XXI. ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ 1 1. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna udzielana w szkole rodzicom uczniów i nauczycielom polega na wspieraniu rodziców i nauczycieli w rozwiązywaniu problemów wychowawczych i dydaktycznych oraz rozwijaniu ich umiejętności wychowawczych w celu zwiększania efektywności pomocy psychologicznopedagogicznej dla uczniów. Korzystanie z pomocy psychologicznopedagogicznej w oddziale przedszkolnym, szkole jest dobrowolne i nieodpłatne. 2. Pomoc psychologiczno - pedagogiczna polega na: a) diagnozowaniu środowiska ucznia; b) rozpoznawaniu potencjalnych możliwości oraz indywidualnych potrzeb ucznia i umożliwianiu ich zaspokojenia; c) rozpoznawaniu przyczyn trudności w opanowywaniu umiejętności i wiadomości przez ucznia; d) wspieraniu ucznia z wybitnymi uzdolnieniami; e) opracowywaniu i wdrażaniu indywidualnych programów edukacyjnoterapeutycznych dla uczniów niepełnosprawnych oraz indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych odpowiednio o charakterze resocjalizacyjnym lub socjoterapeutycznym dla uczniów niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym, a także planów działań wspierających dla uczniów posiadających opinię poradni psychologiczno- pedagogicznej oraz dla uczniów zdolnych i z trudnościami w nauce; f) prowadzeniu edukacji prozdrowotnej i promocji zdrowia wśród uczniów i rodziców; g) podejmowaniu działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego szkoły i programu profilaktyki oraz wspieraniu nauczycieli w tym zakresie; h) wspieraniu nauczycieli i rodziców w działaniach wyrównujących szanse edukacyjne dzieci; i) udzielaniu nauczycielom pomocy w dostosowywaniu wymagań edukacyjnych wynikających z realizacji programów nauczania do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u którego stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się, uniemożliwiające sprostanie tym wymaganiom; j) wspieraniu nauczycieli i rodziców w rozwiązywaniu problemów wychowawczych; 1
k) umożliwianiu rozwijania umiejętności wychowawczych rodziców i nauczycieli; l) podejmowaniu działań mediacyjnych i interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych. 3. Pomoc psychologiczno pedagogiczna realizowana jest we współpracy z: a) rodzicami; b) pedagogiem ; c) poradniami psychologiczno-pedagogicznymi; d) podmiotami działającymi na rzecz rodziny i dzieci. 4. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest udzielana na wniosek: a) rodziców; b) nauczyciela lub wychowawcy prowadzącego zajęcia z uczniem; c) pedagoga; d) specjalisty; e) poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. 5. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest organizowana w formie: a) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych; b) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; c) zajęć psychoedukacyjnych dla dzieci i rodziców w poradniach PP; d) porad i konsultacji dla rodziców i nauczycieli; e) porad dla uczniów. 6. Celem pomocy psychologiczno-pedagogicznej jest rozpoznawanie możliwości psychofizycznych oraz rozpoznawanie i zaspokajanie potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, wynikających z : a) wybitnych uzdolnień; b) niepełnosprawności; c) niedostosowania społecznego; d) zagrożenia niedostosowaniem społecznym; e) specyficznych trudności w uczeniu się; f) zaburzeń komunikacji językowej; g) choroby przewlekłej; h) zaburzeń psychicznych; i) sytuacji kryzysowych lub traumatycznych; j) rozpoznanych niepowodzeń szkolnych; k) zaniedbań środowiskowych; l) trudności adaptacyjnych; m) odmienności kulturowej. 2
7. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna jest organizowana w formie: a) systemowych działań mających na celu rozpoznanie zainteresowań uczniów, w tym uczniów wybitnie zdolnych oraz zaplanowanie wsparcia mającego na celu rozwijanie ich zainteresowań i uzdolnień; b) działań pedagogicznych mających na celu rozpoznanie indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych uczniów oraz planowanie sposobów ich zaspokojenia; c) zindywidualizowanej pracy z uczniem na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach edukacyjnych; d) zajęć dydaktyczno-wyrównawczych; e) zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych; f) zajęć socjoterapeutycznych; g) porad, konsultacji i warsztatów dla rodziców i nauczycieli; h) zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu; i) porad dla uczniów; j) klas terapeutycznych; k) działań na rzecz zorganizowania pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej. 8. Zainteresowania uczniów oraz ich uzdolnienia rozpoznawane są na podstawie wywiadów z rodzicami, uczniem, prowadzonych obserwacji pedagogicznych oraz opinii i orzeczeń poradni psychologiczno-pedagogicznych. 9. W przypadku stwierdzenia szczególnych uzdolnień wychowawca klasy lub nauczyciel edukacji przedmiotowej składa wniosek do dyrektora szkoły o objęcie ucznia opieką Zespołu, o którym mowa w 2 pkt. 1 statutu szkoły. 10. W szkole organizuje się kółka zainteresowań zgodnie z zainteresowaniami i uzdolnieniami uczniów. 11. Dyrektor szkoły, po upływie co najmniej jednego roku nauki, a w uzasadnionych przypadkach po śródrocznej klasyfikacji, udziela uczniowi zdolnemu zgody na indywidualny tok nauki lub indywidualny program nauki, zgodnie z zasadami opisanymi w rozdziale ORGANIZACJA POMOCY PSYCHOLOGICZNO - PEDAGOGICZNEJ 3 statutu szkoły. 12. Organizowane w szkole konkursy, olimpiady, turnieje stanowią formę rozwoju uzdolnień i ich prezentacji. Uczniowie awansujący do kolejnych etapów objęci są specjalną opieką nauczyciela. 3
13. Indywidualizacja pracy z uczniem na obowiązkowych i dodatkowych zajęciach polega na: a) dostosowywaniu tempa pracy do możliwości percepcyjnych ucznia; b) dostosowaniu poziomu wymagań edukacyjnych do możliwości percepcyjnych, intelektualnych i fizycznych ucznia; c) przyjęciu adekwatnych metod nauczania i sprawdzania wiadomości i umiejętności ucznia; d) umożliwianiu uczniowi z niepełnosprawnością korzystania ze specjalistycznego wyposażenia i środków dydaktycznych; e) różnicowaniu stopnia trudności i form prac domowych. 14. Objęcie dziecka zajęciami dydaktyczno wyrównawczymi i specjalistycznymi wymaga zgody rodzica. 15. Zajęcia dydaktyczno wyrównawcze organizuje się dla uczniów, którzy mają znaczne trudności w uzyskiwaniu osiągnięć z zakresu określonych zajęć edukacyjnych, wynikających z podstawy programowej. Zajęcia prowadzone są przez nauczycieli właściwych zajęć edukacyjnych. Liczba uczestników zajęć wynosi do 8 uczniów. 16. Nauczyciel zajęć dydaktyczno-wyrównawczych jest obowiązany prowadzić dokumentację w formie dziennika zajęć pozalekcyjnych oraz systematycznie dokonywać ewaluacji pracy własnej, a także badań przyrostu wiedzy i umiejętności uczniów objętych tą formą pomocy. 17. Zajęcia specjalistyczne organizowane w miarę potrzeby to: a) korekcyjno kompensacyjne, organizowane dla uczniów, u których stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się; zajęcia prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie terapii pedagogicznej; liczba uczestników zajęć wynosi do 5 uczniów; b) logopedyczne, organizowane dla uczniów z zaburzeniami mowy, które powodują zakłócenia komunikacji językowej; zajęcia prowadzą nauczyciele posiadający przygotowanie w zakresie logopedii; liczba uczestników zajęć do 4 dzieci; c) socjoterapeutyczne oraz inne zajęcia o charakterze terapeutycznym. 17. Zajęcia specjalistyczne i korekcyjno-kompensacyjne prowadzą nauczyciele i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju zajęć. 18. Określa się czas trwania zajęć dydaktyczno-wyrównawczych na 45 minut, a specjalistycznych: 60 minut, z możliwością dostosowania czasu trwania zajęć specjalistycznych do możliwości psychofizycznych ucznia. 4
19. Za zgodą organu prowadzącego, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, zajęcia specjalistyczne mogą być prowadzone indywidualnie. 20. O objęciu dziecka zajęciami dydaktyczno-wyrównawczymi lub zajęciami specjalistycznymi decyduje dyrektor szkoły. 21. O zakończeniu udzielania pomocy w formie zajęć dydaktycznowyrównawczych lub specjalistycznych decyduje dyrektor szkoły na wniosek rodziców lub nauczyciela prowadzącego zajęcia. 22. W szkole zatrudniony jest pedagog szkolny. 23. Porad dla rodziców i nauczycieli udzielają, w zależności od potrzeb, pedagog, wychowawca klasy. 24. W szkole nie rzadziej niż dwa razy w roku prowadzone są zebrania dla rodziców w celu przekazania informacji o postępach edukacyjnych uczniów oraz ich zachowaniu. Rodzice ściśle współpracują z wychowawcą klasy i pedagogiem szkolnym odnośnie trudności w nauce i zachowaniu dzieci. 2 1. W celu objęcia ucznia całościową pomocą psychologiczno-pedagogiczną oraz zintegrowania oddziaływań pomocowych w szkole powołuje się Zespoły ds. Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, odrębne dla poziomów kształcenia. 2. Do zadań Zespołu należy w szczególności: a) rozpoznawanie możliwości psychofizycznych oraz indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych uczniów, w tym: rozpoznawanie przyczyn niepowodzeń szkolnych; rozpoznawanie ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się; rozpoznawanie i rozwijanie predyspozycji i uzdolnień. b) określenie form i sposobów udzielania uczniom pomocy psychologiczno - pedagogicznej, odpowiednio do dokonanego rozpoznania; c) dokonywanie okresowej oceny efektywności pomocy udzielanej uczniom, w tym efektywności prowadzonych zajęć specjalistycznych, rewalidacyjnych i innych zajęć, stosownie do potrzeb oraz przedstawianie wniosków i zaleceń do dalszej pracy z uczniem; d) wyrażanie opinii dostosowania warunków przeprowadzania sprawdzianu; 5
e) opracowywanie i wdrażanie indywidualnych programów edukacyjno terapeutycznych dla uczniów niepełnosprawnych oraz indywidualnych programów edukacyjno-terapeutycznych dla uczniów niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym; f) opracowywanie i wdrażanie planów działań wspierających dla uczniów posiadających opinię poradni pedagogiczno-psychologicznej oraz uczniów, u których dokonano rozpoznania na wniosek 1 p.4 statutu szkoły; g) podejmowanie działań wychowawczych i opiekuńczych, w tym rozwiązywanie problemów wychowawczych; h) organizowanie, koordynowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, ich rodziców i nauczycieli; i) podejmowanie działań mediacyjnych i interwencyjnych wobec uczniów, rodziców i nauczycieli; j) wspieranie rodziców w innych działaniach wyrównujących szanse edukacyjne uczniów; k) współpraca z instytucjami wspierającymi planowanie i realizację zadań z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej. 3. W skład każdego Zespołu wchodzą: wychowawca jako przewodniczący, nauczyciele obowiązkowych zajęć u ucznia, którego sprawa jest rozpatrywana, specjaliści, o ile są zatrudnieni w szkole oraz pedagog, który organizuje pracę wszystkich zespołów. 4. Rodzice ucznia mogą uczestniczyć w pracach Zespołu, w części dotyczącej ich dziecka. O terminie posiedzenia Zespołu i możliwości uczestnictwa w jego pracach zawiadamia rodziców, na piśmie, dyrektor szkoły. 5. W przypadku nieobecności rodziców na posiedzeniu Zespołu, dyrektor szkoły informuje na piśmie rodziców ucznia o przyjętych przez Zespół ustaleniach. 6. Na wniosek dyrektora szkoły w pracach Zespołu może uczestniczyć także przedstawiciel organu prowadzącego i przedstawiciel poradni psychologicznopedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej, w rejonie której znajduje się szkoła. 7. Zespół zajmuje się diagnozowaniem uczniów, planowaniem pomocy psychologiczno - pedagogicznej, jej realizacją i badaniem efektywności działań w przypadkach: a) jeżeli uczeń posiada opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej; 6
b) na wniosek nauczyciela, gdy stosowane przez niego formy pomocy nie przyniosły oczekiwanej poprawy; c) na wniosek ucznia lub jego rodziców ( prawnych opiekunów). 8. W przypadkach, o których mowa w 2 pkt. 1. Zespół zakłada i prowadzi Kartę Indywidualnych Potrzeb Ucznia, zwana dalej Kartą. 9. Karta zawiera: a) imię ( imiona) i nazwisko ucznia; b) nazwę szkoły oraz oznaczenie klasy, do której uczeń uczęszcza; c) podstawę założenia Karty (opinia PPP, wniosek ucznia, nauczyciela), a w tym: diagnozę wynikającą z opinii wydanej przez poradnię psychologiczno - pedagogiczną, w tym poradnię specjalistyczną, informacje o stanie zdrowia ucznia lub rozpoznanie dokonane przez Zespół; d) obszary, w których uczeń potrzebuje pomocy psychologicznopedagogicznej, z uwagi na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne tego ucznia; e) zalecane formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej, sposoby ich udzielania oraz czas trwania i wymiar godzin, w którym powinny być realizowane; f) podpisy osób uczestniczących w posiedzeniu Zespołu; g) podpis dyrektora szkoły. 10. Do 30 września każdego roku szkolnego Zespół opracowuje Plan Działań Wspierających dla wszystkich uczniów, u których stwierdzono potrzebę objęcia pomocą psychologiczno-pedagogiczną z wyjątkiem uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego. 11. Do 30 września każdego roku szkolnego Zespół opracowuje Indywidualny Program Edukacyjno Terapeutyczny dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego na czas, na jaki zostało wydane orzeczenie. 12. Po upływie okresu udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej wskazanej przez Zespół i przydzielonej, za zgodą organu prowadzącego, przez dyrektora szkoły, Zespół dokonuje okresowej oceny efektywności udzielanej pomocy oraz przedstawia dyrektorowi propozycje form i sposobów udzielania pomocy na kolejny okres, z zaznaczeniem czasu trwania i wymiaru godzin, w których pomoc powinna być realizowana. Okresowa ocena jest odnotowywana w Karcie. 7
13. Karta jest dokumentem szkolnym i podlega przepisom w sprawie prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. 14. W przypadku przejścia ucznia do innej szkoły, Kartę przekazuje się do tej szkoły za zgodą rodziców. 15. Na podstawie prowadzonych w szkole Kart, dyrektor szkoły dokonuje bilansu potrzeb na dany rok szkolny, w szczególności określa formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej i liczbę godzin potrzebną na ich realizację. Z wnioskiem o przydział potrzebnej liczby godzin i etatów występuje do organu prowadzącego. 16. Wsparcie merytoryczne dla nauczycieli, wychowawców i specjalistów udzielających pomocy psychologiczno-pedagogicznej udziela Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Środzie Wlkp. na zasadach określonych w zawartym porozumieniu pomiędzy stronami. 17. Do zadań pedagoga szkolnego należy: a) prowadzenie badań i działań diagnostycznych dotyczących uczniów, w tym diagnozowanie indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych, a także wspieranie mocnych stron ucznia; b) rozpoznawanie indywidualnych potrzeb uczniów oraz analizowanie przyczyn niepowodzeń edukacyjnych; c) określanie form i sposobów udzielania uczniom pomocy psychologiczno pedagogicznej; d) organizowanie i prowadzenie różnych form pomocy psychologiczno e) pedagogicznej, odpowiednio do rozpoznanych potrzeb; f) podejmowanie działań wychowawczych i profilaktycznych wynikających z programu wychowawczego i profilaktyki w stosunku do uczniów z udziałem rodziców i wychowawców; g) działanie na rzecz zorganizowania opieki i pomocy materialnej uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej; h) udzielanie rodzicom indywidualnych porad w zakresie wychowania; i) wspomaganie i pomoc nauczycielom w realizacji programu wychowawczego i profilaktyki; j) pomoc nauczycielowi oddziału przedszkolnego przy szkole w diagnozowaniu dojrzałości szkolnej; k) udział w opracowywaniu i opiniowaniu programów profilaktycznych; 8
l) przewodniczenie Zespołom d/s Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej; m) realizacja zadań przypisanych Zespołom; n) prowadzenie odpowiedniej dokumentacji pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami. 18. W szkole zatrudniony jest logopeda. Do zadań logopedy w oddziale przedszkolnym i szkole należy: a) prowadzenie badań wstępnych w celu ustalenia stanu mowy uczniów, w tym mowy głośnej i pisma; b) diagnozowanie logopedyczne oraz, odpowiednio do jego wyników, udzielanie pomocy logopedycznej poszczególnym uczniom z trudnościami w uczeniu się, we współpracy z nauczycielami prowadzącymi zajęcia z uczniem; c) prowadzenie terapii logopedycznej indywidualnej i grupowej dla uczniów, w zależności od rozpoznanych potrzeb; d) podejmowanie działań profilaktycznych zapobiegających powstawaniu zaburzeń komunikacji językowej, w tym współpraca z najbliższym środowiskiem ucznia. 19. Szkoła zapewnia uczniom z orzeczoną niepełnosprawnością lub niedostosowanym społecznie: a) realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego; b) realizację programów nauczania dostosowanych do indywidualnych potrzeb edukacyjnych i możliwości psychofizycznych ucznia; c) zajęcia rewalidacyjne, stosownie do potrzeb; d) integrację ze środowiskiem rówieśniczym. 20. W celu zapewnienia uczniom z orzeczoną niepełnosprawnością lub niedostosowanym społecznie odpowiednich warunków ich rozwoju oraz integracji ze środowiskiem rówieśniczym rodzice lub prawni opiekunowie uczniów zobowiązani są do ścisłej współpracy ze szkołą w zakresie wspólnych oddziaływań mających na celu osiąganie przez ucznia pozytywnych postaw i umiejętności. 21. Wymiar godzin zajęć rewalidacyjnych ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym. 3 9
1. Uczniów, którym stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły obejmuje się indywidualnym nauczaniem lub indywidualnym obowiązkowym rocznym przygotowaniem przedszkolnym. 2. Indywidualne nauczanie (obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne) organizuje dyrektor szkoły na wniosek rodziców ( prawnych opiekunów) i na podstawie orzeczenia wydanego przez zespół orzekający w publicznej poradni psychologiczno pedagogicznej, w tym poradni specjalistycznej. Dyrektor organizuje indywidualne nauczanie w sposób zapewniający wykonanie określonych w orzeczeniu zaleceń dotyczących warunków realizacji potrzeb edukacyjnych ucznia oraz form pomocy psychologiczno pedagogicznej. 3. Zajęcia indywidualnego nauczania prowadzą nauczyciele poszczególnych przedmiotów (zajęcia na poziomie przygotowania przedszkolnego są prowadzone przez jednego nauczyciela). 4. W uzasadnionych przypadkach dyrektor może powierzyć prowadzenie zajęć indywidualnego przygotowania przedszkolnego nauczycielowi zatrudnionemu w innej szkole. 5. Zajęcia indywidualnego nauczania (przygotowania przedszkolnego) prowadzi się w miejscu pobytu ucznia, w domu rodzinnym. 6. Zajęcia indywidualnego przygotowania przedszkolnego mogą być organizowane odpowiednio: a) z oddziałem przedszkolnym albo; b) indywidualnie w odrębnym pomieszczeniu szkoły w zakresie określonym w orzeczeniu w odniesieniu do ucznia, którego stan zdrowia znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły. 7. W indywidualnym nauczaniu realizuje się treści wynikające z podstawy kształcenia ogólnego oraz obowiązkowe zajęcia edukacyjne, wynikające z ramowego planu nauczania danej klasy, dostosowane do potrzeb i możliwości psychofizycznych ucznia. 8. Na wniosek nauczyciela prowadzącego zajęcia indywidualnego nauczania ( przygotowania przedszkolnego), dyrektor może zezwolić na odstąpienie od realizacji niektórych treści wynikających z podstawy programowej kształcenia ogólnego (wychowania przedszkolnego), stosownie do możliwości psychofizycznych ucznia oraz warunków, w jakich zajęcia są realizowane. 10
9. Na podstawie orzeczenia, dyrektor szkoły ustala zakres, miejsce i czas prowadzenia zajęć indywidualnego nauczania (przygotowania przedszkolnego) oraz formy i zakres pomocy psychologiczno pedagogicznej. 10. Tygodniowy wymiar godzin zajęć indywidualnego przygotowania przedszkolnego realizowanych bezpośrednio z uczniem wynosi: a) od 4 do 6 godzin, odbywanych w ciągu co najmniej 2 dni dla klas zerowych; b) dla uczniów klas I III SP od 6 do 8 godzin; c) dla uczniów klas IV VI SP - od 8 do 12 godzin. 11. Uczniom objętym indywidualnym nauczaniem, których stan zdrowia znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły, w celu ich integracji ze środowiskiem i zapewnienia im pełnego osobowego rozwoju, dyrektor szkoły, w miarę posiadanych możliwości, uwzględniając zalecenia zawarte w orzeczeniu oraz aktualny stan zdrowia, organizuje różne formy uczestniczenia w życiu szkoły. 11