Wstęp Od 9. do 31. października 2007 roku wortal PRoto wraz z firmą AG Test przeprowadził drugą edycję badania, którego tematem był poziom wynagrodzenia polskich PR-owców. Wyniki badania opracowano na podstawie 619 anonimowych ankiet. 1. Ile zarabiają polscy PR-owcy? 9,1 proc. spośród wszystkich respondentów umiejscowiło swoje zarobki w przedziale pomiędzy 3000 zł a 3499 zł (brutto). W zeszłym roku ten przedział był takŝe najczęściej wskazywany przez osoby biorące udział w badaniu (9,5). Kolejny najczęściej wskazywany przedział to 4000 zł 4499 zł (brutto), który wybrało 8,5% respondentów. 8,1% spośród biorących udział w badaniu swoje zarobki umiejscowiło w przedziale od 5000 zł do 5499 zł (brutto). To znacząca zmiana w porównaniu z ubiegłym rokiem, kiedy to dwa kolejne miejsca zajęły przedziały: 2500 zł 2999 zł oraz 2000 zł 2499 zł (brutto). Przedziały z najwyŝszymi zarobkami: 10 000 zł do 14 999 zł oraz 15 000 zł i więcej, wskazywało odpowiednio 6,2 i 4,4 proc. ankietowanych. Wykres 1. Wysokość zarobków 2007 rok (ogółem) 999_1499 4,4% 1500_1999 2000_2499 6,5% 7,7% 2500_2999 3000_3499 3500_3999 7,5% 7,7% 9,1% 4000_4499 4500_4999 5000_5499 5500_5999 6000_6999 5,7% 6, 7,0% 8,1% 8,5% 7000_7999 8000_9999 10000_14999 15000_w iecej 4,4% 4,4% 6,0% 6,2% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% 8,0% 9,0% 10,0% 1
Wykres 2. Wysokość zarobków lata 2006-2007 999_1499 4,4% 6, 1500_1999 6,5% 7,2% 2000_2499 7,5% 7,7% 2500_2999 7,5% 8, 3000_3499 9,1% 9, 3500_3999 6, 7,7% 4000_4499 7,5% 8,5% 4500_4999 6, 8,2% 2006 2007 5000_5499 5,0% 8,1% 5500_5999 4,4% 5,7% 6000_6999 5,2% 7,0% 7000_7999 4,4% 5,7% 8000_9999 6,0% 6, 10000_14999 6,2% 6, 15000_w iecej 4,1% 4,4% 0,0% 1,0% 2,0% 3,0% 4,0% 5,0% 6,0% 7,0% 8,0% 9,0% 10,0% 2
Wykres 3. Porównanie zarobków w latach 2006-2007 999_3499 3 35% 3500_6999 37% 44% rok 2006 rok 2007 7000_więcej 24% 21% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 2. Zarobki asystenta, zarobki kierownika 2 respondentów na stanowiskach asystenckich zadeklarowało, Ŝe zarabia w przedziale do 1499 zł (brutto). Dochody 21% respondentów z tej grupy mieszczą się w przedziale do 2499 zł (brutto). Wykres 4. Wysokość zarobków (asystent) 999_1499 2 1500_1999 17% 2000_2499 21% 2500_2999 3000_3499 3500_3999 4000_4499 4500_4999 5000_5499 2% 2% 5500_5999 4% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 3
Wykres 5. Porównanie zarobków (asystent) 999_1499 2 2 1500_2499 3 40% rok 2006 2500_3499 1 2 rok 2007 3500_5999 2 0% 10% 20% 30% 40% 50% Największa grupa (15%) spośród respondentów na stanowiskach specjalistycznych swoje zarobki umiejscowiła w przedziale od 3000 zł do 3499 zł (brutto). 1 spośród respondentów z tej grupy zarabia w przedziale od 2500 zł do 2999 zł (brutto). Porównując ten stan z wynikami raportu ubiegłorocznego moŝna zauwaŝyć, Ŝe zwiększyła się grupa respondentów zarabiających od 3000 zł do 4499 zł (brutto). W tym roku jest ich 3, podczas gdy w 2006 roku było ich 32%. 4
Wykres 6. Wysokość zarobków (specjalista) 999_1499 1500_1999 2000_2499 10% 2500_2999 1 3000_3499 15% 3500_3999 11% 4000_4499 10% 4500_4999 7% 5000_5499 5500_5999 4% 6000_6999 7000_7999 8000_9999 10000_14999 1% 1% 2% 0% 2% 4% 10% 12% 14% 1 5
Wykres 7. Porównanie zarobków (specjalista, starszy specjalista) 999_2999 2 3 3000_4499 32% 3 rok 2006 4500_5499 14% 1 rok 2007 5500_wiecej 15% 20% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% Największy odsetek spośród respondentów na stanowiskach kierowniczych (1) przy określaniu wysokości swoich zarobków wybrało przedział pomiędzy 7000 zł a 7999 zł (brutto). Po 12% ankietowanych z tej grupy wskazało przedziały pomiędzy 8000 zł a 9999 zł (brutto) oraz 6000 zł a 6999 zł (brutto). 11% respondentów zajmujących stanowiska kierowników zespołu swoje dochody sytuowało w przedziale pomiędzy 10 000 zł a 14 999 zł, a 3 % przyznało, Ŝe zarabia powyŝej 15 000 zł (brutto). Wykres 8. Wysokość zarobków (kierownik zespołu) 999_1499 1% 1500_1999 2000_2499 2% 2500_2999 3000_3499 4% 3500_3999 4000_4499 4500_4999 5000_5499 5500_5999 6000_6999 12% 7000_7999 1 8000_9999 12% 10000_14999 11% 15000_wiecej 0% 2% 4% 10% 12% 14% 6
Wykres 9. Porównanie zarobków (kierownik zespołu) 999_3499 12% 17% 3500_5499 27% 2 rok 2006 5500_6999 14% 21% rok 2007 7000_wiecej 3 42% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 27% respondentów zajmujących stanowiska dyrektorskie podało, Ŝe zarabiają ponad 15 000 zł (brutto). Kolejne najczęściej wskazywane w tej grupie przedziały, to: 8000 zł -9999 zł oraz 10 000 zł -14 999 zł (brutto). Wykres 10. Wysokość zarobków (dyrektor działu) 999_1499 2000_2499 3000_3499 3500_3999 1% 1% 1% 4000_4499 4500_4999 5000_5499 5500_5999 6000_6999 7% 7000_7999 7% 8000_9999 1 10000_14999 1 15000_wiecej 27% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 7
Wykres 11. Porównanie zarobków (dyrektor działu) 999_3499 4% 10% 3500_6999 25% 34% rok 2006 rok 2007 7000_więcej 61% 65% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% Wśród właścicieli firm, którzy wzięli udział w badaniu 2 zadeklarowało wysokość swoich zarobków w przedziale pomiędzy 10 000 zł a 14 999 zł (brutto). NajwyŜszy przedział tj. 15 000 zł i więcej wskazało 11% respondentów z opisywanej grupy. Wykres 12. Wysokość zarobków (właściciel) 1500_1999 17% 2500_2999 11% 3500_3999 5000_5499 6000_6999 7000_7999 8000_9999 11% 10000_14999 2 15000_wiecej 11% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 8
Wykres 13. Porównanie zarobków (właściciel) 999_3499 32% 3500_6999 1 2 rok 2006 rok 2007 7000_więcej 5 6 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 9
3. W jakich firmach moŝna liczyć na najlepsze wynagrodzenia Jednym z celów badania było przyjrzenie się róŝnicom w poziomie wynagradzania pracowników przez róŝnych pracodawców. Największa grupa respondentów związana zawodowo z przedsiębiorstwami państwowymi, określając swoje zarobki wskazała przedział pomiędzy 1500 zł a 1999 zł (brutto). Natomiast w firmach prywatnych najczęściej była wskazywana odpowiedź pomiędzy 3000 zł a 3499 zł (brutto), zdecydowało się na nią respondentów z tej grupy. Wykres 14. Wysokość zarobków (własna działalność gospodarcza) 999_1499 1500_1999 2500_2999 3000_3499 3500_3999 4000_4499 4500_4999 5000_5499 6000_6999 7000_7999 8000_9999 21% 10000_14999 15000_wiecej 12% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 10
Wykres 15. Wysokość zarobków (firma prywatna) 999_1499 5% 1500_1999 4% 2000_2499 2500_2999 7% 3000_3499 3500_3999 4000_4499 4500_4999 5000_5499 5500_5999 6000_6999 7% 7000_7999 4% 8000_9999 10000_14999 7% 15000_wiecej 4% 0% 1% 2% 4% 5% 7% 10% 11
Wykres 16. Wysokość zarobków (firmy państwowe) 999_1499 1500_1999 15% 2000_2499 2500_2999 1 3000_3499 3500_3999 7% 4000_4499 4500_4999 11% 5000_5499 5500_5999 7% 7% 6000_6999 7000_7999 4% 0% 2% 4% 10% 12% 14% 1 Wykres 17. Porównanie zarobków (rodzaj firmy) 2 999_3499 3 4 3500_6999 2 45% 4 własna działalność gosp. prywatne państwowe 4 7000_więcej 22% 5% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 12
Osoby zajmujące stanowiska związane z komunikacją w firmach z przewagą kapitału polskiego najczęściej (11%) swoje zarobki umiejscawiały w przedziale od 3000 zł do 3499 zł (brutto). 10% respondentów z tej grupy wybrało przedział od 2000 zł do 2499 zł (brutto). Wykres 18. Wysokość zarobków (firmy z przewagą kapitału polskiego) 999_1499 1500_1999 7% 2000_2499 10% 2500_2999 3000_3499 11% 3500_3999 4000_4499 4500_4999 5000_5499 5500_5999 5% 6000_6999 7000_7999 4% 8000_9999 5% 10000_14999 4% 15000_wiecej 0% 2% 4% 10% 12% 13
Natomiast 12% respondentów reprezentujących opisywaną grupę zawodową w firmach z przewagą kapitału zagranicznego wskazało przedział od 10 000 zł do 14 999 zł (brutto). respondentów z tej grupy zadeklarowało swoje zarobki w przedziale 15 000 zł i więcej. Wykres 19. Wysokość zarobków (firmy z przewagą kapitału zagranicznego) 999_1499 1% 1500_1999 2% 2000_2499 2500_2999 3000_3499 5% 3500_3999 7% 4000_4499 4500_4999 5000_5499 7% 5500_5999 6000_6999 7000_7999 8000_9999 10000_14999 12% 15000_wiecej 0% 2% 4% 10% 12% 14% 14
Wykres 20. Porównanie zarobków (firmy z przewagą kapitału polskiego - zagranicznego) 999_3499 14% 44% 3500_6999 41% 50% z przew agą kapitału zagranicznego 7000_więcej 15% 3 z przew agą kapitału polskiego 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 4. PodwyŜki, dodatkowe gratyfikacje 2 respondentów badania otrzymało podwyŝkę w ciągu ostatnich 3 miesięcy, a 34 % od 7 do 12 miesięcy temu. Jednak zarobki 7% respondentów wzrosły ostatni raz ponad dwa lata temu, a badanych nie dostało w ogóle podwyŝki w obecnym miejscu pracy. 15
Wykres 21. Termin ostatniej podwyŝki 7% 2 0-3 m-ce temu 4-6 m-cy temu 7-12 miesięcy temu 13-24 miesiące temu ponad 2 lata temu brak 14% 34% Wysokość podwyŝki 47% respondentów pracujących w firmach państwowych i 2 z firm prywatnych nie przekroczyła 10%. Pensje 32% badanych z firm państwowych nie uległy zmianie w porównaniu z ubiegłym rokiem. NajwyŜsze podwyŝki (ponad 50%) zadeklarowało respondentów pracujących w firmach prywatnych. 16
Wykres 22. Wysokość ostatniej podwyŝki z podziałem na rodzaj firm bez zmian 21% 32% 1-10% 2 47% 11-20% 21-30% 31-40% 41-50% 0% 10% 11% 1 firmy państw ow e firmy pryw atne więcej niŝ 50% 1% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 17
Wśród dodatkowych gratyfikacji respondenci najczęściej, podobnie jak w ubiegłym roku, wymieniali telefon słuŝbowy (408 wskazań). Na drugim miejscu z 254 wskazaniami znalazł się słuŝbowy laptop, a za nim (249 wskazań) ubezpieczenie medyczne. Szkolenia zewnętrzne wskazało 240 osób, a wyjazdy integracyjne 206. Wykres 23. Dodatkowe gratyfikacje telefon słuŝbow y 408 laptop/pda 254 ubezpieczenie medyczne 249 szkolenia zew nętrzne 240 w yjazdy integracyjne 206 szkolenia w ew nętrzne 159 dofinansow anie edukacyjne 138 ubezpieczenie na Ŝycie 91 bezpłatne zajęcia sportow e 83 ubezpieczenie chorobow e 80 samochód słuŝbow y 77 dodatkow a emerytura 19 inne 17 0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 18
5. Czy PR-owcy są zadowoleni ze swoich zarobków? Tylko 7% respondentów swoje obecne zarobki oceniło jako bardzo dobre, natomiast 1 określiło je jako słabe. Największa grupa spośród badanych (41%) poziom swoich zarobków ocenia jako dostateczny, a 34% - jako dobry. Wykres 24. Ocena obecnych zarobków (ogółem) 7% 1 34% słaba dostateczna dobra bardzo dobra 41% 19
Największa grupa (12%) respondentów oceniających swoje zarobki jako bardzo dobre pracuje w agencjach PR. Natomiast najmniej spośród badanych, którzy swoim zarobkom dali najwyŝszą oceną pracuje w działach PR firm zatrudniających do 250 osób. 2 respondentów z tej grupy swoje zarobki oceniło jako słabe. Wykres 25. Ocena obecnych zarobków (podział na branŝe) dział PR w firmie (do 250 osób) 2 40% 34% dział PR w firmie (ponad 250 osób) 15% 40% 37% agencja PR 1 32% 3 12% sieciowa agencja PR 47% 34% inne 30% 3 2 5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% słabe dostateczne dobre bardzo dobre 20
Wykres 26. Ocena poziomu zadowolenia z obecnych zarobków (firmy polskie i zagraniczne) z przewagą kapitału zagranicznego 15% 34% 42% z przewagą kapitału polskiego 1 45% 31% 0% 20% 40% 60% 80% 100% słabe dostateczne dobre bardzo dobre Wykres 27. Ocena obecnych zarobków (firmy państwowe i prywatne) prywatna 1 40% 37% państwowa 30% 4 2 4% 0% 20% 40% 60% 80% 100% słabe dostateczne dobre bardzo dobre 6. Zarobki w województwach Uczestnicy badania w przewaŝającej większości są pracownikami firm i przedsiębiorstw mających swe siedziby w województwie mazowieckim. Jednak na podstawie otrzymanych danych moŝna dokonać porównania poziomu zarobków w województwach dolnośląskim i wielkopolskim. 2 respondentów z woj. mazowieckiego wskazało, Ŝe zarabia ponad 7000 zł 21
(brutto). Przedział ten wskazało 12% respondentów z woj. wielkopolskiego i - dolnośląskiego. Wykres 28. Wysokość zarobków w województwach 24% 999_3499 51% 61% 47% 3500_6999 37% 3 2 7000_więcej 12% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% dolnośląskie w ielkopolskie mazow ieckie 6. Jakie są aspiracje finansowe polskich specjalistów ds. komunikacji? 32% respondentów chciałoby zarabiać ponad 8000 zł (brutto). Obecnie w przedziale tym swoje zarobki moŝe umiejscowić zaledwie 17% respondentów. 21% biorących udział w badaniu chciałoby zarabiać w przedziale od 6000 zł do 7999 zł (brutto), w którym w tej chwili zarabia 11% respondentów. 22
Wykres 29. Zestawienie: ilu respondentów zarabia w podanych przedziałach, a ilu chciałoby się w nich znaleźć 1500_2999 2 3000_4499 1 25% 4500_5999 21% 20% w ysokość zarobków oczekiw ania zarobkow e 6000_7999 11% 21% 8000_więcej 17% 32% 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 23
7. Kto wziął udział w badaniu? 54% osób biorących udział w badaniu jest zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, a 25% - na czas określony. 35% respondentów, to pracownicy o staŝu pracy od roku do 2 lat, 30% - od 3 do 5, a 27% - od 6 do 10 lat w branŝy. Wykres 30. Kto wziął udział w badaniu - forma zatrudnienia 4% 1% 10% umow a o pracę na czas nieokreślony umow a o pracę na czas określony 54% w łasna działalność gospodarcza umow a o dzieło umow a - zlecenie 25% inne 24
Wykres 31. Kto wziął udział w badaniu - staŝ pracy 35% 27% 1-2 lata 3-5 lat 6-10 lat 11 i w ięcej lat 30% 25
37% respondentów zajmuje stanowiska specjalisty, a 15% - starszego specjalisty. 20% biorących udział w badaniu to kierownicy zespołów, 11% - piastuje funkcję dyrektorów działów. Wykres 32. Kto wziął udział w badaniu - stanowiska 11% 1% 1% 20% 37% staŝysta/praktykant asystent specjalista starszy specjalista niezaleŝny konsultant kierownik zespołu dyrektor działu dyrektor generalny właściciel 15% 26
70% osób, które wzięły udział w badaniu reprezentuje firmy z przewagą kapitału polskiego, a 30% - kapitału zagranicznego. Zdecydowana większość (81%) respondentów jest pracownikami firm prywatnych, 1 - państwowych, a prowadzi własną działalność gospodarczą. Wykres 33. Kto wziął udział w badaniu - kapitał firmy 30% z przew agą kapitału polskiego z przew agą kapitału zagranicznego 70% 27
Wykres 34. Kto wziął w badaniu - rodzaj firmy 1 pryw atna państw ow a - skarbu państw a w łasna działalność gospodarcza 81% 28
27% respondentów reprezentuje agencje PR, 25% - wewnętrzne działy PR w firmach zatrudniających do 250 osób. 2 badanych jest związanych z działami public relations w firmach zatrudniających ponad 250 osób. Wykres 35. Kto wziął udział w badaniu (branŝe) 1 25% dział PR w firmie (do 250 osób) dział PR w firmie (ponad 250 osób) agencja PR sieciow e agencje PR 27% 2 inne 29