Sylabus przedmiotu Przedmiot: Historia literatury rosyjskiej Tytuł lub szczegółowa nazwa przedmiotu: Kierunek: Filologia rosyjska, I stopień [6 sem], stacjonarny, ogólnoakademicki, rozpoczęty w: 2013 Rok/Semestr: I/2 Liczba godzin: 15,0 Historia literatury rosyjskiej 2 połowy XIX wieku Nauczyciel: Orłowska, Alina, dr hab. Forma zajęć: wykład Rodzaj zaliczenia: egzamin Punkty ECTS: 1,0 Godzinowe ekwiwalenty punktów ECTS (łączna liczba godzin w semestrze): Poziom trudności: podstawowy Metody dydaktyczne: wykład informacyjny wykład problemowy 0,5 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie konsultacji 15,0 Godziny kontaktowe z prowadzącym zajęcia realizowane w formie zajęć dydaktycznych 1,5 Przygotowanie się studenta do zajęć dydaktycznych 8,0 Przygotowanie się studenta do zaliczeń i/lub egzaminów 5,0 Studiowanie przez studenta literatury przedmiotu
wiersze: Bachantka (Вакханка); Szept, nieśmiałych westchnień szmery (Шепот, робкое дыханье...); Diana (Диана); Step wieczorem (Степь вечером); Co za noc! (Сияла ночь...) Zakres tematów: Problematyka: Periodyzacja literatury rosyjskiej lat 1843-1881. I. Literatura rosyjska lat 1843-1855 (lata 40.). Wczesny realizm. Charakterystyka okresu ( pauza twórcza, opozycja antyromantyczna, ożywienie ruchu literackiego). Czasopiśmiennictwo: Otieczestwiennyje zapiski, Sowriemiennik i inne czasopisma. Spory ideowo-estetyczne lat 40.: Okcydentaliści (zapadnicy) i słowianofile. Pietraszewscy. Szkoła naturalna (szkic fizjologiczny, almanachy, bohater mały człowiek ). Krytyka: Wissarion Bieliński (1811-1848). Proza: Aleksander Hercen, Siergiej Aksakow, Aleksiej Pisiemskij; wczesna twórczość Iwana Turgieniewa (cykl Zapiski myśliwego), Fidora Dostojewskiego (Biedni ludzie, Białe noce, Sobowtór) i Lwa Tołstoja (trylogia autobiograficzna). Poezja: poeci antologicy (Аpollon Majkow, Аfanasij Fet), poeci szkoły Lermontowa ( Apollon Grigoriew, Mikołaj Ogariew), poeci słowianofile (Aleksy Chomiakow, Iwan i Konstanty Aksakowowie, Nikołaj Jazykow), poezja Fiodora Tiutczewa. Dramaturgia: wczesna twórczość Aleksandra Ostrowskiego (Do wójta nie pójdziemy; Biedna narzeczona; Do cudzych sań nie wsiadaj; Bieda nie hańbi) II. Literatura rosyjska lat 1855-1881 (lata 60-70.) Rozkwit realizmu - realizm krytyczny. Charakterystyka epoki (Wojna krymska 1853-1856; spory wokół zniesienia poddaństwa i wprowadzenia reform; ruch narodników i chodzenie w lud ). Krytyka: Mikołaj Czernyszewski (powieść Co robić?), Mikołaj Dobrolubow, Dmitrij Pisariew. Czasopiśmiennictwo: Mikołaj Ogarowi, Aleksander Hercen, czasopisma emigracyjne ( Polarnaja zwiezda, Kołokoł ). Poezja: Mikołaj Niekrasow (poezja obywatelska, liryka intymna; poematy Mróz Czerwony Nos, Komu na Rusi się dobrze dzieje, Kolej żelazna, Kobiety rosyjskie). Aleksiej Tołstoj (liryka, poematy, dramaturgia). Proza: Iwan Turgieniew (powieści Rudin, Szlacheckie gniazdo, W przededniu, Asia; spory wokół powieści Ojcowie i dzieci; późna twórczość: powieści Dym, Nowizna; Poematy prozą), Iwan Gonczarow (powieści Zwykła historia, Obłomow, Urwisko), Fiodor Dostojewski (katorga i zesłanie, wspomnienia z domu umarłych, idee poczwienniczestwa, czasopisma Wriemia i Epocha ; powieści Skrzywdzeni i poniżeniu, Notatki z podziemia; wielkie powieści filozoficzne: Zbrodnia i kara, Idiota, Biesy, Bracia Karamazow; nowatorstwo; problem polfonii; Dziennik pisarza. Lew Tołstoj: Opowiadania sewastopolskie, Trzy śmierci, Kozacy: powieści Wojna i pokój, Anna Karenina ; przełom ideowy lat 80.; późna twórczość: Śmierć Iwana Iljicza, Sonata Kreutzerowska, Ojciec Sergiusz; powieść Zmartwychwstanie; dramaturgia Lwa Tołstoja: Ciemna potęga, Żywy trup; ostatnie opowieści i opowiadania: po balu, Za co?, Hadżi-Murat; motywy polskie. Michaił Sałtykow-Szczedrin: proza satyryczna (Dzieje pewnego miasta, Państwo Gołowlewowie, Bajki); Mikołaj Leskow: skazy (Powiatowa lady Macbeth, Opowieść o tulskim zezowatym mańkucie i o stalowej pchle, Pielgrzym urzeczony), powieść Soborianie. Dramaturgia: Aleksy Tołstoj: trylogia dramatyczna, Śmierć Iwana Groźnego; Aleksander Ostrowski dramat Burza, kroniki historyczne, komedie obyczajowe (Las, Wilki i owce); Aleksander Suchowo-Kobylin; komedia Śmierć Tariełkina. III. Literatura rosyjska lat 1882-1895 (lata 80.) Miedzy realizmem a naturalizmem. Charakterystyka okresu: zamach na Aleksandra II; kryzys ideologii narodników; koniec wielkiego realizmu; rozkwit małej prozy. Proza: prekursorzy naturalizmu (Piotr Bobrykin, Dmitrij Mamin-Sibiriak); Wsiewołod Garszyn: opowiadania wojenne (Cztery dni), opowiadania alegorie (Czerwony kwiat, Аttalea princeps); Władimir Korolenko: opowiadania wołyńskie (Niewidomy muzyk), opowiadania syberyjskie (Sen Makara, Rzeka przybiera); Historia mojego współczesnego, motywy polskie. Antoni Czechow: humoreski, wczesne opowiadania (Śmierć urzędnika, Kameleon, Gruby i cienki, Kapral Priszybiejew), opowieść Step; opowieści i opowiadania lat 90.: Światła, Nieciekawa historia, Zdarzenie z praktyki, Sala 6, Ionycz, Człowiek w futerale, Dama z pieskiem. Dramaturgia: Antoni Czechow: Mewa, Wujaszek Wania, Trzy siostry, Wiśniowy sad. Poezja: późna twórczość A. Feta i A. Majkowa; poeci nowego pokolenia (Siemion Nadson, Aleksie Apuchtin, Konstantin Fofanow, Władimir Sołowiow). Przełom modernistyczny w literaturze rosyjskiej. Manifest Dmitra Mierieżkowskiego O przyczynach upadku i nowych prądach we współczesnej literaturze rosyjskiej (1893). Lektura obowiązkowa: Fiodor Tiutczew (Федор Иванович Тютчев) wiersze: Silentium!; O, jak morderczo my kochamy! (О, как убийственно мы любим!); Jesienny wieczór (Осенний вечер); O czym ty, wietrze nocny, łkasz? (О чем ты воешь, ветр ночной); Potok poszarzał, zmętniał, stężał (Поток сгустился и тускнеет); Nie mów: on kocha mnie jak dawniej! (Не говори: меня он, как и прежде любит); Умом Россию не понять; Afanasij Fet (Афанасий Афанасьевич Фет)
Forma oceniania: Modułowe efekty kształcenia realizowane w ramach przedmiotu: egzamin ustny obecność na zajęciach 03 wymienia i charakteryzuje główne zagadnienia z zakresu historii literatury rosyjskiej 04 analizuje i interpretuje wytwory kultury stosując metody interpretacji różnych wytworów kultury, właściwe dla tradycji, teorii i szkół badawczych w zakresie literaturoznawstwa 06 analizuje, interpretuje oraz argumentuje sądy z dziedziny literaturoznawstwa, dokonuje oceny ich znaczeń, oddziaływania społecznego i miejsca w procesie historyczno-kulturowym 07 dokonuje syntezy i demonstracji informacji z zakresu literaturoznawstwa oraz merytorycznie argumentuje swoje sądy przy tworzeniu opracowań i wystąpień
Literatura: Podręczniki, opracowania, antologie: 1.История русской литературы. Под ред. М. Н. Алексеева, АН СССР, т. VIIIX, М., 1956. 2.История русской литературыxixвека. Под ред. Ф. М. Головенченко и С. М. Петрова, Учпедгиз, изд. 2-е, т. 1, М., 1963. 3.История русской литературы второй половиныxixвека. Под ред. Н. И. Кравцова, М., 1966. 4.История русской литературыxixвека. Под ред. С. М. Петрова, Просвещение, изд. 3-е, т. 1, М., 1970. 5.История русской литературыxixв. Вторая половина. Под ред. Н. Н. Скатова, М., 1979. 6.История русской литературы. Под ред. Ф. Я. Приймы, Н. И. Пруцкова, т. III-IV, Л., 1982-1983. 7. В. И. Кулешов,История русской литературыxixвека (70-90-е годы), М., 1983. 8.История русской литературы второй половиныxixвека. Хрестоматия. Под. ред. Н. Н. Старыгиной, Флинта, М., 1999. 9.История русской литературыxi-xixвв.учебное пособие для студентов филологических факультетов. В двух частях. Под ред. Л. Д. Громовой, А. С. Курилова, Владос, ч. 2, М., 2000. 10.История русской литературыxi-xixвв.учебное пособие для студентов филологическихфакультетов. В двух частях. Под ред. Л. Д. Громовой, А. С. Курилова, Владос, ч. 1, М., 2001. 11.История русской литературыxixвека (в 3-х томах). Под ред. В. Н. Аношкиной, Л. Д. Громовой, В. Б.Катаева, М., 2001. 12.История русской литературыxixвека (40-60-е годы), изд. МГУ, М., 2001. 13.История русской литературыxixвека (70-90-е годы), изд. МГУ, M., 2002. 14. Ю. И. Минералов,История русской литературыxixвека (40-60-е годы). Учебное пособие для вузов, Высшая школа, М., 2003. 15. Г. К. Щенников, Л. П. Щенникова,История русской литературыxixвека (70-90-е годы), Высшая школа, М., 2005. 16.История русской литературыxixвека (40-60-е годы). Ред. В. Н. Аношкина, Л. Д. Громова, Оникс, изд. 3-е, М., 2006. 17.История русской литературыxixвека (70-90-е годы). Ред. В. Н. Аношкина, Л. Д. Громова, Оникс, изд. 2-е, М., 2006. 18. История русской поэзии, т. II, Л., 1969. 19.Русские поэты. Антология в четырех томах, т. II-III, М., 1966. 20.Русские поэтыxixвека. Сост. Н. М. Гайденков, М., 1966. 21. Русская критикаxviii-xixвеков. Сост. В. И. Кулешов, М., 1978. 22. A. Walicki,Rosyjska filozofia i myśl społeczna od Oświecenia do marksizmu, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973. 23. A. Walicki,Zarys myśli rosyjskiej. Od Oświecenia do renesansu religijno-filozoficznego, UJ, Kraków 2005. 24.Literatura rosyjska.podręcznik. Praca zbiorowa. Układ i red. ogólna M. Jakbiec, t. 1-2, Warszawa 1970-1971. 25.Historia literatury rosyjskiej. Praca zbiorowa pod red. M. Jakbca, t. 12, wyd. drugie, zmienione, PWN, Warszawa 1976. 26.Literatura rosyjska w zarysie, pod red. Z. Barańskiego i A. Semczuka, PWN, Warszawa 1975. 27. B. Mucha,Historia literatury rosyjskiej. Zarys, Wrocław 1989. 28. B. Mucha,Historia literatury rosyjskiej. Od początków do czasów najnowszych, wyd. drugie, rozszerzone, Wrocław-Warszawa-Kraków 2002. 29. V. Nabokov,Wykłady o literaturze rosyjskiej, przełożył Z. Batko, Warszawa 2002.
kontakt e-mail: al.orlowska@poczta.umcs.lublin.pl Dodatkowe informacje: konsultacje: p. 404 (Nowa Humanistyka) wtorek godz. 10.30-12.00;piątek godz.14.35-15.15