OPZZ-Z2/WT/2013/AS 19 grudnia 2013 r.

Transkrypt

1 WICEPRZEWODNICZĄCA OGÓLNOPOLSKIEGO POROZUMIENIA ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH WIESŁAWA TARANOWSKA OPZZ-Z2/WT/2013/AS 19 grudnia 2013 r. Koleżanki i Koledzy W załączeniu przekazuję dokumenty zawierające: - najistotniejsze rozwiązania zawarte w ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych; - ocenę przyjętej ustawy w świetle uchwały Rady OPZZ z 6 listopada 2013 r., do wiadomości i ewentualnego wykorzystania na spotkaniach związkowych. Pragnę zwrócić uwagę, że każdy ubezpieczony w okresie od 1 kwietnia do 31 lipca 2014 będzie mógł złożyć w ZUS oświadczenie czy chce aby jego składka była nadal przekazywana do OFE. W przypadku braku oświadczenia, składka będzie ewidencjonowana wyłącznie na subkoncie w ZUS. Równocześnie informuję o istotnych zmianach dokonanych na wniosek OPZZ w zakresie funkcjonowania IKZE mających zachęć do oszczędzania w tym systemie. Otóż wprowadzono dla wszystkich jednolity roczny limit wpłat do IKZE, który nie może przekraczać kwoty odpowiadającej 1,2 krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego. Kwoty wpłacone do IKZE można odpisać od podstawy opodatkowania, zaś od kwoty wypłat z IKZE pobierany będzie zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10 proc. przychodu, bez względu na formę tej wypłaty. Nowa, formuła IKZE sprawia, że ta forma oszczędzania na emeryturę staje się atrakcyjna, nawet dla najmniej zarabiających, oraz dla tych wszystkich, którzy nie uczestniczą w Pracowniczych Programach Emerytalnych. Organizacje zakładowe zainteresowane wprowadzeniem oszczędzania w IKZE w formie grupowej proszone są o kontakt pod adresem strebski@opzz.org.pl Z poważaniem OGÓLNOPOLSKIE POROZUMIENIE ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH Warszawa, ul. Kopernika 36/40 tel.: , fax: taranowska@opzz.org.pl, www:

2 Tezy do oceny ustawy o zmianie niektórych ustaw z związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych w świetle uchwały Rady OPZZ z 6 listopada 2013 r. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych popierało uwzględnienie w projekcie naszych wniosków zgłaszanych od lat w zakresie: - wprowadzenie zasady dobrowolności wyboru, czy ubezpieczony chce oszczędzać tylko w I filarze czy równocześnie w I i II filarze; - poczynając od 2016 r. co cztery lata, ubezpieczeni będą także mieli możliwość zmiany decyzji i kierowania 2,92% wynagrodzenia bądź na subkonto, bądź do OFE; - wydłużenia o miesiąc okresu na podjęcie decyzji o rezygnacji w uczestnictwie w II filarze. Zwiększy to możliwość przeprowadzenie rzetelnej akcji informacyjnej, której celem powinno być przedstawienie różnic między oszczędzaniem w ZUS i w OFE i wynikających zalet i zagrożeń; - powierzenia wypłaty emerytur z obydwu filarów w postaci jednego świadczenia Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych; - obniżenia kosztów działania systemu poprzez odstąpienia od tworzenia zakładów emerytalnych, których funkcjonowanie zapowiadano w momencie wprowadzania reformy; - waloryzacji całości jednolicie wyliczanej wysokości emerytury, co skutkuje waloryzacją świadczenia ze środków gromadzonych w OFE; - dziedziczenie (wypłata gwarantowana) części środków nie pobranych przez emeryta, jeżeli jego śmierć nastąpi w krótkim okresie od przejścia na świadczenie; - dalszego zmniejszenia maksymalnej opłaty, jaką OFE będą mogły pobierać od wpływającej do nich składki. Przyjęte rozwiązanie (obniżenie opłaty z 3,5% do 1,75%) obniży obciążenia ubezpieczonych i powinno wpłynąć na wzrost przyszłych emerytur; - przyjęcia propozycji zgłoszonej przez OPZZ w zakresie opodatkowania wypłat z IKZE 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym wprowadzenie rocznego limitu kwotowego obowiązującego wszystkich w wysokości 120% przeciętnego wynagrodzenia. Ponadto: - utworzono Fundusz Gwarancyjny, którego administratorem jest Krajowy Depozyt. OPZZ uważało, że zaproponowana w projekcie ustawy likwidacja obecnego Funduszu Gwarancyjnego oraz minimalnej wymaganej stopy zwrotu i niedoboru bez rozwiązania alternatywnego narusza gwarancje bezpieczeństwa tej części systemu emerytalnego. Rozwiązania te znalazły się w ustawie.

3 2 Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych nie wnosiło sprzeciwu wobec: - pozostawieniu na dotychczasowym poziomie opłat, jakie OFE pobierają za zarządzanie. Mimo tego, zdaniem OPZZ powinny one także ulec obniżeniu. Alternatywnie należy rozważyć możliwość całkowitej likwidacji opłaty potrącanej ze składki. Na posiedzeniu sejmowej Komisji Finansów Publicznych przedstawiciele rządu nie wykluczyli w przyszłości zmiany opłat za zarządzanie po analizie funkcjonowania OFE w nowych warunkach prawnych oraz dalszej obniżki maksymalnej stawki opłat ze składek. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych wyraziło przeciw wobec - obniżeniu o połowę opłaty, jaką za ściąganie i przekazywanie składek do OFE pobiera ZUS. Koszty OFE w tym zakresie ulegną obniżeniu z uwagi na niższą ilość przekazywanych składek, zaś czynności administracyjne Zakładu w sprawach jednostkowych nie ulegną zmianie. Wniosek nie został przez rząd uwzględniony, co w konsekwencji może spowodować zwiększenie wydatków publicznych na działalność ZUS. Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych wnosiło o - wprowadzenie możliwości decydowania przez ubezpieczonych, którzy zdecyduję się pozostać w II filarze, czy chcą płacić dodatkową składkę na OFE. Zaproponowany wzrost składki z obecnych 2,8% wynagrodzenia brutto do 2,92% może być uznany przez zwolenników oszczędzania w II filarze za niesatysfakcjonujący; - przesunięcie aktywów z OFE do ZUS rezygnujących z oszczędzania w II filarze nie tylko części obligacyjnej ale także akcyjnej; - wprowadzenie odpowiedzialności akcjonariuszy PTE za poziom świadczeń emerytalnych oraz za oferowaną przez OFE stopę zwrotu; - wprowadzenie możliwości wypłaty emerytury kapitałowej, jeżeli część z ZUS jest wyższa od emerytury minimalnej, w późniejszym terminie oraz o możliwość jednorazowej wypłaty środków gromadzonych w OFE. Ustawa powinna zatem zapewniać w ograniczonym zakresie prawo ubezpieczonego do decydowania, kiedy i w jakiej formie z emerytury kapitałowej zechce skorzystać; - udziału ubezpieczonych w nadzorze nad działalnością funduszy emerytalnych; w radach nadzorczych PTE powinni zasiadać przedstawiciele ubezpieczonych. Wnioski te nie zostały pozytywnie rozpatrzone przez rząd.

4 Najistotniejsze rozwiązania zawarte w ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku z określeniem zasad wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych Przeniesienie aktywów Otwartych Funduszy Emerytalnych wyrażonych w obligacjach i bonach skarbowych Skarbu Państwa z OFE do ZUS. Zgodnie z ustawą, 3 lutego 2014 r. OFE przekażą do ZUS 51,5 proc. wartości aktywów netto każdego funduszu. OFE nie będą mogły inwestować w obligacje skarbowe oraz w instrumenty dłużne gwarantowane przez Skarb Państwa, będą jednak mogły inwestować w większym stopniu w akcje giełdowych spółek, obligacje samorządowe, drogowe czy korporacyjne. Środki przeniesione do ZUS zapisane na indywidualnym subkoncie ubezpieczonego będą podlegać waloryzacji wskaźnikiem równym średniorocznej dynamice wartości PKB za ostatnie 5 lat. Podstawą do ustalenia emerytury będzie suma środków zewidencjonowanych na koncie i subkoncie wraz z kwotą środków przeniesioną z OFE do ZUS. Sposób wyliczenia emerytury będzie taki sam dla obu filarów. Całość wypłaty świadczenia przysługująca z obu filarów będzie dokonywana przez ZUS. Przez cały okres pobierania okresowej emerytury kapitałowej przez kobiety zachowane zostaną obecne zasady dziedziczenia i podziału środków. Po osiągnięciu docelowego wieku emerytalnego świadczenie kobiet będzie na nowo wyliczane, z gwarancją, że nie może być niższe niż od dotychczas pobieranego. Po osiągnięciu docelowego wieku emerytalnego, środki stanowiące podstawę wyliczenia emerytury zarówno dla kobiet, jak i dla mężczyzn będą przez okres 3 lat podlegać dziedziczeniu, w proporcji do okresu wypłaty emerytury. Przez 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego środki z OFE będą stopniowo przenoszone na fundusz emerytalny FUS i ewidencjonowane na prowadzonym przez ZUS subkoncie (tzw. suwak bezpieczeństwa). Wprowadzona została dobrowolność przynależności do OFE. Ubezpieczeni będą sami decydowali, czy chcą, aby ich składki były odprowadzane do OFE czy na subkonto w ZUS. Od 1 kwietnia do 31 lipca 2014 r. każdy członek OFE będzie mógł złożyć w ZUS oświadczenie o dalszym przekazywaniu składki do OFE. Składka będzie kierowana do OFE począwszy od składki opłaconej za lipiec 2014 roku. Składka pozostałych osób będzie ewidencjonowana wyłącznie na subkoncie w ZUS. W okresie od 1 kwietnia do 31 lipca, co cztery lata, począwszy od 2016 roku, ubezpieczony będzie mógł zmienić swoją decyzję i dokonać nowego wyboru. Każdy więc będzie mógł podjąć decyzję odnośnie nowych składek czy nadal przekazuje środki do OFE, czy na subkonto ZUS. Środki zgromadzone na subkoncie podlegają identycznym zasadom dziedziczenia i podziału, jak w przypadku środków zgromadzonych w OFE. Zlikwidowany został mechanizm losowania przynależności ubezpieczonego do OFE gdy ten nie wybierze żadnego funduszu.

5 2 Osoby, które zostaną w OFE, będą przekazywały do niego składkę w wysokości 2,92 proc. wynagrodzenia brutto. Pobierana przez fundusze maksymalna opłata od składki spadła z 3,5 do 1,75 proc. Obniżona została również opłata pobierana przez ZUS za przekazywanie składek do OFE - 0,8 do 0,4 proc. Od 1 lipca 2014 r. fundusze będą mogły różnicować wysokość opłaty od składki w zależności od stażu członkowskiego ubezpieczonego. Ustawa zwiększyła możliwości inwestowania OFE w aktywa denominowane w obcej walucie poprzez stopniowe, kilkuletnie podwyższanie limitu aż do osiągnięcia docelowego poziomu 30 proc. Przyjęty harmonogram dojścia do poziomu docelowego: do końca 2014 r. 10 proc., w 2015 r. 20 proc., a od 2016 r. 30 proc. Na OFE nałożony został obowiązek przesyłania informacji każdemu członkowi o: środkach znajdujących się na jego rachunku, terminach dokonywanych wpłat składek i wypłat transferowych oraz przeliczeniu na jednostki rozrachunkowe, zasadach polityki inwestycyjnej i celu inwestycyjnym danego funduszu wraz ze wskaźnikami, do których porównywane będą osiągane przez fundusz stopy zwrotu, kosztach i opłatach ponoszonych przez członka OFE wraz z opisem ryzyka inwestycyjnego. Wszystkie informacje dla członków OFE muszą być przedstawiane w sposób jasny i dokładny, by każdy mógł zrozumieć ryzyko związane z uczestnictwem w funduszu i podjąć świadomą decyzję w sprawie podpisania umowy z OFE (po podjęciu zatrudnienia) lub w sprawie przekazywania składek do OFE albo do ZUS. Zakazana została reklama, która w sposób nierzetelny przedstawia sytuację funduszu lub ryzyko związane z członkostwem w OFE i może sprawić, że ubezpieczony dokonana niewłaściwego wyboru. Dodatkowo, do 31 lipca 2014 roku, reklamy zawierające informacje o OFE będą zakazane. W przypadku naruszenia tego zakazu organ nadzoru może nałożyć karę w wysokości 3 mln zł. Zmiany w regulacjach dotyczących Indywidualnych Kont Zabezpieczenia Emerytalnego mają zachęć do oszczędzania w tym systemie. Roczny limit wpłat do IKZE nie może przekraczać kwoty odpowiadającej 1,2 krotności przeciętnego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego. Kwota rocznego limitu wpłat będzie ogłaszana w Monitorze Polskim do końca roku kalendarzowego poprzedzającego rok dokonywania wpłat do IKZE. Od kwoty wypłat z IKZE, w tym także dokonywanych na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, będzie pobierany zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10 proc. przychodu, bez względu na formę tej wypłaty. W ramach Funduszu Ubezpieczeń Społecznych połączone zostaną rachunki bankowe funduszy: emerytalnego, rentowego, chorobowego i wypadkowego w jeden rachunek FUS. Wyeliminuje to sztuczny ruch pieniądza między tymi rachunkami oraz zmniejszy koszty operacji.