www.pwc.com Wynagrodzenia zarządów największych spółek giełdowych w 2011 roku Jak zmieniły się wynagrodzenia członków zarządów w stosunku do roku 2010? Warszawa, 11 lipca 2012
Wynagrodzenia zarządów największych spółek giełdowych w 2011 roku - Badanie Badanie objęło wynagrodzenia prezesów i członków zarządów 140 spółek z trzech indeksów giełdowych: WIG20, mwig40 oraz swig80 według składu indeksów na dzień 31 grudnia 2011 roku. Źródłem danych dotyczących wynagrodzeń były sprawozdania finansowe oraz sprawozdania zarządów z działalności spółek za rok 2011. Wszystkie zestawienia, poza rankingiem najlepiej wynagradzanych prezesów zarządów oraz spółek, które wypłaciły najwyższe wynagrodzenia członkom zarządów (poza prezesem), obejmują wyłącznie te osoby, które zajmowały stanowisko w zarządzie przez cały 2o11 rok. Główne wnioski dotyczą: trendów w wynagrodzeniach członków zarządów, zmian w strukturze pakietu wynagrodzeń oraz w poziomach wynagrodzeń, jakie zaszły między 2010 a 2011 rokiem. 2
Obserwowane trendy w wynagradzaniu najwyższej kadry kierowniczej Polepszenie sytuacji gospodarczej w roku 2011 zaowocowało zwiększeniem łącznego wynagrodzenia krótkookresowego członków zarządów o około 18% w stosunku do roku 2010. Wzrost ten wynikał w głównej mierze ze zwiększenia wypłaconych premii. Fakt, iż szło to w parze ze wzrostem zysków spółek świadczy o dobrej elastyczności systemów wynagrodzeń. Jednocześnie do ok. 35% wzrósł udział premii w całości pakietu wynagrodzeń, co wciąż jednak stanowi stosunkowo niewielki odsetek jeśli porównać to do praktyk z bardziej rozwiniętych rynków kapitałowych, gdzie wartość wynagrodzenia zmiennego przewyższa wartość pozostałych składników pakietu. Można wnioskować, że wysokość i struktura wynagrodzeń za rok 2012 będzie zależna od rozwoju sytuacji gospodarczej. Coraz większego znaczenia nabierają wskaźniki efektywności wynikające wprost ze strategii biznesowej i uwzględnienia mierników skorygowanych o ryzyko (zwłaszcza w bankowości). Coraz większe uwzględnianie przy wyznaczaniu wynagrodzeń zarządów informacji o poziomach płacy oferowanych w adekwatnej grupie porównawczej. Coraz większa presja regulacyjna skoncentrowana na Corporate Governance w zarządzaniu wynagrodzeniami członków zarządów, ujawnieniach nie tylko wysokości ale i polityki wynagrodzeń oraz na strukturze wynagrodzenia zmiennego. Spółki częściej odnoszą się do zaleceń Komisji Europejskiej odnośnie systemów wynagrodzeń członków zarządów spółek giełdowych - wzrost popularności premii odroczonych, nie tylko w sektorze bankowym 3
Wzrost wynagrodzeń członków zarządów największych spółek giełdowych 1 600 000 1 560 000 25% 1 250 000 1 200 000 1 130 000 18% 960 000 14% 970 000 800 000 850 000 400 000 2010 2011 Ogółem Prezes Zarządu Członek Zarządu W roku 2011 nastąpił wyraźny wzrost wynagrodzeń członków zarządów największych spółek giełdowych, przeciętnie o ok. 18%. Największy wzrost (ponad 50%) nastąpił w wartości premii. Taki wzrost jest uzasadniony wzrostem wyników (zysków) spółek. Wynagrodzenia zasadnicze wzrosły przeciętnie o ok. 13%. Jednocześnie zarówno koszty wynagrodzeń w analizowanych spółkach jak i rynkowe wskaźniki wynagrodzeń urosły o ok. 5%. Zmiana wartości wskaźników w stosunku do roku 2010 Koszty wynagrodzeń analizowanych spółek 5,3% Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw Przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej 4,9% 5,4% 4
Wzrósł udział płacy zmiennej w całości pakietu W porównaniu z ubiegłym rokiem można zauważyć istotny wzrost udziału premii w stosunku do innych składników wynagrodzenia krótkoterminowego prezesów i członków zarządów największych spółek z GPW, tj. z 28% w roku 2010 do 35% w roku 2011. Wzrost ten nastąpił głównie kosztem świadczeń dodatkowych i wynagrodzenia od jednostek zależnych i stowarzyszonych. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 6% 4% 7% 10% 28% 35% 56% 55% 2010 2011 Wynagrodzenia zasadnicze Premie i nagrody Pozostałe korzyści Wynagrodzenie od spółek zależnych i stowarzyszonych 5
Popularność długookresowych programów motywacyjnych jest nadal niska W 2011 roku, podobnie jak w 2010 roku, mniej niż połowa spółek notowanych na GPW oferowało motywatory długookresowe (2011 42%, 2010 45%). Chociaż jest to udział znacznie wyższy niż jeszcze kilka lat temu (ok. 30%), nadal odbiega to od standardów rozwiniętych rynków kapitałowych, gdzie udział ten jest dużo większy i sięga niemal 100%. Podobnie jak w zeszłym roku przeważająca większość (około 80%) programów długoterminowych w Polsce opiera się na opcjach menedżerskich (lub podobnie funkcjonujących warrantach subskrypcyjnych). Jest to zjawisko przeciwne do trendów, które obserwuje się na bardziej dojrzałych rynkach finansowych (gdzie dominują akcje za wyniki). Najpopularniejszymi miernikami długookresowymi w Polsce pozostały EPS oraz EBITDA. Coraz większego znaczenia nabierają jednak cele indywidualne. 6
Istnieje wyraźna zależność poziomu wynagrodzenia od wielkości spółki Głównym determinantem płacy zasadniczej nadal jest wielkość organizacji i stopień skomplikowania biznesu. 60 50 WIG20 Najlepiej zależność tą oddaje kapitalizacja rynkowa, a w dalszej kolejności aktywa i przychody spółki. Spółki z WIG20 przeciętnie płacą swoim osobom zarządzającym ok. 1,75 mln zł rocznie, czyli wciąż prawie 1,5 razy więcej niż spółki z mwig40 i prawie dwa razy więcej niż z swig80. W porównaniu z rokiem poprzednim, najwyższy, tj. ok. 25% wzrost wynagrodzeń, odnotowały spółki z WIG20 i swig80 (mwig40 ok. 13%). Ak ktywa (mld zł) 40 30 20 10-10 mwig40 swig80 0-5 0 5 10 15 20 Kapitalizacja (mld zł) Rozmiar kuli na wykresie odzwierciedla wartość przeciętnego wynagrodzenia; położenie kuli na obu osiach odzwierciedla wielkość mierzoną kapitalizacją i wartością aktywów 7
Nie bez znaczenia jest też struktura właścicielska firmy Podobnie jak w roku 2010, można zaobserwować wyraźny wpływ struktury właścicielskiej na poziom wynagrodzeń. Widać to na przykładzie spółek z dużym udziałem Skarbu Państwa (>25% akcjonariatu). Spółki te oferują wynagrodzenia średnio o ok.: 30% w WIG20, 25% w mwig40 niższe niż pozostałe z właściwych indeksów. Warto zauważyć, że w przypadku WIG20 różnica ta pogłębiła się w stosunku do roku 2010 o ok. 10 pkt. Procentowych (tj. wówczas wynosiła jedynie ok. 20%). Aktywa (m mld zł) 70 60 50 40 30 20 10 Nieznaczny lub brak udziału Skarbu Państwa (mwig40) 2,05 mln zł 1,14 mln zł Nieznaczny lub brak udziału Skarbu Państwa (WIG20) Znaczący udział Skarbu Państwa (mwig40) 1,46 mln zł 0,85 mln zł Znaczący udział Skarbu Państwa (WIG20) 0-5 0 5 10 15 20 25 30 Kapitalizacja (mld zł) Rozmiar kuli na wykresie odzwierciedla wartość przeciętnego wynagrodzenia; położenie kuli na obu osiach odzwierciedla wielkość mierzoną kapitalizacją i wartością aktywów 8
Najbardziej atrakcyjne pod kątem przeciętnego uposażenia były media i usługi finansowe Aktywa (mld zł) 100 80 60 40 20 Telekomunikacja Surowcowy Paliwowy Energetyka Ubezpieczenia Banki 0 R. -5 kapitałowy 0 5 10 15 20 Media -20 Branża Top 5 2011 2010 Zmiana (%) media 2 880 2 160 33% ubezpieczenia 2 820 1 170 141% banki 1 880 1 590 18% rynek kapitałowy Kapitalizacja (mld zł) 1 580 1 120 41% informatyka 1 350 1 210 12% Tak samo jak w 2010 roku, najwyższe przeciętne wynagrodzenie dla osób zarządzających w roku 2011 oferowała branża mediowa (ok. 2,88 mln zł w roku 2011). W czołówce znalazła się też szeroko pojęta branża finansowa (ubezpieczenia ok. 2,82 mln zł, banki - ok. 1,88 mln zł oraz rynek kapitałowy ok. 1,58 mln zł). W pierwszej dziesiątce najlepiej płacących branż w 2011 roku znajdują się praktycznie te same sektory, co w roku ubiegłym. Wyjątek stanowi energetyka, która z 18 miejsca w 2010 r. weszła w 2011 r. na pozycję 9 zastępując firmy deweloperskie, które spadły z 9 na 17 miejsce w rankingu. Rozmiar kuli na wykresie odzwierciedla wartość przeciętnego wynagrodzenia; położenie kuli na obu osiach odzwierciedla wielkość mierzoną kapitalizacją i wartością aktywów 9
ótkoterminowe wypłacone w 2011 roku (tys. zł) Roczne wynagrodzenie kró Dziesięciu najlepiej wynagradzanych prezesów zarządów 14 000 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 10 11 860 8 740 7 350 6 290 5 180 4 820 4 690 Miejsce w rankingu w roku 2010 3 29 4 25 9 1 6 8 Roczne wynagrodzenie krótkoterminowe wypłacone w 2010 roku 0 Janusz Filipiak Jacek Podoba Markus Tellenbach Alicja Kornasiewicz 4 806 1 686 4 696 1 799 3 280 6 059 4 416 3 361 Osoby, które występowały w pierwszej dziesiątce w roku 2010 Nowe osoby w pierwszej dziesiątce Dominik Libicki Moshe Greidinger Piotr Janeczek 3 850 3 800 Dariusz Orłowski Richard Gaskin 3 420 Luigi Lovaglio swig80 swig80 WIG20 WIG20 mwig40 mwig40 swig80 swig80 swig80 WIG20 informatyka ubezpieczenia media banki media media metalowy spożywczy banki banki COMARCH TUEUROPA TVN PEKAO CYFRPLSAT CCIINT STALPROD WAWEL BANKBPH PEKAO n/a 1) n/a 2) Wśród dziesięciu najlepiej zarabiających prezesów zarządów wynagrodzenie krótkoterminowe mieściło się w przedziale od ok. 3,4 mln zł do ok. 11,9 mln zł, przy średniej wynoszącej ok. 6,0 mln zł (wobec średniej 4,4 mln w roku 2010). 6 spośród 10 osób ponownie znalazło się w rankingu Top 10. Ponadto wynagrodzenie trzech prezesów spoza pierwszej dziesiątki przekroczyło w 2011 roku próg 3 mln zł. Łącznie 72 prezesów zarządów spółek otrzymało wynagrodzenie przekraczające 1 mln zł. 1) W poprzedniej edycji badania Bank BPH nie wchodził w skład analizowanych indeksów GPW. 2) W poprzedniej edycji badania pan Luigi Lovaglio nie był objęty rankingiem ponieważ nie sprawował funkcji prezesa zarządu. Jako Pierwszy Wiceprezes Zarządu Banku, Dyrektor Generalny Banku zarobił w roku 2010 3,64 mln zł.
oraz 10 spółek, które najlepiej wynagradzały pozostałych członków zarządów krótkoterminowe wypłacone w 2011 roku (tys. zł) Roczne wynagrodzenie k 5 000 4 500 4 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 0 4 507 2 864 2 576 2 360 2 000 1 894 1 835 1 834 1 785 1 676 TVN CCIINT BRE CYFRPLSAT IDMSA GTC BANKBPH IPOPEMA TPSA INGBSK WIG20 mwig40 WIG20 mwig40 mwig40 WIG20 swig80 swig80 WIG20 mwig40 media media banki media rynek kapitałowy deweloperzy banki rynek kapitałowy telekomunikacja banki Wśród dziesięciu najlepiej płacących spółek przeciętne wynagrodzenie członków zarządów mieściło się w przedziale od ok. 1,7 mln zł do ok. 4,5 mln zł, przy średniej wynoszącej ok. 2,3 mln zł (wobec średniej 2,1 mln w roku 2010). Połowa spółek ponownie znalazła się w tym rankingu. Łącznie w 2011 roku 36 spółek wypłaciło członkom zarządów przeciętne wynagrodzenie przekraczające 1 mln zł. Miejsce w rankingu w roku 2010 5 1 12 32 16 11 8 4 7 Roczne wynagrodzenie krótkoterminowe wypłacone w 2010 roku 11 n/a 1) 2 029 3 499 1 649 871 1 278 1 683 1 722 2 100 1 760 Osoby, które występowały w pierwszej dziesiątce w roku 2010 Nowe osoby w pierwszej dziesiątce 1) W poprzedniej edycji badania Bank BPH nie wchodził w skład analizowanych indeksów GPW.
Dziękujemy za uwagę
2012 PricewaterhouseCoopers. Wszystkie prawa zastrzeżone. Nazwa PricewaterhouseCoopers odnosi się do firm wchodzących w skład sieci PricewaterhouseCoopers International Limited, z których każda stanowi odrębny i niezależny podmiot prawny.