2. Program USOS 2.1 Bezpiecze stwo i ochrona danych osobowych Ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 z pó niejszymi zmianami okre la, e za dane osobowe uwa a si wszelkie informacje dotycz ce zidentyfikowanej osoby lub mo liwej do zidentyfikowania osoby fizycznej, np. poprzez powołanie si na numer identyfikacyjny. Ten akt prawny nakłada na osoby posiadaj ce upowa nienie do przetwarzania danych osobowych obowi zek zachowania tych danych oraz sposobu zabezpiecze w tajemnicy. System USOS zapewnia kontrol nad tym, jakie dane i przez kogo zostały wprowadzone, a tak e przez kogo i kiedy zostały zmodyfikowane. Ponadto system ról i uprawnie zabezpiecza przed nieuprawnionym odczytem danych, który np. nie wynika z okre lenia zakresu obowi zków słu bowych. Ka dy u ytkownik, aby uzyska dost p do aplikacji musi otrzyma identyfikator oraz hasło od administratora USOS. Polityka bezpiecze stwa nakłada tak e obowi zek na u ytkownika cz stej zmiany hasła (nie rzadziej ni co 30 dni), a samo hasło powinno si składa z co najmniej 8 znaków i zawiera małe i wielkie litery oraz cyfry lub znaki specjalne. 2.2 Uruchomienie programu Na pulpicie komputera, który jest u ytkowany przez osob maj c upowa nienie do przetwarzania danych i korzystaj c z systemu USOS, znajduje si ikona programu. W jej wła ciwo ciach mo na wpisa warto ci pocz tkowe, takie jak identyfikator u ytkownika oraz nazw bazy danych, w celu uproszczenia dost pu. Po jej dwukrotnym wci ni ciu zostanie otwarte okno Poł czenie, które posłu y do zalogowania si do systemu. Rys. 1. Okno logowania do systemu - Poł czenie 7
Po zalogowaniu pojawia si okno startowe systemu USOS. Pasek tytułowy okna programu Pasek menu głównego Zamknij Przywró Minimalizuj Identyfikator zalogowanego u ytkownika Rys. 2. Okno startowe systemu USOS Pasek tytułowy okna startowego zawiera nazw programu oraz trzy przyciski słu ce do zmiany rozmiaru okna (Minimalizuj, Maksymalizuj, Zamknij). Pasek menu głównego zawiera tytuły dost pnych podsystemów programu, które po wybraniu rozwijaj odpowiednie podmenu. Z rozwini tego podmenu wybieramy odpowiedni pozycj. W wyniku tej operacji otworzy si interesuj cy nas formularz lub raport. Wybranie pozycji Koniec z paska menu głównego zako czy prac programu. 8
2.3 Opis typowego okna formularza i podformularzy Wybór polecenia powoduje wy wietlenie okna formularza. Pasek tytułowy Paski narz dzi Przyciski tabeli głównej Dost pna lista warto ci Pasek przewijania Rys. 3. Typowe okno formularza Pasek opisu pól Na Pasku tytułowym jest wy wietlona nazwa programu oraz nazwa aktualnie aktywnego formularza. Podobnie jak w startowym oknie programu znajduj si tu tak e trzy przyciski słu ce do zmiany rozmiaru okna. Paski narz dziowe zawieraj opcje słu ce do wykonywania standardowych operacji. Najcz ciej u ywane s przedstawione w postaci ikon. Zapisz zapisz zmiany naniesione w formularzu, Wyczy wszystko czy ci formularz lub otwiera okno zapytania, Edytuj otwiera okno edycji danego pola, Wy wietl list wy wietla dost pn list warto ci, Wprowad i wykonaj zadanie (latarka) przycisk wykorzystywany do wyszukiwania konkretnej informacji, Anuluj rezygnacja z wyszukiwania, Sortuj rosn co sortuje dane według alfabetu lub liczb, Sortuj malej co sortuje dane według alfabetu lub liczb, Poprzedni przechodzi do poprzedniego wiersza, Nast pny przechodzi do nast pnego wiersza, Pasek stanu Zakładki formularza Tabela główna formularza 9
Przewi w gór przewija dane w gór o liczb widocznych wierszy tabeli, Przewi w dół przewija dane w dół o liczb widocznych wierszy tabeli, Wstaw wiersz wstawia nowy wiersz, Usu wiersz usuwa zaznaczony wiersz, Wyczy czy ci zaznaczony wiersz, Zako cz zamyka formularz. Pasek opisu zawiera informacje opisowe pól lub przycisków formularza. Na dole okna formularza znajduje si Pasek stanu. Po jego lewej stronie wida numer zaznaczonego wiersza oraz liczb wszystkich wierszy w tabeli formularza. Cz sto u ywane skróty klawiszowe F1 Pomoc Shift+F1 Wy wietl bł d F6 Nowy rekord Shift+F2 Zlicz zgodne rekordy F7 Wprowad zapytanie Shift+F7 Wyczy formularz F8 Wykonaj zapytanie Shift+F8 Drukuj bie ce okno F9 Lista warto ci Esc Anuluj Uwaga Z reguły zmiany dokonywane w systemie wymagaj zatwierdzenia. Słu y do tego operacja Zapisz. Je li zmiany nie zostan zapisane, system upomni si o to, gdy b dzie to potrzebne, np. przy zamykaniu okna, wy wietlaj c komunikat z pytaniem Zapisa dokonane zmiany? Niekiedy aktywacja przycisku wykonuj cego operacj powoduje automatyczne zatwierdzenie zmian. System uprzedza o takich sytuacjach. Na przykład przycisk Generuj grupy w oknie Szczegóły zaj powoduje wy wietlenie dialogu z ostrze eniem Uwaga: OK od razu zatwierdza zmiany. Formularz słu y do wprowadzania i wy wietlania danych. Składa si z formularza głównego, podformularzy, zakładek i przycisków. Dane w formularzu s przedstawione w postaci tabel w układzie wierszy i pól lub samodzielnych, opisanych pól. Ka de pole ma swoj nazw. Pole tabeli Wiersz tabeli Rys. 4. Tabela formularza Osoba 10
Dane mo na wpisywa wył cznie w białych polach, natomiast dane znajduj ce si w szarych polach słu tylko do ogl dania. Po prawej stronie pola mo e pojawi si przycisk Wybranie go powoduje rozwini cie listy warto ci dopuszczalnych w tym polu. W tego typu polach po napisaniu pocz tkowej warto ci, wygodnym mo e by u ycie klawisza TAB, który: dopisze tre, je li nie ma innych warto ci do wyboru, otworzy okno z dost pn list warto ci, ale ograniczon do pocz tkowej warto ci. Wybranie przycisku ilo ci informacji. otwiera okno edycyjne, pozwalaj ce na wygodne zapisanie wi kszej Rys. 5. Dost pna lista warto ci W wyszukiwaniu potrzebnych danych w rozbudowanych listach warto ci pomocna jest funkcja Znajd. W polu Znajd wpisujemy szukan dan, poprzedzaj c j znakiem % (który zast puje dowolny ci g znaków), a nast pnie akceptujemy przyciskiem Znajd. W oknie dialogowym poka e si efekt wyszukiwania. Rys. 6. Dost pna lista warto ci. Efekt wyszukiwania 11