D2.5 Raport krajowy dotyczący rekomendacji dla rozwoju rynku umów z gwarancją oszczędności

Podobne dokumenty
Moduł szkoleniowy I. Podstawy EPC. Projekt Transparense.

Możliwości i bariery stosowania formuły ESCO do finansowania działań służących. efektywności energetycznej

D6.4 Plan działań rynkowych FAQ. Polska

Koncepcja finansowania projektów w

Finansowanie projektów poprawy efektywności energetycznej w warunkach braku własnych środków. międzynarodowe protokoły IPMVP, IEEFP

Polski system wspierania efektywności energetycznej i białe certyfikaty

Kodeks postępowania w dziedzinie umów o poprawę efektywności energetycznej. Wersja z dnia 11 lipca 2014 r.

Nadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej

Nowa Dyrektywa Unii Europejskiej dotycząca poprawy efektywności energetycznej proponowane rozwiązania i zadania dla Polski

Nadzieje związane z nowym obszarem rynku energii Ustawa o efektywności energetycznej

Efektywność energetyczna, podstawy prawne i zachęty prawno- ekonomiczne przygotowane przez polski rząd

Pierwszy w Polsce System Zarządzania Energią (SZE) w oparciu o normę PN-EN ISO w Dzierżoniowie. Warszawa 8 maja 2013 r.

Efektywność energetyczna kluczowym narzędziem wzrostu gospodarczego i ochrony środowiska

Efektywność energetyczna trwałym elementem polityki energetycznej Polski

Realizacja projektów przy wsparciu przedsiębiorstw usług. t Alicja Lindert-Zyznarska

Audyt energetyczny jako wsparcie Systemów Zarządzania Energią (ISO 50001)

Drugi Krajowy Plan Działań dot. efektywności energetycznej dla Polski. Andrzej Guzowski, Departament Energetyki

Finansowanie efektywności energetycznej w budynkach z funduszy europejskich w ramach perspektywy finansowej Katowice, 11 czerwca 2015 r.

Efektywność podstawą bezpieczeństwa energetycznego Polski

Zobowiązania finansowe płynące z PPP a zadłużenie jednostek samorządowych

Moduł szkoleniowy 4. dla nowych rynków projektów PEE

Plan inwestycyjny dla Europy

Informacja na temat wdrażania Krajowego Planu Działań dotyczącego efektywności energetycznej w Polsce

Wprowadzenie do kontraktów energetycznych /ESCO/ Plan wystąpienia

Załącznik 2.1 Miejski Specjalista ds. Energii (SE) Miejska Jednostka ds. Zarządzania Energią (JZE)

Lokalny Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej. Plan działań na rzecz zrównoważonej energii

Wniosek OPINIA RADY. w sprawie programu partnerstwa gospodarczego przedłożonego przez Maltę

Perspektywy rozwoju instrumentów wspierających projekty PPP po stronie publicznej i prywatnej. Toruń, 28 października 2014 r.

Partnerstwo Publiczno-Prywatne

OGÓLNOPOLSKI SYSTEM WSPARCIA DORADCZEGO DLA SEKTORA PUBLICZNEGO, MIESZKANIOWEGO ORAZ PRZEDSIĘBIORCÓW W ZAKRESIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ ORAZ OZE

Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorców w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE

Metody finansowania przedsięwzięć oświetleniowych przez stronę trzecią ESCO / EPC. Philips Lighting, Magellan Poznao,

KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO. na podstawie art. 294 ust. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. dotyczący

Mechanizmy wsparcia inwestycji energooszczędnych w Polsce. Andrzej Guzowski, Ministerstwo Gospodarki Warszawa, 27 października 2011 r.

Grupa G.C.E. PROFITIA Management Consultants. Możliwości współpracy zwiększanie efektywności energetycznej

Wzrost efektywności energetycznej: uwarunkowania prawno-regulacyjne oraz mechanizmy wsparcia inwestycji.

Realizacja Ustawy o efektywności energetycznej

Innowacyjny program energooszczędnych inwestycji miejskich w ramach Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Warszawie

Możliwości łączenia projektów ppp z funduszami UE polskie doświadczenia i widoki na przyszłość

Doradztwo w obszarze efektywności energetycznej i OZE w perspektywie finansowej Warszawa, 28 maja 2014 r.

Instrumenty finansowe w perspektywie finansowej Warszawa, 28 stycznia 2016 r.

Wykaz skrótów... Wprowadzenie...

Kryteria strategiczne w konkursie: Nr RPKP IZ /16. Bydgoszcz, 4 listopada 2016 r.

Wsparcie gospodarki niskoemisyjnej w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko Warszawa, 20 marca 2015 r.

ENERGY SERVICE COMPANY możliwości rozwoju w warunkach polskich - NEUF NEUF Andrzej Szymański - Landis+Gyr

MINISTERSTWO GOSPODARKI. Strategia zmian wzorców produkcji i konsumpcji na sprzyjające realizacji zasad trwałego, zrównoważonego rozwoju

Doświadczenia z realizacji pilotażowego projektu PPP w gospodarce odpadami System gospodarki odpadami dla Miasta Poznania

Efektywność energetyczna w Polsce w świetle Polityki energetycznej Polski do 2030 r. MINISTERSTWO GOSPODARKI Departament Energetyki

Energetyka odnawialna w gminie innowacyjne projekty PPP

Prawne aspekty realizacji projektów PPP w sektorze efektywności energetycznej. SOSNOWIEC 21 maja 2014 roku

FORUM TERMOMODERNIZACJA 2014 AUDYTY ENERGETYCZNE PRZEDSIĘBIORSTW NOWA KONCEPCJA

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko

Andrzej Szajner

Aktywne formy kreowania współpracy

Działania Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w obszarze ppp

Perspektywy rozwoju PPP

Powiślańska Regionalna Agencja Zarządzania Energią cele i założenia funkcjonowania

INTERREG IVC CELE I PRIORYTETY

INTELIGENTNE TECHNOLOGIE ENERGETYCZNO PALIWOWE (ITE-P)

Uregulowania prawne związane z budownictwem energooszczędnym. Kraków, 26 marca 2015 r.

POLITYKA EKOINNOWACYJNA UNII EUROPEJSKIEJ

Dostępne instrumenty wspierające inwestycje w poprawę efektywności energetycznej w przedsiębiorstwach. 12 maja 2011, KIG, Warszawa

Analizy przedrealizacyjne w pilotażowych projektach ppp

SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY. Europejski program bezpieczeństwa lotniczego

Zwiększone dofinansowanie termomodernizacji


Audyt przemysłowy Warszawa, 26 lutego 2015 Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.

System Zarządzania Energią

Plan Komunikacji projektu samooceny CAF. Gminy Zapolice. Zapolice, lipiec 2011

KONTROLA ZARZĄDCZA. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz.

Doświadczenia Dobrich

Koncepcja organizacji zakupów grupowych Opracowano na podstawie materiałów Energy Centre Bratislava (ECB)

KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA ENERGETYCZNE W FORMULE ESCO KOMPLEKSOWE ROZWIĄZANIA ENERGETYCZNE DLA WSZYSTKICH ESCO POLSKA SP. Z O.O.

Możliwość wsparcia ze środków zewnętrznych (w tym unijnych) inwestycji z obszaru efektywności energetycznej

TEKSTY PRZYJĘTE. Absolutorium z wykonania budżetu za rok 2013: wspólne przedsięwzięcie Ogniwa paliwowe i technologie wodorowe

Popularyzacja podpisu elektronicznego w Polsce

Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego z perspektywy Ministerstwa Finansów

Społeczna odpowiedzialność biznesu w firmach sektora MŚP doświadczenia i perspektywy

Warunkowość ex-ante. Maciej Zathey Dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego

Dyrektywa 2014/24/UE Instrumentalizacja zamówień a zachowanie obowiązków przetargowych

8 Przygotowanie wdrożenia

Mapa Finansowania Gospodarki Niskoemisyjnej

Działania Rządu na rzecz CSR w Polsce. Zespół do spraw Społecznej Odpowiedzialności Przedsiębiorstw

Europejska inicjatywa dotycząca przetwarzania w chmurze. budowanie w Europie konkurencyjnej gospodarki opartej na danych i wiedzy

Prawo interwencji (ang. step in right) w projektach ppp w Polsce wprowadzenie, proponowane zmiany prawne

Efektywność energetyczna w Polsce i Europie - wybrane zagadnienia -

+ POZYTYWNE PERSPEKTYWY DLA PPP W POLSCE. Warszawa, 22 czerwca 2015

Upowszechnienie wykorzystania ETV w celu poprawy efektywności energetycznej sektora wodno-ściekowego

Standardy kontroli zarządczej

Kontrola zarządcza w szkołach i placówkach oświatowych. Ewa Halska, Andrzej Jasiński, OSKKO

Jeszcze raz o wpływie transakcji partnerstwa publiczno-prywatnego na państwowy dług publiczny

Plany Gospodarki Niskoemisyjnej. Finansowanie inwestycji z zakresu efektywności energetycznej.

Opis projektu. Czas trwania:18 miesięcy (listopad maj 2013)

BUDOWANIE PARTNERSTWA PONADNARODOWEGO. Wrocław, 13 maja 2010r.

Ministerstwo Gospodarki Departament Energetyki. Perspektywy rozwoju systemu inteligentnego opomiarowania w Polsce

Finansowanie przedsięwzięć energooszczędnych przez stronę trzecią

Warsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni

POLSKI MODEL INWESTYCJI W ZAKRESIE EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ W FORMULE PARTNERSTWA PUBLICZNO-PRYWATNEGO. dr Rafał Cieślak radca prawny

Jak z sukcesem realizować hybrydowe PPP?

TARGI POL-ECO-SYSTEM strefa ograniczania niskiej emisji października 2015 r., Poznań. niskoemisyjnych". Supported by:

Transkrypt:

D2.5 Raport krajowy dotyczący rekomendacji dla rozwoju rynku umów z gwarancją oszczędności POLSKA

Projekt Transparense Dokument ten powstał w ramach projektu Transparense wzrost przejrzystości rynku usług energetycznych finansowanego przez program UE Inteligentna Energia Europa www.transparense.eu Data Listopad 2013 Miejsce Warszawa Autorzy Krzysztof Grzywacz KAPE S.A. Dariusz Koc KAPE S.A. Marek Zaborowski KAPE S.A. Wyłączenie odpowiedzialności Wyłączną odpowiedzialność za treść niniejszego raportu ponoszą jego autorzy. Treść ta nie musi odzwierciedlać opinii Unii Europejskiej. EACI oraz Komisja Europejska nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji zawartych w niniejszym raporcie

ukierunkowanych na rozwój rynku umów z gwarancją Spis treści 1 STRESZCZENIE... 2 2 WSTĘP... 3 2.1 Metodologia... 3 2.2 Co to jest EPC?... 4 2.3 Definicja EPC... 5 3 KODEKS ZASAD POSTĘPOWANIA EPC... 6 4 RZĄDOWA STRATEGIA WSPIERAJĄCA RYNEK EPC... 7 5 LIKWIDACJA BARIER PRAWNYCH I ADMINISTRACYJNYCH... 10 6 ROZPOWSZECHNIANIE INFORMACJI, EDUKOWANIE I WSPÓŁPRACA.... 12 7 INSTRUMENTY FINANSOWE WSPIERAJĄCE EPC.... 13 SŁOWNIK POJĘĆ I DEFINICJI... 14 1

1 Streszczenie Główne wnioski autorów niniejszego raportu potwierdzają fakt, iż rynek ESCO w Polsce jest wciąż słabo rozwinięty i tym samym jego udział w osiąganiu przez polską gospodarkę celów związanych z efektywnością energetyczną jest zbyt niski. Jednocześnie zauważalna jest większa świadomość istoty zagadnienia efektywności energetycznej wśród decydentów politycznych. Odzwierciedleniem tego jest uchwalona ustawa o efektywności energetycznej, która jasno określa zestaw działań służących poprawie efektywności, jak również ramy prawne dla ich wdrożenia. Coraz częściej podejmowane są różnego rodzaju inicjatywy służące rozpowszechnianiu istniejącego know how, likwidowaniu barier oraz promowaniu działalności edukacyjnej związanej z obszarem efektywności energetycznej. Działania te podejmowane są w warunkach zmniejszonego tempa rozwoju ekonomicznego, mobilizującego z jednej strony do efektywności, ale jednocześnie mocno ograniczającego dostępność funduszy przeznaczonych na ten cel. W związku z poważnym, prawdziwym wyzwaniem dla rozwoju ESCO w Polsce będzie wdrożenie odpowiednich rozwiązań w konkretnych przedsiębiorstwach typu ESCO, ich klientów oraz instytucji finansowych. 2

2 Wstęp 2.1 Metodologia Wyniki raportu opierają się na: rezultatach badania przeprowadzonego na skalę krajową dt. umów z gwarancją oszczędności (EPC) przeprowadzonego wśród głównych aktorów rynku EPC; znajomości rynku wśród autorów opracowania oraz na lokalnej i krajowej literaturze (publikacje, studia, dokumenty prawne, oficjalne statystyki i bazy danych) Pierwszym krokiem w zbieraniu danych do niniejszego dokumentu było przebadanie przedsiębiorstw usług energetycznych, organizacji i towarzystw finansowych. Badanie zawierało pytania skupione wokół czterech głównych obszarów: istniejące ESCO i krajowy rynek EPC; modele EPC, modele finansowe i inicjatywy polityczne. Następnie odpowiedzi zostały przeanalizowane, natomiast rezultaty zostały zaprezentowane w poprzednim raporcie (Krajowy Raport Transprense na temat barier i czynników sukcesu dla wdrażania projektu EPC). Niniejszy raport idzie o krok dalej i daje szereg rekomendacji dostosowanych do polskiego rynku EPC. Rekomendacje opierają się na informacji zebranej od respondentów badania, na znajomości rynku krajowego, jak również na literaturze dot. tej tematyki. Raport ma na celu wyeksponowanie pomyślnych doświadczeń dla dostawców EPC w Polsce, wyodrębnienie pozytywnych aspektów oraz potencjalnych barier. Rekomendacje zawarte w raporcie mają na celu wyjście naprzeciw zagadnieniom zawartym w Krajowym Raporcie Transprense na temat barier i czynników sukcesu dla wdrażania projektu EPC. Będą one stanowiły wskazówki dla najlepszych praktyk i będą rozpowszechniane w Polsce dla poprawy jakości rynku EPC. 3

2.2 Co to jest EPC? Umowy z gwarancją oszczędności (EPC) występują wówczas, gdy firma specjalizująca się w realizacji przedsięwzięć zwiększających efektywność wykorzystania energii (Energy Service Company) ESCO angażuje środki finansowe w poprawę efektywności energetycznej budynku, a poniesione nakłady odzyskuje z uzyskanych oszczędności. W ramach umowy EPC firma ESCO zobowiązuje się do oszacowania koniecznych przedsięwzięć modernizacyjnych, oferuje wdrożenie konkretnych rozwiązań oraz gwarantuje oszczędności w określonym czasie. Typowy projekt ESCO składa się z następujących elementów: Usługa pod klucz ESCO dostarcza wszystkie usługi niezbędne do opracowania i wdrożenia kompleksowego projektu oszczędności energii w zakładzie klienta, począwszy od wstępnego audytu energetycznego poprzez długotrwały monitoring i weryfikację (M & V). Kompleksowe działania ESCO dostosowuje kompleksowy zestaw środków do konkretnych potrzeb klienta. Finansowanie projektów ESCO może zapewnić długoterminowe finansowanie projektu korzystając z usług trzeciej strony zwykle w formie kredytu bankowego. Gwarancję oszczędności ESCO gwarantuje, że oszczędności uzyskane w projekcie pokryją poniesione koszty. Firma ESCO bierze na siebie ryzyko techniczne i gwarantuje oszczędności. Umowa z Gwarancją Oszczędności pozwala kadrze zarządzającej modernizować starzejące się i nieefektywne aktywa w oparciu o zasadę odzyskiwania kapitału wymaganego do modernizacji, bezpośrednio z oszczędności gwarantowanych przez firmę ESCO. Wynagrodzenie za usługę firmy ESCO jest zazwyczaj wypłacane z tych oszczędności (jeśli nie ma żadnych oszczędności, nie ma płatności ) i ESCO jest zazwyczaj zobowiązana do pokrycia różnicy pomiędzy zagwarantowanymi a uzyskanymi oszczędnościami w czasie trwania umowy. Po upływie określonego okresu umownego właściciel obiektu uzyskuje pełne korzyści z uzyskanych oszczędności. Metodologia umów z gwarancją oszczędności różni się od tradycyjnego zawierania umów skierowanego głównie na cenę. Umowy z gwarancją oszczędności skierowane są głównie na rezultaty, zapewniając ich odpowiednią jakość. 4

2.3 Definicja EPC W związku z różnorodnym definiowaniem umów EPC w Europie, w ramach projektu Transparense używamy szerokiej definicji ujętej w Dyrektywie Efektywności Energetycznej1 (DEE) umowa z gwarancją oszczędności jest to umowa pomiędzy beneficjentem a dostawcą realizującym środek poprawy efektywności energetycznej, weryfikowana i monitorowana w trakcie całego okresu jej obowiązywania, zgodnie z którą inwestycje (roboty, dostawa lub usługa) w te środki są spłacane w relacji do uzgodnionego w umowie poziomu poprawy efektywności energetycznej lub innego uzgodnionego kryterium charakterystyki energetycznej, na przykład oszczędności finansowych ; Jednocześnie w ramach projektu Transparense szczególna uwaga będzie skupiona na projektach EPC, w których wspomniany wyżej uzgodniony w umowie poziom poprawy efektywności energetycznej jest gwarantowany przez dostawcę EPC2. Jest to zgodne z Dyrektywą Efektywności Energetycznej, ponieważ w Załączniku XIII ujęte są minimalne wymogi3, jakie powinny znajdować się w umowach dotyczących poprawy efektywności energetycznej zawieranych z sektorem publicznym lub w odnośnych specyfikacjach przetargowych. Ponadto zgodnie z artykułem 18 Dyrektywy Efektywności Energetycznej, kraje członkowskie zobowiązane są do wspierania rynku usług energetycznych oraz dostępu MŚP do tego rynku poprzez, między innymi, rozpowszechnianie jasnych i łatwo dostępnych informacji na temat dostępnych umów na usługi energetyczne oraz klauzul, które należy uwzględnić w takich umowach, aby zagwarantować oszczędności energii i prawa odbiorców końcowych. W ramach projektu Transparense zdefiniowano również firmy zawierające umowy EPC (tzw. Dostawcy EPC) Dostawca EPC oznacza osobę fizyczną lub prawną, która jest dostawcą usług energetycznych w formie umów z gwarancją oszczędności dla klienta końcowego. Definicja ta jest zgodna z definicją dostawcy usług energetycznych określonego w DEE (definicja na końcu raportu). W Transparense używamy terminu ESCO jako odpowiednika dostawcy usług energetycznych. 1 Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/EU z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmieniającej Dyrektywy 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylającej Dyrektywy 2004/8/WE i 2006/32/WE. 2 Gwarancja wdrożenia efektywności energetycznej zdefiniowana jest w EN 15900:2010 jako zobowiązanie dostawcy usług do osiągnięcia określonego poziomu efektywności energetycznej 3 Załącznik XIII Dyrektywy Efektywności Energetycznej określa minimalny wymóg jako gwarantowane oszczędności, jakie mają zostać uzyskane w wyniku wdrożenia środków określonych w umowie. 5

3 Kodeks Zasad Postępowania EPC Istotnym krokiem w kierunku osiągnięcia przejrzystości i wiarygodności rynku EPC jest akceptacja i powszechne wykorzystywanie Kodeksu Zasad Postępowania EPC. Kodeks ten jest tworzony w ramach projektu Transparense. Będzie on przestawiony do zaopiniowania wszystkim zainteresowanym stronom. Kodeks Zasad Postępowania EPC to zbiór zasad postępowania, których przestrzegać powinny przede wszystkim firmy typu ESCO, a także (w drugiej kolejności) klienci podczas przygotowania i realizacji projektów EPC. Jego przestrzeganie ma doprowadzić do pomyślnej realizacji projektów EPC dzięki osiągnięciu maksymalnej skuteczności środków poprawy efektywności energetycznej pod względem uzyskanych oszczędności energii i kosztów, a także trwałego efektu wdrożonych środków. Kodeks jest zobowiązaniem o charakterze dobrowolnym, tak więc jego przestrzeganie nie jest formalnie wymagane prawem. Naruszenie zasad Kodeksu EPC może jednak podważyć dobre imię firm typu ESCO lub klientów oraz skutkować podjęciem działań prawnych lub dyscyplinarnych. Kodeks Zasad Postępowania EPC stanowi podstawowy mechanizm zapewnienia profesjonalnego działania w dziedzinie umów EPC na poziomie instytucjonalnym i etycznym. Jest on również wyznacznikiem wymogów jakościowych dla nowych firm typu ESCO, wchodzących na rynek EPC. Kodeks postępowania EPC jest ponadto znakiem jakości dla klientów wskazuje im, czego mogą oczekiwać i wymagać od dostawców usług energetycznych, a jednocześnie jakich zasad powinni sami przestrzegać, aby ich projekt EPC został zrealizowany zgodnie z oczekiwaniami wszystkich zaangażowanych stron. Dostawcy i klienci EPC, stosując się do podstawowych wartości Kodeksu Zasad Postępowania EPC, rozwijają solidne podstawy partnerskiej współpracy opartej na wzajemnym zaufaniu i poczuciu pewności. Oczekuje się, że korzystanie z kodeksu będzie służyć osiągnięciu celów i realizacji oczekiwań dostawców i klientów EPC poprzez dalszy rozwojowi usług z zakresu poprawy efektywności energetycznej. Kodeks Zasad Postępowania EPC ma na celu ułatwienie zrozumienia i upowszechnienie wiedzy na temat umów z gwarancją oszczędności oraz podniesienie wymagań jakościowych poprzez ustalenie zobowiązań do stosowania najlepszych praktyk i standardów przez firmy typu ESCO. Kodeks pośrednio przyczynia się do tworzenia narzędzi promowania energooszczędnych praktyk w obszarze zamówień publicznych, zachęca do tworzenia dobrowolnych znaków jakości i narzędzi certyfikujących uzyskanie oszczędności energetycznych, a tym samym wnosi wkład w dalszy rozwój polityki efektywności energetycznej. 6

4 Rządowa strategia wspierająca rynek EPC Podstawowe akty prawne, które maja wpływ na rozwój działań z zakresu efektywności energetycznej i tym samym rynku ESCO oraz EPC: 1. Ustawa o efektywności energetycznej, zgodnie z którą: Minister właściwy do spraw gospodarki jest zobligowany do przygotowania co trzy lata krajowego planu działania dotyczącego efektywności energetycznej, który zawiera: Opis planowanych programów poprawy efektywności energetycznej Opis pzedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej analizę i ocenę wykonania krajowego planu działań dotyczącego efektywności energetycznej za poprzedni okres. 2. Drugi Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej dla Polski, zawiera opis planowanych środków poprawy efektywności energetycznej jak również metodologię oceny realizacji krajowego celu w zakresie oszczędnego gospodarowania energią, co jest zodne z postanowieniami Dyrektywy 2006/32/WE i zgodnie z założeniami dotyczącymi realizacji celu krajowego do, tj. uzyskania do 2016 roku oszczędności energii finalnej w ilości nie mniejszej niż 9% średniego krajowego zużycia tej energii w ciągu roku, przy czym uśrednienie obejmuje lata 2011 2005. Najistotniejszym bodźcem wspierającym działania w obszarze efektywności energetycznej w Polsce było wprowadzenie w 2011 r. zapisów ustawy o efektywności energetycznej dot. białych certyfikatów zbywalnych dokumentów potwierdzających, że nastąpiła określona redukcja zużycia energii. Pierwszy przetarg na białe certyfikaty został ogłoszony przez Urząd Regulacji Energetyki (URE) 31 grudnia 2012 r. W odpowiedzi na ogłoszenie o przetargu z 31 grudnia 2012 roku wpłynęło 212 ofert przetargowych, z czego 209 ofert zostało zakwalifikowanych do dalszej oceny. Ostatecznie 102 oferty spełniały wymogi specyfikacji przetargowej i uzyskały białe certyfikaty. Wydano białe certyfikaty o wartości 21 tys ton oleju ekwiwalentnego (toe) na 550 tys. toe przewidzianych do wydania w przedmiotowym przetargu. Następny przetarg planowany jest na czwarty kwartał 2013 r. Dodatkowymi czynnikami stymulującymi rozwój projektów z zakresu efektywności energetycznej są programy wsparcia finansowego w formie subsydiów i pożyczek 7

preferencyjnych udzielanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Obecnie wsparcie udzielane jest w dwóch głównych obszarach: 1. Finansowanie inwestycji związanych z obszarem odnawialnych źródeł energii 2. Finansowanie inwestycji w ramach projektów z zakresu efektywności energetycznej począwszy od instalacji przemysłowych, poprzez zarządzanie energetyczne w budynkach użyteczności publicznej do gospodarstw domowych. Ustawa o efektywności energetycznej nakłada na sektor publiczny wymagania w zakresie planowania i organizacji określonych działań służących poprawie efektywności energetycznej, takich jak sporządzanie audytów energetycznych, budowa nowych budynków lub remont użytkowanych budynków zgodnie z wysokimi standardami efektywności energetycznej, przygotowywanie planów działań na rzecz zrównoważonej energii, co odpowiada z kolei wymaganiom Art. 18 Dyrektywy 2012/27/EU. Pomimo podejmowania wielu inicjatyw na poziomie rządowym, konieczne jest wdrożenie działań mających na celu pokonanie istniejących trudności i stworzenia sprzyjających warunków do działalności firm w systemie ESCO. Najistotniejsze jest: 1. Uznanie finansowania z funduszy firm ESCO jako kwalifikowalny wkład własny beneficjenta w ramach projektów finansowanych przez programy rządowe. Dotyczy to funduszy UE dla okresu 2014 2020, jak również programów wdrażanych przez NFOŚiGW. Możliwość taka powinna być określona w dokumentacji poszczególnych programów. 2. Powołanie rządowego zespołu odpowiedzialnego za wypracowanie rozwiązań legislacyjnych i organizacyjnych wspierających działania firm ESCO. Konieczność powołania zespołu o charakterze międzyresortowym, składającego się z przedstawicieli różnych ministerstw i organizacji rządowych wynika z rozproszenia zadań prawnych i administracyjnych mających wpływ na problematykę ESCO pomiędzy różne resorty. Sugerowany rozkład zadań: Efektywność energetyczna w przemyśle Ministerstwo Gospodarki Efektywność energetyczna w budownictwie Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Ochrona klimatu Ministerstwo Środowiska Efektywność energetyczna w polityce regionalnej Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Finansowanie efektywności energetycznej NFOŚiGW 8

3. Utworzenie platformy know how dla działań w schemacie ESCO. Stworzenie instytucji dostarczającej know how zarówno dla firm ESCO jak i beneficjentów inwestycji w poprawę efektywności energetycznej. Pierwszym krokiem w tym kierunku było stworzenie przez KAPE Klubu ESCO finansowanego w ramach projektu Transparense. Obecnie działania klubu są ograniczone, ale zauważa się rosnące zainteresowanie wśród zainteresowanych stron. 4. Przygotowanie i rozpowszechnianie dokumentacji ramowej, w szczególności umów z gwarancją oszczędności oraz instrukcji i materiałów przetargowych na wybór firm ESCO. Dokumentacja wydana przez decyzyjne instytucje (rządowe) ułatwiłaby klientom (w szczególności jednostkom sektora finansów publicznych) korzystanie z formuły ESCO i zmniejszyłaby niechęć do korzystania z nowego narzędzia. Umożliwiłoby to standaryzację, która z perspektywy firm ESCO, powinna skutkować niższym kosztem początkowym oraz mniejszym zaangażowaniem pracy w przygotowanie konkurencyjnej oferty. 9

5 Likwidacja barier prawnych i administracyjnych 1. Przedstawienie koncepcji ESCO/EPC. Koncepcja ESCO/EPC powinna zostać formalnie określona wśród innych dodatkowych przepisów opisujących specyficzną formułę ESCO w następujących ustawach: Ustawa o efektywności energetycznej Prawo energetyczne Ustawa o rachunkowości Ustawa podatkowa Ustawa budżetowa Ustawa prawo zamówień publicznych Pozwoliłoby to na wszechstronną działalność w kierunku pokonania barier i niepewności opisanych poniżej. 2. Wprowadzenie przejrzystych instrukcji dla lokalnej administracji pozwalającej na postrzeganie płatności w ramach umów EPC nie tylko w kontekście zadłużenia dla gmin. Zgodnie z zapisami ustawy o finansach publicznych oraz rozporządzenia Ministra Finansów, długoterminowe umowy realizowane w ramach formuły PPP, która wydaje się być najodpowiedniejszą dla specyfiki umów EPC zawieranych z gminami, mają wpływ na wzrost zadłużenia gmin. Interpretacja taka nie jest spójna z rekomendacjami EUROSTAT, które stanowią, iż zobowiązania wynikające z umowy PPP nie przyczyniają się do wzrostu zadłużenia publicznego, jeżeli partner prywatny przejmie na siebie przynajmniej dwa z trzech rodzajów ryzyk: ryzyko związane z budową, ryzyko dostępności i ryzyko popytu. Ryzyko związanego z budową oraz ryzyko dostępności leży po stronie firmy ESCO. Niepewność związana z różnymi interpretacjami powyższych zapisów przez lokalne samorządy w zależności od regionu, zniechęca gminy do podejmowania jakichkolwiek inicjatyw w tym obszarze. 3. Własność efektu energetycznego W przypadku jednostek sektora publicznego bardzo zniechęcającym czynnikiem jest redukcja budżetu samorządowego na kolejne lata poprzez oszczędności wygenerowane przeprowadzonymi projektami z zakresu efektywności energetycznej. 10

A skoro rezultat finansowy nie pozostaje po stronie gminy, brak bodźca zachęcającego do podejmowania wysiłków związanych z wdrażaniem projektów. 4. Zmiany w prawie zamówień publicznych Na dzień dzisiejszy prawo zamówień publicznych nie jest dostosowane do specyfiki umów EPC. Tryby zamówień publicznych umożliwiają selekcję prywatnych partnerów dla kontraktów EPC, jednakże istniejące bariery wpływają negatywnie na efektywność i przejrzystość procesu. Najistotniejsze bariery: Powszechną praktyką jest uznawanie ceny jako czynnika decydującego w wyniku przetargu, co nie jest adekwatne dla umów EPC, w przypadku których kluczowe są inne kryteria, takie jak: efekt energetyczny, NPV, LCCA. Ryzyko ponoszenia kosztów projektu związanych z przeprowadzeniem audytu przez firmę ESCO przed wynikiem przetargu. Jest to istotna bariera szczególnie w przypadku małych projektów, gdzie koszty początkowe są relatywnie wysokie. 11

6 Rozpowszechnianie informacji, edukowanie i współpraca. Klub ESCO Krajowa Agencja Poszanowania Energii we współpracy z Instytutem Ekonomii Środowiska i Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest organizatorem Klubu ESCO. Klub ESCO to nieformalna platforma, której zadaniem jest wymiana informacji, wiedzy na temat finansowania przez trzecią stronę. Ostatnie spotkanie Klubu odbyło się 3 grudnia i było poświęcone prezentacji przykładowych projektów z zakresu oszczędności energii w Polsce. Częścią spotkania było również szkolenie w ramach projektu Transparense. Platforma PPP Platforma współpracy w zakresie Partnerstwa Publiczno Prywatnego utworzona z inicjatywy Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju jest odpowiedzią na oczekiwania publiczne i rynkowe Ma ona wypełnić lukę w zakresie pomocy administracji rządowej w przygotowaniu i wdrażaniu projektów ppp. Platforma stanowi forum wymiany informacji, doświadczeń i najlepszych praktyk między samorządami poprzez realizację konkretnych projektów 12

7 Instrumenty finansowe wspierające EPC. Finansowanie działań ESCO Istnieje niewiele instytucji z portfelem funduszy dostosowanym do specyfiki ESCO/EPC. Jednocześnie dostęp do funduszy finansowych jest najistotniejszą barierą dla rozwoju ESCO, szczególnie w przypadku firm prywatnych, które muszą stawić czoła relatywnie wysokim kosztom transakcyjnym, jak również ograniczoną dostępnością do funduszy publicznych. Główne przyczyny: Brak znajomości problematyki kontraktów EPC wśród instytucji finansujących, co sprawia, że kontrakty te są mniej konkurencyjne od innych projektów. Brak instrumentów oraz zasobów w instytucjach finansowych umożliwiających prawidłową ocenę umów EPC, co skutkuje niechęcią w przyznawaniu finansowania. Poza działaniami promującymi i edukacyjnymi istnieje konieczność ustanowienia funduszu finansującego kontrakty EPC jak również działania ESCO. Fundusz powinien wspierać działalność firm ESCO poprzez dostarczenie dwóch głównych produktów: Finansowanie w formie długu dostępne dla firm ESCO na realizację kontraktów EPC, Finansowanie w formie forfaitingu/factoringu umożliwiające firmom ESCO poprawę wskaźników zadłużenia/ kapitału własnego oraz zdobywanie funduszy na realizację kolejnych projektów. Fundusz taki mógłby być ustanowiony i zarządzany przez krajowe instytucje, takie jak NFOŚiGW lub BGK bądź międzynarodowe, jak: EBOR, EBI, czy Bank Światowy. Poza finansowaniem fundusz taki dawałby możliwości podejmowania działań edukujących i promujących. 13

Słownik pojęć i definicji Termin Efektywność energetyczna Poprawa efektywności energetycznej System zartządzania energią Definicja oznacza stosunek uzyskanych wyników, usług, towarów lub energii do wkładu energii (DEE) oznacza zwiększenie efektywności energetycznej w wyniku zmian w technologicznych, zachowań lub ekonomicznych (EN 15900:2010) oznacza zbiór wzajemnie powiązanych lub wzajemnie oddziałujących elementów planu, który wyznacza cel w zakresie efektywności energetycznej oraz określa strategię osiągnięcia tego celu (DEE) Oszczędności energii Zużycie energii końcowej Gwarancja poprawy efektywności energetycznej oznacza ilość zaoszczędzonej energii ustaloną w drodze pomiaru lub oszacowania zużycia przed wdrożeniem środka mającego na celu poprawę efektywności energetycznej i po jego wdrożeniu, z jednoczesnym zapewnieniem normalizacji warunków zewnętrznych wpływających na zużycie energii (DEE) oznacza całość energii dostarczonej sektorom przemysłu, transportu, gospodarstw domowych, usług i rolnictwa. Wyłącza się z niego dostawy dla sektora przemiany energetycznej oraz samego przemysłu energetycznego (DEE) Oznacza zobowiązanie dostawcy usług energetycznych do osiągnięcia określonej poprawy efektywności energetycznej (EN 15900:2010) Umowa z gwarancją oszczędności (EPC)) oznacza umowę pomiędzy beneficjentem a dostawcą realizującym środek poprawy efektywności energetycznej, weryfikowaną i monitorowaną w trakcie całego okresu jej obowiązywania, zgodnie z którą inwestycje (roboty, dostawa lub usługa) w ten środek są spłacane w relacji do uzgodnionego w umowie poziomu poprawy efektywności energetycznej lub innego uzgodnionego kryterium charakterystyki energetycznej, 14

na przykład oszczędności finansowych; (DEE) Dostawca EPC oznacza osobę fizyczną lub prawną, która jest dostawcą usług energetycznych w formie umów z gwarancją oszczędności dla klienta końcowego Dostawca usług energetycznych / ESCO oznacza osobę fizyczną lub prawną, która świadczy usługi energetyczne lub realizuje inne środki mające na celu poprawę efektywności energetycznej w obiekcie lub w lokalach odbiorcy końcowego (DEE) Usługa energetyczna oznacza fizyczną korzyść, udogodnienie lub pożytek pochodzące z połączenia zużycia energii z wykorzystywaniem technologii energooszczędnych lub działania, które mogą obejmować czynności, utrzymanie i kontrolę niezbędne do świadczenia danej usługi, która jest świadczona na podstawie umowy i która w normalnych okolicznościach prowadzi do sprawdzalnej i wymiernej lub możliwej do oszacowania poprawy efektywności energetycznej lub do oszczędności energii pierwotnej; (DEE) 15