POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA URZĄD PATENTOWY PRL OPIS PATENTOWY Patent dodatkowy do patentu nr Zgłoszono: 86 01 07 (P.257398) Pierwszeństwo Zgłoszenie ogłoszono: 87 09 07 Opis patentowy opublikowano: 90 04 30 149 314 Int. Cl.4 E21C 25/10 Twórcy wynalazku: Jan Myrczek, Rajmund Jośko, Norbert Pioseczny, Michał Felsf Kazimierz Franczak, Stanisław Orchel, Marek Barycki Uprawniony z patentu: Przedsiębiorstwo Eksploatacji Węgla "Południe" Kopalnia Węgla Kamiennego "Borynia", Jastrzębie Zdrój (Polska) UKŁAD NOŻY URABIAJĄCEGO ORGANU GÓRNICZEGO KOMBAJNU ŚCIANOWEGO Przedmiotem wynalazku jest układ noży urabiającego organu górniczego kombajnu ścia nowego, który to organ jest zaopatrzony w urabiające noże promieniowe i obrotowe umieszczo ne na czołowej tarczy organu na krawędziach zwiniętych śrubowo płatów ładujących. Znany z polskiego opisu patentowego nr 78 121 podcinający organ urabiający do bęb nowego kombajnu węglowego jest zaopatrzony w dwa typy noży rozmieszczonych na czołowej tar czy organu i na krawędziach śrubowo zwiniętych płatów ładujących. Jeden z typów noży to no że promieniowe, których powierzchnie natarcia leżą na płaszczyznach przecinających promie niowo walcowy zarys organu. Noże te są rozstawione na płaszczyznach prostopadłych do osi obrotu organu pojedynczo lub parami, przy czym niektóre z nich są od tej płaszczyzny od chylone w bok. Takie ustawienie noży promieniowych zastosowano również na krawędziach czo łowej tarczy, gdzie noże kolejno leżą w płaszczyźnie tej tarczy, są odchylone w głąb orga nu i wychylone na zewnątrz organu. Prócz omawianych noży promieniowych znany organ jest zaopatrzony w noże łamiąco podcinające tak ukształtowane, iż ich oś wzdłużna jest usytuowa na stycznie do zasadniczego walcowego zarysu organu urabiającego. Oś wzdłużna tych noży jest przy tyra usytuowana skośnie do płaszczyzny urabiania prostopadłej osi obrotu organu. Omawiany organ jest przeznaczony do węgli trudnourabialnych, którego noże promieniowe wyci nają w caliźnie węglowej bruzdy oddzielone grzbietami. Noże łamiąco podcinające wyłamują pozostawione w caliźnie grzbiety dzięki skośnemu skierowaniu wzdłużnych osi noży względem płaszczyzn urabiania. W znanym organie ostrza noży łamiąco podcinających są przechylone ku kombajnowi. Wadą znanych organów urabiających jest ich tendencja do odpychania się od calizny, 149 314
2 149 314 czego rezultatem jest, że organ nie zagłębia się na całą swą długość w caliznę, co powoduje, iż ilość uzyskiwanego urobku jest mniejsza niekiedy o 15 % do 20 % od ilości urobionego węg la możliwej do uzyskania przy całkowitym zagłębieniu organu w caliznę. Wadę tę ma również organ znany z polskiego opisu patentowego nr 78 121 przy czym noże łamiąco podcinające skie rowane ostrzem ku kombajnowi wywołują dodatkową reakcję calizny wypychającą z niej organ poza czoło ściany. Istotą układu noży urabiającego organu jest skośne usytuowanie osi noży obrotowych i wzdłużnych płaszczyzn symetrii promieniowych noży względem płaszczyzn urabiania prostopad łych do osi obrotu organu. Przy tym bstrze noży obrotowych i promieniowych są odchylone ku czołu calizny węglowej. Także promieniowe /loże osadzone na czołowej tarczy organu maj* wzdłużne płaszczyzny symetrii odchylone ku czołu ściany względem płaszczyzny urabiania, a ostrza mają zwrócone ku czołu calizny.kąt ^wychylenia osi obrotowych noży i wzdłużnych płaszczyzn symetrii noży promieniowych rozmieszczonych na krawędziach ładujących płatów wy nosi od 5 do 9. Natomiast kąt fi ^ wychylenia wzdłużnych płaszczyzn symetrii promieniowych noży rozmieszczonych na czołowej tarczy organu wynosi 3 do 4, Na krawędziach ładujących płatów noże promieniowe i obrotowe są rozmieszczone na przemian na poszczególnym płacie, albo na jednych płatach są tylko noże obrotowe, a na innych płatach są tylko noże promie niowe. Doświadczenia w środowisku naturalnym wykazały, że przy zastosowaniu dwóch typów noży na ładujących płatach urabiającego organu, z których każdy typ ma odmienny charakter pracy ostrza noża, następuje ułatwienie urabiania węgla zwłaszcza w pokładach z przerosta mi kamienia. Wynika to z udarowego charakteru działania obrotowych noży rozbijających war stwy kamienia występujące między warstwami węgla. Potwierdziły to badania energochłonnoś ci. Okazało się, że zastosowanie noży z ostrzami o kształcie stożkowym w układach miesza nych noży promieniowych i noży obrotowych z ostrzem stożkowym pobór mocy przez kombajn był mniejszy w przeliczeniu na tonę urobku, niż w znanych organach. Potwierdziło się naj korzystniejsze przy tym odchylenie noży od płaszczyzny urabiania o kąt 5 do 9 na ładują cych płatach. Im urabiana warstwa węglowo-kamienna okazywała się trudniej urabialna, kąt ten winien był być większy i w skrajnym przypadku wynosić 9 Zmniejszało to także wypy chanie urabiającego organu z calizny na zewnątrz. Również wychylenie noży osadzonych na czołowej tarczy o kąt 3 do 4 z płaszczyzny skrawania wpływa na zmniejszenie oporów skrawania. Wychylone noże powodują, iż czołowa tarcza nie trze o węgiel. Efekt ten uzyska no przy zachowaniu znanego przechylenia płaszczyzny skrawania poszczególnych noży osadzo nych na czołowej tarczy o kąt od -15 do +45 w stosunku do płaszczyzny prostopadłej do osi obrotu organu. Układ noży urabiającego organu górniczego kombajnu przedstawiono w przykładzie wy konania na rysunku na którym fig. 1 jest rozwinięciem pobocznicy organu z zaznaczonym układem noży rozmieszczonych przemiennie, fig. 2 Jest rozwinięciem pobocznicy organu z no żami zgrupowanymi według typów na poszczególnych ładujących płatach organu z czterema ta kimi płatami, a fig. 3 z trzema ładującymi płatami, fig, 4 jest fragmentem pobocznicy or ganu z widocznymi nożami różnych typów. Urabiający organ 2 ma ładujące płaty 1 zwinięte śrubowo i rozciągające się na całą długość organu 2. Czołowa tarcza 6 stanowi przednią część organu 2 zwróconą w stronę czoła calizny 10. Zewnętrzne krawędzie ładujących płatów 1 oraz zewnętrzna krawędź czołowej tar czy 6 są zaopatrzone w skrawające noże dwóch typów, a mianowicie w obrotowe noże 5 i pro mieniowe noże 4. Czołowa tarcza 6 ma tylko noże promieniowe 4, natomiast ładujące płaty 1 są zaopatrzone w obydwa typy noży. Poszczególne noże 4 i 5 są rozstawione w płaszczyznach skrawania, czyli w płaszczyznach prostopadłych do osi obrotu organu 2 i zarazem równoleg łych do kierunku 8 ruchu postępowego organu. Płaszczyzny te są zaznaczone na rysunku li niami równoległymi do kierunku 8 i są one oznaczone w obszarze ładujących płatów 1 symbo-
149 314 3 lem 3a, gdy są nieparzyste, symbolem 3b, gdy są parzyste i symbolem 3c w obszarze czołowej tarczy 6. Obrotowy nóż 5 ma oś 5a, a promieniowy nóż 4 ma wzdłużną płaszczyznę symetrii 4a. Osie 5a noży 5 i wzdłużne płaszczyzny symetrii 4a noży 4 są skośne względem płaszczyzn skrawania 3at 3b i 3c, przy czym ostrza 12 noży 4 i 5 są odchylone w stronę czoła 10 ca lizny węglowej. Kąt p nachylenia osi 5a i płaszczyzn 4a względem płaszczyzn 3a i 3b wyno si 5 do 9 dla noży 4 i 5 usytuowanych na krawędziach ładujących łopat 1. Kąt ^3 ^ nachy lenia płaszczyzn 4a względem płaszczyzn 3c w obszarze czołowej tarczy 6 wynosi 3 do 4. Przyjmuje się wartości kątów p i^1 większe do węgli trudniej urabialnych. Rozmieszczenie noży 4 i 5 na ładujących płatach 1 Jest przemienne, Jak na fig.1, czyli na Jednym i tym sa mym ładującym płacie 1 są na przemian osadzone promieniowe noże 4 i obrotowe noże 5» W omawianym rozwiązaniu organu z czterema ładującymi płatami 1 promieniowe noże 4 i obrotowe noże 5 leżą na wspólnych płaszczyznach ura"biania 3a lub 3b na co drugim płacie 1. W organie 2, przedstawionym na fig. 2 i fig, 3, na Jednym płacie 1 są osadzone noże Jed nego typu, promieniowe 4 lub obrotowe 5. W organie 2 z czterema ładującymi płatami 1, przedstawionym na fig. 2, co drugi płat 1 Jest wyposażony w obrotowe noże 5 i co drugi płat 1 Jest wyposażony w promieniowe noże 4. Przy tym na płaszczyznach urabiania 3a leżą promieniowe noże 4, a na płaszczyznach urabiania 3b leżą obrotowe noże 5. W rezultacie w kierunku 8 ruchu organu noże 4 i 5 są wzajemnie przestawione. W organie 2 w wykonaniu z trzema ładującymi płatami 1, Jak na fig. 3, dwa kolejne ładujące płaty 1 mają promieniowe noże 4, a trzeci ma obrotowe noże 5# Rozdział według płaszczyzn 3a i 3b zachowany Jest tu Jak w rozwiązaniu z fig.2 organu z czterema ładującymi płatami 1. Promieniowe noże 4 osadzone na krawędzi czołowej tarczy 6 są rozstawione wzdłuż linii śrubowych, przy czym prócz zachowania ich skośności o kąt^^, względem płaszczyzny 3c stosuje się wychylenie ich płaszczyzn skrawania na boki względem płaszczyzn 3c Jak to Jest w znanych organach. Kąt wychylenia wynosi od -15 do + 45. Zastrzeżenia patentowe 1. Układ noży urabiającego organu górniczego kombajnu ścianowego, który to organ Jest zaopatrzony w urabiające noże promieniowe i obrotowe umieszczone na czołowej tarczy organu oraz na krawędziach zwiniętych śrubowo płatów ładujących, znamienny t y m, że osie (5a) noży obrotowych (5) oraz wzdłużne płaszczyzny symetrii (4a) promie niowych noży (4) osadzonych na ładujących płatach (1) są usytuowane skośnie względem płaszczyzn (3af 3b) urabiania pod kątem/s, a ostrza noży (5,4) są zwrócone w stronę czo ła (10) calizny węglowej. 2. Układ noży według zastrz. 1, znamienny tym, że wzdłużne płaszczyz ny symetrii (4a) promieniowych noży (4) osadzonych na czołowej tarczy (6) organu są usy tuowane skośnie względem płaszczyzn (3c) urabiania pod kątem 8,., a ich ostrza 12 są zwró cone w stronę czoła (10) calizny węglowej. 3. Układ noży według zastrz. 1,znamienny tym, że kąt B nachylenia noży (5,4) usytuowanych na krawędzi ładujących płatów (1) wynosi 5 do 9. 4. Układ noży według zastrz. 2, znamienny tym, że kąt & 1 noży (4) usytuowanych na krawędzi czołowej tarczy (6) wynosi 3 do 4. 5. Układy noży według zastrz. 1 lub 2 lub 3 lub 4, znamienne tym, że na krawędzi poszczególnego ładującego płata (1) są na przemian rozmieszczone obrotowe noże (5) i promieniowe noże (4). 6. Układy noży według zastrz.1 lub 2 lub 3 lub 4, znamienne tym, że na krawędziach jednych ładujących płatów (1) są rozmieszczone tylko obrotowe noże (5), a na krawędziach innych ładujących płatów (1) są rozmieszczone tylko promieniowe noże (4).
149 314 /*>k 8 6 4a 1 4 y w fig 2
149 31* fig. 3 fig. 4