PL 220851 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 220851 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (21) Numer zgłoszenia: 389457 (22) Data zgłoszenia: 03.11.2009 (51) Int.Cl. B65G 19/22 (2006.01) B65G 19/24 (2006.01) E21F 13/06 (2006.01) (54) Łańcuch zgrzebłowy (43) Zgłoszenie ogłoszono: 09.05.2011 BUP 10/11 (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 29.01.2016 WUP 01/16 (73) Uprawniony z patentu: BANERSKI STANISŁAW, Warszawa, PL (72) Twórca(y) wynalazku: STANISŁAW BANERSKI, Warszawa, PL (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Andrzej Chodanionek
2 PL 220 851 B1 Opis wynalazku Przedmiotem wynalazku jest łańcuch zgrzebłowy zwłaszcza do podajnika zgrzebłowego, stosowanego przy przemieszczaniu węgla i miału, zwłaszcza dla podajników poziomych ukośnych i wznoszących się. Znany jest z polskiego opisu patentowego nr 175095 łańcuch zgrzebłowy mający szczególne zastosowanie w odżużlaczu zgrzebłowym kotła, składający się z łańcuchów ogniwowych, zgrzebeł poprzecznie rozmieszczonych na całej długości łańcuchów ogniwowych oraz elementów połączeniowych zgrzebła do łańcuchów, wyróżniający się tym, że do każdego łańcucha ogniwowego, co kilka ogniw, przyspawane są zaczepy, do których przy udziale sworzni i za pomocą uch połączeniowych, rozłącznie przymocowane są zgrzebła, przy czym, jedne ucha połączeniowe mają otwory podłużne, a drugie ucha połączeniowe mają otwory okrągłe. Znany jest z polskiego opisu wzoru użytkowego nr 57938 łańcuch zgrzebłowy, mający zastosowanie w podajniku do transportu materiałów sypkich. Przedmiotowy łańcuch wyróżnia się tym, że składa się z dwóch łańcuchów ogniowych, do których co kilka ogniw przyspawane są zaczepy, a do nich, przy udziale elementów złącznych, przymocowane są na przemian zgrzebła wygarniające większych rozmiarów i zgrzebła, wyrównujące warstwę, mniejszych rozmiarów, przy czym zgrzebła wygarniające posiadają końcówki z tworzywa twardego, na przykład poliuretanu, odpornego na ścieranie i o niskim współczynniku tarcia. Znany jest z opisu polskiego zgłoszenia patentowego nr 328391 przenośnik zgrzebłowy, który zawiera zgrzebła wygarniające łańcuchów ogniwowych, które posiadają między sobą na przemian osadzone, co najmniej jedną przegrodę zabioru, ustalającą objętość warstwy materiału transportowanego na gałęzi wykładzinowej o kształcie trapezu, tworzącego nieckę, wyposażoną w rynny boczne usytuowane w zakresie od kąta (ß=125 ) do kąta (ß=135 ), o wysokości (h), odpowiadającej (1/3a) do (1/2a) wysokości zgrzebła wygarniającego, przy czym w kanale liniowym, usytuowanym w zakresie od kąta 25 do 60, osadzone są przegrody zabioru, których dolne części tworzą klinową przestrzeń (k) pomiędzy płaską powierzchnią gładzi wykładzinowej, równą co najmniej (1/6h) wysokości rynien bocznych, jednocześnie prowadnice ustalające ograniczają robocze zgrzebła wygarniające i przegrody zabioru, zaś prowadnice kierujące wraz ze ślizgami poziomującymi w górnej części członów skrzynkowych (kanału liniowego regulują bieg biernych zgrzebeł wygarniających i przegród zabioru, zestawy rolek odbojowych w stopie poziomo-pochyłej kierują po łuku bieg łańcuchów ogniwowych roboczych zgrzebeł wygarniających i przegród zabioru, natomiast zestawy rolek prowadzących ustalają pochyło górne położenie łańcuchów ogniwowych biernych zgrzebeł wygarniających i przegród zabioru. Znane jest z polskiego opisu patentowego nr 197013 złącze zgrzebła z ogniwem łańcucha w przenośniku zgrzebłowym, mającym zgrzebła o kształcie płaskownika i dwa złożone z pionowych i poziomych ogniw łańcuchy, prowadzone bocznie wzdłuż ścian koryta przenośnika, przeznaczone do połączenia zgrzebła z ogniwem poziomym łańcucha. Złącze zawiera dwa uchwyty, prawy i lewy, połączone w płaszczyźnie ogniwa poziomego ze zgrzebłem, z których każdy uchwyt ma część przednią, w kształcie haka, zakończoną ogranicznikiem i zaopatrzoną od wewnątrz połączenia w półkoliste wgłębienie, o średnicy odpowiadającej średnicy ogniwa poziomego oraz w zaokrąglone brzegi wewnętrzne, a od zewnątrz połączenia w zaokrąglone brzegi zewnętrzne. Każdy uchwyt złącza ma część tylną w kształcie ściętego trójkąta prostokątnego o krawędzi skośnej i krawędzi podłużnej. Prawy uchwyt i lewy uchwyt usytuowane są względem siebie tak, że ich przednie części tworzą gniazdo, umożliwiające pomieszczenie z luzem ogniwa poziomego, a tylne części połączone są wzdłuż podłużnych krawędzi z końcową częścią zgrzebła. Prawy uchwyt połączony jest nierozłącznie z przednią ścianą zgrzebła, a lewy uchwyt połączony jest rozłącznie z tylną ścianą zgrzebła. Wadą przedstawionych powyżej rozwiązań jest masywna konstrukcja zgrzebeł i duży ich ciężar, ponieważ zgrzebła są najczęściej wykonane jako monolityczne odlewane elementy, przy czym podczas przemieszczania się zgrzebeł po metalowym dnie rynien podajnika zgrzebłowego towarzyszy znaczny wzrost tarcia powodujący nie tylko zwiększone zużycie energii ale również przekroczenie dopuszczalnych parametrów hałasu. Kolejną wadą jest gromadzenie się transportowanych materiałów wzdłuż ścian bocznych przenośnika i ich zbrylanie się ponieważ zgrzebła kończą się na ogniwach łańcuchów ogniwowych i nie wystają poza te łańcuchy, co zwiększa dodatkowo opory tarcia przy transporcie materiałów. Celem wynalazku jest skonstruowanie łańcucha zgrzebłowego mającego zgrzebła o zwartej i prostej konstrukcji i o małym ciężarze, przemieszczających materiały wzdłuż całej szerokości prze-
PL 220 851 B1 3 nośnika, eliminujących gromadzenie się materiałów wzdłuż ścian przenośnika, zapewniających pewną i funkcjonalną eksploatację oraz umożliwiających obniżenie ilości zużywanej energii i zastosowanie silników o mniejszej mocy. Kolejnym celem wynalazku jest takie skonstruowanie takiego łańcucha zgrzebłowego aby mógł być on zastosowany w już istniejących przenośnikach zgrzebłowych. Cel wynalazku osiągnięto przez skonstruowanie łańcucha zgrzebłowego mającego zastosowanie w podajniku do transportu materiałów sypkich składający się z łańcuchów ogniwowych, złożonych z poziomych i pionowych ogniw, prowadzonych bocznie wzdłuż ścian koryta przenośnika, do których co kilka ogniw przyspawane są do poziomych ogniw łańcucha zaczepy, mające jednakowy kształt, a do nich, za pomocą zespołów złącznych, przymocowane są zgrzebła wygarniające, mające monolityczny korpus, w postaci płaskiego arkusza blachy, mającego dwie prostokątne części, dolną, szerszą, i górną, węższą, który zgodnie z wynalazkiem zawiera usztywniający kątownik, zamocowany na stałe na tylnej powierzchni korpusu, w połowie jego wysokości, na obu końcach którego zamocowane są na stałe, symetrycznie, uchwyty, w postaci obejm, mające okrągłe otwory, w których mocowane są obrotowo za pomocą zespołów złącznych zaczepy, przy czym jeden zaczep, w jednym łańcuchu ma okrągły otwór a przeciwległy zaczep w drugim łańcuchu ma podłużny otwór, dolna, szersza, prostokątna część monolitycznego korpusu zgrzebła wystaje z obu stron poza łańcuchy ogniwowe, górna, węższa, prostokątna część monolitycznego korpusu zgrzebła, ma szerokość mniejszą niż odstęp pomiędzy dwoma przeciwległymi poziomymi ogniwami łańcuchów, zaś końce dolnej, szerszej części korpusu wygięte są w kierunku ruchu łańcucha ogniwowego. Korzystnie usztywniający kątownik korpusu zgrzebła stanowi kątownik równoramienny. Korzystnie usztywniający kątownik korpusu zgrzebła stanowi ceownik. Korzystnie korpus zgrzebła ma co najmniej po jednej stronie wzdłuż dolnej krawędzi, na całej długości krawędzi, zamocowany na stałe wzmacniający pręt a wzdłuż górnej węższej krawędzi co najmniej dwa po jednej stronie korpusu dwa krótkie symetrycznie zamocowane wzmacniające pręty. Korzystnie wzmacniające pręty korpusu zgrzebła, mają przekrój kołowy. Korzystnie wzmacniające pręty korpusu zgrzebła, mają przekrój kwadratowy. Korzystnie wzmacniające pręty korpusu zgrzebła, mają przekrój prostokątny. Korzystnie zespół złączny zaczepu z uchwytem stanowi śruba z nakrętką. Korzystnie zespół złączny zaczepu z uchwytem stanowi sworzeń z zatyczką. Łańcuch zgrzebłowy według wynalazku cechuje się prostą konstrukcją o minimalnej ilości części, przy czym zgrzebło wygarniające jest znacznie lżejsze od dotychczas stosowanych zgrzebeł i do jego wykonania zbędne jest wykonywanie form odlewniczych. Zgrzebło wygarnia materiał na całej szerokości podajnika co zapobiega gromadzeniu się materiału wzdłuż ścian podajnika oraz jego zbrylaniu się węgla wilgotnego i lepkich miałów w rynnach trasy, a przez to zwiększa efektywność dostarczania materiału przykładowo do pieca fluidalnego. Zastosowanie łańcucha zgrzebłowego według wynalazku umożliwia zastosowanie w podajnikach silników o mniejszej mocy a więc obniża koszty zużywanej energii. Naprawa uszkodzonych zgrzebeł może odbywać się w czasie krótkiego postoju podajnika przy zastosowaniu konwencjonalnych urządzeń spawalniczych i za pomocą dostępnych materiałów blach, prętów kątowników. Również demontaż zgrzebeł jest znacznie ułatwiony z uwagi na znacznie mniejszy ciężar zgrzebeł według wynalazku w porównaniu z zgrzebłami odlewanymi. Koszty wykonania przeglądów okresowych i napraw są również niewielkie. Przedmiot wynalazku przedstawiono w przykładzie wykonania na rysunku na którym fig. 1 przedstawia łańcuch zgrzebłowy według wynalazku, w korzystnym przykładzie wykonania, w widoku z góry, schematycznie, fig. 2 łańcuch zgrzebłowy jak na fig. 1 w widoku, w kierunku W1 na fig. 1, fig. 3 połączenie zgrzebła z łańcuchem w półwidoku półprzekroju wzdłuż linii A-A na fig. 1, fig. 4 połączenie zgrzebła z łańcuchem w półwidoku półprzekroju wzdłuż linii B-B na fig. 1, Na fig. 1 przedstawiono schematycznie łańcuch zgrzebłowy według wynalazku, w korzystnym przykładzie wykonania. Łańcuch zgrzebłowy zawiera co najmniej dwa łańcuchy ogniwowe, każdy złożony z poziomych ogniw 2 i pionowych ogniw 3, prowadzonych bocznie wzdłuż ścian koryta przenośnika, oraz zgrzebła wygarniające rozmieszczone poprzecznie na całej długości łańcuchów ogniwowych. Łańcuchy mają w jednakowych odstępach, co kilka poziomych ogniw 2, przyspawane zaczepy 1, 10, w postaci kształtek z płaskiej blachy, do obrotowego połączenia zgrzebeł wygarniających z łańcuchami ogniowymi. Zaczepy 1, 10, mają jednakowy kształt, przy czym jeden zaczep i w jednym łańcuchu ma okrągły otwór a przeciwległy zaczep 10 w drugim łańcuchu ma podłużny otwór ma okrągły
4 PL 220 851 B1 otwór zastosowanie takich otworów ma za zadanie możliwość kompensowania nierównomiernego wyciągania się łańcuchów ogniwowych w trakcie pracy. Zgrzebła wygarniające mają monolityczny korpus 7, w postaci płaskiego arkusza blachy, na którego tylnej powierzchni zamocowany jest na stałe, w połowie wysokości, przykładowo przyspawany, usztywniający kątownik 4 przykładowo kątownik równoramienny, ceownik. Korpus 7 zgrzebła składa się z dwóch prostokątnych części dolnej, której górna krawędź usytuowana jest poniżej poziomych ogniw 2, pod poziomymi ogniwami 2, mającej szerokość mniejszą od szerokości rynny podajnika, tak aby możliwy był przesuw zgrzebła wzdłuż rynny, przy czym część ta wystaje z obu stron poza łańcuchy, oraz z górnej węższej części, której szerokość jest mniejsza niż odstęp pomiędzy poziomymi ogniwami 2 obu łańcuchów. Dolna część korpusu 7 ma zagięte pod jednakowym kątem oba końce tak, że zagięte końce i środkowa część korpusu 7 tworzą kąt rozwarty. Wygięcie końców dolnej części korpusu 7 umożliwia zagarnianie całego materiału podczas ruchu łańcuchów ze zgrzebłami wzdłuż całej podajnika na całej jego szerokości i kierowanie materiału w kierunku ku osi wzdłużnej podajnika. Wzdłuż dolnej krawędzi korpusu 7 zgrzebła, co najmniej po jednej stronie korpusu 7, na całej długości krawędzi, zamocowany jest na stałe wzmacniający pręt 8, o dowolnym przekroju poprzecznym, przykładowo okrągły, kwadratowy, a wzdłuż górnej części korpusu 7, co najmniej po jednej stronie korpusu 7, zamocowane są symetrycznie dwa krótkie pręty 9 o jednakowej długości, o dowolnym przekroju poprzecznym, przykładowo identycznym przekroju poprzecznym jak pręt 8. Na obu końcach korpusu 7 zgrzebła, na węższej części korpusu 7, po obu stronach wzmacniającego kątownika 4 zamocowane są na stałe, przykładowo za pomocą spawania, dwa jednakowe uchwyty 6, przykładowo w postaci ceownika lub wygiętej obejmy z blachy lub w postaci dwóch kawałów blachy, mające w obu ramionach współosiowe przelotowe otwory, w których mocowane są obrotowo za pomocą zespołów złącznych 6 zaczepy 1, 10. Zespoły złączne 6 mogą stanowić śruby zabezpieczone nakrętką lub nakrętkami, sworznie zabezpieczone zawleczkami, nity itp. co nie jest istotne dla wynalazku. Wszelkie zmiany konstrukcyjne poszczególnych elementów zespołu przykładowo zastosowanie jako zespołów złącznych 6 zamiast śrub z łbem 5 sześciokątnym i nakrętek śrub ampulowych i nakrętek, zmiana pozycji śruby to znaczy łeb u dołu a nakrętka od góry w korpusie 1, sworznie, rodzaj usztywniającego kątownika 4, sposób wykonania uchwytów 5 czy też zmiany kształtu przekroju poprzecznego prętów 8, 9, itp. nie mają wpływu na istotę wynalazku ani na zakres ochrony według wynalazku. Zastrzeżenia patentowe 1. Łańcuch zgrzebłowy, mający zastosowanie w podajniku do transportu materiałów sypkich, składający się z łańcuchów ogniwowych, złożonych z poziomych i pionowych ogniw, prowadzonych bocznie wzdłuż ścian koryta przenośnika, do których co kilka ogniw przyspawane są do poziomych ogniw zaczepy, mające jednakowy kształt, a do nich, za pomocą zespołów złącznych, przymocowane są obrotowo zgrzebła wygarniające, mające monolityczny korpus, w postaci płaskiego arkusza blachy, mającego dwie prostokątne części, dolną, szerszą, i górną, węższą, znamienny tym, że zawiera usztywniający kątownik (4), zamocowany na stałe na tylnej powierzchni korpusu (7), w połowie jego wysokości, po którego obu stronach zamocowane są na stałe, symetrycznie, uchwyty (5), w postaci obejm, mające okrągłe otwory, w których mocowane są obrotowo za pomocą zespołów złącznych (6) zaczepy (1, 10) przyspawane do poziomych ogniw łańcucha, przy czym jeden zaczep (1), w jednym łańcuchu ma okrągły otwór a przeciwległy zaczep (10) w drugim łańcuchu ma podłużny otwór, dolna, szersza, prostokątna część monolitycznego korpusu (7) zgrzebła wystaje z obu stron poza łańcuchy ogniwowe, górna, węższa, prostokątna część monolitycznego korpusu (7) zgrzebła, ma szerokość mniejszą niż odstęp pomiędzy dwoma przeciwległymi poziomymi ogniwami (2) łańcuchów, zaś końce dolnej, szerszej części korpusu (7) wygięte są w kierunku ruchu łańcucha ogniwowego. 2. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 1, znamienny tym, że usztywniający kątownik (4) korpusu (7) zgrzebła stanowi kątownik równoramienny. 3. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 1, znamienny tym, że usztywniający kątownik (4) korpusu (7) zgrzebła stanowi ceownik. 4. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 1, znamienny tym, że korpus (7) zgrzebła ma co najmniej po jednej stronie wzdłuż dolnej krawędzi, na całej długości krawędzi, zamocowany na stałe
PL 220 851 B1 5 wzmacniający pręt (8) a wzdłuż górnej krawędzi co najmniej dwa zamocowane na stałe symetrycznie krótkie wzmacniające pręty (9). 5. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 4, znamienny tym, że wzmacniające pręty (8, 9) korpusu (7) zgrzebła, mają przekrój kołowy. 6. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 4, znamienny tym, że wzmacniające pręty (8, 9) korpusu (7) zgrzebła, mają przekrój kwadratowy. 7. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 4, znamienny tym, że wzmacniające pręty (8, 9) korpusu (7) zgrzebła, mają przekrój prostokątny. 8. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zespół złączny (6) zaczepu (1, 10) z uchwytem (5) stanowi śruba z nakrętką. 9. Łańcuch zgrzebłowy według zastrz. 1, znamienny tym, że zespół złączny (6) zaczepu (1, 10) z uchwytem (5) stanowi sworzeń z zatyczką.
6 PL 220 851 B1 Rysunki Departament Wydawnictw UPRP Cena 2,46 zł (w tym 23% VAT)