Nauczyciel: Dariusz Kamiński WYMAGANIA EDUKACYJNE Z ZAJĘĆ TECHNICZNYCH KL.III, ocena śródroczna Podstawa programowa 1. Związki techniki z rozwojem kultury i różnych dyscyplin wiedzy technicznej. opisać wybrane urządzenie elektryczne; odczytać informacje podane w instrukcji obsługi; określić zagrożenia występujące podczas obsługi elektrycznych urządzeń; obsługiwać wybrane urządzenia elektryczne; wykryć uszkodzenie, np. w latarce bateryjnej; zaproponować sposób oszczędzania energii we własnym domu. rozpoznać, jakim rodzajem silnika są napędzane domowe urządzenia elektryczne; określić sposoby regulacji obrotów urządzeń elektrycznych; odczytać informacje z tabliczki znamionowej dowolnego urządzenia elektrycznego; ocenić przydatność (gotowość) urządzenia do wykonania określonej operacji; określić, jakie są największe zagrożenia dla zdrowia w gospodarstwie domowym i jak można by przeciwdziałać tym zagrożeniom; wykryć uszkodzenie, np. w zabawce z napędem elektrycznym; ustalić, które urządzenia elektryczne najbardziej obciążają budżet domowy i co należałoby zmienić z powodu oszczędności. ustalić kryteria, którymi należy się kierować przy zakupie domowych urządzeń elektrycznych; zaproponować zmiany w naszej cywilizacji prowadzące do zmniejszenia 1
zapotrzebowania na energię. 2. Projektowanie i konstruowanie; ochrona praw autorskich, wynalazczość, ochrona patentowa; młodzieżowy ruch twórczości technicznej. narysować schemat dowolnego najprostszego układu elektrycznego; zmontować według schematu instalację dzwonka elektrycznego; zaprojektować (ewentualnie wykonać) czujnik ruchu do instalacji dzwonka elektrycznego; obliczyć natężenie prądu w obwodzie, gdy znane są: rezystancja i spadek napięcia. rozmieścić symbole schematu budowy lampki bateryjnej tak, by był on jak najbardziej czytelny; dodać do tego schematu jeszcze jeden symbol żarówki oraz zaprojektować sposób wyłączania oddzielnie jednej z żarówek; obliczyć natężenie prądu elektrycznego płynącego przez żarówkę sieciową o mocy 100 W; zmierzyć spadek napięcia elektrycznego w żarówce, gdy jest ona połączona z bateryjką, wyciągnąć wnioski z wyników tego pomiaru. narysować schemat lampki bateryjnej, której włączanie jest sterowane przekaźnikiem; zmierzyć rezystancję żarówki sieciowej, np. 25 W i obliczyć tę rezystancję korzystając z parametrów podanych na bańce żarówki. Porównać wyniki pomiaru bezpośredniego z wynikami pomiaru pośredniego (obliczeń) i wyciągnąć wnioski z tego porównania; zaprojektować układ elektryczny; 2
zaprojektować schemat układu lampki bateryjnej pozwalającej na ściemnianie światła żarówki; zaprojektować programator uruchamiający np. silnik, żarówkę, sygnalizator. 3. Materiały konstrukcyjne; wymagania użytkowe, bezpieczeństwa, ekonomiczne i konstrukcyjne. uczeń powinien wiedzieć, jakie jest obowiązkowe wyposażenie jednośladów, umieć wyjaśnić jego znaczenie dla bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego uczeń powinien dodatkowo umieć wyjaśnić, jaki wpływ mają poszczególne układy pojazdu na bezpieczeństwo ruchu drogowego, w tym na drogę hamowania pojazdu uczeń powinien dodatkowo umieć wyjaśnić, jaki wpływ na poziom degradacji środowiska naturalnego ma wadliwe działanie poszczególnych układów pojazdu, potrafić przeprowadzić obsługę i konserwację jednośladu zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obsługi (w ramach techniki) uczeń powinien wiedzieć, jaki wpływ na stan zdrowia ma hałas i zanieczyszczenie powietrza spalinami uczeń powinien dodatkowo umieć scharakteryzować korzyści i zagrożenia, jakie niesie ze sobą rozwój motoryzacji uczeń powinien dodatkowo umieć zaproponować i przeprowadzić kampanię propagującą,wśród uczestników ruchu drogowego, działania proekologiczne 4. Planowanie pracy indywidualnej i zespołowej, podział pracy, koordynacja działań, rachunek ekonomiczny. 3
rozpoznawać i opisywać potrzeby; ustalać realny cel działania technicznego; szukać źródeł informacji związanych z zarysowanym problemem (książki, rozmowy, badania laboratoryjne, własna wiedza i inne); zarejestrować pomysły słownie, rysunkiem, modelem; ustalić kryteria wyboru opisanego pomysłu; wybrać pomysł; opracować plan, rysunki robocze i tok pracy; przygotować materiały i narzędzia; sprawdzić i ocenić wykonane zadanie; wyciągnąć wnioski z wykonanego zadania i przedstawić je zespołowi uczniowskiemu w formie pisemnej, rysunkowej, gotowego modelu. musi wyróżniać się dużą samodzielnością w kolejnych etapach pracy. musi wykazać się dużą innowacyjnością. 5. Technologie - narzędzia i urządzenia techniczne stosowane do przetwarzania różnych materiałów; pomiary i regulacje techniczne. 4
wymienić 3 rodzaje przewodników i 3 rodzaje izolacji stosowanych w urządzeniach elektrycznych; rozpoznać 2 rodzaje przewodników prądu elektrycznego i 3 rodzaje izolatorów oraz wymienić urządzenia elektryczne, w których są stosowane; opisać najprostszą prądnicę; opisać budowę ogniwa galwanicznego Volty; rozpoznać ogniwo galwaniczne; opisać budowę akumulatora; odczytać dane znamionowe akumulatora; podać przykłady zastosowania baterii słonecznej; opisać budowę ogniwa termoelektrycznego; narysować symbole ogniwa elektrycznego i baterii; wykonać rysunek poglądowy ogniw połączonych szeregowo i równolegle. wyjaśnić zasadę wytwarzania prądu elektrycznego w prądnicy; zastosować w określonym celu materiały izolacyjne w sytuacji praktycznej; wymienić parametry wybranych przewodników elektryczności; wymienić rodzaje prądnic i opisać, czym się różnią; połączyć ogniwa galwaniczne w baterie o określonym napięciu znamionowym; naładować akumulator; wykonać model ogniwa termoelektrycznego; rozpoznać urządzenie zasilane baterią słoneczną; wykonać rysunek poglądowy prądnicy z wirującą magneśnicą; narysować symbol transformatora; rozpoznać transformator. dokonać klasyfikacji materiałów izolacyjnych i przedstawić je na planszy; dokonać pomiarów pośrednich (obliczeń) rezystancji (oporności), np. przewodu miedzianego i przewodu z nikieliny o długości 10 m; omówić zagrożenia porażeniem prądem; dobrać odpowiednio ogniwa do zasilania, np. latarki; zachować zasady ekologii i bhp podczas korzystania z chemicznych źródeł prądu. sprawdzić stan zużycia baterii wg własnego pomysłu; opisać zagrożenia wynikające z niewłaściwego użytkowania izolacji; zmontować model minielektrowni do zasilania lampki diodowej lub żarówkowej; 5
6. Problemy bezpiecznego wykorzystania wytworów współczesnej techniki; urządzenia techniczne stosowane w środowisku życia ucznia; bezpieczeństwo poruszania się po drogach. powinien znać przepisy dotyczące ruchu pieszych i stosować je w praktyce. powinien wiedzieć, na których drogach zabroniony jest ruch pieszych i umieć wyjaśnić, dlaczego. powinien umieć wyjaśnić, w jaki sposób organizm człowieka reaguje na alkohol i jaki wpływ ma to na bezpieczeństwo ruchu drogowego. powinien wiedzieć, jakie jest obowiązkowe wyposażenie jednośladów, umieć wyjaśnić jego znaczenie dla bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. powinien umieć wyjaśnić, w jaki sposób kolor ubrania wpływa na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego i w jakich warunkach dzieci zobowiązane są do noszenia elementów odblaskowych. powinien umieć prawidłowo wezwać pomoc, przestrzegać zasady nieprzeszkadzania osobom udzielającym pomocy. powinien umieć określić korzyści i zagrożenia, jakie niesie ze sobą rozwój motoryzacji. powinien rozumieć potrzebę udzielania pomocy przedlekarskiej i potrzebę nawiązania kontaktu z osobami poszkodowanymi; powinien umieć ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej. powinien wiedzieć, jaki wpływ na stan zdrowia ma hałas i zanieczyszczenie powietrza spalinami. powinien znać przepisy dotyczące ruchu pieszych, stosować je w praktyce i umieć wyjaśnić potrzebę ich przestrzegania. powinien wiedzieć, na których drogach zabroniony jest ruch pieszych i umieć uzasadnić potrzebę wprowadzania takich ograniczeń. musi wiedzieć, jaki wpływ na drogę hamowania pojazdu ma rodzaj nawierzchni jezdni, powinien umieć wyjaśnić, w jakim stopniu cechy psychofizyczne człowieka mają wpływ na jego zachowanie w ruchu drogowym i jakie czynniki wpływają na stężenie alkoholu we krwi. Powinien umieć wyciągać odpowiednie wnioski z analizy 6
wypadków drogowych. Dawać dobry przykład młodszym kolegom. powinien dodatkowo umieć wyjaśnić, jaki wpływ mają poszczególne układy pojazdu na bezpieczeństwo ruchu drogowego, w tym na drogę hamowania pojazdu. powinien dodatkowo umieć zaproponować i przeprowadzić kampanię propagującą, wśród uczestników ruchu drogowego, działania proekologiczne. powinien umieć dodatkowo wyjaśnić, dlaczego dzieci do 15. roku życia zobowiązane są nosić elementy odblaskowe; jak należy umieścić bagaż w pojeździe, aby nie stwarzał zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego; do kogo odnosi się powiedzenie bądź widoczny na drodze. powinien znać przepisy dotyczące ruchu pieszych, stosować je w praktyce, umieć wyjaśnić potrzebę przestrzegania ich i prawidłowo reagować na łamanie przepisów przez młodszych kolegów. powinien wiedzieć, na których drogach zabroniony jest ruch pieszych i umieć uzasadnić potrzebę wprowadzania takich ograniczeń. powinien umieć wyjaśnić, jaki wpływ na drogę hamowania pojazdu ma rodzaj nawierzchni jezdni oraz określić cechy dobrej i złej nawierzchni jezdni. powinien rozumieć potrzeby i problemy różnych grup ludzi niepełnosprawnych, związane z ruchem drogowym. Umieć wyjaśnić związki przyczynowo-skutkowe między wpływem środków masowego przekazu a kształtowaniem odpowiednich postaw. Umieć zaplanować działania mające na celu uczenie młodszych dzieci właściwego zachowania w ruchu drogowym. powinien dodatkowo umieć zabezpieczyć miejsce wypadku. powinien dodatkowo umieć wyjaśnić, jak zatamować krwotok z kończyn dolnych i górnych w sposób bezpieczny dla poszkodowanego i ratującego. powinien umieć wyjaśnić, jaki wpływ na poziom degradacji środowiska ma wadliwe działanie poszczególnych układów pojazdu, potrafić przeprowadzić obsługę i konserwację jednośladu zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obsługi (w ramach techniki). powinien umieć zaproponować i przeprowadzić kampanię propagującą, wśród uczestników ruchu drogowego, potrzebę noszenia na drodze kolorowego stroju, elementów odblaskowych, odpowiednich ochraniaczy itp. powinien umieć ocenić stan poszkodowanych. powinien umieć wyjaśnić, jak przeprowadzić sztuczne oddychanie w sposób bezpieczny dla poszkodowanego i ratującego. 7
KL.III, ocena roczna Podstawa programowa 7. Prezentacja wybranych wielkich polskich i zagranicznych wynalazców w dziedzinie techniki potrafi wyszukać informacje na temat przeszłości i osiągnięć ludzi potrafi wymienić polskich i zagranicznych wynalazców oraz opisać krótko ich osiągnięcia. zna elementy historii techniki związanych z rozwojem nauki. zna i umie omówić wpływ nowinek technicznych mających wpływ na rozwój kultury (komputer, radio, telewizja itd.). efektywnie wyszukuje informacje w Internecie na temat polski i zagranicznych twórców techniki, formułując precyzyjne zapytania. 8. Związki techniki z rozwojem kultury i różnych dyscyplin wiedzy technicznej. określić zagrożenia występujące podczas obsługi elektrycznych urządzeń; opisać wybrane urządzenie elektryczne; odczytać informacje podane w instrukcji obsługi; 8
zaproponować sposób oszczędzania energii we własnym domu. obsługiwać wybrane urządzenia elektryczne; wykryć uszkodzenie, np. w latarce bateryjnej; odczytać informacje z tabliczki znamionowej dowolnego urządzenia elektrycznego; rozpoznać, jakim rodzajem silnika są napędzane domowe urządzenia elektryczne; określić sposoby regulacji obrotów urządzeń elektrycznych; ocenić przydatność (gotowość) urządzenia do wykonania określonej operacji; ustalić, które urządzenia elektryczne najbardziej obciążają budżet domowy i co należałoby zmienić z powodu oszczędności. określić, jakie są największe zagrożenia dla zdrowia w gospodarstwie domowym i jak można by przeciwdziałać tym zagrożeniom; ustalić kryteria, którymi należy się kierować przy zakupie domowych urządzeń elektrycznych; zaproponować zmiany w naszej cywilizacji prowadzące do zmniejszenia zapotrzebowania na energię. 9. Projektowanie i konstruowanie; ochrona praw autorskich, wynalazczość, ochrona patentowa; młodzieżowy ruch twórczości technicznej. narysować schemat dowolnego najprostszego układu elektrycznego; zmontować według schematu instalację dzwonka elektrycznego; zaprojektować (ewentualnie wykonać) czujnik ruchu do instalacji dzwonka elektrycznego; obliczyć natężenie prądu w obwodzie, gdy znane są: rezystancja i spadek napięcia. 9
rozmieścić symbole schematu budowy lampki bateryjnej tak, by był on jak najbardziej czytelny; dodać do tego schematu jeszcze jeden symbol żarówki oraz zaprojektować sposób wyłączania oddzielnie jednej z żarówek; obliczyć natężenie prądu elektrycznego płynącego przez żarówkę sieciową o mocy 100 W; zmierzyć spadek napięcia elektrycznego w żarówce, gdy jest ona połączona z bateryjką, wyciągnąć wnioski z wyników tego pomiaru. narysować schemat lampki bateryjnej, której włączanie jest sterowane przekaźnikiem; zmierzyć rezystancję żarówki sieciowej, np. 25 W i obliczyć tę rezystancję korzystając z parametrów podanych na bańce żarówki. Porównać wyniki pomiaru bezpośredniego z wynikami pomiaru pośredniego (obliczeń) i wyciągnąć wnioski z tego porównania; zaprojektować układ elektryczny; zaprojektować schemat układu lampki bateryjnej pozwalającej na ściemnianie światła żarówki; zaprojektować programator uruchamiający np. silnik, żarówkę, sygnalizator. 10. Materiały konstrukcyjne; wymagania użytkowe, bezpieczeństwa, ekonomiczne i konstrukcyjne. uczeń powinien wiedzieć, jakie jest obowiązkowe wyposażenie jednośladów, umieć wyjaśnić jego znaczenie dla bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego 10
uczeń powinien umieć wyjaśnić, jaki wpływ mają poszczególne układy pojazdu na bezpieczeństwo ruchu drogowego, w tym na drogę hamowania pojazdu uczeń powinien dodatkowo umieć wyjaśnić, jaki wpływ na poziom degradacji środowiska naturalnego ma wadliwe działanie poszczególnych układów pojazdu, potrafić przeprowadzić obsługę i konserwację jednośladu zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obsługi (w ramach techniki) uczeń powinien wiedzieć, jaki wpływ na stan zdrowia ma hałas i zanieczyszczenie powietrza spalinami uczeń powinien umieć scharakteryzować korzyści i zagrożenia, jakie niesie ze sobą rozwój motoryzacji uczeń powinien dodatkowo umieć zaproponować i przeprowadzić kampanię propagującą, wśród uczestników ruchu drogowego, działania proekologiczne 11. Planowanie pracy indywidualnej i zespołowej, podział pracy, koordynacja działań, rachunek ekonomiczny. rozpoznawać i opisywać potrzeby; ustalać realny cel działania technicznego; szukać źródeł informacji związanych z zarysowanym problemem (książki, rozmowy, badania laboratoryjne, własna wiedza i inne); zarejestrować pomysły słownie, rysunkiem, modelem; 11
ustalić kryteria wyboru opisanego pomysłu; wybrać pomysł; opracować plan, rysunki robocze i tok pracy; przygotować materiały i narzędzia; sprawdzić i ocenić wykonane zadanie; wyciągnąć wnioski z wykonanego zadania i przedstawić je zespołowi uczniowskiemu w formie pisemnej, rysunkowej, gotowego modelu. musi wyróżniać się dużą samodzielnością w kolejnych etapach pracy. musi wykazać się dużą innowacyjnością. 12. Technologie - narzędzia i urządzenia techniczne stosowane do przetwarzania różnych materiałów; pomiary i regulacje techniczne. wymienić 3 rodzaje przewodników i 3 rodzaje izolacji stosowanych w urządzeniach elektrycznych; rozpoznać 2 rodzaje przewodników prądu elektrycznego i 3 rodzaje izolatorów oraz wymienić urządzenia elektryczne, w których są stosowane; opisać najprostszą prądnicę; opisać budowę ogniwa galwanicznego Volty; rozpoznać ogniwo galwaniczne; opisać budowę akumulatora; odczytać dane znamionowe akumulatora; podać przykłady zastosowania baterii słonecznej; opisać budowę ogniwa termoelektrycznego; narysować symbole ogniwa elektrycznego i baterii; 12
wykonać rysunek poglądowy ogniw połączonych szeregowo i równolegle. wyjaśnić zasadę wytwarzania prądu elektrycznego w prądnicy; zastosować w określonym celu materiały izolacyjne w sytuacji praktycznej; wymienić parametry wybranych przewodników elektryczności; wymienić rodzaje prądnic i opisać, czym się różnią; połączyć ogniwa galwaniczne w baterie o określonym napięciu znamionowym; naładować akumulator; wykonać model ogniwa termoelektrycznego; rozpoznać urządzenie zasilane baterią słoneczną; wykonać rysunek poglądowy prądnicy z wirującą magneśnicą; narysować symbol transformatora; rozpoznać transformator. dokonać klasyfikacji materiałów izolacyjnych i przedstawić je na planszy; dokonać pomiarów pośrednich (obliczeń) rezystancji (oporności), np. przewodu miedzianego i przewodu z nikieliny o długości 10 m; omówić zagrożenia porażeniem prądem; dobrać odpowiednio ogniwa do zasilania, np. latarki; zachować zasady ekologii i bhp podczas korzystania z chemicznych źródeł prądu. sprawdzić stan zużycia baterii wg własnego pomysłu; opisać zagrożenia wynikające z niewłaściwego użytkowania izolacji; zmontować model minielektrowni do zasilania lampki diodowej lub żarówkowej; 13. Problemy bezpiecznego wykorzystania wytworów współczesnej techniki; urządzenia techniczne stosowane w środowisku życia ucznia; bezpieczeństwo poruszania się po drogach. powinien znać przepisy dotyczące ruchu pieszych i stosować je w praktyce. powinien wiedzieć, na których drogach zabroniony jest ruch pieszych i umieć wyjaśnić, dlaczego. 13
powinien umieć wyjaśnić, w jaki sposób organizm człowieka reaguje na alkohol i jaki wpływ ma to na bezpieczeństwo ruchu drogowego. powinien wiedzieć, jakie jest obowiązkowe wyposażenie jednośladów, umieć wyjaśnić jego znaczenie dla bezpieczeństwa uczestników ruchu drogowego. powinien umieć wyjaśnić, w jaki sposób kolor ubrania wpływa na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego i w jakich warunkach dzieci zobowiązane są do noszenia elementów odblaskowych. powinien umieć prawidłowo wezwać pomoc, przestrzegać zasady nieprzeszkadzania osobom udzielającym pomocy. powinien umieć określić korzyści i zagrożenia, jakie niesie ze sobą rozwój motoryzacji. powinien rozumieć potrzebę udzielania pomocy przedlekarskiej i potrzebę nawiązania kontaktu z osobami poszkodowanymi; powinien umieć ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej. powinien wiedzieć, jaki wpływ na stan zdrowia ma hałas i zanieczyszczenie powietrza spalinami. powinien znać przepisy dotyczące ruchu pieszych, stosować je w praktyce i umieć wyjaśnić potrzebę ich przestrzegania. powinien wiedzieć, na których drogach zabroniony jest ruch pieszych i umieć uzasadnić potrzebę wprowadzania takich ograniczeń. musi wiedzieć, jaki wpływ na drogę hamowania pojazdu ma rodzaj nawierzchni jezdni, powinien umieć wyjaśnić, w jakim stopniu cechy psychofizyczne człowieka mają wpływ na jego zachowanie w ruchu drogowym i jakie czynniki wpływają na stężenie alkoholu we krwi. Powinien umieć wyciągać odpowiednie wnioski z analizy wypadków drogowych. Dawać dobry przykład młodszym kolegom. powinien dodatkowo umieć wyjaśnić, jaki wpływ mają poszczególne układy pojazdu na bezpieczeństwo ruchu drogowego, w tym na drogę hamowania pojazdu. powinien dodatkowo umieć zaproponować i przeprowadzić kampanię propagującą, wśród uczestników ruchu drogowego, działania proekologiczne. powinien umieć dodatkowo wyjaśnić, dlaczego dzieci do 15. roku życia zobowiązane są nosić elementy odblaskowe; jak należy umieścić bagaż w pojeździe, aby nie stwarzał zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego; do kogo odnosi się powiedzenie bądź widoczny na drodze. powinien znać przepisy dotyczące ruchu pieszych, stosować je w praktyce, umieć wyjaśnić potrzebę przestrzegania ich i prawidłowo reagować na łamanie przepisów 14
przez młodszych kolegów. powinien wiedzieć, na których drogach zabroniony jest ruch pieszych i umieć uzasadnić potrzebę wprowadzania takich ograniczeń. powinien umieć wyjaśnić, jaki wpływ na drogę hamowania pojazdu ma rodzaj nawierzchni jezdni oraz określić cechy dobrej i złej nawierzchni jezdni. powinien rozumieć potrzeby i problemy różnych grup ludzi niepełnosprawnych, związane z ruchem drogowym. Umieć wyjaśnić związki przyczynowo-skutkowe między wpływem środków masowego przekazu a kształtowaniem odpowiednich postaw. Umieć zaplanować działania mające na celu uczenie młodszych dzieci właściwego zachowania w ruchu drogowym. powinien dodatkowo umieć zabezpieczyć miejsce wypadku. powinien dodatkowo umieć wyjaśnić, jak zatamować krwotok z kończyn dolnych i górnych w sposób bezpieczny dla poszkodowanego i ratującego. powinien umieć wyjaśnić, jaki wpływ na poziom degradacji środowiska ma wadliwe działanie poszczególnych układów pojazdu, potrafić przeprowadzić obsługę i konserwację jednośladu zgodnie z zaleceniami zawartymi w instrukcji obsługi (w ramach techniki). powinien umieć zaproponować i przeprowadzić kampanię propagującą, wśród uczestników ruchu drogowego, potrzebę noszenia na drodze kolorowego stroju, elementów odblaskowych, odpowiednich ochraniaczy itp. powinien umieć ocenić stan poszkodowanych. powinien umieć wyjaśnić, jak przeprowadzić sztuczne oddychanie w sposób bezpieczny dla poszkodowanego i ratującego. 15