Polityka społeczna (9): Zabezpieczenie emerytalne II i III filar
Literatura I. Jędrasik-Jankowska, Pojęcie i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, LexisNexis, Warszawa, 2007, s.266-275. 2
Składki na II filar 7,3% Osoby, które przystąpiły do OFE Osoby, które w dniu reformy 1.1.1999 miały nie więcej niż 30 lat (urodzone po 1969) Opłaty od składki max.7% (do 2014 3,5%) za zarządzanie 0,045% transferowa (do 12m-cy_160zł,12-24mcy_80zł, po24m-cach_0zł) 3
Struktura II filara Agent transferowy Otwarty Fundusz Emerytalny Powszechne Towarzystwo Emerytalne Zakład Ubezpieczeń Emerytalnych Depozytariusz Komisja Nadzoru Finansowego 4
OFE jako integralna część systemu finansów publicznych - obowiązkowość uczestnictwa - obligatoryjna wysokość składek - emerytura z II filara jako część emerytury bazowej 5
Powszechne Towarzystwo Emerytalne Kapitał akcyjny pokryty wkładem pieniężnym w wysokości nie niższej niż 5 mln euro Kapitał akcyjny nie może być zebrany w drodze publicznej subskrypcji akcje tylko imienne Niekaralność akcjonariuszy towarzystwa, brak zaległości z tytułu zobowiązań podatkowych i ubezpieczeń społecznych Posiadanie akcji tylko jednego PTE Zakaz powoływania do składu zarządu osób pełniących funkcje w organach zarządzających lub nadzorczych innych podmiotów działających na rynku finansowym 6
Działalność lokacyjna Kryterium bezpieczeństwa lokat Kryterium rentowności lokat S zf = ( W 0 W W 36 36 ) 100% Minimalna stopa zwrotu: -niższa niż 50% ważonej stopy zwrotu wszystkich OFE -niższa o 4 punkty procentowe od średniej ważonej stopy zwrotu 7
Emerytura w nowym systemie Kapitał emerytalny p.d.t.ż 8
Wpływ czynników na wysokość świadczeń płeć ariant Kobiety Mężczyźni Razem 10% średnia 90% 10% średnia 90% 10% średnia 90% ek przejścia na emeryturę 2 414,80 2 494,47 2 599,93 2 955,07 3 051,96 3 193,61 2 649,69 2 714,57 2 825,79 2 741,79 2 836,64 2 980,87 3 409,87 3 521,27 3 709,43 3 019,50 3 092,44 3 241,55 9
Wpływ czynników na wysokość świadczeń wiek Wariant wiek przejścia na emeryturę Kobiety Razem 10% Średnia 90% 10% Średnia 90% 60 2 414,80 2 494,47 2 599,93 2 649,69 2 714,57 2 825,79 61 2 469,62 2 552,56 2 664,29 2 713,35 2 779,98 2 896,92 62 2 529,41 2 614,94 2 734,13 2 782,35 2 849,20 2 974,07 63 2 594,90 2 683,11 2 810,10 2 855,97 2 924,20 3 057,32 64 2 665,35 2 755,78 2 892,23 2 934,99 3 004,61 3 146,06 65 2 741,79 2 836,64 2 980,87 3 019,50 3 092,44 3 241,55 Wariant wiek przejścia na emeryturę Mężczyźni Razem 10% Średnia 90% 10% Średnia 90% 65 3 409,87 3 521,27 3 709,43 3 019,50 3 092,44 3 241,55 66 3 519,97 3 635,15 3 835,35 3 111,20 3 186,48 3 343,83 67 3 639,07 3 755,39 3 969,61 3 208,92 3 286,81 3 452,46 68 3 765,31 3 885,45 4 111,81 3 313,29 3 395,47 3 568,48 69 3 898,52 4 020,75 4 262,01 3 426,61 3 512,29 3 695,76 70 4 041,61 4 172,02 4 423,79 3 550,89 3 641,15 3 833,01 10
Wpływ czynników na wysokość świadczeń okres gwarantowany Wariant długość okresu gwarantowanego Kobiety (60 lat) Mężczyźni (65 lat) 10% Średnia 90% 10% Średnia 90% 0 2 414,80 2 494,47 2 599,93 3 409,87 3 521,27 3 709,43 2 2 413,07 2 492,43 2 597,54 3 396,37 3 506,00 3 690,98 4 2 407,97 2 486,26 2 590,35 3 357,00 3 461,28 3 636,92 6 2 399,79 2 476,39 2 578,65 3 295,75 3 392,31 3 553,32 8 2 388,79 2 463,22 2 562,68 3 217,57 3 305,03 3 448,02 10 2 375,20 2 447,00 2 542,79 3 127,45 3 204,83 3 328,07 11
III filar emerytalny (2) Cechy oszczędzania trzeciofilarowego: cel: powiększenie dochodów na starość, Indywidualna inicjatywa ubezpieczonego, systematyczność, wykorzystanie środków po uzyskaniu uprawnień emerytalnych, zachęty fiskalne ze strony państwa. 12
Pracowniczy program emerytalny (2) Podstawowe cechy PPE: cel utworzenia gromadzenie środków uczestnika przeznaczonych do wypłaty, organizator pracodawca, zasady przystąpienia dobrowolność, zasięg zakładowy lub międzyzakładowy, uczestnicy osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę (również wspólnicy spółek, jeśli prowadzą PPE dla swoich pracowników). 13
Pracowniczy program emerytalny (3) Formy PPE: fundusz emerytalny, umowa o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowników do funduszu inwestycyjnego, umowa grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. 14
Pracowniczy program emerytalny (4) Zarządzanie środkami gromadzonymi w ramach PPE: wewnętrzne, zewnętrzne, Wewnętrzne: pracownicze towarzystwo emerytalne, towarzystwo ubezpieczeń wzajemnych na życie. Zewnętrzne: towarzystwo funduszy inwestycyjnych, zakład ubezpieczeń na życie. 15
Pracowniczy program emerytalny (6) PPE ograniczenia: jeden pracodawca może prowadzić tylko jeden program, kilku pracodawców może prowadzić jeden program międzyzakładowy, pracownik może być uczestnikiem programów u kilku pracodawców. 16
Pracowniczy program emerytalny (12) Składka na PPE: obowiązkowa składka podstawowa jest finansowana przez pracodawcę, składka podstawowa może zostać ustalona: procentowo od wynagrodzenia, w jednakowej kwocie dla wszystkich uczestników, procentowo od wynagrodzenia z określeniem maksymalnej kwotowej wysokości, składka podstawowa nie może przekroczyć 7% wynagrodzenia uczestnika, dobrowolna składka dodatkowa płacona przez pracownika nie może w ciągu roku przekroczyć 3-krotności kwoty maksymalnych wpłat na IKE. 17
Pracowniczy program emerytalny (13) finansujący wysokość ograniczenie wysokości składki na ubezpieczeni a społeczne miejsce określenia Zakaz opłacania Składka podstawowa Pracodawca Identyczna dla wszystkich uczestników (określona kwotowo lub procentowo) max. 7% wynagrodzenia Nie stanowi podstawy wymiaru Umowa zakładowa Nie występuje 18 Składka dodatkowa Pracownik Ustalana indywidualnie przez każdego uczestnika Dowolna wysokość ale nie wyższa od wynagrodzenia, limit roczny Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne Deklaracja uczestnictwa Może wystąpić
Indywidualne konta emerytalne (2) IKE podstawowe zasady jeden ubezpieczony jedno konto, indywidualna inicjatywa ubezpieczonego, systematyczne oszczędzanie w ramach rocznego limitu wpłat, możliwość zmiany instytucji finansowej w okresie oszczędzania, możliwość skorzystania ze środków dopiero po uzyskaniu uprawnień emerytalnych, zachęty fiskalne zwolnienie z podatku od dochodów kapitałowych. 19
Indywidualne konta emerytalne (3) Formy IKE: fundusz inwestycyjny, rachunek papierów wartościowych, rachunek bankowy, ubezpieczenie na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. 20
Indywidualne konta emerytalne (6) Ograniczenia wpłat wpłaty w danym roku kalendarzowym nie mogą przekroczyć 150% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia po przekroczeniu ograniczenia instytucja finansowa przekazuje nadpłaconą kwotę w sposób określony w umowie, ograniczenia nie mają zastosowania do wypłat transferowych, w przypadku ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym limit dotyczy jedynie składki oszczędnościowej, wpłaty małoletnich nie mogą przekraczać uzyskiwanych przez nich dochodów z tytułu umowy o pracę 21