Plan działań preorientacji i orientacji zawodowej na III poziomie edukacyjnym w ZSiP w Krośnicach 1. Cel działań Celem orientacji zawodowej w gimnazjum jest przygotowanie uczniów do podjęcia trafnej decyzji zawodowej i szkolnej. Wprowadzenie planu ma na celu: - podniesienie poziomu zadowolenia uczniów i rodziców ze szkoły, - rozszerzenie działań statutowych w ramach preorientacji zawodowej, - wzrost mobilności zawodowej uczniów naszego gimnazjum. 2. Krótki opis Plan działań ma zapewnić uczniom dostępność i powszechność usług doradczych z preorientacji zawodowej na terenie szkoły. Obejmuje ona: 1. Treści orientacji zawodowej. Treści orientacji zawodowej uwzględniają następujące aspekty: Zainteresowania i skłonności zawodowe przejawiające się w toku działalności w szkole i domu, w chwilach wolnych od zajęć. Samoobserwacja. Uzdolnienia i umiejętności niezbędne w pracy z drugim człowiekiem, w kontakcie z rzeczami - techniką, pracy z danymi symbolami, przyrodą i działalnością artystyczną. Cechy usposobienia i temperamentu, i ich znaczenie w wyborze zawodu. Stan fizyczny i zdrowotny a wybór zawodu. Samoocena - ustalenie swoich mocnych stron (osiągnięcia, sukcesy, zalety osobiste). Wiedza o zawodach. Istota zawodu, między innymi czynności, warunki pracy, wymagania psychofizyczne, jakie stawia zawód przed kandydatem. Zmieniający się rynek pracy. Kierunki dalszego kształcenia drogi prowadzące do zdobycia zawodu, wybór szkoły. Jak podjąć decyzję o wyborze szkoły? Warunki przyjęć do profilowanych liceów i szkół zawodowych. 2. Osiągnięcia i umiejętności uczniów. W wyniku realizacji programu uczeń powinien: Znać czynniki niezbędne do podjęcia prawidłowej decyzji o wyborze zawodu: wiedzę o zawodach, szkołach, własnych predyspozycjach, rynku pracy. 1
Możliwie jak najlepiej znać samego siebie, swoje upodobania, mocne i słabe strony oraz predyspozycje do wykonywania zawodów. Mieć rozeznanie w strukturze szkolnictwa ponadgimnazjalnego. Znać kryteria przyjęć do profilowanych liceów i szkół zawodowych. 3. Wewnątrzszkolny system doradztwa na poziomie gimnazjum. Wewnątrzszkolny system doradztwa to ogół działań podejmowanych przez szkołę w celu przygotowania uczniów do wyboru zawodu, poziomu i kierunku kształcenia. 4. Hasła programowe z zakresu orientacji zawodowej. Poznawanie siebie w klasie I uwzględnia następujące zagadnienia: Zainteresowania Uzdolnienia i umiejętności Temperament Charakter Stan zdrowia Samoocenę Poznawanie zawodów w klasie II związane jest z podziałem zawodów na 5 grup takich jak: człowiek-człowiek, człowiek-technika, człowiek-przyroda, człowiek-dane/system znaków, człowiek-działalność artystyczna. Informacja edukacyjna i zawodowa w klasie III ma na celu zapoznanie uczniów z typem i rodzajem szkół ponadgimnazjalnych oraz konfrontację samooceny z wymogami szkół i zawodów oraz podjęcie przez ucznia jak najbardziej trafnej decyzji o wyborze dalszej drogi edukacyjnej i zawodowej. 5. Proponowane tematy i scenariusze zajęć orientacji zawodowej w gimnazjum. Tematy zajęć orientacji zawodowej w klasie I 1. Lista cech osobowości. 2. Poznawanie siebie moje cechy. 3. Jaki jestem? 4. Samoakceptacja. 5. Poznajemy nasze ulubione sposoby spędzania wolnego czasu. 6. Moje zainteresowania, jako jeden z czynników wspierający,,karierę zawodową. 7. Moje obecne zainteresowania i mój przyszły zawód. 8. Moje zdolności próba ich oceny. 9. Moje zdolności wspierające osiąganie sukcesów zawodowych i życiowych. 2
10. Ocena własnych uzdolnień i umiejętności. 11. Jaki jest mój temperament? 12. Cechy charakteru. 13. Warunki fizyczne i zdrowotne. 14. Galeria prac. Tematy zajęć orientacji zawodowej w klasie II 1. Jakie znamy zawody? 2. Zawody związane z kontaktem człowieka z innymi ludźmi. Człowiek człowiek. 3. Zawody związane z wydobyciem, przetwarzaniem, obróbką surowców. Człowiek technika. 4. Zawody związane z kontaktem człowieka z przyrodą. Człowiek przyroda. 5. Zawody związane z posługiwaniem się systemami znaków. Człowiek dane, system znaków. 6. Zawody związane z działalnością artystyczną człowieka. 7. Jakie mnie interesują zawody? 8. Spotkania z przedstawicielami różnych zawodów. 9. Wycieczka do zakładu pracy. Tematy zajęć orientacji zawodowej w klasie III 1. Prezentacja systemu edukacyjnego w Polsce. 2. Określamy drogę prowadzącą do zawodu. 3. Wybór zawodu a stan zdrowia. 4. Rynek pracy zawody przyszłości. 5. Gdzie zdobyć informację o kształceniu, świecie zawodów i rynku pracy. 6. Oferta edukacyjna mojego miasta i regionu. 6. Opis procedur osiągania celów. Realizacja celów związana jest: z metodami pracy na zajęciach z preorientacji zawodowej i organizacją pracy pozalekcyjnej, z wykorzystywanymi środkami dydaktycznymi, z metodami diagnozy i oceny umiejętności uczniów. 3. Oczekiwane efekty Korzyści wynikające z wprowadzenia programu orientacji zawodowej w gimnazjum są następujące: uczniowie, nauczyciele, rodzice, jako indywidualni odbiorcy będą mieli ułatwiony dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej, 3
edukacyjne i zawodowe perspektywy ucznia będą świadomie rozwijane, decyzje dotyczące dalszej edukacji będą znacznie trafniejsze, uczeń zostanie przygotowany do wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy, młodzież będzie uświadomiona co do konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej, szkoła będzie dysponować bazą informacji edukacyjnej i zawodowej systematycznie aktualizowanej, zwiększy się świadomość społeczna, dotycząca konieczności racjonalnego planowania rozwoju zawodowego przez jednostki, podejmowania właściwych decyzji, efektywnego przeciwdziałania bezrobociu, podjęte kroki zapewnią powszechność i dostępność usług doradczych zalecanych przez Komisję Unii Europejskiej. 4. Propozycje ewaluacji Diagnozowanie będzie mieć charakter wspierający proces kształcenia i rozwój ucznia. Pozwoli ustalić stopień opanowania poszczególnych umiejętności i przyczyn występowania trudności. Informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i postępach oraz o efektywności procesu podejmowania decyzji i drogi zawodowej pozwoli gimnazjalistom dokonać jak najtrafniejszych wyborów życiowych. Ważne jest wspieranie ucznia w samodzielnym planowaniu własnego rozwoju oraz motywowanie do dalszej pracy. Narzędziami wspierającymi ocenianie i diagnozowanie będą różne ankiety, kwestionariusze, obserwacje zajęć, testy, rozmowy itp. Osiąganie celów będzie odbywać się na bieżąco, w cyklu rocznym oraz trzyletnim sprawdzającym trafność wyboru drogi zawodowej przez absolwentów gimnazjum. Przykłady narzędzi: Arkusz oceny zajęć z preorientacji zawodowej dla nauczycieli Ankieta jest anonimowa. Prosimy o odpowiedzenie na wszystkie pytania. Zakreśl tylko jedną odpowiedź. 1. Czy uważasz, że istnieje potrzeba prowadzenia zajęć z preorientacji zawodowej dla gimnazjalistów? 4
2. Wybierz według Ciebie 3 najważniejsze odpowiedzi, które uzasadniają potrzebę prowadzenia zajęć z preorientacji zawodowej: a) uczniowie będą mieli ułatwiony dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej, b) edukacyjne i zawodowe perspektywy ucznia będą świadomie rozwijane, c) decyzje dotyczące dalszej edukacji będą znacznie trafniejsze, d) uczeń zostanie przygotowany do wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy, e) młodzież będzie uświadomiona co do konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej, f) szkoła będzie dysponować bazą informacji edukacyjnej i zawodowej systematycznie aktualizowanej. 3. Czy korzystałeś ze scenariuszy lekcji o preorientacji zawodowej? c) Rzadko 4. Czy uzupełniłbyś scenariusze zajęć o inne tematy? Jeżeli tak to proszę podać o jakie tematy. Uwagi:... 5. Jak uważasz, czy młodzież była zainteresowana zajęciami? Określ to w skali od 1-6. 1 2 3 4 5 6 6. Proszę wyraź inne spostrzeżenia, obserwacje i uwagi na temat wprowadzenia planu działań z orientacji zawodowej: Arkusz oceny zajęć z preorientacji zawodowej dla uczniów Ankieta jest anonimowa. Prosimy o odpowiedzenie na wszystkie pytania. Zakreśl tylko jedną odpowiedź. 1. Czy uważasz, że istnieje potrzeba prowadzenia zajęć z preorientacji zawodowej? 5
2. Wybierz według Ciebie 3 najważniejsze odpowiedzi, które uzasadniają potrzebę prowadzenia zajęć z preorientacji zawodowej: a) uczniowie będą mieli ułatwiony dostęp do informacji edukacyjnej i zawodowej, b) edukacyjne i zawodowe perspektywy ucznia będą świadomie rozwijane, c) decyzje dotyczące dalszej edukacji będą znacznie trafniejsze, d) uczeń zostanie przygotowany do wejścia na rynek pracy dzięki poznaniu procedur pozyskiwania i utrzymania pracy, e) młodzież będzie uświadomiona co do konieczności i możliwości zmian w zaplanowanej karierze zawodowej, f) szkoła będzie dysponować bazą informacji edukacyjnej i zawodowej systematycznie aktualizowanej. 3. Czy podobały Ci się zajęcia z preorientacji zawodowej? c) Rzadko 4. Czy uzupełniłbyś tematykę prowadzonych zajęć? Jeżeli tak to proszę podać o jakie tematy. Uwagi: 5. Określ stopień Twojego zainteresowania zajęciami w skali od 1-6. 1 2 3 4 5 6 6. Proszę wyraź inne spostrzeżenia, obserwacje i uwagi na temat realizacji zajęć z orientacji zawodowej: 6