Nieprzewidziany problem: niedookreślenie językowe (semantyczne) linguistic (semantic) underdeterminacy Według tezy o niedookreśleniu językowym, rozbieżność między pierwotnym znaczeniem wypowiedzi (tym, co powiedziane) i konwencjonalnym (lub odkodowanym ) znaczeniem wypowiedzianej formy językowej jest znacznie większa od tej, która wynika z użycia wyrażeń wieloznacznych i okazjonalnych; lukę tę wypełnia wnioskowanie pragmatyczne (to znaczy, wnioskowanie kierowane maksymami konwersacyjnymi). Robyn Carston, 2004: 67.
opis strukturalny wypowiedzianego zdania [ INTERPRETACJA SEMANTYCZNA ] konwencjonalne znaczenie wypowiedzianego zdania [ INTERPRETACJA PRAGMATYCZNA W SŁABYM SENSIE ] pierwotne znaczenie mówiącego [ INTERPRETACJA PRAGMATYCZNA W MOCNYM SENSIE ] wtórne znaczenie mówiącego
Nieprzewidziany problem: niedookreślenie językowe (semantyczne) linguistic (semantic) underdeterminacy Według tezy o niedookreśleniu językowym, rozbieżność między pierwotnym znaczeniem wypowiedzi (tym, co powiedziane) i konwencjonalnym (lub odkodowanym ) znaczeniem wypowiedzianej formy językowej jest znacznie większa od tej, która wynika z użycia wyrażeń wieloznacznych i okazjonalnych; lukę tę wypełnia wnioskowanie pragmatyczne (to znaczy, wnioskowanie kierowane maksymami konwersacyjnymi). Robyn Carston, 2004: 67. inferentionalism / anti-inferentionalism contextualism / literalism
(24) On jest pilotem.
(24) On jest pilotem. (ZK-24) [PEWIEN OSOBNIK PŁCI MĘSKIEJ] JEST PILOTEM 1 PILOTEM 2 PILOTEM 3. referential indeterminacy ambiguity (semantic overdetermination)
(24) On jest pilotem. (ZK-24) [PEWIEN OSOBNIK PŁCI MĘSKIEJ] JEST PILOTEM 1 PILOTEM 2 PILOTEM 3. referential indeterminacy ambiguity (semantic overdetermination) (ZP-24) JAN JEST PILOTEM 1.
(25) Na górnej półce.
(25) Na górnej półce. (ZK-25) NA GÓRNEJ PÓŁCE. subsentential phrase ( fragments problem)
(25) Na górnej półce. (ZK-25) NA GÓRNEJ PÓŁCE. subsentential phrase ( fragments problem) (ZP-25) SŁOIK Z MARMOLADĄ JEST NA GÓRNEJ PÓŁCE. unarticulated constituents
(26) Piotr przegrał z Janem.
(26) Piotr przegrał z Janem. (ZK-26) PIOTR PRZEGRAŁ Z JANEM. propositional radical
(26) Piotr przegrał z Janem. (ZK-26) PIOTR PRZEGRAŁ Z JANEM. propositional radical (ZP-26) PIOTR PRZEGRAŁ Z JANEM W SZACHY.
(27) Jasiu, nie umrzesz.
(27) Jasiu, nie umrzesz. (ZK-27) JAŚ NIE UMRZE.
(27) Jasiu, nie umrzesz. (ZK-27) JAŚ NIE UMRZE. (ZK*-27) DLA KAŻDEJ CZWILI T NASTĘPUJĄCEJ PO WYPOWIEDZI ZDANIA (4) NIE JEST TAK, ŻE JAŚ UMIERA W CHWILI T.
(27) Jasiu, nie umrzesz. (ZK-27) JAŚ NIE UMRZE. (ZK*-27) DLA KAŻDEJ CZWILI T NASTĘPUJĄCEJ PO WYPOWIEDZI ZDANIA (4) NIE JEST TAK, ŻE JAŚ UMIERA W CHWILI T. (ZP-27) JAŚ NIE UMRZE Z POWODU TEGO SKALECZENIA.
(24) On jest pilotem. (25) Na górnej półce. (26) Piotr przegrał z Janem. (27) Jasiu, nie umrzesz.
(24) On jest pilotem. powody leksykalne (25) Na górnej półce. (26) Piotr przegrał z Janem. (27) Jasiu, nie umrzesz.
(24) On jest pilotem. powody leksykalne (25) Na górnej półce. powody syntaktyczne (26) Piotr przegrał z Janem. (27) Jasiu, nie umrzesz.
(24) On jest pilotem. powody leksykalne (25) Na górnej półce. powody syntaktyczne (26) Piotr przegrał z Janem. powody semantyczne (27) Jasiu, nie umrzesz.
(24) On jest pilotem. powody leksykalne (25) Na górnej półce. powody syntaktyczne (26) Piotr przegrał z Janem. powody semantyczne (27) Jasiu, nie umrzesz. powody pragmatyczne
(28) A: Czy pożyczyć krzesła od sąsiadów? B: Przecież wszyscy przyjdą!
(28) A: Czy pożyczyć krzesła od sąsiadów? B: Przecież wszyscy przyjdą! znaczenie wtórne wypowiedzi B: Idź po te krzesła!
(28) A: Czy pożyczyć krzesła od sąsiadów? B: Przecież wszyscy przyjdą! znaczenie wtórne wypowiedzi B: Idź po te krzesła! (ZP-28B) WSZYSCY Z NASZEGO INSTYTUTU PRZYJDĄ NA NASZ BANKIET PARAPETOWY.
(28) A: Czy pożyczyć krzesła od sąsiadów? B: Przecież wszyscy przyjdą! znaczenie wtórne wypowiedzi B: Idź po te krzesła! (ZP-28B) WSZYSCY Z NASZEGO INSTYTUTU PRZYJDĄ NA NASZ BANKIET PARAPETOWY. (ZK-28B) WSZYSCY PRZYJDĄ.
(29) A: Czy na Kasprowym leży już śnieg? B: Nie byłem w Zakopanem. (30) A: Czy jechałeś kiedykolwiek kolejką na Kasprowy? B: Nie byłem w Zakopanem.
(29) A: Czy na Kasprowym leży już śnieg? B: Nie byłem w Zakopanem. (30) A: Czy jechałeś kiedykolwiek kolejką na Kasprowy? B: Nie byłem w Zakopanem. (ZK-B) B NIE BYŁ W ZAKOPANEM. (ZK*-B) DLA KAŻDEJ CHWILI T POPRZEDZAJĄCEJ TĘ WYPOWIEDŹ NIE JEST TAK, ŻE B JEST W ZAKOPANEM W CHWILI T.
(31) Ten stek jest surowy.
(31) Ten stek jest surowy. (ZK-31) [PEWIEN STEK] JEST SUROWY.
(31) Ten stek jest surowy. (ZK-31) (ZP-31) [PEWIEN STEK] JEST SUROWY. STEK* JEST SUROWY*. ad hoc concepts
(32) Piotr ma duży dom.
(32) Piotr ma duży dom. (ZK-32) PIOTR MA DUŻY DOM.
(32) Piotr ma duży dom. (ZK-32) (ZP-32) PIOTR MA DUŻY DOM. PIOTR MA DUŻY-DOM*.
(32) Piotr ma duży dom. (ZK-32) (ZP-32) PIOTR MA DUŻY DOM. PIOTR MA DUŻY-DOM*. (**) A: Idziemy do kina? B: Jestem dziś bardzo zmęczona.
(33) A: Gdzie położyć książkę? B: Na stole.
(33) A: Gdzie położyć książkę? B: Na stole. (ZP-A) (ZP-B) GDZIE POŁOŻYĆ KSIĄŻKĘ*? POŁÓŻ KSIĄŻKĘ* NA STOLE*.
(34) Krem sułtański nie daje napiwków.
(34) Krem sułtański nie daje napiwków. (ZK-34) KREM SUŁTAŃSKI NIE DAJE NAPIWKÓW.
(34) Krem sułtański nie daje napiwków. (ZK-34) (ZP-34) KREM SUŁTAŃSKI NIE DAJE NAPIWKÓW. KONSUMENT-KREMU-SUŁTAŃSKIEGO* NIE DAJE NAPIWKÓW. metonymic transfer
dygresja: J. R. Searle i jego teza o Tle (35) Jan otwiera oczy. (36) Jan otwiera butelkę. (37) Jan otwiera książkę.
dygresja: J. R. Searle i jego teza o Tle (35) Jan otwiera oczy. (36) Jan otwiera butelkę. (37) Jan otwiera książkę. (38) Otwórz oczy! (39) Otwórz butelkę! (40) Otwórz książkę!
dygresja: J. R. Searle i jego teza o Tle (35) Jan otwiera oczy. (36) Jan otwiera butelkę. (37) Jan otwiera książkę. (38) Otwórz oczy! (39) Otwórz butelkę! (40) Otwórz książkę! (41) Jan otwiera obrady. (42) Teoria Jana otwiera nowe możliwości.
John R. Searle, The Background of Meaning, 1980 The axiom, in short, that we need to abandon is the one that says that the literal meaning of a sentence determines a set of truth conditions. What we want to say is, rather: the literal meaning of a sentence only determines a set of truth conditions given a set of background practices and assumptions. (...) I propose to call the set of assumptions and practices that make interpretation possible the background. (227)
John R. Searle, The Background of Meaning, 1980 The axiom, in short, that we need to abandon is the one that says that the literal meaning of a sentence determines a set of truth conditions. What we want to say is, rather: the literal meaning of a sentence only determines a set of truth conditions given a set of background practices and assumptions. (...) I propose to call the set of assumptions and practices that make interpretation possible the background. (227) The conditions which make representation possible need not themselves all be representations, even though each of them is representable or formulatable as a representation. (228)
John R. Searle, The Background of Meaning, 1980 (...) the features we have cited are features not just of semantic contents but of representations generally, in particular they are features of intentional states, and since meaning is always a derived form of intentionality, contextual dependency is ineliminable. (231)
John R. Searle, The Background of Meaning, 1980 (...) the features we have cited are features not just of semantic contents but of representations generally, in particular they are features of intentional states, and since meaning is always a derived form of intentionality, contextual dependency is ineliminable. (231) background-dependency of semantic meaning background-dependency of thought background-dependency of perceptual content
John R. Searle, The Background of Meaning, 1980 (...) the features we have cited are features not just of semantic contents but of representations generally, in particular they are features of intentional states, and since meaning is always a derived form of intentionality, contextual dependency is ineliminable. (231) background-dependency of semantic meaning background-dependency of thought background-dependency of perceptual content (43) A: Czy Jan już wrócił z urlopu? B: Wczoraj ktoś otwierał okno w jego pokoju. (ZP-B) WCZORAJ KTOŚ OTWIERAŁ OKNO W POKOJU JANA.
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (NJ 2 ) syntaktyczne (NJ 3 ) semantyczne (NJ 4 ) pragmatyczne
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (NJ 2 ) syntaktyczne (NJ 3 ) semantyczne (NJ 4 ) pragmatyczne linguistically mandated / optional pragmatic processes
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (24), (NJ 2 ) syntaktyczne (25), (NJ 3 ) semantyczne (26), (NJ 4 ) pragmatyczne (27), linguistically mandated / optional pragmatic processes
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (24), (NJ 2 ) syntaktyczne (25), (NJ 3 ) semantyczne (26), (NJ 4 ) pragmatyczne (27), (28) A: Czy pożyczyć krzesła od sąsiadów? B: Przecież wszyscy przyjdą!
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (24), (28)?, (NJ 2 ) syntaktyczne (25), (NJ 3 ) semantyczne (26), (28), (NJ 4 ) pragmatyczne (27), (28), (28) A: Czy pożyczyć krzesła od sąsiadów? B: Przecież wszyscy przyjdą!
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (24), (28)?, (NJ 2 ) syntaktyczne (25), (NJ 3 ) semantyczne (26), (28), (NJ 4 ) pragmatyczne (27), (28), (29) A: Czy na Kasprowym leży już śnieg? B: Nie byłem w Zakopanem. (30) A: Czy jechałeś kiedykolwiek kolejką na Kasprowy? B: Nie byłem w Zakopanem.
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (24), (28)?, (NJ 2 ) syntaktyczne (25), (29)?, (30)?, (NJ 3 ) semantyczne (26), (28), (NJ 4 ) pragmatyczne (27), (28), (29), (29) A: Czy na Kasprowym leży już śnieg? B: Nie byłem w Zakopanem. (30) A: Czy jechałeś kiedykolwiek kolejką na Kasprowy? B: Nie byłem w Zakopanem.
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (24), (28)?, (NJ 2 ) syntaktyczne (25), (29)?, (30)?, (NJ 3 ) semantyczne (26), (28), (NJ 4 ) pragmatyczne (27), (28), (29), (31) Ten stek jest surowy. (32) Piotr ma duży dom. (33) A: Gdzie położyć książkę? B: Na stole. (34) Krem sułtański nie daje napiwków.
przyczyny niedookreślenia językowego: (NJ 1 ) leksykalne (24), (28)?, (31)?, (32)?, (33)?, (NJ 2 ) syntaktyczne (25), (29)?, (30)?, (NJ 3 ) semantyczne (26), (28), (32), (NJ 4 ) pragmatyczne (27), (28), (29), (31), (33), (34), (31) Ten stek jest surowy. (32) Piotr ma duży dom. (33) A: Gdzie położyć książkę? B: Na stole. (34) Krem sułtański nie daje napiwków.
Mocna i słaba teza o niedookreśleniu językowym
Mocna i słaba teza o niedookreśleniu językowym the Principle of Effability (Jerrold Katz) the Principle of Expressivity (John R. Searle)
Mocna i słaba teza o niedookreśleniu językowym the Principle of Effability (Jerrold Katz) the Principle of Expressivity (John R. Searle) dla każdej myśli istnieje zdanie, którego wypowiedzenie w dowolnym kontekście jest zakomunikowaniem tej myśli
Mocna i słaba teza o niedookreśleniu językowym the Principle of Effability (Jerrold Katz) the Principle of Expressivity (John R. Searle) dla każdej myśli istnieje zdanie, którego wypowiedzenie w dowolnym kontekście jest zakomunikowaniem tej myśli eternal sentences
literalizm: w trakcie interpretacji wypowiedzi dochodzi do przedstawienia takiego aspektu całkowitego znaczenia, który to aspekt:
literalizm: w trakcie interpretacji wypowiedzi dochodzi do przedstawienia takiego aspektu całkowitego znaczenia, który to aspekt: (i) jest inwariantny względem zmian kontekstu
literalizm: w trakcie interpretacji wypowiedzi dochodzi do przedstawienia takiego aspektu całkowitego znaczenia, który to aspekt: (i) jest inwariantny względem zmian kontekstu (ii) podlega ocenie semantycznej
literalizm: w trakcie interpretacji wypowiedzi dochodzi do przedstawienia takiego aspektu całkowitego znaczenia, który to aspekt: (i) jest inwariantny względem zmian kontekstu (ii) podlega ocenie semantycznej kontekstualizm mocny: (i) NIE (ii) NIE
literalizm: w trakcie interpretacji wypowiedzi dochodzi do przedstawienia takiego aspektu całkowitego znaczenia, który to aspekt: (i) jest inwariantny względem zmian kontekstu (ii) podlega ocenie semantycznej kontekstualizm mocny: (i) NIE (ii) NIE kontekstualizm słaby: (i) TAK (ii) NIE
literalizm: w trakcie interpretacji wypowiedzi dochodzi do przedstawienia takiego aspektu całkowitego znaczenia, który to aspekt: (i) jest inwariantny względem zmian kontekstu (ii) podlega ocenie semantycznej kontekstualizm mocny: (i) NIE (ii) NIE kontekstualizm słaby: (i) TAK (ii) NIE inferencjonizm // antyinferencjonizm
motywacja literalizmu: wyjaśnienie produktywności oraz systematyczności
motywacja literalizmu: wyjaśnienie produktywności oraz systematyczności (44) przesłanka: On jest pilotem. wniosek: Pewien mężczyzna jest pilotem. (45) przesłanka: Ten stek jest surowy. wniosek Pewien stek jest surowy. (46) przesłanka: Piotr przegrał z Janem. wniosek: Jan wygrał z Piotrem.
motywacja literalizmu: wyjaśnienie produktywności oraz systematyczności (44) przesłanka: On jest pilotem. wniosek: Pewien mężczyzna jest pilotem. (45) przesłanka: Ten stek jest surowy. wniosek Pewien stek jest surowy. (46) przesłanka: Piotr przegrał z Janem. wniosek: Jan wygrał z Piotrem. minimalizm jako odmiana literalizmu
motywacja kontekstualizmu: zasada uogólniania na inne procesy poznawcze