Systemy sygnalizacji i Zarządzania EiT Zarządzanie: Podstawowe pojęcia i definicje Krzysztof Wajda Katedra Telekomunikacji AGH listopad, 2016
Plan Definicje Klasyfikacje Modele Standaryzacja
Definicja zarządzania Definicja 1. Zarządzanie (ang. management) i zarządzanie siecią(ang. network management) obejmuje zagadnienia związane z eksploatacją, administrowaniem, utrzymywaniem i uruchamianiem OMAP (ang. Operations, Maintenance, Administration and Provisioning) sieci telekomunikacyjnych i teleinformatycznych. Definicja 2. Zarządzanie siecią jest to zespół czynności wykowanych przez operatora w celu jak najbardziej efektywnego wykorzystania zarządzanych zasobów oraz zapewnienia realizacji celów biznesowych przedsiębiorstwa. Definicja 3. Zarządzanie są to wszelkie działania operatora mające na celu maksymalizacjęzysków.
Klasyfikacja zarządzania Ze względu na rodzaj zarządzanych elementów telekomunikacja vs. teleinformatyka Ze względu na funkcjonalność obszary zarządzania Ze względu na stosowane pojęcia warstwy zarządzania Ze względu na horyzont czasowy
Rodzaj zarządzanych elementów Teleinformatyka Sieci komputerowe LAN/WAN Aplikacje Backupy Zdalne instalacje oprogramowania Zarządzanie problemami Telekomunikacja Sieci PDH, SDH, WDM, ATM Centrale telefoniczne Sieci dostępowe Systemy radiowe Systemy komórkowe Tak jak w innych dziedzinach telekomunikacji i teleinformatyki, również w zarządzaniu następuje integracja rozwiązań mających źródła w obu tych obszarach
Funkcjonalność Przykład 1 monitorowanie Ruting, sygnalizacja Przypuśćmy, że węzeł komutacyjny sieci uległ uszkodzeniu. Po wykryciu uszkodzenia węzeł ten zostaje wyłączony z sieci, a ruch skierowany inną drogą. Jednocześnie w sieci rozsyła się komunikat, że dane billing komutowane przez uszkodzony węzeł mogły ulec przekłamaniu oraz że opłaty za połączenia, które obsługiwał niezawodnośćuszkodzony węzeł, mają zostać odpisane z kont użytkowników. Po naprawieniu uszkodzenia TE węzeł zostaje włączony do sieci oraz zostają przeprowadzone testy wydajności jego pracy.
Funkcjonalność (ITU X.700) Funkcjonalne obszary zarządzania MFA (management functional areas) Zarządzanie uszkodzeniami (fault management) Zarządzanie konfiguracją (configuration management) Zarządzanie rozliczeniami (accounting management) Zarządzanie wydajnością (performance management) Zarządzanie bezpieczeństwem (security management) FCAPS
Zarządzanie uszkodzeniami Uszkodzenie (fault) jest to stan anormalny, którego usunięcie wymaga uwagi (lub interwencji) ze strony zarządcy. Nie należy utożsamiać uszkodzeń z błędami. Błąd to zdarzenie pojedyncze. Zazwyczaj możliwe jest skompensowanie błędów przez mechanizmy kontroli błędów w różnych protokołach. Uszkodzenie objawia się nieprawidłowym działaniem albo nadzwyczaj częstymi błędami.
Zarządzanie konfiguracją Zarządzanie konfiguracją dotyczy głównie procesu uruchamiania sieci oraz sprawnego wyłączania jej części lub całości. Związane jest poza tym z utrzymywaniem, dodawaniem oraz uaktualnianiem powiązań między komponentami oraz kontrolą statusu tych komponentów w działającej sieci. Użytkownicy końcowi często muszą lub chcą być informowani o stanie zasobów i komponentów sieciowych. Dlatego też, kiedy wystąpią zmiany w konfiguracji, użytkownicy powinni być o tych zmianach powiadamiani.
Zarządzanie rozliczeniami Administrator sieci z wielu powodów musi mieć możliwość śledzenia używanych przez danego użytkownika (lub grupę określonych użytkowników) zasobów sieciowych. Przyczyny tego są następujące: użytkownik (lub grupa użytkowników końcowych) może nadużywać praw dostępu oraz obciążać sieć kosztem innych użytkowników, użytkownicy mogą wykorzystywać sieć mało efektywnie, a wtedy administrator sieci może pomóc zmienić procedury i wpłynąć na zwiększenie wydajności, administrator sieci jest w lepszej sytuacji wyjściowej do planowania rozbudowy sieci, jeżeli wystarczająco dokładnie zna wymagania i pola działalności użytkowników.
Zarządzanie wydajnością Na zarządzanie wydajnością sieci składają się dwie rozległe kategorie funkcjonalne, monitorowanie zestaw funkcji, dzięki którym można śledzić aktywność sieci sterowanie zestaw funkcji, umożliwiających osobie zarządzającej wprowadzanie poprawek podnoszących wydajność sieci.
Zarządzanie bezpieczeństwem Zarządzanie bezpieczeństwem oznacza ochronę informacji zarządzania, stosowanie mechanizmów kontroli dostępu. Ważnym narzędziem bezpieczeństwa są wszelkie dzienniki zdarzeń, dlatego też zarządzanie bezpieczeństwem w wiąże się głównie z gromadzeniem, przechowywaniem oraz analizowaniem zapisów kontrolnych czy dzienników bezpieczeństwa, a także z uruchamianiem i wyłączaniem opcji rejestrowania tych informacji w poszczególnych urządzeniach.
Definicje, klasyfikacje
Stosowane pojęcia Przykład 2 Zarząd na spotkaniu roboczym zdecydował o wprowadzeniu nowej usługi. Został określony profil (scenariusz) usługi, sposób naliczania opłat, dostępność usługi dla określonych grup klientów (priorytety). Następnie informacja o konieczności wprowadzenia nowej usługi została przekazana dyrektorowi ds. systemów informacyjnych CIO (Chief Information Officer), który powołał zespół zajmujący się wdrożeniem nowej usługi. Zespół zdefiniował wymagania techniczne jakie muszą być spełnione, aby usługa mogła być świadczona (serwer, oprogramowanie itp.). Następnie konieczne było zaplanowanie zmian w sieci, które zapewnią dostęp do usługi z odpowiednią jakością. Ostatnim etapem było przygotowanie i wdrożenie konfiguracji poszczególnych urządzeń znajdujących się w sieci (rutery, bramki, przełączniki itp.).
Łańcuch zarządzania CXO CIO Infrastruktura techniczna CIO Personel techniczny Sieć korporacyjna
Stosowane pojęcia Przykład 2 c.d. Po wdrożeniu usługi konieczne jest monitorowaniezarówno stanu poszczególnych urządzeń, parametrów transmisji przez sieć, między określonymi punktami, parametrów związanych z usługą, np. czas dostępu, czas odpowiedzi serwera, jak również poziomu zadowolenia klientów oraz dochodowości usługi.
Stosowane pojęcia Działania podejmowane w związku z zarządzaniem są dzielone na tzw. warstwy lub poziomy zarządzania [ITU M.3010] Warstwa zarządzania biznesowego (business management layer) Warstwa zarządzania usługami (service management layer) Warstwa zarządzania siecią (network management layer) Warstwa zarządzania elementami sieci (network element management layer),
Piramida zarządzania Network infrastructure
Warstwa zarządzania biznesowego Działanie w zgodzie z uregulowaniami prawnymi Wspieranie inwestycjii decyzji biznesowych warunkujących rozwój firmy Spełnianie oczekiwań klientów oraz akcjonariuszy Modele ISO, ITIL, etom, OSS/J Systemy OSS (Operations Support System) Systemy BSS (Business Support Systems) Systemy ERP (Enterprise Resource Planning)
Warstwa zarządzania usługami Świadczenie usługzarówno wewnętrznych (np. email, dostęp do baz danych, współdzielenie zasobów) jak i zewnętrznych (dostęp do treści, udostępnianie łączy) Wspieranie wprowadzania nowych usług Zapewnienie odpowiedniej jakości usług (QoS, SLA) Systemy CRM (Customer Relationship Management) Systemy CallCenter, ContactCenter Interfejs dla innych dostawców usług Interfejs dla klienta
Warstwa zarządzania siecią Spojrzenie na sieć jako całość Zestawianie i zwalnianie ścieżek Rekonfiguracja sieci po awarii Optymalizacja wykorzystania zasobów sieci Obsługa alarmów na poziomie sieci
Warstwa zarządzania elementami sieci Konfiguracja elementów sieci: urządzenia sieciowe: rutery, przełączniki komputery biurowe (desktop): sprzęt oraz oprogramowanie sprzęt telekomunikacyjny (przełącznice, matryce połączeń) serwery aplikacji oprogramowanie, aktualizacje Obsługa alarmów z poziomu elementowego Systemy zarządzania konfiguracją (configuration), inwentaryzacją (inventory)
Horyzont czasowy Przykład 3 Inżynier w dziale utrzymania musi wykonać instalację nowej podsieci, powtórnie zwymiarować istniejącą sieć, oraz wprowadzić nowy rodzaj usługi. Co miesiąc przeprowadzane są testy węzła komutacyjnego oraz okresowo przeprowadzana jest zmiana hasła dostępu do danego zasobu. Z kolei w razie potrzeby ten sam inżynier musi wymienić uszkodzony port centrali, przyłączyć nowego użytkownika lub zmodyfikować tablicę kierowania ruchu w węźle komutacyjnym.
Horyzont czasowy Zarządzanie strategiczne najdłuższa perspektywa czasowa lata Zarządzanie taktyczne średnia perspektywa miesiące Zarządzanie operacyjne decyzje dotyczące kwestii bieżących
Zarządzanie z różnych perspektyw Zarządzanie w sytuacjach awaryjnych Zarządzanie konfiguracją Zarządzanie strategicz zne Zarządzanie taktyc czne Zarządzanie operacyjne Zarządzanie wykorzystaniem zasobów Zarządzanie wydajnością Zarządzanie bezpieczeństwem
Elementy systemu zarządzania Stacja zarządzająca Elementy zarządzane Wzajemne relacje między stacją zarządzania oraz elementami zarządzanymi Reprezentacja zarządzanych zasobów Protokół wymiany danych Odwzorowanie informacji o zarządzanych zasobach
Standaryzacja
Organizacje standaryzacyjne ISO International Organization for Standardization ITU-T International Telecommunication Union Telecommunication Standardization Sector ETSI European Telecommunications Standard Institute ANSI American National Standards Institute TMF TeleManagement Forum IAB Internet Architecture Board DMTF Distributed Management Task Force IETF Internet Engineering Task Force OMG Object Management Group OASIS Organization for the Advancement of Structured Information Standards
Podsumowanie Zarządzanie integruje działania wielu podsystemów Stanowi element decydujący o efektywności działania sieci Elementy i systemy zarzadzania stanowią istotną część kosztów współczesnej sieci
Literatura 1. W. Stallings: Protokoły SNMP i RMON, Vademecum profesjonalisty, Helion, Gliwice 2003. 2. P. Czarnecki, A. Jajszczyk, J. Lubacz: Standardy zarządzania sieciami OSI/NM, TMN, Wydawnictwa EFP, Poznań, 1995. 3. M. Subramanian: Network Management, Principles & Practice, Addison-Wesley, 1996. 4. M. Sloman: Network & Distributed Systems Management, Addison-Wesley, 2000
Literatura Strony WWW 1. http://www.itlife.pl 2. http://www.tmforum.org 3. http://www.dmtf.org 4. http://www.ietf.org
Dziękuję za uwagę!