996 234 751 363 769 389 083 Nigeria 23 786 26 345 60 327 81 977 Pakistan 6 919 10 209 19 828 27 589 Filipiny 13 762 14 978 25 896 32 547 Turcja 18 812 71 322 186 937 145 467 Wietnam 14 739 22 453 56 915 81 702 Razem Next Eleven 273 529 574 550 1 116 756 1 290 642 Źródło: [www 3]. Jak wynika z danych zamieszczonych w tabeli 7, w krajach Triady zaobserwowano dwuipółkrotny przyrost wartości skumulowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych od roku 2010 do roku 2013 (z poziomu 5,2 bln USD do ponad 13,5 bln USD). W krajach BRICS natomiast w tym samym okresie zanotowano ponad sześciokrotny wzrost zasobu BIZ (z poziomu 407 mld USD do ponad 2,6 bln USD). Z kolei w krajach Next Eleven wzrost ten był prawie pięciokrotny (z poziomu 273 mld USD do prawie 1,3 bln USD). Również w tym badaniu zaobserwowano, że przyrosty są najsłabsze w krajach Triady, choć sam zasób bezpośrednich inwestycji zagranicznych ma największą wartość. Podsumowanie Po dokonaniu obliczeń według przyjętej metodologii, w tabeli 8 zestawiono syntetyczne wyniki badań. Wskazano miejsce każdej z grup krajów w poszczególnym rodzaju analizy. Tabela 8. Pozycja krajów Triady, BRICS i Next Eleven syntetyczne podsumowanie wyników analiz Rodzaj badania/grupa krajów Pozycja Triady Pozycja BRICS Pozycja Next Eleven Tempo wzrostu realnego PKB 3 1 2 Zmiany udziału w światowym eksporcie 3 1 2 Zmiany udziału w światowym imporcie 3 1 2 Przyrost wartości eksportu 3 1 2 Przyrost wartości importu 3 1 2 Przyrost zasobu BIZ 3 1 2 Źródło: Obliczenia własne na podstawie tabel 2-7.
BRICS czy Next Eleven nowe centrum gospodarcze świata 167 Jak można zaobserwować, w tabeli 8 w każdym z badań pierwszą pozycję zajęły kraje BRICS, drugą kraje Next Eleven 3, a ostatnią kraje Triady. Można zatem wnioskować, iż największą dynamikę rozwoju zanotowały w badanym okresie kraje BRICS, umacnia się pozycja krajów Next Eleven, słabnie pozycja USA, krajów UE-28 i Japonii. Jeżeli w ciągu najbliższych dwóch-trzech dekad wykazane w analizach tendencje utrzymają się, światowy wzrost gospodarczy będą napędzały kraje BRICS i Next Eleven. W ramach niniejszego opracowania podjęto próbę zweryfikowania tezy, iż na obecnym etapie globalizacji i regionalizacji najdynamiczniej rozwijające się obszary to kraje BRICS i Next Eleven wschodzące potęgi światowe. Kraje tradycyjnej Triady rozwijają się w mniejszym tempie i w nieodległej przyszłości mogą odgrywać mniejszą rolę w gospodarce światowej. Zdaniem autora przeprowadzonych badań taka próba powiodła się. Wydaje się zasadne przeprowadzenie kolejnych badań i analiz polegających na próbach prognozowania rozwoju opisywanych krajów i ugrupowań. W ten sposób będzie można zaobserwować, jak w miarę przyjętych metod może rozwijać się proces zmian na liście największych gospodarek świata. Literatura O Neill J., Wilson D., Purushothaman R., Stupnytska A. (2005), How Solid are the BRICs?, Goldman Sachs Global Economics Paper, No. 134. O'Neill J. (2001), Building Better Global Economic BRICs, Goldman Sachs Global Economics Paper, No. 66. Rons N. (2011), Research Excellence Milestones of BRIC and N-11 Countries, Proceedings of ISSI, 13th Conference of the International Society for Scientometrics & Informetrics. [www1] https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html (dostęp: 05.09.2014). [www2] http://www.goldmansachs.com/our-thinking/archive/archive-pdfs/brics-book/ brics-chap-13.pdf, (dostęp: 05.09.2014). [www3] http://stats.unctad.org/handbook (dostęp: 05.09.2014). 3 [Rons, 2011, s. 1049-1051].
168 BRICS OR NEXT ELEVEN NEW ECONOMIC CENTRE OF THE WORLD Summary: Traditional Triad in the international trade (USA, Japan, the EU), which the growth in the economy was being observed in the world thanks to a dozen or so years ago was replaced by BRICS countries (Brazil, Russia, India, China, the Republic of South Africa). However in the perspective of two-three decades countries of the socalled Next Eleven group can play the important part. In the paper they made the attempt to prove a thesis that on the present stage of the globalization and the regionalization most dynamically developing areas are BRICS countries and Next Eleven rising of power world. Countries of Triad are developing at the smaller pace and in the nondistant future can play a lower role in the world economy. Keywords: Next Eleven, BRICS, foreign trade.