SYLABUS PRZEDMIOTU KOMPOZYCJA Z ELEMENTAMI RETORYKI Lp. Elementy składowe sylabusu Opis 1. Nazwa przedmiotu Kompozycja z elementami retoryki 2. Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ, Katedra Lingwistyki Komputerowej 3. Kod przedmiotu WZ.KLK-RET 4. Język przedmiotu język polski 5. Grupa treści kształcenia, w ramach której przedmiot jest realizowany grupa treści kierunkowych 6. Typ przedmiotu obowiązkowy do zaliczenia semestru i roku studiów obowiązkowy do ukończenia całego toku studiów 7. Rok studiów, semestr III rok I stopnia, semestr 5 (zimowy) 2010/2011 8. Imię i nazwisko osoby (osób) prowadzącej przedmiot dr Dorota Korwin-Piotrowska 9. Imię i nazwisko osoby (osób) egzaminującej bądź udzielającej zaliczenia w przypadku, gdy nie jest nim osoba prowadząca dany przedmiot 10. Formuła przedmiotu Wykład, ćwiczenia 11. Wymagania wstępne brak wymagań wstępnych 12. Liczba godzin zajęć dydaktycznych Łącznie: 60 godz. wykład: 30 godz., ćwiczenia: 30 godz. studia stacjonarne i niestacjonarne
13. Liczba punktów ECTS przypisana przedmiotowi 8 pkt. ECTS 14. Czy podstawa obliczenia średniej ważonej? Tak (ocena z egzaminu) 15. Założenia i cele przedmiotu Celem wykładu jest pokazanie zarówno korzyści płynących z umiejętnego posługiwania się słowem, jak i zagrożeń, które niesie ze sobą perswazja nieetyczna. Nacisk położony jest zwłaszcza na praktyczne informacje, dotyczące tego, w jaki sposób: a) radzić sobie z wystąpieniami publicznymi, b) konstruować spójne i przyciągające uwagę wypowiedzi, c) oceniać czyjąś argumentację i tworzyć własną, d) rozpoznawać manipulację językową. Ćwiczenia z retoryki mają pogłębiać umiejętności komunikacyjne i perswazyjne, zarówno w mowie, jak i w piśmie. Pomagają kształcić myślenie logiczne oraz kreatywne. Ich celem jest przygotowanie\ studentów do: a) tworzenia tekstów informacyjnych, reklamowych i argumentacyjnych, b) dostosowywania stylu i form perswazji do odbiorców, c) przygotowywania wystąpień publicznych; d) rozpoznawania manipulacji językowej i bronienia się przed nią. 16. Metody dydaktyczne Wykład z elementami konwersatorium. W ramach wykładu omawiane są i analizowane przykłady (z mediów, tekstów reklamowych, przemówień sądowych i politycznych). Zajęcia (zarówno wykłady, jak i ćwiczenia) odbywają się przez jeden semestr, raz w tygodniu po 1,5 godziny zegarowej. Dominujące formy: ćwiczenia inwencyjne praca w grupach, warsztaty (pisanie drobnych tekstów), prezentacje (indywidualne wystąpienia każdego ze studentów). 17. Forma i warunki zaliczenia przedmiotu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia z przedmiotu, a także formę i warunki zaliczenia poszczególnych form zajęć wchodzących w zakres danego przedmiotu Cykl wykładów kończy się po jednym semestrze egzaminem pisemnym, obejmującym materiał podany na wykładach. W trakcie trwania cyklu odbywają się na bieżąco konsultacje po wykładzie i na dyżurach, istnieje także możliwość indywidualnych spotkań. Przed egzaminem odbywa się dodatkowy dyżur. W trakcie semestru studenci są zobowiązani do wykonania kilku prac pisemnych (wyłącznie w trakcie zajęć, osoby nieobecne piszą zaległe zadania na dyżurze), a także wygłoszenia 10-minutowej prezentacji, będącej omówieniem zalet i wad wybranego programu edukacyjnego. Każda praca zaliczana jest dopiero po uzyskaniu oceny co najmniej dostatecznej (prace napisane na stopień niedostateczny muszą być
poprawione na dyżurze). Ocena końcowa stanowi średnią wszystkich uzyskanych stopni z poszczególnych zadań. 18. Treści merytoryczne przedmiotu oraz sposób ich realizacji Omawiane treści: Wykład: zawartość 5 podstawowych działów retoryki krótka historia dziedziny i współczesne kierunki rozwoju rodzaje toposów inwencyjnych i definicji struktura logiczna a struktura retoryczna tekstu formy i rodzaje argumentacji (sylogizmy, sofizmaty, łańcuszniki, dylematy; sposoby odwoływania się do rozumu, uczuć i emocji, argumentacja erystyczna) najczęstsze błędy w rozumowaniu rodzaje presupozycji i ich rola w komunikacji odmiany tranzycji i ich związek z kompozycją oraz strukturą logiczną wypowiedzi figury mowy i figury myśli rola metafor głębokich w kształtowaniu wyobrażeń, manipulacja językowa a język propagandy reklama i perswazja psychologiczne aspekty perswazji warunki skuteczności w publicznym występowaniu. Ćwiczenia: Ćwiczenia składają się zazwyczaj z trzech części z przygotowywanych przez studentów prezentacji, omówienia tych wystąpień oraz z zajęć praktycznych (pisanie i redagowanie niewielkich tekstów, trenowanie analizy retorycznej, tworzenie argumentów na zadany temat rozróżnianie argumentacji logicznej i paralogicznej, ćwiczenia poprawnościowe z zakresu stylistyki). Omawiane zagadnienia: związek składni oraz interpunkcji kompozycja tekstu mówionego i pisanego rola komunikacji werbalnej i niewerbalnej w przekazywaniu informacji formy i rodzaje argumentacji zastosowanie figur myśli i figur mowy oraz tropów kwestia najczęściej popełnianych błędów językowych, redagowanie tekstu, tworzenie przypisów i bibliografii. 19. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu Nie ma lektur obowiązkowych do zaliczenia przedmiotu. Wybrane źródła: M. Rusinek, Aneta Załazińska, Retoryka podręczna, czyli jak wnikliwie słuchać i przekonująco mówić, Kraków 2005. M. Korolko, Retoryka i erystyka dla prawników, Warszawa 2001.
H. Lemmermann, Sztuka dyskutowania. Techniki argumentacji, dyskusje, dialogi, Wrocław 1997. K. Szymanek, Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny, Warszawa 2001. J. Kohout, Retoryka. Mowa zjednuje ludzi, tłum. D. Kwiatkowska, Gliwice 2006. M. Kochan, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne w publicznych sporach, Kraków 2005. P. H. Lewiński, Retoryka reklamy, Wrocław 2008. J. Bralczyk, O języku propagandy i polityki, Warszawa 2007. R. Cialdini, Wywieranie wpływu na ludzi: teoria i praktyka, tłum. B. Wojciszke, Gdańsk 1994. J. Detz, Sztuka przemawiania, przeł. J. Bartosik, Gdańsk 2004. A. Batko, Sztuka perswazji, czyli język wpływu i manipulacji, Gliwice 2005. A. Schopenhauer, Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów, przeł. B. i L. Konorscy, Kraków 1984. M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1990. J. Z. Lichański, Retoryka. Historia teoria praktyka, Warszawa 2007. J. Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław 1990.