Raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za 2015 rok

Raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za 2015 rok Międzyrzecz, marzec 2016r.

Stan sanitarno-higieniczny powiatu międzyrzeckiego w roku 2015

Spis treści: 1. Wstęp 4 2. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych...5 3. Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej..24 4. Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych...36 5. Stan sanitarny środowiska pracy.... 44 6. Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych...51 7. Działalność w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego.. 62 8. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna. 71 9. Działalność kontrolno represyjna, interwencje.. 78 Strona 3

Wstęp. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu przekazuje raport o stanie bezpieczeństwa sanitarnego powiatu międzyrzeckiego za rok 2015, który został opracowany na podstawie informacji zebranych z poszczególnych komórek organizacyjnych Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Międzyrzeczu. Państwowa Inspekcja Sanitarna, jako instytucja powołana do realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia publicznego, w 2015r. zajmowała się profilaktyką chorób, w tym w szczególności chorób zakaźnych i zawodowych, realizacją krajowych i lokalnych programów prozdrowotnych, a także nadzorem sanitarnym nad: warunkami zdrowotnymi żywności i żywienia, higieny pracy w zakładach pracy, warunkami sanitarno-higienicznymi w obiektach użyteczności publicznej, w tym zwłaszcza w zakładach, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, warunkami higieny środowiska oraz higieny procesów nauczania, wychowania, wypoczynku i rekreacji Przedkładając Radzie Powiatu kolejny raport o stanie sanitarnym mam nadzieję, że będzie on stanowił podstawę do wyciągnięcia wniosków i podejmowania działań, które pozwolą na dalszą poprawę zdrowia ludności w powiecie międzyrzeckim. Tekst raportu można również znaleźć na naszej stronie internetowej: www.edu.wsse.gorzow.pl/miedzyrzecz. Z poważaniem Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu lek. med. Jarosław Marcela Strona 4

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych. Zadaniem wiodącym Inspekcji Sanitarnej jest zapobieganie i zwalczanie chorób zakaźnych realizowanym w oparciu o założenia ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U.2015.poz.1412 j.t.) oraz ustawy z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w powiecie międzyrzeckim w 2015 roku można uznać za korzystną. 1.Zachorowania i zakażenia szerzące się drogą naruszenia ciągłości tkanek W tej grupie chorób w 2015 roku zarejestrowano 12 przypadków wirusowego zapalenia wątroby łącznie (w tym 7 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C). Wirusowe zapalenie wątroby typu B. w 2015 roku zarejestrowano 5 (wz 8,5) przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B (w tym 4 przypadki wzw B przewlekłe i inne BNO oraz 1 przypadek wzw B ostre). W porównywanym 2014 roku nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania, opracowano 4 przypadki WZW B przewlekłe i BNO; 1 przypadek dotyczył kobiety (wz 3,4) w wieku 50 lat oraz 3 mężczyzn (wz 10,3) w wieku: 44,46 oraz 57 lat, 2 zachorowania wystąpiły w mieście (wz 6,5), 2 na wsi (wz 7,2), zarejestrowano 1 przypadek (wz 1,7) WZW B ostrego zachorowanie dotyczyło 36 letniej kobiety z miasta, u której w wyniku postępującej marskości wątroby dokonano transplantacji wątroby. Strona 5

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 1. Wirusowe zapalenie wątroby typu B -zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim Zapadalność 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 8,5 6,6 5,86 3,4 3,6 3,2 2,74 1,7 0 0 2011 2012 2013 2014 2015 pow. międzyrzecki woj. lubuskie W roku 2015 nie zarejestrowano żadnego przypadku nosicielstwa HBs, podobnie jak w porównywanym 2014r. Wirusowe zapalenie wątroby typu C. W 2015 roku zarejestrowano 7 zachorowań (wz 11,9) na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Wykres 2. Wirusowe zapalenie wątroby typu C - w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim Liczba przypadków 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 184 164 160 151 140 7 3 8 6 7 2011 2012 2013 2014 2015 Strona 6

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 2. Zachorowania szerzące się drogą pokarmową Choroby szerzące się drogą pokarmową takie jak: dur brzuszny, dury rzekome, wirusowe zapalenie wątroby typu A, zatrucie pokarmowe jadem kiełbasianym i gronkowcowe w roku 2015 nie wystąpiły. Wystąpiło zbiorowe zatrucie pokarmowe, zgłoszone jako - włośnica. W roku 2015 zarejestrowano: Salmonellozy zatrucia pokarmowe wystąpiło 13 przypadków (wz 22,2), w analogicznym okresie roku 2014 zarejestrowano 5 przypadków, zachorowania dotyczyły 11 kobiet (wz 37,1 ) i 2 mężczyzn (wz 6,9), zachorowania wystąpiły : 9 w mieście (wz 29,2), 4 na wsi (wz 14,3), wszystkie przypadki potwierdzone laboratoryjnie w 11 przypadkach wyh. Salmonellę enteritidis, w 1 przypadku Salmonella infantis oraz w 1 przypadku Salmonelli z gr. B (nie można było dokonać identyfikacji). Wykres 3. Salmonellozy zatrucia pokarmowe zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim 30 Zapadalność 20 10 13,3 15,3 11,8 8,5 13,2 8,5 9,68 22,2 13,2 5,1 0 2011 2012 2013 2014 2015 Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie Strona 7

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych W roku 2015 nie zarejestrowano żadnych ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella. W 2015 roku wykryto i zarejestrowano 13 nosicieli pałeczek Salmonella. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter W roku 2015 zarejestrowano 14 przypadków zachorowań (wz 23,9), w porównywanym okresie roku 2014 zarejestrowano 6 przypadków zachorowania (wz10,23). Wśród dziewczynek wystąpiły 3 (wz10,1) zachorowania, wśród chłopców 11 (wz38,0) zachorowań, 9 zachorowań wystąpiło w mieście (wz 29,2), 5 zachorowań na wsi (wz17,9). Zachorowania wystąpiły wśród dzieci w wieku:0,1,2,5 i 16 lat Przypadki potwierdzone laboratoryjnie wyh. Campylobacter jejuni. Wszystkie zachorowania hospitalizowane. Wykres 4. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe wywołane przez Campylobacter 60 57 Liczba przypadków 50 40 30 20 10 0 47 14 6 2014 2015 pow. Międzyrzecki woj. Lubuskie Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy w roku 2015 zarejestrowano 57 przypadków zachorowań (wz 97,2), w stosunku do roku ubiegłego nastąpił nieznaczny spadek zachorowań, (w 2014 roku 68 zachorowań wz 116,0) zachorowania potwierdzone laboratoryjnie; wszystkie przypadki hospitalizowano. Strona 8

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 5. Wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy. Liczba przypadków 800 700 600 500 400 300 200 100 0 759 611 644 501 537 20 22 25 68 57 2011 2012 2013 2014 2015 pow. międzyrzecki woj. lubuskie Wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem) nie określone, w tym wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 w roku 2015 zarejestrowano 96 przypadków zachorowań (wz 163,7), w tym u dzieci do lat 2-46 przypadków (wz 3568,6). W porównaniu do analogicznego okresu roku ubiegłego nastąpił nieznaczny wzrost zachorowań (rok 2014-89 przypadków 151,8 wz, z czego u dzieci do lat 2 32 przypadki wz 2482,5) wszystkie przypadki hospitalizowano. Wykres 6. Wirusowe zakażenia jelitowe (ogółem)- nie określone, w tym u dzieci do lat 2. 500 400 452 Zapadalność 300 200 100 0 234,2 190,6 151,8 163,7 60,5 13,13 41,5 23 25,7 2011 2012 2013 2014 2015 Pow. Międzyrzecki Woj. Lubuskie Strona 9

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Biegunka i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ogółem, w tym u dzieci do lat 2: W analizowanym okresie wystąpiło 291 przypadków zachorowań - ogółem (wz 496,2), w tym u dzieci do lat 2 zarejestrowano 76 przypadków (wz 5896,0) w porównaniu do 2014r. zachorowania utrzymują się na podobnym poziomie (w 2014 278 przypadki zachorowań ogółem, w tym u dzieci do lat 2 zarejestrowano 69 przypadków wz 5352,9) Wszystkie przypadki leczone ambulatoryjnie. Wykres 7. Biegunka i zapalenie żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu u dzieci do lat 2. 596 553 551 554 575 Liczba przypadków 39 51 40 69 76 2011 2012 2013 2014 2015 Pow. Międzyrzecki Woj. Lubuskie 3. Realizacja założeń Programu Eradykacji zachorowań na Poliomyelitis W 2015 roku nie zarejestrowano żadnego przypadku zachorowania na ostre porażenie wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat, którego rejestracja obowiązuje w związku z realizacją programu eradykacji Poliomyelitis w regionie europejskim. Prowadzony jest aktywny udział w monitorowaniu podejrzeń i zachorowań na OPV dzieci 0-14 lat. Podawane są cotygodniowe meldunki dotyczące tych zachorowań do WSSE, prowadzony jest rejestr zgłaszanych meldunków. Prowadzony jest wzmożony nadzór nad szczepieniami p/poliomyelitis na podległym terenie. Strona 10

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 4. Zachorowania na neuroinfekcje W tej grupie chorób wystąpiło 6 przypadków zachorowań (wz 10,2). W porównaniu do roku 2014 (1 zachorowanie, wz 1,7), liczba zachorowań wzrosła. Wykres 8. Zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu wszystkie rodzaje. 12 Zapadalność 10 8 6 4 8,5 3,4 10,2 2 1,7 1,7 1,7 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Lata Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae inwazyjna : zapalenie opon mózgowych/lub mózgu w roku 2015 zarejestrowano 1 przypadek zachorowania (wz 1,7), w porównywanym 2014 roku zarejestrowano 2 przypadki ( wz3,4); zachorowanie dotyczyło 57 letniego mężczyzny ze wsi, hospitalizowanego, Streptococcus pneumoniae wykryto w płynie m-r, pacjent wyleczony Choroba meningokokowa inwazyjna - zapalenie opon mózgowych: w 2015 roku zarejestrowano 1 przypadek zachorowania (wz1,7), w porównywanym okresie roku 2014 nie zarejestrowano żadnego zachorowania zachorowanie dotyczyło 8 miesięcznej dziewczynki ze wsi Strona 11

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych w posiewie płynu mózgowo-rdzeniowego stwierdzono Naiseria meningitidis typu C, posiew krwi ujemny, materiał wysłany dla potwierdzenia w KOROUN leczenie zakończyło się wyzdrowieniem dziecka u 19 osób z otoczenia zastosowano chemioprofilaktykę zachorowanie zgłoszone do WSSE i PZH. 5. Choroby odzwierzęce W 2015 roku nie zarejestrowano żadnego zachorowania na brucelozę, tasiemczycę, włośnicę, bąblowicę, toksoplazmozę. Włośnica W roku 2015 opracowano ognisko zatrucia włośnicą, zachorowaniu uległo 12 osób (wz 20,5), z czego 3 osoby hospitalizowano, pozostałe osoby leczone ambulatoryjnie. narażonych na zakażenie było 36 osób. W zabezpieczonych resztkach wyrobów z dzika stwierdzono obecność Trichonella spiralis. Zatrucie opracowane w ROE rejestrze ognisk zatruć pokarmowych, zgłoszone do PZH i GIS. Szczepienia p/wściekliźnie: w analizowanym okresie u 7osób podjęto cykl szczepień p/wściekliźnie (wz 11,9) to jest mniej niż w 2014 roku, kiedy szczepienia podjęto u 11 osób (wz 18,8) szczepienia podjęto u 4 mężczyzn (wz 13,8) oraz 3 kobiet (wz10,1) w 6 przypadkach ukończono pełen cykl szczepień, w 1 przypadku po 1 dawce odstąpiono od szczepień Strona 12

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Wykres 9. Szczepienia przeciw wściekliźnie u ludzi Liczba przypadków 140 120 100 80 60 40 20 0 7 8 9 11 7 2011 2012 2013 2014 2015 Lata Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie Borelioza: - w 2015 roku zarejestrowano 10 zachorowań (wz 17,1) na boreliozę, 4 zachorowania wśród mężczyzn (wz 13,8) i 6 zachorowań wśród kobiet (wz 20,2), 4 zachorowania wystąpiły w mieście (wz 13,0 ) i 6 na wsi (wz 21,5). - liczba zachorowań spadła w stosunku do roku ubiegłego (16 przypadków- zap 27,3). - w 5 przypadkach zachorowania potwierdzono badaniami laboratoryjnymi, 5 zachorowań zgłoszono na podstawie objawów klinicznych, - 1 przypadek dotyczył pracownika Nadleśnictwa, - 1 zachorowanie hospitalizowano. Wykres 10. Borelioza zapadalność w pow. międzyrzeckim i woj. lubuskim Zapadalność 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 40,7 34,2 36,8 29,13 27,26 27,2 20,1 17 17,1 11,9 2011 2012 2013 2014 2015 Lata Pow. międzyrzecki Woj. lubuskie Strona 13

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 6. Zachorowania na choroby objęte Programem Szczepień Ochronnych W grupie chorób, przeciwko którym prowadzona jest profilaktyka za pomocą szczepień nie odnotowano istotnych zmian w porównaniu do roku 2014. Nie zarejestrowano zachorowań na błonicę, tężec, poliomyelitis, odrę. w analizowanym okresie zarejestrowano 5 przypadków zachorowań (wz 8,5) na różyczkę, w roku 2014 wystąpiły 2 zachorowania. w roku 2015 zarejestrowano 3 przypadki zachorowania (wz 5,1) na świnkę, w roku 2014 wystąpiły 2 przypadki. Krztusiec w roku 2015 zarejestrowano 5 przypadków zachorowań 4 przypadki to ognisko domowe krztuśca, zachorowaniu uległo 2 dzieci w wieku: 1, 10 lat oraz rodzice: 27 letnia mama oraz 38 letni ojciec u wszystkich osób zachorowanie potwierdzone badaniami laboratoryjnymi, u wszystkich zastosowano antybiotykoterapię, wszyscy szczepieni p/ krztuścowi zgodnie z kalendarzem szczepień pojedynczy przypadek zachorowania dotyczył 6 letniego chłopca ze wsi, zachorowanie potwierdzone laboratoryjnie, chłopiec szczepiony zgodnie z kalendarzem szczepień 7. Inne jednostki chorobowe zarejestrowane w roku 2014 r. Płonica W stosunku do roku ubiegłego, w którym zanotowano 15 przypadków (zap.25,6), nastąpił znaczny wzrost zachorowań - 58 przypadków (wz 98,9) w okresie analizowanym. Strona 14

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Ospa wietrzna W 2015 roku nastąpił znaczny spadek zachorowań, zarejestrowano 256 przypadków zachorowań (zap. 436,6), a w porównywanym 2014 roku 571 przypadków (zap.974,2). Grypa W PSSE w Międzyrzeczu na bieżąco monitorowano sytuację epidemiologiczną w zakresie zachorowań na grypę. Ogółem w 2015 roku zgłoszono 8911 przypadków zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę, żaden przypadek nie był hospitalizowany. W żadnym ze zgłoszonych przypadków zachorowanie nie zakończyło się zgonem. Gruźlica Podlega obowiązkowi zgłaszania i rejestracji, natomiast nie wykazujemy gruźlicy w sprawozdaniu Mz-56. PSSE w Międzyrzeczu prowadzi powiatowy rejestr zachorowań na gruźlicę. W roku 2015 zarejestrowano 3 przypadki zachorowań (wz 5,1), w porównywalnym 2014r - 11 przypadków zachorowań (wz 18,7). Wszystkie przypadki hospitalizowano, osoby chore są pod nadzorem Poradni Chorób Płuc - Szpital Międzyrzecki, u osób z najbliższego otoczenia wykonano zdjęcia RTG. Szczegółowe analizy zachorowań sporządzane są w systemie półrocznym i przesyłane do WSSE w Gorzowie Wlkp. 8. Bioterroryzm lub zagrożenie niebezpieczną chorobą zakaźną W 2015 oku na terenie podległym działaniu PSSE w Międzyrzeczu nie miały miejsca zachorowania na żadną niebezpieczną chorobę zakaźną. Uaktualniono dane teleadresowe dotyczące Zasad postępowania i współpracy w przypadku zagrożenia niebezpieczną chorobą zakaźną lub bioterroryzmem na terenie działania PSSE Międzyrzecz Kontynuowano współpracę z Powiatowym Centrum Zarządzania Kryzysowego w Międzyrzeczu i Inspekcją Weterynaryjną. Strona 15

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 9. Nadzór nad szczepieniami ochronnymi Na terenie powiatu Międzyrzecz w 2015 r. opieką objętych było 10687 dzieci i młodzieży do lat 19, szczepienia ochronne wykonywane były w 19 punktach szczepień, w tym: w 15 punktach szczepień w Niepublicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej, w 1 Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, 1 Domu Pomocy Społecznej, 1 Ambulatorium przy Jednostce Wojskowej w Międzyrzeczu i 1 w Ambulatorium MSWiA. Wykonawstwo szczepień według obowiązkowego programu szczepień ochronnych w powiecie międzyrzeckim utrzymuje się na dobrym poziomie, pomiędzy 80% a 90% zaszczepionych dzieci w podlegających rocznikach. Uczestniczono w programach wykorzenienia poliomyelitis i eliminacji odry oraz w programie Profilaktyki raka szyjki macicy dotyczącym dziewcząt w wieku 14 lat na terenie gminy Międzyrzecz. 10. Stan sanitarny placówek służby zdrowia na terenie powiatu w 2015r 1. Nadzorowane obiekty i działalność kontrolno represyjna. rodzaje i ilości nadzorowanych obiektów: 1. Szpitale - 2 2. Poradnie/ ośrodki/ przychodnie/ ambulatoria 21 3. Inne zakłady opieki zdrowotnej (diagnostyka, zakłady rehabilitacji, pogotowie ratunkowe, inne zoz) - 9 4. Indywidualne praktyki lekarskie 22 5. Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie 21 6. Indywidualne praktyki lekarzy dentystów 18 7. Indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów - 5 8. Indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych 10 9. Inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ-ami - 5 zakres prowadzonego nadzoru sanitarnego i rodzaje kontroli; Sekcja Epidemiologii sprawuje nadzór nad obiektami służby zdrowia w zakresie warunków jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, przestrzegania zasad higieny przez personel oraz bieżącej czystości. W obiektach Strona 16

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych służby zdrowia przeprowadzono bieżące kontrole sanitarne, kontrole sprawdzające, kontrole kompleksowe szpitali oraz kontrole skuteczności procesu sterylizacji. działalność kontrolno - represyjna. o Liczba obiektów służby zdrowia pod nadzorem Sekcji Epidemiologii (ddd) w 2015r. wynosi 113, zaplanowano do kontroli w 2015r. 70 obiektów, skontrolowano 75 obiektów. o Ilość kontroli wykonanych w tych obiektach ogółem w 2015r. - 140, w tym: w szpitalach 10, przychodnie /ośrodki/ poradnie 43, indywidualna praktyka lekarska 75, indywidualna praktyka pielęgniarska 2, inne ZOZ - 7, inne obiekty świadczące usługi medyczne nie będące ZOZ - 3; o Wydano ogółem 26 decyzji, w tym 14 decyzji merytorycznych i 12 decyzji płatniczych. o Skontrolowano 29 autoklawów - 100% sterylizacji skutecznych zużyto 106 Sporali A. o Wydano 17 zaleceń pokontrolnych. o Nie wydano mandatów. o Nie pobierano wymazów sanitarnych. 2. Zakłady opieki zdrowotnej zamkniętej.. Stan sanitarno techniczny bez większych zastrzeżeń. Szpitale w miarę możliwości finansowych realizują opracowane programy dostosowawcze. Na nieprawidłowości wydano decyzje: - SP Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Międzyrzeczu: która dotyczyła oddziału nr 2, oddziału nr 5, oddziału nr 19, oddziału nr 20. - Na pozostałych oddziałach w czasie kontroli nie stwierdzono większych zastrzeżeń dotyczących stanu sanitarno technicznego. - NZOZ Szpital Sp z o.o. w Skwierzynie decyzji nie wystawiano. Szpitale pracują zgodnie z opracowanymi i wdrożonymi procedurami sanitarno higienicznymi. Strona 17

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 3. Zakłady opieki zdrowotnej otwartej. Stan sanitarno higieniczny bez większych zastrzeżeń, na występujące nieprawidłowości wydano zalecenia. 4. Indywidualne i grupowe praktyki lekarskie oraz pielęgniarskie Stan sanitarno - techniczny gabinetów dobry, podczas kontroli w 2015r. wydano jedną decyzję na gabinet ginekologiczny. Na pozostałe uchybienia wydano zalecenia. Czystość bieżąca zachowana Sytuację epidemiologiczną ilustruje również załączona tabela. Strona 18

Lp. Kod wg ICD-10 Jednostka chorobowa L.. zach. 2014 2015 Zapad. O 1 2 3 4 5 6 1 A00 Cholera - - - - 2 A01.0 Dur brzuszny - - - - 3 A01.1-3 Dury rzekome A,B,C - - - - 4 A02.0 5 A02.1 Salmoneloza posocznica - - - - L. zach Zapad. zatrucia pokarmowe 5 8,5 13 22,2 6 A02.2-8 inne zakażenia pozajelitowe - - - - 7 A03 Czerwonka bakteryjna (szigeloza) UE - - - 8 A04.0-2 wywołane przez E. coli biegunkotwórczą - - - - 9 A04.3 wywołane przez E. coli enterokrwotoczną - - - - 10 A04.4 wywołane przez E. coli inną i BNO - - - - 11 A04.5 wywołane przez Campylobacter 6 10,2 14 23,8 Inne bakteryjne zakażenia 12 A04.6 jelitowe (ogółem) wywołane przez Yersinia enterocolitica lub 1 1,7 - - pseudotubeculosis UE 13 wywołane przez Clostridium difficile 3 5,1 1 1,7 14 A04.7-8 inne określone 2 3,4 - - 15 A04.9 nie określone - - - - 16 A04 Inne bakteryjne zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 - - - - 17 A05.0 gronkowcowe - - - - 18 A05.1 jadem kiełbasianym (botulizm) - - - - 19 A05.2 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe (ogółem) wywołane przez Cl. perfringens - - - - 20 A05.3-8 inne określone - - - - 21 A05.9 nie określone 140 238,9 - - 22 A05 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe u dzieci do lat 2 - - - - 23 A07.1 Lamblioza (giardioza) UE - - - - 24 A07.2 Kryptosporydioza UE - - - - 25 A08.0 wywołane przez rotawirusy 68 116,0 57 97,2 26 A08.1 Wirusowe zakażenia wywołane przez norowirusy - - 4 6,8 27 A08.2-3 jelitowe (ogółem) inne określone - - 1 1,7 28 A08.4 nie określone 89 151,8 96 163,7 29 A08.0-4 Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 32 2909,1 46 3568,6 30 Biegunka i zapalenie ogółem 278 474,3 291 496,2 żołądkowo-jelitowe BNO, A09 o prawdopodobnie 31 zakaźnym pochodzeniu w tym u dzieci do lat 2 69 6272,7 76 5896,0 32 A20 Dżuma - - - - 33 A21 Tularemia - - - - 34 A22 Wąglik - - - - 35 A23 Bruceloza: nowe zachorowania - - - - 36 A24.0 Nosacizna - - - - 37 A27 Leptospiroza - - - - 38 A28.2 Jersinioza pozajelitowa - - - - 39 A31 Mikobakteriozy - inne i BNO - - - - 40 - Listerioza 1 1,7-1 41 A33-A35 ogółem - - - - Tężec 42 A33 noworodków - - - - Strona 19

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 43 A36 Błonica - - - - 44 A37 Krztusiec - - 5 8,5 45 A38 Płonica (szkarlatyna) 15 25,6 59 100,6 46 A39 ogółem - - 1 1,7 47 A39.0; A39.8 Choroba meningokokowa zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu - - 1 1,7 48 A39.1-4 UE/PL /8 inwazyjna posocznica - - - - 49 A39.5-9 inna określona i nie określona - - - - 50 wym. niżej ogółem - - - - 51 A46 Choroba wywołana przez róża - - - - 52 A48.3 Streptococcus pyogenes, zespół wstrząsu toksycznego - - - - 53 B95.0/O85 inwazyjna gorączka połogowa - - - - 54 B95.0/( ) inna określona i nie określona / - - - - 55 A48.1 choroba legionistów - - - - Legioneloza 56 A48.2 gorączka z Pontiac - - - - 57 A50 wrodzona i noworodków - - - - 58 A51 wczesna - - 1 1,7 Kiła 59 A52 późna - - - - 60 A53 inne postacie kiły i kiła nie okreslona - - - - 61 A54 Rzeżączka - - - - 62 A55 Ziarnica weneryczna wywołana przez Chlamydie - - - - 63 A56 Inne choroby przenoszone drogą płciową wywołane przez Chlamydie - - - - 64 A69.2 Borelioza z Lyme 16 27,3 10 17,0 65 A70 Ornitozy (zakażenia Chlamydia psittaci) - - - - 66 A75 Dur wysypkowy - - - - 67 A78 Gorączka Q - - - - 68 A77; A79 Gorączka plamista i inne riketsjozy - - - - 69 A80.1-2,4 wywołane dzikim wirusem - - - - Poliomyelitis 70 A80.0,3-8 wyw. wirusem poch. szczepionkowego - - - - 71 Ostre porażenia wiotkie u dzieci w wieku 0-14 lat - - - - 72 A81.0 choroba Creutzfeldta-Jakoba (CJD) - - - - 73 A81.0 Encefalopatie gąbczaste wariant choroby Creutzfeldta-Jakoba (vcjd) - - - - 74 A81 inne i nie określone - - - 75 A82 Wścieklizna UE - - - - 76 Z20.3/Z24.2 Styczność i narażenie na wściekliznę / potrzeba szczepień 11 18,8 7 11,9 77 A84 Kleszczowe zapalenie mózgu - - - - 78 B00.4 opryszczkowe - - - - A81.1; A83; 79 Inne wirusowe zapalenie inne określone A85; B02.0 1 1,7 - - mózgu 80 A86 nie określone - - - - 81 w innych chorobach objętych MZ-56 - - - - 82 A87.0 enterowirusowe - - - - 83 B00.3 Wirusowe zapalenie opon opryszczkowe - - - - A87.1-84 mózgowych inne określone i nie określone 9;B02.1 - - 2 3,4 85 w innych chorobach objętych MZ-56 / - - - - 86 A90-1 Gorączka denga (klasyczna lub krwotoczna) - - - - 87 A92.3 Gorączka zachodniego Nilu - - - - 88 A95 Żółta gorączka UE - - - - Strona 20

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 89 90 A96.2; A98.3-4 A92.0; A96.0-1.8-9; A98.0-2,5-8; A99 Wirusowe gorączki krwotoczne Ebola, Marburg, Lassa / - - - - inna określone i nie określone - - - - 91 A98.5 Choroba wywołana przez hantawirusy - - - - 92 B01 Ospa wietrzna 571 974,2 256 436,5 93 B03 Ospa prawdziwa - - - - 94 B05 Odra - - - - 95 B06 Różyczka 2 3,4 5 8,5 96 B08.8 Pryszczyca - - - - 97 B15 typu A - - - - 98 B16 typu B - ostre - - 1 1,7 99 B18.0-1 Wirusowe zapalenie typu B - przewlekłe - - 4 6,8 100 B17.1; B18.2 wątroby typu C: wg definicji przypadku - 2014 r. 6 10,2 7 11,9 101 odpowiednio typu B+C (zakażenie mieszane) - - - - 102 B17.0,2-8; B18.8-9;B19 inne i nie określone - - - - 103 B20-B24 AIDS - Zespół nabytego upośledzenia odporności - - - - 104 Z21 Nowo wykryte zakażenia HIV - - 1 1,7 105 B26 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 2 3,4 3 5,1 105 B50-B54 Malaria (zimnica) - - - - 107 B67 Bąblowica (echinokokoza) - - - - 108 B69 Wągrzyca (cysticerkoza) - - - - 109 B75 Włośnica - - 12 20,4 110 wym. niżej ogółem 2 3,4 2 3,4 B95.3/G04.2; 111 Choroba wywołana przez zapalenie opon mózgowych i/ lub mózgu G00.1 2 3,4 1 1,7 Streptococcus pneumoniae 112 A40.3 inwazyjna /20 posocznica - - 1 1,7 113 B95.3/ ( ) inna określona i nie określona - - - - 114 B96.2/D59.3 Zespół hemolityczno-mocznicowy w przebiegu zak. E. coli - - - - 115 wym. niżej ogółem - - - - B96.3/G04.2; 116 Choroba wywołana przez zapalenie opon mózgowych i/ lub mózgu G00.0 - - - - Haemophilus influenzae, 117 A41.3 UE/PL /22 inwazyjna posocznica - - - - 118 B96.3/ ( ) inna określona i nie określona - - - - 119 120 G01;G04.2; G05.0; G00.2-8;G04.2 Bakteryjne zapalenie opon mózgowych i/lub mózgu w innych chorobach objętych MZ-56 - - - - inne określone - - - - 121 G00.9;G04.2 inne, nie określone - - - - 122 G03 Zapalenie opon mózgowych inne i nie określone - - 2 3,4 123 G04.0,8-9 Zapalenie mózgu inne i nie określone - - - - 124 J09 Grypa ptaków typu A/H5 lub A/H5N1 u ludzi - - - - 125 ogółem - - - - J10-J11 Grypa 126 u dzieci w wieku 0-14 lat - - - - 127 P35.0 Wrodzone choroby różyczka wrodzona - - - - 128 P35.1-9 wirusowe inne określone i nie określone - - - - 129 P37.1 toksoplazmoza - - - - 130 P37.2 Inne wrodzone zakażenia i choroby pasożytnicze listerioza - - - - 131 P37.3-9 Inne - - - - 132 U04 SARS - Zespół ostrej niewydolności oddechowej - - - - 133 T60 Zatrucia pestycydami - ostre - - - - Strona 21

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 134 T61 ryby, skorupiaki i inne produkty morza - - - - Zatrucie naturalnie 135 T62.0 toksycznymi substancjami grzyby - - - - 136 T62.1-2 spożytymi jako pokarm jagody i inne części roślin - - - - 137 T64 mikotoksyny - - - - 138 Ostre zatrucia żywnością dioksyny - - - - skażoną biologicznie i/lub 139 chemicznie /25 polichlorowane bifenyle - - - - 140 inne określone i nie określone - - - - Wnioski: 1. Sytuację epidemiologiczną dotyczącą chorób zakaźnych w powiecie międzyrzeckim w 2015r. ocenia się ogólnie jako korzystną. Większość zachorowań utrzymywało się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym W analizowanym okresie nastąpił wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B (w roku 2014 nie zarejestrowano żadnego zachorowania). W 2015r. wzrosła (ponad dwukrotnie) liczba zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella, również dwukrotnie wzrosła liczba zakażeń jelitowych wywołanych przez Campylobacter. Wystąpiło ognisko zatrucia pokarmowego włośnicy zachorowaniu uległo 12 osób, narażonych na zakażenie było 36 osób. W 2015r. odnotowano znaczący wzrost (6-krotny)zachorowań na neuroinfekcje tj. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (określonych i nie określonych wszystkie rodzaje), oraz znaczny wzrost zachorowań na płonicę, natomiast w 2015r. nastąpił spadek zachorowań na ospę wietrzną w porównaniu do roku ubiegłego. Na wysokim poziomie (podobnie jak w 2014r.) utrzymuje się liczba zachorowań na biegunki i zapalenia żołądkowo-jelitowe BNO o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. W 2015 r. wystąpiły zachorowania na krztusiec wcześniej (w okresie 5 ciu lat) zachorowań nie notowano. 2. W celu poprawy sytuacji epidemiologicznej prowadzony jest bieżący nadzór epidemiologiczny nad chorymi, osobami z kontaktu z chorymi i nosicielami, nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych prowadzonym przez personel placówek Strona 22

Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych służby zdrowia oraz nadzór sanitarny nad zakładami opieki zdrowotnej świadczącymi usługi medyczne. 3. Prowadzona jest działalność edukacyjna dotycząca profilaktyki chorób zakaźnych w przypadkach występowania chorób zakaźnych oraz w placówkach służby zdrowia, zamieszczane są informacje na stronie internetowej PSSE i w prasie lokalnej o aktualnych zagrożeniach i chorobach zakaźnych. Opracowały: mgr Anna Paśniewska Strona 23

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej. Sekcja Higieny Komunalnej w ramach prowadzonego bieżącego nadzoru sanitarnego prowadzi kontrolę przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w szczególności dotyczących higieny środowiska, a zwłaszcza wody do spożycia, czystości powietrza atmosferycznego, gleby, wód i innych elementów środowiska. W związku z tym prowadziliśmy kontrolę zaopatrzenia mieszkańców w wodę przeznaczoną do spożycia, czystości kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli, kontrolę stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej oraz kontrole związane ze składanymi pismami interwencyjnymi. W 2015 r. przeprowadzono 414 kontroli, pobrano 190 próbek wody do badań laboratoryjnych. Wydano: 120 decyzji merytorycznych, 117 decyzji płatniczych i 9 postanowień. Nałożono 4 mandaty na kwotę 800 zł. Skontrolowano 186 obiektów. Wykonano wszystkie planowane badania wody do spożycia zgodnie z harmonogramem: 161 monitoringi, w tym 131 monitoringów kontrolnych i 28 monitoringi przeglądowe nie wykonano 2 MP ze względu na zmianę sposobu nadzoru. Zaplanowano i wykonano 8 próbek na badania w kierunku bakterii Legionella. Zaplanowano 14 poborów próbek wody z basenu kąpielowego wszystkie wykonano. W ramach kontroli urzędowej pobrano do badania 5 próbek wody z kąpielisk. W 2015 r. wpłynęło 18 spraw interwencyjnych w tym: 8 zostało przekazanych według właściwości, 10 załatwiono we własnym zakresie (w tym 3 zasadnych, 7 niezasadnych). Pisma interwencyjne załatwione we własnym zakresie dotyczyły: 3 sprawy zasadne: 2 - stanu sanitarno-technicznego obiektów użyteczności publicznej (zakład fryzjerski, plac zabaw), Strona 24

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej 1 - dot. stanu sanitarno- technicznego budynków mieszkalnych i posesji 7 interwencji uznanych zostało jako bezzasadne, dotyczyły: 2 dot. jakości wody do spożycia (wod. miejski M-cz, oś. wyp. Głębokie), 1 gospodarki nieczystościami stałymi (osady ściekowe), 3 stanu sanitarno-higienicznego obiektów użyteczności publicznej (zakład fryzjerski, agroturystyka, boisko sportowe) 1 hałasu. Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. W powiecie międzyrzeckim zbiorowe zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia opierała się w 100% na wodzie pochodzącej z ujęć podziemnych. Ludność zaopatrywana była w wodę przeznaczoną do spożycia z 51 urządzeń dostarczających wodę: - 39 wodociągów zbiorowego zaopatrzenia w wodę, - 3 podmioty, których woda pochodząca z indywidualnych ujęć wykorzystywana była do zbiorowego zaopatrzenia, - 9 indywidulnych ujęć wody innych podmiotów W grupie 42 wodociągów znajdowało się: - 30 produkujących wodę w ilości poniżej 100 m 3 /dobę, - 10 produkujących wodę w ilości 101 1000 m 3 /dobę, - 2 produkujące wodę w ilości 1001-10000 m 3 /dobę, Wykres 1. Podział wodociągów w zależności od produkcji wody Strona 25

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Zaopatrzenie ludności w wodę do spożycia pochodzącą z wodociągów publicznych, indywidualnych ujęć, których woda wykorzystywana jest do zbiorowego zaopatrzenia i innych podmiotów: Wodociągi o produkcji poniżej 100 m 3 /d: Stanowiły ogółem 71% wszystkich zewidencjonowanych wodociągów. Zaopatrywały w wodę przeznaczoną do spożycia 13,303 tys. osób. 28 wodociągów (93%) dostarczało wodę spełniającą wymagania, korzystało z niej 12,999 tys. konsumentów. Dwa wodociągi dostarczały wodę o kwestionowanej jakości ze względu na bakterie grupy coli, ogólną liczbę mikroorganizmów w 22 0 C oraz żelazo i mętność, korzystało z niej 304 odbiorców. Wodociągi o produkcji 101-1000 m 3 /d: W grupie tej znajdowało się 10 wodociągów, co stanowiło 24 % wszystkich wodociągów. Zaopatrywały w wodę o niekwestionowanej jakości 11,081 tys. konsumentów. Wodociągi o produkcji 1001-10000 m 3 /d: W wymienionej grupie wodociągów znajdowały się wodociągi Międzyrzecz i Skwierzyna (stanowiły 5% wszystkich zewidencjonowanych wodociągów). Zaopatrywały w wodę o niekwestionowanej jakości ogółem 28,260 tys. konsumentów. Inne podmioty zaopatrujące w wodę: Stanowiły 18% zewidencjonowanych ujęć wody. Siedem ujęć wody dostarczało wodę spełniającą wymagania. Dwa ujęcia własne dostarczały wodę kwestionowaną pod względem manganu i mętności. Ze zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia z wodociągów publicznych korzystało ogółem 50 944 mieszkańców powiatu (91%), w tym z wody odpowiadającej wymaganiom określonym dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi 50 640 osób (99,4%). Strona 26

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Podmioty, które wykorzystywały wodę pochodzącą z indywidualnych ujęć do zbiorowego zaopatrzenia zaopatrywały w wodę odpowiadającą wymaganiom określonym dla wody przeznaczonej do spożycia łącznie 1619 osób (100%). Pozostała część mieszkańców powiatu międzyrzeckiego tj. ok 2,9 tys. (5%) zaopatrywała się w wodę pochodzącą z własnych ujęć np. studni przydomowych. Największą grupę wodociągów w powiecie stanowią wodociągi małe o produkcji wody poniżej 100m 3 /d, (71%) wszystkich wodociągów. Wśród nich stwierdzono przekroczenia parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych. Na przestrzeni ostatnich lat obserwuje się tendencję spadkową liczby wodociągów o produkcji wody poniżej 100m 3 /d, między in. w wyniku przyłączania ich do większych wodociągów. Jednakże spadek ten przebiega bardzo powoli. Proces przyłączania małych wodociągów do dużych jest niezmiernie korzystny i pożądany, ponieważ przyczynia się do poprawy jakości wody. Wykres 3. Liczba zewidencjonowanych wodociągów w latach 2013-2015 35 30 30 30 30 25 20 15 10 5 0 10 10 10 2 2 2 2013 2014 2015 <=100 m3/d 101-1000 m3/d 1001-10000 m3/d Strona 27

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Wykres 4. Zaopatrzenie ludności powiatu międzyrzeckiego w wodę do spożycia W 2015r. około 99,4% mieszkańcom powiatu międzyrzeckiego dostarczano wodę zgodną z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, a 0,6% dostarczano wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia. Dopuszczenia warunkowe udzielane były na określony czas niezbędny do doprowadzenia wody do wymagań normatywów i dotyczyły wskaźników jakości wody takich jak: bakterie grupy coli, ogólna liczba mikroorganizmów w 22 ±2 0 C,, żelazo i mętność. W 2015r. wydano 2 decyzje administracyjne merytoryczne dot. warunkowego dopuszczenia wody do spożycia. Nie wydawano decyzji o braku przydatności wody do spożycia. W 2015r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu nie udzielał zgody na odstępstwo od dopuszczalnych wartości parametrów. Nie notowano przypadków zachorowań i zatruć wodozależnych Strona 28

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej mających związek z wodą przeznaczoną do spożycia. Przeprowadzono ogółem 68 kontroli obiektów służących do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia. Wydano 2 decyzje administracyjne dotyczące poprawy stanu sanitarno - technicznego stacji uzdatniania wody. Ocena stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej. Obiekty hotelarskie i wypoczynkowe 36 obiektów, 17 kontroli; w tym: Hotele 4 obiekty, kontroli nie planowano, skontrolowano 1, Nieprawidłowości nie stwierdzono. Wyposażenie pokoi w bardzo dobrym stanie używalności, czyste. Pomieszczenia łazienek przy pokojach oraz ogólnodostępnych w bardzo dobrym stanie, czyste, dezynfekowane. Gospodarka bielizną prawidłowa. Nieczystości stałe gromadzone i usuwane bez zastrzeżeń. Obiekt oceniono jako bardzo dobry. Motele 1 obiekt, kontroli nie planowano. Inne obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie 31 obiektów, skontrolowano 15, wykonano 16 kontroli. Do tej grupy zakwalifikowano: Obiekty hotelarskie 15 Ośrodki wczasowe 10 Miejsce biwakowania 2 Agroturystyka 4 Obiekty świadczące usługi hotelarskie całoroczne 11 obiektów, skontrolowano 4 - skontrolowane obiekty oceniono jako dobre. 4 obiekty prowadzą sezonowe pokoje noclegowe. Obiekty pod względem techniczno-sanitarnym nie budziły zastrzeżeń, ocenione zostały jako dobre. Pokoje noclegowe czyste, wyposażenia w dobrym stanie używalności, czyste. Bielizna brudna prana w pralniach poza obiektami. Gospodarka nieczystościami stałymi i płynnymi prawidłowa. Otoczenia obiektów utrzymane czysto. Wydano 1 zalecenie dot. zapewnienia prawidłowego przechowywania bielizny czystej oraz środków czystościowych, higienicznych i dezynfekcyjnych. Strona 29

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Obiekty agroturystyczne 4 obiekty, skontrolowano 2 - oceniono jako dobre. Gospodarka bielizną prawidłowa. Pokoje noclegowe czyste, łazienki przy pokojach w dobrym stanie. Gromadzenie i usuwanie nieczystości stałych i płynnych bez zastrzeżeń. Ośrodki wczasowe: 10 obiektów, skontrolowano 5 - skontrolowane ośrodki wypoczynkowe oceniono jako dobre. Stan sanitarno-techniczny ośrodków wczasowych nie budził zastrzeżeń. Tereny i otoczenia uporządkowane, sprzęt zabawowy w dostatecznym stanie technicznosanitarnym. Tereny plaż utrzymane były czysto, wyposażone w kosze na odpadki opróżniane systematycznie. Na skontrolowanych ośrodkach nieprawidłowości w zakresie gospodarki nieczystościami płynnymi i stałymi nie stwierdzono. Miejsca biwakowania 2 obiekty, skontrolowano - 1 - wyposażone dostatecznie, gospodarowanie odpadami komunalnymi i gospodarka nieczystościami płynnymi nie budziło zastrzeżeń. Tereny i otoczenia uporządkowane. Obiekt oceniono jako dostateczny. Zakłady fryzjerskie 47 obiektów, kontroli 31. Wydano 5 zaleceń na zakłady fryzjerskie dotyczących: zapewnienia pojemnika do gromadzenia brudnej bielizny, wymiany tapicerki foteli fryzjerskich, zapewnienia prawidłowego przechowywania narzędzi czystych i brudnych, zapewnienia dezynfekcji narzędzi oraz uzyskania kart charakterystyki preparatów chemicznych. W 2 zakładach nałożono mandaty karne na łączną kwotę 400,00 zł. za brak dezynfekcji narzędzi, powierzchni stanowiska pracy, za brudne narzędzia i wyposażenie zakładu, za niezachowanie należytej czystości w zakładzie. Uzyskano poprawę stanu techniczno-sanitarnego w 3 zakładach fryzjerskich, a pozostałe skontrolowane są bez zmian w stosunku do roku ubiegłego. Zakłady kosmetyczne, fryzjersko - kosmetyczne i tatuażu 35 obiektów, 33 kontrole Wydano 5 zaleceń dotyczących: opracowania procedur postępowania w zakładzie, zapewnienia ciągu technologicznego dezynfekcji narzędzi, prawidłowego przechowywania narzędzi sterylnych, stosowania jednorazowo sprzętu jednorazowego użycia, prawidłowego gromadzenia odpadów niebezpiecznych oraz bielizny brudnej. Nałożono 1 mandat na kwotę 200,00 zł za zły stan sanitarny narzędzi oraz brak prawidłowej dezynfekcji narzędzi. Poprawę uzyskano w 5 zakładach kosmetycznych, pozostałe są bez zmian w stosunku do roku ubiegłego, obiekty są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Strona 30

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Zakłady odnowy biologicznej 7 obiektów, skontrolowano 4 Nałożono 1 mandat w solarium za brak dezynfekcji łóżka opalającego oraz brak należytej czystości w obiekcie. Bieżący stan sanitarny pozostałych obiektów nie budził zastrzeżeń. Stacje kolejowe 3 obiekty stacji, wykonano 2 kontrole Obiekty w dostatecznym stanie sanitarnym. Budynki stacyjne nieczynne. Bieżąca czystość dostateczna, gospodarka odpadami stałymi prawidłowa. Stacje nie obsługują pociągów tylko szynobusy o ruchu lokalnym. Otoczenia stacji oraz perony utrzymane w dostatecznym stanie porządkowym. Tereny rekreacyjne place zabaw na terenie 6 gmin przeprowadzono 7 kontroli Skontrolowano Ogródek Jordanowski w Międzyrzeczu oraz place zabaw w poszczególnych gminach. Place zabaw są oznakowane, zaopatrzone w regulaminy, znaki zakazu wprowadzania psów. Sprzęt służący do rekreacji w dobrym i dostatecznym stanie sanitarnym, nowo montowany posiada atesty bezpieczeństwa, piaskownice nie zawsze znajdują się na terenach ogrodzonych, piasek w piaskownicach wymieniany przed sezonem i raz w trakcie. Urządzenia do ćwiczeń siłowych posiadają certyfikaty zgodności z polskimi normami (oznakowania trwałe), są w dobrym stanie techniczno-sanitarnym. Tereny utrzymane w dostatecznym stanie porządkowym. Ustępy publiczne 2 obiekty Międzyrzeczu i w Pszczewie, 1 kontrola, stan techniczno- sanitarny skontrolowanego ustępu w Międzyrzeczu dostateczny. Urządzenia sanitarne myte i dezynfekowane na bieżąco. Decyzji, zaleceń nie wydano. Pływalnie kryte 1 obiekt, 1 kontrola Pomieszczenia pływalni: hala basenowa wraz z przylegającymi pomieszczeniami sanitarno higienicznymi oraz pomieszczenia ogólnodostępne dla korzystających z Strona 31

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej basenu w dobrym stanie sanitarno technicznym. Nie wydawano decyzji administracyjnych i zaleceń. Wykonywane badania wody w nieckach basenowych w ramach sprawowanego nadzoru sanitarnego i kontroli wewnętrznej prowadzonej przez zarządzającego nie wykazywały zanieczyszczenia mikrobiologicznego - woda była przydatna do kąpieli. Noclegownie - 1 obiekt, 1 kontrola. Obiekt w dobrym stanie sanitarno-technicznym, utrzymany czysto. Pokoje dla bezdomnych, sanitariaty sprzątane i dezynfekowane na bieżąco. Postepowanie z bielizną pościelowa prawidłowe. Zaopatrzenie w wodę z ujęcia miejskiego, odprowadzanie ścieków poprzez odstojnik do kanalizacji. Odpady komunalne gromadzone w pojemniku, gospodarka prawidłowa. Cmentarze 29 obiektów, kontroli 12 Tereny cmentarzy ogrodzone, oznakowane tablicami. Umieszczone są regulaminy korzystania z cmentarzy. Gromadzenie i usuwanie odpadów komunalnych prawidłowe. Punkty czerpania wody oznakowane tabliczkami. Bieżący stan sanitarno-porządkowy cmentarzy zachowany. Wydano 1 zalecenie dotyczące zapewnienia prawidłowego odpływu wody przy punktach czerpalnych, utwardzenia miejsc ustawienia kontenerów na odpady, wyrównania nawierzchni alejek, doprowadzenia do właściwego stanu higienicznego ściany i sufity w pomieszczeniach kaplicy i sanitariatów. Domy przedpogrzebowe 3 obiekty, przeprowadzono 4 kontrole Zarejestrowano 1 nowy obiekt w Skwierzynie. Przeprowadzono 2 kontrole obiektu. Wszystkie pomieszczenia są w dobrym stanie techniczno sanitarnym oraz porządkowym. W związku z niedostosowaniem pomieszczeniem do zakresu świadczonych usług prowadzone jest postępowanie administracyjne (decyzja wydana w 2016 r.) Pozostałe domy przedpogrzebowe w dostatecznym stanie. Wyposażone w chłodnię i salę sekcyjną. Wystawiono 1 decyzję administracyjną dotyczącą zapewnienia pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania sprzętu porządkowego oraz sprzętu związanego z ceremonią pogrzebową. Strona 32

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Inne obiekty użyteczności publicznej 34 obiekty, 19 kontroli: Zakłady pralnicze 3 obiekty, nie planowano kontroli. Boiska i hale sportowe 4 obiekty, 2 kontrole Skontrolowano 1 boisko sportowe stan techniczno-sanitarny dostateczny, nieprawidłowości nie stwierdzono oraz halę sportowo- widowiskową - pomieszczenia hali utrzymane czysto, stan sanitarno-porządkowy dobry. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne w dobrym stanie sanitarno- technicznym, utrzymane czysto, sanitariaty ogólnodostępne w dobrym stanie technicznym, sprzątane systematycznie. Obiekty kulturalne - 5 obiektów, 3 kontrole stan techniczny obiektów dobry, utrzymane czysto. Dom Kultury w Skwierzynie jest po kapitalnym remoncie wszystkich pomieszczeń. Targowiska 3 obiekty, 1 kontrola Skontrolowane targowisko w Międzyrzeczu w dostatecznym stanie techniczno-sanitarnym za wyjątkiem nowej części targowiska, które oceniono jako dobre. Targowisko jest oznakowane, posiada regulamin. Sanitariat w dobrym stanie technicznym, czyste, dezynfekowane. Gospodarowanie odpadami komunalnymi i ściekami na targowisku nie budzi zastrzeżeń. Przystanki autobusowe obiekty w 6 gminach, 6 kontroli Skontrolowane przystanki w dostatecznym stanie sanitarnym, nieczystości stałe wywożone systematycznie. Stacje paliw płynnych 12 obiektów, 7 kontroli W trakcie kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości, nie wystawiano decyzji i zaleceń. Stan sanitarno-techniczny toalet nie budzi zastrzeżeń, gospodarka odpadami i nieczystościami płynnymi prawidłowa. Areszt 1 obiekt, 0 kontroli Strona 33

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej Kąpieliska 2 obiekty, 2 skontrolowane (Lubikowo, Głębokie MOSiW) W kąpieliskach kontrola wody w kąpielisku prowadzona była przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Międzyrzeczu w ramach sprawowanego nadzoru oraz organizatorów kąpieliska. W kąpielisku w Lubikowie w sezonie kąpielowym 2015 r. nie wystąpiły zanieczyszczenia, które mogłyby niekorzystnie wpływać na zdrowie kąpiących się. Organizator kąpieliska nie zgłaszał Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu w Międzyrzeczu informacji o wystąpieniu zmian, które mogłyby mieć wpływ na pogorszenie jakości wody. Natomiast na jeziorze Głębokim w sezonie kąpielowym 2015 r. wystąpiło krótkoterminowe zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody w kąpielisku. Zakaz kąpieli utrzymany był w dniach 07-10.08.2015r. Zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody spowodowane było prawdopodobnie dużą liczbą osób kąpiących się oraz wysokimi temperaturami powietrza. Miejsca wykorzystywane do kąpieli 4 obiekty, 4 kontrole Ośrodek wypoczynkowy Archimedes Głębokie, Ośrodek wypoczynkowy Relax nad jeziorem Szarcz w Pszczewie, Ośrodek wypoczynkowy AWF nad jeziorem Chycińskim w Chycinie, Ośrodek wypoczynkowy Karina nad jeziorem Szarcz w Pszczewie. Jakość wody kontrolowana była przez organizatorów, nie stwierdzono zanieczyszczeń, w ciągu sezonu letniego zgodna z wymaganiami sanitarnymi. Podsumowanie: 1. W 2015r. około 91% mieszkańcom powiatu międzyrzeckiego dostarczano wodę w zgodną z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia, natomiast 9% warunkowo dopuszczoną do spożycia. W 2015 r. stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych wartości określonych dla: - parametrów mikrobiologicznych: bakterie gr. coli, og. liczba mikroorganizmów 22 0 C, - parametry fizykochemiczne: mętność, żelazo. Strona 34

Warunki zdrowotne środowiska bytowania mieszkańców oraz stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej W 2015r. nie odnotowano zgłoszeń reakcji niepożądanych mających związek z pogorszeniem jakości wody. Nie stwierdzono chorób i zatruć wodozależnych. 2. Zwiększa się corocznie ilość obiektów w dobrym stanie sanitarnym. W grupie obiektów dobrych i bardzo dobrych są obiekty hotelarskie, oraz w znacznej części zakłady kosmetyczne, fryzjerskie i odnowy biologicznej. Wzrasta również poziom higieny świadczonych usług fryzjersko kosmetycznych, chociaż to w tej grupie obiektów stwierdzamy najwięcej uchybień, dotyczących głównie prowadzenia prawidłowego mycia i dezynfekcji narzędzi oraz utrzymania czystości w zakładzie. Opracowała: mgr inż. Elżbieta Cieślewicz Strona 35

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych. W 2015 roku pracownicy sekcji żywności i żywienia nadzorowali 620 obiektów żywieniowo- żywnościowych oraz miejsc obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością i kosmetykami. W stosunku do 2014 roku liczba obiektów wzrosła o 76 zakładów. Przeprowadzono 372 kontrole sanitarne (w 2014r.- 357). Kontroli interwencyjnych było 9 (w 2014r. 13). Wydano 94 decyzje merytoryczne i 52 decyzje zatwierdzenia zakładu. W 2015 roku nie składano wniosków o ukaranie do Lubuskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gorzowie Wlkp.. W 2015 roku nałożono 45 mandatów karnych na kwotę 7.400,00 zł. (w 2014r.- 24 mandaty na kwotę 5.450,00 zł.). Średnia wartość mandatu wyniosła 164,44zł. (w 2014r.- 227,08zł.). Porównanie liczbowe głównych grup obiektów będących pod nadzorem PSSE Międzyrzecz w latach 2013-2015 L.p. Główne grupy obiektów Liczba obiektów 2013 2014 2015 1 Obiekty ogółem wg ewidencji 532 544 620 2 Zakłady garmażeryjne 2 2 1 3 Piekarnie 13 12 11 4 Ciastkarnie 3 1 1 5 Sklepy i kioski spożywcze 241 217 223 6 Zakłady żywienia zbiorowego (restauracje) 44 42 42 7 Punkty Małej Gastronomii (smażalnie, fast-food, pijalnie piwa) 72 73 77 8 Stołówki szkolne 16 16 16 9 Stołówki w przedszkolach 17 19 20 10 Magazyny hurtowe 10 9 7 Strona 36

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych W ogólnej liczbie obiektów 620-57 to gospodarstwa rolne (produkcja pierwotna). Na 620 jednostek będących w ewidencji skontrolowano 316 co stanowi 50,96 % zakładów będących pod nadzorem (w roku 2014 287 tj. 53.34%). Stan sanitarny obiektów utrzymuje się praktycznie na jednakowym poziomie we wszystkich grupach. Zapewne duże znaczenie ma tu wdrożenie zasad dobrej praktyki higienicznej, produkcyjnej i systemu HACCP. W większości grup liczba zakładów złych jest równa zeru. ZAKŁADY OBROTU ŻYWNOŚCIĄ W roku 2015 w ewidencji znajdowało się 313 miejsc obrotu żywnością. Miejsca obrotu obejmują: - sklepy spożywcze, - kioski, - magazyny hurtowe, - inne obiekty, w których prowadzona jest sprzedaż środków spożywczych. Lp 1 2 3 4 Rodzaj obiektu Wg ewidencji 2014 r 2015 r Liczba Wg mandatów ewidencji Liczba obiektów skontrolowanych Liczba obiektów skontrolowanych Liczba mandatów Sklepy spożywcze 209 121 13 215 135 29 W tym supermarkety 19 19 3 20 19 13 Kioski spożywcze 8 4 0 8 3 1 Magazyny hurtowe 9 6 0 7 6 0 Inne obiekty obrotu 42 12 0 71 14 1 żywnością Ogółem 268 143 13 321 177 44 Strona 37

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Nałożono w sklepach 29 mandatów karnych na sumę 4.100,00 zł. (w tym 13 w supermarketach na sumę 1.800,00 zł.). Pobrano do badań laboratoryjnych 94 próby żywności kwestionowano 1 (próbę napoju z witaminami zakwestionowano za zawyżoną zawartość witaminy C w stosunku do deklarowanej). Najczęściej występujące uchybienia; - brak bieżącej dokumentacji kontroli wewnętrznej, - zły stan techniczny pomieszczeń, - sprzedaż żywności po terminie ważności, - nie zachowany stan sanitarny zakładu, - brak orzeczeń lekarskich do celów sanitarno-epidemiologicznych personelu, - niewłaściwe przechowywanie żywności łatwo psującej się. Przeprowadzone rekontrole wykazały na ogół poprawę stanu sanitarnego obiektów. ZAKŁADY ŻYWIENIA ZBIOROWEGO W roku 2015 w powiecie Międzyrzecz funkcjonowało 187 zakładów żywienia zbiorowego. Zakłady żywienia zbiorowego obejmują następujące rodzaje zakładów: 1. zakłady żywienia zbiorowego otwartego (restauracje, kawiarnie łącznie 42 obiekty); 2. zakłady małej gastronomii (w tym smażalnie, fast-food i pijalnie piwa łącznie 77 zakładów); 3. zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego prowadzące żywienie dla określonych grup konsumentów (stołówki w zakładach służby zdrowia, w placówkach oświatowo wychowawczych, w domu opieki, w ośrodkach wypoczynku, itp.) łączna liczba 68 obiektów. Strona 38

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Ocena stanu sanitarnego obiektów żywieniowych w powiecie Międzyrzecz w latach 2014 2015 2014 r 2015 r Lp Rodzaj obiektu Wg Liczba obiektów Liczba Wg Liczba obiektów Liczba ewidencji skontrolowanych mandatów ewidencji skontrolowanych mandatów 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Restauracje, kawiarnie 42 36 7 42 34 9 Zakłady małej gastronomii 73 41 1 77 42 5 Stołówki w domach 2 2 0 2 2 0 wczasowych Bloki żywienia w szpitalach 2 2 0 2 2 0 Stołówki w DPS 1 1 0 1 1 0 Stołówki w internatach 2 2 0 2 1 0 Stołówki na obozach i 3 3 0 3 3 0 koloniach Stołówki w przedszkolach 19 13 0 20 13 0 Stołówki w szkołach 16 11 0 16 12 0 10 Inne stołówki 16 8 0 19 7 0 Ogółem 180 119 8 184 117 14 Strona 39

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych Zakłady żywienia zbiorowego otwarte (restauracje, bary, puby, mała gastronomia itp.) W 2015 r. funkcjonowało 119 zakładów żywienia zbiorowego otwartego, w tym 77 zakładów małej gastronomii (w 2014 r. - odpowiednio 115 i 73). Ogółem w zakładach żywienia otwartego przeprowadzono 92 kontrole sanitarne w 76 obiektach, w tym 2 kontrole interwencyjne. Kontrole interwencyjne dotyczyły jednej restauracji, w której dokonano zakupu i po spożyciu pizzy z sosami wystąpiły objawów chorobowe jelitowo-żołądkowe. 1 kontrola w restauracji wykazała liczne uchybienia sanitarno techniczne, za co personel ukarano mandatami karnymi na sumę 600,00 zł.). Ponadto na podstawie protokołu wydano decyzję administracyjną. Druga interwencyjna dot. zaniedbań higieniczno-sanitarnych. W tym przypadku kontrola nie potwierdziła zarzutów. Najczęściej występujące uchybienia w zakładach żywienia zbiorowego dotyczyły: I. niewłaściwego stanu technicznego pomieszczeń, urządzeń i sprzętu, II. braku przeszkolenia personelu z przestrzegania zasad higieny i systemów jakości, III. braku warunków do używania naczyń stołowych zwrotnych, IV. brak wdrożonych systemów jakości. Nałożono 14 mandatów karnych na sumę 3.100,00 zł., w tym 5 w zakładach małej gastronomii na kwotę 1.400,00 zł. W zakładach żywienia zbiorowego otwartego pobrano 5 prób żywności do badań laboratoryjnych nie były kwestionowane. Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte Na naszym terenie funkcjonowało 68 zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego (w 2014 r. - 61), w tym; VII. 2 stołówki w domach wczasowych (w 2014 r. - 2), VIII. 2 bloki żywienia w szpitalach, w tym 1 systemie cateringowym (w 2014r.- również 2, w tym 1 w systemie kateringowym), IX. 1 blok żywienia w domu opieki społecznej (w 2014 r.- również 1), Strona 40

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych X. 16 stołówek szkolnych, w tym 7 żywienia w systemie cateringowym (w 2014 r. również 16 i 7), XI. 2 stołówki w bursach i internatach (w 2014 r.- również 2), XII. 5 stołówek na koloniach i obozach (w 2014 r 3), XIII. 20 stołówek przedszkolnych, w tym 10 żywienia w systemie cateringowym (w 2014 r. odpowiednio 19 i 10), XIV. 1 zakład usług cateringowych, (w 2014 r. - 2), XV. 19 innych zakładów żywienia (w 2014 r. - 14). W 2015 r. przeprowadzono 48 kontroli sanitarnych w 44 obiektach. W zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego nie nakładano mandatów karnych i nie pobierano prób do badań laboratoryjnych. W 2015 roku największe zastrzeżenia były do stanu technicznego pomieszczeń oraz wyposażenia bloku żywienia Zespołu Edukacyjnego szkoły Podstawowej i Przedszkola Integracyjnego w Skwierzynie. Pomieszczenia bloku żywienia (kuchni, korytarza komunikacyjnego, rozdzielni posiłków w przedszkolu) wymagają odnowienia - ściany i sufity brudne, z wykwitami pleśni i łuszczącą się farbą. Wyposażenie (urządzenia i sprzęt, t.j. urządzenia chłodnicze, kotły warzelne, wyparzacze do naczyń stołowych, szafki kuchenne, stoły produkcyjne i drobny sprzęt kuchenny) wyeksploatowane, zniszczone, nieestetyczne, wymagające wymiany. Nie wykonano w całości obowiązków zawartych w decyzji administracyjnej z roku 2014. Na wniosek Dyrektora szkoły wydano decyzję o zmianie terminu oraz wydano decyzję na nowe uchybienia techniczne dotyczące stanu pomieszczeń i wyposażenia. Warto nadmienić, że w stołówce przygotowywane są posiłki obiadowe (2- daniowe) dla 270 uczniów szkoły oraz 3 posiłki (śniadania, obiady i podwieczorki) dla 185 dzieci przedszkolnych. Strona 41

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych W związku z wejściem w życie z dniem 01 września 2015r. rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015r. w sprawie wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w jednostkach systemu oświaty - podczas kontroli tych obiektów zwracano szczególną uwagę na żywienie dzieci i młodzieży zgodnie z w/w rozporządzeniem. Od m-ca września skontrolowano 19 placówek oświatowo-wychowawczych. Podczas kontroli analizowane były jadłospisy. W większości przypadków stwierdzano zadawalający stopień dostosowania się do wymagań nowego rozporządzenia. Nieprawidłowości były szczegółowo omawiane, wyjaśniane z poleceniem wdrożenia. W 5 placówkach (posiłki obiadowe dostarczane w systemie kateringowym) jakość żywienia nie spełniała wymagań w/w rozporządzenia Ministra Zdrowia. W związku z tym przesłano informacje do: IV. Dyrektorów kontrolowanych obiektów, V. Urzędu Gminy w Przytocznej, VI. Urzędu Gminy w Bledzewie, VII. PSSE w Sulęcinie (nadzoruje producenta posiłków). Większość placówek oświatowowychowawczych, które posiadają własne kuchnie wykazywały zainteresowanie nowymi wymaganiami nt. żywienia dzieci i młodzieży, uczestniczyli w szkoleniach zewnętrznych, a także zgłaszali się do sekcji Higieny Żywności i Żywienia w naszej Stacji na konsultacje czy po wyjaśnienia do rozporządzenia. Strona 42

Stan sanitarny obiektów żywnościowo żywieniowych PODSUMOWANIE Pracownicy sekcji poza realizacją planu pracy w zakresie urzędowej kontroli żywności i poboru do badań laboratoryjnych prób żywności i materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością monitorują rynek w zakresie wytwarzania i obrotu środków zastępczych tzw.,,dopalaczy oraz sprzedaży,,na odległość suplementów diety. Problem zażywania tzw. dopalaczy na terenie naszego powiatu istnieje. W 2015 otrzymaliśmy informacje z placówek służby zdrowia o 47 przypadkach zatruć substancjami zastępczymi (placówki służby zdrowia są zobowiązane do zgłaszania takich przypadków Stacjom Sanitarno- Epidemiologicznym). Nie stwierdzono natomiast przypadków wprowadzania do obrotu środków zastępczych. W kwestii sprzedaży na odległość (sprzedaży internetowej) suplementów diety wielokrotnie stwierdzano na stronach internetowych oferowanie do sprzedaży suplementów zawierających niedozwolone składniki (często nieobojętne i groźne dla zdrowia) oraz suplementów niedopuszczonych do obrotu. W takich przypadkach wysyłaliśmy do właściwych terenowo jednostek inspekcji sanitarnej informacje celem wykorzystania służbowego. W 2015 roku pracownicy sekcji uczestniczyli, wspólnie z Policją i Urzędem Celnym w kontroli w obiekcie w Międzyrzeczu podejrzanym o wprowadzanie do obrotu środków zastępczych. Nie stwierdzono w zakładzie obecności tych środków. Opracowała: mgr inż. Elżbieta Czyżyk Strona 43

Liczba zakładów Inne branże Budownictwo Przemysł Leśnictwo Rolnictwo Stan sanitarny środowiska pracy. Na terenie powiatu międzyrzeckiego w 2015r. Sekcja Higieny Pracy posiadała w ewidencji 175 zakładów pracy zatrudniających 6068 pracowników. Były to: zakłady rolnictwa, leśnictwa, przemysłu, budownictwa i innych branż. 75 80 70 60 50 40 30 20 10 0 32 3 7 58 Liczba zakładów w ewidencji Sekcji Higieny Pracy objętych nadzorem według sektorów gospodarki w 2015 roku. W roku 2015 skontrolowano 79 zakładów pracy zatrudniających 1856 pracowników. Ogółem przeprowadzono 92 kontrole sanitarne. W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości wydano 58 decyzji administracyjnych zawierających 136 nakazów dotyczących poprawy warunków pracy, badań i pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy oraz ogólnych zagadnień z zakresu bezpieczeństwa higieny pracy. Badania środowiska pracy przeprowadzone w 2015r. wykazały przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń /NDS/ i natężeń /NDN/ czynników szkodliwych dla Strona 44

Stan sanitarny środowiska pracy zdrowia w 16 zakładach pracy. Łącznie narażonych na hałas, zapylenie, substancje chemiczne i inne było 292 pracowników w 16 zakładach pracy. Narażenia zawodowe w środowisku pracy w latach 2013-2015 Rok Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDS/NDN Liczba pracowników pracujących w przekroczeniach dopuszczalnych norm Ogółem Czynniki Pyły Czynniki fizyczne chemiczne 2013 25 328 0 5 326 2014 22 279 1 3 278 2015 16 292 4 12 287 W 2015r. podobnie jak w latach poprzednich najwięcej pracowników kontrolowanych zakładów pracowało w przekroczeniach dopuszczalnych norm czynników fizycznych tj. hałasu. Zakłady pracy, w których stwierdzono pomiarami przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy wymagały stałego nadzoru nad warunkami pracy. Pracodawców zobowiązano decyzjami do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Często z uwagi na trudności techniczne z obniżeniem czynników szkodliwych do wymaganych norm przymuszano zakłady pracy do prowadzenia działań profilaktycznych tj. wyposażenia pracowników w dobrane do widma hałasu ochronniki słuchu, opracowanie i wdrożenie programów działań techniczno- organizacyjnych mających na celu zmniejszenie narażenia pracowników na hałas, stosowanie indywidualnych ochron dróg oddechowych i inne. Ponadto podczas kontroli sanitarnych egzekwowano specjalistyczne badania lekarskie oraz oceny zdrowia pracowników. Wymagano również od pracodawców, aby informowali pracowników o występowaniu czynników szkodliwych dla zdrowia w zakładach pracy. W wyniku prowadzonych postępowań administracyjno - egzekucyjnych oraz działań profilaktycznych poprawiono warunki pracy dla 142 pracowników w 11 zakładach pracy, Strona 45

Stan sanitarny środowiska pracy w tym w 3 zakładach obniżono do wartości zgodnych z obowiązującymi normatywami stężenia i natężenia czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy. Higieniczne warunki pracy w zakładach, które były objęte nadzorem poprawiają się, jednak jednym z częstych uchybień jest nie realizowanie przez pracodawców bardzo istotnego obowiązku systematycznego wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia. Podczas wizytacji zakładów kontrolowano stan techniczny i czystość w pomieszczeniach higieniczno sanitarnych. Poprawiono warunki pracy 25 pracownikom w 5 zakładach pracy poprzez zapewnienie między innymi właściwie urządzonego zaplecza higieniczno sanitarnego - szatni, jadalni, WC i umywalni. Na terenie powiatu międzyrzeckiego 54 pracowników (7 kobiet i 47 mężczyzn) w 13 zakładach pracy miało kontakt zawodowy z substancjami i procesami o działaniu rakotwórczym. Liczba pracowników narażonych na substancje i procesy rakotwórcze w środowisku pracy w latach 2013-2015 ROK 2013 2014 2015 Liczba osób narażonych na substancje i procesy 94 74 54 rakotwórcze Liczba zakładów pracy 21 16 13 Czynniki rakotwórcze, na które narażeni byli pracownicy to ropa naftowa, chromiany, nikiel, trójchloroetylen, promieniowanie X, tlenek etylenu i inne. Podczas kontroli egzekwowano od pracodawców zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie czynników rakotwórczych prowadzenie rejestrów tych czynników oraz stosowanie takich sposobów organizacji i wykonywania pracy, które zmniejszają liczbę narażonych pracowników lub czas pracy w warunkach narażenia. Stwierdzono, że pracodawcy informowali pracowników o zagrożeniu dla zdrowia ze strony czynników rakotwórczych oraz o podjętych działaniach zapobiegawczych zmniejszających ryzyko zawodowe. W związku z występowaniem czynników rakotwórczych na stanowiskach pracy przeprowadzono ogółem 9 kontroli zakładów pracy oraz wydano 3 decyzje zobowiązujące pracodawców do przestrzegania przepisów w zakresie czynników rakotwórczych. Strona 46

Stan sanitarny środowiska pracy Pracownicy Sekcji Higieny Pracy kontrolowali przestrzeganie przepisów ustawy o substancjach chemiczne i ich mieszaniny. W 2015r. skontrolowano 62 podmioty gospodarcze stosujące substancje chemiczne i ich mieszaniny. W trakcie kontroli sanitarnych w zakładach pracy stosujących substancje niebezpieczne lub ich mieszaniny egzekwowano między innymi obowiązek posiadania kart charakterystyk, procedur bezpiecznej pracy, posiadania spisu wszystkich posiadanych substancji i preparatów niebezpiecznych oraz właściwe oznakowanie. W trakcie kontroli sanitarnych stwierdzono naruszenia przepisów w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin w 13 zakładach pracy. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami wydano 20 decyzji administracyjnych zawierających 31 nakazów dotyczących m.in. zaopatrzenia się w karty charakterystyki substancji i preparatów niebezpiecznych stosowanych w zakładzie, właściwego oznakowania, sporządzenia aktualnego spisu tych substancji, procedur bezpiecznego postępowania z niebezpiecznymi substancjami/mieszaninami chemicznymi stosowanymi na stanowiskach pracy oraz zapoznania pracowników z oceną ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na działanie szkodliwości chemicznych. Nadzór nad podmiotami stosującymi substancje chemiczne i ich mieszaniny w latach 2013-2015 Lp. 1 2 3 4 Zagadnienia Liczba stosujących w działalności zawodowej substancje chemiczne i ich mieszaniny Liczba kontroli przeprowadzonych w zakresie substancji i preparatów chemicznych (stosowanie) Liczba wydanych nakazów dotyczących substancji i preparatów chemicznych Liczba wydanych mandatów karnych w zakresie stosowania substancji i preparatów chemicznych Rok 2013 2014 2015 81 132 132 43 42 62 51 31 20 0 0 0 Strona 47

Stan sanitarny środowiska pracy Pracownicy Sekcji Higieny Pracy egzekwowali przestrzeganie przepisów Ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz rozporządzenia (WE) NR 273/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie prekursorów narkotykowych kategorii 2 i 3. Przeprowadzono 4 kontrole sanitarne. Decyzji nie wydawano. Na terenie powiatu międzyrzeckiego w 2015r. narażonych na działanie szkodliwych czynników biologicznych było ogółem 884 pracowników w 108 zakładach pracy. Skontrolowano 25 zakładów w zakresie przestrzegania przez pracodawców obowiązków wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 22.04.2005r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki. W 2015r. wydano 8 decyzji administracyjnych dotyczących braku oceny ryzyka zawodowego i braku wymaganych procedur postepowania. Zakłady pracy posiadały w większości aktualne badania lekarskie wstępne, okresowe i kontrolne pracowników. Były one wykonywane przez lekarzy do tego uprawnionych. Nieprawidłowości w zakresie badań lekarskich profilaktycznych stwierdzono w 1 zakładzie pracy. W 2015r. pracownicy Sekcji Higieny Pracy PSSE Międzyrzecz podejmowali następujące działania związane z promocją zdrowia w środowisku pracy: 1. W 23 zakładach pracy rozdano pracownikom materiały informacyjne dotyczące szkodliwości palenia tytoniu: m. in. Poradnik dla pracodawców Miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego, książka autorstwa prof. Witolda Zatońskiego Jak rzucić palenie wydana przez Centrum Onkologii w Warszawie, ulotki i plakaty wydane przez Fundację Promocja Zdrowia i Centrum Onkologii w Warszawie - dobór materiałów w porozumieniu z pracownikiem Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej PSSE Międzyrzecz. Strona 48

Stan sanitarny środowiska pracy 2. Podczas kontroli sanitarnych w 73 zakładach pracy dokonano ocen sytuacji w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu. Stwierdzono, że we wszystkich zakładach pracy istnieje zakaz palenia tytoniu w pomieszczeniach pracy oraz zaplecza higienicznosanitarnego dla pracowników. 3. Prowadzono na bieżąco wymianę informacji z pracownikiem Higieny Dzieci i Młodzieży PSSE Międzyrzecz na temat ograniczenia palenia tytoniu wśród nauczycieli udostępniono do wglądu w HDM 28 protokołów z kontroli placówek oświatowych i wychowawczych. 4. W 18 zakładach pracy rozdano ulotki na temat bezpiecznego stosowania produktów chemicznych, czynników rakotwórczych i azbestu w środowisku pracy. W 2015 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu wydał 6 decyzji o stwierdzeniu chorób zawodowych. Stwierdzone przypadki dotyczyły: przewlekłych chorób narządu ruchu wywołanych sposobem wykonywania pracy (3 przypadki), przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy, przewlekłej boreliozy, zewnątrzpochodnego alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych. 14 12 10 8 6 4 2 0 14 6 2 2013 2014 2015 Choroby zawodowe stwierdzone w PSSE Międzyrzecz w latach 2013-2015. Na ogólną liczbę stwierdzonych w latach 2013-2015 chorób zawodowych /22 przypadki/ 64%, tj. 14 przypadków dotyczyło chorób zakaźnych-borelioza przewlekła. Pozostałe przypadki dotyczyły przewlekłych chorób narządu ruchu wywołanych sposobem Strona 49

Stan sanitarny środowiska pracy wykonywania pracy, przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy, zewnątrzpochodnego alergicznego zapalenia pęcherzyków płucnych, astmy oskrzelowej, alergicznego nieżytu nosa oraz chorób skóry. W zakładach pracy gdzie stwierdzono choroby zawodowe przeprowadzono wizytacje, których tematem była profilaktyka chorób zawodowych. Podsumowanie i wnioski: 1. Największą liczbę narażonych pracowników stanowią pracujący w warunkach przekroczeń dopuszczalnych norm hałasu. W związku z tym podczas kontroli warunków pracy należy w szczególny sposób uczulać pracodawców na zagrożenia związane z hałasem, oraz konieczność podejmowania działań profilaktycznych. 2. Z uwagi na dużą liczbę zakładów stosujących w swojej działalności niebezpieczne substancje chemiczne i ich mieszaniny należy podczas kontroli zwracać uwagę na wdrażanie przepisów wynikających z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącego bezpiecznego stosowania chemikaliów. 3. Działania profilaktyczne, w tym działania w zakresie promocji zdrowia podejmowane w środowisku pracy przynoszą pozytywne efekty czego dowodem jest utrzymująca się od kilku lat na niskim poziomie liczba chorób zawodowych stwierdzanych na terenie powiatu międzyrzeckiego. Opracował: mgr inż. Jerzy Paśniewski Strona 50

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych. 1.Wprowadzenie Do zadań Stanowiska Pracy Higieny Dzieci i Młodzieży należy nadzór nad higieną środowiska, należytym stanem higieniczno-sanitarnym nieruchomości i higieną pomieszczeń w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych, szkołach wyższych oraz ośrodkach wypoczynku dzieci i młodzieży. Zadania te realizowane są poprzez nadzór nad przestrzeganiem przepisów i obowiązujących norm przez szkoły i inne placówki oświatowo wychowawcze, szkoły wyższe oraz ośrodki wypoczynku dzieci i młodzieży. Strona 51

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 2. Nadzorowane placówki i działalność kontrolno-represyjna Placówki pod nadzorem higieny dzieci i młodzieży w powiecie międzyrzeckim w 2015 roku Żłobki/Kluby dziecięce Przedszkola 8 2 3 6 1 21 Inne formy wychowania przedszkolnego Szkoły Podstawowe Gimnazja 5 Zespoły Szkół Internaty Placówki z pobytem całodobowym Placówki pracy pozaszkolnej 11 5 12 1 1 2 Tereny rekreacyjne wyższych uczelni Gabinety pielęgniarskie Warsztat szkoleniowy Schronisko młodzieżowe W 2015 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Międzyrzeczu znajdowało się 78 placówek stałych i 27 różnych form wypoczynku letniego i zimowego (41 turnusów). Przedmiotem prowadzonych czynności kontrolnych była ocena stanu techniczno-sanitarnego placówek pod względem posiadanej infrastruktury, bieżącej czystości i porządku, warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów oraz ocena warunków pobytu dzieci i młodzieży (ergonomia stanowiska pracy ucznia, higiena pracy umysłowej, oświetlenie stanowiska pracy, obciążenie uczniów tornistrami/plecakami). Podczas kontroli oceniano również warunki prowadzonej w szkołach profilaktycznej opieki zdrowotnej. Przeprowadzono 117 kontroli sanitarnych, obejmując bieżącym nadzorem 54 stałe placówki (69% będących w ewidencji) oraz 29 turnusów wypoczynku letniego i zimowego (71% zarejestrowanych w bazie wypoczynku). W wyniku kontroli wydano 16 decyzji nakazujących wykonanie obowiązków i 15 decyzji płatniczych obciążających kosztami kontroli oraz wystosowano 6 wystąpień pokontrolnych. Podobnie jak w latach ubiegłych znaczną ilość Strona 52

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych decyzji merytorycznych, bo aż 87%, stanowiły decyzje zmieniające termin realizacji obowiązków. Stanu sanitarnego nie zakwestionowano w żadnej z kontrolowanych placówek. Działalność kontrolno-represyjna w latach 2011-2015r. (obiekty stałe bez wypoczynku) 120 100 95 107 107 101 80 78 78 79 84 60 58 56 64 64 65 54 40 20 0 28 24 27 16 16 16 10 11 10 11 2011 2012 2013 2014 2015 6 Liczba obiektów pod nadzorem Liczba kontroli Liczba wykonanych decyzji Liczba skontrolowanych obiektów Liczba wydanych decyzji 3. Stan techniczno-sanitarny nadzorowanych placówek 3.1. Żłobki i kluby dziecięce Na terenie powiatu międzyrzeckiego funkcjonuje 1 klub dziecięcy, który usytuowany jest na terenie Zespołu Edukacyjnego w Skwierzynie (wydzielone pomieszczenia w budynku przedszkola). Klub przeznaczony jest dla 25 dzieci w wieku od 1 roku do 3 lat. Stan techniczno-sanitarny nie budził zastrzeżeń. Sprzęt i wyposażenie prawidłowe, z certyfikatami, dostosowane do rodzaju prowadzonych zajęć, meble dostosowane do zasad ergonomii. Strona 53

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 3.2. Przedszkola W 2015 roku na terenie powiatu międzyrzeckiego w ewidencji znajdowało się 17 placówek wychowania przedszkolnego, w tym 12 przedszkoli i 5 punktów przedszkolnych. W ramach bieżącego nadzoru skontrolowano wszystkie 17 placówek (przeprowadzono w nich 18 kontroli). Warunki sanitarno-techniczne przedszkoli ocenia się jako dobre. W 2015 roku niewłaściwy stan techniczno-sanitarny stwierdzono w 1 przedszkolu (Przedszkole Gminne w Bledzewie Oddział w Osiecku), w związku z czym PPIS w Międzyrzeczu decyzją administracyjną nakazał organowi prowadzącemu usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień. Pozostałe placówki utrzymane były we właściwym stanie techniczno-sanitarnym. Przedszkola posiadały wydzielone pomieszczenia do zabawy, wypoczynku, a toalety wyposażone były w niezbędne środki do utrzymania higieny. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na tereny przy przedszkolach (urządzenia i sprzęt do zabawy, ogrodzenie, stan sanitarny piasku w piaskownicach i ich zabezpieczenie). W porównaniu do lat ubiegłych stwierdzono poprawę stanu technicznego wyposażenia przedszkolnych placów zabaw. Niemniej jednak w jednym z przedszkoli stwierdzono brak tablicy informującej o zasadach bezpiecznego użytkowania urządzeń terenowych wdrożono postępowanie egzekucyjne. 3.3. Szkoły W ostatnich latach stan sanitarnotechniczny szkół w powiecie międzyrzeckim systematycznie poprawia się. Realizowanych jest wiele prac remontowych mających na celu poprawę warunków pobytu uczniów. Ciągle jednak istnieją placówki, które Strona 54

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych funkcjonują w budynkach, których stan techniczny jest niedostateczny (szczególnie w gminie Skwierzyna). W 2015 roku w ewidencji znajdowały się 24 szkoły na wszystkich poziomach kształcenia. W ramach bieżącego nadzoru skontrolowano 17 szkół, przeprowadzono w nich 47 kontroli, z czego 11 kontroli było kontrolami negatywnymi (stwierdzono nieprawidłowości bądź niewykonanie obowiązków wynikających z decyzji administracyjnych). 3.4. Inne placówki oświatowo-wychowawcze W 2015 roku w ewidencji Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej znajdowało się 15 innych placówek oświatowo-wychowawczych, w tym: warsztaty szkolne 2, internaty i bursy 2, placówki pobytem dziennym i całodobowym 3, placówki pracy pozaszkolnej 6, placówki rekreacyjne 2. Skontrolowano 12 placówek (przeprowadzono w nich 13 kontroli sanitarnych). W wyniku prowadzonego nadzoru zakwestionowano stan techniczno-sanitarny w 1 obiekcie (Internat Zespołu Szkół Technicznych w Skwierzynie), w związku z czym PPIS w Międzyrzeczu decyzją administracyjną nakazał organowi prowadzącemu usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień. 3.5. Gabinety profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej Zgodnie z ustawą o systemie oświaty szkoła powinna zapewnić uczniom możliwość korzystania z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej. Na 24 nadzorowane szkoły różnego typu tylko 15 posiada gabinet profilaktycznej opieki zdrowotnej. W 7 placówkach profilaktyczną opiekę zdrowotną zapewniano w pomieszczeniach zastępczych na terenie szkoły lub w gabinetach innych placówek. W 2 szkołach (Szkoła Podstawowa w Bukowcu i Templewie) brak jest opieki medycznej (dyrektorzy zgłosili problem z pozyskaniem pielęgniarek), w związku z czym opieka medyczna Strona 55

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych świadczona jest w Ośrodkach Zdrowia przez lekarzy rodzinnych. W większości skontrolowanych gabinetów stwierdzono właściwe warunki sanitarnohigieniczne i techniczne (pomieszczenia wykorzystywane wyłącznie do celów praktyki pielęgniarskiej, ściany i podłogi wykonywane z materiałów trwałych, zmywalnych, odpornych na działanie środków dezynfekcyjnych). 4. Warunki do utrzymania higieny Na odpowiednie warunki higieniczne w placówce składa się między innymi dostęp do bieżącej ciepłej wody i środków higienicznych (mydło, ręczniki papierowe, papier toaletowy), ogólny stan czystości i porządku pomieszczeń sanitarnych oraz właściwy stan techniczny zarówno pomieszczeń, jak i armatury sanitarnej. Przeprowadzone w tym zakresie kontrole sanitarne wykazały, że na terenie powiatu międzyrzeckiego we wszystkich placówkach w pomieszczeniach sanitarnohigienicznych zapewniono dostęp do bieżącej ciepłej i zimnej wody oraz środków higieny osobistej tj. mydła w płynie, suszarek do rąk lub ręczników 1-razowego użytku, papieru toaletowego, a w okresie grypowym środków do dezynfekcji rąk. Stan sanitarny i techniczny nie budził większych zastrzeżeń. Stwierdzono natomiast niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych (5 placówek), w związku z czym skierowano do organów prowadzących wystąpienia pokontrolne. 5. Warunki pracy ucznia Szkoła/Przedszkole jest środowiskiem, w którym uczeń/przedszkolak pracuje-uczy się przez 5-8 godzin dziennie, dlatego bardzo ważne jest stworzenie odpowiednich warunków nauki/pobytu dzieci i młodzieży w szkole/przedszkolu. Do czynników składających się na właściwe warunki pracy należą m.in. właściwy stan techniczno-sanitarny placówki, właściwie skonstruowany rozkład zajęć lekcyjnych, odpowiednio dobrane stanowisko pracy, właściwe oświetlenie, mikroklimat. Strona 56

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 5.1. Ocena rozkładów zajęć lekcyjnych w latach 2011-2015. 300 250 200 150 100 50 0 283 281 250 206 86 68 53 46 19 18 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba ocenionych rozkładów lekcyjnych Liczba kwestionowanych rozkładów lekcyjnych 5.2 Ocena dostosowania mebli do wzrostu uczniów w latach 2011-2015. 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 1306 1100 999 1054 761 418 189 164 169 115 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba ocenionych stanowisk pracy Liczba kwestionowanych stanowisk pracy 5.3. Ocena obciążenia tornistrami/plecakami uczniów klas I - VI szkół podstawowych w latach 2011-2015. 600 500 400 300 200 100 0 591 460 337 329 302 355 184 206 153 174 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba uczniów objętych badaniem liczba przypadków przekroczenia wagi tornistra powyżej 10% wagi ciała dziecka Strona 57

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych W 2015 roku kontrolowano także możliwość pozostawiania w pomieszczeniach szkoły części podręczników i przyborów szkolnych. Oceny dokonano w 17 szkołach na wszystkich poziomach kształcenia. Stwierdzono, iż obowiązek ten realizuje 99% skontrolowanych placówek udostępniając uczniom szafki szkolne lub wydzielając miejsca w salach dydaktycznych. 5.4. Mikroklimat W celu sprawdzenia wymagań zawartych w 17. 1. rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003r. Nr 6, poz.69 z póź. zmianami) dokonano pomiarów temperatury w 16 placówkach 82 sale lekcyjnych/przedszkolnych/pokoje. Nieprawidłowości w powyższym zakresie nie stwierdzono. W 2014 roku 18 placówek/141 sal lekcyjnych/sal przedszkolnych bez nieprawidłowości. 5.5. Oświetlenie Oświetlenie elektryczne w placówkach oświatowych powinno zapewnić właściwe ze względów higienicznych warunki pracy wzrokowej podczas nauki i zajęć praktycznych. Prawidłowe oświetlenie stwarza atmosferę ułatwiającą koncentrację, motywuje i pobudza do aktywności, oraz sprzyja odprężeniu. Głównymi zadaniami wzrokowymi w placówkach edukacyjnych są czytanie i pisanie, a także rysowanie, zajęcia praktyczne, które zwykle wymagają wydłużonego skupienia uwagi. Przy stosunkowo niskich poziomach natężenia oświetlenia ostrość widzenia gwałtownie spada i nie możemy odróżnić szczegółów, widzimy jedynie duże powierzchnie. Praca uczniów w niewłaściwym oświetleniu powoduje wzrost zmęczenia, bóle gałek ocznych i głowy, może spowodować wadę wzroku lub pogłębi już istniejącą a w konsekwencji obniży wyniki nauczania. W 2015r. dokonano pomiarów natężenia oświetlenia elektrycznego w 2 placówkach (Przedszkole Nr 4 w Międzyrzeczu oraz Szkoła Podstawowa w Bledzewie). Pomiarów dokonano w 32 salach w 235 miejscach pomiarowych nieprawidłowości nie stwierdzono. W 2014 roku zakwestionowano natężenie oświetlenia elektrycznego w 13 salach do nauki w 1 placówce. Strona 58

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych 5.6. Pracownie komputerowe Ocenie poddawano warunki zdrowotne w pracowniach komputerowych w zakresie ogólnego stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń, wyposażenia sal i stanowisk komputerowych oraz ustawienia monitorów. Ogólny stan techniczno-sanitarny skontrolowanych pracowni oceniono jako dobry. Pracownie są w miarę możliwości modernizowane i zaopatrywane w nowoczesny sprzęt i wyposażenie. Tylko w jednym przypadku wydano zalecenie zapewnienia w pracowni komputerowej wentylacji mechanicznej (z uwagi na umiejscowienie pracowni w zagłębieniu, poniżej terenu urządzonego przy budynku). Zajęcia w pracowniach komputerowych odbywają się z podziałem na grupy w związku z czym każdy uczeń korzysta ze stanowiska indywidualnie. 5.7. Infrastruktura do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego Zaplecze sportowe w nadzorowanych szkołach poprawia się, jednak pomimo oddawania do użytku kolejnych boisk sportowych oraz modernizacji sal gimnastycznych i istniejących boisk, nie pokrywa to pełnego zapotrzebowania na bazę sportową. Na 17 skontrolowanych różnego typu szkoły, jedna szkoła nie posiada infrastruktury do prowadzenia zajęć fizycznych. Uczniowie tej szkoły korzystają z sal w innych placówkach nauczania. Niewłaściwy stan techniczno-sanitarny zaplecza sanitarnego stwierdzono w 3 placówkach. W 2015 roku podobnie jak i w latach ubiegłych dokonano oceny posiadanego przez szkoły sprzętu sportowego pod kątem posiadania certyfikatów. Analiza uzyskanych danych wykazała, iż systematycznie zmniejsza się liczba szkół nie posiadających certyfikatów na sprzęt i urządzenia sportowe. 6. Warunki wypoczynku i rekreacji Niezależnie od miejsca wypoczynku ważne jest, aby zapewnić wypoczywającym zdrowe i bezpieczne warunki wypoczynku. Obiekt albo teren, w którym jest organizowany wypoczynek, musi spełniać wymogi dotyczące bezpieczeństwa, ochrony przeciwpożarowej, Strona 59

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych warunków higieniczno-sanitarnych oraz ochrony środowiska określonych przepisami o ochronie przeciwpożarowej, Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ochronie środowiska, a w przypadku organizacji wypoczynku z udziałem dzieci i młodzieży niepełnosprawnej - obiekt musi być ponadto dostosowany do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności uczestników wypoczynku. W celu przeprowadzenia kompleksowej kontroli niezbędna jest współpraca kilku organów kontrolujących. Dlatego też Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Międzyrzeczu corocznie zachęca do współpracy Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp., Komendę Powiatową Policji w Międzyrzeczu oraz Komendę Państwowej Powiatowej Straży Pożarnej w Międzyrzeczu. W 2015 roku na terenie powiatu międzyrzeckiego w elektronicznej bazie wypoczynku zarejestrowano ogółem 41 turnusów wypoczynku letniego i zimowego. Wypoczynek zimowy organizowany był głównie w formie wypoczynku w miejscu zamieszkania (zajęcia plastyczne, sportowe, taneczne, komputerowe, językowe, wyjazdy na basen, teatrzyki). Organizatorami były placówki znajdujące się pod stałym nadzorem PSSE w Międzyrzeczu. Wypoczynek w formie wyjazdowej odbył się Gminnym Ośrodku Kultury w Przytocznej. Nieprawidłowości nie stwierdzono. W sezonie letnim 2015r. na terenie powiatu międzyrzeckiego w elektronicznej bazie wypoczynku zarejestrowano 38 turnusów wypoczynku dzieci i młodzieży odbywających się na terenie Pszczewa, Chyciny, Lubikowa, Lubikówka, Głębokiego. Dzieci wypoczywały pod namiotami i w obiektach stałych. Według uzyskanych danych ze zorganizowanego wypoczynku skorzystało ok. 1320 uczestników wieku 6 18 lat. W ramach nadzoru nad placówkami wypoczynku letniego skontrolowano 28 turnusów, w których przeprowadzono 31 kontroli sanitarnych. Kontrole wykazały, że większość placówek została właściwie przygotowana do sezonu. Nieprawidłowości stwierdzono w 5 placówkach, jednakże rekontrole wykazały poprawę w kwestionowanych obszarach. Potwierdzeniem na właściwe przygotowanie placówek może stanowić fakt, iż nie wpłynął do Strona 60

Stan sanitarny w szkołach i innych placówkach oświatowo wychowawczych tutejszej Stacji ani jeden wniosek z prośbą o interwencję w miejscach wypoczynku. Nie zanotowano zatruć pokarmowych czy też poważniejszych wypadków. Podczas kontroli obiektów wypoczynku letniego prowadzono również działania edukacyjne w ramach kampanii Bezpieczne i zdrowe wakacje. Skontrolowane placówki otrzymywały materiały edukacyjne przygotowane przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Międzyrzeczu zawierające podstawowe informacje na temat bezpiecznego spędzania czasu wolnego. 7. Podsumowanie i wnioski 1. Stan sanitarno-techniczny budynków placówek nauczania i wychowania od kilku lat poprawia się powstają nowe budynki i prowadzone są modernizacje istniejących. Konieczne jest jednak stałe i systematyczne realizowanie przez organy prowadzące remontów i innych prac inwestycyjnych, mających na celu poprawę warunków pobytu dzieci i młodzieży w placówkach oświatowo-wychowawczych. 2. Pomimo oddawania do użytku kolejnych boisk sportowych oraz modernizacji sal gimnastycznych i istniejących boisk, baza sportowa w powiecie międzyrzeckim w dalszym ciągu jest niewystarczająca. 3. Systematycznie poprawia się stan sanitarno-higieniczny w zakresie zapewnienia warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów. Niemniej jednak w 5 placówkach stwierdzono niezachowanie standardów dostępności do urządzeń sanitarnych. 4. Poprawie ulegają higieniczne warunki pracy ucznia w zakresie rozkładów zajęć oraz dostosowania stanowiska pracy ucznia. Sukcesywnie wymieniane są meble na nowe, posiadające aktualne certyfikaty. 5. Nie odnotowano poprawy w zakresie obciążenia uczniów tornistrami/plecakami, pomimo, że zdecydowana większość szkół zapewnia uczniom miejsca do pozostawiania części podręczników i przyborów szkolnych. 6. Placówki letniego i zimowego wypoczynku dzieci i młodzieży zostały przygotowane prawidłowo i w większości nie budziły zastrzeżeń. Opracowała: mgr inż. Aleksandra Gomuła Strona 61

Działalność w zakresie Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego. Zapobiegawczy nadzór sanitarny, którego działalność kończy się w momencie odbioru inwestycji, wyprzedza działanie służb nadzoru bieżącego i obejmuje egzekwowanie wymagań higienicznych i zdrowotnych na etapie: planowania, lokalizowania, projektowania, realizacji i przekazywania do użytkowania inwestycji i obiektów budowlanych. Do zadań nadzoru zapobiegawczego należy: - uczestniczenie w postępowaniach w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko projektów lub zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania - przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin; - uczestniczenie w postępowaniach w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć; - uzgadnianie warunków zabudowy i zagospodarowania terenu pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; - wyrażanie zgody na lokalizowanie obiektów budowlanych; - uzgadnianie dokumentacji projektowej budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; - uczestniczenie w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych; - wyrażanie zgody w sprawach określonych w przepisach. Ilość wykonanych zadań w roku 2015: Wydane uzgodnienia i opinie sanitarne ogółem - 130, w tym negatywne - 5 w tym : przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 120, w tym negatywne - 5 przez komórkę epidemiologii - 10 Strona 62

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Ilościowe zestawienie wykonanych działań w każdym z wymienionych kierunków, w ciągu ostatnich 4 lat ujęto w poniższej tabeli: L.p. Rodzaj działalności 2012 2013 2014 2015 Rok Liczba wydanych opinii uzgadniających 1 odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływaniu na środowisko Liczba wydanych opinii uzgadniających zakres 2 i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko Liczba wydanych opinii opiniujących projekty i zmiany: studium uwarunkowań i kierunków 3 zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego wraz z prognozą oddziaływania na środowisko Liczba wydanych opinii co do potrzeby 4 przeprowadzenia oceny oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko Liczba wydanych opinii w sprawie określenia 5 zakresu raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko Liczba wydanych opinii w sprawie uzgodnienia 6 warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach 7 Liczba uzgodnionych dokumentacji projektowych technologicznych i budowlanych Liczba wydanych opinii dotyczących programów 8 dostosowania zakładów opieki zdrowotnej do wymagań określonych w przepisach 9 Liczba wydanych opinii dotyczących obiektów budowlanych w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania 10 Liczba wydanych opinii dotyczących różnych spraw 11 Liczba wydanych zgód w sprawach określonych 12 w przepisach Liczba przeprowadzonych kontroli obiektów budowlanych w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania 13 Liczba przeprowadzonych kontroli w trakcie budowy obiektów budowlanych 14 Liczba przeprowadzonych kontroli istniejących obiektów budowlanych - - 2 1 9 6 6 1 14 9 12 4 18 17 7 26 - - 1 1 4 6 4 6 5 11 17 7 2 5 - - 20 17 23 33 43 38 31 30 - - - 1 20 18 23 29 5 1 1 44 2 16 8 9 Strona 63

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 1.0. Postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. W postępowaniach w ramach strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, dotyczących projektów lub zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin wydano ogółem 16 opinii sanitarnych, w tym: - 1 opinię sanitarną uzgadniającą odstąpienie od przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, - 11 opinii sanitarnych uzgadniających zakres i stopień szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko, - 4 opinie sanitarne, w tym 1 opinia negatywna, opiniujące projekty lub zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gmin wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Postępowania te dotyczyły projektów lub zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego (1 opinia) oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (15 opinii), w gminach: Bledzew, Międzyrzecz, Pszczew i Trzciel. W ww. opiniach określano warunki, jakie powinny być uwzględnione w opracowywanych lub zmienianych planach. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. 2.0. Postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć. W postępowaniach w ramach oceny oddziaływania na środowisko planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko wydano ogółem 33 opinie sanitarne, w tym 2 opinie negatywne i 2 opinie odmawiające zaopiniowania warunków realizacji przedsięwzięcia. 2.1. Opinie sanitarne co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. Ogółem wydano 26 opinii sanitarnych. Dla 5-ciu przedsięwzięć dotyczących: budowy zakładu odzysku i przetwórstwa tworzyw sztucznych w m. Pieski, budowy fermy trzody chlewnej w m. Gorzyca, przebudowy budynku magazynowego na produkcyjny w Strona 64

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Skwierzynie, rozbudowy fermy indyków w m. Pieski i budowy kompostowni kontenerowej w m. Jasieniec stwierdzono obowiązek sporządzenia raportu i określono jego zakres. 2.2. Opinie sanitarne w sprawie określenia zakresu raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Wydano 1 opinię sanitarną, dotyczącą przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji w m. Lubikowo. 2.3. Opinie sanitarne w sprawie uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. Ogółem wydano 6 opinii sanitarnych, w tym 2 opinie negatywne i 2 opinie odmawiające zaopiniowania warunków realizacji przedsięwzięcia. Opinie negatywne i opinie odmawiające zaopiniowania warunków realizacji przedsięwzięcia dotyczyły przedsięwzięć polegających na: rozbudowie fermy trzody chlewnej w Krasnym Dłusku, budowie fermy trzody chlewnej w miejscowości Gorzyca, rozbudowie fermy indyków w m. Pieski i budowie fermy indyków w Skwierzynie. W opiniach uzgadniających określano środowiskowe uwarunkowania realizacji przedsięwzięć, które powinny być uwzględnione w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz w projektach budowlanych. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. 3.0. Uzgadnianie dokumentacji projektowej, pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych. Ogółem wydano 7 opinii sanitarnych uzgadniających dokumentacje projektowe. Uzgodnione dokumentacje projektowe dotyczyły projektów budowlanych (zagospodarowanie działki, branże: architektoniczna i instalacje sanitarne) i technologicznych. Zakresem swoim obejmowały one budownictwo ogólne (obiekty użyteczności publicznej) oraz obiekty budowlane infrastruktury technicznej. 4.0. Opinie sanitarne dotyczące obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Ogółem wydano 33 opinie. Opinie stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w wybudowanych obiektach budowlanych dotyczyły następujących obiektów budowlanych: Strona 65

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny a. budynki hoteli 1 opinia; b. budynki handlowo - usługowe 5 opinii; c. budynki szpitalne 3 opinie; d. świetlice wiejskie 1 opinia; e. budynki przemysłowe 6 opinii; f. budynki gospodarstw rolnych 1 opinia; g. wieże obserwacyjno widokowe 3 opinie; h. budowle rekreacyjne 1 opinia; i. stacja uzdatniania wody 1 opinia; j. oczyszczalnia ścieków 1 opinia; k. sieci wodociągowe, kanalizacyjne i deszczowe 7 opinii; l. maszt 1 opinia; m. most 1 opinia; n. budowle wodne 1 opinia; Wszystkie ww. obiekty budowlane zostały wybudowane zgodnie z projektem budowlanym i warunkami pozwolenia na budowę, z uwzględnieniem wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w przepisach. Wobec braku zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, nie wniesiono sprzeciwu na przystąpienia do ich użytkowania. 5.0. Opinie sanitarne dotyczące innych spraw. Ogółem wydano 31 opinii sanitarnych, które dotyczyły: a) Wydano 8 opinii sanitarnych zawierających wnioski, które należy uwzględnić w opracowywanych projektach lub zmianach projektów: studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminach. Miały one na celu ograniczanie i eliminowanie zagrożeń dla zdrowia ludzi. b) Wydano 1 opinię sanitarną, dotyczącą uzgodnienia projektu decyzji o warunkach zabudowy. c) Wydano 1 opinię sanitarną, dotyczącą wyrażenia zgody na założenie cmentarza komunalnego przy ul. Międzyrzeckiej w Skwierzynie. d) Wydano 7 opinii sanitarnych stwierdzających spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w obowiązujących przepisach, w następujących obiektach budowlanych (przebudowa, zmiana sposobu użytkowania, rozpoczęcie działalności, Strona 66

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny itp.): studnia wraz z przyłączem na terenie Ośrodka Wypoczynkowego Głębokie, gabinet stomatologiczny w Przytocznej, apteki ogólnodostępne w Międzyrzeczu i Pszczewie, budynki handlowe w Brójcach i Kęszycy Leśnej, zakład probiotyków w Trzcielu. e) Wydano 7 opinii sanitarnych, które dotyczyły różnych spraw związanych z: udzielaniem porad, informacji, odpowiedzi itp., w zakresie spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych na etapie uzgadniania lokalizacji inwestycji, opiniowania dokumentacji projektowych oraz zajmowania stanowiska w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym. f) Wydano 4 opinie sanitarne z przeprowadzonej kontroli obiektów budowlanych w trakcie budowy. g) Wydano 2 opinie sanitarne z przeprowadzonych kontroli kompleksowych szpitali w Międzyrzeczu przy ul. Poznańskiej 109 i w Skwierzynie. 6.0. Opinie sanitarne dotyczące spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą wydane przez sekcję epidemiologii. Ogółem wydano 10 opinii, na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej, które dotyczyły spełnienia wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Obejmowały one następujące rodzaje działalności leczniczej: szpitale 2 opinie, przychodnie i gabinety - 8 opinii. 7.0. Kontrole obiektów budowlanych Ogółem przeprowadzono 51 kontroli obiektów budowlanych: w tym: przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego 42, przez komórkę epidemiologii 9, Strona 67

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny STACJA PALIW PŁYNNYCH Z BUDYNKIEM RESTAURACYJNO- HOTELOWYM Międzyrzecz, ul. Zachodnia 7.1. Kontrole obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Przeprowadzono 29 kontroli zgłoszonych do użytkowania obiektów budowlanych. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w wybudowanych obiektach budowlanych, określonych w obowiązujących przepisach. 7.2. Kontrole istniejących obiektów budowlanych, w związku z dopuszczeniem ich do użytkowania Przeprowadzono 7 kontroli zgłoszonych do użytkowania istniejących obiektów budowlanych, które dotyczyły następujących obiektów budowlanych: studnia wraz z przyłączem na terenie Ośrodka Wypoczynkowego Głębokie, gabinet stomatologiczny w Przytocznej, apteki ogólnodostępne w Międzyrzeczu i Pszczewie, budynki handlowe w Brójcach i Kęszycy Leśnej, zakład probiotyków w Trzcielu. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne stwierdzające spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w tych obiektach budowlanych, określonych w obowiązujących przepisach. 7.3. Kontrole obiektów budowlanych w trakcie budowy Przeprowadzono 4 kontrole obiektów budowlanych w trakcie budowy: budynek usługowy - pensjonat w Pszczewie, szkoła w Przytocznej, budynek szpitalny nr 9 przy ul. Poznańskiej 109 w Międzyrzeczu i gabinet stomatologiczny w Przytocznej. Po przeprowadzeniu kontroli wydawano opinię sanitarną, w której zawarto uwagi jakie należy uwzględnić przy wykonywaniu robót budowlanych, w związku ze spełnieniem wymagań higienicznych i zdrowotnych, określonych w obowiązujących przepisach. Strona 68

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny 7.4. Kontrole kompleksowe szpitali. Przeprowadzono 2 planowe kontrole kompleksowe szpitali w Międzyrzeczu przy ul. Poznańskiej 109 i Skwierzynie. Zakres tych kontroli obejmował między innymi sprawdzenie: a. czy roboty budowlane wykonywane były w oparciu o projekty budowlane uzgodnione pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, b. dokumentów potwierdzających dopuszczenie wbudowanych wyrobów i materiałów budowlanych do stosowania w obiektach służby zdrowia, c. prowadzenie ewidencji dezynfekcji instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, d. prowadzenie ewidencji dezynfekcji instalacji wody zimnej i ciepłej wody użytkowej, e. protokołów z przeglądów okresowych budynków, a także urządzeń i instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych f. czy szpitale posiadają rezerwowe źródła zaopatrzenia w wodę, zapewniające co najmniej 12 godzinny zapas, g. czy w ramach wykonywanych robót budowlanych i remontowych realizowane są zadania zawarte w programach dostosowawczych. 7.5. Kontrole obiektów budowlanych, przeprowadzone przez sekcję epidemiologii Przeprowadzono 9 kontroli obiektów budowlanych (szpital, przychodnie, gabinety), w których ma być prowadzona działalność lecznicza. Po przeprowadzeniu kontroli wydawane były opinie sanitarne w formie decyzji administracyjnej, stwierdzające spełnienie wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, określone w obowiązujących przepisach. 8.0. Opłaty za wykonywane czynności Wydano 47 decyzji płatniczych dotyczących opłat za wykonane czynności przez komórkę zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. 9.0. Współpraca z organami samorządu terytorialnego oraz nadzorem budowlanym i weterynaryjnym. W ramach działalności statutowej zapobiegawczy nadzór sanitarny współdziałał z: wydziałami budownictwa i ochrony środowiska Urzędów Miast i Gmin oraz Starostwa Powiatowego w Międzyrzeczu, Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego w Strona 69

Zapobiegawczy Nadzór Sanitarny Międzyrzeczu oraz Powiatowym Lekarzem Weterynarii w Międzyrzeczu. Współpraca ta polegała na przekazywaniu wydawanych opinii i decyzji. 10.0. Inicjatywy podnoszenia jakości pracy. Działania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego były wykonywane zgodnie z: obowiązującymi procedurami systemu jakości działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, obowiązującymi przepisami prawa oraz w terminach wynikających z przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego. W ramach podnoszenia jakości pracy organizowane były szkolenia i naradach. 11.0. Podsumowanie. - odnotowuje się systematyczny postęp w zakresie modernizacji infrastruktury drogowej i budowy (przebudowy, rozbudowy) obiektów związanych z gospodarką wodno-ściekową oraz ochroną środowiska, - na terenie powiatu międzyrzeckiego odnotowano znaczny wzrost postępowań administracyjnych związanych z planowanymi przedsięwzięciami dotyczącymi: gospodarowania odpadami oraz chowu i hodowli trzody chlewnej i drobiu (budowa i rozbudowa ferm), - inwestycje prowadzone na terenie powiatu międzyrzeckiego poprawiły istniejący stan zainwestowania, nie pogarszając warunków sanitarnych dla mieszkańców, - w projektach budowlanych inwestycji stosuje się lepsze technicznie i efektywniejsze rozwiązania oraz nowocześniejsze urządzenia technologiczne, charakteryzujące się zwiększonym bezpieczeństwem dla ludzi i środowiska, - w uzgadnianych projektach budowlanych stwierdzono poprawę w zakresie zastosowanych rozwiązań funkcjonalnych. Opracował: mgr inż. Wojciech Górzny Strona 70

Promocja zdrowia i oświata zdrowotna Działania w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej realizowane przez służby sanitarne na terenie powiatu międzyrzeckiego podejmowane są w oparciu o art. 6 Ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej z dnia 14.03.1985r. z późń. zm., zgodnie z którą Państwowa Inspekcja Sanitarna inicjuje, organizuje, prowadzi, koordynuje i nadzoruje działalność oświatowo-zdrowotną w celu kształtowania odpowiednich postaw i zachowań. W 2015 roku zasadnicze działania pionu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej na terenie powiatu międzyrzeckiego koncentrowały się na: kontynuacji i wdrażaniu programów profilaktyczno edukacyjnych o zasięgu ogólnopolskim i wojewódzkim; wspieraniu realizatorów programów edukacyjnych i interwencji nieprogramowych poprzez organizowanie szkoleń, narad i udzielaniu pomocy merytorycznej oraz udostępnianiu materiałów edukacyjnych, utrwalaniu i nawiązywaniu współpracy z samorządami lokalnymi, instytucjami i organizacjami, monitorowaniu i ewaluacji realizowanych interwencji programowych, Zagadnienia problemowe w 2015 roku realizowane były w oparciu o wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego, założenia i cele Narodowego Programu Zdrowia na lata 2007 2015 oraz potrzeby zdrowotne mieszkańców lokalnej społeczności i koncentrowały się przede wszystkim wokół: - racjonalnego odżywiania i znaczenia ruchu w życiu człowieka, - profilaktyki chorób zakaźnych, - zapobiegania nowotworom, - profilaktyki uzależnień, - bezpieczeństwa dzieci podczas wakacji letnich i zimowych, - zasad zdrowego stylu życia. Strona 71

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna Działania edukacyjno profilaktyczne w 2015 roku kierowane były do dzieci i młodzieży, ich rodziców, mieszkańców powiatu, ogółu społeczeństwa. Zagadnienia problemowe realizowane były poprzez programy profilaktyczne oraz kampanie i akcje promujące zdrowie. Realizowane programy profilaktyczne 1. Profilaktyka nadwagi i otyłości - program edukacyjny Trzymaj Formę Celem programu jest zwiększenie świadomości dotyczącej wpływu żywienia i aktywności fizycznej na zdrowie poprzez: - pogłębienie wiedzy w zakresie znaczenia zbilansowanej diety i aktywności fizycznej dla organizmu człowieka, - kształtowanie zmiany postaw i zachowań związanych z prawidłowym żywieniem i aktywnością fizyczną, - dostarczenie wiedzy i umiejętność korzystania z informacji zamieszczonych na opakowaniach produktów spożywczych. W roku szkolnym 2014/2015 program realizowały 3 gimnazja i 7 szkół podstawowych. Programem objęto 1251 uczniów i 907 rodziców. Program realizowany jest w formie projektu. 2. Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu. Tematykę profilaktyki tytoniowej wynikającą z rządowego Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu - realizowano wśród szerokiego grona odbiorców. Kontynuowano programy edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży w szkołach i przedszkolach. Organizowano obchody Światowego Dnia bez Papierosa i Dnia Rzucania Palenia Tytoniu. a) Program edukacji antytytoniowej dla dzieci przedszkolnych i ich rodziców Czyste powietrze wokół nas ma na celu wykształcenie u dzieci świadomej postawy ochrony własnego zdrowia w sytuacjach, gdy są narażone na bezpośredni kontakt z palącymi. Strona 72

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna W roku szkolnym 2014/2015 Czyste powietrze wokół nas w powiecie realizowało 10 przedszkoli, programem objęto 255 dzieci w wieku 3-5 lat i 164 rodziców/opiekunów. b) program edukacji antytytoniowej dla uczniów klas I III szkół podstawowych Nie pal przy mnie, proszę. Celem programu jest kształtowanie u dzieci postaw odpowiedzialności za własne zdrowie, uświadomienie im, że palenie tytoniu jest szkodliwe dla zdrowia, uwrażliwienie na szkodliwe oddziaływanie dymu papierosowego związane z biernym paleniem oraz wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, gdy inni ludzie przy nich palą. Program był realizowany w formie 5 zajęć warsztatowych. W roku szkolnym 2014/2015 program realizowano w 12 placówkach, objęto nim 800 uczniów kl. I-III i 48 rodziców/opiekunów. c) programu edukacji antytytoniowej dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum Znajdź właściwe rozwiązanie. Celem głównym programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród młodzieży szkolnej poprzez zwiększenie wiedzy w zakresie szkodliwości dymu tytoniowego, kształtowanie umiejętności dbania o zdrowie własne i swoich bliskich, kształtowanie postaw asertywnych związanych z unikaniem czynnego i biernego palenia. Program realizowany jest w formie 5 zajęć warsztatowych. W roku szkolnym 2014/2015 program realizowano w 10 szkołach podstawowych i 6 gimnazjach. Objęto nim 926 uczniów kl. IV-VI SP i I- III Gimnazjum oraz 196 rodziców/opiekunów. d) Obchody Światowego Dnia Bez Tytoniu (31 maja) oraz Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu (trzeci czwartek listopada) W ramach realizacji kampanii antytytoniowych prowadzono działania informacyjno - edukacyjne: umieszczono informacje na stronie internetowej PSSE, organizowano narady, tworzono punkty informacyjno edukacyjne, prowadzono rozmowy indywidualne i pogadanki, dystrybuowano ulotki i znaki zakazu palenia tytoniu. Strona 73

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 3. Wojewódzki Program Profilaktyki Nowotworów W ostatnich latach najistotniejszym problemem zdrowia stały się nowotwory złośliwe. Na podstawie posiadanej wiedzy i możliwości medycyny wiemy, że 1/3 przypadków nowotworu można zapobiec, 1/3 jest wyleczalna przy wczesnym wykryciu i w 1/3 przypadków można polepszyć standard życia pacjentów z rakiem. Dlatego też tak ważne staje się zapobieganie zachorowaniom i wczesne wykrywanie nowotworów. Głównym celem programu jest zmniejszenie liczby zachorowań na nowotwory poprzez propagowanie profilaktyki pierwotnej nowotworów wśród ogółu społeczeństwa. W 2015r. ramach programu pracownicy PSSE wspólnie z Stowarzyszeniem Amazonek oraz Powiatowym Zespołem Doradztwa Rolniczego w Międzyrzeczu zorganizowali szkolenie dla kobiet w Starostwie Powiatowym w Międzyrzeczu, podczas lokalnych imprez rozdawano ulotki, propagowano badania profilaktyczne, prowadzono naukę samobadania na fantomie piersi. Prowadzono również prelekcje dla zarówno dla uczniów jak i rodziców. W ramach profilaktyki nowotworów przeprowadzono cykl szkoleń w szkołach oraz w innych instytucjach na temat zapobiegania zachorowaniom na nowotwory złośliwe (co zrobić, żeby nie zachorować) na podstawie rekomendowanego przez prof. Witolda Zatońskiego - koordynatora Prewencji Pierwotnej Nowotworów Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych - Europejskiego kodeksu walki z rakiem. Programem objęto około 800 osób. 4. Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV Celem programu jest ograniczenie rozprzestrzeniania się zakażeń wirusem HIV oraz kształtowanie właściwych postaw wobec osób żyjących z tym wirusem. W 2015r. podobnie jak w latach poprzednich działania koncentrowały się głównie wokół promocji świadomego testowania w kierunku HIV oraz popularyzacji bezpiecznych zachowań seksualnych wśród osób zachowujących się ryzykownie. Strona 74

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 5. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych Głównym celem projektu jest ograniczenie używania tytoniu, alkohol i innych środków psychoaktywnych. W 2015r. realizacja projektu odbywała się poprzez edukacyjną kampanię społeczną pod hasłem Nie pozwól odlecieć swojemu szczęściu oraz realizację programu edukacyjnego skierowanego do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych: ARS, czyli jak dbać o miłość? Celem programu jest dotarcie z przekazem edukacyjnym do uczniów szkół ponadgimnazjalnych na terenie całego kraju i ograniczenie używania substancji psychoaktywnych (alkoholu, tytoniu, narkotyków, w tym środków zastępczych) przez młodzież. W roku szkolny 2014/2015 program realizowały 3 szkoły ponadgimnazjalne. Programem objęto 135 uczniów. Realizowane akcje i kampanie profilaktyczne 1. Bezpieczne i zdrowe wakacje/ferie zimowe Podczas ferii zimowych i wakacji 2015 roku wzorem lat ubiegłych zorganizowano kampanie edukacyjne pod hasłami: Bezpieczne i zdrowe ferie oraz Bezpieczne i zdrowe wakacje. Działania edukacyjne koncentrowały się wokół zagadnień z zakresu bezpiecznego spędzania czasu wolnego, zapobiegania chorobom zakaźnym, zapobiegania zatruciom pokarmowym, profilaktyki uzależnień oraz zasad udzielania pierwszej pomocy. Prowadzono narady, pogadanki, przekazywano materiały edukacyjne opracowane przez pracowników Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Międzyrzeczu. Strona 75

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna 2. Profilaktyka uzależnień. Zdrowotne skutki zażywania dopalaczy Celem kampanii jest uświadomienie odbiorcom zdrowotnych skutków zażywania dopalaczy, wyrobienie u młodzieży postawy asertywnego zachowania w stosunku do grupy rówieśniczej oraz zmniejszenie liczby osób sięgających po substancje psychoaktywne. Ważne jest, aby młodzież wiedziała, iż próbując jakikolwiek dopalacz staje się królikami doświadczalnymi narkotykowych dilerów. W ramach kampanii organizowano prelekcję z pokazem filmu dla młodzieży, przekazywano materiały edukacyjne do szkół, uczestniczono w debacie zorganizowanej przez Komendę Powiatową Policji w Międzyrzeczu. Podczas lokalnych imprez prowadzono rozmowy indywidualne oraz dystrybuowano ulotki. 3. Higiena jamy ustnej i profilaktyka próchnicy. Z okazji obchodów Światowego dnia Higieny Jamy Ustnej pracownicy PSSE przeprowadzili w przedszkolu pogadankę dotyczące profilaktyki próchnicy i prawidłowej higieny jamy ustnej połączoną z pokazem i ćwiczeniami prawidłowego szczotkowania zębów, wyświetlano bajkę edukacyjną. Dzieci otrzymały również w prezencie kosz jabłek i kolorowanki. Podsumowanie : W celu skutecznej realizacji zadań pracownik stanowiska pracy ds. promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej monitorował działalność oświatowo zdrowotną i realizację interwencji programowych w podległych placówkach, a także prowadził działalność edukacyjną. W 2015 roku przeprowadzono 50 wizytacji oświatowo zdrowotnych, które dotyczyły oceny realizacji programów oraz diagnozy przedsięwzięć prozdrowotnych podejmowanych w placówkach. Strona 76

Promocja Zdrowia i Oświata Zdrowotna Podobnie jak w latach poprzednich prowadzona była również działalność szkoleniowa i informacyjna. Organizowano i współorganizowano szkolenia i narady, spotkania edukacyjne oraz punkty informacyjno edukacyjne, ćwiczenia, pokazy, warsztaty, konkursy, happening, prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych. Propagowano zdrowy styl życia, zdrowe odżywianie, zachęcano do aktywność fizycznej, prowadzono edukację na temat: higieny jamy ustnej i profilaktyki próchnicy, bezpiecznego spędzania czasu wolnego, profilaktyki chorób zakaźnych i nowotworów, profilaktyki uzależnień, promowano szczepienia ochronne. Organizowano akcje prozdrowotne wynikające z potrzeb społeczności lokalnej (prelekcje dla uczestników kwalifikacji wojskowej oraz osadzonych w Areszcie Śledczym, wykłady i warsztaty dla uczniów, rodziców i nauczycieli, debaty społeczne). Przy realizacji działań prozdrowotnych współpracowano z innymi komórkami Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Międzyrzeczu, a także z samorządem lokalnym, podmiotami leczniczymi, placówkami oświatowymi oraz lokalnymi instytucjami i organizacjami: Stowarzyszeniem Amazonek w Międzyrzeczu, Starostwem Powiatowym, Wojewódzkim Ośrodkiem Koordynującym Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi w Zielonej Górze, Wojewódzkim Ośrodkiem Koordynującym Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy w Gorzowie Wlkp., Wielospecjalistyczny Szpitalem Wojewódzkim w Gorzowie Wlkp. Sp. z o.o. - Program Pierwotnej Prewencji Nowotworów, Lubuskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego PZDR Międzyrzecz, Powiatową Komendą Policji w Międzyrzeczu, ZR PCK w Międzyrzeczu. Opracowała: mgr Ewa Butkiewicz Strona 77