DOKUMENTACJA PROJEKTOWA

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe ECO-ACOUSTIC, Sp. z o.o. 32-050 Skawina, Borek Szlachecki 1/6 tel./fax (012) 276 19 28, e-mail: biuro@ecoacoustic.pl NIP: 9442089013, REGON: 356744791 DOKUMENTACJA PROJEKTOWA Obiekt / nazwa zadania: Adres zadania: Inwestor: Budowa ekranów akustycznych przy południowej obwodnicy miasta Tarnowa Miasto Tarnów woj. małopolskie, powiat tarnowski Droga krajowa nr 4, Południowa obwodnica miasta Tarnowa km od 510+074,3 do km 517+899,5 Tarnowski Zarząd Dróg Miejskich ul. Bernardyńska 24, 33-100 Tarnów Część projektu: POMIARY HAŁASU W ŚRODOWISKU WRAZ Z ANALIZĄ AKUSTYCZNĄ I KONCEPCJĄ ZABEZPIECZEŃ PRZECIWHAŁASOWYCH Zespół Projektowy Funkcja Tytuł, imię i nazwisko Nr uprawnień Specjalność Data opracowania Podpis Główny Projektant: mgr inŝ. Piotr Górski Upr. Nr MAP/0020/PWOK/08 konstr. bud. 10.2011r. Sprawdzający: mgr inŝ. Tomasz Kawalec Upr. Nr MAP/0020/POOK/03 konstr. bud. 10.2011r. Borek Szlachecki, październik 2011r.

4 1-2 0 8 S O S N O W I E C, u l. W o j s k a P o l s k i e g o 2 5-2 7 T e l / f a x : + 4 8 3 2 2 9 0-3 8-4 6 ^ P o c z t a : b i u r o @ e k o s o u n d. p l OPRACOWANIE DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ DLA ZADANIA: BUDOWA EKRANÓW AKUSTYCZNYCH PRZY POŁUDNIOWEJ OBWODNICY MIASTA TARNOWA. Inwestor: Tarnowski Zarząd Dróg Miejskich, ul. Bernardyńska 24, 33-100 Tarnów Biuro projektowe: Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ECO-ACOUSTIC Sp. z o. o. Borek Szlachecki 1/6, 32-050 SKAWINA Wykonawca: BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. Małgorzata Łukaszek, Rafał Żuchowski, ul. Woj. Polskiego 25-27, 41-208 SOSNOWIEC Zespół autorski: mgr inż. Małgorzata ŁUKASZEK mgr inż. Piotr GÓRSKI mgr Mirosław KRĘCIAŁA mgr inż. Julia PASZENDA mgr inż. Joanna WALISZEWSKA dr inż. Rafał ŻUCHOWSKI SOSNOWIEC, październik 2011

SPIS TREŚCI Strona 1. WSTĘP... 1 1.1. CEL OPRACOWANIA...1 1.2. PODSTAWY FORMALNO-PRAWNE...1 1.3. BAZA INFORMACYJNA...2 1.4. ZAKRES OPRACOWANIA...2 2. OPIS ŹRÓDŁA HAŁASU I JEGO SĄSIEDZTWA... 3 2.1. CHARAKTERYSTYKA ŻRÓDŁA HAŁASU...3 2.2. ISTNIEJĄCE EKRANY AKUSTYCZNE...3 2.3. CHARAKTERYSTYKA OTOCZENIA TRASY...4 2.4. PRZEBIEG DK4 W ODNIESIENIU DO ZAPISÓW MPZP...4 2.5. CHARAKTERYSTYKA RUCHU...4 3. CHARAKTERYSTYKA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO... 5 3.1. CHARAKTERYSTYKA AKUSTYCZNA ZIDENTYFIKOWANYCH TERENÓW CHRONIONYCH...5 3.2. POMIARY HAŁASU...5 3.3. IDENTYFIKACJA I OCENA SKUTKÓW PONADNORMATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA...6 3.4. OBLICZENIA WPŁYWU HAŁASU Z DK4 NA KLIMAT AKUSTYCZNY STAN ISTNIEJĄCY...7 3.4.1. METODY I ZAŁOŻENIA PRZYJĘTE DO OBLICZEŃ... 7 3.4.2. WYNIKI OBLICZEŃ... 9 4. KONCEPCJA ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH... 10 4.1. ZAŁOŻENIA KONCEPCJI ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH W ROZWIĄZANIACH PROJEKTOWYCH.... 10 4.2. EKRANY AKUSTYCZNE... 10 4.3. OCENA SKUTECZNOŚCI PROPONOWANYCH ZABEZPIECZEŃ OCHRONNYCH.... 13 5. WNIOSKI... 14 Tabela 1 Tabela 2 Tabela 3 Tabela 4 Tabela 5 Tabela 6 Tabela 7 Tabela 8 SPIS TABEL Wykaz zrealizowanych ekranów przeciwhałasowych dla zabezpieczenia klimatu akustycznego sąsiedztwa drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa. 3 Zestawienie pomierzonych poziomów hałasu w punktach referencyjnych oraz w punktach dodatkowychw sąsiedztwie DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa. 6 Zestawienie budynków mieszkalnych znajdujących się w zasięgu oddziaływania hałasu z drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa STAN ISTNIEJĄCY 9 Wykaz ekranów przeciwhałasowych nowoprojektowanych w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wskazanych przez Inwestora w SIWZ 11 Wykaz ekranów przeciwhałasowych nowoprojektowanych w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wg PB 11 Wykaz ekranów przeciwhałasowych nowoprojektowanych w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wg PB z zalecanymi odcinkami poza granicami miasta 12 Zestawienie budynków mieszkalnych znajdujących się w zasięgu oddziaływania hałasu z DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa po zastosowaniu wariantowych koncepcji urządzeń ochronnych 13 Zestawienie terenów i obiektów wymagających ochrony w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wg PB 13 SPIS WYKRESÓW Wykres 1 Nomogram do określania poziomu wejściowego hałasu wg NMPB [Lebiedowska, 1998]... 8 Załącznik 1 USTALENIA PLANISTYCZNE Załącznik 2 PROTOKOŁY POMIAROWE Załącznik 3 ROZKŁADY NATĘŻENIA RUCHU SPIS ZAŁĄCZNIKÓW BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C.

Załącznik 4 CZĘŚĆ GRAFICZNA: MAPA ORIENTACYJNA W SKALI 1:100 000 MAPA LOKALIZACJI PUNKTÓW POMIARU HAŁASU W SKALI 1:30 000 MAPA ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU W ROKU 2011 PRZED I PO ZASTOSOWANIU ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH WSKAZANYCH PRZEZ INWESTORA W SIWZ /Arkusz 1 3/ MAPA ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU W ROKU 2011 PRZED I PO ZASTOSOWANIU ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH WG PB /Arkusz 1 3/ MAPA ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU W ROKU 2011 PRZED I PO ZASTOSOWANIU ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH WG PB WRAZ Z ZALECANYMI ODCINKAMI POZA GRANICAMI MIASTA /Arkusz 1 3/ BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C.

1. WSTĘP 1.1. CEL OPRACOWANIA Celem opracowania była analiza skuteczności akustycznej ekranów projektowanych wzdłuż południowej obwodnicy miasta Tarnowa, po uszczegółowianiu ich lokalizacji i parametrów w obecnie opracowanym przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ECO-ACOUSTIC Sp. z o. o. Projekcie Budowlanym, zgodnie z wymogami przedstawionych przez Inwestora w SIWZ. 1.2. PODSTAWY FORMALNO-PRAWNE Podstawę formalno-prawną opracowania stanowiły następujące akty prawne: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo Ochrony Środowiska [Dz. U. Nr 62, poz.627, tekst jednolity Dz. U./2008 nr 25, poz.150], Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [Dz. U. nr 120, poz.826], Ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 roku o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych [Dz. U./2008 nr 193, poz.1194) ze zmianami Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem [Dz. U. nr 140, poz. 824]; Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 19 listopada 2008 roku w sprawie rodzajów wyników pomiarów prowadzonych w związku z eksploatacją instalacji lub urządzenia i innych danych oraz terminów i sposobów ich prezentacji, [Dz. U. nr 215, poz. 1366], PN 79 / T-06460 Mierniki poziomu dźwięku. Ogólne wymagania i badania, PN 81 / N - 01306 Hałas. Metody pomiaru. Wymagania ogólne, PN ISO 1996 1 Opis i pomiary hałasu środowiskowego. Podstawowe wielkości i procedury, PN ISO 1996 3 Opis i pomiary hałasu środowiskowego. Wytyczne dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu, Bohatkiewicz J. (2005) Wytyczne wykonywania pomiarów hałasu przy drogach krajowych prowadzonych w trakcie generalnego pomiaru ruchu. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Warszawa. BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 1

1.3. BAZA INFORMACYJNA Projekt budowlany dla zadania pn.: Budowa ekranów akustycznych przy południowej obwodnicy miasta Tarnowa, realizowanego w ramach zadania pn.: Dokumentacje drogowe ; Dokumentacja geotechniczna podłoża gruntowego; Aktualna mapa sytuacyjno-wysokościowa dla celów projektowych w skali 1:500; Wizje lokalne, inwentaryzacja stanu istniejącego; 1.4. ZAKRES OPRACOWANIA W zakresie opracowania wykonano: a) całodobowe pomiary hałasu w referencyjnych i dodatkowych punktach pomiarowych zlokalizowanych zgodnie z kryteriami określonymi w załączniku 3 do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem [Dz. U. nr 140, poz. 824], b) badania ilości natężenia ruchu wraz z określeniem struktury kierunkowej i rodzajowej. c) zestawienie uzyskanych wyników pomiarów oraz rejestrowanych danych pomiarowych (natężenia i struktury ruchu, prędkości poruszania się pojazdów, warunków atmosferycznych). d) analizę istniejącego zagospodarowania terenów w sąsiedztwie DK4 w nawiązaniu do zapisów prawa miejscowego, e) określenie aktualnych zasięgów oddziaływania hałasu z analizowanego odcinka trasy DK4, w oparciu o model 3D terenu oraz program komputerowy SoundPlan, f) obliczenia zasięgów oddziaływania hałasu z DK4 przy zastosowaniu ekranów ochronnych dla aktualnego natężenia ruchu wraz z analizą wpływu na klimat akustyczny w jej sąsiedztwie w odniesieniu do obowiązujących wartości dopuszczalnych i granic terenów o ustalonych poziomach hałasu, g) ocenę rozwiązań geometrycznych i materiałowych ekranów akustycznych przedstawionych w Projekcie Budowlanym opracowanym przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe ECO-ACOUSTIC Sp. z o. o. BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 2

2. OPIS ŹRÓDŁA HAŁASU I JEGO SĄSIEDZTWA 2.1. CHARAKTERYSTYKA ŻRÓDŁA HAŁASU Przedmiotowy odcinek DK4 stanowi południową obwodnicę miasta Tarnowa (od km 510+074,3 do km 517+899,5), zlokalizowany jest w granicach administracyjnych miasta Tarnowa w województwie małopolskim. Droga krajowa nr 4 przebiega od granicy polsko-niemieckiej w Zgorzelcu do przejścia granicznego z Ukrainą w Korczowej. Analizą objęte zostały fragmenty drogi w kilometrażu: od 510+000 do 510+600; od 511+200 do 511+400; od 511+550 do 511+900; od 513+000 do 513+500, od 514+000 do 514+300; od 514+500 do 517+900. DK4 jest drogą dwujezdniową, dwupasową z pasem rozdziału, w bardzo dobrym stanie technicznym o następujących parametrach: - klasa techniczna: GP; - ilość jezdni: 2; - ilość pasów ruchu: 2 dla każdej jezdni; - szerokość pasa ruchu: 3,50m; - szerokość pasa dzielącego: ~4,0m - nawierzchnia: asfaltowa; - stan nawierzchni: bardzo dobry; - szerokość pobocza asfaltowego/pasa awaryjnego: 2,5m; - prędkość dopuszczalna ograniczona znakami: 90km/h; W obrębie przedmiotowego odcinka drogi występuje jeden węzeł drogowy, brak innych zjazdów. Przebieg analizowanego odcinka drogowego przedstawiono na MAPIE ORIENTACYJNEJ w skali 1:100 000 oraz na MAPIE LOKALIZACJI PUNKTÓW POMIARU HAŁASU w skali 1:30 000. 2.2. ISTNIEJĄCE EKRANY AKUSTYCZNE Aktualnie w sąsiedztwie drogi DK4 występują ekrany ochronne (1), (2) zabezpieczające klimat akustyczny sąsiadujących terenów mieszkaniowych, których lokalizację przedstawiono w poniższej tabeli nr 1 i na Mapach oddziaływania hałasu w załączniku graficznym. Tabela 1 Wykaz zrealizowanych ekranów przeciwhałasowych dla zabezpieczenia klimatu akustycznego sąsiedztwa drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa. L.p. Nr ekranu Strona Długość Wysokość Kilometraż [m] [m] od do 1 (1) lewa 648,2 4 510+056,8 510+705,6 2 (2) lewa 236,9 3 /o pochyleniu 30 o / 513+466,0 513+706,9 BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 3

2.3. CHARAKTERYSTYKA OTOCZENIA TRASY Południowa obwodnica miasta Tarnowa przebiega w układzie zachód wschód i biegnie poza obszarem zwartej zabudowy, głównie przez tereny pól, zadrzewień i nieużytków. Istniejąca zabudowa zlokalizowana jest w sąsiedztwie drogi głównie w skupiskach. DK4 wysokościowo na analizowanych odcinkach przebiega na nasypach, miejscami na poziomie terenów sąsiadujących bądź w wykopie i nie ma połączeń z siecią dróg lokalnych. 2.4. PRZEBIEG DK4 W ODNIESIENIU DO ZAPISÓW MPZP W pasie 300 m sąsiedztwa zanalizowanego odcinkai DK4 brak obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie z kwalifikacją organu wg Art. 115 Ustawy Prawo Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 62, poz.627, tekst jednolity Dz. U./2008 nr 25, poz.150 ze zmianami), zamieszczoną w załączonym piśmie Prezydenta Miasta Tarnowa z dnia 14.09.2011 r. znak TR-RM.6724.184.2011 tereny te zostały zakwalifikowane jako zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna oraz zieleń. Na analizowanych odcinkach w oddziaływaniu drogi zidentyfikowano następujące tereny wymagające ochrony przed hałasem: - zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna: km 513+230 do 513+670 / strona lewa w odległości min. 7 m od krawędzi DK4, km 514+010 do 514+255 / strona lewa w odległości min. 20 m od krawędzi DK4, km 517+500 do 517+930 / strona lewa w odległości min. 50 m od krawędzi DK4. Pozostałe tereny występujące w sąsiedztwie analizowanego odcinka to tereny nie wymagające ochrony przed hałasem. 2.5. CHARAKTERYSTYKA RUCHU Na analizowanym odcinku DK4 występują dwa odcinki jednorodne pod względem natężenia ruchu: węzeł Krakowska węzeł Tuchowska, węzeł Tuchowska węzeł Lwowska. Obserwacje natężenia ruchu prowadzone równolegle z pomiarami hałasu w okresie 06 07.09.2011 r. udokumentowane zostały w PROTOKOŁACH POMIAROWYCH w załączniku 2 do opracowania. - 06/07.IX.2011 25535 PR/dobę, 21,8% udział pojazdów ciężkich (PR_01); - 06/07.IX.2011 20659 PR/dobę, 28,1% udział pojazdów ciężkich (PR_02). BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 4

3. CHARAKTERYSTYKA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 3.1. CHARAKTERYSTYKA AKUSTYCZNA ZIDENTYFIKOWANYCH TERENÓW CHRONIONYCH Analizę występowania terenów wymagających ochrony przed hałasem, opisanych w rozdziale 2.4 przeprowadzono w oparciu o kwalifikację organu zgodnie z Art. 115 POŚ i przedstawiono w załączniku 1 USTALENIA PLANISTYCZNE, ustalając dopuszczalne standardy w oparciu o rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku [Dz. U. nr 120, poz. 826]. - dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej: a) pora dzienna (6 00-22 00 ) - 55 db, b) pora nocna (22 00-6 00 ) - 50 db, Przedstawiono je graficznie na MAPIE ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU PRZY DK4 W ROKU 2011. 3.2. POMIARY HAŁASU Pomiary hałasu w sąsiedztwie DK4 południowej obwodnicy miasta Tarnowa wykonane były w dniach 06-07.09.2011 r. metodą bezpośrednią pomiarów ciągłych wograniczonym czasie jednej doby, zgodnie z wymogami Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem [Dz. U. nr 140, poz.]. Przyjęto dwie kategorie punktów pomiarowych: referencyjne (PR_) i dodatkowe (PD_). Przebieg chwilowego poziomu dźwięku A z czasem próbkowania równym 1 sekundzie a wyniki w postaci przebiegu czasowego rejestrowano do pamięci przyrządu pomiarowego, następnie wyeliminowano zdarzenia akustyczne nie związane z mierzonym źródłem hałasu (np. hałasy bytowe, przejazd pojazdów uprzywilejowanych, itp.) i obliczono poziomy równoważne hałasu, zestawione w Tabeli 2. W trakcie trwania pomiarów prowadzono pomiary natężenia i struktury ruchu pojazdów na drodze DK4, rejestrowano panujące warunki atmosferyczne oraz wykonywano pomiary prędkości przejeżdżających pojazdów. Lokalizacja punktów pomiaru hałasu została przedstawiona na MAPIE LOKALIZACJI PUNKTÓW POMIARU HAŁASU w skali 1:30 000 w załączniku 4 CZĘŚĆ GRAFICZNA. BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 5

Tabela 2 Zestawienie pomierzonych poziomów hałasu w punktach referencyjnych oraz w punktach dodatkowychw sąsiedztwie DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa. Lp. Nr punktu Strona drogi Miejsce lokalizacji punktu pomiarowego EKOSOUND Odległość punktu pomiarowego od krawędzi drogi [m] Wartości poziomów dopuszczalnych Wartości (zmierzone) równoważnego poziomu dźwięku LAeq [db] Przekroczenia poziomu dopuszczalnego L= LA eq LA dop [db] dzień noc dzień noc dzień noc 1. PR_1 prawa punkt referencyjny 10,0 - - 77,1 73,9 - - referencyjny 2. PR_2 lewa punkt referencyjny 10,0 - - 75,4 72,6 - - referencyjny 3. PD_1 prawa Koszyce Wielkie ul. Szklarniowa bn 95,0 - - 62,5 60,3 - - dodatkowy 4. PD_2 lewa Tarnowiec Na Młyny 41 26,0 - - 69,9 66,6 - - dodatkowy 5. PD_3 lewa Tarnów, ul. Rudy Młyny 2 40,0 - - 64,4 61,7 - - dodatkowy 6. PD_4 lewa Tarnów, ul. Ostrogskich 38 13,0 55 50 71,7 68,8 16,7 18,8 dodatkowy 7. PD_5 lewa Tarnów, Aleja Tarnowskich 50 130,0 55 50 57,4 56,2 2,4 6,2 dodatkowy 8. PD_6 lewa Tarnów, ul. Sudecka 24 72,0 55 50 63,4 61,5 8,4 11,5 dodatkowy Uwagi 3.3. IDENTYFIKACJA I OCENA SKUTKÓW PONADNORMATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA Wyniki pomiarów wskazują, że obecnie w sąsiedztwie analizowanej trasy DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa występują tereny w ponadnormatywnym oddziaływaniu hałasu z drogi w pasie ok. 70 250 m w porze dziennej i 100 290 m nocnej. Analizowana droga należy do dróg, dla których zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2011 roku w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów substancji lub energii w środowisku przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem lub portem [Dz. U. nr 140, poz.] należy przeprowadzić do dnia 31 grudnia 2011 r. okresowe pomiary hałasu w środowisku, które wymagane są obecnie co 5 lat. BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 6

3.4. OBLICZENIA WPŁYWU HAŁASU Z DK4 NA KLIMAT AKUSTYCZNY STAN ISTNIEJĄCY 3.4.1. METODY I ZAŁOŻENIA PRZYJĘTE DO OBLICZEŃ Do przedstawienia aktualnego oddziaływania istniejącej drogi skorzystano z graficznego przedstawienia rozkładu klimatu akustycznego w jej sąsiedztwie. Oddziaływanie na klimat akustyczny sąsiedztwa DK4 opracowano w oparciu o obliczenia symulacyjne, wykorzystując model 3D terenu istniejącego wg zasobów WODGiK w Katowicach, z uwzględnieniem czynników ruchowych (natężenia pojazdów, prędkości i procentowego udziału pojazdów ciężkich), geometrii źródła hałasu oraz stanu zagospodarowania sąsiadujących z drogą terenów. Obliczenia numeryczne wykonano wykorzystując pakiet SoundPlan i model emisji hałasu NMPB (Guide du Bruit) oparty na normie PN ISO 9613-2 Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej. Wykonane w punktach referencyjnych pomiary hałasu i natężenia ruchu dla istniejącego układu komunikacyjnego posłużyły do skalibrowania przyjętego modelu obliczeniowego zaś otrzymane wartości skorygowane po uwzględnieniu wahań sezonowych ruchu były wielkościami wejściowymi do obliczeń rzeczywistych zasięgów oddziaływania hałasu. Brak krajowej metody służącej do analizy klimatu akustycznego wymagał od realizujących skorzystania z francuskiej krajowej metody obliczeń NMPB-Routes - 96 (SETRA-CERTU-LCPC-CSTB), opisanej w Arrêté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routières, Journal Officiel du 10 mai 1995, art. 6 i francuskiej normie XPS 31-133 zgodnej z Załącznikiem II do Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 25 czerwca 2002 roku odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku [Dz.U.EU. L Nr 189, str.12]. Jako dane wejściowe metoda wykorzystuje wartości emisji z Guide du bruit des transports terrestres, fascicule prévision des niveaux sonores, CETUR 1980. Emisje te uwzględniają różne stany ruchu zarówno przy jeździe swobodnej, jak i w trakcie przyspieszania czy wyhamowania ruchu. [Lebiedowska, 1998] Emisja dźwięku obliczana jest na podstawie wzoru: gdzie: V prędkość pojazdu, ( 10 50) E = L logv W Użyty w normie XPS 31-133, zgodnie z wyszczególnieniami zawartymi w Guide du bruit 1980, poziom mocy akustycznej L w i emisja dźwięku E jest obliczany w zależności od poziomu ciśnienia akustycznego L p i prędkości pojazdu V za pomocą wzoru: L = L + 25, 5 W p Guide du brutt 1980 zawiera nomogramy przedstawiające wartość poziomu dźwięku L Aeq (jednogodzinny) w [db] (A) określa osobno emisję dla pojazdów lekkich (emisja dźwięku E lv ), BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 7

jak i pojazdów ciężkich (emisja dźwięku E hv ) na godzinę. Dla tych dwóch kategorii pojazdów, E jest funkcją prędkości, natężenia ruchu i pochylenia jezdni. [Lebiedowska, 1998] Poziom mocy akustycznej L AWi źródła elementarnego obliczany jest na podstawie zależności: gdzie : L AWi = [(E VL + 10 logq VL ) (E PL +10 logq PL )] + 20 + 10 log(l j ) + R (j) [db] określa symbol dodawania poziomów dźwięku, E VL poziom dźwięku określony dla pojazdów lekkich (Rys.5) E PL poziom dźwięku określony dla pojazdów ciężkich (Rys.5), Q VL godzinowy przepływ pojazdów lekkich dla danego przedziału czasu, Q PL godzinowy przepływ pojazdów ciężkich dla danego przedziału czasu, l j długość odcinka źródła liniowego, reprezentującą pojedyncze źródło punktowe, R (j) widmo hałasu drogowego A określone w oparciu o normę europejską EN 1793-3:1997. Wykres 1 Nomogram do określania poziomu wejściowego hałasu wg NMPB [Lebiedowska, 1998] Na potrzeby wykonywanej analizy akustycznej skorzystano z pakietu obliczeniowego SoundPlan 7.0 amerykańskiej firmy SoundPLAN LLC. Oprogramowane to poza standardowym modelem obliczeniowym posiada moduł przystosowany do obliczeń i prezentacji rozkładu pola akustycznego w postaci map hałasu, spełniając wymagania w/w Dyrektywy. Wykorzystana do obliczeń aktualna wersja oprogramowania realizuje obliczenia zgodnie z metodą zalecaną przez ISO 9613-2 oraz NMPB Routes 96 metodą francuską, uwzględniającą wpływ warunków meteorologicznych na propagację hałasu. Algorytm poszukiwania tras propagacji fali akustycznej pomiędzy źródłem a odbiorcą oparty jest na założeniu liniowego źródła hałasu. BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 8

3.4.2. WYNIKI OBLICZEŃ Obliczenia rozkładu pola akustycznego przeprowadzono na regularnej siatce receptorowej o boku 10 x 10 m na wysokości 4 m nad poziomem terenu, przedstawiając wyniki graficznie w postaci MAP ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU w skali 1:3000 dla pory dziennej i nocnej. MAPA ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU W ROKU 2011 PRZED I PO ZASTOSOWANIU ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH WSKAZANYCH PRZEZ INWESTORA W SIWZ, MAPA ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU W ROKU 2011 PRZED I PO ZASTOSOWANIU ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH WG PB. MAPA ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU W ROKU 2011 PRZED I PO ZASTOSOWANIU ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH WG PB WRAZ Z ZALECANYMI ODCINKAMI POZA GRANICAMI MIASTA Przedstawione na nich zasięgi dopuszczlanych poziomów hałasu posłużyły do ustalenia liczby obiektów mieszkalnych w ponadnormatywnym oddziaływaniu hałasu na terenach o ustalonych standardach, w porze dziennej i nocnej, co zestawiono w Tabeli 3. Tabela 3 Zestawienie budynków mieszkalnych znajdujących się w zasięgu oddziaływania hałasu z drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa STAN ISTNIEJĄCY Zabudowa w ponadnormatywnym oddziaływaniu ROK 2011 PORA DZIENNA Poziom dopuszczalny 55 db 30 PORA NOCNA Poziom dopuszczalny 50 db 45 BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 9

4. KONCEPCJA ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH 4.1. ZAŁOŻENIA KONCEPCJI ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH W ROZWIĄZANIACH PROJEKTOWYCH. Koncepcja zabezpieczeń została przedstawiona w trzech wariantach WARIANT Z ZAKRESEM WG SIWZ uwzględniający przedstawioną przez Inwestora lokalizację, WARIANT WG PB weryfikujący długości ekranów z poprzedniego wariantu po rozpoznaniu uwarunkowań projektowych (wydłużenie w zależności od aktualnego oddziaływania i zagospodarowania) preferowany jako racjonalne rozwiązanie docelowe oraz WARIANT WG PB WRAZ Z ZALECANYMI ODCINKAMI POZA GRANICAMI MIASTA (przedstawiający lokalizację i parametry ekranów z poprzedniego wariantu oraz propozycje wymaganych lokalizacji na odcinkach nie zarządzanych przez Inwestora). Lokalizacja ekranów wg powyższych koncepcji została przedstawiona na MAPACH ZASIĘGÓW ODDZIAŁYWANIA HAŁASU W ROKU 2011 PRZED I PO ZASTOSOWANIU ZABEZPIECZEŃ AKUSTYCZNYCH WSKAZANYCH PRZEZ INWESTORA W SIWZ, WG PB WRAZ Z ZALECANYMI ODCINKAMI POZA GRANICAMI MIASTA oraz WG PB w załączniku 4 - CZĘŚĆ GRAFICZNA. 4.2. EKRANY AKUSTYCZNE W oparciu o analizę oddziaływania hałasu na sąsiadujące z DK4 tereny chronione zostały zaproponowane lokalizacje i parametry geometryczne ekranów akustycznych w Projekcie Budowlanym, pozwalające zminimalizować występujące oddziaływania ponadnormatywne na terenach o ustalonych standardach akustycznych, zamieszczone w poniższej Tabeli 5. Nowo budowane ekrany charakteryzować się będą jednoliczbowym wskaźnikiem oceny izolacyjności akustycznej od dźwięków powietrznych (DL R 24 db) mieszczącym je w klasie izolacyjności od dźwięków powietrznych B3 oraz pochłanialnością - jednoliczbowy wskaźnik oceny pochłaniania dźwięku zawierający się w klasie A4 (DL α 11 db). Na żelbetowej belce podwalinowej 0,5 m zabudowane bedą do wysokości 1, 5 panele pochłanijącorozpraszające a powyżej do uzyskania pełnej wysokości panele pochłaniające. BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 10

Tabela 4 Wykaz ekranów przeciwhałasowych nowoprojektowanych w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wskazanych przez Inwestora w SIWZ Lp. Nr ekranu Rodzaj ekranu Początek ekranu [km] Kilometraż Koniec ekranu [km] Parametry ekranów Długość [mb] Wysokość ekranu [m] Strona 1 E.1.1 Pochłaniający 510+085,0 510+330,0 242,00 5,50 prawa 2 E.1.2 Pochłaniający 510+315,0 510+400,0 89,00 5,50 prawa 3 E.2 Pochłaniający 511+263,0 511+300,0 37,00 5,50 lewa 4 E.3 Pochłaniający 511+600,0 511+700,0 98,50 5,50 lewa 5 E.4.1 Pochłaniający 513+100,0 513+325,4 228,00 5,50 lewa 6 E.4.2 Pochłaniający 513+316,7 513+489,7 169,00 5,50 lewa 7 E.5 Pochłaniający 514+100,0 514+200,0 100,00 5,50 lewa 8 E.6 Pochłaniający 517+602,4 517+899,5 296,00 5,50 lewa Sumaryczna długość ekranów [mb] 1 259,50 Tabela 5 Wykaz ekranów przeciwhałasowych nowoprojektowanych w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wg PB Lp. Nr ekranu Rodzaj ekranu Początek ekranu [km] Kilometraż Koniec ekranu [km] Parametry ekranów Długość [mb] Wysokość ekranu [m] Strona 1 E.1.1 Pochłaniający 510+074,3 510+329,4 251,50 5,50 prawa 2 E.1.2 Pochłaniający 510+319,4 510+441,4 126,00 5,50 prawa 3 E.2 Pochłaniający 511+263,0 511+381,1 117,50 4,00 lewa 4 E.3 Pochłaniający 511+575,7 511+800,9 222,00 4,00 lewa 5 E.4.1 Pochłaniający 513+100,0 513+325,4 228,00 5,50 lewa 6 E.4.2 Pochłaniający 513+319,3 513+487,5 164,00 5,50 lewa 7 E.5 Pochłaniający 514+041,5 514+261,0 220,00 5,50 lewa 8 E.6 Pochłaniający 517+602,4 517+899,5 296,00 6,00 lewa Sumaryczna długość ekranów [mb] 1 625,00 BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 11

Tabela 6 Wykaz ekranów przeciwhałasowych nowoprojektowanych w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wg PB z zalecanymi odcinkami poza granicami miasta Lp. Nr ekranu Rodzaj ekranu Początek ekranu [km] Kilometraż Koniec ekranu [km] Parametry ekranów Długość [mb] Wysokość ekranu [m] Strona 1 E.1.1 Pochłaniający 510+074,3 510+329,4 251,50 5,50 prawa 2 E.1.2 Pochłaniający 510+319,4 510+441,4 126,00 5,50 prawa 3 Ed.1 Pochłaniający 510+980,0 511+263,0 280,60 4,00 lewa 4 E.2 Pochłaniający 511+263,0 511+381,1 117,50 4,00 lewa 5 E.3 Pochłaniający 511+575,7 511+800,9 222,00 4,00 lewa 6 E.4.1 Pochłaniający 513+100,0 513+325,4 228,00 5,50 lewa 7 E.4.2 Pochłaniający 513+319,3 513+487,5 164,00 5,50 lewa 8 E.5 Pochłaniający 514+041,5 514+261,0 220,00 5,50 lewa 9 Ed.2 Pochłaniający 517+520,0 517+602,4 81,60 6,00 lewa 10 E.6 Pochłaniający 517+602,4 517+899,5 296,00 6,00 lewa Sumaryczna długość ekranów [mb] 1 987,20 BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 12

4.3. OCENA SKUTECZNOŚCI PROPONOWANYCH ZABEZPIECZEŃ OCHRONNYCH. Wykaz terenów chronionych oraz ilość zabudowy pozostającej w ponadnormatywnym oddziaływania hałasu z DK4 na odcinku na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa (od km 510+074,3 do km 517+899,5) po uwzględnieniu skuteczności proponowanych zabezpieczeń przeciwdźwiękowych zestawiono w tabeli 7 i 8. Tabela 7 Zestawienie budynków mieszkalnych znajdujących się w zasięgu oddziaływania hałasu z DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa po zastosowaniu wariantowych koncepcji urządzeń ochronnych Zabudowa w ponadnormatywnym oddziaływaniu przed i po realizacji ekranów wskazanych przez Inwestora w SIWZ wg PB wg PB wraz z zalecanymi odcinkami poza granicami miasta PORA DZIENNA Poziom dopuszczalny 55 db PORA DZIENNA Poziom dopuszczalny 55 db PORA DZIENNA Poziom dopuszczalny 55 db 15 14 12 PORA NOCNA Poziom dopuszczalny 50 db PORA NOCNA Poziom dopuszczalny 50 db PORA NOCNA Poziom dopuszczalny 50 db 23 22 17 Tabela 8 Zestawienie terenów i obiektów wymagających ochrony w sąsiedztwie drogi DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa wg PB Lp. Kilometraż terenów chronionych Rodzaj obszaru zgodnie z kwalifikacją organu wg art. 115 POŚ Poziomy hałasu dzień / noc Przekroczenia norm hałasu bez zastosowania urządzeń ochronnych Koncepcja zabezpieczeń Przekroczenia norm hałasu po zastosowaniu urządzeń ochronnych STRONA LEWA 1 513+230 513+670 Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (z istn. zabudową) 55/50 TAK Ekrany E.4.1, E.4.2 oraz ekran istniejący TAK 55/50 db (7 budynków) 2 514+010 514+255 Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (z istn. zabudową) 55/50 TAK Ekran E.5 TAK 55 db (1 budynek) TAK 50 db (2 budynki) 3 517+500 517+930 Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna (z istn. zabudową) 55/50 TAK Ekran E.6 TAK 55 db (6 budynków) TAK 50 db (13 budynków) BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 13

5. WNIOSKI Przeprowadzona analiza akustyczna oddziaływania DK4 na odcinku południowej obwodnicy miasta Tarnowa pozwala na sformułowanie następujących wniosków: I. Przy DK4 na analizowanym odcinku obecnie występują dwa ekrany akustyczne w km 510+056,8 510+705,6 oraz 513+466,0 513+706,9. II. III. W zagospodarowaniu sąsiedztwa drogi krajowej nr 4 przeważają tereny pól i zadrzewień oraz występują tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. W zasięgu oddziaływania drogi nie zinwentaryzowano obiektów specjalnych (szkoły, przedszkola, domy opieki). Niweleta drogi przebiega w większości na nasypach, miejscami na poziomie terenów sąsiadujących bądź w wykopie i nie ma połączeń z siecią dróg lokalnych. V. Dla terenów znajdujących się w sąsiedztwie DK4 wystąpiono o kwalifikację organu zgodnie z Art. 115 POŚ, w oparciu o którą ustalono lokalizacje obszarów wymagających ochrony przed hałasem a następnie wymagane dla nich standardy hałasu. VI. W oparciu o przeprowadzone pomiary stwierdzono, że: a) na analizowanym odcinku DK4 stanowiącego południową obwodnicę miasta Tarnowa występują 2 odcinki jednorodne ruchowo o natężeniu ruchu ok.23 tys. poj./ dobę, b) procentowy udział pojazdów ciężkich w całkowitym potoku ruchu osiąga wartość 24,6%, c) pomierzony równoważny poziom dźwięku w odległości 10 m od skrajnego pasa ruchu na wysokości 4,0 m jest wysoki i kształtuje się na poziomie: w porze dziennej: 75,4 77,1 db, w porze nocnej: 72,6 73,9 db; e) przy obecnym natężeniu ruchu (2011 rok) w zasięgu ponadnormatywnego oddziaływania DK4: w porze dziennej znajduje się 30 budynków mieszkalnych; w porze nocnej znajduje się 45 budynków mieszkalnych. VII. VIII. IX. Dla ochrony terenów w ponadnormatywnym oddziaływaniu w sąsiedztwie DK4 zostały zaproponowane wg SIWZ ekrany o sumarycznej długości 1 259,0 m (WARIANT Z ZAKRESEM WG SIWZ). Po analize aktualnego zagospodarowania terenów w sąsiedztwie odcinka DK4 i lokalizacji terenów wymagających ochrony przed hałasem wymagana była weryfikacja rozwiązań proponowanych w SIWZ (2007) i wydłużenie ekranów zlokalizowanych na wysokości terenów chronionych, do uzyskania sumarycznej długości 1 625,0 m (WARIANT WG PB). Dla optymalnej ochrony terenów o ustalonych standardach hałasu w ponadnormatywnym oddziaływaniu w sąsiedztwie DK4 należałoby zrealizować ekrany także poza granicami miasta BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 14

o sumarycznej długości 1 987,2,0 m (WARIANT WG PB WRAZ Z ZALECANYMI ODCINKAMI POZA GRANICAMI MIASTA). X. Po ustaleniu wpływu hałasu na klimat akustyczny terenów w sąsiedztwie odcinka DK4 stanowiącego południową obwodnicę miasta Tarnowa stwierdzono, że: a) przy natężeniu ruchu pomierzonym w r. 2011 i przy uwzględnieniu proponowanych ekranów wg PB w zasięgu ponadnormatywnego oddziaływania DK4 znajdowałoby się: w porze dziennej - 14 budynków mieszkalnych; w porze nocnej - 22 budynków mieszkalnych; XI. W oparciu o przeprowadzone obliczenia stwierdzono, że brak jest możliwości skutecznej ochrony dla wszystkich terenów chronionych, choć proponowane ekrany zdecydowanie ograniczą poziomy ponadnormatywnego hałasu. BIURO OCHRONY ŚRODOWISKA EKOSOUND S.C. 15