ZAWÓR KULOWY MBV Seria M1, M2 Instrukcje montażu, konserwacji i obsługi

ZAWÓR KULOWY MBV Seria M1, M2 Instrukcje montażu, konserwacji i obsługi 1 M 70 pl 2/2015

2 1 M 70 pl Spis treści 1 INFORMACJE OGÓLNE...3 1.1 Informacje zawarte w niniejszym podręczniku...3 1.2 Konstrukcja zaworu...3 1.3 Oznaczenia zaworu...4 1.4 Specyfikacje techniczne...4 1.5 Certyfikaty... 4 1.6 Oznaczenie CE...5 1.7 Recykling i utylizacja urządzenia...5 1.8 Środki ostrożności...5 2 TRANSPORT, ODBIÓR I MAGAZYNOWANIE...5 3 MONTAŻ I UŻYTKOWANIE ZAWORU...6 3.1 Informacje ogólne...6 3.2 Montaż w instalacji...6 3.3 Izolacja zaworu...6 3.4 Siłownik...7 3.5 Prace odbiorcze...7 4 SERWISOWANIE...7 4.1 Informacje ogólne...7 4.2 Wymiana uszczelnienia bez demontażu zaworu z instalacji...7 4.3 Naprawa zaciętego lub zablokowanego zaworu bez jego demontażu 9 4.4 Demontaż siłownika zaworu...9 4.5 Demontaż zaworu z instalacji...9 4.6 Rozbieranie zaworu...9 4.7 Kontrola elementów zdemontowanego zaworu... 10 4.8 Wymiana elementów... 10 4.9 Ponowny montaż zaworu... 10 5 TESTOWANIE ZAWORU...13 6 MONTAŻ I DEMONTAŻ SIŁOWNIKÓW...14 6.1 Informacje ogólne... 14 6.2 Montaż siłownika M... 14 6.3 Montaż siłownika B1C... 14 6.4 Montaż siłownika B1J... 14 6.5 Demontaż siłowników serii B... 15 6.6 Montaż siłowników innych marek... 15 7 NIEPRAWIDŁOWE DZIAŁANIE... 15 8 NARZĘDZIA... 15 9 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH... 15 10 SCHEMATY ZŁOŻENIOWE I LISTY CZĘŚCI... 16 10.1 Rozmiary DN 25-40/1" 1,5", kula osadzana w gnieździe...16 10.2 Rozmiary DN 50-200/2" 8", kula osadzana w gnieździe...17 10.3 Rozmiary DN 250-300/10" 12", kula osadzana w gnieździe...18 10.4 Rozmiary DN 250-400/10" 16", kula umieszczona na czopie...19 11 WYMIARY I MASY... 20 12 KOD... 27 W PIERWSZEJ KOLEJNOŚCI ZAPOZNAĆ SIĘ Z TYMI INFORMACJAMI! Niniejsze instrukcje zawierają wskazówki dotyczące bezpiecznego transportu i obsługi zaworu. Aby uzyskać dodatkowe informacje, należy skontaktować się z producentem lub jego przedstawicielem. Przydatne adresy i numery telefonów podano na tylnej części okładki. Najbardziej aktualną dokumentację można pobrać ze strony www.metso.com/valves. ZACHOWAĆ INSTRUKCJĘ DO WYKORZYSTANIA W PRZYSZŁOŚCI! Informacje zawarte w niniejszym dokumencie mogą być zmieniane bez powiadomienia. Wszelkie znaki towarowe należą do ich właścicieli. Ten produkt spełnia wymagania Unii Celnej, do której należą Białoruś, Kazachstan i Rosja.

1 M 70 pl 3 1 INFORMACJE OGÓLNE 1.1 Informacje zawarte w niniejszym podręczniku W niniejszym podręczniku zawarto informacje dotyczące użytkowania zaworów kulowych typu M1 i M2. Szczegółowe informacje na temat siłowników i innych urządzeń, które w niniejszym podręczniku opisano jedynie pobieżnie, opisano w osobnych podręcznikach instalacji, użytkowania i konserwacji. UWAGA: Ponieważ zawór można stosować do różnych zastosowań, należy wziąć pod uwagę różne czynniki. Z tego powodu niniejszy podręcznik może nie odnosić się do wszystkich sytuacji. W przypadku wątpliwości związanych z użytkowaniem lub doborem zaworu do danego zastosowania prosimy skontaktować się z firmą Metso Automation w celu uzyskania szczegółowych informacji. 1.2 Konstrukcja zaworu Zawory serii M1 i M2 są zaworami kulowymi kołnierzowymi. Zawory tego typu są wyposażone w gniazdo miękkie lub metalowe. Zawory składają się z dwóch części połączonych śrubami. We wszystkich modelach kula i trzpień zaworu są osobnymi częściami; trzpień jest zabezpieczony przed wydmuchem za pomocą wbudowanego ramienia (DN 250/ 10"-DN 400/16") lub osobnego pierścienia/sworznia oporowego oraz płyt ustalających (DN 25/1"-DN 300/12"). W przypadku zaworów gniazdowych trzpień jest połączony z kulą za pomocą pierścienia blokującego przenoszącego moment. W przypadku zaworów DN 25/1" i DN 40/1,5" trzpień jest wprowadzany bezpośrednio w wycięcie w kuli bez użycia osobnego elementu napędowego. Zawory gniazdowe zapewniają szczelność w obu kierunkach przepływu. Szczelność zaworu zależy od ciśnienia w przewodzie ciśnienie oddziałujące na kulę dociska ją do gniazda. W zaworach z gniazdem E kierunek przepływu wskazany jest strzałką. Konstrukcja zaworów może różnić się w zależności od preferencji klienta. Szczegółowe informacje dotyczące konstrukcji zaworu znajdują się na tabliczce identyfikacyjnej w postaci kodu. Więcej informacji dotyczących kodu zawarto w rozdziale 12. Zawory gniazdowe są urządzeniami odcinającymi przepływ, specjalnie zaprojektowanymi do pracy w wymagających warunkach; można je wykorzystać także do sterowania przepływem, jednak wówczas ich funkcjonalność będzie ograniczona. Rys. 1 Budowa zaworu, rozmiary DN 25/1" do DN 40/1 1/2", kula osadzana w gnieździe Rys. 2 Budowa zaworu, rozmiary DN 50/1" do DN 200/8", kula osadzana w gnieździe Rys. 3 Budowa zaworu, rozmiary DN 250/10" i DN 300/12", kula osadzana w gnieździe Rys. 4 Budowa zaworu, rozmiary DN 250/10" do DN 400/ 16", kula umieszczona na czopie

4 1 M 70 pl W modelach, w których kula osadzona jest na czopie (rys. 4), moment obrotowy jest przenoszony bezpośrednio na kulę. Gniazda są obciążone sprężyną. Zawory 2- gniazdowe zapewniają szczelnoć w obu kierunkach przepływu. Kierunek przepływu, przy którym zawór jest szczelny (dotyczy zaworów 1-gniazdowych), wskazano strzałką. Szczelność zapewnia sprężyna, która dociska gniazda do kuli; jednocześnie ciśnienie w instalacji dociska gniazdo do kuli zgodnie z kierunkiem przepływu. Zawór jest przeznaczony do kontroli przepływu. Konstrukcja danego zaworu może być inna, zależnie od wymagań klienta. Szczegółowe informacje dotyczące konstrukcji zaworu znajdują się na tabliczce identyfikacyjnej w postaci kodu. Informacje dotyczące kodu opisano w rozdziale 12. 1.4 Specyfikacje techniczne Długość zabudowy: M1: ISO 5752 M2: ASME B16.10 Test ciśnieniowy: M1: PN 10, 16, 25, 40 M2: ASME klasa 150 i 300 Maks. różnica ciśnień: zob. rys. 8 i 9 Zakres temperatur: zob. rys. 7 Kierunek przepływu: oznaczony strzałką na korpusie Kula umieszczona na czopie: 1 gniazdo (w kierunku szczelności) Kula osadzana w gnieździe: gniazdo E Wymiary: zob. rozdział 11 Masy: zob. rozdział 11 1.3 Oznaczenia zaworu Oznaczenia są wybite na korpusie zaworu, rys. 5. P (bar) 60 30 120 210 300 390 480 T ( F) 570 870 P (psi) 50 725 40 580 Batch number Foundry's mark Id plate 30 CLASS 300 435 Rys. 5 Oznaczenia zaworu Nominal size Casting no. Manufacturer's mark Body material Pressure class Ponadto do zaworu przymocowana jest tabliczka identyfikacyjna przedstawiona na rys. 6. Rys. 7 20 10 0 PN 25 CLASS 150 290 145 0 0 50 100 150 200 250 300 T ( C) Krzywe ciśnienia/temperatury korpusu zaworu, CF8M i CG8M PN 40 PN 16 PN 10 (1) (2) (5) (7) (8) 50-20 0 100 Temperature (ºF) 200 300 400 500 1" - 4" / DN 25-100 600 800 700 Rys. 6 (3) (4) (6) (9) (10) Tabliczka identyfikacyjna Oznaczenia na tabliczce identyfikacyjnej: 1. Materiał korpusu 2. Materiał wału 3. Materiał elementu mającego kontakt z medium 4. Materiał gniazda 5. Maksymalna/minimalna temperatura robocza 6. Maksymalna różnica ciśnień/temperatury przy odcięciu przepływu 7. Klasa ciśnienia 8. Oznaczenie typu 9. Nr listy części zamiennych 10. Model P (bar) Rys. 8 40 30 20 10-50 -29 0 Dopuszczalna robocza różnica ciśnień (zawory z gniazdem miękkim) 1.5 Certyfikaty T 6" / DN 150 8 / DN 200 X T 10 / DN 250 12 / DN 300 T M 50 100 150 200 250 300 Temperature (ºC) Certyfikat potwierdzający szczelność zaworu jest dostępny na życzenie. M T X M X M X 600 500 400 300 200 100 P (psi)

1 M 70 pl 5 Rys. 9 30 120 210 300 390 480 570 P (bar) 60 870 P (psi) 50 40 30 20 10 0 Dopuszczalna robocza różnica ciśnień (zawory z gniazdem metalowym) 1.6 Oznaczenie CE Zawór spełnia wymagania dyrektywy 97/23/WE w sprawie urządzeń ciśnieniowych oraz został oznaczony zgodnie z jej wytycznymi. 1.7 Recykling i utylizacja urządzenia Większość części zaworu może zostać poddana recyklingowi. Większość części zawiera oznaczenia materiałowe. Wykaz materiałów jest dostarczany z zaworem. Dodatkowo u producenta można uzyskać osobne instrukcje dotyczące recyklingu i utylizacji urządzenia. Zawór może także zostać zwrócony producentowi bez konieczności ponoszenia opłat. 1.8 Środki ostrożności Nie przekraczać wartości granicznych podanych dla zaworu! Przekroczenie wartości granicznych podanych na zaworze może doprowadzić do jego uszkodzenia oraz być przyczyną niekontrolowanego rozszczelnienia instalacji. Istnieje niebezpieczeństwo uszkodzenia urządzenia lub odniesienia obrażeń. 1" - 2" 3" - 16" DN 25-50 DN 80-300 T ( F) 0 50 100 150 200 250 300 T ( C) 725 580 435 290 145 0 Zwracać uwagę na ruch kuli zaworu! Nie zbliżać rąk, innych części ciała, narzędzi oraz innych przedmiotów do otwartego wlotu. Nie pozostawiać żadnych obiektów wewnątrz instalacji. Gdy kula zaworu przesuwa się występuje niebezpieczeństwo przecięcia. Przed przystąpieniem do prac konserwacyjnych należy zamknąć i odłączyć przewód ciśnienia zasilającego siłownik. Nieprzestrzeganie tych zasad grozi uszkodzeniem instalacji lub odniesieniem obrażeń. Zwracać uwagę na hałas! Zawór podłączony do instalacji może wytwarzać hałas. Jego poziom zależy od zastosowania zaworu. Poziom hałasu można zmierzyć lub obliczyć za pomocą oprogramowania Metso Nelprof. Przestrzegać przepisów dotyczących emisji hałasu. Uważać na skrajne temperatury! Podczas pracy zaworu jego korpus może ogrzewać się lub ochładzać do niskich temperatur. Należy uważać na możliwość odniesienia obrażeń w wyniku kontaktu z zimną lub gorącą powierzchnią. Podczas przenoszenia zaworu lub całego zespołu zaworu należy zwracać uwagę na jego masę! Zabrania się podnosić zawór lub jego zespół, chwytając za siłownik, nastawnik, wyłącznik krańcowy lub rurę. Należy w bezpieczny sposób owinąć liny dźwigowe wokół korpusu zaworu (zob. rys. 10). Upadek urządzenia lub jego elementów grozi jego uszkodzeniem bądź urazami cielesnymi personelu. 2 TRANSPORT, ODBIÓR I MAGAZYNOWANIE Sprawdzić zawór oraz jego osprzęt pod kątem ewentualnych uszkodzeń transportowych. Magazynować zawór w odpowiednim miejscu. Zaleca się magazynowanie zaworu w suchym pomieszczeniu. Nie demontować zaworu ani nie odłączać go od instalacji, jeśli znajduje się on pod ciśnieniem! Rozebranie zaworu lub jego demontaż w takim przypadku spowoduje niekontrolowane rozszczelnienie instalacji. Należy zawsze izolować część instalacji, w której zainstalowano zawór; przed demontażem zaworu należy wyrównać wartości ciśnień i usunąć medium. Należy uwzględniać rodzaj stosowanego medium. Należy stosować odpowiednie środki ochronne oraz nie dopuszczać do przedostania się szkodliwych substancji do środowiska. Upewnić się, że podczas konserwacji do instalacji nie przedostanie się żadne medium. Nieprzestrzeganie tych zasad grozi uszkodzeniem instalacji lub odniesieniem obrażeń. Rys. 10 Magazynowanie zaworu

6 1 M 70 pl Nie usuwać elementów zabezpieczających otwór wlotowy przed przystąpieniem do montażu zaworu. Zawór należy umieścić w miejscu montażu bezpośrednio przed jego instalacją. Podczas dostawy zawór zazwyczaj jest ustawiony w pozycji otwarcia. TAK Rys. 12 Niezalecana pozycja montażowa Rys. 11 NIE Podnoszenie zaworu 3 MONTAŻ I UŻYTKOWANIE ZAWORU 3.1 Informacje ogólne Usunąć zabezpieczenia otworów i sprawdzić, czy wnętrze zaworu jest czyste. W razie konieczności wyczyścić zawór. uniknięcia nadmiernego naprężenia zaworu. Podparcie także pozwoli zredukować wibracje instalacji, co zapewni właściwe funkcjonowanie nastawnika. Aby ułatwić wykonywanie czynności serwisowych, zaleca się podparcie korpusu zaworu, stosując w tym celu zaciski rurowe i wsporniki. Nie mocować wsporników do śrub kołnierza lub siłownika (zob. rys. 13). 3.2 Montaż w instalacji Podczas przenoszenia zaworu lub zespołu zaworu należy pamiętać o jego dużej masie! Przed montażem zaworu ostrożnie przepłukać instalację. Upewnić się, że podczas przepłukiwania instalacji zawór jest całkowicie otwarty. Ciała obce, takie jak piasek lub fragmenty elektrody spawalniczej, mogą uszkodzić kulę i gniazda. UWAGA: Stosować śruby, nakrętki, sworznie i uszczelki zgodne z użytymi w całej instalacji. Podczas umieszczania zaworu między kołnierzami należy dokładnie wyśrodkować zawór. UWAGA: Nie należy korygować położenia zaworu za pomocą śrub kołnierza. Zawór może zostać zainstalowany w dowolnym położeniu, bez wpływu na jego szczelność (z wyjątkiem zaworów 1- gniazdowych z kulą umieszczoną na czopie). Nie zaleca się jednak montażu zaworu z siłownikiem od dołu rurociągu, ponieważ w takim przypadku zanieczyszczenia znajdujące się wewnątrz rurociągu mogą przedostać się do komory zaworu i uszkodzić uszczelnienie dławnicowe. Należy unikać pozycji montażowej przedstawionej na rysunku 12. Może zaistnieć konieczność podparcia rurociągu w celu Rys. 13 Podpieranie zaworu 3.3 Izolacja zaworu W razie konieczności zawór można okryć izolacją. Izolacja nie może wystawać ponad górną część korpusu zaworu (zob. rysunek 13). Rys. 14 Granica poziomu izolacji Izolacja zaworu

1 M 70 pl 7 3.4 Siłownik UWAGA: Podczas montażu siłownika na zaworze należy upewnić się, że zespół zaworu działa prawidłowo. Szczegółowe informacje dotyczące montażu siłownika zawarto w rozdziale 6 lub osobnych instrukcjach dotyczących siłownika. Otwarcie/zamknięcie zaworu jest sygnalizowane przez: wskaźnik na siłowniku lub położenie rowka umieszczonego na końcu trzpienia (równolegle do kierunku ruchu kuli). W przypadku wątpliwości dotyczących wskaźnika położenie kuli można sprawdzić za pomocą rowka. Siłownik należy instalować, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia przestrzeni pozwalającej na jego demontaż. Siłownik zaleca się instalować w położeniu pionowym. Siłownik nie powinien stykać się z rurociągiem, ponieważ wibracje rurociągu mogą zakłócić jego działanie. W niektórych przypadkach może zajść konieczność dodatkowego podparcia siłownika. Dotyczy to szczególnie przypadków stosowania dużych siłowników, przedłużonych trzpieni lub sytuacji występowania znacznych drgań. Szczegółowych informacji udziela firma Metso Automation. 3.5 Prace odbiorcze Upewnić się, że we wnętrzu zaworu lub rurociągu nie znajdują się zanieczyszczenia. Dokładnie przepłukać rurociąg. Upewnić się, że podczas przepłukiwania instalacji zawór jest całkowicie otwarty. Sprawdzić, czy wszystkie nakrętki, rury i kable są prawidłowo umocowane. Sprawdzić, czy siłownik, nastawnik oraz przełącznik są prawidłowo wyregulowane. Proces regulacji siłownika opisano w rozdziale 6. Proces regulacji pozostałych urządzeń opisano w odrębnych instrukcjach. 4 SERWISOWANIE 4.1 Informacje ogólne Podczas konserwacji zaworu należy przestrzegać środków bezpieczeństwa opisanych w podrozdziale 1.8! Podczas przenoszenia zaworu lub zespołu zaworu należy pamiętać o jego dużej masie! UWAGA: Należy zawsze stosować oryginalne części; zapewni to prawidłowe funkcjonowanie zaworu. Zawory serii M nie wymagają regularnej konserwacji; zaleca się jednak regularną kontrolę szczelności uszczelnienia dławnicowego. Jeśli zajdzie konieczność przeprowadzenia konserwacji zaworu, wykonanie kilku prostych czynności serwisowych zwykle pozwoli rozwiązać problem. W niniejszym rozdziale opisano czynności serwisowe, które mogą zostać wykonane przez użytkownika końcowego. Jeśli nie określono inaczej, liczby podane w nawiasach dotyczą list części oraz schematów złożeniowych zaworu w częściach 10.1 10.4. UWAGA: W przypadku wysyłania zaworu do producenta w celach serwisowych należy go wysłać w całości. Należy także dokładnie usunąć z zaworu resztki medium i w przypadku stosowania niebezpiecznego medium powiadomić o tym fakcie producenta. 4.2 Wymiana uszczelnienia bez demontażu zaworu z instalacji Nie demontować ani nie rozbierać zaworu znajdującego się pod ciśnieniem! Ze względów bezpieczeństwa KONIECZNE jest zamontowanie płyty ustalającej (42) zgodnie z rysunkami 10.1 i 10.2 (DN 25-300/1" 12")! Ze względu na obecność ciśnienia pierścień uszczelniający o przekroju V nie musi być dokręcany; wysoka wartość ciśnienia zapewnia dużą szczelność zaworu. Użycie dławika pozwala zapewnić odpowiednią szczelność zaworu. Uszczelnienie (69) należy wymienić, gdy dokręcenie nakrętek sześciokątnych (18) nie będzie wystarczające do zatrzymania wycieku. Ponieważ pierścień uszczelniający o przekroju V może ulec uszkodzeniu w przypadku użycia zbyt dużej siły, należy go dokręcać ostrożnie. Upewnić się, że zawór nie znajduje się pod ciśnieniem. Odłączyć siłownik, wspornik i klin (10). Więcej informacji znajduje się w części 4.4. Wykręcić nakrętki (18) oraz wyjąć płyty ustalające (42). Wyjąć dławik (9). Usunąć pierścienie uszczelniające (69) znajdujące się wokół trzpienia za pomocą noża lub innego ostrego narzędzia. Uważać, by nie uszkodzić trzpienia lub otworu z pogłębieniem walcowym. Należy zauważyć, że pierścień oporowy (67) może odpaść przy usuwaniu uszczelnienia. Należy go wówczas umieścić we właściwym położeniu przez zainstalowaniem nowego uszczelnienia (pierścienie oporowe są stosowane w zaworach 2" 8"). Należy zauważyć, że w przypadku rozmiarów 2" 8" powierzchnia stożkowa pierścienia oporowego powinna być skierowana w stronę zaworu.

8 1 M 70 pl Nie usuwać drutu (51) umieszczonego pod pierścieniem oporowym (67)! W razie konieczności wyczyścić otwór z pogłębieniem walcowym. Umieścić nowe pierścienie uszczelniające (69) wokół trzpienia (5) i w otworze z pogłębieniem walcowym, używając w tym celu np. dławika (9). Prawidłowe umieszczenie uszczelnienia przedstawiono na rysunku 15. Dokręcić dławik (9) (w przypadku zaworu DN 25-200/ 1" 8" także płyty ustalające (42)), umieścić nakrętki (18) na kołkach gwintowanych (14) i dokręcić je zgodnie z danymi w tabeli 1. Wybrać odpowiedni typ (PTFE/grafit) i konstrukcję (obciążenie ciągłe lub nie). W przypadku wycieku z uszczelnienia zaworu pod ciśnieniem należy powoli dokręcać nakrętki aż do momentu zlikwidowania nieszczelności. Hc zestaw sprężyn tarczowych (150) Bez sprężyn tarczowych A zestaw sprężyn tarczowych (150) uszczelnienie (69) zestaw pierścieni V lub uszczelka grafitowa kołek gwintowa nakrętka sześciokątna (1 płyta ustalająca (42) dławik (9) uszczelnienie (6 zestaw pierście lub uszczelka g 1" 1 1/2" 10" 16" z czopem * kołek gwintowa nakrętka sześciokątna (1 płyta ustalająca (42) dławik (9) pierścień wsporczy (67) 2" 8" 10" 12" * drut ustalający (51) *) bez poz. 42 Rys. 15 Uszczelnienie Tabela 1 Dokręcanie uszczelnienia dławnicowego Rozmiar zaworu Średnica Wymiary sprężyny (w Pierścień V z PTFE Uszczelnienie grafitowe wału stanie swobodnym) Sprężyna tarczowa Nakrętka Sprężyna tarczowa Nakrętka DN NPS mm A, mm H c, mm Ściśnięcie, mm T t, Nm Ściśnięcie, mm T t, Nm Gniazdowe 25 01 15 20 22 0,8 3 1,7 5 40 015 20 20 22 1,0 3 1,8 6 50 02 25 25 30,5 1,1 7 2,1 14 65 25 25 30,5 1,1 7 2,1 14 80 03 25 25 30,5 1,1 7 2,1 14 100 04 35 25 30,5 1,4 9 2,3 15 125 35 25 30,5 1,4 9 2,3 15 150 06 45 35,5 41 1,9 20 3,4 35 200 08 55 35,5 41 2,2 23 3,6 38 250 10 65 50 59 1,5 38 3,2 80 300 12 75 50 59 1,7 43 3,7 91 Czopowe 250 10 55 35,5 41 2,2 23 3,6 38 300 12 55 35,5 41 2,2 23 3,6 38 350 14 75 50 59 1,7 43 3,7 91 400 16 85 50 59 1,9 48 4,1 102

1 M 70 pl 9 4.3 Naprawa zaciętego lub zablokowanego zaworu bez jego demontażu Zacięcie lub zablokowanie zaworu może być spowodowane zatkaniem gniazda (7) i kuli (3) przez medium. Kulę oraz gniazda można czyścić bez konieczności demontażu zaworu; w tym celu należy obrócić kulę do położenia częściowo otwartego, a następnie przepłukać rury. Jeśli problem nie zostanie rozwiązany, wykonać poniższe czynności. w miejscu. Uważać na ręce! Opuścić kryzę korpusu na podłoże w położeniu pionowym (ustawić na kołnierzu rurowym) (zob. rys. 16). 4.4 Demontaż siłownika zaworu Należy pamiętać o dużej masie zespołu zaworu! UWAGA: Aby uniknąć problemów przy ponownym montażu, przed demontażem siłownika należy zapamiętać jego położenie oraz nastawnika/wyłącznika krańcowego względem zaworu. Zaleca się odłączanie siłownika oraz jego osprzętu przed demontażem całego zaworu. Jeśli dostęp do siłownika jest utrudniony, zaleca się demontaż całego zespołu zaworu. Szczegółowe informacje dotyczące demontażu siłowników opisano w rozdziale 6. Rys. 16 Podnoszenie kryzy korpusu Wyjąć gniazdo (7) z kryzy korpusu, upewniając się, że nie zostało ono uszkodzone. Jeśli gniazdo jest typu blokowanego, należy używać specjalnego narzędzia, które można zamówić w producenta (zob. rys. 17 oraz rozdział 8 Narzędzia ). 4.5 Demontaż zaworu z instalacji Nie demontować ani nie rozbierać zaworu znajdującego się pod ciśnieniem! Upewnić się, że w rurociągu nie znajduje się medium oraz że nie znajduje się on pod ciśnieniem; podczas serwisowania zaworu należy odciąć dopływ medium do instalacji. Ostrożnie przymocować liny do zaworu, poluzować śruby mocujące kołnierz rurowy i podnieść zawór. Upewnić się, że zawór jest podnoszony we właściwy sposób. Zob. także rysunek 10. 4.6 Rozbieranie zaworu 4.6.1 Rozmiary DN 25-300/1" 12", kula osadzana w gnieździe Umieścić zawór tak, by nakrętki sześciokątne korpusu (16)/kryza korpusu (2) były skierowane do góry. Podczas wykonywania tej czynności należy uważać, aby nie uszkodzić kołnierzy. Oznaczyć części korpusu zaworu, aby uniknąć problemów przy ponownym montażu. Poluzować nakrętki dławika (18). Obrócić kulę do pozycji zamknięcia. Poluzować nakrętki sześciokątne korpusu (16). Zdjąć kryzę korpusu (2) z zaworu. Jeśli gniazdo kulowe (7) nie będzie spoczywać stabilnie w kryzie korpusu, należy wsunąć palce pod kryzę (w przypadku mniejszych zaworów) lub w otwór przelotowy (większe zawory), aby utrzymać gniazdo Rys. 17 Usuwanie gniazda blokowanego Wyjąć kulę (3) z korpusu zaworu (1), chwytając krawędzie otworu przelotowego (niewielkie zawory) lub przepuszczając linę przez otwór (zawory o większych rozmiarach). Aby oddzielić kulę od pierścienia blokującego (4), przed jej podniesieniem należy obrócić ją do pozycji zamknięcia. Umieścić kulę na miękkiej powierzchni (rys. 18), upewniając się, że nie uległa ona uszkodzeniu. Usunąć nakrętki uszczelnienia (18), sprężyny (150) (modele obciążone sprężyną), kołek gwintowany (14), płyty ustalające (42) oraz dławik (9). Wyjąć uszczelnienie (69). Wyjąć sworzeń (50). Usunąć pierścień blokujący (2" 8") lub pierścień oporowy (1" 1,5") umieszczony wewnątrz korpusu. Szczegółowe informacje dotyczące wyjmowania pierścienia oporowego zawarto na rysunku 19. Wyciągnąć wał (5), wysuwając go. Należy zauważyć, że wykonanie tej czynności spowoduje odłączenie łożysk oporowych (70) od wału.

10 1 M 70 pl Rys. 18 Wyciąganie kuli z korpusu Umieścić zdjętą kryzę korpusu na kołnierzu rurowym. Wyjąć gniazdo (7) z kryzy korpusu (2), jeśli nie zostało wyjęte wcześniej. Odkręcić nakrętki kołków gwintowanych osłony (17). Wyjąć wał (5) i zdjąć osłonę (8). W razie potrzeby do zdjęcia osłony użyć kawałka drewna lub młotka. Wyjąć kulę (3) wraz z płytami czopu (89) z korpusu (1). Ostrożnie przenieść kulę na miękkie podłoże. Wyjąć gniazdo (7) z korpusu (1). Wyjąć płyty czopu (89) z piast kuli. Zdjąć łożyska czopu (99) i elementy dystansowe łożysk (91) z każdego czopu. Wypchnąć wał z osłony. Zdjąć łożyska oporowe (70, 71) z wału oraz pierścienie uszczelniające (69) z obudowy (8). Zdjąć uszczelkę korpusu (65) i uszczelkę osłony (66). 4.7 Kontrola elementów zdemontowanego zaworu Oczyścić zdemontowane elementy. Sprawdzić stan trzpienia (5) oraz łożysk oporowych (70). Sprawdzić stan kuli (3) oraz gniazd kulowych (7). Sprawdzić stan powierzchni uszczelnienia korpusu. Wymienić wszystkie uszkodzone elementy. Rys. 19 Odłączanie pierścienia oporowego rozmiary 1" i 1,5" W przypadku zaworów 10" 12" przed wyjęciem trzpienia należy usunąć pierścień ustalający (51). W tym celu należy przesuwać trzpień w górę i w dół i użyć ostrego metalowego narzędzia. Wysunąć trzpień z korpusu. Odłączyć gniazdo kulowe (7) od korpusu (1); w razie konieczności należy użyć specjalnego narzędzia. Należy także usunąć uszczelkę tylną (63) z gniazd kulowych oraz uszczelkę korpusu (65). 4.6.2 Rozmiary DN 250-400/10" 16", kula umieszczona na czopie Ustawić zawór w pozycji pionowej na kołnierzu rurowym. Ustawić zawór na płaskiej powierzchni, aby nie uszkodzić kołnierzy. Sprawdzić, czy nakrętki na kołkach gwintowanych korpusu (16) są skierowane w górę. Oznaczyć części korpusu zaworu, aby uniknąć problemów przy ponownym montażu. Obrócić kulę do pozycji zamknięcia. Usunąć klin (10). Odkręcić nakrętki dławika (18). Zdjąć zestaw sprężyn tarczowych (150) i dławik (9). Odkręcić nakrętki kołków gwintowanych korpusu (16). Zdjąć kryzę korpusu (2). Jeśli gniazdo (7) nie spoczywa na kuli (3), zabezpieczyć gniazdo przed wypadnięciem z kryzy korpusu i odłączyć je później. Nie wkładać palców między kryzę korpusu a powierzchnię! 4.8 Wymiana elementów Zawsze podczas wykonywania czynności konserwacyjnych należy wymieniać elementy miękkie. W razie konieczności należy także wymienić pozostałe elementy. Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie zaworu, należy korzystać z oryginalnych części zamiennych. Procedurę zamawiania części zamiennych opisano w rozdziale 9 ( Zamawianie części zamiennych ). 4.9 Ponowny montaż zaworu 4.9.1 Rozmiary DN 25-300/1" 12", kula osadzana w gnieździe Ze względów bezpieczeństwa KONIECZNE jest zamontowanie płyty ustalającej (42) zgodnie z rysunkiem 10.1. Umieścić zawór w kołnierzu rurowym. Podczas wykonywania tej czynności należy uważać, aby nie uszkodzić powierzchni uszczelniających kołnierza rurowego. Gniazda P oraz S: Umieścić uszczelnienie tylne (63) w gnieździe kulowym (7); zob. rysunki 20 i 21. Umieścić gniazdo w korpusie (1). Zabezpieczyć gniazdo P (7) za pomocą specjalnego narzędzia dostarczanego z osobną instrukcją (zob. rozdział 8 Narzędzia ). Gniazda T, M i X: Umieścić gniazdo (7) w korpusie (1) i kryzie korpusu (2). Gniazdo E: Dopasować uszczelnienie tylne (113) do rowka na zewnętrznym obwodzie gniazda (25) (zob. rys. 24). Umieścić sprężynę (62) w korpusie. Ustawić gniazdo w odpowiedniej pozycji, korzystając z

1 M 70 pl 11 Gniazdo E + uszczelka wargowa O-ring Gniazdo E + Gniazdo E (25) narzędzie montażowe Kryza korpus 2) 63 7 Rys. 20 Gniazdo P narzędzie montażowe Rys. 24 Montaż gniazda E Rys. 21 Gniazdo S 63 7 blokujący/oporowy (4) znalazł się w wycięciu kuli. Wkręcić kołki gwintowane (14). Ustawić pierścień wsporczy (67, rozmiary DN 50/2" DN 200/8"), uszczelnienie (69), dławik (9) oraz płyty ustalające (42) we właściwych pozycjach. Nałożyć nakrętki (18) na kołki gwintowane (14) i ostrożnie dokręcić. 7 5 1 70/71 70 4 Rys. 22 Gniazda T, M i X 3 Rys. 23 narzędzia zgodnie z dostarczonymi instrukcjami (zob. rysunek 24 i rozdział 8 Narzędzia ). 63 Gniazdo E Korpus 7 Umieścić drut ustalający (51) w rowku trzpienia (5) (rozmiary DN 50/2" DN 200/8"). Do korpusu wsunąć od góry część trzpienia i od strony korpusu zamontować na nim łożyska oporowe (70). Założyć łożyska oporowe na ramieniu trzpienia, po czym umieścić go w wewnętrznej części zaworu. Założyć pierścień blokujący (4, rozmiary DN 50/2" DN 200/ 8") na wypuście wału i zablokować zawleczką (50). Założyć pierścień oporowy (4, rozmiary DN 25/1" DN 40/1,5") na wale i zablokować zawleczką jak pokazano na rys. 25. Wsunąć kulę (3) tak, aby piercień 113 Kryza korpusu 25 62 Preferowany kierunek szczelności Rys. 25 Montaż wału rozmiary 1" i 1,5" Umieścić uszczelnienie (65) w rowku korpusu. Dokręcić kołki gwintowane (12) w korpusie (1). W przypadku rozmiarów DN 25/1" i DN 40/1,5" w korpusie i na kryzie znajdują się otwory przelotowe. Elementy te można więc połączyć kołkiem gwintowanym. Ostrożnie nałożyć kryzę (2) na korpus. Sprawdzić, czy oznaczenia wykonane podczas demontażu pasują do siebie. Dokręcić nakrętki korpusu (16). Aby zapewnić prawidłowy montaż, należy docisnąć do siebie obie części. Jeżeli nie będzie to możliwe, należy zapewnić równomierne dokręcenie nakrętek. Momenty dokręcające zebrano w tabeli 2. Aby sprawdzić, czy kula znajduje się w odpowiedniej pozycji między gniazdami, należy dwa lub trzy razy powoli obrócić trzpień (w obu kierunkach). Możliwie najmocniej dokręcić ręką nakrętki (18) dławika, a następnie wykonać instrukcje podane w części 4.2. W przypadku wycieku z uszczelnienia zaworu pod ciśnieniem należy powoli dokręcać nakrętki aż do momentu zlikwidowania nieszczelności.

12 1 M 70 pl Podczas ponownego montażu zaworu należy przestrzegać tych samych zasad co w przypadku jego montażu. Należy także stosować się do instrukcji opisanych w rozdziale 3. Tabela 2 Zalecane momenty dokręcające dla nakrętek kołków gwintowanych korpusu Zalecane momenty dokręcające (Nm) Gwint Moment Gwint Moment M12 50 1/2" 60 M14 100 5/8" 120 M16 150 3/4" 200 M20 250 7/8" 300 M24 400 1" 450 M30 900 1 1/8" 600 M36 1600 1 1/4" 800 M39 2000 1 1/2" 1500 UWAGA: Gwinty powinny być odpowiednio nasmarowane. 4.9.2 Rozmiary DN 250-400/10" 16", kula umieszczona na czopie Umieścić korpus zaworu (1) i kryzę korpusu (2) na kołnierzu rurowym. Podczas wykonywania tej czynności należy uważać, aby nie uszkodzić powierzchni uszczelniających kołnierza. Gniazda S i T: Rys. 26 Rys. 27 Gniazdo S Gniazdo T 62 7 63 64 62 7 63 64 Sprawdzić stan powierzchni stykających się z uszczelkami. Dopasować uszczelnienie tylne (O-ring) (63) do rowka w gnieździe. Zob. rys. 26 i 27. Umieścić pierścienie oporowe (64) wykonane z pasów PTFE po stronie pierścienia O-ring. Aby zapewnić elastyczność połączenia, pas musi mieć fazowane krawędzie. Dla ułatwienia montażu nasmarować powierzchnie pierścieni oporowych i O-ring (stykające się z gniazdami) smarem silikonowym lub inną substancją o odpowiednich właściwościach. Upewnić się, że stosowana substancja jest zgodna z prowadzonym medium. Włożyć sprężynę (62) do rowka w gnieździe (7). Podłączyć końcówki sprężyny. Umieścić gniazda w korpusie i kryzie ręcznie lub (jeśli to konieczne) za pomocą plastikowego młotka. Gniazdo znajduje się we właściwym położeniu, jeśli sprężyna styka się z występem korpusu. Umieścić łożysko czopu (99) w otworze z pogłębieniem walcowym (89) w płycie czopu. Zamontować elementy dystansowe łożysk (91) w każdym czopie kuli. Umieścić płytę czopu na czopie kuli, tak aby płyta oparła się na elemencie dystansowym łożyska (91). Zachować ostrożność i nie używać nadmiernej siły, aby nie uszkodzić łożyska. Konieczne może okazać się ostukanie płyty plastikowym młotkiem. Wyrównać płyty czopu (89) względem portu kuli w pozycji zamkniętej. UWAGA: Wał wsunie się w kulę wyłącznie w jednym położeniu. Na wale wielowypustowym znajduje się jeden większy wypust, który należy umieścić w rowku w otworze wielowypustowym. Podczas kolejnego kroku procedury montażu należy pamiętać o prawidłowym położeniu rowka. Przy kuli (3) w położeniu zamkniętym włożyć zespół kuli/płyty czopu do korpusu (1). UWAGA: Czynność ta ma duże znaczenie i wymaga zachowania należytej ostrożności. Zewnętrzna średnica płyt czopu musi nachodzić na otwór korpusu. Ostrożnie obniżać zespół, aż płyta czopu znajdzie się w otworze z pogłębieniem walcowym (zwykle jedna płyta czopu znajduje się w otworze, a druga poza nim). Za pomocą plastikowego młotka lub kawałka drewna ustawić drugą płytę czopu w odpowiednim położeniu. Po ustawieniu płyt czopu obniżać podzespół, aż płyty czopu znajdą się na dnie otworu z pogłębieniem walcowym. Nasunąć łożyska oporowe na wał (5). Wsunąć podzespół wału przez osłonę (8) i zamontować uszczelnienie (69). Prawidłowe ustawienie uszczelnienia przedstawiono na rysunku 15. Zamontować dławik (9) na wale (5) i kołkach gwintowanych dławika. Założyć zestawy sprężyn tarczowych (150) i nakrętki śrub dławika (18) na kołki gwintowane i dokręcić je ręką. Założyć uszczelkę osłony (66) i osłonę na kołki gwintowane osłony (10). Pamiętać o prawidłowym ustawieniu wału! Nasmarować gwinty kołków gwintowanych (13) i dokręcić nakrętki (17) z momentem podanym w tabeli 2. Umieścić uszczelnienie (65) w rowku korpusu. Ostrożnie umieścić kryzę korpusu (2) na kołkach gwintowanych korpusu (12) i korpusie (1). Sprawdzić, czy otwory w kołnierzu są prawidłowo ustawione względem oznaczeń wykonanych podczas demontażu. Uważać, aby nie uszkodzić uszczelki korpusu ani gniazda (7) w kryzie korpusu. Dokręcić nakrętki korpusu (16). Nakrętki dokręcać stopniowo i naprzemiennie. Zalecane momenty dokręcające zebrano w tabeli 2. Powierzchnie czołowe kołnierzy muszą stykać się ze sobą.

1 M 70 pl 13 Umieścić klin (10). Kilka razy powoli otworzyć i zamknąć zawór, aby upewnić się, że kula znajduje się w prawidłowym położeniu pomiędzy gniazdami. Pociągać wał (5) podczas dokręcania, aby upewnić się, że wał i łożyska oporowe przez cały czas stykają się z korpusem. Dokręcić nakrętki dławika (18) zgodnie z opisem w części 4.2. Sprawdzić szczelność po doprowadzeniu ciśnienia do zaworu. Zamontować zawór w instalacji, zachowując należyta ostrożność. Stosować się do instrukcji podanych w rozdziale 3. 4.9.3 Blokowanie gniazda Do zablokowania gniazda niezbędne są specjalne narzędzie (zamawiane u producenta) oraz docisk hydrauliczny o odpowiedniej mocy. Zamontować gniazdo z uszczelnieniem tylnym w sposób opisany w poprzednim rozdziale. Ostrożnie założyć narzędzie blokujące na gniazdo (zob. rys. 28). Umieścić korpus/kryzę zaworu w łożu docisku. Powierzchnia łoża musi być płaska i nierysująca. Ustawić zawór i narzędzie blokujące równo z tłokiem docisku. Docisnąć narzędzie, aby zablokować gniazdo. Wartości siły docisku podano w tabeli 3. Zdjąć korpus/kryzę zaworu z docisku i zamontować w sposób opisany w poprzednim rozdziale. Tabela 3 Siła docisku niezbędna do zablokowania gniazda Rozmiar zaworu Siła (kn) Konstrukcja TA 02 70 03 140 04 160 06 250 08 370 Konstrukcja GA 01 55 1H 75 02 130 03 110 04 125 06 200 08 400 5 TESTOWANIE ZAWORU W przypadku prób ciśnieniowych należy korzystać z wyposażenia odpowiadającego właściwej klasie ciśnienia! Po ponownym montażu należy sprawdzić szczelność korpusu zaworu. Wykonać próbę ciśnieniową zgodnie z obowiązującymi normami. Należy zastosować ciśnienie zgodne z klasą ciśnienia zaworu lub kołnierza. Podczas próby zawór powinien być otwarty w połowie. Jeżeli sprawdzona ma być także szczelność korpusu, należy skontaktować się z producentem. TA GA Rys. 28 Blokowanie gniazda

14 1 M 70 pl 6 MONTAŻ I DEMONTAŻ SIŁOWNIKÓW 6.1 Informacje ogólne Zwracać uwagę na ruch kuli zaworu! Demontaż sprężynowego siłownika powrotnego przed obciążeniem śruby blokującej siłą sprężyny jest zabronione! Podczas montażu siłowników należy stosować odpowiednie części montażowe oraz sprzęgła. 6.2 Montaż siłownika M Oznaczenie na końcu trzpienia wskazuje na kierunek ustawienia otworu przelotowego kuli. Obrócić zawór do pozycji zamknięcia. Nasmarować rowki siłownika i sprzęgieł. Umieścić i zablokować sprzęgło na trzpieniu. Umieścić wspornik na wale i wykonać kilka obrotów nasmarowanymi śrubami. Obrócić siłownik do pozycji zamknięcia i przesunąć go delikatnie w kierunku trzpienia zaworu, na którym zamontowano sprzęgło. Należy zwrócić uwagę na oznaczenia na pokrętle i sprzęgle. Nasmarować śruby siłownika. Dokręcić wszystkie śruby. Wyregulować ruch kołowy kuli za pomocą śrub z łbem sześciokątnym znajdujących się z boku obudowy (zob. rys. 29). Śruba blokująca pozycję otwarcia znajduje się w pobliżu pokrętła z boku obudowy, natomiast śruba blokująca położenie zamknięcia mieści się po przeciwnej stronie. Kierunki obracania pokrętła zaznaczono na kole. Sprawdzić działanie zaworu, ustawiając zawór w skrajnych pozycjach. Żółta strzałka powinna wskazywać na kierunek ustawienia otworu przelotowego kuli. Nasmarować otwór trzpienia (oraz sprzęgła). Zamocować wspornik (luźno) na zaworze. Ostrożnie wsunąć siłownik na sprzęgło/trzpień. Zaleca się montaż siłownika tak, aby cylinder był skierowany w górę. Ustawić siłownik możliwie równolegle (lub pionowo) w stosunku do rurociągu. Nasmarować wszystkie śruby montażowe siłownika i umieścić je w odpowiednich otworach. Wyregulować położenia kuli odpowiadające pozycjom otwarcia i zamknięcia za pomocą śrub blokujących siłownika znajdujących się po obu stronach zaworu (zob. rys. 30). Prawidłowa pozycja będzie wskazywana przez otwór przelotowy kuli. Sprawdzić położenie żółtej strzałki na siłowniku wskazującej pozycję otwarcia. Uważać na ręce! W przypadku ponownego montowania siłownika w tym samym zaworze regulacja śrubą blokującą nie jest konieczna. Ustawić tłok siłownika na końcu obudowy (pozycja otwarcia). Ręcznie obracać siłownik aż do momentu otwarcia zaworu. Zablokować siłownik w takim położeniu w sposób opisany powyżej. Sprawdzić szczelność gwintów śruby blokującej. W charakterze uszczelnienia stosowany jest pierścień typu O-ring. Sprawdzić prawidłowe funkcjonowanie zaworu. Przesunąć tłok siłownika do obu końców cylindra i sprawdzić ustawienie kuli oraz jej ruchy wywołane przesuwaniem siłownika (zamykanie: w prawo, otwieranie: w lewo). Przy tłoku znajdującym się w skrajnie zewnętrznej pozycji zawór powinien być zamknięty. Jeżeli zajdzie taka konieczność (siłownik będzie wskazywał na pokrywę), należy ustawić siłownik tak, aby wskazywał na pozycje otwarcia/zamknięcia zaworu. śruba blokująca pozycji zamknięcia śruba blokująca pozycję ZAMKNIĘCIA śruba blokująca pozycję OTWARCIA śruba blokująca pozycji otwarcia Rys. 29 6.3 Montaż siłownika B1C Pozycja zamknięcia i otwarcia siłowników M Ustawić zawór w pozycji zamknięcia i umieścić tłok siłownika w skrajnie zewnętrznym położeniu. Spiłować wszelkie zadziory i oczyścić otwór trzonu. Umieścić sprzęgło (jego stosowanie nie jest zawsze wymagane) na trzpieniu. Pamiętać o prawidłowym ustawieniu. Linia na końcu trzpienia (i sprzęgła) wskazuje na kierunek ustawienia otworu przelotowego kuli. Rys. 30 Pozycja zamknięcia i otwarcia siłowników serii B 6.4 Montaż siłownika B1J Sprężynowe siłowniki powrotne są stosowane w sytuacjach, gdy konieczne jest otworzenie lub zamknięcia zaworu w przypadku przerw w doprowadzaniu powietrza. Siłowniki typu B1J służą do zamykania sprężynowego ; sprężyna wypycha tłok w kierunku końca cylindra w skrajne położenie zewnętrzne. Podobnie siłowniki typu B1JA służą do otwierania sprężynowego ; sprężyna wypycha tłok w kierunku obudowy.

1 M 70 pl 15 Sprężynowe siłowniki powrotne są montowane podobnie jak siłowniki serii B1C. Należy jednak zwrócić uwagę na następujące kwestie. 6.4.1 Typ B1J Zamontować siłownik tak, aby tłok znajdował się w skrajnie zewnętrznym położeniu. Cylinder nie powinien znajdować się pod ciśnieniem, a przyłącza doprowadzania powietrza powinny być otwarte. Zawór powinien być zamknięty. 6.4.2 Typ B1JA Zamontować siłownik tak, aby tłok znajdował się na końcu cylindra po stronie obudowy. Cylinder nie powinien znajdować się pod ciśnieniem, a przyłącza doprowadzania powietrza powinny by otwarte. Zawór powinien być otwarty. Dalsza część procedury montażu pokrywa się z instrukcjami podanymi w części 6.3. 6.5 Demontaż siłowników serii B Odciąć siłownik od źródła zasilania; odłączyć przewód doprowadzania powietrza oraz kable układu sterowania. Odkręcić śruby wspornika. Odkręcić siłownik za pomocą odpowiedniego narzędzia (zob. rys. 31). Narzędzie to można zamówić u producenta. Rys. 31 Narzędzie do demontażu siłownika 6.6 Montaż siłowników innych marek UWAGA: Firma Metso Automation nie ponosi odpowiedzialności za prawidłowość współdziałania z zaworem siłowników instalowanych przez inne firmy. Siłowniki innych marek można stosować tylko wówczas, gdy są one wyposażone w połączenie zgodne z normą ISO 5211. 7 NIEPRAWIDŁOWE DZIAŁANIE W poniższej tabeli (tabela 4) opisano sytuacje, które mogą wystąpić w przypadku zbyt długiego użytkowania siłownika. Tabela 4 Nieprawidłowe działanie Objaw Możliwa usterka Działania Wyciek z zamkniętego Nieprawidłowe ustawienie śruby ograniczającej Zmienić ustawienie śruby dla pozycji zamknięcia zaworu siłownika Uszkodzona powierzchnia kuli Obrócić kulę o 180 Uszkodzenie gniazd(a) Wymiana gniazd(a) na nowe Kula nie może poruszać się swobodnie Oczyścić wnętrze zaworu Niestabilne ruchy zaworu Zanieczyszczona kula i gniazda Przepłukać zawór od wewnątrz Mechanicznie oczyścić powierzchnie uszczelniające i gniazda Wyciek przez uszczelnienie Luźne uszczelnienie Dokręcić nakrętki dławnicowe Zużyte lub uszkodzone uszczelnienie Wymienić uszczelnienie dławnicowe na nowe 8 NARZĘDZIA Oprócz narzędzi typowych, niezbędne są następujące narzędzia: Demontaż siłownika: ściągacz Demontaż gniazd blokowanych: - narzędzie do demontażu gniazd (gniazda typu P) Blokowanie gniazd: - narzędzie do blokowania gniazd typu P Montaż gniazda E - Montaż gniazda E Narzędzia te można zamawiać u producenta. Podczas zamawiania należy zawsze podać typ zaworu. 9 ZAMAWIANIE CZĘŚCI ZAMIENNYCH Podczas zamawiania części zamiennych należy zawsze podawać następujące informacje: kod typu części, numer zamówienia, numer seryjny (wytłoczony na korpusie zaworu) numer listy części, numer części, nazwę części oraz liczbę zamawianych części Informacje te można znaleźć na tabliczce identyfikacyjnej lub w stosownych dokumentach.

16 1 M 70 pl 10 SCHEMATY ZŁOŻENIOWE I LISTY CZĘŚCI 10.1 Rozmiary DN 25-40/1" 1,5", kula osadzana w gnieździe 2 62 76 75 16 7 63 70, 71 5 4 7 3 7 63 65 12 19 9 18 150 69 10 1 42 14 Pozycja Liczba Opis Kategoria części zamiennych 1 1 Korpus 2 1 Kryza korpusu 3 1 Kula/kula Q-TRIM 3 4 1 Pierścień blokujący (2" 8"/DN 50 200) 3 Pierścień oporowy (1", 1 1/2"/DN 25, 40) 5 1 Wał 3 7 1, 2 Gniazdo kuli 2 9 1 Dławik 10 1 Klin 3 12 4 Kołek gwintowany 14 2 Kołek gwintowany 16 8 Nakrętka sześciokątna 18 2 Nakrętka sześciokątna 19 1 Tabliczka identyfikacyjna 25 1 Gniazdo kuli (H) 42 2 Płyta ustalająca 50 1 Kołek blokujący 62 1 Sprężyna gniazda 1 63 2 Uszczelka tylna 1 65 1 Uszczelka korpusu 1 69 1 Pierścień uszczelniający (zestaw) 1 70 1 Łożysko oporowe 1 71 1 Łożysko oporowe 75 1 Uszczelka gniazda (H) 76 1 Pierścień oporowy (typu back-up) 150 2 Zestaw sprężyn tarczowych 1. kategoria części zamiennych: Zaleca się części elastyczne, które są zawsze potrzebne do przeprowadzenia napraw. Dostarczane jako zestaw. 2. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany gniazda. Dostarczane jako zestaw. 3. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany elementu zamykającego. Części potrzebne do przeprowadzenia remontu generalnego: wszystkie części z kategorii 1, 2 i 3.

1 M 70 pl 17 10.2 Rozmiary DN 50-200/2" 8", kula osadzana w gnieździe 40 70 2 16 12 3 50 4 63 7 25 3 62 25 113 42 14 9 51 10 5 67 69 7 63 65 1 7 63 Upside 18 Upside Upside 42 Upside Pozycja Liczba Opis Kategoria części zamiennych 1 1 Korpus 2 1 Kryza korpusu 3 1 Kula 1 Q-ball 3 4 1 Pierścień blokujący 3 5 1 Trzpień 3 7 2 Gniazdo (P/S/K, T lub M) 2 7 1 Gniazdo (K) gdy gniazdo E znajduje się w kryzie korpusu 9 1 Dławik 10 1 Klin 3 12 Kołek gwintowany 14 2 Kołek gwintowany 16 Nakrętka sześciokątna 18 2 Nakrętka sześciokątna 25 1 Gniazdo (E) gdy gniazdo K znajduje się w korpusie 40 2 Pierścień zabezpieczający (T/M) 42 2 Płyta ustalająca 50 1 Sworzeń cylindryczny 51 1 Pierścień ustalający 62 1 Sprężyna (E) 1 63 2 Uszczelka tylna (P/S/K) 1 1 Uszczelka tylna (S/K) gdy gniazdo E znajduje się w kryzie korpusu 1 65 1 Uszczelka korpusu 1 67 1 Pierścień oporowy 69 1 Uszczelnienie (zestaw) 1 70 3 Łożysko oporowe 1 113 1 O-ring (E)/uszczelka wargowa (E) 1. kategoria części zamiennych: Zaleca się części elastyczne, które są zawsze potrzebne do przeprowadzenia napraw. Dostarczane jako zestaw. 2. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany gniazda. Dostarczane jako zestaw. 3. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany elementu zamykającego. Części potrzebne do przeprowadzenia remontu generalnego: wszystkie części z kategorii 1, 2 i 3.

18 1 M 70 pl 10.3 Rozmiary DN 250-300/10" 12", kula osadzana w gnieździe 16 12 2 63 25 62 25 113 4 7 3 40 10 5 70 14 18 9 51 7 63 67 69 65 1 3 7 63 Pozycja Liczba Opis Kategoria części zamiennych 1 1 Korpus 2 1 Kryza korpusu 3 1 Kula 3 3 1 Kula Q-ball 3 4 1 Pierścień blokujący 3 5 1 Trzpień 3 7 2 Gniazdo (P/S/K, T lub M) 2 7 1 Gniazdo (K) gdy gniazdo E znajduje się w kryzie korpusu 2 9 1 Dławik 10 1 Klin 3 12 Kołek gwintowany 14 2 Kołek gwintowany 16 Nakrętka sześciokątna 18 2 Nakrętka sześciokątna 25 1 Gniazdo (E) gdy gniazdo K znajduje się w korpusie 40 2 Pierścień zabezpieczający (T/M) 51 1 Pierścień ustalający 62 1 Sprężyna (E) 1 63 2 Uszczelka tylna (P/S/K), 1 uszczelka tylna (S/K) gdy gniazdo E znajduje się 1 w kryzie korpusu 65 1 Uszczelka korpusu 1 67 1 Pierścień oporowy 69 1 Uszczelnienie (zestaw) 1 70 3 Łożysko oporowe 1 113 1 O-ring (E)/uszczelka wargowa (E) 1. kategoria części zamiennych: Zaleca się części elastyczne, które są zawsze potrzebne do przeprowadzenia napraw. Dostarczane jako zestaw. 2. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany gniazda. Dostarczane jako zestaw. 3. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany elementu zamykającego. Części potrzebne do przeprowadzenia remontu generalnego: wszystkie części z kategorii 1, 2 i 3.

1 M 70 pl 19 10.4 Rozmiary DN 250-400/10" 16", kula umieszczona na czopie 18 150 14 9 69 16 2 65 62 63 64 7 89 99 91 7 17 71 10 64 63 62 8 66 70 5 13 1 3 91 99 89 12 Pozycja Liczba Opis Kategoria części zamiennych 1 1 Korpus 2 1 Kryza korpusu 3 1 Kula 3 5 1 Wał 3 7 1 lub 2 Gniazdo (S lub T) 2 1 lub 2 Gniazdo (H) 8 1 Osłona 9 1 Dławik 10 1 Klin 3 12 Kołek gwintowany 13 Kołek gwintowany 14 Kołek gwintowany 16 Nakrętka sześciokątna 17 Nakrętka sześciokątna 18 Nakrętka sześciokątna 62 1 Sprężyna 63 2 O-ring (S, T) 1 1 Uszczelka tylna (H) 1 64 2 Pierścień oporowy (typu back-up) 65 1 Uszczelka korpusu 1 66 1 Uszczelka osłony 1 69 1 Uszczelnienie/zestaw pierścieni V 1 70 2 Łożysko oporowe (S, T) 3 1 Łożysko oporowe (H) 3 71 1 Łożysko oporowe 89 2 Płyta czopu 91 2 Element dystansowy łożyska 3 99 2 Łożysko czopu 3 150 2 Zestaw sprężyn tarczowych 1. kategoria części zamiennych: Zaleca się części elastyczne, które są zawsze potrzebne do przeprowadzenia napraw. Dostarczane jako zestaw. 2. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany gniazda. Dostarczane jako zestaw. 3. kategoria części zamiennych: Części konieczne do wymiany elementu zamykającego. Części potrzebne do przeprowadzenia remontu generalnego: wszystkie części z kategorii 1, 2 i 3.

20 1 M 70 pl 11 WYMIARY I MASY P M R Key acc. to ANSI B17.1 øo E K øb1 øb DN 250-300 10" - 12" T U S V V S U T 350-400 14" - 16" A A1 ZAWORY GNIAZDOWE M1 PN M1M PN 40 (10, 16, 25) M1M PN 40 (25) M1L PN 25 M1K PN 16 (10) M1K PN 16 M1J PN 10 DN MASA (kg) A A1 ØB ØB1 E K M ØO P R S T U V M1 Q-M1 25 165 74 124 110 178 150 4,76 15 17 28 70 - M10 M8 5-40 165 70 155 145 206 168 4,76 20 22 38 70 - M10 M8 8-50 178 79 165 146 215 168 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 13 14 65 270 135 185 154 223 176 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 20-80 282 141 200 195 237 190 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 30 32 100 305 152,5 235 252 309 250 9,52 25 39,1 59 130 32 M12 M10 50 55 125 325 162,5 270 280 331 272 9,52 35 39,1 59 130 32 M12 M10 80-150 403 201,5 300 346 386 305 12,70 35 50,4 81 160 40 M16 M14 120 130 200 502 251 360 432 476 385 12,70 55 60,6 91 160 55 M20 M14 200 220 250 568 284 425 512 582 472 15,87 65 71,9 110 230 90 M24 M20 295 335 300 648 324 485 584 685 555 19,05 75 83,1 130 307,4 120 M30 M20 450 505 65 270 135 185 154 223 176 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 20-80 203 101,5 200 184 237 190 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 20 22 100 229 114,5 220 236 309 250 9,52 35 39,1 59 130 32 M12 M10 35 37 125 325 162,5 270 280 331 272 9,52 35 39,1 59 130 32 M12 M10 80-150 394 197 285 338 386 305 12,70 45 50,4 81 160 40 M16 M14 100 110 200 457 228,5 340 426 476 385 12,70 55 60,6 91 160 55 M20 M14 160 180 250 533 266,5 405 512 582 472 15,87 65 71,9 110 230 90 M24 M20 280 320 300 610 305 460 584 685 555 19,05 75 83,1 130 307,4 120 M30 M20 420 475 200 457 228,5 340 426 476 385 12,70 55 60,6 91 160 55 M20 M14 160 180 250 533 266,5 405 512 582 472 15,87 65 71,9 110 230 90 M24 M20 280 320 300 610 305 460 584 685 555 19,05 75 83,1 130 307,4 120 M30 M20 420 475 ZAWORY GNIAZDOWE M2 Klasa M2C klasa 150 M2D klasa 300 NPS MASA (kg) A A1 ØB ØB1 E K M ØO P R S T U V M2 Q-M2 1 165 74 124 110 178 150 4,76 15 17 28 70 - M10 M8 5-1 1/2 165 70 155 145 206 168 4,76 20 22 38 70 - M10 M8 8 2 178 79,0 152,4 146 215 168 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 11 12 3 203 101,5 190,5 190 237 190 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 25 27 4 229 110,5 228,6 241 309 250 9,52 35 39,1 59 130 32 M12 M10 40 43 6 394 197,0 279,5 342 386 305 12,70 45 50,4 81 160 40 M16 M14 100 110 8 457 228,5 342,9 430 476 385 12,70 55 60,6 91 160 55 M20 M14 175 195 10 533 266,5 406,4 512 582 472 15,87 65 71,9 110 230 90 M24 M20 290 330 12 610 305,0 482,6 592 685 555 19,05 75 83,1 130 307 120 M30 M20 460 515 1 165 74,0 124,0 110 178 150 4,76 15 17,0 28 70 - M10 M8 5-1 1/2 191 70,0 155,0 145 206 168 4,76 20 22,0 38 70 - M10 M8 10-2 216 89,0 165,1 146 215 168 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 15 17 3 282 141,0 209,6 200 237 190 6,35 25 27,8 47 110 32 M12 M10 35 37 4 305 152,5 254,0 254 309 250 9,52 35 39,1 59 130 32 M12 M10 60 63 6 403 201,5 317,5 353 386 305 12,70 45 50,4 81 160 40 M16 M14 135 145 8 419 209,5 381,0 462 476 385 12,70 55 60,6 91 160 55 M20 M14 240 260 10 457 208,0 445,5 552 582 472 15,87 65 71,9 110 230 90 M24 M20 365 405 12 502 223,0 520,7 626 685 555 19,05 75 83,1 130 307 120 M30 M20 545 600

1 M 70 pl 21 ZAWORY CZOPOWE M1 PN M1JW/M1JZ PN 10 M1KW/M1KZ PN 16 M1LW/M1LZ PN 25 M1MW/M1MZ PN 40 DN MASA (kg) A A1 ØB ØB1 E K M ØO P R S T U V M1 Q-M1 250 533 267 395 514 562 472 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 325 360 300 610 305 445 592 605 515 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 480 530 350 686 343 505 665 741 607 19,05 75 83,15 134 330 120 M30 M20 635 710 400 762 381 565 750 779 633 22,23 85 94,63 146 330 120 M30 M20 840 940 250 533 267 405 514 562 472 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 325 360 300 610 305 460 592 605 515 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 480 530 350 686 343 520 665 741 607 19,05 75 83,15 134 330 120 M30 M20 635 710 400 762 381 580 750 779 633 22,23 85 94,63 146 330 120 M30 M20 840 940 250 568 284 425 580 562 472 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 330 370 300 648 324 485 652 605 515 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 610 660 350 762 381 555 700 741 607 19,05 75 83,15 134 330 120 M30 M20 800 870 400 838 419 620 799 779 633 22,23 85 94,63 146 330 120 M30 M20 1015 1100 250 568 284 450 580 562 472 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 330 370 300 648 324 515 652 605 515 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 610 660 350 762 381 580 700 741 607 19,05 75 83,15 134 330 120 M30 M20 800 870 400 838 419 660 799 779 633 22,23 85 94,63 146 330 120 M30 M20 1015 1100 ZAWORY CZOPOWE M2 PN M2CW/M2CZ klasa 150 M2DW/M2DZ klasa 300 NPS MASA (kg) A A1 ØB ØB1 E K M ØO P R S T U V M2 Q-M2 10 533 267 405 514 562 472 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 325 360 12 610 305 485 592 605 515 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 480 530 14 686 343 535 665 741 607 19,05 75 83,15 134 330 120 M30 M20 635 710 16 762 381 595 750 779 633 22,23 85 94,63 146 330 120 M30 M20 840 940 10 568 284 445 580 562 472 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 330 370 12 648 324 520 652 605 515 12,70 55 60,60 90 230 90 M24 M14 610 660 14 762 381 585 700 741 607 19,05 75 83,15 134 330 120 M30 M20 800 870 16 838 419 650 799 779 633 22,23 85 94,63 146 330 120 M30 M20 1015 1100